LI M U Trong kinh tế thị trờng, doanh nghiệp có đối thủ cạnh tranh, không cạnh tranh nhÃn hiệu mà đối thủ cạnh tranh mặt hàng, không công ty nội địa mà công ty đa quốc gia Sự cạnh tranh gay gắt buộc doanh nghiệp phải phát huy lợi cạnh tranh mình, hợp lý hoá toàn trình sản xuất- kinh doanh để không ngừng tăng cờng sức mạnh cạnh tranh doanh nghiệp Có thể thấy, sức cạnh tranh doanh nghiệp không chất lợng sản phẩm đà đợc thị trờng chấp nhận hay biện pháp khuếch trơng sản phẩm mà trớc hết phụ thuộc nhiều vào giá sản phẩm có tính chất cạnh tranh hay không Các doanh nghiệp phải tìm biện pháp để tiết kiệm chi phí sản xuất, hạ giá thành sản phẩm Vì vậy, tập hợp chi phí sản xuất, tính giá thành sản phẩm nh tạo điều kiện để doanh nghiệp tìm biện pháp hợp lý hóa giá thành, nâng cao chất lợng sản phẩm luôn đợc đặt lên mục tiêu hàng đầu doanh nghiệp Vấn đề không mẻ nhng vấn đề mà doanh nghiệp quan tâm lúc Vậy doanh nghiệp cần có biện pháp để đạt đợc mục tiêu: Giảm chi phí hạ giá thành nhng đảm bảo chất lợng sản phẩm, tạo sức mạnh cạnh tranh kinh tế thị trờng Chính vậy, việc tập hợp chi phí tính giá thành sản phẩm doanh nghiệp có ý nghĩa lớn công tác quản lý chi phí, giá thành, mặt khác tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp có biện pháp phấn đấu hạ giá thành, nâng cao chất lợng sản phẩm, điều kiện quan trọngđẻ cạnh tranh với sản phẩm doanh nghiệp khác Hạch toán chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm điều kiện quan tâm kế toán, có vai trò đặc biệt quan trọng công tác quản lý công ty nói riêng nh quản lý vĩ mô Nhà nớc nói chung Với chuyển đổi chế quản lý kinh tế nớc ta thời gian qua, bên cạnh số Doanh nghiệp Nhà nớc làm ăn yếu kém, đà có doanh nghiệp Nhà nớc khẳng định đợc chỗ đững thị trờng Công ty May 10 số không nhiều Doanh nghiệp Nhà nớc làm ăn có hiệu đó, sản phẩm may mặc cuả Công ty (đặc biệt áo sơ mi nam) ngày đợc ngời tiêu dùng nớc yêu chuộng, đem lại doanh thu nh lới nhuận ngày nhiều cho Công ty Nhận rõ vị trí vai trí công tác tập hợp chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm, thời gian thực tập Công ty May 10, em mạnh dạn chọn đề tài: Hoàn thiện hạch toán chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm Công ty May 10 Đề tài gồm có phần: Phần I: Những vấn dè lý luận hạch toán chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm doanh nghiệp sản xuất Phần II: Thực trạng hạch toán chi phí sản xuất thời gian sản phẩm Công ty May 10 Phần III: Hoàn thiện hạch toán chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm Công ty May 10 Tuy nhiên, lần tiếp xúc v[í thực tế, đối tợng nghiên cứu lại rộng phức tạp, trách khỏi sai sót, em mong nhận đợc quan tâm, góp ý kiến thầy giáo, cô giáo bạn Em xin chân thành cám ơn ! Sơ đồ hạch toán tổng hợp chi phí nhân công trực tiếp TK 334 TK662 TK 154 Tiền lơng khoản có tính Kết chuyển chi phí chất lơng phải trả CNSX nhân công trực tiếp TK 338 Các khoản trÝch theo l¬ng thùc TK 335 tÕ cđa CNSX TK 335 Khoản trích thừa Tiền lơng trích trớc cho cho CNSX CNSX theo dự toán 3/Hạch toán chi phí sản xuÊt chung a/Néi dung: chi phÝ s¶n xuÊt chung bao gồm khoản chi phí phát sinh trình s¶n xt s¶n phÈm, sau chi phÝ vËt liƯu trùc tiếp chi phí nhân công trực tiếp, có tính chất phục vụ chung cho trình sản xuất sản phẩm Đây chi phí phát sinh phạm vi phân xởng , phận sản xuất doanh nghiệp b/ Đặc điểm chi phí sản xuÊt chung _ Bao gåm nhiÒu yÕu tè : lơng ngời quản lý phân xởng , khấu hao tài sản cố định, -chi phí sản xuất chung khó xác định đợc đối tợng chịu chi phí trực tiếp c/Tài khoản Để theo dõi khoản chi phí sản xuất chung, kế toán sử dụng tài khoản 627- chi phí sản xuất chung Bên nợ : chi phí sản xuất chung thực tế phát sinh kỳ Bên có:- Các khoản ghi giảm chi phí sản xuất chung -kÕt chun chi phÝ s¶n xt chung Tài khoản 627 cuối kỳ số d, đợc chi tiết theo yếu tố chi phí Tài khoản 627 đợc chi tiết thành tiểu khoản +6271:Chi phí nhân viên phân xởng +627 2: chi phí vật liệu +6273: chi phí công cụ dụng cụ sản xuất +6274: chi phí khấu hao tài sản cố định +6277:Chi phí dịch vụ mua +6278:chi phí tiền khác d/Trình tự hạch toán: +Tính tiền lơng