Lêi nãi ®Çu Trong xu thÕ khu vùc ho¸ toµn cÇu ho¸ vÒ kinh tÕ c¹nh tranh trªn thÞ trêng ngµy cµng trë nªn quyÕt liÖt, bªn c¹nh yÕu tè vÒ c«ng nghÖ m¸y mãc thiÕt bÞ th× yÕu tè vÒ nguån nh©n lùc cã tr×nh ®é chuyªn m«n cao lµ kh«ng thÓ thiÕu ®èi víi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn, tån t¹i cña doanh nghiÖp nÕu muèn ®øng v÷ng trªn thÞ trêng Trong nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn ë níc ta hiÖn nay c¸c doanh nghiÖp ®îc tù chñ trong kinh doanh, tù do c¹nh tranh trong khu«n khæ ph¸p luËt Nh÷ng doanh nghiÖp thuéc c¸c thµnh ophÇn kinh tÕ kh¸ch nhau ®ang c¹nh tranh gay g¾t ®Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn S¶n xuÊt kinh doanh ®· thùc sù trë thµnh mÆt trËn nãng báng §iÒu ®ã buéc c¸c nhµ kinh doanh còng nh c¸c nhµ qu¶n lý cÇn hÕt søc coi träng ®Õn nguån nh©n lùc cã tr×nh ®é chuyªn m«n cao Tr¶i quan h¬n 10 n¨m ph¸t triÓn tuy thêi gian kh«ng nhiÒu nhng c«ng ty may Minh TrÝ ®Õn vÊn ®Ò qu¶n lý nguån nh©n lùc t¹i c«ng ty tõ kh¬Ø ®Çu kho¶ng 100 c«ng nh©n vµ qu¶n lý ®Õn nay ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn cña c«ng ty (c¸n bé c«ng nh©n viªn) ®· t¨ng lªn gÊp 10 lÇn kho¶ng 1000 c¸n bé c«ng nh©n viªn víi ®éi ngò c¸n bé, c¸n bé qu¶n lý quy cñ ®iÒu nµy cho thÊy sù ph¸t triÓn vît bËc cña c«ng ty Tuy nhiªn bªn c¹nh ®ã vÉn cßn mét sè tån t¹i trong c«ng t¸c qu¶n lý nguån nh©n lùc XuÊt ph¸t tõ thùc tÕ ®ã, trong thêi gian thùc tËp t¹i c«ng ty may Minh TrÝ víi sù híng dÉn gióp ®ì cña PGS.TS NguyÔn ThÞ Ngäc HuyÒn cña c¸n bé qu¶n lý trong c«ng ty vµ c«ng nh©n viªn, em ®· lùa chän ®Ò tµi vÒ viÖc: “Hoµn thiÖn qu¶n lý nguån nh©n lùc t¹i c«ng ty may minh TrÝ” V× thêi gian vµ tr×nh ®é cßn h¹n chÕ nªn kh«ng tr¸nh khái thiÕu sãt Nªn rÊt mong nhËn ®îc nh÷ng ý kiÕn ®ãng gãp, gióp ®ì cña thÇy c« vµ b¹n bÌ ®Ó cã thÓ hoµn thiÖn h¬n ®Ò tµi nµy 1 Ch¬ng i: Lý luËn chung vÒ qu¶n lý nguån nh©n lùc i nh÷ng lý luËn c¬ b¶n vÒ c«ng t¸c qu¶n lý nguån nh©n lùc ( nnl) 1 Nguån nh©n lùc vµ qu¶n lý nguån nh©n lùc 1.1 Kh¸i niÖm nguån nh©n lùc: Nguån nh©n lùc lµ nguån lùc vÒ con ngêi vµ ®îc nghiªn cøu díi nhiÒu khÝa c¹nh Tríc hÕt víi t c¸ch lµ ngêi cung cÊp søc lao ®éng cho x· héi Nguån nh©n lùc víi t c¸ch lµ mét yÕu tè cña sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi lµ kh¶ n¨ng lao ®éng cña xa héi ®îc hiÓu theo nghÜa hÑp h¬n, bao gåm nhãm d©n c trong ®é tuæi lao ®éng cã kh¶ n¨ng nhËn thøc trong lao ®éng Víi c¸ch hiÓu nµy nguån nh©n lùc t¬ng ®¬ng víi nguån lao ®éng Nguån nh©n lùc cßn cã thÓ hiÓu lµ tæng hîp c¸ nh©n nh÷ng con ngêi cô thÓ tham gia vµo qu¸ tr×nh lao ®éng, lµ tæng thÓ c¸c yÕu tè vÒ thÓ chÊt vµ tinh thÇn ®îc huy ®éng vµo qu¸ tr×nh lao ®éng Víi c¸ch hiÓu nµy nguån nh©n lùc bao gåm nh÷ng ngêi tõ giíi h¹n díi ®é tuæi lao ®éng trë lªn C¸c c¸ch hiÓu trªn chØ kh¸c nhau vÒ viÖc x¸c ®Þnh quy m« nguån nh©n lùc, song ®Òu nhÊt trÝ víi nhau ®ã lµ nguån nh©n lùc næi lªn kh¶ n¨ng lao ®éng cña x· héi Nguån nh©n lùc ®îc xem xÐt trªn gãc ®é sè lîng Sè lîng nguån nh©n lùc ®îc biÓu hiÖn th«ng qua c¸c chØ tiªu quy m« vµ tèc ®é t¨ng nguån nh©n lùc C¸c chØ tiªu nµy cã quan hÖ mËt thiÕt víi chØ tiªu quy m« vµ tèc ®é t¨ng d©n sè Quy m« tèc ®é t¨ng d©n sè cµng lín, tèc ®é t¨ng d©n sè cµng cao th× dÉn ®Õn quy m« vµ tèc ®é t¨ng nguån nh©n lùc cµng lín vµ ngîc l¹i Tuy nhiªn mèi quan hÖ gi÷a d©n sè vµ nguån nh©n lùc ®îc biÓu hiÖn sau mét thêi gian nhÊt ®Þnh ( V× ®Õn lóc ®ã con ngêi míi ph¸t triÓn ®Çy ®ñ, míi cã kh¶ n¨ng lao ®éng ) VÒ chÊt lîng nguån nh©n lùc ®îc xem xÐt vÒ c¸c mÆt tr×nh ®é, søc khoÎ, tr×nh ®é v¨n ho¸, tr×nh ®é chuyªn m«n, n¨ng lùc phÈm chÊt Còng nh c¸c nguån nh©n lùc kh¸c, nguån nh©n lùc vÒ sè lîng vµ ®Æc biÖt lµ chÊt lîng nguån nh©n lùc ®ãng vai trß hÕt søc quan träng trong viÖc t¹o ra cña c¶i vËt chÊt vµ tinh thÇn cho x· héi Nguån nh©n lùc hiÓu theo lµ nguån lùc cña mçi ngêi, gåm cã thÓ lùc vµ trÝ lùc Nguån nh©n lùc trong tæ chøc bao gåm tÊt c¶ mäi c¸ nh©n tham gia bÊt cø ho¹t ®éng nµo víi bÊt cø vai trß nµo trong tæ chøc Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña c¸c tæ chøc, viÖc tËn dông tiÒm n¨ng nh©n lùc giai ®o¹n võa qua chñ 2 yÕu lµ vÒ mÆt thÓ lùc, trong khi viÖc khai th¸c tiÒm n¨ng vÒ mÆt trÝ lùc cña nh©n lùc ngµy cµng ®îc coi träng * C¸c yÕu tè c¬ b¶n cña nguån nh©n lùc Nguån nh©n lùc kh¸c víi c¸c nguån lùc kh¸c cña tæ chøc ( nguån lùc tµi chÝnh, nguån lùc c«ng nghÖ, nguån lùc vËt chÊt,…) ë chç nguån nh©n lùc cña tæ chøc ®îc ®Æc trng bëi c¸c yÕu tè c¬ b¶n ph©n biÖt víi c¸c nguån lùc kh¸c: - Sè lîng nh©n lùc: Lµ tæng sè ngêi ®îc tæ chøc thuª mín, ®îc tr¶ c«ng vµ ®îc ghi vµo trong danh s¸ch nh©n sù cña tæ chøc - C¬ cÊu tuæi nh©n lùc: §îc biÓu thÞ b»ng sè lîng nh©n lùc ë nh÷ng ®é Error: Reference source not foundtuæi kh¸c nhau - ChÊt lîng nguån nh©n lùc: Lµ tr¹ng th¸i nhÊt ®inh cña nguån nh©n lùc trong tæ chøc, thÓ hiÖn mèi quan hÖ gi÷a c¸c yÕu tè cÊu thµnh nªn b¶n chÊt bªn trong cña nguån nh©n lùc ChÊt lîng cña nh©n lùc ®îc thÓ hiÖn th«ng qua mét sè yÕu tè chñ yÕu nh tr¹ng th¸i søc khoÎ, tr×nh ®é v¨n ho¸ hay tr×nh ®é chuyªn m«n kü thuËt (hay kü n¨ng) cña nguån nh©n lùc - C¬ cÊu cÊp bËc nh©n lùc: Bao gåm sè lîng nh©n lùc ®îc ph©n chia tõ cÊp cao cho ®Õn cÊp thÊp vµ ®Õn nh÷ng ngêi lao ®éng, nh©n viªn trong tæ chøc C¬ cÊu nµy ph¶n ¸nh nh÷ng bíc th¨ng tiÕn nghÒ nghiÖp cña nh©n lùc trong tæ chøc - Nh©n lùc lµ nguån lùc cã gi¸ trÞ kh«ng thÓ thiÕu ®èi víi ho¹t ®éng cña mét tæ chøc, ®ång thêi ho¹t ®éng cña b¶n th©n nã thêng bÞ chi phèi bëi nhiÒu yÕu tè t¹o nªn tÝnh ®a d¹ng vµ phøc t¹p cña nguån nh©n lùc Do ®ã sö dông nguån nh©n lùc cã hiÖu qu¶ lµ môc tiªu hµng ®Çu vµ l©u dµi cña qu¶n lý nguån nh©n lùc trong c¸c tæ chøc hiÖn nay 1.2 Kh¸i niÖm vÒ qu¶n lý nguån nh©n lùc: Qu¶n lý nguån nh©n lùc liªn quan ®Õn con ngêi vµ nh÷ng nh©n tè x¸c ®Þnh mèi quan hÖ gi÷a con ngêi víi tæ chøc sö dông con ngêi ®ã T¹i mét thêi ®iÓm nµo ®ã trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña nã, mét tæ chøc cã thÓ cÇn Ýt hoÆc nhiÒu nh©n lùc cã thÓ tuú thuéc vµo yªu cÇu cña ho¹t ®éng trong tæ chøc Qu¶n lý nguån nh©n lùc trong tæ chøc ®¶m b¶o cho tæ chøc cã nh÷ng nh©n lùc cã kh¶ n¨ng ®îc x¾p xÕp vµo nh÷ng vÞ trÝ phï hîp theo ®ßi hái c«ng viÖc trong tæ chøc V× vËy qu¶n lý nguån nh©n lùc lµ mét qu¸ t×nh tuyÓn mé , lùa chän, duy tr×, ph¸t triÓn vµ t¹o mäi ®iÒu kiÖn cã lîi cho nguån