Gi¸o ¸n §¹i sè N¨m häc 2015 - 2016 Ch¬ng I: C¨n bËc hai C¨n bËc ba TiÕt 1: C¨n bËc hai Ngµy so¹n 18/08/2015 Ngµy d¹y 20/08/2015 Líp 9A (Tn 1) I MơC TIªU 1) KiÕn thøc: N¾m ®ỵc ®Þnh nghÜa, kÝ hiƯu c¨n bËc hai sè häc cđa sè kh«ng ©m 2) KÜ n¨ng: BiÕt ®ỵc liªn hƯ cđa phÐp khai ph¬ng víi quan hƯ thø tù vµ dïng liªn hƯ nµy ®Ĩ so s¸nh c¸c sè 3) Th¸i ®é: Cã ý thøc tù gi¸c, tù rÌn lun, lµm bµi tËp 4) §Þnh h¬ng ph¸t triĨn n¨ng lùc: - N¨ng lùc gi¶i qut vÊn ®Ị, n¨ng lùc giao tiÕp, n¨ng lùc hỵp t¸c… - N¨ng lùc quan s¸t II CHN BÞ + Gi¸o viªn: gi¸o ¸n , phÊn mµu, b¶ng phơ ghi ?5 + Häc sinh: bµi so¹n, phiÕu häc tËp, «n kiÕn thøc vỊ c¨n ®· häc ë líp III PH¬NG PH¸P: - Ph¬ng ph¸p ®Ỉt vÊn ®Ị, gỵi më, ®µm tho¹i, thut tr×nh - Th¶o ln nhãm III TIÕN TR×NH D¹Y HäC 1) ỉn ®Þnh líp (1ph) 2) KiĨm tra bµi cò (3ph) Gäi häc sinh ®øng t¹i chç nh¾c l¹i vỊ c¨n bËc hai ®· häc ë líp Gi¸o viªn chèt l¹i nh SGK 3) Bµi míi HO¹T §éNG CđA GV Vµ HS H§ 1: C¨n bËc hai sè häc GV: yªu cÇu HS lµm ?1 Lu ý HS cã c¸ch tr¶ lêi HS: hs ®øng t¹i chç lÇn lỵt tr×nh bµy GV: DÉn d¾t HS ®Ĩ giíi thiƯu ®Þnh nghÜa SGK GV: Gäi mét vµi HS ®øng t¹i chç ®äc l¹i GV: giíi thiƯu vÝ dơ SGK HS nªu thªm GV: giíi thiƯu chó ý SGK GV yªu cÇu HS lµm ?2 HS: ®äc phÇn gi¶i mÉu c©u a) HS: lªn b¶ng tr×nh bµy GV: giíi thiƯu tht ng÷ khai ph¬ng Lu ý HS quan hƯ gi÷a kh¸i niƯm c¨n bËc hai vµ c¨n bËc hai sè häc GV:Yªu cÇu HS lµm ?3 HS ®øng t¹i chç tr¶ lêi Gỵi ý : HS dùa vµo c¨n bËc hai sè häc cđa c¸c sè 64; 81 vµ 1,21 ë ?2 ®Ĩ t×m c¨n bËc hai cđa chóng NéI DUNG ghi b¶ng C¨n bËc hai sè häc: ?1 a) C¨n bËc hai cđa lµ vµ -3 b) C¨n bËc hai cđa −2 lµ vµ 3 c) C¨n bËc hai cđa 0,25 lµ 0,5 vµ -0,5 d)C¨n bËc hai cđa lµ vµ - §Þnh nghÜa:(sgk) Chó ý: (sgk) ?2 a) 49 = 7, v× 7= vµ 72 = 49 b) 64 = 8, v× 8= vµ 82 = 64 c) 81 = 9, v× 9= vµ 92 = 81 d) 1, 21 =1,1; v× 1,1= vµ 1,12 = 1,21 ?3 a) C¨n bËc hai sè häc cđa 64 lµ 8, nªn c¨n bËc hai cđa 64 lµ vµ -8 b) C¨n bËc hai sè häc cđa 81 lµ 9, nªn c¨n bËc hai cđa 81 lµ vµ -9 c) C¨n bËc hai sè häc cđa 1,21 lµ1,1; nªn c¨n bËc hai cđa 1,21 lµ 1,1 vµ -1,1 H§ 2: So s¸nh c¸c c¨n bËc hai sè häc So s¸nh c¸c c¨n bËc hai sè häc: GV:Yªu cÇu HS nh¾c l¹i kiÕn thøc ®· häc ë líp §Þnh lý :(sgk) “Víi hai sè a,b kh«ng ©m, nÕu a 15 nªn 16 > 15 VËy > 15 míi SGK vµ nªu ®Þnh lý Gäi HS ®äc l¹i GV: ®Ỉt vÊn ®Ị “øng dơng ®Þnh lý ®Ĩ so s¸nh c¸c b)11 > nªn 11 > VËy 11 > sè”, giíi thiƯu vÝ dơ SGK VÝ dơ3: (sgk) Yªu cÇu HS lµm ?4 HS: lµm díi líp, GVgäi HS ®øng t¹i chç tr×nh bµy ?5 a) 1= nªn x > cã nghÜa lµ x > GV ghi b¶ng, chèt l¹i Gi¸o viªn: - Trêng THCS Gi¸o ¸n §¹i sè N¨m häc 2015 - 2016 HO¹T §éNG CđA GV Vµ HS GV: ®Ỉt vÊn ®Ị ®Ĩ giíi thiƯu vÝ dơ SGK Yªu cÇu HS ho¹t ®éng nhãm ®Ĩ lµm ?5 §¹i diƯn tõng nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm cßn l¹i nhËn xÐt, bỉ sung, GV sưa ch÷a, chèt l¹i 4) Cđng cè – lun tËp (12ph) NéI DUNG ghi b¶ng Víi x = 0, ta cã x > ⇔ x > VËy x >1 b) 3= nªn x < cã nghÜa lµ x < Víi x = 0, ta cã x < ⇔ x < VËy 0= x < - HS: häc sinh lÇn lỵt ®øng t¹i chç nh¾c l¹i néi dung ®Þnh nghÜa bµi - C¶ líp lµm vµo phiÕu häc tËp bµi tËp 1/6 víi c¸c sè 121, 144, 169, vµ bµi tËp 2a)/6 vµ bµi tËp 4d/7 SGK Bµi 1/6 : C¨n bËc hai sè häc cđa 121 = 11, v× 11= vµ 112 = 121, nªn c¨n bËc hai cđa 121 lµ 11 vµ -11 C¨n bËc hai sè häc cđa 144 = 12, v× 12= vµ 122 = 144, nªn c¨n bËc hai cđa 144 lµ 12 vµ -12 C¨n bËc hai sè häc cđa 169 = 13, v× 13= vµ 132 = 169, nªn c¨n bËc