TÊN ĐỀ TÀI: HOẠT ĐỘNG THANH TRA CHUYÊN NGÀNH TRONG LĨNH VỰC GIÁO DỤC CỦA ĐỊA PHƯƠNG I LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI Nền giáo dục nước ta thời gian qua đạt thành tựu đáng khích lệ, góp phần quan trọng việc nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài Tuy nhiên, bên cạnh thành tựu đạt được, chất lượng giáo dục nước ta nhiều hạn chế, chưa đáp ứng yêu cầu phát triển Cùng với đó, tình trạng dạy thêm, học thêm tiếp diễn, tình trạng lạm thu bậc học gây nhiều xúc xã hội, vấn đề quy hoạch, thành lập, nâng cấp trường đại học, cao đẳng, liên kết đào tạo nhiều bất cập; quản lý giáo dục nhiều lúng túng; công tác tra, kiểm tra chưa thực hiệu Để phát huy thành tựu đạt được, khắc phục có hiệu yếu kém, để đưa nghiệp giáo dục đào tạo phát triển, đáp ứng yêu cầu công đổi mới, tạo nển tảng đưa nước ta thành nước công nghiệp theo hướng đại, Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XI định hướng: “Tiếp tục đổi chế quản lý giáo dục, đào tạo tinh thần tăng cường tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm sở giáo dục, đào tạo Thực hợp lý chế tự chủ sở giáo dục, đào tạo gắn với đổi chế tài Làm tốt công tác xây dựng quy hoạch, kế hoạch phát triển, quản lý mục tiêu, chất lượng giáo dục, đào tạo Phát triển hệ thống kiểm định công bố công khai kết kiểm định chất lượng giáo dục, đào tạo; tổ chức xếp hạng sở giáo dục, đào tạo Tăng cường công tác tra; kiên khắc phục tượng tiêu cực giáo dục, đào tạo…” Với định hướng trên, Thanh tra giáo dục đóng vai trò quan trọng, kênh để đánh giá chất lượng giáo dục Tuy nhiên, hoạt động tra giáo dục gặp nhiều khó khăn như: bất cập, chồng chéo chế quản lý ngành, cấp; quy định pháp luật chuyên ngành mâu thuẫn, chồng chéo; đối tượng tra đa dạng, phức tạp; phạm vi tra rộng; tổ chức tra chưa phù hợp với trách nhiệm quản lý ngành… Để nâng cao hiệu quả, hiệu lực hoạt động tra giáo dục góp phần vào đổi chế quản lý giáo dục Đảng Cộng sản Việt Nam (2011), Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XI, Nxb Chính trị quốc gia-Sự thật, Hà Nội, tr.217-218 1 nhiều vấn đề cần nghiên cứu, mổ xẻ mặt lý luận thực tiễn Với góc nhìn pháp lý thực tiễn thân công tác Thanh tra Sở Giáo dục Đào tạo ý, tác giả định chọn đề tài “Hoạt động tra chuyên ngành lĩnh vực giáo dục địa phương” II TỔ CHỨC THỰC HIỆN ĐỀ TÀI Cơ sở lý luận 1.1 Các công trình nghiên cứu liên quan đến Đề tài Qua tìm hiểu, tác giả nhận thấy đề tài nghiên cứu có liên quan đến số đề tài như: Các viết khoa học sách, báo, tạp chí như: Nguyễn Thị Thương Huyền (2008), “Đánh giá thực trạng pháp luật tổ chức tra – sở để hoàn thiện pháp luật tra”, Tạp chí Nhà nước Pháp luật, (12), Hà Nội; Phan Trung Lý (2010), “Thanh tra chuyên ngành: khái niệm, tổ chức hoạt động”, Tạp chí Nhà nước Pháp luật, (12), Hà Nội; Hoàng Văn Vy (2010), “Luật Thanh tra cần có quy định linh hoạt cho hoạt động tra chuyên ngành”, Tạp chí Thanh tra, (3), Hà Nội Các luận văn chuyên ngành luật học liên quan đến tổ chức hoạt động tra chuyên ngành như: Võ Thị Mai Trâm (2005), Hoạt động tra lĩnh vực văn hóa – Thực trạng kiến nghị, Luận văn cử nhân, Đại học Luật Tp Hồ Chí Minh; Đặng Thị Ngọc Uyên (2006), Hoạt động tra vệ sinh an toàn thực phẩm, Luận văn cử nhân, Đại học Luật Tp Hồ Chí Minh; Lý Thanh Long (2008), Thanh tra xây dựng quận, huyện; tra xây dựng xã, phường, thị trấn thành phố Hồ Chí Minh, Luận văn thạc sỹ, Đại học Luật TP.Hồ Chí Minh; Thái Bỉnh Nghĩa (2010), Nâng cao hiệu tra đất đai giai đoạn nay, Luận văn thạc sỹ, trường Đại học Luật TP Hồ Chí Minh; Bùi Ngọc Thanh Trung (2011), Pháp luật hoạt động tra chuyên ngành lĩnh vực văn hóa, Luận văn thạc sỹ, Đại học Luật TP.Hồ Chí Minh; Các công trình nghiên cứu nhằm làm rõ vấn đề lý luận tra, kiểm tra, giám sát Việt Nam; phân định phạm vi hoạt động tra với kiểm tra, giám sát; phân biệt hoạt động tra hành tra chuyên ngành; trình hình thành phát triển tra chuyên ngành Tập trung lý giải vấn đề khái niệm, vị trí, vai trò tra, kiểm tra, giám sát; đánh giá thực trạng tổ chức hoạt động quan tra chuyên ngành Lý giải vấn đề thực tiễn thi hành pháp luật tra nói chung pháp luật tra chuyên ngành nói riêng, bất cập, vướng mắc giải pháp hoàn thiện pháp luật tra nói chung pháp luật tra chuyên ngành nói riêng, biện pháp tăng cường chế quản lý ngành Luận án tiến sĩ luật học: Nguyễn Thị Thương Huyền (2009), Hoàn thiện pháp luật tra giai đoạn nay, Luận án tiến sỹ, Viện Nhà nước Pháp luật, Hà Nội Luận án có cách tiếp cận việc phân tích làm sáng tỏ sở lý luận việc hoàn thiện pháp luật tra với quan điểm chức quản lý nhà nước nhằm kiểm soát thực quyền lực nhà nước hành pháp Pháp luật tra với tính cách chế định ngành Luật hành đặc điểm, nội dung chúng Luận án tiêu chí xác định đối tượng điều chỉnh pháp luật tra, đặc điểm quan hệ pháp luật tra tiêu chí đánh giá mức độ hoàn thiện pháp luật tra Luận án so sánh đối chiếu tổ chức hoạt động tra hành chuyên ngành Việt Nam với số quốc gia giới Từ sở lý luận khoa học hành luật học, Luận án phân tích, tổng kết thành công hạn chế pháp luật tra từ góc độ pháp luật thực định thực tiễn việc thực pháp luật nguyên nhân chủ yếu làm hạn chế hiệu quả, hiệu lực hoạt động tra Luận án phân tích nhu cầu khách quan, đòi hỏi tất yếu việc hoàn thiện pháp luật tra; trình bày hệ thống quan điểm hoàn thiện để từ đề xuất giải pháp hoàn thiện pháp luật tra có tính khoa học thực tiễn nhằm nâng cao hiệu quả, hiệu lực hoạt động tra trình xây dựng Nhà nước pháp quyền, cải cách hành chính, yêu cầu giải khiếu nại, tố cáo, chống tham nhũng Việt Nam Tuy nhiên, công trình chưa nghiên cứu sở lý luận, pháp luật tra chuyên ngành lĩnh vực giáo dục, chưa lý giải vấn đề thực tiễn thi hành pháp luật tra chuyên ngành lĩnh vực giáo dục nói chung tra giáo dục địa phương nói riêng Các đề tài chưa đề cập tới tổ chức hoạt động tra giáo dục, hoạt động tra chuyên ngành lĩnh vực giáo dục địa phương Như vậy, đến chưa có đề tài khoa học tiếp cận góc nhìn pháp lý hoạt động tra chuyên ngành lĩnh vực giáo dục địa phương cách có hệ thống toàn diện mặt lý luận đánh giá thực trạng, đề giải pháp nâng cao hiệu hoạt động tra giáo dục 1.2 Khái niệm, đặc