nh©n lùc trong mét tæ chøc nh»m ®¹t ®îc môc tiªu ®· ®Þnh ra cña tæ chøc ®ã 3 Vµo nh÷ng n¨m ®Çu thÕ kû 20, qu¶n lý nguån nh©n lùc lµ mét nhiÖm vô chñ yÕu cña c¸c nhµ qu¶n lý cÊp thÊp bao gåm nh÷ng ho¹t ®éng nh thuª hoÆc sa th¶i ®Ó ®¶m b¶o tiÕn hµnh mét kÕ ho¹ch nµo ®ã trong tæ chøc Tr¶i qua qóa tr×nh ph¸t triÓn cña khoa häc, ®Õn nh÷ng n¨m 1980, nh÷ng nhµ qu¶n lý nguån nh©n lùc ®· ®îc ®Æt ë vÞ trÝ cÊp cao vµ chi phèi trùc tiÕp ®Õn qu¶n lý chiÕn lîc cña tæ chøc Ngµy nay qu¶n lý nguån nh©n lùc lµ mét m¶ng chiÕn lîc liªn quan tÊt c¶ ®Õn viÖc triÓn khai nh©n lùc cho ho¹t ®éng cña c¸c tæ chøc 2 Môc tiªu cña qu¶n lý nguån nh©n lùc: Nh»m cung cÊp cho c¸c tæ chøc mét lùc lîng lao ®éng cã hiÖu qu¶ §Ó ®¹t ®îc môc tiªu nµy c¸c nhµ qu¶n lý ph¶i biÕt c¸ch th©u dông ph¸t triÓn kÕ ho¹ch qu¶n lý nh©n lùc, ®¸nh gi¸ vµ duy tr× nh©n viªn cña m×nh VÒ c¸c mÆt nh kü n¨ng chuyªn m«n, thµnh tÝch trong c«ng viÖc… §Ó c«ng ty ph¸t trتn vµ cã chç ®øng trªn thÞ trêng Vai trß con ngêi lµ mét yÕu tè quyÕt ®Þnh sù lín m¹nh cña c«ng ty, nhµ qu¶n lý cÇn n¾m vòng bèn môc tiªu c¬ b¶n sau: - Môc tiªu x· héi: C«ng ty ph¶i ®¸p øng ®îc ®Çy ®ñ c¸c nhu cÇu mµ x· héi cÇn trong ®ã cã c¸c chuÈn mùc cña x· héi nh ®¹t ®îc môc tiªu vµ lîi Ých mµ x· héi ®Ò ra - Môc tiªu vÒ tæ chøc: Lµ lµm c¸ch nµo cho c¬ quan, tæ chøc cã thÓ ho¹t ®éng mét c¸ch cã hiÖu qu¶ víi nguån nh©n lùc mµ m×nh cã lµ lµm sao cho phï hîp víi yªu cÇu kh¸ch quan cña m«i trêng vµ yªu cÇu chñ quan do tæ chøc ®Ò ra ®Ó ®¹t môc tiªu - Môc tiªu cña c¸c bé phËn chøc n¨ng: Mçi phßng ban ®Òu cã chøc n¨ng, nhiÖm vô riªng v× thÕ mçi bé phËn, phßng ban ph¶i ®ãng gãp phôc vô cho nhu cÇu cña c¬ quan, tæ chøc - Môc tiªu c¸ nh©n: Nhµ qu¶n lý ph¶i gióp nh©n viªn cña m×nh vµ t¹o ®iÒu kiÖn cho nh©n viªn phÊn ®Êu Tuy nhiªn trong ph¹m vi cña c¬ quan, tæ chøc th× môc tiªu nµy ®îc ®o lêng b»ng sù tho¶ m·n víi c«ng viÖc 2 ChØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ qu¶n lý nguån nh©n lùc Môc ®Ých cña ChØ tiªu lµ nh»m ®¹t kÕt qu¶ lao ®éng cao ®ång thêi ®¶m b¶o søc khoÎ, an toµn cho ngêi lao ®éng vµ ph¸t triÓn toµn diÖn con ngêi lao ®éng , gãp phÇn cñng cè c¸c mèi quan hÖ x· héi gi÷a nh÷ng ngêi lao®éng vµ ph¸t triÓn c¸c tËp thÓ lao ®éng x· héi chñ nghÜa Môc ®Ých ®ã ®îc x¸c ®Þnh xuÊt ph¸t tõ sù ®¸nh gÝa cao cña con ngêi trong qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt x· héi V× con ngêi gi÷ vai trß lµ lîng s¶n xuÊt 4 chñ yÕu trong qu¸ tr×nh nµy ngêi lao ®éng lµ kÎ s¸ng t¹o thµnh qu¶ kinh tÕ kü thuËt vµ còng lµ ngêi sö dông thµnh qña ®ã Con ngêi lao ®éng chÝnh lµ trung t©m vµ môc ®Ých cña nÒn s¶n xuÊt Do ®ã mäi c¶i tiÕn tæ chøc lao ®éng, c¶i tiÕn tæ chøc s¶n xuÊt ®Òu ph¶i híng vµo t¹o ®iÒu kiÖn cho ngêi lao ®éng cã hiªu qu¶ h¬n, khuyÕn khÝch vµ thu hót con ngêi tù gi¸c tham gia vµo lao ®éng vµ lµm cho b¶n th©n ngêi lao ®éng ngµy cµng ®îc hoµn thiÖn ViÖc ¸p dông ®Þnh møc khoa häc trong s¶n xuÊt cã ý nghÜa kinh tÕ x· héi rÊt lín VÒ mÆt kinh tÕ: Tríc hÕt ®Þnh møc lao ®éng khoa häc cho phÐp n©ng cao NSL§ vµ t¨ng cêng hiÖu qu¶ s¶n xuÊt, nhê tiÕt kiÖm lao ®éng sèng vµ sö dông hiÖu qu¶ t liÖu s¶n xuÊt hiÖn cã Tæ chøc ®Þnh møc lao ®éng khoa häc kh«ng thÓ thiÕu ®Ó n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng vµ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt MÆc dï ph¬ng tiÖn quan träng nhÊt cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh ®¶m b¶o s¶n xuÊt cao vµ tiÕt kiÖm hao phÝ lao ®éng x· héi lµ viÖc ¸p dông tiÕn bé khoa häc kü thuËt trong s¶n xuÊt ( C«ng nghÖ míi, c¬ khÝ ho¸ tù ®éng ho¸, sö dông nguyªn liÖu míi…) Nhng nÕu thiÕu mét tr×nh ®é tæ chøc lao ®éng phï hîp víi tr×nh ®é ph¸t triÓn cña kü thuËt vµ c«ng nghÖ s¶n xuÊt trong mçi xÝ nghiÖp th× thËm chÝ cã kü thuËt hiÖn ®¹i nhÊt còng kh«ng thÓ ®em l¹i hiÖu qu¶ tho¶ ®¸ng ®îc §ång thêi tr×nh ®é tæ chøc lao ®éng cao l¹i cho phÐp ®¹t hiÖu qu¶ cao c¶ trong khi c¬ së vËt chÊt kü thuËt rÊt b×nh thêng Cã thÓ hiÖu qu¶ ®ã nhê gi¶m bít tæn thÊt vµ chi phÝ hao phÝ thêi gian kh«ng s¶n xuÊt, nhê ¸p dông nh÷ng ph¬ng ph¸p vµ thao t¸c lao ®éng hîp lý, c¶i tiÕn viÖc lùa chän vµ bè trÝ c¸n bé, c«ng nh©n trong s¶n xuÊt, ¸p dông hµng lo¹t biÖn ph¸p ®¶m b¶o n©ng cao n¨ng lùc viÖc lµm, gi¶m mÑt mái hco c¸n bé c«ng nh©n, khuyÕn khÝch lao ®éng vµ t¨ng cêng kü luËt lao ®éng Ngoµi ra, tæ chøc ®Þnh møc lao ®éng cßn cã t¸c dông lµm gi¶m hoÆc hoÆc thËm chÝ lo¹i trõ h¼n nhu cÇuvÒ vèn ®Çu t c¬ b¶n, v× nã ®¶m b¶o t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng nhê ¸p dông c¸c ph¬ng ph¸p tæ chøc c¸c qu¸ tr×nh lao ®éng hoµn thiÖn nhÊt 3 NhiÖm vô tæ chøc ®Þnh møc lao ®éng: Nh÷ng nhiÖm vô kinh tÕ: §ã lµ viÖc ®¶m b¶o viÖc sö dông tiÕt kiÖm hîp lý c¸c nguån vËt t, lao ®éng vµ tiÒn vèn, t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng vµ trªn c¬ së ®ã n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt Nh÷ng nhiÖm vô t©m sinh lý: 5 Ph¶i t¹o ra c¸c ®iÒu kiÖn thuËn lîi nhÊt trong s¶n xuÊt ®Ó t¸i s¶n xuÊt søc lao ®éng , lµm cho søc lao ®éng ®îc ho¹t ®éng b×nh thêng ®Ó b¶o vÖ søc khoÎ vµ n¨ng lùc lµm viÖc b×nh thêng cña ngêi lao ®éng Nh÷ng nhiÖm vô x· héi: Ph¶i ®¶m b¶o nh÷ng ®iÒu kiÖn thêng xuyªn n©ng cao tr×nh ®é v¨n ho¸ kü thuËt cña ngêi lao ®éng, ®Ó cho hä cã thÓ ph¸t triÓn toµn diÖn vµ c©n ®èi, b»ng mäi c¸ch n©ng cao møc ®é hÊp dÉn cña lao ®éng vµ biÕn lao ®éng thµnh nhu cÇu bËc nhÊt cña cuéc sèng Tiªu chuÈn lµ nh÷ng ®¹i lîng quy ®Þnh vÒ chÕ ®é lµm viÖc cña m¸y mãc thiÕt bÞ hoÆc nh÷ng ®¹i lîng hao phÝ thêi gian nghØ ng¬i thùc hiÖn nhu cÇu cÇn thiÕt trong qu¸ tr×nh lao ®éng trong ®iÒu kiÖn tæ chøc kü thuËt tèi u nh»m ®Ó x¸c ®Þnh tÝnh to¸n hiÖu qu¶ ®Þnh møc lao ®éng Yªu cÇu cña tiªu chuÈn: - §¶m b¶o ®é chÝnh x¸c , tæng hîp tõng lo¹i h×nh s¶n xuÊt - Ph¶n ¸nh ®îc thµnh tùu míi nhÊt cña khoa häc kü thuËt vµ kinh nghiÖm tiªn tiÕn cña tæ chøc s¶n xuÊt vµ ph¬ng ph¸p lµm viÖc hîp lý cña c«ng nh©n s¶n xuÊt - TÝnh to¸n ®Çy ®ñ chÝnh x¸c nh÷ng yÕu tè ¶nh hëng ®Õn thêi gian lµm viÖc , thùc hiÖn c¸c bíc c«ng viÖc vµ c¸c bé phËn hîp thµnh bíc c«ng viÖc Tæ chøc ®Ó ®Þnh møc kü thuËt lao ®éng Bé phËn Thèng nhÊt (Liªn ngµnh) Ngµnh Tæng hîp XÝ nghiÖp theo néi dung vµ møc ®é sö dông ChÕ ®é lµm viÖc cña thiÕt bÞ Thêi gian Phôc vô Sè lîng ngêi lµm viÖc Theo lo¹i hao phÝ thêi gian Thêi gian chÝnh m¸y Thêi gian phô tay Phôc vô Nhu cÇu cÇn thiÕt Thêi gian chuÈn kÕt 6 Muèn