phải trả cho nhân viên phân xởng, kế toán ghi: Nợ TK 6271(chi tiÕt cho ph©n xëng bé phËn) Cã TK 334 +TrÝch b¶o hiĨm x· héi, b¶o hiĨm y tÕ, kinh phí công đoàn theo tỷ lệ quy định (phần tính vào chi phí ), kế toán ghi: Nợ TK 6271 (chi tiÕt ph©n xëng, bé phËn) Cã TK 338 (3382, 3383, 3384) +Chi phÝ vËt liÖu dïng chung cho tõng phân xởng: Nợ TK 6272 (chi tiết cho phân xởng ) Có TK 152 (chi tiết tiểu khoản) +Các chi phí công cụ dụng cụ dùng cho phận, phân xởng : Nợ TK 6273 (chi tiết theo phân xởng) Có TK 153: giá trị xuất dùng (loại phân bổ lần) +Trích khấu hao tài sản cố định phân xởng : Nợ TK 6274 (chi tiÕt theo tõng ph©n xëng ) Cã TK 214 (chi tiết tiểu khoản) +Chi phí dịch vụ mua ngoài: Nợ TK 6277 (chi tiết cho phân xởng) Nợ TK 133 (1331): thuế VAT đợc khấu trừ Có TK 111, 112, 331, : giá trị mua +Các chi phí phải trả, chi phí trả trớc tính vào chi phí sản xuất chung : Nợ TK 627 (chi tiết theo tõng ph©n xëng) Cã TK 335 (chi tiÕt chi phÝ ph¶i tr¶) Cã TK 142 (chi tiÕt chi phÝ tr¶ trớc) +Các chi phí tiền khác (tiếp tân, hội nghị, ): Nợ TK 6278 (chi tiết theo phân xởng) Có TK liên quan (111, 112, 331, ) +Các khoản ghi giảm chi phí sản xuất chung: Nợ TK 335: TrÝch thõa Nỵ TK 111, 112, 138, : TiỊn phạt, tiền bồi thờng Có TK 627 (chi tiết phân xởng) +Cuối kỳ, kế toán kết chuyển chi phí sản xt chung : Nỵ TK 154 (chi tiÕt tõng ®èi tỵng) Cã TK 627 (chi tiÕt theo tõng tiĨu khoản) sơ đồ hạch toán tổng hợp chi phí sản xuÊt chung : TK 334, 338 TK 627 Chi phÝ nhân viên TK 111, 112, 152 Các khoản ghi giảm chi phÝ s¶n xuÊt chung TK 152, 153 Chi phÝ vËt liƯu, dơng TK 142, 335 TK 154 Chi phí trả trớc, chi phí phải trả tính vào CPSXC TK 214 Chi phí khấu hao TSCĐ Kết chuyển phân bổ đ/Phân bổ chi phí sản xuất chung: chi phí sản xuất chung TK 331,111,112 +Phân bổ trực tiếp: áp dụng phân xởng sản xuất chi chế biến Chi phí mua chi phí loại sản phẩm tiền khác +Phân bổ gián tiếp: áp dụng phân xởng sản xuất chế biến nhiều loại sản phẩm, chi phí sản xuất chung đợc phân bổ cho loại sản phẩm theo tiêu chuẩn sau: theo tiền lơng công nhân sản xuÊt, theo giê m¸y, theo chi phÝ trùc tiÕp, theo chi phí định mức, Tổng chi phí sản xuất chung cần phân bổ Mức CPSXC phân bổ cho đối = x tợng chịu phí Tổng tiêu thức phân bổ tất đối tợng tổng tiêu thức phân bổ đối tợng 4/Tổng hợp chi phí sản xuất đánh giá sản phẩm dở dang a/Tổng hợp chi phí sản xuất: Các phần đà nghiên cứu hạch toán phân bổ loại chi phí sản xuất Các chi phí sản xuất kể cuối phải đợc tổng hợp vào bên nợ TK 154-chi phí sản xuất kinh doanh dở dang.Tài khoản 154 đợc mở chi tiết theo ngành sản xuất, nơi phát sinh chi phí hay loại sản phÈm , nhãm s¶n phÈm, chi tiÕt s¶n phÈm, tõng loại lao vụ, dịch vụ, phận sản xuất kinh doanh phụ (kể thuê gia công chế biến) Nội dung phản ánh tài khoản 154: Bên Nợ: Tập hợp chi phí sản xuất kú (chi phÝ vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nhân công trực tiếp, chi phí sản xuất chung) Bên có:-Các khoản ghi giảm chi phí sản xuất sản phẩm -Tổng giá thành sản xuất thực tế hay chi phí thực tế sản xuất sản phẩm, lao vụ, dịch vụ hoàn thành D Nợ :Chi phí thực tế sản phẩm, lao vụ, dịch vụ dở dang cha hoàn thành Phơng pháp hạch toán: +Cuối kỳ, kết chuyển chi phí vật liệu trực tiếp, chi phí nhân công trực tiếp (chi tiết cho đối tợng): Nợ TK 154 Có TK 621 Có TK 622 +Phân bổ (hoặc kết chun) chi phÝ s¶n xt chung cho tõng s¶n phÈm , lao vụ, dịch vụ: Nợ TK 154 Có TK 627 +Gía trị ghi giảm chi phí: Phản ánh kho¶n ghi gi¶m chi phÝ s¶n phÈm (phÕ liƯu thu hồi, giá trị vật t sản phẩm thiếu hụt, sản phẩm hỏng không sửa chữa đợc, ): Nợ TK 152, 1381, 334, 821, Cã TK 154 (chi tiÕt tõng loại sản phẩm) +Gía thành thực tế sản phẩm, lao vụ hoàn thành: Nợ TK 155: Nhập kho thành phẩm Nợ TK 157: Hàng gửi bán không qua kho Nợ TK 632:Tiêu thụ thẳng (không qua kho) Nợ TK 153: Nhập kho công cụ dụng cụ Nợ TK 152: Nhập kho vËt liƯu Cã TK 154 (chi tiÕt tõng s¶n phẩm, dịch vụ, ) sơ đồ hạch toán chi phí sản phẩm TK 621 TK 154 Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp TK 111, 112, 138 Các khoản ghi gi¶m chi phÝ TK 152, 153 NhËp kho TK 622 Chi phí nhân công trực tiếp TK 157 