điểm hoạt động tra chuyên ngành lĩnh vực giáo dục địa phương 1.2.1 Khái niệm hoạt động tra chuyên ngành lĩnh vực giáo dục Theo Từ điển Việt Nam từ tra dùng để “kiểm soát, xem xét chỗ việc làm địa phương, quan xí nghiệp”2 Với nghĩa này, “thanh tra” bao hàm kiểm soát, xem xét để phát hiện, ngăn chặn trái với quy định Theo Từ điển giải thích thuật ngữ Luật học: “Thanh tra” “việc kiểm tra, giám sát việc thực sách, pháp luật, nhiệm vụ, kế hoạch nhà nước quan, tổ chức, cá nhân…”3 Theo Từ điển Luật học, “Thanh tra” hoạt động “xem xét để làm rõ việc thực sách, pháp luật, nhiệm vụ, kế hoạch nhà nước quan, tổ chức, cá nhân…”(4) Từ đó, Thanh tra hiểu hoạt động nhằm nhận xét, làm rõ trình thực chủ trương, sách, pháp luật, nhiệm vụ chủ thể Còn Thanh tra chuyên ngành theo Từ điển giải thích thuật ngữ luật học: “Tổ chức tra thuộc bộ, sở có quyền tra quan, tổ chức cá nhân việc thực sách, pháp luật liên quan tới chức quản lý nhà nước chuyên ngành bộ, sở.”5 Từ khái niệm trên, tra chuyên ngành hiểu việc xem xét, làm rõ, ngăn chặn việc thực sách, pháp luật liên quan tới chức quản lý nhà nước chuyên ngành quan, tổ chức, cá nhân Khi có Pháp lệnh Thanh tra năm 1990 đến trước thời điểm Luật Thanh tra năm 2004 ban hành chưa có khái niệm pháp lý đầy đủ tra chuyên ngành Sau có Pháp lệnh Thanh tra 1990, khái niệm tra chuyên ngành chưa khẳng định Điều 1, Nghị định số 358/HĐBT ngày 28 tháng năm 1992 Hội đồng trưởng quy định tổ chức hoạt động tra giáo dục (sau gọi tắt Nghị định số 358/HĐBT) đưa khái niệm chung tra giáo dục sau mà rõ hoạt động tra chuyên ngành: “Thanh tra giáo dục thực quyền tra Nhà nước giáo dục đào tạo phạm vi nước nhằm tăng cường hiệu lực quản lý, bảo đảm Viện ngôn ngữ học - Trung tâm từ điển học (1998), Từ điển tiếng Việt, NXB Khoa học Xã hội, Hà Nội, tr.882 Trường Đại học Luật Hà Nội (1999), Từ điển giải thích thuật ngữ luật học, NXB Công an nhân dân, Hà Nôi, tr 106 Viện khoa học pháp lý – Bộ Tư pháp (2006), Từ điển Luật học, NXB Từ điển Bách khoa-NXB Tư pháp, Hà Nội, tr 696 Trường Đại học Luật Hà Nội (1999), Từ điển giải thích thuật ngữ luật học, NXB Công an nhân dân, Hà Nôi, tr 107 nâng cao chất lượng giáo dục đào tạo” Tuy nhiên, để đáp ứng yêu cầu công tác quản lý ngành, Chính phủ ban hành Nghị định số 101/2002/NĐ-CP ngày 10 tháng 12 năm 2002 quy định tổ chức hoạt động tra giáo dục (sau gọi tắt Nghị định số 101/2002/NĐ-CP) thay Nghị định số 358/HĐBT Nghị định đưa khái niệm pháp lý tra giáo dục sau: “Thanh tra giáo dục tra chuyên ngành giáo dục Thanh tra giáo dục thực quyền tra phạm vi quản lý nhà nước giáo dục, nhằm bảo đảm việc thi hành pháp luật, phát huy nhân tố tích cực, phòng ngừa xử lý vi phạm, bảo vệ lợi ích Nhà nước, quyền lợi ích hợp pháp tổ chức, cá nhân lĩnh vực giáo dục” Như vậy, văn khẳng định tra giáo dục tra chuyên ngành nội hàm khái niệm không làm rõ hoạt động tra chuyên ngành giáo dục Đến có Luật Thanh tra năm 2004, Nghị định số 85/2006/NĐ-CP ngày 18 tháng năm 2006 Chính Phủ quy định tổ chức hoạt động tra giáo dục (sau gọi tắt Nghị định số 85/2006/NĐ-CP) không đưa khái niệm tra giáo dục mà liệt kê hoạt động tra hành tra chuyên ngành Điều 13, Điều 14 Đến khái niệm pháp lý tra chuyên ngành giáo dục khái niệm tra chuyên ngành Luật Thanh tra năm 2010 đặc trưng tra giáo dục, Thanh tra chuyên ngành giáo dục hiểu là: “là hoạt động tra quan quản lý nhà nước theo ngành, lĩnh vực giáo dục quan, tổ chức, cá nhân việc chấp hành sách, pháp luật chuyên ngành giáo dục, quy định chuyên môn – kỹ thuật, quy tắc quản lý ngành, lĩnh vực thuộc quyền quản lý giáo dục” 1.2.2 Đặc điểm hoạt động tra chuyên ngành lĩnh vực giáo dục địa phương Hoạt động tra chuyên ngành lĩnh vực giáo dục chức vô thiết yếu hoạt động quản lý nhà nước giáo dục Theo quy định Luật Giáo dục số 38/2005/QH11 ngày 14 tháng năm 2005 Quốc hội khóa XI sửa đổi bổ sung Luật số 44/2009/QH12 ngày 25 tháng 11 năm 2009 Quốc hội khóa XII (sau viết tắt Luật Giáo dục) giáo dục bao gồm giáo dục đào tạo Giáo dục hiểu bao gồm việc dạy học mang ý nghĩa trình truyền thụ, phổ biến tri thức, truyền thụ suy luận đắn, truyền thụ hiểu biết Giáo dục tảng cho việc truyền thụ, phổ biến văn hóa từ hệ đến hệ khác Giáo dục phương tiện để đánh thức nhận khả năng, lực tiềm ẩn cá nhân, đánh thức trí tuệ người Nó ứng dụng phương pháp giáo dục, phương pháp nghiên cứu mối quan hệ dạy học để đưa đến rèn luyện tinh thần, làm chủ mặt như: ngôn ngữ, tâm lý, tình cảm, tâm thần, cách ứng xử xã hội Theo từ "Giáo dục" tiếng Anh - "Education" - vốn có gốc từ tiếng La tinh "Educare" có nghĩa "làm bộc lộ ra" Có thể hiểu "giáo dục trình, cách thức làm bộc lộ khả tiềm ẩn người giáo dục" Bất kỳ giai đoạn lịch sử nào, giáo dục - đào tạo đóng vai trò quan trọng phát triển cá nhân, tập thể, cộng đồng, dân tộc nhân loại Giáo dục - đào tạo chìa khoá, động lực phát triển xã hội Từ lâu Chủ tịch Hồ Chí Minh Đảng ta nhận thức vai trò giáo dục Chủ tịch Hồ Chí Minh nhận thức rõ vai trò giáo dục việc cải tạo, phát triển người, làm biến đổi người cũ, xây dựng người Người viết: “Thiện, ác vốn tính cố hữu, phần lớn giáo dục mà nên” Giáo dục mặt trận quan trọng nghiệp cách mạng Việt Nam Giáo dục có vai trò nâng cao trình độ nhận thức đường lối, trị, giáo dục thiết phải gắn liền với sản xuất đời sống nhân dân, theo Người: “Một dân tộc dốt dân tộc yếu”7 Đảng ta khẳng định: “Giáo dục đào tạo có sứ mệnh nâng cao dân trí, phát triển nguồn nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, góp phần quan trọng phát triển đất nước, xây dựng văn hóa người Việt Nam Phát triển giáo dục đào tạo với phát triển khoa học cộng nghệ quốc sách hàng đầu; đầu tư cho giáo dục đào tạo đầu tư cho phát triển.”8 Quản lý nhà nước giáo dục tác động có tổ chức máy hành nhà nước hoạt động giáo dục nhằm phát triển nghiệp giáo dục đào tạo Nhà nước thống quản lý hệ thống giáo dục quốc dân mục tiêu, chương trình, nội dung, kế hoạch giáo dục, tiêu chuẩn nhà giáo, quy chế thi cử, hệ thống văn bằng, chứng chỉ; tập trung quản lý chất lượng giáo dục, thực phân công, phân cấp quản lý giáo dục, tăng cường quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm sở giáo