x©y dùng tiªu chuÈn ph¶i tu©n theo tr×nh tù sau: • ChuÈn bÞ • Bíc kh¶o s¸t • LËp b¶ng tiªu chuÈn • TiÕn hµnh c¸c biÖn ph¸p tæ chøc • XÐt duyÖt vµ ban hµnh Ii néi dung qu¶n lý nguån nh©n lùc Qu¶n lý nguån nh©n lùc bao gåm nh÷ng néi dung c¬ b¶n sau: - LËp chiÕn lîc NNL: §©y lµ mét qu¸ tr×nh thiÕt lËp hoÆc lùa chän chiÕn lîc nguån nh©n lùc vµ c¸c ch¬ng tr×nh hoÆc c¸c nguån nh©n lùc ®Ó thùc hiÖn chiÕn lîc ®· ®Ò ra - §Þnh biªn: Lµ mét trong nh÷ng ho¹t ®éng quan träng nhÊt cña c¸c nhµ qu¶n lý, bao gåm c¸c ho¹t ®éng tuyÓn mé, lùa chän, lµm hoµ nhËp vµ lu chuyÓn nguån nh©n lùc trong tæ chøc - Ph¸t triÓn nguån nh©n lùc: Bao gåm viÖc ®¸nh gi¸ sù thùc hiÖn c«ng viÖc, ®µo t¹o båi dìng vµ t¹o ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn nghÒ nghiÖp cho nguån nh©n lùc - Tr¶ c«ng cho ngêi lao ®éng: Liªn quan ®Õn c¸c kho¶n l¬ng bæng vµ ®·i ngé, chØ mäi phÇn thëng cña mét c¸ nh©n nhËn ®îc ®Ó ®æi lÊy søc lao ®éng cña m×nh 1 HÖ thèng qu¶n lý nguån nh©n lùc: HÖ thèng qu¶n lý nguån nh©n lùc cã xu híng thay ®æi khi c¸c tæ chøc më réng quy m« vµ trë nªn phøc t¹p h¬n CÇn lu ý r»ng, bÊt cø cÊp qu¶n lý nµo còng cã nh©n viªn díi quyÒn vµ v× thÕ tõ cÊp qu¶n lý cao nhÊt cho ®Õn cÊp thÊp nhÊt ®Òu ph¶i qu¶n lý nguån nh©n lùc * Víi c¸c tæ chøc cã quy m« nhá: HÖ thèng qu¶n lý nguån nh©n lùc hiÕm khi cã bé phËn chuyªn m«n ho¸ qu¶n lý nguån nh©n lùc Ngêi qu¶n lý tæ chøc ( thÝ dô tæ chøc lµ mét doanh nghiÖp ) sÏ x¾p xÕp toµn bé c«ng viÖc tõ s¶n xuÊt, b¸n hµng, tµi chÝnh cho ®Õn tuyÓn chän nh©n lùc ( Bao gåm chñ yÕu lµ thuª mín vµ duy tr× nh©n lùc trong tæ chøc) • §èi víi c¸c tæ chøc cã quy m« trung b×nh: 7 Chøc n¨ng qu¶n lý nguån nh©n lùc ®ßi hái cÇn ph¶i ®îc t¸ch ra ®Ó phèi hîp tÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng qu¶n lý nguån nh©n lùc trong tæ chøc MÆc dÇu vËy, nh÷ng nhµ qu¶n lý ph¶i thùc hiÖn hÇu hÕt c¸c ho¹t ®éng qu¶n lý mµ rÊt Ýt cã sù chuyªn m«n ho¸ Gi¸m ®èc Qu¶n lý Qu¶n lý Qu¶n lý b¸n hµng s¶n xuÊt tµi chÝnh S¬ ®å qu¶n lý nh©n lùc trong tæ chøc cã quy m« trung b×nh Qu¶n lý nh©n lùc • §èi víi c¸c tæ chøc cã quy m« lín trung b×nh: C¸c nhµ qu¶n lý nguån nh©n lùc ®· ®îc chuyªn m«n ho¸ theo c¸c ho¹t ®éng nh: §Þnh biªn, ph¸t triÓn nguån nh©n lùc, tr¶ c«ng cho ngêi lao ®éng,… 8 Gi¸m ®èc Qu¶n lý Marketing Qu¶n lý s¶n xuÊt Qu¶n lý Tµi chÝnh Qu¶n lý Nh©n lôc §Þnh §µo t¹o Ph¸t Tr¶ b×nh c«ng S¬ ®å biªn qu¶n lý nguån båi nh©n lùc ë mét tæ chøc cãtriÓn quy m« lín trung dìng nh©nlùc vµ phóc lîi • §èi víi c¸c tæ chøc cã quy m« lín: Qu¶n lý nguån nh©n lùc ®¶m nhËn thªm nhiÒu tr¸ch nhiÖm h¬n, cho phÐp chuyªn m«n ho¸ s©u h¬n, nh bé phËn qu¶n lý tiÒn c«ng, vÝ dô sÏ bao gåm nh÷ng ngêi qu¶n lý chuyªn m«n ho¸ qu¶n lý tiÒn c«ng theo giê, tiÒn c«ng cña bé phËn hµnh chÝnh… Nhµ níc qu¶n lý bé phËn nh©n lùc ë cÊp cao nhÊt sÏ cã mèi liªn hÖ chÆt chÏ víi ngêi qu¶n lý chung cña tæ chøc ®Ó thiÕt lËp nªn c¸c chiÕn lîc vµ c¸c chÝnh s¸ch cña tæ chøc Trong tæ chøc, ngêi qu¶n lý bé phËn nh©n lùc còng nh ngêi qu¶n lý c¸c bé phËn kh¸c thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng hoÆch ®Þnh – tæ chøc- ®iÒu hµnh – kiÓm tra trong ph¹m vi tuyÕn quyÒn h¹n trùc tuyÕn cña m×nh Quan träng h¬n, bé phËn qu¶n lý nguån nh©n lùc cã vai trß ®a ra c¸c chiÕn lîc vµ c¸c chÝnh s¸ch; cè vÊn, t vÊn, cung cÊp dÞch vô vµ kiÓm tra gi¸m s¸t c¸c bé phËn kh¸c ®Ó ®¶m b¶o thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch vÒ ch¬ng tr×nh vÒ nguån nh©n lùc - §µo t¹o vµ n©ng cao tr×nh ®é lµnh nghÒ cho c«ng nh©n bao gåm lùa chän c¸c h×nh thøc vµ ph¬ng ph¸p ®µo t¹o ®¸p øng nhu cÇu cña tiÕn bé kü thuËt vµ thùc tÕ s¶n xuÊt - Tæ chøc c«ng t¸c thi ®ua x· héi chñ nghÜa vµ cñng cè lao ®éng, coi ®ã lµ mét trong nh÷ng biÖn ph¸p ®Ó ®éng viªn ngêi lao ®éng tham gia vµo qu¸ tr×nh hîp lý ho¸ s¶n xuÊt vµ n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng 2 ChiÕn lîc nguån nh©n lùc: ChiÕn lîc nguån nh©n lùc lµ mét kª ho¹ch tæng thÓ ®îc tæ chøc lùa chän vµ theo ®uæi ®Ó ®¶m b¶o thu hót vµ dông con ngêi cã hiÖu qu¶ nh»m 9 hoµn thµnh sø mÖnh cña tæ chøc ThÝ dô mét c«ng ty khai th¸c dÇu cã thÓ ®a ra mét chiÕn lîc nguån nh©n lùc ®Ó thuª ®¬îc nh÷ng nhµ ®Þa chÊt häc giái nhÊt §Ó thùc hiÖn chiÕn lîc nguån nh©n lùc cÇn cã nh÷ng chiÕn thuËt §©y lµ mét chÝnh s¸ch hoÆc mét ch¬ng tr×nh cô thÓ gióp tæ chøc ®¹t ®îc môc tiªu chiÕn lîc C«ng ty khai th¸c dÇu má nãi trªn cã thÓ quyÕt ®Þnh lùa chän nh÷ng nhµ ®Þa chÊt häc chØ ë c¸c trêng ®¹i häc, hoÆc cã thÓ lùa chän chiÕn thuËt tr¶ l¬ng vµ c¸c kho¶n båi thêng cao h¬n nh÷ng c«ng ty kh¸c ®Ó thu hót nh©n lùc 2.1 Vai trß cña lËp chiÕn lîc nguån nh©n lùc: LËp chiÕn lîc nguån nh©n lùc ®ãng vai trß quan träng trong qu¶n lý nguån nh©n lùc cña mét tæ chøc thÓ hiÖn ë nh÷ng ®iÓm c¬ b¶n sau: - LËp chiÕn lîc nguån nh©n lùc khuyÕn khÝch c¸c hµnh vi qu¶n lý mang tÝnh chñ ®éng ®ãn ®Çu h¬n lµ bÞ ®éng ph¶n øng - LËp chiÕn lîc nguån chiÕn lîc buéc nh÷ng ngêi qu¶n lý ph¶i chñ ®éng nh×n vÒ phÝa tríc, dù ®o¸n tæ chøc sÏ ph¸t triÓn ®Õn ®©u vµ hä ph¶i sö dông nguån nh©n lùc nhe thÕ nµo nh»m ®¹t ®îc môc tiªu ®· ®Æt ra cña tæ chøc LËp chiÕn lîc nguån nh©n lùc gióp tæ chøc ph¸t triÓn môc tiªu chiÕn lîc §Ó thùc hiÖn mét môc tiªu chiÕn lîc nµo ®ã, tæ chøc sÏ theo ®uæi mét môc tiªu chiÕn lîc nµo ®ã, tæ chøc sÏ theo ®uæi mét chiÕn lîc nguån nh©n lùc nhÊt ®Þnh ®Ó thuª,sa th¶i, khen thëng,… 3 §Þnh biªn 3.1 TuyÓn mé TuyÓn mé nh©n lùc lµ mét tiÕn tr×nh nh»m thu hót nh÷ng ngêi cã kh¶ n¨ng tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau ®Õn nép ®¬n vµ t×m viÖc lµm ®Ó cã hiÖu qu¶ , qu¸ tr×nh tuyÓn mé theo s¸t c¸c chiÕn lîc vµ c¸c kÕ ho¹ch nguån nh©n lùc chiÕn lîc vµ kÕ ho¹ch nguån nh©n lùc chØ ra sè lîng nh©n lùc cßn thiÕu ®Ó ®¸p øng kÕ ho¹ch më réng cña tæ chøc Nguån th«ng tin nµy ®ãng vai trß quan träng trong viÖc x¸c ®Þnh møc tuyÓn mé cña tæ chøc §Ó tiÕt kiÖm thêi gian vµ chi phÝ, c¸c nç lùc tuyÓn mé chØ nªn tËp trung vµo nh÷ng ngêi nép ®¬n xin viÖc cã nh÷ng ®iÒu kiÖn c¬ b¶n tèi thiÓu c¸c ®iÒu kiÖn c¬ b¶n nµy ph¶i ®îc x¸c ®Þnh nhê vµo kÜ thuËt ph©n tÝch x¸c ®Þnh yªu cÇu vµ ®Æc ®iÓm c«ng viÖc cÇn tuyÓn mé a - Ph©n tÝch vµ x¸c ®Þnh c¸c yªu cÇu vµ ®Æc ®iÓm cña c«ng viÖc cÇn tuyÓn mé 10 Ngêi xin vµo lµm viÖc t¹i c«ng ty cÇn cã mét sè ®iÒu kiÖn sau: + Lµ c«ng d©n ViÖt Nam, cã hé khÈu thêng tró t¹i ViÖt Nam + Cã ®¬n xin dù tuyÓn, lý lÞch râ rµng, cã ®ñ v¨n b»ng chøng chØ theo yªu cÇu cÇn tuyÓn + Kh«ng bÞ truy cøu tr¸ch nhiÖm h×nh sù • Phßng TC- L§ - HC cã nhiÖm vô: + Xem xÐt c¸c v¨n b»ng chøng chØ theo yªu cÇu cÇn tuyÓn + Pháng vÊn ®Ó x¸c ®Þnh ®é hiÓu biÕt c«ng viÖc, nhËn thøc chuyªn m«n… + Ngêi ®îc tuyÓn dông ph¶i qua thêi gian thö viÖc, hÕt thêi gian thö viÖc c¨n cø vµo kÕt qu¶ nhËn xÐt cña qu¶n ®èc ph©n xëng ®Ó xem xÐt + NÕu ®¹t yªu cÇu trong thêi gian thö viÖc c«ng ty sÏ kÝ hîp ®ång lao ®éng + trong trêng hîp kh«ng ®¹t yªu cÇu th× ngêi ®øng ®Çu c«ng ty cã quyÒn huû bá quyÕt ®Þnh tuyÓn dông 2 PhÊn ®Êu n©ng cao møc thu nhËp cho CBCNV PhÊn ®Êu ®ñ viÖc lµm cho c¸n bé c«ng nh©n viªn lµm c¬ së ®Ó ®¶m b¶o ®êi sèng n©ng cao thu nhËp cho ngêi lao ®éng Quan t©m ch¨m lo thùc hiÖn ®ñ c¸c quyÒn lîi vËt chÊt vµ tinh thÇn cho ngêi lao ®éng theo luËt lao ®éng vµ tho¶ íc lao ®éng tËp thÓ cña c«ng ty 3.