hai cđa 169 lµ 13 vµ -13 Bµi 2a/6: 2= vµ > (theo ®Þnh lý vỊ so s¸nh c¸c c¨n bËc hai sè häc) VËy > Bµi 4d/7: 4= 16 Víi x = 0, ta cã: x < 16 ⇔ x < VËy 0= x < 5) Híng dÉn häc bµi vỊ nhµ (3ph) - Häc bµi theo vë ghi vµ SGK - Lµm bµi tËp cßn l¹i; 2b,c; trang 6; 4a,b,c; trang SGK, 1; 3; 4; 5; trang 3, SBT * Híng dÉn : Tríc hÕt ph¶i tÝnh diƯn tÝch h×nh ch÷ nhËt dùa vµo chiỊu dµi vµ chiỊu réng ®· cho, suy diƯn tÝch h×nh vu«ng tõ ®ã t×m c¹nh cđa h×nh vu«ng ( tÝnh c¨n cđa diƯn tÝch t×m ®ỵc) theo yªu cÇu cđa ®Ị bµi - §äc phÇn “Cã thĨ em cha biÕt “ trang SGK - So¹n bµi “ C¨n thøc bËc hai vµ h»ng ®¼ng thøc Rút kinh nghiệm: TiÕt 2: C¨N THøC BËC HAI Vµ H»NG §¼NG THøC A2 = A | - Lun tËp Ngµy so¹n 18/08/2015 Ngµy d¹y 20/08/2015 Líp 9A (Tn 1) I.MơC TIªU 1) KiÕn thøc: BiÕt c¸ch t×m ®iỊu kiƯn x¸c ®Þnh (hay cã nghÜa) cđa A vµ cã kü n¨ngthùc hiƯn ®iỊu ®ã biĨu thøc A ®¬n gi¶n 2) KÜ n¨ng: BiÕt c¸ch chøng minh ®Þnh lý a = a vµ biÕt vËn dơng h»ng ®¼ng thøc A2 = A ®Ĩ rót gän biĨu thøc 3) Th¸i ®é: RÌn lun th¸i ®é cÈn thËn ®a mét biĨu thøc ngoµi dÊu c¨n 4) §Þnh h¬ng ph¸t triĨn n¨ng lùc: - N¨ng lùc gi¶i qut vÊn ®Ị, n¨ng lùc giao tiÕp, n¨ng lùc hỵp t¸c… - N¨ng lùc quan s¸t II CHN BÞ - Gi¸o viªn: gi¸o ¸n , phÊn mµu - Häc sinh: bµi so¹n, phiÕu häc tËp, b¶ng nhãm III PH¬NG PH¸P: Gi¸o viªn: - Trêng THCS Gi¸o ¸n §¹i sè N¨m häc 2015 - 2016 - Ph¬ng ph¸p ®Ỉt vÊn ®Ị, gỵi më, ®µm tho¹i, thut tr×nh - Th¶o ln nhãm IV TIÕN TR×NH D¹Y HäC ỉn ®Þnh líp (1ph) KiĨm tra bµi cò (6ph) HS1: Ph¸t biĨu ®Þnh nghÜa c¨n bËc hai sè häc cđa mét sè d¬ng a T×m c¨n bËc hai sè häc råi suy c¨n bËc hai cđa c¸c sè: 256; 324; 361; 400 - Nªu ®Þnh lý so s¸nh c¸c c¨n bËc hai sè häc So s¸nh : vµ 41 ; vµ 47 Bµi míi HO¹T §éNG CđA GV Vµ HS H§ 1: C¨n thøc bËc hai -GV yªu cÇu HS lµm ?1 -HS ®øng t¹i chç tr×nh bµy, c¸c HS kh¸c tham gia nhËn xÐt bỉ sung GV chèt l¹i vµ giíi thiƯu tht ng÷ c¨n thøc bËc hai vµ biĨu thøc lÊy c¨n (tríc hÕt lµ 25 − x , sau ®ã lµ A phÇn tỉng qu¸t) Giíi thiƯu :A x¸c ®Þnh nµo? Nªu vÝ dơ 1, cã ph©n tÝch theo giíi thiƯu ë trªn HS ®äc phÇn tỉng qu¸t SGK NéI DUNG ghi b¶ng C¨n thøc bËc hai ?1 V× ¸p dơng ®Þnh lý D A B 25 − x A C chox tam Bgi¸c ABC vu«ng t¹i B, ta cã: Py-ta-go 2 2 AB + BC = AC  AB2 = 25 – x2, ®ã : AB= 25 − x * VÝ dơ1: (sgk) * Tỉng qu¸t :(sgk) - HS lµm c¸ nh©n ?2 §øng t¹i chç tr×nh bµy, ?2 − 2x x¸c ®Þnh – 2x ≥ tøc lµ c¸c HS kh¸c nhËn xÐt GV chèt l¹i x ≤ 2,5 VËy x ≤ 2,5 th× − 2x x¸c ®Þnh H»ng ®¼ng thøc A2 = A H§ 2: H»ng ®¼ng thøc A2 = A a -2 -1 - HS ho¹t ®éng nhãm lµm ?3 Ghi kÕt qu¶ vµo a2 vµo b¶ng nhãm 4 - Gỵi ý HS quan s¸t kÕt qu¶ b¶ng vµ nhËn 2 a2 xÐt quan hƯ gi÷a a vµ a §Þnh lý (sgk) -GV giíi thiƯu ®Þnh lý vµ híng dÉn HS chøng Chøng minh: (sgk) minh nh SGK ? Khi nµo x¶y trêng hỵp:”B×nh ph¬ng mét VÝ dơ (sgk) sè, råi khai ph¬ng kÕt qu¶ ®ã th× ®ỵc l¹i sè ban ®Çu “? VÝ dơ 3: -HS thùc hiƯn, ®øng t¹i chç tr¶ lêi vÝ dơ2 SGK.GV nªu ý nghÜa:”Kh«ng cÇn tÝnh c¨n bËc b) (2 − ) = − = − v× > hai mµ vÉn t×m ®ỵc gi¸ trÞ cđa c¨n bËc hai “(nhê vµo viƯc biÕn ®ỉi ®a vỊ biĨu thøc kh«ng VËy (2 − ) = − chøa c¨n bËc hai) -GV tr×nh bµy c©u a) vÝ dơ vµ híng dÉn HS Chó ý: (sgk) VÝ dơ 4: lµm c©u b) vÝ dơ 3 + GV giíi thiƯu chó ý SGK.Yªu cÇu HS ®øng t¹i a = (a )2 = a chç ®äc l¹i -GV giíi thiƯu c©u a) vµ yªu cÇu HS lµm c©u b) V× a < nªn a3 < 0, ®ã a = -a3 vÝ dơ SGK VËy : a = − a ( víi a 0, a ≠ 1, a ≠ 1,0 b Rút gọn biểu thức A A =( 1 − ):( a −1 a 1,5 a +1 a +2 − ) a −2 a −1 a − a + ( a −1)( a + 1) − ( a + 2)( a − 2) ] :[ )] a ( a −1) ( a −1)( a − 2) a −1 −a +4 =[ ] :[ ] a ( a −1) ( a −1)( a −2) =[ =[ ( a −1)( a −2) ].