dục Hệ thống giáo dục quốc dân gồm giáo dục quy giáo dục thường xuyên Các cấp học trình độ đào tạo hệ thống giáo dục quốc dân bao gồm: giáo dục mầm non có nhà trẻ mẫu giáo; giáo dục phổ thông có tiểu học, Hồ Chí Minh: Toàn tập (2000), NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội, t3, tr 383 Hồ Chí Minh: Toàn tập (2000), NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội, t4, tr 8 Đảng Cộng sản Việt Nam (2011), Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XI, NXB Chính trị quốc gia-Sự thật, Hà Nội, tr.77 trung học sở, trung học phổ thông; giáo dục nghề nghiệp có trung cấp chuyên nghiệp dạy nghề; giáo dục đại học, sau đại học đào tạo trình độ cao đẳng, trình độ đại học, trình độ thạc sĩ, trình độ tiến sĩ Giáo dục đào tạo nước ta thập kỷ tới phát triển bối cảnh giới có nhiều thay đổi nhanh phức tạp Toàn cầu hóa hội nhập quốc tế giáo dục trở thành xu tất yếu Cách mạng khoa học công nghệ, công nghệ thông tin truyền thông, kinh tế trí thức ngày phát triển mạnh mẽ, tác động trực tiếp đến phát triển giáo dục giới Trong đó, quản lý giáo dục nhiều bất cập, mang tính bao cấp, ôm đồm, vụ chồng chéo, phân tán; trách nhiệm quyền hạn quản lý chuyên môn chưa đôi với trách nhiệm, quyền hạn quản lý nhân tài Hệ thống pháp luật sách giáo dục thiếu đồng bộ, chậm sửa đổi, bổ sung Sự phối hợp ngành giáo dục bộ, ngành, địa phương chưa chặt chẽ Vậy nên, vấn đề đổi quản lý giáo dục đặt thiết, có công tác tra giáo dục Giữa quan lý nhà nước giáo dục tra chuyên ngành giáo dục có mối quan hệ mật thiết với Thế nên nội dung, phạm vi quản lý nhà nước định phạm vi, nội dung hoạt động tra chuyên ngành giáo dục Và thông qua hoạt động tra chuyên ngành giáo dục không giúp chủ thể quản lý nhà nước giáo dục phát sơ hở chế quản lý, khiếm khuyết pháp luật chuyên ngành giáo dục để kiến nghị với quan nhà nước có thẩm quyền biện pháp khắc phục nhằm phòng ngừa, phát xử lý hành vi vi phạm pháp luật mà giúp quan, tổ chức, cá nhân thực quy định pháp luật chuyên ngành, quy định chuyên môn – kỹ thuật, quy tắc quản lý ngành; phát huy nhân tố tích cực; góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu hoạt động quản lý nhà nước; bảo vệ lợi ích Nhà nước, quyền lợi ích hợp pháp quan, tổ chức, cá nhân Chủ tịch Hồ Chí Minh nhấn mạnh, công tác giáo dục “nên kiểm thảo kỹ công tác “cải cách” chương trình chủ trương cách thi hành, để tìm thấy khuyết điểm mà sửa đổi, ưu điểm mà phát triển thêm”9 Điều 99, Luật Giáo dục quy định nội dung quản lý giáo dục bao gồm: Xây dựng đạo thực chiến lược, quy hoạch, kế hoạch, sách phát triển giáo dục; Hồ Chí Minh: Toàn tập (2000), NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội, t6, tr 266 Ban hành tổ chức thực văn quy phạm pháp luật giáo dục; ban hành điều lệ nhà trường; ban hành quy định tổ chức hoạt động sở giáo dục khác; Quy định mục tiêu, chương trình, nội dung giáo dục; tiêu chuẩn nhà giáo; tiêu chuẩn sở vật chất thiết bị trường học; việc biên soạn, xuất bản, in phát hành sách giáo khoa, giáo trình; quy chế thi cử cấp văn bằng, chứng chỉ; Tổ chức, quản lý việc bảo đảm chất lượng giáo dục kiểm định chất lượng giáo dục; Thực công tác thống kê, thông tin tổ chức hoạt động giáo dục; Tổ chức máy quản lý giáo dục; Tổ chức, đạo việc đào tạo, bồi dưỡng, quản lý nhà giáo cán quản lý giáo dục; Huy động, quản lý, sử dụng nguồn lực để phát triển nghiệp giáo dục; Tổ chức, quản lý công tác nghiên cứu, ứng dụng khoa học, công nghệ lĩnh vực giáo dục; 10 Tổ chức, quản lý công tác hợp tác quốc tế giáo dục; 11 Quy định việc tặng danh hiệu vinh dự cho người có nhiều công lao nghiệp giáo dục; 12 Thanh tra, kiểm tra việc chấp hành pháp luật giáo dục; giải khiếu nại, tố cáo xử lý hành vi vi phạm pháp luật giáo dục Từ đó, hoạt động tra chuyên ngành giáo dục nói chung hoạt động tra chuyên ngành địa phương có đặc điểm sau: Chủ thể tra: Sau có Pháp lệnh Thanh tra năm 1990 lĩnh vực giáo dục có Nghị định số 358-HĐBT, văn quy định hệ thống tra giáo dục gồm Bộ GD&ĐT, Sở GD&ĐT “ở huyện cấp tương đương, công tác tra giáo dục Trưởng phòng Giáo dục - Đào tạo trực tiếp phụ trách” (khoản 3, Điều 3) Thực Luật Giáo dục, kế thừa Nghị định số 358-HĐBT, Nghị định số 85/2006/NĐ-CP khẳng định quan tra chuyên ngành lĩnh vực giáo dục Bộ GD&ĐT, Sở GD&ĐT văn có điểm quy định trách nhiệm phụ trách công tác tra Hiệu trưởng, thủ trưởng trường trung cấp chuyên nghiệp, cao đẳng, đại học: “… Hoạt động tra giáo dục sở giáo dục đại học, trường trung cấp chuyên nghiệp Hiệu trưởng, thủ trưởng sở trực tiếp phụ trách theo quy định Bộ trưởng Bộ Giáo dục Đào tạo.” (Điều 19, Nghị định số 85/2006/NĐ-CP) Như vậy, chủ thể tra chuyên ngành lĩnh vực địa phương bao gồm: Thanh tra Sở GD&ĐT, Trưởng phòng GD&ĐT, Hiệu trưởng trường đại học, cao đẳng, trung cấp chuyên nghiệp đóng địa bàn tỉnh Chủ thể tra lĩnh vực giáo dục địa phương có điểm đặc thù so với chủ thể tra chuyên ngành khác có Trưởng phòng GD&ĐT, Hiệu trưởng trường đại học, cao đẳng, trung cấp chuyên nghiệp đóng địa bàn tỉnh Nhưng vấn đề đặt hoạt động tra chủ thể so với Luật Thanh tra năm 2010 có danh hay không Vì theo quy định Luật Thanh tra năm 2010 Nghị định số 07/2012/NĐ-CP ngày 09 tháng 02 năm 2012 Chính Phủ quy định quan giao thực hoạt động tra chuyên ngành hoạt động tra chuyên ngành (sau gọi tắt Nghị định số 07/2012/NĐ-CP) Phòng GD&ĐT không thuộc phạm vi điều chỉnh Nội dung tra: Theo quy định Điều 14, Nghị định số 85/2006/NĐCP, nội dung hoạt động tra chuyên ngành giáo dục gồm: Thanh tra việc thực sách, pháp luật chuyên ngành giáo dục quan, tổ chức, cá nhân phạm vi quản lý giáo dục Thanh tra việc thực mục tiêu, kế hoạch, chương trình, nội dung, phương pháp giáo dục, quy chế chuyên môn, quy chế thi cử, cấp văn bằng, chứng chỉ; việc thực quy định điều kiện cần thiết bảo đảm chất lượng giáo dục sở giáo dục; Thực nhiệm vụ giải khiếu nại, tố cáo lĩnh vực giáo dục theo quy định pháp luật khiếu nại, tố cáo; Xử phạt vi phạm hành lĩnh vực giáo dục theo quy định pháp luật xử lý vi phạm hành chính; Trong nội dung nội dung nội dung tra mang tính đặc trưng tra giáo dục, phân biệt với hoạt động tra chuyên ngành khác, cụ thể: - Đánh