§èi víi c«ng t¸c ®µo t¹o – ph¸t triÓn, X©y dùng chÝnh s¸ch vÒ ®µo t¹o, båi dìng vµ sö dông ®éi ngò c¸n bé N©ng cao n¨ng lùc cña c¸n bé lµm c«ng t¸c ®µo t¹o, t¨ng cêng c«ng t¸c kiÓm tra chuyªn m«n trong lÜnh vùc ®µo t¹o – ph¸t triÓn X©y dùng ®éi ngò ngêi lao ®éng cã ph¬ng thøc, phong c¸ch lµm viÖc cho phï hîp, ngêi lao ®éng ph¶i cã chøc n¨ng, nhiÖm vô vµ quyÒn h¹n râ rµng X©y dùng chiÕn lîc ph¸t triÓn nguån nh©n lùc ®Õn n¨m 2005 cã ®Þnh híng ®Õn 2010, trong ®ã cã kÕ ho¹ch ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn Víi nhËn thøc nguån nh©n lùc lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh thóc ®Èy sù ph¸t triÓn nªn c«ng ty lu«n coi träng nh©n tè con ngêi trong sù nghiÖp ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp do ®ã c«ng ty cÇn nhÊt qu¸n nhËn thøc vÒ con ngêi trong c«ng ty G¾n chiÕn lîc ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc víi c¬ chÕ, chÝnh s¸ch, ph¬ng thøc kinh doanh cña c«ng ty tõng thêi kú Cã kÕ ho¹ch quy ho¹ch ®µo t¹o ®éi ngò c¸n bé l·nh ®¹o cho c«ng ty, quy ho¹ch, sö dông bè trÝ s¾p xÕp lao ®éng phï hîp víi chuyªn m«n nghiÖp vô t¹o ®iÒu kiÖn cho ngêi lao ®éng ph¸t huy hÕt kh¶ n¨ng s¸ng t¹o phôc vô cho nhu cÇu s¶n xuÊt kinh doanh 47 II Mét sè biÖn ph¸p chñ yÕu nh»m hoµn thiÖn qu¶n lý NNL t¹i c«ng ty may minh trÝ 1 VÒ c«ng t¸c tuyÓn chän ViÖc tuyÓn dông lao ®éng ph¶i c¨n cø vµo nhu cÇu ph¸t triÓn, vµo kÕ ho¹ch s¶n xuÊt cña c«ng ty Nãi chung ®Ó tiÕt kiÖm thêi gian vµ chi phÝ c¸cc nç lùc tuyÓn mé chØ nªn tËp chug vµo nh÷ng ngêi nép ®¬n xin viÖc cã nh÷ng ®iÒu kiÖn c¬ b¶n tèi thiÓu C¸c ®iÒu kiÖn c¬ b¶n nµy ph¶i ®îc x¸c ®Þnh nhê vµo kü thuËt ph©n tÝch vµ x¸c ®Þnh yªu cÇu vµ ®Æc ®iÓm c«ng viÖc cÈn tuyÓn mé ChÊt lîng ®Çu vµo lµ nh©n tè quan träng gãp phÇn t¹o nªn hiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty, nhÊt lµ ®èi víi lao ®éng cã tr×nh ®é tay nghÒ chuyªn m«n nghiÖp vô cao sÏ lµ mét thÕ m¹nh trong c¹nh tranh §Ó chän ®îc mét nguån nh©n lùc giái vÒ chuyªn m«n vµ nghiÖp vô, g¾n bã víi c«ng ty, c«ng ty cÇn thiÕt lËp mét c¬ chÕ tuyÓn chän thËt hîp lý C«ng ty nªn ®¨ng th«ng tin tuyÓn dngj víi néi dung râ rµng lªn tÊt c¶ c¸c ph¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng nh: v« tuyÕn, b¸o, ®µi, internet… ®Ó th«ng b¸o tuyÓn dông, c«ng ty nªn ®a ra nh÷ng th«ng b¸o nh»m h¹n chÕ sè lîng thÝ sinh ë møc cÇn thiÕt, t¨ng chÊt lîng nguån nh©n lùc nh ®èi víi nh©n viªn qu¶n lý tr×nh ®é chuyªn m«n yªu cÇu cô thÓ nh thÕ nµo, u tiªn nh÷ng ngêi cã kinh nghiÖp thu hót lao ®éng giái vÒ c«ng ty Ngoµi ra c«ng ty nªn phèi hîp, liªn kÕt víi c¸c trêng §H, Cao ®¼ng, Trung cÊp nghÒ ®Ó khi cã nhu cÇu vÒ lao ®éng tißm ra nh÷ng sinh viªn, häc sinh cã kÕt qu¶ häc tËp vµ ý thøc kû luËt tèt cã nguyÖn väng vÒ lµm t¹i c«ng ty Víi h×nh thøc nµy c«ng ty nªn kÕt hîp h×nh thøc nh tÆng häc bæng cho nh÷ng sinh viªn, häc sinh xuÊt s¾c trong häc tËp, cho nh÷ng sinh viªn nµy ®Õn thùc tËp t¹i c«ng ty… ®Ó kÕt qu¶ häc tËp cña hä ®îc tèt nhÊt Trong c«ng t¸c tuyÓn chän còng cÇn u tiªn nh÷ng con em lµ thµnh viªn c«ng nh©n trong c«ng ty v× hä ®Òu lµ nh÷ng ngêi ®· Ýt nhiÒu ®ãng gãp cho sù ph¸t triÓn cña c«ng ty, ngoµi ra nh÷ng ®èi tîng thuéc diÖn chÝnh s¸ch còng cÇn ®îc khuyÕn khÝch ®Ó t¹o h×nh ¶nh tèt cho c«ng ty Sau ®ît tuyÓn dông, cÇn ®¸nh gi¸ l¹i c«ng t¸c tuyÓn dông nh»m t×m ra u, nhîc ®iÓm, ®¸nh gi¸ nh÷ng tån t¹i cÇn kh¾c phôc nh»m rót ra kinh nghiÖm cho ®ît tuyÓn dông kh¸c - 48 §èi víi c«ng t¸c ®µo t¹o – ph¸t triÓn, x©y dùng chÝnh s¸ch vÒ ®µo t¹o, båi dìng vµ sö dông ®éi ngò c¸n bé N©ng cao n¨ng lùc cña c¸n bé lµm c«ng t¸c ®µo t¹o, t¨ng cêng c«ng t¸c kiÓm tra chuyªn m«n trong lÜnh vùc ®µo t¹o – ph¸t triÓn X©y dùng ®éi ngò ngêi lao ®éng cã ph¬ng thøc, phong c¸ch lµm viÖc cho phï hîp, ngêi lao ®éng ph¶i cã chøc n¨ng, nhiÖm vô vµ quyÒn h¹n râ rµng X©y dùng chiÕn lîc ph¸t triÓn nguån nh©n lùc ®Õn n¨m 2005 cã ®Þnh híng ®Õn 2010, trong ®ã cã kÕ ho¹ch ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn Víi nhËn thøc nguån nh©n lùc lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh thóc ®Èy sù ph¸t triÓn nªn c«ng ty lu«n coi träng nh©n tè con ngêi trong sù nghiÖp ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp do ®ã c«ng ty cÇn nhÊt qu¸n nhËn thøc vÒ con ngêi trong c«ng ty G¾n chiÕn lîc ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc víi c¬ chÕ, chÝnh s¸ch, ph¬ng thøc kinh doanh cña c«ng ty tõng thêi kú Cã kÕ ho¹ch quy ho¹ch ®µo t¹o ®éi ngò c¸n bé l·nh ®¹o cho c«ng ty, quy ho¹ch, sö dông bè trÝ s¾p xÕp lao ®éng phï hîp víi chuyªn m«n nghiÖp vô t¹o ®iÒu kiÖn cho ngêi lao ®éng ph¸t huy hÕt kh¶ n¨ng s¸ng t¹o phôc vô cho nhu cÇu s¶n xuÊt kinh doanh 2 vÒ c«ng t¸c ®µo t¹o 2.1 X¸c ®Þnh nhu cÇu ®µo t¹o: §©y lµ mét trong nh÷ng gi¶i ph¸p quan träng nhÊt cÇn ®îc quan t©m trong viÖc x©y dùng chiÕn lîc ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc bëi v×: - Nhu cÇu ®µo t¹o nh©n lùc cã mèi quan hÖ chÆt chÏ víi chiÕn lîc ph¸t triÓn doanh nghiÖp Dùa trªn chiÕn lîc nµy x¸c ®Þnh c¸c d¹ng c«ng viÖc sÏ ®îc thùc hiÖn, c¸c kü n¨ng cÇn thiÕt ®Ó hoµn thµnh c«ng viÖ ChÝnh v× vËy mµ c«ng ty cÇn x¸c ®Þnh râ h¬n n÷a nhu cÇu ®µo t¹o cña m×nh lµ ®µo t¹o bao nhiªu ngêi, cho bé phËn nµo vµ khi nµo cÇn ®µo t¹o CÇn ph©n lo¹i nh©n lùc cã tr×nh ®é tay nghÒ kh¸c nhau ®Ó cã nh÷ng nhu cÇu ®µo t¹o kh¸c nhau Khi ®· cã nhu cÇu ®µo t¹o th× cÇn ®Æt ra môc tiªu ®µo t¹o, khi ®¹t ®îc môc tiªu ®µo t¹o tøc lµ viÖc ®µo t¹o cã hiÖu qu¶ th× sÏ n©ng cao ®îc tr×nh ®é tay nghÒ cho ngêi lao ®éng, n©ng