Giá thành thực tế Gửi bán TK 632 TK 627 Chi phí sản xuất chung b/Kiểm kê đánh giá sản phẩm dở dang: Tiêu thụ Sản phẩm dở dang sản phẩm cha kết thúc giai đoạn chế biến, nằm qúa trình sản xuất Để tính đợc giá thành sản phẩm, doanh nghiệp cần phải tiến hành kiểm kê đáng giá sản phẩm dở dang Tuỳ theo đặc điểm tổ chức sản xuất, quy trình công nghệ tính chất sản phẩm mà doanh nghiệp áp dụng phơng pháp đánh giá sản phẩm dở dang sau: +Với bán thành phÈm: Cã thĨ tÝnh theo chi phÝ thùc tÕ hc kế hoạch +Với sản phẩm chế tạo dở dang: Có thể áp dụng phơng pháp sau: Xác định giá trị sản phẩm dở dang theo sản lợng ớc tính tơng đơng Phơng pháp áp dụng ®èi víi doanh nghiƯp chi phÝ kh¸c chiÕm mét tû trọng đáng kể chi phí phân xởng Dựa theo mức độ hoàn thành số lợng sản phẩm dở dang để quy sản phẩm dở dang thành sản phẩm hoàn thành Tiêu chuẩn để quy đổi thông thờng dựa vào công tiền lơng định mức: Sản lợng sản phẩm dở dang quy đổi số lợng sản phẩm = dở dang mức độ X hoàn thành Sản lợng tơng đơng số lợng sản phẩm = hoàn thành số lợng sản phẩm + dở dang quy đổi Giá trị sản phẩm dở dang chi phí vật liệu giá thành sản phẩm bớc trớc, bao gåm c¸c chi phÝ kh¸c ph¸t sinh qu¸ trình chế biến sản phẩm giai đoạn đợc phân bổ: Chi phí sản phẩm dở dang = Tổng chi phí khác X Số lợng tơng đơng Sản phẩm dở dang quy đổi Xác định giá trị sản phẩm dë dang theo 50% chi phÝ chÕ biÕn: §èi víi loại sản phẩm mà chi phí chế biến chiếm tû träng thËp tỉng chi phÝ, kÕ to¸n thêng sử dụng phơng pháp Thực chất dạng phơng pháp ớc tính tơng đơng, giả định sản phẩm dở dang đà hoàn thành mức độ 50% so với thành phẩm Gía trị sản phẩm dở dang cha hoàn thành Gía trị nguyên vật = liƯu chÝnh n»m s¶n phÈm dë dang + 50% tổng chi phí chế biến Xác đinh giá trị s¶n phÈm dë dang theo chi phÝ vËt liƯu trùc chi phí vật liệu Theo phơng pháp này, rtrong giá trị sản phẩm dở dang bao gồm chi phí vật liệu (nguyên liệu nhân công trực tiếp mà không tính đến chi phí khác) Xác đinh giá trị sản phẩm dở dang theo chi phí định mức kế hoạch: Căn vào định mức tiêu hao (hoặc chi phí kế hoạch) cho khâu, bớc, công việc trình chế tạo sản phẩm để xác định giá trị sản phẩm dở dang Ngoài ra, thực tế ngời ta áp dụng phơng pháp khác để xác định giá trị sản phẩm dở dang nh phơng pháp thống kê kinh nghiệm, phơng pháp tính theo chi phí vật liệu vật liệu phụ nằm sản phẩm dở dang, III/ĐặC ĐIểM HạCH TOáN CHI PHí sản xuất THEO PHơNG PHáP KIểM KÊ ĐịNH Kỳ Kiểm kê định kỳ phơng pháp mà cuối kỳ doanh nghiệp tiến hành kiểm kê tất loại nguyên vật líệu, thành phẩm kho phân xởng với phận sản phẩm dở dang để xác định chi phí sản phẩm hoàn thành, sản phẩm đà tiêu thụ Vì thế, việc hạch toán chi phí sản phẩm doanh nghiệp có nét khác biệt định 1/Hạch toán chi phí nguyên vật liệu a/Nội dung: Do đặc điểm phơng pháp kiểm kê định kỳ phí vật liệu xuất dùng khó phân định đợc xuất cho mục đích sản xuất, quản lý tiêu thụ sản phẩm Vì vậy, để phục vụ cho việc tính giá thành sản phẩm, lao vụ, kế toán cần theo dõi chi tiết chi phí phát sinh liên quan đến đối tợng (phân xởng, sản phẩm, ) dựa vào mục đích sử dụng hay tỷ lệ định mức để phân bổ vật liệu xuất dùng cho mục đích b/Tài khoản: Để phản ánh chi phí vật liệu đà xuất dùng cho sản xuất sản phẩm, kế toán sử dụng tài khoản 621- chi phí nguyên vật liệu trực tiếp Các chi phí đợc phản ánh tài khoản 621 không ghi theo chứng từ xuất nguyên vật liệu mà đợc ghi lần vào cuối kỳ hạch toán, sau tiến hành kiểm kê xác định đợc giá trị nguyên vật liệu tồn kho đờng Nội dung phản ánh tài khoản 621 nh sau: Bên Nợ: Gía trị vật liệu đà xuất dùng cho hoạt động sản xt kinh doanh kú Bªn Cã: KÕt chun chi phí vật liệu vào giá thành sản phẩm Tài khoản 621 cuối kỳ số d đợc mở theo đối tợng hạch toán chi phí (phân xởng, sản phẩm, ) c/Trình tự hạch toán: +Trị giá vật liệu xuất dùng trực tiếp để chế tạo sản phẩm hay thực dịch vụ, lao vụ: Nợ TK 621 (chi tiết đối tợng) Có TK 611: giá trị vật liƯu xt dïng +Ci kú, tiÕn hµnh kÕt chun chi phí nguyên vật liệu vào giá thành sản phẩm, lao vụ, dịch vụ ( chi tiết theo đối tợng) Nợ TK 631 TK 331, 111, TK 611 TK 621 TK 631 Cã TK 621 (chi tiÕt theo tõng ®èi tợng) Giá