giá cá nhân, tổ chức thực mục tiêu đào tạo, giáo dục nhà nước quy định toàn kế hoạch khóa đào tạo hay nội dung giảng nhằm mục đích ngằn ngừa tượng đưa nội dung giáo dục không lành mạnh vào nhà trường đảm bảo chuẩn kiến thức, kỹ cho người học - Chương trình giáo dục đào tạo nhằm đảm bảo đầy đủ chất lượng giáo dục, đào tạo, đạt mục tiêu đề ra; chống tượng cắt xén chương trình nhằm để giảm chi phí đào tạo, chạy theo tỷ lệ tốt nghiệp… dẫn đến nội dung giáo dục bị bóp méo - Việc kiểm soát quy chế chuyên môn trình giảng dạy, đánh giá, thi cử nội dung tra cần thiết Vì việc thực quy chế chuyên môn không nghiêm túc dẫn đến hệ lụy nghiêm trọng, phản ánh không thực chất chất lượng đào tạo, không đảm bảo công bằng, ảnh hưởng đến tư chất người học Ví dụ: Vụ việc tiêu cực trường Trung học phổ thông Đồi Ngô, tỉnh Bắc Giang kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông năm 2012 - Văn bằng, chứng vấn đề có tính thời Nạn cấp giả tràn lan xã hội, len lõi khắp ngành nghề hành vi làm cấp giả ngày tinh vi nội dung tra văn bằng, chứng biện pháp hữu hiệu hạn chế nạn cấp giả - Thanh tra nội dung, phương pháp giảng dạy giáo viên hoạt động tra đặc thù tra giáo dục Đây biện pháp nhằm tư vấn, thúc đẩy lực sư phạm giáo viên, ngăn ngừa việc giảng dạy tùy tiện ảnh hưởng đến chất lượng giáo dục cho hệ học sinh - Thanh tra điều kiện đảm bảo chất lượng giáo dục như: Diện tích khuôn viên, cảnh quan, môi trường sư phạm; số lượng phòng học, phòng làm việc, phòng thí nghiệm thực hành, phòng môn, thư viện, phòng đa chức năng, phòng y tế, bếp ăn tập thể, khu nội trú, bán trú, khu vực để xe, vệ sinh, sân chơi, bãi tập, nhà đa chức năng, môi trường sư phạm, đội ngũ nhà giáo/quy mô người học, chương trình, giáo trình… nội dung tra cần quan tâm nhiều hoàn cảnh trường tư thục ngày nhiều việc đầu tư nhằm thực cam kết thành lập trường nhiều hạn chế Tùy cấp học, bậc học, loại hình đào tạo mà chủ thể tra vào văn quy phạm pháp luật điều chỉnh cụ thể mục tiêu, kế hoạch, chương trình, nội dung, phương pháp giáo dục, quy chế chuyên môn, quy chế đánh giá, xếp loại nhà giáo quy định điều kiện bảo đảm chất lượng giáo dục, đào tạo để xác định nội dung tra tương ứng Ví dụ: Ở bậc học mầm non có nội dung đặc trưng như: đồ dùng, đồ chơi lớp trời, thực kế hoạch chăm sóc giáo dục trẻ (chế độ ăn ngủ, học tập, tổ chức hoạt động vui chơi, theo dõi biểu đồ phát triển trẻ )…; bậc học phổ thông: bàn nghế, đồ dùng dạy học, sân chơi, bãi tập, 10 - Báo cáo kết thành viên Đoàn tra chủ yếu thể biên tra đơn vị, thành viên đoàn tra không báo cáo tổng hợp kết tra từ biên bản, tài liệu thu thập được: tra toàn diện, tra thi, tra hoạt động sư phạm nhà giáo… - Nghiệp vụ tra lực lượng Cộng tác viên tra số môn chưa dẫn đến việc đánh giá xếp loại giáo viên chưa có tính thuyết phục cao, nặng xếp loại giáo viên chưa trọng công tác tư vấn thúc đẩy, mang tính chủ quan, nể Công tác tra tra hoạt động sư phạm giáo viên tập trung vào tra hoạt động sư phạm giáo viên chưa trọng đến công tác quản lý chuyên môn Hiệu trưởng, Tổ trưởng; điều thể khâu duyệt kế hoạch tra Sở, Phòng GD&ĐT chưa kỹ, chưa định hướng nhiệm vụ cho cộng tác viên tra Khả vận dụng quy định pháp luật để xử lý tình trình tra nhiều hạn chế Việc điều động cộng tác viên tra nhiều gặp khó khăn phần ảnh hưởng đến kế hoạch tra, nhận thức công tác tra chưa cao nên số Hiệu trưởng không tạo điều kiện thuận lợi cho giáo viên Cộng tác viên tra thực nhiệm vụ Sở, Phòng GD&ĐT điều động - Chất lượng kết luận, kiến nghị tra thấp, tính khả thi chưa cao Công bố kết luận tra không tổ chức triển khai, thực tra toàn diện, tra chuyên đề, cụ thể tỉnh Đồng Nai năm học 2011-2012, tổng số tra toàn diện theo thông tư số 43/2006/TTBGDĐT Thanh tra Sở, Phòng GD&ĐT địa bàn tỉnh Đồng Nai thực là: 167 có 02 tra hành tra chuyên ngành phòng GD&ĐT thực việc công bố kết luận tra 12 Việc công khai kết luận tra theo Luật Thanh tra năm 2010 không thực hiện, người kết luận tra giao cho đối tượng tra công bố đơn vị thông qua họp - Khi thực trình tự, thủ tục xử lý sau tra, kể từ có định xử lý tra chủ yếu theo dõi, chờ tự giác thực đối tượng tra - Chưa xử lý số đối tượng tra không chấp hành kết luận, kiến nghị, cố tình báo cáo không trung thực, kiến nghị chưa theo dõi, đôn đốc, đạo liệt Sở Giáo dục Đào tạo tỉnh Đồng Nai (2012), Báo cáo số 1037/BC-SGDĐT Về Tổng kết công tác tra năm học 2011-2012, Đồng Nai 12 22 - Việc xử lý vi phạm hành địa phương ít: Pháp lệnh xử lý vi phạm hành ban hành từ năm 2002 đến năm 2005, lĩnh vực giáo dục có Nghị định số 49/2005/NĐ-CP ngày 11 tháng năm 2005 Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành lĩnh vực giáo dục (sau viết tắt Nghị định số 49/2005/NĐ-CP); Thông tư số 51/2006/TT-BGDĐT ngày 13/12/2006 Bộ GD&ĐT Hướng dẫn thực số điều Nghị định số 49/2005/NĐ-CP ngày 11 tháng năm 2005 Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành lĩnh vực giáo dục Nghị định số 40/2011/NĐ-CP ngày 08/6/2011 Sửa đổi, bổ sung số điều Nghị định số 49/2005/NĐ-CP ngày 11 tháng năm 2005 Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành lĩnh vực giáo dục (sau gọi tắ Nghị định số 40/2011/NĐ-CP), nhiên số lượng vụ việc bị xử lý vi phạm hành tra giáo dục cấp sở Cụ thể địa bàn tỉnh Đồng Nai: Thanh tra Sở GD&ĐT Đồng Nai có số lần xử phạt vi phạm hành sau: Đã xử phạt với hình thức: 02 phạt tiền 10 cảnh cáo Nội dung xử phạt: Vi phạm dạy thêm, học thêm; giáo viên tráo thi kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 chuyên Lương Thế Vinh; vi phạm thành lập hoạt động số trung tâm tin học ngoại ngữ Tổng số tiền xử phạt: 8.600.000 đồng (Tám triệu sáu trăm ngàn đồng) Ủy ban nhân dân tỉnh Đồng Nai, Ủy ban nhân dân huyện địa bàn tỉnh Đồng Nai không xử phạt trường hợp - Công tác đúc rút kinh nghiệm sau kết thúc Đoàn tra chưa trọng, hình thức, tổ chức sơ, tổng kết chưa thường xuyên, việc học tập, trao đổi nghiệp vụ tra đơn vị với tỉnh bạn hạn chế, làm chất lượng, hiệu hoạt động tra chậm cải thiện Hàng năm, chưa tổ chức giao lưu, mở thi nghiệp vụ, tuyên truyền đội ngũ cán bộ, công chức 2.2.4 Về phối hợp hoạt động Các đợt tra giáo dục chủ yếu cấp Sở, Phòng GD&ĐT