2.3- Thị trờng chứng khoán tạo điều kiện cho doanh nghiệp sử dụng vốn có hiệu quả, đồng thời là công cụ để Nhà nớc thực hiện chính sách tiền tệ.. Thị trờng chứng khoán buộc cá doanh nghi
Trang 1lời mời đầu
Trong hơn một thập kỷ vừa qua, nền kinh tế nớc ta đã thay đổi một cách cơ bản, từ giai đoạn nền kinh tế tự cung tự cấp “mua nh cớp, bán nh cho” sang nền kinh tế thị trờng cạnh tranh có sự quản lý của Nhà nớc Vì vậy chúng ta phải tiến hành công nghiệp hoá, hiện đại hoá phát triển kinh tế, khắc phục nguy cơ tụt hậu so với các nớc cho lên phải có nguồn vốn lớn Để làm đợc nh vậy cần có và phát triển thị trờng chứng khoán
Tuy nhiên ở Việt Nam thị trờng chứng khoán gặp không ít những khó khăn về kinh tế Vì tính chất phức tạp, quan trọng nh vậy và cũng là muốn nâng cao tầm hiểu biết về thị trờng chứng khoán ở Việt Nam, do vậy em đã
chọn đề tài “Thị trờng chứng khoán Việt Nam và một số vấn đề đặt ra để
tiếp tục phát triển”.
Trong khuôn khổ bài viết ngắn, kiến thức hạn chế, cho nên bài viết không tránh khỏi những sai sót.Vì vậy em kính mong các thầy cô chỉ bảo tận tình giúp đỡ em nâng cao kiến thức của môn học và mong sự đóng góp ý kiến của bạn bè để bài viết lần sau đợc hoàn thiện hơn
nội dung
I/ Thị trờng chứng khoán.
1.Khái niệm và đặc điểm.
Trang 2Nói đến thị trờng chứng khoán là nói đến hoạt động giao dịch mua bán chứng khoán, ở đâu có giao dịch chứng khoán thì cũng có nghĩa là ở đó
có thị trờng chứng khoán Thị trờng chứng khoán là hình thức phát triển cao nhất của thị trờng tài chính mà tại đó diễn ra các hoạt động giao dịch mua ban chứng khoán nhằm mục đích kiếm lời
Đặc điểm cơ bản cảu thị trờng chứng khoán là thị trờng tự do, ở thị tr-ờng chứng khoán không có sự độc đoán, can thiệp hoặc cỡng ép về giá cả Gía mua bán chứng khoán trên thị trờng chứng khoán hoàn toàn do cung cầu quyết định
* Căn cứ vào quá trình phát triển và giao dịch chứng khoán thì thị tr-ờng chứng khoán đợc chia thành thị trtr-ờng sơ cấp và thứ cấp
Thị tròng sơ cấp: là thị trờng mà chứng khoán lần đầu đợc phát hành
ra nhằm tạo lập một doanh nghiệp cổ phần hoặc một doanh nghiệp chính phủ,chính quyền địa phơng phát hành một chứng khoán mới Thị trờng sơ cấp là thị trờng tạo vốn cho đơn vị phát hành
Thị trờng thứ cấp: là thị trờng mua đi bán lại các loại chứng khoán đã
đợc phát hành qua thị trờng sơ cấp tiền và lợi ích thu đợc từ việc mua bán chứng khoán đợc chuyển cho ngời sơ hữu chứng khoán
2-Vai trò của thị truờng chứng khoán
2.1- Tạo nguồn vốn cho đầu t sản xuất kinh doanh
Thị trờng chứng khoán có vai trò quan trọng trong huy động vốn để đầu t vào sản xuất kinh doanh và các nhu cầu chi tiêu của Chính phủ Thị trờng chứng khoán ra đời là nơi thu hút mạnh mẽ các nguồn vốn nhàn dỗi vào đầu t sản xuất kinh doanh, thu hút vốn đầu t nớc ngoài tạo thành nguồn vốn khổng lồ tài chợ cho nguồn kinh tế mà các định chế tài chính khác không làm đợc Thị trờng chứng khoán tạo cơ hội cho các doanh nghiệp có vốn mở rộng sản xuất kinh doanh để thu nhiều lợi nhuận
2.2- Thị trờng chứng khoán khuyến khích ngời dân tiết kiệm để đầu t vào sản xuất kinh doanh