trị N V L Kết chuyển chi phí sơ đồ hạch toán tổng chi phívật vật trực tiếp dùng hợp kỳ liệuliệu trực tiếp Giá trị vật liệu tăng kỳ TK 151,152 K/c vl9cha dùng cuối kỳ K/c vl cha dùng đầu kỳ 2/Hạch toán chi phí nhân công trực tiếp Với chi phí nhân công trực tiếp, tài khoản sử dụng tập hợp chi phí kỳ giống nh phơng pháp kê khai thờng xuyên Cuối kỳ, để tính giá thành sản phẩm, lao vụ, dịch vụ, kế toán tiến hành kết chuyển chi phí nhân công trực tiếp vào tài khoản 631 theo đối tợng: Nợ TK 631 Có TK 622 3/Hạch toán chi phí sản xuất chung Toàn chi phí sản xuất chung đợc tập hợp vào tài khoản 627 đợc chi tiết theo tiểu khoản tơng ứng tơng tự nh doanh nghiệp áp dụng phơng pháp kê khai thờng xuyên, Sau đợc phân bổ vào tài khoản 631, chi tiết theo đối tợng tính giá thành: Nợ TK 631 Có TK 627 4/Tổng hợp chi phí sản xuất, kiểm kê đánh giá sản phẩm dở dang: Việc tổng hợp chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm, kế toán sử dụng tài khoản 631-giá thành sản xuất TK dợc hạch toán chi tiết theo địa điểm phát sinh chi phí (phân xởng, phận sản xuất,) theo loại, nhóm sản phẩm, phận sản xuất kinh doanh phụ +Nội dung phản ánh TK 631: Bên Nợ: Phản ánh giá trị sản phẩm dở dang đầu kỳ chi phí sản xuất phát sinh kỳ liên quan đến sản xuất sản phẩm Bên Có:- Kết chuyển giá trị sản phẩm dở dang cuối kỳ vào TK 154 -Tổng giá thành lao vụ, dịch vụ hoàn thành Tài khoản 631 kh«ng cã sè d ci kú 10 Víi phơ liệu bao bì, sau hoàn thành công việc tính giá thành hòm, hộp, dựa phiếu xuất phụ liệu bao bì có ghi rõ số lợng, đơn giá xuất (giá thành bao bì) loại bao bìccho sản xuất, kế toán tính giá tổng hợp chi phí bao bì Tổng cộng chi phí đợc kết chuyển sang bảng tính giá thành sản phẩm theo khoản mục 2.3/Khoản mục tiền lơng: Khi tập hợp chi phí bảng phân bổ tiền lơng, kế toán tập hợp chi phí cha tập hợp theo loại sản phẩm mà theo xí nghiệp, phân xởng Bởi vậy, tính giá thành, kế toán giá thành phân bổ tiền lơng cho loại sản phẩm theo sản phẩm quy đổi, cách thức phân bổ đợc tiến hành nh sau: +Căn vào đơn giá gia công thực tế loại sản phẩm, xây dựng cho loại sản phẩm hệ số quy đổi, lấy sản phẩm có đơn giá gia công 0,7 USD hệ số Hệ số quy đổi sản phẩm i = đơn giá gia công sản phẩm i : 0,7 Căn vào hệ số quy đổi sản phẩm đà tính sản lợng thực tế loại sản phẩm sản xuất tháng để xác định sản lợng quy đổi cho loại sản phẩm: Sản lợng quy ®ỉi s/p i = HƯ sè quy ®ỉi cđa s/p i x Sản lợng thực tế s/p i Cuối cùng, phân bổ chi phí tiền lơng tháng theo công thức: Chi phí tiền lơng phân bổ = cho sản phẩm i Tổng chi phí tiền lơng cần phân bổ Tổng sản lợng quy đổi Sản lợng x quy đổi sản phẩm i Ví dụ: sản phẩm Sunk tháng năm 2000: Đơn giá gia công 0,8 USD, suy hệ số quy đổi là: 0,8 : 0,7 = 1,1429 Sản lợng thực té tháng: 14.193 áo Suy sản lợng quy đổi: 14.193 x 1,1429 = 16.221 (áo) Tổng sản phẩm quy đổi tháng : 688.799 áo 72 Vậy, chi phí tiền lơng phân bổ cho sản phẩm Sơ mi Sunk là: 2.673.947.500 (đồng) ì 16.221 = 62.970.623 688.799 Công việc đợc thể bảng phân bổ chi phí (Biểu số 26) Sau đó, kết chuyển tơng ứng sang bảng tính giá thành s¶n phÈm theo kho¶n mơc (biĨu sè 27) 2.4/Kho¶n mơc chi phí lơng gia công: Khoản mục phản ánh số tiền Công ty phải trả cho sản phẩm thuê gia công Từ hợp đồng thuê gia công phiếu nhập kho thành phẩm thuê gia công, kế toán giá thành xấc định tiền lơng gia công theo sản phẩm đơn vị nhận gia công tập hợp sổ theo dõi lơng gia công Toàn lơng gia công tập hợp sổ đợc tính vào khoản mục chi phí lơng gia công loại sản phẩm mà không phân biệt sản phẩm thuê dơn vị gia công va khonả mục khác tạo nên giá thành sản phẩm Ví dụ: Sơ mi Sunk tháng năm 2000 tổ chức sản xuất xí nghiệp II thuê xí nghiệp Phù Đổng gia công: Sản phẩm hoàn thành nhập kho 41.709 áo, có 27.516 áo nhận từ xí nghiệp Phù Đổng Chi phí lơng gia công tỏng hợp cho Sơ mi Sunk sổ theo dõi lơng gia công 27 x 7.980 = 219.577.680 (đồng) 2.5/ Khoản mục chi phí sản xuất chung Cuối tháng, vào số phát sinh bên Nợ TK 1541 đối ứng với bên Có TK 627 để tổng hợp chi phí phân bổ cho đối tợng tính giá thành theo sản phẩm quy đổi: Chi phí sản xuất Tổng chi phí sản xuất chung tháng Sản lợng