thực theo kế hoạch, phối hợp tra quan tra giáo dục đơn vị có liên quan Việc tra đột xuất đơn vị ít, chế phối hợp thu thập thông tin từ sở hạn chế nên nhiều hành vi vi phạm không phát hiện, xử lý kịp thời Có nhiều nội dung tra cần có phối kết hợp nhiều quan nên nhiều lúc gây khó khăn cho việc thành lập Đoàn tra như: tra công ty hoạt động lĩnh vực giáo dục có yếu tố nước ngoài, liên kết đào tạo, đưa học sinh du học… 23 Giải pháp nâng cao hiệu hoạt động tra chuyên ngành lĩnh vực giáo dục địa phương Nhóm giải pháp hoàn thiện pháp luật - Luật Thanh tra năm 2010 bổ sung hình thức tra thường xuyên cho quan tra nhà nước theo ngành, lĩnh vực - Để phát huy mục đích, ý nghĩa việc giám sát, kiểm tra hoạt động Đoàn Thanh tra Quy chế giám sát phải quy định thêm tổ chức độc lập thực chức giám sát hoạt động tra bổ nhiệm đội ngũ làm công tác giám sát kiêm nhiệm tập huấn sâu nghiệp vụ tra có trình độ am hiểu lĩnh vực tra - Làm rõ khái niệm tra giáo dục phân định rõ nội dung hoạt động tra chuyên ngành quy định Nghị định số 85/2006/NĐ-CP - Sửa đổi, bổ sung điều, khoản quy định nguyên tắc hoạt động tra quy định khoản 1, Điều 3; nhiệm vụ, quyền hạn quy định khoản 1, Điều 6, khoản 1, Điều 8, khoản 1, Điều 9, khoản 1, Điều 10 quy định quyền, nghĩa vụ, trách nhiệm, mối quan hệ quan, tổ chức, cá nhân hoạt động tra giáo dục quy định Chương V, Nghị định số 85/2006/NĐ-CP để bảo đảm phù hợp với Luật Thanh tra năm 2010 Nghị định hướng dẫn chi tiết Luật Thanh tra năm 2010 Nếu tiếp tục quy định thẩm quyền tra giáo dục cho Trưởng phòng GD&ĐT nên bổ sung Nghị định số 85/2006/NĐ-CP nhiệm vụ, quyền hạn cụ thể Trưởng phòng GD&ĐT hoạt động tra - Cần quy định Trưởng đoàn tra ban hành kết luận tra, Trưởng đoàn tra người lãnh đạo đoàn trực tiếp tiến hành tra, đó, hết, Trưởng đoàn tra người hiểu rõ nội dung vụ việc thấy cần kết luận sở quy định pháp luật Trên sở Điều 50 Luật Thanh tra năm 2010 quy định trách nhiệm ban hành kết luận tra người ban hành định tra, theo cá nhân tôi, chưa hợp lý người trực tiếp tiến hành tra Mặt khác, số trường hợp Trưởng đoàn tra lại không trí với kết luận người định tra, thế, cần quy định Trưởng đoàn tra có trách nhiệm kết luận tra để đảm bảo tính kịp thời tính tự chịu trách nhiệm Trưởng đoàn tra - Các trường đại học, cao đẳng, trung cấp chuyên nghiệp quan quản lý hành nhà nước nên Luật Giáo dục, Nghị định số 85/2006/NĐCP quy định thẩm quyền Hiệu trưởng tra đơn vị không chủ thể quản lý hành nhà nước không phù hợp với Luật tra 24 năm 2010 Vậy nên quy định thẩm quyền kiểm tra Hiệu trưởng đơn vị quản lý - Bổ sung Nghị định số 85/2006/NĐ-CP quy định chế độ sách cho cộng tác viên tra thực hoạt động tra sư phạm giáo viên - Khái niệm tra toàn diện Thông tư số 43/2006/TT-BGDĐT cần phải khẳng định lại rõ hoạt động tra chuyên ngành hay gồm tra hành tra chuyên ngành Vì thực tế, Bộ GD&ĐT tra toàn diện Sở GD&ĐT, Sở GD&ĐT tra toàn diện Phòng GD&ĐT định ghi tra hành chuyên ngành tra trường phổ thông định lại ghi tra toàn diện Điều chứng tỏ, khái niệm tra toàn diện quy định Thông tư số 43/2006/TT-BGDĐT gây nhiều cách hiểu khác - Sửa đổi thời hạn tra toàn diện Thông tư số 43/2006/TTBGDĐT theo hướng thời hạn tra tiến hành không 30 ngày; trường hợp phức tạp, miền núi, biên giới, hải đảo, vùng sâu, vùng xa lại khó khăn kéo dài hơn, không 45 ngày để đảm bảo thống với Luật Thanh tra năm 2010 điều kiện thực tế địa phương - Bổ sung quy định kết luận tra toàn diện nhà trường phải có đánh giá, xếp loại Việc đánh giá, xếp loại thực chất động viên đối tượng tra làm tốt tiếp tục phát huy, đối tượng tra có hạn chế yếu đạt yêu cầu phải cố gắng học hỏi, để khắc phục hạn chế yếu để đối vươn lên - Bổ sung quy định thống mức chi bồi dưỡng cho Cộng tác viên tra tham gia Đoàn tra Thông tư số 28/2009/TT-BGDĐT ngày 21 tháng 10 năm 2009 Bộ GD&ĐT Quy định chế độ làm việc với giáo viên phổ thông Quy định thêm mức chi bồi dưỡng Cộng tác viên tra khối mầm non Việc đảm bảo kinh phí cho Cộng tác viên tra phần đáp ứng công sức họ, khích lệ động viên Cộng tác viên tra làm việc trách nhiệm, nhiệt tình góp phần nâng cao hiệu hoạt động tra - Căn quy định pháp luật tra giáo dục, Chính phủ cần ban hành Nghị định bổ sung Nghị định 85/2006/NĐ-CP quy định phân cấp hoạt động tra giáo dục để phù hợp với Nghị định số 115/2010/NĐ-CP - Sửa đổi thẩm quyền Quyết định tra thi tốt nghiệp trung học phổ thông Thông tư số 10/2012/TT-BGD&ĐT Giám đốc Sở định để 25 phù hợp với Luật Thanh tra năm 2010, Quyết định số 41/2006/QĐ-BGDĐT - Bổ sung trình tự tra kỳ thi Quyết định số 41/2006/QĐBGDĐT, văn chưa quy định chi tiết trình tự, thủ tục tra kỳ thi * Để đảm bảo thuận lợi cho việc áp dụng, xử lý vi phạm hành trình tra, không để hành vi vi phạm lĩnh vực giáo dục không bị xử phạt, thiếu tính răn đe, cần bổ sung, sửa đổi số điều, khoản Nghị định số 49/2006/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung Nghị định số 40/2011/NĐ-CP sau: - Mặc dù mức xử phạt hành vi vi phạm hành lĩnh vực giáo dục quy định sửa đổi tăng lên Nghị định số 40/2011/NĐ-CP Tuy vậy, có hành vi Nghị định quy định mức phạt thấp, Ví dụ 1: Hành vi tổ chức dạy thêm chương trình trung học phổ thông sở dạy thêm không xin phép quan có thẩm quyền (Sở GD&ĐT) bị xử phạt mức từ 1.000.000 đ đến 2.000.000 đ, sở tổ chức dạy thêm có lớp lên tới 150 học sinh/lớp, thu nhập từ việc thu tiền học sinh lên tới 100.000.000 đ Với mức phạt sở dạy thêm “chui” chấp nhận xử phạt đăng ký hoạt động với quan có thẩm quyền bị khống chế sở vật chất số lượng học sinh/lớp Ví dụ 2: mực phạt hành vi sử dụng giáo viên không đạt chuẩn từ 1.000.000 đ đến 2.000.000 đ xét hậu mà hành vi gây kết học tập cho học sinh tính số, mức phát thập Thế nên, cần tăng mức xử phạt số hành vi 02 Nghị định để đảm bảo tính răn đe - Cần sửa đổi số điều khoản chưa quy định chưa chi tiết 02 Nghị định để dễ áp dụng thực tế Cụ thể: Quy định cụ thể số tiết vi phạm tính lớp hay trường (tại Khoản Điều 10) Bổ sung hành vi mở lớp dạy kèm tư gia có từ đến học sinh (tại khoản 4, Điều 8) Bổ sung: hành vi tuyển học sinh vào cấp, bậc học phổ thông vượt tiêu số lượng giao; hành vi bố trí số lượng học sinh vượt quy