cao n¨ng suÊt, chÊt lîng s¶n phÈm, h¹n chÕ t×nh tr¹ng kÐm n¨ng lùc chuyªn m«n nh hiÖn nay ViÖc ®µo t¹o vµ ®µo t¹o l¹i sÏ n©ng cao tr×nh ®é cho c¸c c¸n bé qu¶n lý, t¨ng kh¶ n¨ng thÝch øng víi sù biÕn ®æi cña c¬ chÕ thÞ trêng, n©ng cao nghiÖp vô chuyªn m«n cho ®éi ngò c¸n bé kü thuËt vµ tr×nh ®é tay nghÒ cho ngêi lao ®éng 49 TiÕp cËn øng dông khoa häc kü thuËt c«ng nghÖ hiÖn ®¹i vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh 2.2 X¸c ®Þnh h×nh thøc ®µo t¹o Khi ®· x¸c ®Þnh ®îc nhu cÇu vµ môc tiªu ®µo t¹o xÝ nghiÖp nªn chän nh÷ng h×nh thøc ®µo t¹o cho phï hîp víi xÝ nghiÖp m×nh Víi mçi ph¬ng ph¸ ®µo t¹o thêng t¬ng øng víi h×nh thøc ®µo t¹o thÝch hîp nhÊt ®Þnh Lùa chän ph¬ng ph¸p ®µo t¹o, ph¬ng tiÖn ®µo t¹o ph¶i phï hîp víi tõng ®èi tîng ë c¸c ph©n xëng nªn lùa chän ph¬ng ph¸p ®µo t¹o t¹i chç, ®µo t¹o trong c«ng viÖc, ph¬ng ph¸p héi nghÞ vµ ph¬ng ph¸p lu©n chuyÓn c«ng viÖc bëi v× khi cã nhu cÇu cÇn tuyÓn nh©n lùc th× lao ®éng míi sÏ ph¶i lµm quen víi c«ng nghÖ may hoµn toµn míi lóc ®ã xÝ nghiÖp l¹i ph¶i ®µo t¹o tõ ®Çu do ®ã h×nh thøc ®µo t¹o trong c«ng viÖc lµ hÕt søc cÇn thiÕt vµ phï hîp víi kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña xÝ nghiÖp v× víi h×nh thøc ®µo t¹o nµy lµ ®µo t¹o trùc tiÕp t¹o chç n¬i lµm viÖc trong ®ã ngêi häc sÏ häc ®îc c¸c kiÕn thøc, kü n¨ng cÇn thiÕt cho c«ng viÖc th«ng qua thùc tÕ thùc hiÖn c«ng viÖc díi sù híng dÉn cña ngêi lao ®éng lµnh nghÒ tõ ®ã hä sÏ nhanh chãng n¾m v÷ng kü n¨ng c«ng viÖc, viÖc ®µo t¹o mang tÝnh kinh tÕ cao mµ chi phÝ l¹i thÊp ®iÒu nµy hoµn toµn phï hîp víi kh¶ n¨ng cña c«ng ty Víi h×nh thøc lu©n chuyÓn c«ng viÖc ë c«ng ty còng rÊt quan träng bëi v× ®©y lµ ph¬ng ph¸p chuyÓn ngêi qu¶n lý tõ c«ng viÖc nµy sang c«ng viÖc kh¸c ®Ó nh»m cung cÊp cho hä nh÷ng kinh nghiÖm lµm viÖc ë nhiÒu lÜnh vùc kh¸c nhau trong tæ chøc Nh÷ng kinh nghiÖm vµ kiÕn thøc thu ®îc trong qu¸ tr×nh ®ã sÏ gióp cho hä cã kh¶ n¨ng thùc hiÖn nh÷ng c«ng viÖc cao h¬n trong t¬ng lai Cã thÓ lu©n chuyÓn c«ng viÖc theo 3 c¸ch: - ChuyÓn ®èi tîng ®µo t¹o ®Õn nhËn c¬ng vÞ qu¶n lý ë mét bé phËn kh¸c tæ chøc nhng vÉn víi chøc n¨ng vµ quyÒn h¹n nh cò - Ngêi qu¶n lý ®îc cö ®Õn nhËn c¬ng vÞ c«ng t¸c míi ngoµi lÜnh vùc chuyªn m«n cña hä - Ngêi qu¶n lý ®îc bè trÝ lu©n chuyÓn c«ng viÖc trong ph¹m vi néi bé nghÒ nghiÖp chuyªn m«n H×nh thøc nµy ®îc ¸p dông cho c¸c lao ®éng ë c¸c chuyÒn may khi c¸n bé l·nh ®¹o ®iÒu ®éng hä tõ bé phËn nµy sang bé phËn kh¸c vµ h×nh thøc nµy rÊt phï hîp víi ph¬ng ch©m (giái mét viÖc, thµnh th¹o nhiÒu viÖc kh¸c) cña c«ng ty ¸p dông h×nh thøc ®µo t¹o nµy sÏ mang l¹i hiÖu qu¶ cao nhÊt lµ vÒ n¨ng suÊt vµ chÊt lîng s¶n phÈm §©y chÝnh lµ hai yÕu tè quyÕt ®Þnh cho sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña c«ng ty 50 2.3 §Èy m¹nh c«ng t¸c ®µo t¹o Tõ viÖc ph©n tÝch thùc tr¹ng c«ng t¸c ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc cña c«ng ty ta nhËn thÊy c«ng t¸c ®µo t¹o c¸n bé c«ng nh©n viªn trong c«ng ty cßn mét sè tån t¹i cÇn kh¾c phôc C«ng ty cÇn chñ ®éng viÖc ®µo t¹o ®éi ngò lao ®éng ®ång thêi kÕt hîp víi c«ng ty ®Ó cã mét chÝnh s¸ch ®µo t¹o hîp lý ®ång bé, phï hîp víi yªu cÇu s¶n xuÊt cña c«ng ty Theo t«i, båi dìng c¸n bé qu¶n lý, kü thuËt nghiÖp vô mét c¸ch chuyªn s©u phï hîp víi chøc n¨ng nhiÖm vô mµ hä ®¶m nhËn Nh trªn ®· ph©n tÝch, ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý, kü thuËt vµ nghiÖp vô cña xÝ nghiÖp cã tr×nh ®é nghiÖp vô cha t¬ng xøng víi chøc n¨ng vµ nhiÖm vô cña hä ë ®©y ®Æc biÖt lu ý tíi c¸n bé qu¶n lý cña ph©n xëng vµ tæ may, cô thÓ lµ c¸c c¸n bé kü thuËt, tæ trëng vµ c¸c tæ phã cña c¸c tæ may C¸n bé qu¶n lý ph©n xëng vµ c¸n bé kü thuËt nghiÖp vô chñ yÕu ®îc ®µo t¹o ë tr×nh ®é trung cÊp, cao ®¼ng céng víi kinh nghiÖm lµm viÖc l©u n¨m Nh vËy, víi tr×nh ®é nµy hä chØ cã thÓ lµm viÖc tèt nhÊt trong ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt æn ®Þnh víi c¸c m· hµng truyÒn thèng, sè lîng mçi m· nhiÒu Tuy nhiªn trong ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt kh«ng æn ®Þnh nh hiÖn nay, ®Ó ®¶m b¶o cho s¶n xuÊt ®îc liªn tôc c«ng ty ph¶i nhËn nhiÒu m· hµng cïng mét lóc víi sè lîng mçi m· hµng Ýt Do vËy c«ng viÖc triÓn khai ®èi víi mçi m· hµng sÏ thay ®æi liªn tôc Tr×nh ®é cña Ban qu¶n ®èc vµ c¸n bé kü thuËt nghiÖp vô cña ph©n xëng kh«ng ®¸p øng ®îc kÞp thêi XÝ nghiÖp cÇn ph¶i cã kÕ ho¹ch ®µo t¹o n©ng cao tr×nh ®é cho ®èi tîng nµy Bªn c¹nh ®ã, tæ trëng, tæ phã cña c¸c tæ may cã tay nghÒ chñ yÕu bËc 3 vµ hÇu nh kh«ng cã kiÕn thøc vÒ tæ chøc qu¶n lý lµ kh«ng ®¶m b¶o ®¸p øng yªu cÇu s¶n xuÊt Néi dung ®µo t¹o cho c¸c ®èi tîng nµy cÇn cã: - Båi dìng, n©ng cao tay nghÒ vµ bæ xung kiÕn thøc hiÖn ®¹i vÒ c¸c mÆt qu¶n lý kü thuËt, nghiÖp vô cho phï hîp víi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh thùc tÕ cña c«ng ty - Tæ chøc tËp huÊn phæ biÕn c¸c chñ tr¬ng, chÝnh s¸ch, v¨n b¶n míi cña Nhµ níc, c¸c quy ®Þnh quy chÕ cña c«ng ty cã liªn quan ®Õn c¸c m¨th qu¶n lý chung VÒ tæ chøc thùc hiÖn: - C¨n cø vµo t×nh h×nh s¶n xuÊt cña c«ng ty ®èi víi tõng thêi kú mµ c«ng ty cã kÕ ho¹ch më c¸c líp båi dìng vµ ®µo t¹o hoÆc göi ®i båi dìng ë c¸c trung t©m hay c¸c trêng ®µo t¹o chuyªn nghiÖp 51 - C¸c ®¬n vÞ trong c«ng ty lùa chän, xÐt duyÖt danh s¸ch c¸n bé c«ng nh©n viªn ®îc cö ®i häc theo th«ng b¸o cña Phßng Tæ chøc lao ®éng, Phßng Tæ chøc lao ®éng tæng hîp danh s¸ch vµ tr×nh duyÖt Gi¸m ®èc, hoµn tÊt thñ tôc ®èi víi kho¸ häc vµ ®èi tîng ®i häc §µo t¹o c«ng nh©n §Ó ®¸p øng nhu cÇu ®µo t¹o lao ®éng trong ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh, thay ®æi c¬ cÊu s¶n xuÊt hoÆc c«ng nghÖ cña c«ng ty, c«ng ty cÇn chó träng ®Õn c«ng t¸c ®µo t¹o, båi dìng n©ng cao tay nghÒ cho c«ng nh©n nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh, t¨ng thu nhËp cho ngêi lao ®éng C«ng t¸c nµy ph¶i ®îc thùc hiÖn thêng xuyªn víi c¸c hinhf thøc ®µo t¹o nh: ®µo t¹o míi, ®µo t¹o kiªm nghÒ chuyÓn nghÒ, båi dìng n©ng cao tay nghÒ ®èi víi c«ng nh©n tay nghÒ yÕu, båi dìng n©ng cÊp, n©ng bËc cho c«ng nh©n hµng n¨m - §µo t¹o míi + H×nh thøc ®µo t¹o: §µo t¹o kÌm cÆp t¹i chç do c¸c ph©n xëng trong c«ng ty ®¶m nhËn kÕt hîp víi h×nh thøc göi ®i båi dìng t¹i c¸c trêng c«ng nh©n kü thuËt Cã thÓ nhµ trêng võa ®µo t¹o lý thuyÕt, võa ®µo t¹o thùc µnh hoÆc phÇn thùc hµnh kÕt hîp víi ph©n xëng kÌm cÆp t¹o doanh nghiÖp + VÒ tæ chøc thùc hiÖn: C¨n cø vµo nhu cÇu s¶n xuÊt kinh doanh tõng thêi ®iÓm c«ng ty ra quyÕt ®Þnh tuyÓn sinh ®µo t¹o tay nghÒ, c¨n cø vµo nhu cÇu vµ kh¶ n¨ng ®µo t¹o, xÝ nghiÖp quyÕt ®Þnh thêi gian vµ h×nh thøc ®µo t¹o cho phï hîp Trong qu¸ tr×nh ®µo t¹o kÌm cÆp, c¸c ®¬n vÞ chñ ®éng tæ chøc, kÕt hîp víi c¸c ph©n xëng cã liªn quan cïng theo dâi, kiÓm tra tay nghÒ cho häc sinh - §µo t¹o l¹i ViÖc ®µo t¹o l¹i nguån nh©n lùc lµ mét viÖc lµm quan träng vµ rÊt cÇn thiÕt ®èi víi c«ng ty bëi c¸c lý do sau: Thø nhÊt: §Ó chuÈn bÞ vµ bï ®¾p vµo nh÷ng chç bÞ thiÕu, bÞ bá trèng do c«ng nh©n nghØ viÖc hoÆc chuyÓn c«ng t¸c kh¸c Sù bï ®¾p vµ bæ xung nµy diÔn ra thêng xuyªn nh»m lµm cho c«ng ty ho¹t ®éng tr«i ch¶y Thø hai: §Ó chuÈn bÞ cho nh÷ng ngêi lao ®éng thùc hiÖn ®îc nh÷ng tr¸ch nhiÖm vµ nhiÖm vô míi do cã sù thay ®æi trong môc tiªu, c¬ cÊu, nh÷ng thay ®æi vÒ luËt ph¸p, chÝnh s¸ch vµ c«ng nghÖ míi t¹o ra Thø ba: §Ó hoµn thiÖn kh¶ n¨ng cña ngêi lao ®éng (thùc hiÖn nh÷ng nhiÖm vô hiÖn t¹i còng nh trong t¬ng lai mét c¸ch hiÖu qu¶ h¬n) 52 ViÖc ®µo t¹o l¹i nguån nh©n lùc cã t¸c dông rÊt lín ®Õn s¶n xuÊt kinh doanh vµ sù ph¸t triÓn cña c«ng ty §ã lµ: + Gi¶m bít ®îc sù gi¸m s¸t cña c¸n bé l·nh ®¹o v× ®èi víi ngêi lao ®éng ®îc ®µo t¹o hä lµ ngêi cã thÓ tù gi¸m s¸t c¸c thao t¸c nghiÖp vô cña m×nh + Gi¶m bít nh÷ng tai n¹n v× nhiÒu tai n¹n x¶y ra lµ do nh÷ng h¹n chÕ cña con ngêi h¬n lµ do nh÷ng h¹n chÕ cña c¸c thiÕt bÞ hay nh÷ng h¹n chÕ vÒ ®iÒu kiÖn lµm viÖc bëi v× khi ®îc ®µo t¹o hä ®îc trang bÞ vÒ nh÷ng kü n¨ng, kiÕn thøc, chuyªn m«n, vËn hµnh quy tr×nh c«ng nghÖ mét c¸ch thµnh th¹o do ®ã sÏ gi¶m tíi møc tèi thiÓu c¸c tai n¹n cã thÓ x¶y ra do c¸c nguyªn nh©n kh¸ch quan + §µo t¹o sÏ lµm cho sù æn ®Þnh vµ n¨ng ®éng cña tæ chøc t¨ng lªn, chóng ®¶m b¶o gi÷ v÷ng hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña c«ng ty ngay c¶ khi thiÕu nh÷ng ngêi chñ chèt do cã nguån ®µo t¹o dù tr÷ ®Ó thay thÕ - §µo t¹o kiªm nghÒ: §èi tîng ®µo t¹o lµ c«ng nh©n ®· ®îc ®µo t¹o mét nghÒ trong d©y chuyÒn s¶n xuÊt, cÇn ph¶i ®µo t¹o thªm mét ®Õn hai nghÒ phï hîp ®Ó ®¸p øng nhu cÇu sö dông lao ®éng khi cÇn thiÕt H×nh thøc ®µo t¹o lµ kÌm cÆp trong d©y chuyÒn s¶n xuÊt C¸c ®¬n vÞ c¨n cø vµo nhu cÇu s¶n xuÊt, lao ®éng thùc tÕ, lËp kÕ ho¹ch ®µo t¹o kiªm nghÒ, b¸o c¸o Gi¸m ®èc xÝ nghiÖp xÐt duyÖt Khi cã quyÕt ®Þnh ®µo t¹o, c¸c ®¬n vÞ bè trÝ s¾p xÕp c«ng nh©n ®i häc, bè trÝ ngêi kÌm cÆp, kiÓm tra s¸t h¹ch tay nghÒ c«ng nh©n - §µo t¹o chuyÓn nghÒ: §èi tîng ®îc ®µo t¹o lµ nh÷ng ngêi lao ®éng kh«ng ®¶m ®¬ng ®îc c«ng viÖc ®ang lµm do kh«ng phï hîp víi kh¶ n¨ng, tr×nh ®é tay nghÒ vµ kh«ng thÓ båi dìng ®µo t¹o l¹i, ph¶i bè trÝ chuyÓn nghÒ kh¸c cho phï hîp HoÆc do sau khi s¾p xÕp l¹i lao ®éng s¶n xuÊt, mét sè lao ®éng d«i d ph¶i chuyÓn nghÒ kh¸c, c«ng ty cÇn ph¶i tæ chøc ®µo t¹o tay nghÒ míi cho sè c«ng nh©n nµy ®Ó phï hîp víi sù bè trÝ sö dông lao ®éng hiÖu qu¶, ®¶m b¶o viÖc lµm vµ thu nhËp cho ngêi lao ®éng * §µo t¹o n©ng cao tay nghÒ ®èi víi c«ng nh©n tay nghÒ yÕu: cÇn cã kÕ ho¹ch ®µo t¹o mét c¸ch toµn diÖn vÒ kiÕn thøc chuyªn m«n còng nh tay nghÒ ®èi víi c¸c ®èi tîng c«ng nh©n tay nghÒ yÕu kÕt hîp ®µo t¹o n©ng cÊp, n©ng bËc cho c«ng nh©n bËc thÊp nh»m ®¸p øng yªu cÇu s¶n xuÊt H×nh thøc ®µo t¹o ë ®©y chñ yÕu nªn ¸p dông ph¬ng ph¸p båi dìng, kÌm cÆp trùc tiÕp trong d©y chuyÒn s¶n xuÊt 53 Tãm l¹i, kÕt qu¶, n¨ng suÊt, chÊt lîng s¶n phÈm cña c«ng ty ch¾c ch¾n sÏ kh¶ quan h¬n nhiÒu nÕu nh c«ng t¸c ®µo t¹o cña c«ng ty ®îc quan t©m ®óng møc 3 T¨ng cêng h¬n n÷a kû luËt lao ®éng Nh chóng ta ®· biÕt kû luËt lµ nÒn t¶ng ®Ó x©y dùng x· héi Kh«ng cã kû luËt th× kh«ng thÓ ®iÒu chØnh ®îc mèi quan hÖ gi÷a ngêi víi ngêi trong s¶n xuÊt vµ c¸c ho¹t ®éng cña hä trong tæ chøc x· héi - VÒ mÆt lao ®éng: Kû luËt lao ®éng lµ sù chÊp hµnh vµ thùc hiÖn mét c¸ch tù nguyÖn vµ tù gi¸c c¸c chÕ ®é ngµy lµm viÖc cña c«ng nh©n viªn (th¬× gian b¾t ®Çu vµ kÕt thóc ca lµm viÖc, thêi gian nghØ ng¬i, sö dông triÖt ®Ó thêi gian lµm viÖc vµo môc ®Ých s¶n xuÊt s¶n phÈm, quü thêi gian lµm viÖc trong tuÇn, th¸ng, n¨m…) - VÒ mÆt c«ng nghÖ: Kû luËt lao ®éng lµ sù chÊp hµnh mét c¸ch chÝnh x¸c c¸c quy tr×nh c«ng nghÖ, c¸c chÕ ®é lµm viÖc cña m¸y mãc, thiÕt bÞ, quy tr×nh vËn hµnh - VÒ mÆt s¶n xuÊt: Kû luËt lao ®éng lµ thùc hiÖn mét c¸ch nghiªm tóc nhiÖm vô s¶n xuÊt ®îc giao, cã ý thøc b¶o qu¶n gi÷ g×n m¸y mãc, thiÕt bÞ, dông cô, vËt t…, lµ sù chÊp hµnh mét c¸ch v« ®iÒu kiÖn c¸c chØ thÞ mÖnh lÖnh vÒ s¶n xuÊt cña l·nh ®¹o tu©n theo c¸c chÕ ®é b¶o hé lao ®éng, kü thuËt an toµn vµ vÖ sinh s¶n xuÊt ChÊp hµnh tèt kû luËt lao ®éng sÏ lµm cho thêi gian lao ®éng h÷u Ých t¨ng, c¸c quy tr×nh c«ng nghÖ ®îc ®¶m b¶o, m¸y mãc, thiÕt bÞ, vËt t, nguyªn liÖu ®îc sö dông mét c¸ch hiÖu suÊt TÊt c¶ nh÷ng c¸i ®ã lµm t¨ng sè lîng vµ chÊt lîng s¶n phÈm T¨ng cêng kû luËt lao ®éng sÏ gióp cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt diÔn ra mét c¸ch liªn tôc vµ t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc ¸p dông c¸c tiÕn bé khoa häc kü thuËt, nh÷ng kinh nghiÖm tiÕn tiÕn vµo s¶n xuÊt Ngoµi ta t¨ng cêng kû luËt lao ®éng cßn lµ mét biÖn ph¸p ®Ó gi¸o dôc rÌn luyÖn con ngêi míi, ph¸t huy tinh thÇn tr¸ch nhiÖm ý thøc tËp thÓ ®Ó gãp phÇn x©y dùng mét tæ chøc kû c¬ng trËt tù Kû luËt lao ®éng ph¶i kÕt hîp víi bÇu kh«ng khÝ lao ®éng th©n thiÖn, hîp t¸c ®ång thêi rÌn luyÖn t¸c phong c«ng nghÖip trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt Kû luËt lao ®éng ®îc c«ng ty ¸p dông t¬ng ®èi nghiªm c¸c h×nh thøc kû luËt thêng ®îc ¸p dông lµ khiÓn tr¸ch, h¹ lo¹i, chuyÓn lµm c«ng t¸c kh¸c, ®×nh chØ vµ buéc th«i viÖc Do ban hµnh c¸c quy chÕ, quy ®Þnh vµ néi quy lao ®éng ®· râ rµng vµ ®îc phæ biÕn thêng xuyªn nªn viÖc vi ph¹m kû luËt lµ t¬ng ®èi Ýt, sè vô vô ph¹m kh«ng ®¸ng kÓ, chñ yÕu lµ c¸c lçi kü thuËt víi c¸c h×nh thøc 54 kû luËt lµ khiÓn tr¸ch, h¹ lo¹i Tuy nhiªn, ngay c¶ nh÷ng lçi nµy còng kh«ng ®¸ng kÓ vµ ®îc gi¶i quyÕt nhanh gän Nh vËy bªn c¹nh viÖc vÉn duy tr× chÕ ®é vµ ph¬ng ph¸p kû luËt nh hiÖn nay, c«ng ty cïng ban l·nh ®¹o cÇn cã biÖn ph¸p tÝch cùc trong viÖc ®«n ®èc ®éng viªn vµ cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch tho¶ ®¸ng ®Ó ngêi lao ®éng tÝch cùc lµm viÖc Bªn c¹nh viÖc t¹o ra bÇu kh«ng khÝ tÝch cùc trong lao ®éng ban gi¸m ®èc còng nh toµn thÓ c¸n bé c«ng nh©n viªn trong c«ng ty cÇn thêng xuyªn ph¸t ®éng phong trµo