chung phân bổ = x quy đổi cho sản phẩm i Tổng sản lợng quy đổi sản phẩm i Ví dụ: sản phẩm Sơ mi Sunk có chi phí sản xuất chung tháng là: Chi phí sản xuất chung tháng toàn công ty: 1.440.848.815 đồng Tính chi phí sản xuất chung phân bổ cho Sơ mi sunk là: ồng) (đ 1.440.848.815 × 16.221 = 33.929.445 688.799 ViƯc ph©n bỉ chi phÝ sản xuất chung đợc thể Bảng phân bổ chi 73 phÝ (BiĨu sỉ 26) vµ kÕt chun sang bảng tính giá thành theo khoản mục (Biểu số 27) Trên bảng tính giá thành sản phẩm,các khoản mục chi phí đà đợc xác định cho loại sản phẩm Tổng cộng khoản mục chi phí đợc tổng hợp sgt sản xuất giá thành đơn vị loại sản phẩm Ví dụ: Sản phẩm Sơ mi Sunk: Tổng giá thành: 353.843.777 (đồng) Giá thành đơn vị: 8.484 (đồng /áo) 74 phần iii: hoàn thiện hạch toán cHI pHí sản xuất tính giá thành sản phẩm công ty may 10 i/đánh giá khái quát tình hình tập hợp chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm công ty may 10 Một yêu cầu khách quan đặt cho doanh nghiệp hoạt động ché thị trờng phải kinh doanh có lÃi Đây vấn đề có ý nghĩa quan trọng doanh nghiệp định tồn phát triển doanh nghiệp Để đạt đợc mục đích này, nh doanh nghiệp khác, công ty May 10 đà phải thực thi đồng nhiều biện pháp tổ chức kỹ thuật quản lý Song biện pháp đợc công ty quan tâm tiết kiệm chi phí, hạ giá thành sản phẩm nhng sở bảo đảm không ngừng nâng cao chất lợng sản phẩm Qua qua trình tìm hiểu thực tế công tác kế toán nói chung công tác quản lý hạch toán chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm nói riêng Công ty May 10, em nhận thấy: 1/Những u điểm kế toán chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm công ty May 10: Phòng kế toán Công ty đợc tổ chức tơng đối hoàn chỉnh, gọn nhẹ với đội ngũ nhân viên trẻ tuổi, có trình độ nghiệp vụ vững vàng, có trách nhiệm phần hành kế toán phụ trách Hiện nay, Công ty May 10 đà áp dụng giới hoá lĩnh vực kế toán nên đà giảm bớt đáng kể công tác kế toán thủ công Tuy nhiên hệ thống sổ sách công ty tơng đối đầy đủ, đáp ứng nhanh chóng, xác thông tin hữu dụng trình quản lý công ty đối tợng quan tâm Hình thức kế toán Nhật ký chung đợc công ty áp dụng phơng thức kế toán tiên tiến, thuận tiện cho công tác kế toán máy vi tính, phù hợp với tình hình quản lý tập trung, đơn giản, dễ hiểu Nhằm tiết kiệm chi phí sản xuất, tăng hiệu sản xuất, công ty đà thực nhiều biện pháp tích cực Cụ thể, công ty đà áp dụng chế độ khoán quỹ lơng, trả lơng theo sản phẩm có tác dụng khuyến khích công nhân hăng hái lao động, đồng thời sử dụng hết công suất máy móc thiết bị Về hạch toán ban đầu, chứng từ kế toán đợc sử dụng tơng đối đầy đủ, 75 hợp lý với nội dung kinh tế phát sinh, Chứng từ dùng đơn vị vừa bảo đảm chế độ chứng từ kế toán Nhà nớc ban hành vừa bảo đảm tính thích ứng với đặc điểm riêng công ty Việc hạch toán chứng từ nhanh chóng, kịp thời giúp cho công tác kế toán giai đoạn đợc tiến hành nhanh gọn, thông suốt Về hệ thống tài khoản: Để phù hợp với tổ chức sản xuất hạch toán, sở hệ thống tài khoản kế toán áp dụng chung cho doanh nghiệp, Công ty đà tiến hành mở thêm tài khoản chi tiết theo loại hình sản xuất, phân xởng, xí nghiệp sản xuất, Các tài khoản loại 1, 2, 3, đợc chi tiết phù hợp với yêu cầu quản lý Công ty May 10 Ví dụ: +TK154- Nguyên vật liệu - đợc mở chi tiết thành số tài khoản sau: TK 1521: Nguyªn vËt liƯu chÝnh TK 1522:Nguyªn vËt liƯu phơ TK 1523: đầu TK 1524: Cơ khí TK 1525: Kho tiÕt kiƯm TK 1526: Bao b× +TK 154- “Chi phí sản phẩm dở dang đợc mở chi tiết: TK 1541: Chi phÝ s¶n xuÊt chÝnh dë dang TK1542: Chi phí sản xuất phụ dở dang Các TK loại phản ánh doanh thu đợc mở chi tiết theo loại hình sản xuất: xuất nội địa Ví dơ: +TK 511 – “Doanh thu hµng xt khÈu” TK 5111: Doanh thu hµng xuÊt khÈu TK 5112: Doanh thu bán hàng nội địa TK 1543: Doanh thu tiêu thụ khác TK 5114: Doanh thu bán hàng nhÃn dệt Các tài khoản loại phản ánh chi phí sản xuất kinh doanh, đà đợc mở chi 76 tiết theo tính chất đặc điểm phát sinh chi phí Ví dụ: +TK 621- “ Chi phÝ nguyªn vËt liƯu trùc tiÕp” §ỵc chi tiÕt : TK 6210: Chi phÝ vËt liƯu trực tiếp phân xởng thêu, in TK 6211:Chi phí vật liÖu trùc tiÕp xÝ nghiÖp I TK 6212: Chi