[ ] a ( a −1) =[ ( ].[ a a −2) a −2 ]= 3 a a Do đồ thị hàm số y = 2x + b qua điểm A (1 ; 5) nên x = 1, y = Thay x = 1, y = vào hàm số y = 2x + b ta : = 2.1 + b  b = Vậy hàm số cần tìm y = 2x + y 0.5 b Cho x = => y = 1,0 −3 Cho y = => x = -3/2 3- x Gi¸o viªn: - Trêng THCS 87 Gi¸o ¸n §¹i sè N¨m häc 2015 - 2016 B M E O C F A O' 0,5 HS ghi GT, KL vẽ hình a/ Xét ∆ABC có : MB = MA ( t/c 2tt cắt ) MA = MC ( t/c 2tt cắt ) ⇒ MA = BC Suy ∆ABC vng A b Tacó : MB = MA ( t/c 2tt cắt ) OA = OB ( bk (O) ) OM đường trung trực AB hay OM ⊥ AB · ⇒ ME ⊥ AB hay ΜΕΑ = 900 (1) · FA = 900 (2) Tương tự ta chứng minh Μ · F = 900 (3) Mặt khác : ΕΑ Từ (1) , (2) (3) suy tứ giác AEMF hình chữ nhật ( có 3góc vng ) c Xét ∆AMO vng A : MA2 = ME MO ( hệ thức cgv hình chiếu ) Xét ∆AMO’ vng A : MA2 = MF MO’ ( hệ thức cgv hình chiếu ) Suy : ME MO = MF MO’ 0,5 1,0 1,0 1,0 d Tacó : MA = MB = MC ( t/c 2tt cắt ) Suy điểm A, B, C nằm đường tròn (M) Mà MA ⊥ OO’ A nên OO’ tiếp tuyến (M) đường kính BC §Ị thi chÝnh thøc cđa phßng gi¸o dơc thđy nguyªn Bài (2,0 điểm) Thực phép tính b) 18 + 50 − 98 a) 16.81 c) ( + 5) + ( − 5) Gi¸o viªn: -  2−  − ÷ +  1−  3−2 d)  Trêng THCS 88 Gi¸o ¸n §¹i sè N¨m häc 2015 - 2016 Bài (1,5 điểm) Giải phương trình a) x −3 = b) x − 6x + = Bài (2,5 điểm) Cho hàm số bậc y = 2x + a) Vẽ đồ thị (d) hàm số b) Tìm m để đường thẳng (d1) có phương trình y = −2x + 2m − cắt (d) điểm trục tung c) Tìm phương trình đường thẳng (d2), qua A ( 1; −4 ) song song với (d) Bài (3,5 điểm) Cho (O; 5cm), lấy điểm A nằm bên ngồi đường tròn (O) cho AO = 13 cm Từ A vẽ hai tiếp tuyến AB, AC với đường tròn (O) a) Tính độ dài AB, AC ? b) Gọi H giao điểm OA BC Tính độ dài BH ? c) Gọi M giao điểm AB CO, gọi N giao điểm AC BO Tứ giác BCNM hình ? Chứng minh ? (Kết làm tròn đến chữ số thập phân thứ nhất) Bài (0,5 điểm) − + + + + Cho biểu thức : M = − + + + + tử số có 2014 dấu căn, mẫu số có 2013 dấu Chứng minh M < UBND HUYỆN THỦY NGUN PHỊNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HƯỚNG DẪN CHẤM KHẢO SÁT HK I MƠN: TỐN NĂM HỌC 2013 - 2014 Đáp án Bài (2,0 điểm) a) = 4.9 = 36 b) = + − = Gi¸o viªn: - Trêng THCS Điểm 0,5 0,5 89 Gi¸o ¸n §¹i sè N¨m häc 2015 - 2016 c) + + − = + + − = ( ) d) = − − + − a) Do > nên Bài (1,5 điểm) b) ( − 2(1 − 2) (1 − 2) x −3 ) = 22 ⇔ x − = ⇔ x = + = ( x − 3) x − 6x + = ⇔ =4 2 =5 ⇔ x −3 =5 x − = x = ⇔ ⇔  x − = −5  x = −2 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 a) - Lập bảng giá trị x y= 0 x+3 -1,5- Vẽ đồ thị xác 1,0 Bài (2,5 điểm) Bài (3,5 điểm) b) (d1) cắt (d) điểm trục Oy ⇔ 2m - 1= ⇔ m =2 0,75 c)Tìm phương trình đường thẳng (d2) : y = 2x - 0,75 Vẽ hình cho phần a) 0,5 a) AB tiếp tuyến (O) B nên OB ⊥ AB Xét ∆OBA vng B, ta có: OB + BA = OA ( định lý Py-ta-go) => AB = 12 (cm) => AC= AB = 12 cm ( tính chất hai tiếp tuyến cắt nhau) b) Ta có: OB = OC (bán kính) => O thuộc đường trung trực BC AB = AC (t/c hai tiếp tuyến cắt nhau) => A thuộc đường trung trực BC => OA trung trực BC hay OA ⊥ BC H 0,25 0,25 0,5 0,25 Gi¸o viªn: - Trêng THCS 0,25 0,25 90 Gi¸o ¸n §¹i sè N¨m häc 2015 - 2016 ∆OBA vng B, đường cao BH nên BH = ⇒ BH = 5.12 = 4,6 ( cm ) 13 0,25 0,25 d) Tam giác MAN có O trực tâm nên AO ⊥ MN ⇒ MN// BC 0,25 · · - Chứng minh được: MBC = NCB 0,25 ⇒ BCNM hình thang cân 0,25 Đặt Bài (0,5 điểm) OB.AB OA + + + = a có 2014 dấu ⇒ a > ⇒ a − = + + + có 2013 dấu Thay vào M ta có 3− a 1 M = − a − = + a < a + > ( ) 0,5 Học sinh làm theo cách khác cho điểm tối đa Ngày soạn: 23 -12 - 2013 Ngày dạy: 25 -12 - 2013 TRẢ BÀI KIỂM TRA HỌC KỲ I Tuần:18 Tiết:36 I.MỤC TIÊU Kiến thức: Đánh giá kết học tập HS thơng qua kết kiểm tra học kỳ Kĩ năng: Hướng dẫn HS giải trình bày cính xác làm, rút kinh nghiệm để tránh sai sót phổ biến, lỗi sai điển hình Thái độ: Giáo dục tính xác, khoa học, cẩn thận cho HS II CHUẨN BỊ - Tập hợp kết kiểm tra học kì I Tính tỉ lệ số giỏi, khá, TB, yếu, - Lên danh sách HS tun dương nhắc nhở - Đánh giá chất lượng học tập HS, nhận xét lỗi phổ biến, lỗi điển hình HS - Thước thẳng, phấn màu III PHƯƠNG PHÁP: IV TIẾN TRÌNH DẠY HỌC Ổn định lớp (1ph) Kiểm tra cũ (ph) Bài HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS NỘI DUNG GHI BẢNG HĐ 1: Nhận xét, đánh giá tình hình học tập HS thơng qua kết kiểm tra GV thơng báo kết kiểm tra lớp - Số điểm trung bình loại giỏi có bài? Chiếm tỉ lệ bao nhiêu? HS nghe GV trình bày Loại có bài? Chiếm tỉ lệ bao nhiêu? Loại TB có bài? Chiếm tỉ lệ Gi¸o viªn: - Trêng THCS 91 Gi¸o ¸n §¹i sè N¨m häc 2015 - 2016 bao nhiêu? - Số điểm TB loại yếu có bài? Chiếm tỉ lệ bao nhiêu? Loại bao nhiêu? Chiếm tỉ lệ Tun dương HS làm tốt Nhắc nhở HS làm HĐ2: Trả chữa kiểm tra câu dễ - GV u cầu vài HS trả cho HS - GV chuẩn bị bảng phụ ghi câu hỏi phần dễ u cầu vài HS trả lời lại Ở câu, GV phân tích rõ u cầu cụ thể , đưa cách trả lời sai lý để đưa câu trả lời sai để HS rút kinh nghiệm Nêu biểu điểm để HS đối chiếu -HS xem làm mình, có chỗ thắc mắc hỏi GV - HS trả lời câu hỏi đề theo u cầu GV - HS chữa câu làm sai HS nêu ý kiến làm, u cầu GV giải đáp kiến thức chưa rõ HĐ 3: Trả chữa kiểm tra phần nâng cao GV chuẩn bị bảng phụ HS ý sửa lại giải Cho HS lên giải lại nêu lỗi sai chủ yếu để HS rút kinh nghiệm Hướng dẫn nhà (4ph) - HS cần ơn lại phần kiến thức chưa vững để củng cố - HS làm lại sai để tự rút kinh nghiệm - Đối với HS giỏi cần tìm thêm cách cách giải khác để phát triển tư Rút kinh nghiệm: Ngày soạn: 23 -12 - 2013 Ngày dạy: 01 -01 - 2014 gi¶i hƯ ph¬ng tr×nh b»ng ph¬ng ph¸p thÕ (Học kỳ 2) Tuần:20 Tiết:37 I Mơc tiªu -Gióp häc sinh hiĨu c¸ch biÕn ®ỉi hƯ ph¬ng tr×nh b»ng ph¬ng ph¸p thÕ -Häc sinh cÇn n¾m v÷ng c¸ch gi¶i hƯ ph¬ng tr×nh bËc nhÊt hai Èn b»ng ph¬ng ph¸p thÕ -Häc sinh kh«ng bÞ lóng tóng gỈp c¸c trêng hỵp ®Ỉc biƯt (hƯ v« nghiƯm hc hƯ cã v« sè nghiƯm) -RÌn kü n¨ng gi¶i hƯ ph¬ng tr×nh cho häc sinh II Chn bÞ -Gv : B¶ng phơ ghi quy t¾c Thíc th¼ng -Hs : Thíc th¼ng III.TiÕn tr×nh d¹y häc ỉn ®Þnh líp KTBC H1 : §o¸n nhËn sè nghiƯm cđa mçi ph¬ng tr×nh sau vµ gi¶i thÝch Gi¸o viªn: - Trêng THCS 92 Gi¸o ¸n §¹i sè N¨m häc 2015 - 2016  x − y = −6  −2 x + y = 4 x + y = 8 x + y = a,  b,  2 x − y = x + y = H2 : §o¸n nhËn sè nghiƯm cđa hƯ ph¬ng tr×nh sau vµ minh ho¹ b»ng ®å thÞ:  Bµi míi §V§: §Ĩ t×m nghiƯm cđa mét hƯ ph¬ng tr×nh bËc nhÊt hai Èn, ngoµi viƯc ®o¸n nhËn sè nghiƯm vµ ph¬ng ph¸p minh ho¹ h×nh häc ta cßn cã thĨ biÕn ®ỉi hƯ ph¬ng tr×nh ®· cho ®Ĩ ®ỵc mét hƯ ph¬ng tr×nh míi t¬ng ®¬ng, ®ã mét pt chØ cßn mét Èn Mét c¸c c¸ch ®ã lµ quy t¾c thÕ Ho¹t ®éng cđa GV-HS Ghi B¶ng Ho¹t ®éng : Quy t¾c thÕ GV-Giíi thiƯu quy t¾c thÕ gåm bíc th«ng qua Quy t¾c thÕ vÝ dơ *Quy t¾c: Sgk/13 ?Tõ pt (1) h·y biĨu diƠn