thùc hiÖn t¸c phong c«ng nghiÖp trong lao ®éng s¶n xuÊt RÌn luyÖn ý thøc tù gi¸c trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña m×nh v× môc tiªu vµ lîi Ých chung cña c«ng ty Thùc hiÖn ®îc ®iÒu nµy ®ång nghÜa víi viÖc xo¸ bá triÖt ®Ó t×nh tr¹ng l·ng phÝ thêi gian do nãi chuyÖn riªng do kh«ng nhiÖm vô s¶n xuÊt g©y ra trong thêi gian gÇn ®©y Kû luËt lao ®éng trong c«ng ty ph¶n ¸nh trùc tiÕp hiÖu qu¶ qu¶n lý vµ sö dông lao ®éng cña c«ng ty ChÝnh v× vËy mµ ngêi lao ®éng ph¶i thùc hiÖn tèt c¸c néi quy cña c«ng ty C«ng ty cÇn ¸p dông chÕ ®é thëng ph¹t ph©n minh ®èi víi nh÷ng trêng hîp thùc hiÖn tèt hoÆc vi ph¹m néi quy cña c«ng ty Tãm l¹i, c«ng ty cÇn quan t©m nhiÒu h¬n n÷a trong viÖc x©y dùng mét ®éi ngò lao ®éng, mét tËp thÓ s¶n xuÊt g¾n kÕt, ho¹t ®éng v× môc tiªu chung cña c«ng ty, t¨ng cêng h¬n n÷a chÕ ®é kiÓm tra, kiÓm so¸t vµ gi¸o dôc ngêi lao ®éng vÒ tinh thÇn tr¸ch nhiÖm ®èi víi c«ng viÖc 55 4 ¸p dông c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch lîi Ých vËt chÊt Lîi Ých lµ møc ®é tho¶ m·n nhu cÇu cña con ngêi trong mét ®iÒu kiÖn cô thÓ nhÊt ®Þnh Lîi Ých tríc hÕt lµ lîi Ých kinh tÕ thÓ hiÖn râ mèi quan hÖ gi÷a nh÷ng ngêi lao ®éng víi nhau, gi÷a ngêi sö dông lao ®éng vµ ngêi lao ®éng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ra s¶n phÈm Lîi Ých c¸ nh©n cã t¸c ®éng trùc tiÕp tíi ngêi lao ®éng vµ t¹o ra sù quan t©m nhiÒu h¬n ë ngêi lao ®éng Lîi Ých lµ møc ®é tho¶ m·n nhu cÇu cña con ngêi, do ®ã lîi Ých ta ra ®éng lùc thóc ®Èy ngêi lao ®éng lµm viÖc h¨ng say h¬n, cã hiÖu qu¶ h¬n Møc ®é tho¶ m·n cµng nhá th× ®éng lùc t¹o ra cµng yÕu Nh vËy, nhu cÇu cña ngêi lao ®éng ta ra ®éng c¬ thóc ®Èy hä tham gia lao ®éng, song chÝnh lîi Ých cña hä míi lµ ®éng lùc trùc tiÕp thóc ®Èy hä lµm viÖc víi hiÖu qu¶ cao §iÒu ®ã ®ßi hái ban l·nh ®¹o ph¶i ®Æc biÖt quan t©m tíi lîi Ých cña ngêi lao ®éng §Ó kÝch thÝch lîi Ých ngêi lao ®éng, c«ng ty cÇn dïng nhiÒu ph¬ng ph¸p kh¸c nhau nh bè rÝ lao ®éng phï hîp víi tr×nh ®é tay nghÒ, c¸c chÝnh s¸ch vÒ tiÒn l¬ng, tiÒn thëng, bªn c¹nh viÖc kÝch thÝch lîi Ých vËt chÊt cßn ph¶i quan t©m tíi c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch vÒ tinh thÇn vµ t¹o ®iÒu kiÖn lµm viÖc tèt cho c«ng nh©n VÒ viÖc bè trÝ lao ®éng phï hîp víi tr×nh ®é tay nghÒ: VÊn ®Ò quan träng ®Çu tiªn lµ xÝ nghiÖp ph¶i x¸c ®Þnh ®óng tr×nh ®é tay nghÒ cña c«ng nh©n vµ bè trÝ hä ®¶m nhËn c«ng viÖc phï hîp ViÖc bè trÝ phï hîp sÏ dÉn ®Õn: - Ngêi c«ng nh©n sÏ nhËn ®îc tiÒn c«ng phï hîp víi kh¶ n¨ng tr×nh ®é tay nghÒ cña hä - Khai th¸c ®îc tiÒm n¨ng trong c«ng nh©n §Ó bè trÝ c«ng nh©n ®¶m nhËn c«ng viÖc phï hîp víi tr×nh ®é tay nghÒ cña hä, tríc hÕt xÝ nghiÖp cÇn ph¶i bè trÝ s¾p xÕp vµ x¸c ®Þnh møc ®é phøc t¹p cña c«ng viÖc vµ yªu cÇu tr×nh ®é tay nghÒ cña c«ng nh©n * C¸c chÝnh s¸ch vÒ tiÒn l¬ng: tríc khi x©y dùng c¸c chÝnh s¸ch vÒ tiÒn l¬ng (tr¶ c«ng lao ®éng) xÝ nghiÖp cÇn ph¶i ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ c«ng viÖc cña c«ng nh©n V× viÖc ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ lao ®éng cña c«ng nh©n còng ®îc coi lµ mét ®ßn bÈy t¹o ®éng lùc trong lao ®éng ViÖc ®¸nh gi¸ ®óng hiÖu qu¶ lao ®éng sÏ gióp cho viÖc tr¶ c«ng lao ®éng ®îc hîp lý, x¸c ®Þnh chÕ ®é thëng ph¹t phï hîp §iÒu ®è cã t¸c ®éng trùc tiÕp ®èi víi ngêi lao ®éng §Ó ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ c«ng viÖc thêng ®îc tiÕn hµnh theo hai bíc: 56 - X¸c ®Þnh chØ tiªu ®¸nh gi¸ phï hîp: + ChØ tiªu hiÖn vËt + ChØ tiªu gi¸ trÞ + ChØ tiªu tÝnh b»ng lîng lao ®éng chi phÝ - TiÕn hµnh ®o lêng kÕt qu¶ lao ®éng theo nh÷ng chØ tiªu ®· ®Þnh s½n Khi ®· x¸c ®Þnh ®îc hiÖu qu¶ c«ng viÖc th× xÝ nghiÖp b¾t ®Çy x©y dùng c¸c chÝnh s¸ch vÒ tr¶ c«ng lao ®éng §Ó cã thÓ ph¸t huy ®îc nh÷ng chøc n¨ng c¬ b¶n cña tiÒn c«ng, viÖc tr¶ c«ng lao ®éng cÇn ph¶i dùa trªn nh÷ng nguyªn t¾c sau: 1 TiÒn l¬ng ph¶i ®¶m b¶o t¸i s¶n xuÊt më réng søc lao ®éng v× tiÒn l¬ng lµ nguån thu nhËp chñ yÕu cña ngêi lao ®éng Bëi vËy, ®é lín tiÒn l¬ng kh«ng nh÷ng ph¶i ®¶m b¶o t¸i s¶n xuÊt më réng vÒ sè lîng vµ chÊt lîng lao ®éng cña ngêi lao ®éng ®· hao phÝ mµ cßn ph¶i ®¶m b¶o nu«i sèng gia ®×nh hä 2 TiÒn l¬ng ph¶i dùa trªn c¬ së tho¶ thuËn gi÷a ngêi cã søc lao ®éng vµ ngêi sö dông søc lao ®éng song møc ®é tiÒn l¬ng lu«n ph¶i lín h¬n hoÆc b»ng suÊt l¬ng tèi thiÓu 3 TiÒn l¬ng tr¶ cho ngêi lao ®éng ph¶i phô thuéc vµo hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña ngêi lao ®éng vµ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh Trong ba nguyªn t¾c trªn c«ng ty nªn ¸p dông nguyªn t¾c 1 khi ®îc tr¶ l¬ng xøng ®¸ng víi c«ng søc lao ®éng th× ngêi lao ®éng sÏ lµm viÖc víi mét tinh thÇn vµ tr¸c nhiÖm cao NÕu ®¸p øng ®îc ®iÒu ®ã sÏ t¹o ra ®îc ®éng lùc m¹nh mÏ cho ngêi lao ®éng * C¸c chÝnh s¸ch vÒ tiÒn l¬ng Bªn c¹nh c¸c chÝnh s¸ch vÒ tiÒn l¬ng, xÝ nghiÖp cÇn ph¶i x©y dùng chÝnh s¸ch vÒ tiÒn thëng ®iÒu nµy ®· gãp phÇn thóc ®Èy t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng trong c«ng nh©n vµ còng phÇn nµo thóc ®Èy thi ®ua trong s¶n xuÊt VÒ c«ng t¸c xÕp lo¹i lao ®éng: BÇu lªn mét héi ®ång b×nh bÇu danh hiÖu ABC trong ®ã Gi¸m ®èc c«ng ty lµm chñ tÞch héi ®ång ViÖc xÕp lo¹i lao ®éng theo thø tù ABC lµ ®Ó lµm c¬ së cho viÖc: - XÐt viÖc t¨ng l¬ng - N©ng bËc - Khen thëng cuèi n¨m (tiªu chuÈn thî giái xÐt theo ABC) C«ng ty cÇn thêng xuyªn tæ chøc c¸c chiÕn dÞch thi ®ua víi c¸c phÇn thëng dµnh cho nh÷ng ®¬n vÞ, c¸ nh©n xuÊt s¾c Xen gi÷a c¸c chiÕn dÞch nµy lµ c¸c ®ît tæ chøc thi ®ua trong ph©n xëng s¶n xuÊt do c«ng ®oµn vµ ®oµn thµnh niªn ph¸t ®éng C¸c h×nh thøc thi ®ua nh ®¹t s¶n lîng møc kÕ ho¹ch, ngµy 57 c«ng cao, s¶n phÈm ®¹t chÊt lîng cao, thi bµn tay vµng ph¶i ®îc thêng xuyªn ph¸t ®éng trong c¸c tæ ®éi s¶n xuÊt CÇn ph¶i cã nh÷ng ®ît tæng kÕt c¸c phong trµo thi ®ua tõ ®ã sÏ cã nh÷ng h×nh thøc thëng cho c¸c tæ, c¸ nh©n xuÊt s¾c t¹o ®éng lùc cho hä lµm viÖc ph¸t huy tÝnh s¸ng t¹o c«ng viÖc cao h¬n n÷a ChÝnh s¸ch khuyÕn khÝch vÒ tinh thÇn vµ t¹o ®iÒu kiÖn lµm viÖc tèt cho ngêi lao ®éng T¹o ®éng lùc vÒ tinh thÇn trong lao ®éng cã ý nghÜa ®Æc biÖt to lín v× vÊn ®Ò sö dông lao ®éng kh«ng chØ dõng l¹i ë chç khai th¸c tèi ®a n¨ng lùc cña con ngêi, mµ ph¶i chó ý tíi c¸c yÕu tè t©m sinh lý chi phèi th¸i ®é cña ngêi lao ®éng trong qu¸ tr×nh lµm viÖc, tøc lµ ph¶i t¹o ra nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi lµm