phÝ vËt liÖu trùc tiÕp xÝ nghiÖp II TK 6213: Chi phÝ vËt liÖu trùc tiÕp xÝ nghiÖp III TK 6214: Chi phÝ vËt liÖu trùc tiÕp xÝ nghiÖp IV TK 6215: Chi phÝ vËt liÖu trùc tiÕp xÝ nghiÖp V TK 6216: Chi phÝ vËt liƯu trùc tiÕp cho c¸c xí nghiệp địa phơng TK 6217: Chi phí vật liệu trực tiếp phân xởng bao bì TK 6218: Chi phí vật liệu trực tiếp đa gia công TK 6219: Chi phÝ vËt liƯu trùc tiÕp tỉ thµnh phÈm TK 911- Xác định kết kinh doanh đà đợc chi tiết theo kết hoạt động sản xuất kinh doanh loại hình sản xuất kinh doanh xuất khầu hay nội địa Nh nói, hệ thống tài khoản phù hợp với yêu cầu quản lý Công ty nay, phục vụ cho kế toán quản trị, đảm bảo tính hệ thống yêu cầu hạch toán Công ty Công ty, việc thực thi quy định chế độ kế toán đà vào nề nếp Kế toán tập hợp chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm đà đợc tiến hành theo trình tự quy định, đáp ứng yêu cầu quản lý chi phí xác định kết kinh doanh Về công tác hạch toán chi phí sản xuất tính giá thành sps Công ty, nhìn chung đà đợc thực tơng đối chặt chẽ, bảo đảm đợc tính nguyên tắc hạch toán chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm tính toán xác Cụ thể, kế toán Công ty lựa chọn phơng pháp kê khai thờng xuyên để tiến hành tập hợp chi phí sản xuất thích hợp Vì bối cảnh nay, việc thu thập cung cấp thông tin tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh cách cập nhật thờng xuyªn cã ý nghÜa rÊt quan träng.Nã phơc vơ mét cách kịp thời cho công tác phân tích tình hình chi phí sản xuất, giúp cho lÃnh đạo công ty có thông tin đầy đủ, toàn diện, kịp thời để từ đề biện pháp nh cá chiến lợc sản xuất- kinh doanh cách nhạy bén Các báo cáo chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm Công ty đợc 77 quy định quán, phù hợp, rõ ràng, đảm bảo đáp ứng yêu cầu tổng hợp quản lý Công ty Bên cạnh u điểm, công tác kế toán nói chung, kế toán tập hợp chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm nói riêng Công ty May 10 có mặt hạn chế: 2/Một số hạn chế công tác kế toán chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm Công ty May 10 2.1/Về chứng từ: Bảng phân bổ khấu hao TSCĐ cuả Công ty cha phản ánh đợc nguyên giá, tỷ lệ khấu hao nh mức khấu hao TSCĐ chi tiết cho loại TSCĐ sử dụng kỳ sản xuất kinh doanh bảng phân bổ khấu hao tài sản cố định TK phân bổ 62740 62741 62742 62743 62744 62745 62746 62747 62748 62749 627 6249 642 Tổng cộng tháng năm 2000 Nguồn vốn Ngn vèn tù Céng chđ së h÷u cã NV CSH NV tự có Cộng Bảng phân bổ gây khó khăn cho ngời quan tâm, không phản ánh đợc TSCĐ tăng, giảm tháng 2.2/Về tài khoản phơng pháp hạch toán a/Về hạch toán nguyên vật liệu nhận gia công: Nh đà trình bày phần hai, loại hình sản xuất Công ty chủ yếu sản xuất gia công xuất Toàn nguyên vật liệu phần lớn nguyên vật liệu phụ khách hàng đem đến, Công ty hạch toán vào khoản mục chi phí 78 nguyên vật liệu chín phần chi phí bốc dỡ mà Công ty đà chi hạch toán vào tài khoản chi phí vật liệu phụ, giá trị vật liệu phụ công ty mua hộ Đối với vật liệu nhận gia công khách hàng đa tới, Công ty theo dõi mặt lợng, không theo dõi mặt giá trị Phơng pháp hạch toán chi phí nh dẫn đến toàn phần nguyên vật liệu vật liệu phụ khách hàng đem đến cha hạch toán tài khoản kế toán cha đợc phản ánh vào báo cáo kế toán cha sử dụngt\ tài khoản 002- Vật t, hàng hoá nhận giữ hộ, nhận gia công để phản ánh trình nhập, xuất kho vật liệu bên thuê gia công đa đến b/Về hạch toán chi phí nhân công trực tiếp Tại Công ty May 10, tính khoản trích theo lơng (bảo hiểm xà hội, bảo hiểm y tế, kinh phí công đoàn, đợc tính chi phí sản xuất 19%) đợc kế toán tiền lơng phản ánh vào bên Nợ TK 627, kế toán ghi: Nỵ TK 627 Cã TK 338 (3382, 3383, 3384) ViƯc phản ánh cha phản ánh xác chi phí nhân công trực tiếp sản xuất kỳ, đó, chi phí sản xuất chung công ty lại phải gánh chịu 2.3/Về công tác đánh giá sản phẩm dở dang Đánh giá sản phẩm dở dang công việc quan trọng để tính giá thành sản phẩm xác Công ty, đánh giá sản phẩm làm dở hai khâu (cắt may) theo chi phÝ nguyªn vËt liƯu trùc tiÕp Xt phát từ đặc điểm sản xuất Công ty chủ yếu gia công hàng xuất khầu, tỷ träng chi phÝ vËt liÖu trùc tiÕp chiÕm tû