định lớp (khoản 2, Điều 11) Quy định rõ hành vi sử dụng nhà giáo không đạt chuẩn áp dụng cho hay nhiều người Nếu có nhiều người không đạt chuẩn quy định cụ thể mức phạt theo hình thức tăng nặng theo cấp độ số lượng người không đạt chuẩn 26 (Khoản 1, Điều 15) Quy định chi tiết hành vi vi phạm điều kiện sở vật chất, không đảm bảo an toàn cho người học (Điều 16 b) - Có số hành vị vi phạm xảy thực tế chưa quy định 02 Nghị định trên, cần bổ sung: Bổ sung: hành vi vi phạm quy định tổ chức, hoạt động sở giáo dục (Điều 9); hành vi tổ chức thi lấy chứng sai quy định (Khoản 2, Điều 9); hành vi tổ chức thi lấy văn sai quy định (khoản 3, Điều 9) Bổ sung khoản 2, Điều 11: hành vi tuyển học sinh vào cấp, bậc học phổ thông vượt tiêu số lượng giao, hành vi bố trí số lượng học sinh vượt quy định lớp Nhóm giải pháp hoàn thiện cấu, tố chức, nhân - Về nhận thức: Các chủ thể quản lý, chủ thể có thẩm quyền tra địa phương phải có thái độ xử lý kiên hành vi vi phạm lĩnh vực giáo dục thuộc thẩm quyền quản lý để đảm bảo nâng cao hiệu hoạt động tra nói chung kết luận tra nói riêng Cán tra, cần xác định vai trò, nhiệm vụ cán tra để thực thi công việc đảm bảo chất lượng, hiệu Nâng cao tinh thần tự giác việc tự học tự rèn nhằm nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, cập nhật thông tin, công nghệ làm tốt công tác tư vấn, thúc đẩy Đề cao tư chất đạo đức nghề nghiệp, đặt vào vị trí đối tượng tra để đánh giá, tạo môi trường làm việc thân thiện, tạo hợp tác đối tượng tra Nâng cao nhận thức cho cán quản lý, giáo viên, nhân viên toàn ngành có nhận thức đắn, đầy đủ tầm quan trọng công tác tra nói chung hoạt động tra chuyên ngành nói riêng Từ đó, hình thành ý thức hành động hợp tác, đóng góp xây dựng tổ chức tra ngày vững mạnh - Biên chế: Căn vào số lượng cá nhân, tổ chức hoạt động lĩnh vực giáo dục để tăng cường biên chế cho Thanh tra Sở GD&ĐT để đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ Đặc biệt với tình hình phân cấp nay, cần bổ sung biên chế tra có trình độ tra sở đại học, trung cấp chuyên nghiệp Quy định chức danh Thanh tra viên cho cán phụ trách tra thuộc Phòng GD&ĐT Thanh tra viên thuộc biên chế tra cấp huyện 27 Trước mắt chưa có quy định chức danh Thanh tra viên cho cán làm công tác tra Phòng GD&ĐT quan có thẩm quyền phải bố trí, xếp cán làm công tác chuyên trách không kiệm nhiệm công tác khác phải không thường xuyên luân chuyển Đối với hoạt động tra trường đại học, cao đẳng, trung cấp chuyên nghiệp xem hoạt động kiểm tra nội Hiệu trưởng Trong hệ thống pháp luật Việt Nam, Luật Tố tụng hình quy định chức năng, nhiệm vụ Thư ký Tòa án, pháp luật tra cần có quy định cụ thể chức năng, nhiệm vụ Thư ký Đoàn tra để nâng cao chất lượng hoạt động Đoàn tra - Trình độ chuyên môn nghiệp vụ Trưởng đoàn tra phải rèn luyện kỹ phân tích, tổng hợp, để có lập luận chặt chẽ, sắc bén phát biểu trước đối tượng tra soạn thảo dự thảo Kết luận tra Cần tranh thủ ý kiến đoàn thể quần chúng nơi tra để củng cố thêm chứng nhận định cho xác khách quan Đối với lực lượng Cộng tác viên tra, trưng tập phải ý đến trình độ chuyên môn nghiệp vụ phù hợp với đối tượng, nội dung tra, bên cạnh yêu cầu thời gian công tác cần thiết qua thể tích lũy kinh nghiệm mặt Hơn nữa, Sở, Phòng GD&ĐT phải có đạo thủ trưởng quản lý trực tiếp Cộng tác viên tra phải tạo điều kiện cho Cộng tác viên tra tham gia đợt tra Khi lập trưng tập Cộng tác viên tra Sở, Phòng GD&ĐT phải có sàng lộc lại trước định bổ nhiệm, trưng tập Bổ sung thêm cho đội ngũ Cộng tác viên tra địa phương gồm cán bộ, giáo viên trường đại học, cao đẳng, trung cấp chuyên nghiệp đóng địa bàn 3.3 Nhóm giải pháp quy trình, nghiệp vụ hoạt động tra chuyên ngành - Người tổng hợp báo cáo kết tra phải đọc phân tích biên tra thành viên đơn vị tra để kịp thời yêu cầu thành viên thu thập bổ sung thông tin, tài liệu, chứng có liên quan biên tra Như vậy, tổng hợp làm báo cáo kết tra có sở phân tích, đối chiếu để đưa kết luện, kiến nghị xác, chặt chẽ - Đội ngũ Cộng tác viên tra cần nghiên cứu kỹ văn công tác tra, hướng dẫn nhiệm vụ năm học, hướng dẫn thực đổi chương trình môn học thuộc cập học, bậc học văn pháp luật chuyên ngành khác để vận dụng linh hoạt quy định pháp luật xử lý 28 tình Đồng thời nghiên cứu tình hình thực tế đối tượng tra, yêu cầu cụ thể trình độ nghiệp vụ Cộng tác viên tra phù hợp với đặc điểm đơn vị để điều động - Để nâng cao chất lượng tra, phải nâng cao chất lượng, trách nhiệm Thư ký đoàn tra Đưa chương trình đào tạo Thư ký Đoàn tra vào nội dung chương trình giảng dạy trường cán tra Cần thường xuyên tổ chức lớp tập huấn cập nhật bổ sung kiến thức cho cán làm Thư ký Đoàn tra Trước phân công nhiệm vụ cho thành viên Đoàn tra làm Thư ký Đoàn cần lựa chọn cán đủ phẩm chất, lực hoàn thành nhiệm vụ Đối với cán làm Thư ký Đoàn tra giỏi, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ cần động viên, khen thưởng kịp thời - Kết luận tra có chất lượng giúp kiến nghị kết luận tra thực cách nghiêm túc, đạt hiệu Để thực cần gắn với giải pháp: Trưởng đoàn tra phải rèn luyện kỹ phân tích, tổng hợp, để có lập luận chặt chẽ, sắc bén soạn thảo dự thảo Kết luận tra Cần tranh thủ ý kiến đoàn thể quần chúng nơi tra để củng cố thêm chứng nhận định cho xác khách quan Kết luận tra phải bảo đảm yêu cầu mà tra đòi hỏi Nội dung Kết luận tra phải chặt chẽ, rõ ràng, phản ánh đánh giá tình hình cách khác quan, trung thực Nội dung trình bày phải ngắn gọn rõ ràng, dùng câu từ chặt chẽ, dễ hiểu phù hợp với tính chất, lĩnh vực công tác mà tra hướng tới Những vấn đề kết luận phải vấn đề kiểm tra, xem xét, có chứng xác Các cấp uỷ Đảng, quyền, tổ chức, quan phải thực quan tâm đến công tác tổ chức thực kết luận tra Coi nhiệm vụ thường xuyên, quan trọng cần thiết, góp phần đảm bảo tính nghiêm minh pháp luật Thủ trưởng quan quản lý nhà nước lĩnh vực giáo dục thường xuyên rà soát đề xuất biện pháp để tổ chức thực nghiêm túc kiến nghị chưa thực Kết luận tra thuộc trách nhiệm quản lý Cơ quan tra giáo dục phải tăng cường trách nhiệm quản lý nhà nước công tác tra, bố trí cán chuyên môn làm công tác theo dõi, tổng hợp kết thực Kết luận tra Chủ động tham mưu giúp