gi¶m møc ®é c¨ng th¼ng, mÖt mái, t¹o kh«ng khÝ phÊn khëi t¹i n¬i lµm viÖc Muèn vËy c«ng ty ph¶i: - Hoµn thiÖn c«ng t¸c tæ chøc phôc vô n¬i lµm viÖc theo yªu cÇu cña c«ng viÖc, t¹o ra m«i trêng thuËn lîi vÒ t©m sinh lý cho ngêi lao ®éng Cô thÓ viÖc sö dông ©m nh¹c trong s¶n xuÊt cã chøc anng kÝch thÝch ho¹t ®éng lao ®éng, gi¶m mÖt mái vµ t¨ng kh¶ n¨ng lµm viÖc ViÖc ®a ©m nh¹c vµo t¸c ®éng qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cã ba ®iÒu kiÖn s½n cã: Thø nhÊt: ph©n xëng ®· ®îc trang bÞ hÖ thèng ©m thanh gåm micr«, amly, loa, ®µi cassette… chÊt lîng tèt Thø hai: Løa tuæi cña c«ng nh©n trong ph©n xëng t¬ng ®èi ®ång ®Òu vµ ë ®é tuæi cßn rÊt trÎ tõ 20 – 30 tuæi Thø ba: M«i trêng vµ ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt trong ph©n xëng hÕt søc thuËn lîi cho viÖc ®a ©m nh¹c vµo sö dông Nã ®îc thÓ hiÖn ë chç tÝnh ®¬n ®iÖu trong d©y chuyÒn, ®iÒu kiÖn tiÕng ån trong ph©n xëng còng hÕt søc thuËn lîi Tuy nhiªn sö dông ©m nh¹c chøc n¨ng trong s¶n xuÊt ph¶i dùa trªn c¬ së khoa häc, nÕu kh«ng th× kh«ng cã hiÖu qu¶ hoÆc cã thÓ bÞ t¸c ®éng ngîc l¹i Chóng ta cã thÓ sö dông c¸c lo¹i nh¹c trong thêi ®iÓm nh sau: - Vµo thêi ®iÓm b¾t ®Çu ca lµm viÖc nªn ph¸t c¸c lo¹i nh¹c hµnh khóc, nh¹c móa hoÆc c¸c bµi h¸t thÓ thao cã nhÞp ®iÖu rén rµng, nèt nh¹c trong s¸ng cã t¸c dông g©y c¶m xóc tÝch cùc, phÊn chÊn lµm cho c«ng nh©n nhanh chãng cã nhÞp ®é ho¹t ®éng phï hîp víi nhÞp ®é cña s¶n xuÊt - Vµo thêi ®iÓm kho¶ng gi÷a nöa ®Çu ca lµm viÖc, thêi ®iÓm mµ ngêi c«ng nh©n b¾t ®Çu xuÊt hiÖn sù mÖt mái th× cÇn ph¶i ph¸t b¶n nh¹c cã tiÕt tÊu ªm dÞu, nhÞp ®iÖu chËm nh»m ®Ò phßng sù xuÊt hiÖn tr¹ng th¸i mÖt mái, kÝch thÝch thÇn kinh ®Ó kÐo dµi thêi gian cã kh¶ n¨ng lµm viÖc cao cña con ngêi 58 - Thêi ®iÓm tríc lóc nghØ gi÷a ca vµ tríc lóc kÕt thóc ca lµm viÖc ®îc më c¸c lo¹i nh¹c cã t¸c dông kÝch thÝch c«ng nh©n lµm hÕt thêi gian ca Thêi ®iÓm nµy còng nªn sö dông c¸c lo¹i nh¹c nhÑ, chËm khoan thai - Thêi ®iÓm kÕt thóc ca lµm viÖc nªn sö dông c¸c lo¹i nh¹c m¹nh rén rµng, nhÞp ®iÖu vui nhén nh»m lµm cho ngêi lao ®éng c¶m thÊy vui vÎ khi hoµn thµnh c«ng viÖc vµ h¸o høc ®ãn chê ngµy lµm viÖc míi Thêi lîng ph¸t cã thÓ kÐo dµi tõ 10 ®Õn 15 phót mçi lÇn víi ©m lîng phï hîp ViÖc sö dông ©m nh¹c hîp lý nh trªn ch¾c ch¾n sÏ ®em l¹i hiÖu qu¶ kh«ng nhá, kÝch thÝch ngêi lao ®éng lµm viÖc vµ t¹o ra cho hä mét bÇu kh«ng khÝ lµm viÖc vui t¬i trong s¶n xuÊt - Ngoµi viÖc ®a ©m nh¹c vµo t¸c ®éng qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cÇn t¹o ra bÇu kh«ng khÝ d©n chñ trong c¸c ph©n xëng, t¬ng trî gióp ®ì lÉn nhau gi÷a l·nh ®¹o vµ c«ng nh©n, gi÷a nh÷ng ngêi lao ®éng víi nhau, ®Ó ngêi lao ®éng thÊy m×nh ®îc t«n träng, do ®ã ph¸t huy ®îc hÕt tiÒm n¨ng cña m×nh ViÖc khuyÕn khÝch vËt chÊt vµ tinh thÇn ®èi víi ngêi lao ®éng lµ mét nguyªn t¾c hÕt søc quan träng nh»m thu hót vµ t¹o ®éng lùc m¹nh mÏ cho ngêi lao ®éng trong qu¸ tr×nh lµm viÖc Kh«ng nªn qu¸ coi träng khuyÕn khÝch vËt chÊt hoÆc khuyÕn khÝch tinh thÇn mµ ph¶i kÕt hîp chÆt chÏ gi÷a hai lo¹i khuyÕn khÝch ®ã, kÕt hîp chÆt chÏ gi÷a thëng ph¹t nghiªm minh th× ®éng lùc t¹o ra míi m¹nh mÏ Tuy nhiªn ngoµi c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ®Ó t¹o ®éng lùc cho ngêi lao ®éng c«ng ty cÇn quan t©m ®Õn vÊn ®Ò phóc lîi cho ngêi lao ®éng VÒ phÝa c«ng ty th× c«ng ty cÇn ph¶i lËp ch¬ng tr×nh vµ kÕ ho¹ch ho¸ nguån nh©n lùc gióp cho c«ng ty n¾m ®îc thùc chÊt ®éi ngò ngêi lµm viÖc vµ tr×nh ®é häc vÊn, tr×nh ®é chuyªn m«n, c¸c tiÒm n¨ng cÇn ®îc khai th¸c ®Ó cã thÓ n©ng cao tèc ®é ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty trong giai ®o¹n tíi ViÖc kÕ ho¹ch ho¸ nguån nh©n lùc cßn gióp cho c«ng ty dù kiÕn ®îc sè c¸n bé c«ng nh©n viªn cÇn ®îc bæ xung, do yªu cÇu cña s¶n xuÊt vµ sè lîng ngêi cÇn ®îc thay thÕ do c¸c nguyªn nh©n ®Ó ®¶m b¶o qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh ®îc diÔn ra liªn tôc Ngoµi ra, viÖc kÕ ho¹ch ho¸ nguån nh©n lùc cßn gióp cho c«ng ty x¸c ®Þnh ®îc sè tiÒn c«ng tr¶ cho c¸n bé c«ng nh©n viªn vµ sö dông nã mét c¸ch cã hiÖu qu¶ 59 KÕt luËn Trong c¬ chÕ thÞ trêng c¹nh tr¹nh gay g¾t c¸c doanh nghiÖp muèn tån t¹i vµ ph¸t triÓn cÇn ph¶i thùc hiÖn ®ång bé c¸c nguån lùc Ngoµi viÖc thùc hiÖn chiÕn lîc kinh doanh, c«ng ty kh«ng thÓ kh«ng chó träng tíi c«ng t¸c tuyÓn dông ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc vµ c¸c h×nh thøc khuyÕn khÝch kh¸c v× ®ã lµ nh÷ng yÕu tè hÕt søc quan träng nã cã t¸c dông võa hç trî võa thóc ®Èy võa ®¶m b¶o cho sù ph¸t triÓn c©n ®èi ®ång bé vµ v÷ng ch¾c cña mét ®¬n vÞ nãi riªng vµ cña nÒn kinh tÕ nãi chung h¬n n÷a s¶n phÈm cña ®µo t¹o tÝnh hiÖu qu¶ cña nã cã t¸c dông l©u dµi Do vËy ®Ó n©ng cao c¸c c«ng t¸c ®ã ®¹t ®îc nh÷ng môc tiªu c¬ b¶n vÒ kinh tÕ, s¶n xuÊt, tríc hÕt c«ng ty may Minh TrÝ ph¶i x©y dùng ®îc chiÕn lîc hoµn thiÖn nguån nh©n lùc nhanh chãng triÓn khai thùc hiÖn ®ång bé nh÷ng gi¶i ph¸p ®a ra ch¾c ch¾n trong mét t¬ng lai kh«ng xa, may Minh TrÝ sÏ cã mét vÞ trÝ xøng ®¸ng trªn thÞ trêng may mÆc trong vµ ngoµi níc Chuyªn ®Ò ®· hoµn thµnh nhê sù gióp ®ì nhiÖt t×nh cña PGS.TS NguyÔn ThÞ Ngäc HuyÒn vµ c¸c c« chó, anh chÞ trong Ban l·nh ®¹o c«ng ty ®· cung cÊp tµi liÖu vµ chØ b¶o tõ chç m¬ hå trë thµnh râ rµng MÆc dï ®· rÊt cè g¾ng nhng vÉn cã nh÷ng h¹n chÕ cha thÓ kh¾c phôc ®îc nh cßn nhiÒu ý kiÕn chñ quan cña c¸ nh©n trong khi ®ã thêi gian nghiªn cøu l¹i h¹n hÑp khiÕn cho bµi lµm cã thÓ thiÕu tÝnh logic Do vËy rÊt mong sù chØ b¶o cña thÇy c« vµ c¸c b¹n Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n PGS.TS NguyÔn ThÞ Ngäc HuyÒn, Ban l·nh ®¹o c«ng ty may Minh TrÝ, phßng tæ chøc lao ®éng Hµnh chÝnh c«ng ty may Minh TrÝ ®· t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi hoµn thµnh chuyªn ®Ò thùc tËp cña m×nh Hµ néi, ngµy… th¸ng… n¨m 2004 60 Tµi liÖu tham kh¶o - Gi¸o tr×nh Khoa häc qu¶n lý – trêng §¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n Chñ biªn: TS NguyÔn ThÞ Ngäc HuyÒn – TS §oµn ThÞ Thu Hµ NXB Khoa häc kü thuËt - 2002 - Gi¸o tr×nh qu¶n trÞ nh©n lùc, trêng §¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n, PGS.PTS Ph¹m §øc Thµnh - Nhµ xuÊt b¶n GD 1995 - Qu¶n trÞ nh©n sù, NguyÔn H÷u Tr©n, NXB Thèng kª - 1996 - Qu¶n trÞ nguån lùc, Paul Hersey – Kenblanchard NXB ChÝnh trÞ Quèc gia 1995 (s¸ch dÞch) - Qu¶n trÞ nh©n sù, TS NguyÔn H÷u Th©n NXB Gi¸o dôc - 2003 61