träng nhỏ tổng chi phí sản xuất sản phẩm, nã chØ bao gåm phÇn chi phÝ vËn chun, bèc dỡ mà không bao gồm giá trị nguyên vật liệu khách hàng đem đến Điều dẫn đến kết đánh giá sản phẩm dở dang nh không hợp lý, ảnh hởng đến tính xác giá thành sản phẩm Tóm lại hạn chế nuê đà làm cho công tác tập hợp chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm Công ty May 10 cha đáp ứng đợc đầy đủ yêu cầu kế toán chi phí chế thị trờng ii/Một số giải pháp nhằm hoàn thiện hạch toán chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm Công ty May 10 79 Xuất phát từ điều kiện thực tế Công ty, từ mặt làm đợc cha đợc công tác kế toán nói chung công tác kế toán chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm nói riêng, em xin đợc đóng góp số ý kiến nhằm phát huy mặt mạnh khắc phục mặt yếu, thúc đẩy hiệu công tác kế toán Công ty 1/Về chứng từ Bảng phân bổ khấu hao TSCĐ nh đà nói phần có hạn chế nên đề nghị là: Để đơn giản việc tính toán khấu hao TSCĐ, Công ty phải vào số khấu hao TSCĐ tháng trớc số khấu hao tăng, giảm tháng để tính số khấu hao phải trích tháng Do đề nghị Công ty lập bảng phân bổ khÊu hao TSC§ theo mÉu sau (BiĨu sỉ 28) 2/VỊ hệ thống tài khoản kế toán ph ơng pháp hạch toán kế toán áp dụng Công ty May 10 2.1/Đối với TK 1526- "Bao bì: Tài khoản để phản ánh tình hình Nhập- Xuất- Tồn nguyên vật liệu để sản xuất bao bì thành phẩm bao bì Để tránh nhầm lẫn phản ánh chi tiết số có số biến động hai loại: Nguyên vật liệu để sản xuất bao bì thành phẩm bao bì thành phẩm, bao bì đề nghị Công ty chia Tài khoản thành hai TK thành hai tài khoản cấp III: 80 Bảng số 28: ST ChØ tiªu T 1 I/Số KH đà trích tháng trớc II/Số KHTSCĐ tăng tháng III/Số KHTSCĐ giảm tháng IV/Số KH phải trích tháng -Đất -Nhà cửa vật kiến trúc -Máy móc thiết bị bảng tính phân bổ khấu hao tài sản cố định Tỷ lệ Nơi sử dơng TK 627- “Chi phÝ s¶n xt khÊu chung” hao Toàn doanh nghiệp (%) Nguyên Số khấu hao 62741 62742 Σ gi¸ XN II Vèn Vèn tù XN I NN cÊp bỉ sung 81 TK 641 “Chi phÝ b¸n hàng TK 642 Chi phí quản lý doanh nghiệp TK 241 Xây dựng dở dang TK 15261: Nguyên vật liệu sản xuất bao bì TK 15262:Thành phẩm bao bì nhập kho 2.2/Đối với vật liệu nhận gia công Kế toán sử dụng TK 002- Vật t, hàng hoá nhận giữ hộ, nhận gia công TK phản ánh giá trị vật liệu, nhận gia công chế biến đợc hạch toán theo giá thực tế vật cha có giá tạm xác định giá để hạch toán +Kết cấu TK 002: Bên Nợ :- Gía trị vật liệu nhận gia công, chế biến Bên Có:- Gía trị vật liệu đà tiêu hao tính vào sản phẩm gia công - Gía trị vật liệu không hợp đàng trả lại cho ngời đà thuê gia công TK số d Các chi phí liên quan đến việc chế biến gia công, chế biến, bảo quản tài sản, vật liệu, hàng hoá không phản ánh vào tài khoản mà phản ánh vào tài khoản tập hợp chi phí bảng cân đối kế toán Kế toán vật liệu, hàng hoá nhận gia công, chế biến phải đợc theo dĩ chi tiết theo loại vật liệu, hàng hoá, nơi bảo quản nh hợp đồng nhận gia công Vật t nhận giữ hộ, gia công chế biến không thuộc quyền sở hữu Công ty, bàn giao, phải có chứng kiến hai bên +Khi nhận hàng khách hàng đem đến, vào giá trị vật liệu nhận gia công, kế toán nguyên vật liệu ghi: Nợ TK 002: Gía trị vật liệu, hàng hoá nhạn giữ hộ, nhận gia công, chế biến +Khi sản phẩm hoàn thành giao cho khách, dựa số đà sử dụng, xác định giá trị nguyên vật liệu xuất dùng cho sản xuất, kế toán ghi: Có TK 002:- Gía trị vật liệu tiêu hao tính vào sản phẩm gia công hoàn thành 82 Số nguyên vật liệu tiết kiệm đợc hàng tháng, Công ty tính theo số nguyên vật liệu xuất theo định mức sản xuất với số thực tế tiêu hao sản xuất sản phẩm đợc Công ty hạch toán vào tài khoản 152: Nợ TK 152 Có TK 721 §ång thêi, ghi cã TK 002 2.3/§èi víi chi phÝ nhân công trực tiếp Các khoản trích theo lng (bảo hiểm xà hội, bảo hiểm y tế, kinh phí công đoàn) công nhân trực tiếp sản xuất đợc phản ánh vào TK 622, kế toán ghi bút toán: Nợ TK 622 (chi tiÕt tõng xÝ nghiÖp) Cã TK 338 (3382, 3383, 3384) 3/Đối với việc xác định giá trị nguyên vật liệu xuất kỳ Mục đích việc xây dựng định mức phân bổ chi phí vận chuyện bốc dỡ cho vải gia công tháng dể nhanh chong tập hợp đợc chi phí vật liệu trực tiếp