thủ trưởng quản lý cấp thường xuyên kiểm tra, đôn đốc việc thực kết 29 luận, kiến nghị sau tra đồng thời phải đề xuất biện pháp tháo gỡ kết luận, kiến nghị có vướng mắc trình tổ chức, thực Đối với Đoàn tra, trình thực tra cần xác minh, làm rõ nội dung tra để kết luận, kiến nghị tra đảm bảo rõ ràng, có tính khả thi đặc biệt phải xác định rõ kết luận thời gian phải thực kiến nghị tra Sau thời gian phải tổ chức kiểm tra kết việc thực kiến nghị tra để có biện pháp cụ thể đối tượng không chấp hành Xử lý nghiêm đối tượng không thực kết luận, kiến nghị tra Thực việc công khai kết luận tra theo quy định Luật Thanh tra năm 2010 Đồng thời đánh giá công khai kết tra đánh giá hoạt động chuyên môn, hoạt động sư phạm nhà giáo với Ban Giám hiệu, tổ trưởng tổ chuyên môn; đưa ý kiến tư vấn, thúc đẩy cho cá nhân, tổ chuyên môn; Trưởng đoàn Thanh tra tổng hợp nội dung tra đội ngũ, sở vật chất, thực kế hoạch phát triển chất lượng giáo dục, công tác quản lý thủ trưởng đơn vị để đánh giá công khai trước tập thể đối tượng tra mặt mạnh, vấn đề chưa tốt tồn có ý kiến tư vấn, thúc đẩy, kiến nghị đối tượng tra Việc đánh giá công khai Đoàn tra trước đối tượng tra tạo đồng thuận việc thực kết luận tra việc khắc phục hạn chế phát huy mặc tích cực làm - Khi tra đánh giá hoạt động sư phạm giáo viên nên phân công 02 Cộng tác viên tra, tra đánh giá sư phạm giáo viên Như vậy, đảm bảo tính khách quan việc đánh giá kết dự giờ, xếp loại tư vấn, thúc đẩy, tránh tượng e dè, nể nang đánh giá đồng nghiệp - Các Đoàn tra phải cử cán có lực để giám sát hoạt động thành viên Đoàn tra đặc biệt Cộng tác viên tra trực tiếp tra hoạt động giảng dạy - Xử lý hành vi vi phạm trình tra: Khi xử lý hành vi phạm phát qua trình tra, tùy theo hành vi vi phạm cụ thể có hình thức công khai toàn ngành - Tăng cường công tác đào tạo, bồi dưỡng kiến thức pháp luật, quản lý nhà nước, nghiệp vụ tra cho đội ngũ cán tra địa phương Xây dựng kế hoạch bồi dưỡng đội ngũ cán tra, thống với thủ trưởng đơn vị trường học thời gian bồi dưỡng, để tạo điều kiện cho cán bộ, giáo viên Cộng tác viên thời gian, chế độ…Đánh giá tổng quan lực lượng Cộng tác viên 30 tra để xác định nội dung bồi dưỡng sát với nhu cầu đem lại hiệu cao Tạo điều kiện cho lực lượng Cộng tác viên tra trực thuộc Phòng GD&ĐT tham gia Đoàn Thanh tra Sở tổ chức địa bàn tỉnh, tra viên, Cộng tác viên tra Sở GD&ĐT tham gia hoạt động tra Bộ GD&ĐT để học tập ngiệp vụ, rút kinh nghiệm trình tra Đồng thời tra giáo dục địa phương cần chủ động để tổ chức đợt học tập kinh nghiệm tỉnh với nhằm phát huy, nhân rộng mặt làm tìm giải pháp khắc phục hạn chế, yếu hoạt động tra giáo dục địa phương 3.4 Nhóm giải pháp chế phối hợp Bộ GD&ĐT đạo Ủy ban nhân dân cấp tỉnh ban hành quy định chế phối hợp quản lý quan, ban ngành cấp tỉnh, cấp huyện lĩnh vực giáo dục quy định rõ chế phối hợp công tác tra Thanh tra Sở GD&ĐT phải xây dựng mạng lưới giám sát từ sở để nắm bắt thông tin hành vi vi phạm lĩnh vực giáo dục kịp thời chấn chỉnh, xử lý Thanh tra Sở GD&ĐT tăng cường phối hợp với quan, đơn vị có liên quan thực đợt tra chuyên đề diện rộng: dạy thêm, học thêm, văn chứng chỉ, liên kết đào tạo, tuyển người du học nước Từ việc phân tích thực trạng, tác giả xin nêu lên số giải pháp nâng cao chất lượng hoạt động tra giáo dục lĩnh vực chuyên ngành giáo dục: hoàn thiện quy định pháp luật, cấu, tổ chức nhân sự, nhận thức, nghiệp vụ Các giải pháp nâng cao chất lượng tra ngành giáo dục thực khả thi, đồng với giải pháp khác quản lý giáo dục góp phần vào thực mục tiêu nâng cao chất lượng quản lý giáo dục, đáp ứng yêu cầu chung về xây dựng nhà nước pháp quyền, tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa hội nhập quốc tế lĩnh vực giáo dục III KHẢ NĂNG ÁP DỤNG CỦA ĐỀ TÀI * Qua nghiên cứu vấn đề lý luận đánh giá thực trạng hoạt động tra chuyên ngành lĩnh vực giáo dục địa phương, đề tài làm số vấn đề mang tính sơ khởi sau: - Khái niệm, nội dung tra giáo dục chưa quy định rõ ràng, chặt chẽ, không phân biệt hoạt động tra chuyên ngành tra hành lĩnh vực giáo dục Đối chiếu với đặc điểm hoạt động tra để rút 31 đặc điểm hoạt động tra chuyên ngành lĩnh vực nói chung hoạt động tra chuyên ngành lĩnh vực giáo dục địa phương nói riêng - Nêu lên bất cập, hạn chế hoạt động tra giáo dục địa phương, vướng mắc quy định pháp luật tổ chức tra giáo dục địa phương - Đưa giải pháp nhằm xác định rõ sở lý luận khái niệm, nội dung hoạt động tra giáo dục địa phương; đề xuất sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện quy định pháp luật liên quan đến hoạt động tra chuyên ngành lĩnh vực giáo dục địa phương phù hợp, thống với quy định Luật Thanh tra, giải pháp cấu tổ chức nhân quy trình nghiệp vụ * Trên sở đó, đề tài mang lại ý nghĩa: - Đề tài góp phần làm phong phú thêm kho tàng lý luận pháp luật, làm rõ tính đặc thù hoạt động tra chuyên ngành lĩnh vực giáo dục địa phương, đề xuất phương hướng giải pháp để tăng cường công tác hoạt động tra chuyên ngành lĩnh vực giáo dục địa phương đáp ứng với yêu cầu việc đổi chế quản lý giáo dục giai đoạn - Đề tài làm tài liệu tham khảo công tác tra giáo dục nói chung chuyên ngành lĩnh vực giáo dục địa phương nói riêng - Đề tài góp phần nâng cao nhận thức trách nhiệm đạo tổ chức hoạt động thực tiễn quan Đảng Nhà nước, quan quản lý nhà nước giáo dục trường hoạt động tra chuyên ngành lĩnh vực giáo dục địa phương Đề tài nghiên cứu mang tính sơ khởi, đánh giá nhận xét nhiều mang tính cá nhân nên không tránh sai sót Kính mong nhận nhiều ý kiến phản biện, góp ý Hội đồng chấm sáng kiến kinh nghiệm ngành để Đề tài hoàn thiện tốt Trân trọng 32 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO A CÁC VĂN BẢN, NGHỊ QUYẾT CỦA ĐẢNG Đảng Cộng sản Việt Nam (2001), Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ IX, NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội, tr.205 B VĂN BẢN QUY PHẠM Pháp lệnh Thanh tra ngày 19 tháng năm 1990 Hội đồng Nhà nước Luật Thanh tra số 22/2004/QH11 ngày 15 tháng năm 2004 Luật Thanh tra số 56/2010/QH12 ngày 15 tháng 11 năm 2010 Luật Giáo dục số 38/2005/QH11 ngày 16 tháng năm 2005 Luật Giáo dục sửa đổi, bổ sung số 44/2009/QH12 