x theo y +VD1: HS : x = 3y + (1)  x − y = WWW ?Thay x = 3y + vµo pt (2) ta ®ỵc pt nµo XÐt hƯ p.tr×nh:(I)  (2) HS : -Ta ®ỵc pt mét Èn y: -2(3y + 2) + 5y =  −2 x + y = 1W GV-VËy tõ mét pt hƯ ta biĨu diƠn Èn -Tõ (1) => x = 3y + (1’) thÕ vµo phqua Èn råi thay vµo pt cßn l¹i ®Ĩ ®ỵc mét pt ¬ng tr×nh (2) ta ®ỵc : míi chØ cßn mét Èn -2(3y + 2) + 5y = (2’) ?Dïng pt (1’) thay cho pt (1) x = 3y + (2’) thay cho pt (2) ⇔ -Ta cã : (I) Ta ®ỵc hƯ pt nµo -2(3y + 2) + 5y = HS: -Ta ®ỵc hƯ pt: x = y +  x = −13 ⇔ ⇔  y = −5  y = −5 x = 3y +  -2(3y + 2) + 5y = VËy hƯ (I) cã nghiƯm nhÊt : ?HƯ míi cã quan hƯ nh thÕ nµo víi hƯ (I) (-13 ;-5) HS:-T¬ng ®¬ng víi hƯ (I) ?H·y gi¶i hƯ pt míi HS: -Thùc hiƯn gi¶i pt mét Èn GV-C¸ch gi¶i hƯ pt nh trªn lµ gi¶i hƯ pt b»ng ph¬ng ph¸p thÕ ?H·y nªu c¸c bíc gi¶i hƯ pt b»ng ph¬ng ph¸p thÕ GV-ë bíc ta còng cã thĨ biĨu diƠn y theo x Ho¹t ®éng ¸p dơng ¸p dơng GV-Yªu cÇu Hs gi¶i hƯ pt ë vd2 b»ng ph¬ng ph¸p thÕ +VD2 : Gi¶i hƯ pt : ?H·y biĨu diƠ y theo x råi thÕ vµo pt cßn l¹i 2 x − y =  y = 2x − HS: -Thùc hiƯn gi¶i hƯ pt theo hai bíc ⇔  GV-Cho Hs quan s¸t l¹i minh ho¹ b»ng ®å thÞ x + y =  x + 2(2 x − 3) = => C¸ch nµo còng cho ta kÕt qu¶ chung nhÊt vỊ  y = 2x −  y = 2x − x = nghiƯm cđa hƯ pt ⇔ ⇔ ⇔ GV-Cho Hs lµm tiÕp ?1 HS: -Lµm ?1 Mét Hs lªn b¶ng lµm GV-Theo dâi, hd Hs lµm bµi -Cho Hs ®äc chó ý Sgk/14 HS: -§äc to chó ý GV-HƯ v« nghiƯm hc v« sè nghiƯm qu¸ tr×nh gi¶i xt hiƯn pt cã hƯ sè cđa hai Èn ®Ịu b»ng Gi¸o viªn: -  5 x − =  x = VËy nghiƯm cđa hƯ lµ: (2;1) ?1  y =1 4 x − y =  y = x − 16 x = ⇔ ⇔  3 x − y = 16 4 x − 5(3x − 16) =  y = ∆ Chó ý : Sgk/14 +VD3 : Sgk/14 ?2 ?3 Trêng THCS 93 Gi¸o ¸n §¹i sè N¨m häc 2015 - 2016 -Cho Hs ®äc Vd3 Sgk/14 4 x + y =  y = − 4x HS: -§äc VD3 Sgk/14 ⇔  -Minh ho¹ VD3 b»ng h×nh häc 8 x + y = 8 x + 2(2 − x) = ?Lµm ?3 Gäi mét Hs lªn b¶ng gi¶i b»ng ph¬ng  y = − 4x  y = − 4x ⇔ ⇔ ph¸p thÕ, mét Hs minh ho¹ h×nh häc 8 x + − x = 0.x = −3 HS: -Hai Hs lªn b¶ng lµm ?3, díi líp lµm vµo Ph¬ng tr×nh o.x =-3 v« nghiƯm VËy hƯ vë ®· cho v« nghiƯm GV-Theo dâi, hd Hs lµm bµi -Gi¶i b»ng p.ph¸p thÕ hay minh häa b»ng h×nh häc ®Ịu cho ta kÕt qu¶ nhÊt -Tãm t¾t l¹i c¸c bíc gi¶i hƯ pt b»ng p.ph¸p thÕ HS: -§äc tãm t¨t c¸ch gi¶i hƯ pt b»ng p.ph¸p thÕ Sgk/15 *Tãm t¾t c¸c bíc gi¶i hƯ ph¬ng tr×nh b»ng ph¬ng ph¸p thÕ: Sgk/15 Cđng cè ?Nªu c¸c bíc gi¶i hƯ ph¬ng tr×nh b»ng ph¬ng ph¸p thÕ x − y =  x = 10 ⇔ ⇔  3 x − y = y = -Bµi 12a/15:  x y x = 3 x − y =  − =1  -Bµi 13b/15:  ⇔ ⇔ ⇔  5 x − y = 5 x − y =  y = (Gäi Hs lªn b¶ng lµm, díi líp lµm bµi vµo vë Gv theo dâi, hd Hs lµm bµi) Híng dÉn vỊ nhµ -N¾m v÷ng quy t¾c thÕ -N¾m v÷ng c¸c bíc gi¶i hƯ ph¬ng tr×nh b»ng ph¬ng ph¸p thÕ -BTVN: 12(b,c), 13a, 14, 15/15-Sgk Rút kinh nghiệm: Ngày soạn: 23 -12 - 2013 Ngày dạy: 01 -01 - 2014 GIẢI HỆ PHƯƠNG TRÌNH BẰNG PHƯƠNG PHÁP THẾ (tiếp) Tuần:20 Tiết:38 I/ MỤC TIÊU: - Giúp HS hiểu cách biến đổi hệ phương trình quy tắc - Nắm vững cách giải hệ phương trình bậc hai ẩn phương pháp - Khơng bị lúng túng gặp trường hợp đặc biệt (vơ nghiệm, vơ số nghiệm) II/ CHUẨN BỊ: - Gv: Bảng phụ Sách tham khảo Thước thẳng pa, MT - Hs: Ơn kĩ nội dung phương trình bậc ẩn, PP giải, thước kẻ, compa III/ PHƯƠNG PHÁP: Gi¸o viªn: - Trêng THCS 94 Gi¸o ¸n §¹i sè N¨m häc 2015 - 2016 Sử dụng phương pháp: Hoạt động nhóm nhỏ, vấn đáp, giải vấn đề IV/ TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: Kiểm tra: - HS 1: Nêu PP thế? - HS 