Chi phí vận chuyển bốc dỡ đợc tính bình quân cho loại vải xuất dùng 150 đ/m Tập hợp chi phí vận chuyển thực tế phát sinh có tăng, giảm so với số đà tính theo đơn giá 150 đ/m Công ty lại phải điều chỉnh chi phí Việc hạch toán nh khiến chi phí tập hợp không đợc xác Mặt khác, Công ty đà áp dụng kế toan máy nên nhân tố tốc độ đà đợc đảm bảo Do đó, việc hạch toán chi phí nên đợc thực nh sau: Đẩy nhanh tốc độ làm việc phần hành kế toán liên quan đến chi phí vận chun, bèc dì vËt liƯu nhËn gia c«ng nh kÕ toán tiền lờn, kế toán tiền mặt, tạm ứng, Sau có đợc tổng chi phí vận chuyển bốc dỡ thực kỳ, kế toán phân bổ chi phí cho loại vải theo hệ số phân bổ dới đây: Tổng chi phí phát sinh Hệ số phân bổ = Tổng khối lợng vải sử dụng Và xác định chi phí vận chuyển bốc dỡ phân bổ cho loại sản phẩm: 83 Chi phí vận chuyển cho chuyển cho loại vải i =Khối lợng vi i sư dơng x HƯ sè ph©n bỉ VÝ dơ: Tháng năm 2000: Tổng số vải hàng gia công xuất xuất dùng tháng (tổng hợp từ phần liệu dùng cho lập bảng kê xuất vật t) là: 599.130 m Khối lợng vải Sunk xuất dùng: 91.447,5 m Tổng chi phí thực tế phát sinh là: 120.904.430 ®ång 120.904.430 = 201,8 Ta tÝnh hƯ sè ph©n 599.130 bổ là: (đồng) Ta có chi phí vận chuyển bốc dỡ cho loại vải Sunk là: 91,447,5 ì 201,8 = 18.454.102 (đồng) 4/Đối với việc hạch toán luân chuyển kho nội bộ: Về nguyên tắc, việc hạch toán luân chuyển nội kho kế toán tổng hợp Vì vậy, công tác chuyển kho nội không cần thiết làm tăng khối lợng ghi chép kế toán kho Ví dụ: Nguyên vật liệu kho vật liệu không đủ sản xuất hàng tháng, Công ty xuất trực tiếp từ kho khác ghi: Nợ TK 621 (chi tiÕt tõng xÝ nghiƯp) Nỵ TK 627 (chi tiÕt tõng ph©n xëng) Cã TK 152 (chi tiÕt tõng phân xởng) Và qua bớc nhập kho nguyên vật liệu chính, sau làm thủ tục xuất từ kho nguyên vật liệu ghi: Nợ TK 621, 627 Có TK 152 5/Về tiêu thức phân bổ chi phí nhân công trực tiếp chi phí sản xuất chung Chi phí nhân công trực tiếp chi phí sản xuất chung hai khoản chi phí chiếm tỷ trọng lớn tổng giá thành sản phẩm, vậy, chúng cần đợc phân bổ hợp lý để đảm bảo việc tính xác giá thành sản phẩm Tiêu thức phân bổ 84 cho hai khoản mục sản phẩm quy đổi không phù hợp Do đó, Công ty nên chọn tiêu thức phân bổ xác Nh đà trình bày phần tập hợp chi phí tiền lơng, mà hàng đợc phòng kỹ thuật lập bảng kê chi tiết sản phẩm nhằm quy định thời gian chuẩn cho cho chi tiết đợc tổng hợp cho mà hàng Thời gian chuẩn (giây chuẩn) đợc xây dựng thời gian thực tế sản xuất sản phẩm Mặt khác, việc xác định hoàn thời gian chuẩn (giây chuẩn) hoàn toàn hợp lý, thực đợc tất loại sản phẩm đợc sản xuất công ty Trớc mặt hạn chế tiêu thức quy đỗi sản phẩm mà công ty áp dụng u điểm tiêu thức thời gian chuẩn, theo em, Công ty nên thay tiêu thức quy đổi Công ty sử dụng tiêu thức thời gian chuẩn (giây chuẩn) Việc tính toán phân bổ đợc tiến hành nh sau: Hàng tháng, vào thời điểm sau có số liệu khối lợng sản xuất tháng, kế toán giá thành vào bảng thống kê chi tiết sản phẩm loại sản phẩm để xác định tổng số giây chuẩn loại sản phẩm để làm sở phân bổ chi phí Tổng số giây chuẩn sản phẩm loại i = Số giây chuẩn sản phẩm i x Khối lợng sản phẩm loại i sản xuất tháng Sau đó, sở chi phí tiền lơng đà tập hợp đợc tháng (Bảng tập phân bổ tiền lơng bảo hiểm xà hội) phân bổ cho loại sản phẩm theo công thức: Chi phí tiền Tổng chi phí tiền lơng cần phân bổ lơng phân bổ = cho sản phẩm i Tỉng sè gi©y chn Sè gi©y chn x cđa loại sản phẩm i Trên sở chi phí sản xuất chung đà tập hợp đợc tháng phân bổ cho loại sản phẩm theo công thức: Chi phÝ s¶n xt Tỉng chi phÝ s¶n xt chung tháng Số giây chung phân bổ = x chuẩn cho sản phẩm i Tổng số giây chuẩn sản phẩm i Ví dụ: Số liệu tháng năm 2000, ta có: Tổng số giây chuẩn sản phẩm sản xuất tháng là: 16.221.048 (giây) 85 Số giây chuẩn sản phẩm Sơ mi Sunk là: 380.920 (đồng) Tổng chi phí tiền lơng là: 2.673.947.500 (đồng) Tổng chi phí sản xuất chung là: 1.440.848.815 (đồng) Ta tính : +Chi phí tiền lơng phân bổ cho sản phẩm Sơ mi Sunk là: 2.673.947.500 ì 380.920 = 62.792.495 g) 16.221.048 +Chi phí sản xuất chung sản phẩm Sơ mi Sunk : (đồng) 1.440.848.815 ì 380.920 = 33.835.553 16.221.048 86 (®ån