ngày 25 tháng 11 năm 2009 Sắc lệnh số 64/SL ngày 23 tháng 11 năm 1945 Chủ tịch Chính phủ lâm thời Việt Nam dân chủ cộng hòa việc thành lập Ban Thanh tra đặc biệt Nghị định số 41/2005/NĐ-CP ngày 25 tháng năm 2005 Chính phủ quy định chi tiết hướng dẫn thi hành số điều Luật Thanh tra Nghị định số 161/2007/NĐ-CP ngày 31 tháng 10 năm 2007 Chính phủ sửa đổi, bổ sung Điều 48 Nghị định số 41/2005/NĐ-CP ngày 25 tháng năm 2005 Chính phủ quy định chi tiết hướng dẫn thi hành số điều Luật Thanh tra 10.Nghị định số 86/2011/NĐ-CP ngày 22 tháng năm 2011 Chính phủ quy định chi tiết hướng dẫn thi hành số điều Luật Thanh tra 11.Nghị định số 07/2012/NĐ-CP ngày 09 tháng 02 năm 2012 Chính phủ quy định quan giao chức tra chuyên ngành hoạt động tra chuyên ngành 12.Nghị định số 244-HĐBT ngày 30 tháng năm 1990 Hội đồng trưởng tổ chức tra nhà nước cấp 13.Nghị định số 358-HĐBT ngày 28 tháng năm 1992 Hội đồng trưởng quy định tổ chức hoạt động tra giáo dục 14.Nghị định số 101/2002/NĐ-CP ngày 10 tháng 12 năm 2002 Chính phủ quy định tổ chức hoạt động tra giáo dục 15.Nghị định số 85/2006/NĐ-CP ngày 18 tháng năm 2006 Chính phủ quy định tổ chức hoạt động tra giáo dục 33 16.Nghị định số 49/2005/NĐ-CP ngày 11 tháng năm 2005 Chính phủ quy định xử lý vi phạm hành lĩnh vực giáo dục 17.Nghị định số 40/211/NĐ-CP ngày 08 tháng năm 2011 Chính phủ sửa đổi, bổ sung số Điều Nghị định số 49/2005/NĐ-CP ngày 11 tháng năm 2005 Chính phủ quy định xử lý vi phạm hành lĩnh vực giáo dục 18.Nghị định số 115/2010/NĐ-CP ngày 24 tháng 12 năm 2010 Chính phủ quy định trách nhiệm quản lý nhà nước giáo dục 19.Thông tư số 02/2010/TT-TTCP ngày 02 tháng năm 2010 Thanh tra Chính phủ quy định quy trình tiến hành tra 20.Thông tư số 51/2006/TT-BGDĐT ngày 13 tháng 12 năm 2006 Bộ Giáo dục Đào tạo hướng dẫn thực số điều Nghị định số 49/2005/NĐ-CP ngày 11 tháng năm 2005 Chính phủ quy định xử lý vi phạm hành lĩnh vực giáo dục 21.Thông tư số 43/2006/TT-BGDĐT ngày 20 tháng 10 năm 2006 Bộ Giáo dục Đào tạo hướng dẫn tra toàn diện nhà trường, sở giáo dục khác tra hoạt động sư phạm giáo viên 22.Thông tư liên tịch số 47/2011/TT-BGDĐT-BNV ngày 19 tháng 10 năm 2011 Bộ Giáo dục Đào tạo hướng dẫn chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, cuấ tổ chức biên chế Sở Giáo dục Đào tạo thuộc Uỷ ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, Phòng Giáo dục Đào tạo thuộc Uỷ ban nhân dân huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh 23.Quyết định số 41/2006/QĐ-BGDĐT ngày 16 tháng 10 năm 2006 Bộ trưởng Bộ Giáo dục Đào tạo việc Ban hành Quy định tổ chức hoạt động tra kỳ thi 24.Quyết định số 2278/2007/QĐ-TTCP ngày 24 tháng 10 năm 2007 Tổng Thanh tra Chính phủ ban hành Quy chế lập, quản lý hồ sơ tra, hồ sơ giải khiếu nại, hồ sơ giải tố cáo 25.Quyết định số 2861/2008/QĐ-TTCP ngày 22 tháng 12 năm 2008 Tổng Thanh tra Chính phủ ban hành Quy chế giám sát, kiểm tra hoạt động Đoàn tra 26.Quyết định số 771/QĐ-TTg ngày 13 tháng năm 2012 Thủ tường Chính phủ Phê duyệt Chiến lược phát triển giáo dục giai đoạn 2011- 2020 34 C SÁCH, BÁO, CÔNG TRÌNH NGIÊN CỨU, BÁO CÁO, LUẬN ÁN, LUẬN VĂN 27.Bộ Giáo dục Đào tạo (2012), Tài liệu hướng dẫn nhiệm vụ năm học 2011-2012, NXB Đại học Quốc giai Hà Nội, Hà Nội 28.Bùi Ngọc Thanh Trung (2011), Pháp luật hoạt động tra chuyên ngành lĩnh vực văn hóa, Luận văn thạc sỹ, Đại học Luật TP.Hồ Chí Minh 29.Đặng Thị Ngọc Uyên (2006), Hoạt động tra vệ sinh an toàn thực phẩm, Luận văn cử nhân, Đại học Luật TP Hồ Chí Minh; 30.Đinh Văn Minh (2009), “Thực trạng công tác tra vấn đề đặt ra”, Tạp chí Nghiên cứu lập pháp, (19/10-2009) 31.Đinh Văn Minh (2009), “Phân định tra hành chính, tra chuyên ngành: Những vướng mắc đặt cho việc sửa đổi Luật Thanh tra”, Tạp chí Nghiên cứu lập pháp, (09), tr.23-27 32.Hoàng Văn Vy (2010), “Luật Thanh tra cần có quy định linh hoạt cho hoạt động tra chuyên ngành”, Tạp chí Thanh tra, (3), Hà Nội 33.Hồ Chí Minh: Toàn tập – tập (1995), NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội 34.Hồ Chí Minh: Toàn tập-tập (2000), NXB Chính trị quốc gia, Hà nội 35.Hồ Chí Minh: Toàn tập-tập (2000), NXB Chính trị quốc gia, Hà nội 36.Hồ Chí Minh: Toàn tập-tập (2000), NXB Chính trị quốc gia, Hà nội 37.Hồ Chí Minh: Toàn tập-tập 12 (2000), NXB Chính trị quốc gia, Hà nội 38.Kỉ yếu Bác Hồ với Thanh tra (1991), NXB Thống kê, Hà Nội 39.Lý Thanh Long (2008), Thanh tra xây dựng quận, huyện; tra xây dựng xã, phường, thị trấn thành phố Hồ Chí Minh, Luận văn thạc sỹ, Đại học Luật TP.Hồ Chí Minh 40.Nguyễn Thị Thương Huyền (2008), “Đánh giá thực trạng pháp luật tổ chức tra – sở để hoàn thiện pháp luật tra”, Tạp chí Nhà nước pháp luật, (12), tr.18-21 41.Nguyễn Thị Thương Huyền (2009), Hoàn thiện pháp luật tra giai đoạn nay, Luận án tiến sỹ, Viện Nhà nước Pháp luật, Hà Nội 42.Phan Trung Lý (2010), “Thanh tra chuyên ngành: khái niệm, tổ chức hoạt động”, Tạp chí nhà nước pháp luật, (12), tr.12 35 43.Sở Giáo dục Đào tạo tỉnh Đồng Nai (2012), Báo cáo số 1037/BC-SGDĐT Về Tổng kết công tác tra năm học 2011 – 2012, Đồng Nai 44.Thanh tra Bộ Giáo dục Đào tạo (2012) Tài liệu Hội nghị Triển khai nhiệm vụ tra khối Sở Giáo dục Đào tạo năm học 2012 – 2013, Hà nội 45.Thanh tra nhà nước – Viện sử học Việt Nam (1998), Lịch sử tra Việt Nam (1945-1995), NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội 46.Thái Bỉnh Nghĩa (2010), Nâng cao hiệu tra đất đai giai đoạn nay, Luận văn thạc sỹ, trường Đại học Luật TP Hồ Chí Minh; 47.Trường Cán Thanh tra (2009), Nghiệp vụ công tác tra (Chương trình nghiệp vụ tra viên), NXB Giao thông vận tải, Hà Nội 48.Trường Đại học Luật Hà Nội (1999), Từ điển giải thích thuật ngữ luật học, NXB Công an nhân dân, Hà Nội 49.Ủy ban Thanh tra Chính phủ (1977), Một số văn kiện chủ yếu Đảng Chính phủ công tác tra, Hà Nội,tr.16 50.Viện ngôn ngữ học - Trung tâm từ điển học (1998), Từ điển tiếng Việt, NXB Khoa học xã hội, Hà Nội 51.Viện khoa học pháp lý – Bộ Tư pháp (2006), Từ điển Luật học, NXB Từ điển bách khoa, Hà Nội 52.Võ Thị Mai Trâm (2005), Hoạt động tra lĩnh vực văn hóa – Thực trạng kiến nghị, Luận văn cử nhân, Đại học Luật Tp Hồ Chí Minh NGƯỜI THỰC HIỆN Đặng Thị Hằng 36