1: HS nêu bước PP => Thực hành ví dụ: Tìm PT ẩn từ Thực hành ví dụ: 2 x + y = 3x − y = 2 x + y =  3x − y = PT hệ:  - HS 2: Thực hành giải tập 13b Sgk Tr 15 x y  − =1 Giải HPT:  5 x − y = => Gv cho hs lên bảng trình bày, Hs lớp làm => Gv cho Hs nx làm bạn bảng chữa lại cho Hs Gv nhắc lại quy tắc giải HPT PP (1) (2) Từ (1) => y = – 2x vào (2) ta PT: 3x – 2(3 – 2x) = - HS 2: BT 13b Sgk Tr 15 Giải HPT: 3x − x y  3x − y =  − =1 y =   2 5 x − y = 5 x − y = 5 x − y = 3x −  3x −   y = y =   5 x − ×3x − = 5 x − 12 x + 24 =  3x −  x = y =     −7 x = −21  y = II- Bài mới: Thực hành giải hệ PT PP thế: +) Bài 15 Sgk Tr 15: Gv đưa đề x + 3y = Giải HPT  ( a + 1) x + y = 2a a) a = - 1; b) a = 0; c) a = - Gv: Bước tốn cần làm gì? - Nêu tóm tắt q trình trình bày tốn? +) Bài 15 Sgk Tr 15: Hs lên bảng trình bày a) Với a = - ta có: x + 3y =  [(-1) + 1]x + y = 2( −1) x = 1− 3y ⇔ 2(1 − y ) + y = −2  x = − y (1) ⇔ (2) 2 = −2 ( Thay giá trị a vào HPT thu đc hệ có ẩn Vì PT (2) vơ nghiệm nên HPT cho vơ nghiệm x y => Giải hệ thu đươcj kết luận) b) Với a = ta có: - Gv cho Hs trả lời câu hỏi HD cho  x + y = - Gv cho Hs nhận xét bạn chữa lại x = − 3y  1 − y + y = −2 [(0) + 1]x + y = 2.0 x =    y = − => Chú ý phần a phần c; phẩn c có cách c) Với a = ta có: Hs lên bảng trình bày - u cầu hs lớp làm Gi¸o viªn: - Trêng THCS 95 Gi¸o ¸n §¹i sè N¨m häc 2015 - 2016 trình bày khác (Giải cụ thể) +) Bài 18 Sgk Tr 16: Gv đưa đề bảng phụ theo Sgk - Gv: HPT có nghiệm (1; - 2) tức có gì? - Gv cho Hs nêu PP Trình bày phần a, b - u cầu Hs lên bảng trình bày - Gv y/c nửa lớp làm phần a, nửa lớp làm phần b làm phần a trước - Gv cho Hs nhận xét bạn chữa lại => Chú ý phần b => Chú ý cần trục thức  x + 3y =  x + 3y =  x = − 3y     x + 3y = y∈ R  [(1) + 1]x + y = 2.1 Hệ có vơ số nghiệm +) Bài 18 Sgk Tr 16: a) HPT có nghiệm (1; - 2) x = y = - Thay vào HPT ta có: b =  − b = −4    −5 − b  b + a = −5  a = = −4 Vậy a = -4 b = HPT có N0 (1; 2) b) HPT có nghiệm ( − 1; )  x = −   y = Thay vào HPT ta được: mẫu kết cuối +) Bài 19 Sgk Tr 16: - Gv: Theo P(x) Mx + P(x) Mx – ta có điều gì? => Theo kiến thức giá trị đóng vai trò a trường hợp - Gv cho Hs nêu PP Trình bày - u cầu Hs lên bảng trình bày - Gv y/c lớp trình bày nháp - Gv cho Hs nhận xét chữa lại  −2 − 2 = −2 − b =  2( − 1) + 2b = −    −2 +   b( − 1) − 2a =  a = −2 + Vậy a = b = −2 − t/m +) Bài 19 Sgk Tr 16: - P(x) Mx + P(-1) = - m + (m – 2) + (3n – 5) – 4n = - – n = (1) - P(x) Mx – P(3) = 27m + 9(m – 2) - 3(3n – 5) – 4n =0 36m – 13n = (2) Từ (1) (2), ta có hệ PT ẩn m, n:  n = −7  −7 − n =   22  36m − 13n =  m = − IV- Củng cố - Gv u cầu Hs nêu lại PP giải HPT PP - Gv nhắc lại dạng tốn tìm tham số quy giải HPT V- Hướng Dẫn nhà: - Nắm vững hai bước giải hệ phương trình phương pháp - HD Hs làm tập: Gi¸o viªn: - Trêng THCS 96 Gi¸o ¸n §¹i sè N¨m häc 2015 - 2016 +) BT 16c: => Tìm ĐK quy đồng +) BT 17: => Dùng PP thế, phếp biến đổi biểu thức chứa thức bậc hai, trục thức mẫu - Bài tập 16, 17 tr.15 SGK BT 16, 18 đến 23 SBT Tr 6,7 Rút kinh nghiệm: Ngày soạn: 04 -01 - 2014 Ngày dạy: 10 -01 - 2014 Tên : § GIẢI HỆ PHƯƠNG TRÌNH Tuần:21 BẰNG PHƯƠNG PHÁP CỘNG ĐẠI Tiết:39 SỐ I.MỤC TIÊU Kiến thức:HS nắm thêm qui tắc biến đổi tương đương HPT QT cộng đại s ố với nhiều ưu điểm để vận dụng Kĩ năng:HS nắm bước giải HPT PP cộng đại số thơng qua tình HPT cụ thể Thái độ:HS rèn tính cẩn thận, quan sát nhanh để