Với việc mua bán chứng khoán một cách dễ dàng trên thị trờng chứng khoán nguồn tiền tạm thời nhàn dỗi trong dân c đợc sử dụng một cách linh hoạt hơn, tạo ra lợi nhuận, tránh tình trạng “vốn chết” Thị trờng chứng khoán
đợc xem là cầu nối vô hình giữa ngời có vốn và ngời cần vốn Thị trờng chng khoán là kênh điều hoà các nguồn vốn từ nơi thừa đến nơi thiếu, giải quyết linh hoạt về vốn giữa các vùng kinh tế, các thành phần kinh tế
Trang 32.3- Thị trờng chứng khoán tạo điều kiện cho doanh nghiệp sử dụng vốn có hiệu quả, đồng thời là công cụ để Nhà nớc thực hiện chính sách tiền tệ
+ Thị trờng chứng khoán kích thích các doanh nghiệp làm ăn đàng hoàng hiệu quả hơn Dân chúng chỉ mua những chứng khoán của những công ty làm
ăn có lãi Thị trờng chứng khoán buộc cá doanh nghiệp phải công khai báo cáo tài chính, kết quả hoạt động kinh doanh qua đó công chúng có cơ hội
đánh giá khả năng kinh doanh của các doanh nghiệp để lựa chọn đầu t Vì vậy, muốn tồn tại không có cách nào khác là làm sao để sử dụng đồng vốn có hiệu quả nhất
+ Đối với Nhà nớc, thị trờng chứng là công cụ để Nhà nớc thực hiện
ch-ơng trình phát triển kinh tế - xã hội Thông qua thị trờng chứng khoán, Nhà nớc vay tiền trong dân chúng để cùng ngân sách Nhà nớc thực hiện các biện pháp đầu t xây dựng cơ sở hạ từng giải quyết những thâm hụt ngân sách tạm thời Đồng thời qua thị trờng chứng khoán, Nhà nớc kiểm soát một phần lợng tiền tệ trong lu thông và phần nào có tác dụng kiềm chế lạm phát, khuyến khích đầu t thực hiện chính sách phát triển kinh tế- xã hội của mình
3- Các nguyên tắc hoạt động của thị trờng chứng khoán.
3.1- Nguyên tắc công khai
Tất cả các hoạt động trên thị trờng đều đợc công khai Các loại chứng khoán đợc mua bán trên thị trờng chứng khoán, tình hình tài chính, kết quả kinh doanh của doanh nghiệp phát hành chứng khoán đợc niêm yết trên thị trờng chứng khoán, công khai số lợng chứng khoán đợc mua bán, giá mua bán trên thị trờng và trên các phơng tiện thông tin đại chúng Đồng thời nguyên tắc này đòi hỏi các chủ thể phải phát hành phải cung cấp một cách trung thực các thông tin về năng lực, kết quả hoạt động kinh doanh của công
ty về lợi nhuận, phân chia lợi nhuận và phải chịu trách nhiệm về những thông tin của mình
3.2- Nguyên tắc trung gian
Điều đó có nghĩa là mọi hoạt động mua bán chứng khoán đều phải thông qua những ngời môi giới thực hiện mà không phải là do trực tiếp những ngời mua và ngời muốn bán tiến hành Nguyên tắc này đảm bảo cho thị trờng hoạt
động lành mạnh, đều đặn, tránh sự lừa đảo giả mạo nhằm bảo vệ lợi ích cho ngời đầu t Nguyên tắc này tránh cho sự nhầm lẫn hoặc bị lừa đảo do cha hiểu biết rõ về thị trờng chứng khoán
3.3- Nguyên tắc đấu giá
Trang 4Việc định giá chứng khoán đợc thực hiện thông qua một cuộc đấu giá Gía chứng khoán đợc xác định khi có sự thống nhất giữa giá bán và giá mua Gía bán và giá mua chứng khoán tại một thời điểm nhất định do nhà môi giới đa
ra tuỳ theo kinh nghiệm và nhận định riêng của họ và tuỳ theo số lợng cung cầu chứng khoán ở thời điểm đó
II/ thị trờng chứng khoán Việt Nam
1-Tính tất yếu của việc hình thành và phát triển của thị trờng chứng khoán Việt Nam.