giải hệ phương trình phương pháp cộng cho phù hợp II CHUẨN BỊ Nắm khái niệm HPT tương đương biến đổi tương đương PT ( ĐS8) III PHƯƠNG PHÁP: - Phương pháp đặt vấn đề, gợi mở, đàm thoại, thuyết trình - Thảo luận nhóm IV TIẾN TRÌNH DẠY HỌC Ổn định lớp (1ph) Kiểm tra cũ (ph) Bài HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS NỘI DUNG GHI BẢNG HĐ 1: Qui tắc cộng đại số 1/ Qui tắc cộng đại số : QT ( SGK) GV đặt vấn đề :  x − y = 1(1) (I ) VD : Xét HPT:  VD : Có thể giải nhanh HPT sau :  x + y = 2(2) x + y = ?  x − y = Ap dụng QT cộng ĐS, ta có HS có NX nội dung gần gũi với loại BT cấp I ? Cách xử lý bây giở ? HS : Có thể giải nhanh HPT , dựa Gi¸o viªn: - (2 x − y ) + ( x + y ) = + x + y = 3 x = ⇔  (I’) x + y = (I) ⇔  Trêng THCS 97 Gi¸o ¸n §¹i sè N¨m häc 2015 - 2016 vào BT tìm số biết tổng hiệu, cách xử lý : Cộng PT vế theo vế để có 2x = 10 , suy x = 5,thay giá trị vào PT, ta có y = GV khen ngợi giới thiệu cho HS nội dung QT cộng đại số GV đưa VD SGK, cho HS làm theo ?1 trước, sau HS thấy cách sử dụng QT cộng ĐS cho thích hợp VD (SGK) GV : Rõ ràng hệ (I’) giúp ta giải nhanh HPT(I) x = x = ⇔ 1 + y = y =1 (I’) ⇔  Qua VD, cho thấy , ta vận dụng QT cộng đại số thích hợp để giải HPT HĐ 2: Vận dụng QT cộng để giải HPT GV giúp HS phát trường hợp hệ số với ẩn y đối nhau, nên cộng PT vế theo vế thích hợp GV giúp HS phát trường hợp hệ số với ẩn y , nên trừ PT vế theo vế thích hợp HS tham gia biến đổi GV u cầu HS cho biết cách xử lý HPT(IV) Gợi ý : Bằng cách chọn nhân thích hợp vế PT với hệ số thích hợp , ta đưa HPT THI , giải theo THI HS nêu cách nhân vế PT hệ với hệ số khác thích hợp Nhiều HS tham gia phát biểu GV : Em tóm tắt bước giải HPT PP cộng đại số ? GV:PP giải gọi PP cộng đại số giải HPT 2/Ap dụng Trường hợp I:Khi HPT có cặp hệ số ẩn đối VD2 : Xét HPT : 2 x + y = ( II )  x − y = (2 x + y ) + ( x − y ) = + (II) ⇔  x − y = 3 x = x = ⇔  ⇔ x − y =  y = −3 Vậy HPT(II) có nghiệm ( x = ; y = -3 ) VD3: Xét HPT 2 x + y = 5 y = ( III ) ⇔   2 x − y = 2 x − y = y =1 ⇔   x = 3,5 Vậy HPT(III) có nghiệm (x = 3,5 ; y = ) Trường hợp Các trường hợp khác VD4 : Xét HPT : 3 x + y = ( IV )  2 x + y = Gi¸o viªn: - Trêng THCS ⇔ 6 x + y = 14  6 x + y = ⇔ 98 Gi¸o ¸n §¹i sè N¨m häc 2015 - 2016  −5 y = ⇔  2 x + y =  y = −1  x = Vậy HPT(IV) có nghiệm duynhất: ( x = ; y = -1 ) Tóm tắt phương pháp (SGK) Củng cố – luyện tập (10ph) GV cho nhóm HS giải BT 20 a) b) c) d) Các nhóm HS tham gia làm BT nêu bên Hướng dẫn nhà (1ph) + HS phải nắm QT cộng bước PP giải HPT PP cộng đại số + BTVN : Từ 21) đến BT27 (SGK) Rút kinh nghiệm: Gi¸o viªn: - Trêng THCS 99 [...]... m¸yCASIO fx-220) TÝnh 3 1 7 2 8 SHIFT 17 28 Nót bÊm KÕt qu¶ 12 3 11 390 ,625 1 1 3 9 0 • 6 2 5 SHIFT 3 − 12 ,16 7 1 2 • 1 6 7 ± SHIFT 3 VÝ dơ: (Trªn m¸y SHARP EL-500M) TÝnh Nót bÊm 3 3 2ndF x 1 7 2 8 = 17 28 3 3 3 2ndF 11 390 ,625 x 1 1 3 9 0 • KÕt qu¶ 12 11 390 ,625 SHIFT 3 3 − 12 ,16 7 SHIFT 3 C¸ch 2: (-) 1 2 • TÝnh 17 28 3 SHIFT x 11 390 ,625 3 SHIFT x − 12 ,16 7 3 SHIFT x 3 3 1 1 3 9 0 • 3 P= x +1 x −2 + 2 x x +2 +... đàm thoại, thuyết trình - Thảo luận nhóm IV TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 1 Ổn định lớp (1ph) 2 Kiểm tra bài cũ (10 ’ph) HS1: Chữa bài tập 45(a, c) tr 27 SGK a) so sánh 3 3 và 12 Ta có 12 = 4.3 = 2 3 Vì 3 3 > 2 3 nên 3 3 > 12 ) c) so sánh 1 1 51 và 15 0 3 5 2 2 1 17 1 1 1 1 Ta có và 15 0 =  ÷ 15 0 = 51 =  ÷ 51 = 15 0 = 6 3 3 5 25 3 5 1 1 17 15 0 > 51) Vì 6 > nên 5 3 3 HS2: Chữa bài tập 46 tr 27 SGK a) Với... rồi so sánh giá trị của M với 1, biết 1  a +1  1 M = + ÷: a 1  a − 2 a +1 a− a với a > 0 và a ≠ 1  1 1  a +1 M = + : a − 1  ( a − 1) 2  a ( a − 1) M= (1 + a ) ( a − 1) 2 a ( a − 1) a +1 M= a 1 a 4 Củng cố – luyện tập (15 ph) Bài 1: Tính 14 4 = ? − 49 = ? ; ; ( 9 ) 2 =?; (2 − 5) 2 = ? 6−2 5 − 6+2 5 = ? Bài 2: Rút gọn biểu thức a) 5 1 1 + 20 + 5 5 2 b)5 a − 3 25a 3 + 2 36ab 2 − 2 9a với a... + 10 ) 2 − 5 = 16 − 3 4 + 20 − 5 = 4−6+2 5 − 5 = 5 −2 1 1 3  1 4 − 2+ 200 ÷ c)  ÷: 8 5 2 2 2  1 2 3  4 =  − 2 + 2 .10 0 ÷ 2 ÷.8 2 5 2 2  3 1  = 2− 2 + 8 2 ÷.8 2 4  = 2 2 − 12 2 + 64 2 = 54 2 Bài 74: tìm x, biết: a ) (2 x − 1) 2 = 3 2 x − 1 = 3 x = 2 ⇔ 2x 1 = 3 ⇔  ⇔  2 x − 1 = −3  x = 1 Vậy x1=2, x2= -1 5 1 15 x − 15 x − 2 = 15 x 3 3 ĐK: x ≥ 0 5 1 1 ⇔ 15 x − 15 x − 15 x = 2 ⇔ 15 ... tập 69( sgk -36 ) a) So sánh 5 và 3 12 3 Ta có : 5 = 3 12 5 mµ 12 5 > 12 3 → 3 12 5 > 3 12 3 Vậy 5 > 3 12 3 IV híng dÉn vỊ nhµ: ( 5 phót) - Lµm 5 c©u hái «n tËp ch¬ng I ¤n l¹i c«ng thøc - Bµi tËp vỊ nhµ sè 70, 71 ,72 SGK vµ 96 , 97 , 98 SBT - Hoµn thµnh c¸c bµi tËp VBT tiÕt 14 tr 29 - Giê sau «n tËp ch¬ng I Rót kinh nghiƯm: Ngày soạn: 11 -10 - 2 015 THỰC HÀNH MÁY TÍNH CASIO Tuần:8 Ngày dạy: 15 -10 - 2 015 Tiết :15 ... nhãm tr×nh bµy bµi lµm trªn b¶ng nhãm Tỉ chøc cho HS ho¹t ®éng nhãm NhËn xÐt c¸c nhãm 9 4 25 49 1 5 0, 01 = 16 9 16 9 10 0 25 49 1 5 7 1 7 = = = 16 9 10 0 4 3 10 24 41. 2 89 2 89 17 = = 16 4 4 2 c) BT 34a,c (SGK) ab 2 a) = 3 = ab 2 a b4 2 3 2 ab 4 = ab 2 3 ab 2 ab 2 3 = − 3( Do a < 0) −ab 2 2 2 2a + 3 2a + 3 = c) 9 + 12 a2+ 4a = (3 + 22 a) = b −b b H§ 2: Cđng cè qui t¾c chia hai c¨n thøc bËc hai GV nªu... x − 16 x = 9 ⇒ 5 x − 4 x = 9 ⇒ x = 9 ⇒ x = 81 NéI DUNG ghi b¶ng Bài 58 /12 .SBT Rút gọn biểu thức a b 75 + 48 − 300 = 3.25 + 16 .3 − 3 .10 0 = 5 3 + 4 3 − 10 3 = − 3 98 − 72 + 0.5 8 = 2. 49 − 36.2 + 0.5 4.2 = 7 2 − 6 2 + 0.5.2 2 = 2 + 2 = 2 2 16 0b + 2 40b − 3 90 b Với b ≥ 0 c = 4 10 b + 2.2 10 b − 3 10 b = 5 10 b Bài 57/30 SGK 25 x − 16 x = 9 khi x bằng: A 1 ; B 3 ; C 9; D 81 Bài 77a: Tìm x biết: 2 x + 3 = 1 +... hằng đẳng thức Dạng chứng minh đẳng thức: Bài 64 (SGK) 2 1 a a  1 − a  + a ÷ a)  ÷ 1 − a ÷ ÷ = 1 với a ≥ 0 và  1 a   a 1  (1 − a ) (1 + a + a )  VT =  + a  (1 − a )   1 − a a = 13 − ( a )3 = (1 − a ). (1 + a + a ) Gi¸o viªn: - Trêng THCS 27 Gi¸o ¸n §¹i sè 9 N¨m häc 2 015 - 2 016 HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS NỘI DUNG GHI BẢNG và 1 − a = 1 − ( a ) = (1 − a ). (1 + a ) GV u cầu HS thực hiện... Trêng THCS 21 Gi¸o ¸n §¹i sè 9 - N¨m häc 2 015 - 2 016 Làm bài tập các phần còn lại của bài 48, 49, 50, 51, 52 /tr 29, 30 SGK Làm bài tập 68, 69/ tr14 SBT Chuẩn bị tiết sau: Luyện tập Rút kinh nghiệm: TiÕt 11 Bµi : lun tËp Sè tiÕt: 1 Ngµy so¹n 25/ 09/ 2 015 Ngµy d¹y 01/ 10/2 015 Líp 9A (Tn 6) I.MỤC TIÊU 1 Kiến thức:HS được củng cố các kiến thức về biến đổi đơn giản biểu thức chứa căn bậc hai: đưa thừa số ra ngồi... ( HD về nhà) 1   a +1 a +2  1 Q= − : −  ÷ ÷ a   a − 2 a − 1 ÷  a 1 a) Rút gọn Q (a > 0; a ≠ 1; a ≠ 4 ) b Tìm a để Q = -1 c) Tìm a để Q > 0 x +2 b) Tại x = 2,5 , ta có: P = 1, 34 Hs: Lên bảng trình bày BĐVT =  1 a 1+ a + a = + 1 a   1 = 1+ a + a + a 1+ a ( )( ( = ( 1+ a ) ( 1+ a ) ) ) (   1 a  a     1 a 1+ a    ( ) )( 2 ) 2 2 2 = 1 = VT Kl: Với a ≥ 0; a ≠ 1 , VT = VP ĐPCM