Để đa đất nớc đi lên và bớc vào một thời kỳ mới, thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nớc, thực hiện quản lý vĩ mô nền kinh tế Nhà nớc về tài chính và tiền tệ thì Đảng và Nhà nớc cần phải hình thành và phát triển từng bớc thị trờng chứng khoán, thị trờng vốn trong nớc là chính Gắn thị trờng vốn trong nớc với thị trờng vốn quốc tế, động viên thu hút tập trung các nguồn lực tài chính để thực hiện đắc lực công cuộc đổi mới toàn diện trên đất nớc đặc biệt là đổi mới kinh tế Bởi vì thị trờng chứng khoán là một hình thức huy động vốn dài hạn trong và ngoài nớc rất hữu hiệu góp phần làm cho dòng chảy vốn có thể điều hoà đến tất cả các cơ sở kinh doanh Những doanh nghiệp làm ăn có hiệu quả cần mở rộng phạm vi và quy mô hoạt động Đó cũng là kênh quan trọng thu hút vốn dài hạn để các doanh nghiệp có tiềm năng phát triển ở những ngành kinh tế then chốt, đổi mới công nghệ, mở rộng
và nâng cao sức cạnh tranh trong nền kinh tế hành hoá nhiều thành phần Thị trờng chứng khoán ra đời sẽ góp phần tích cực vào cổ phần hoá doanh nghiệp Nhà nớc, góp phần thúc đẩy quá trình xã hội hoá vốn đầu t phát triển
Xây dựng và phát triển thị trờng chứng khoán là một trong những mục tiêu của chính sách tài chính quốc gia, thị trờng chứng khoán là một thể chế tài chính tất yếu, không thể thiếu đợc của nền kinh tế thị trờng đang hình thành
và phát triển ở nớc ta
2- Thực trạng hoạt động của thị trờng chứng khoán Việt Nam.
Ngày 20/7/2000 Trung tâm giao dịch chứng khoán TP.HCM đợc khai
tr-ơng và ngày 28/7/2000 phiên giao dịch chứng khoán đầu tiên của thị trờng chứng khoán đợc thực hiện Có thể khẳng định rằng việc ra đời và hoạt động của thị trờng chứng khoán Việt Nam dới mô hình trung tâm giao dịch chứng khoán TPHCM đã đánh dấu một bớc tiến tích cực của nền kinh tế đất nớc theo hớng xây dựng những thể chế của nền kinh tế thị trờng định hớng xã hội chủ nghĩa
Trang 5Trung tâm giao dịch chứng khoán ra đời nhng hoạt động của nó còn đang trong bớc thử nghiệm.Trung tâm giao dịch chứng khoán Việt nam vẫn hoạt
động trong quy mô nhỏ bé trong khi đó số lợng cổ phiếu nằm trong tay các nhà đầu t lớn là khá lớn do đó mà nó dễ dàng bị tác động bởi các đối tợng này.Nhìn chung giá cổ phiếu có xu hớng tăng đáng kể, tuy nhiên còn quá ít chủng loại hàng hoá trên thị trờng và khối lợng từng chủng loại hàng hoá còn quá ít Trong khi đó sự hiểu biết về thị trờng chứng khoán của đa số công chúng còn sơ khai và tâm lý ban đầu là tham gia để biết
Về phía hoạt động của các công ty chứng khoán thì hầu hết các công ty đều làm ăn có lãi hoặc lỗ rất ít nhng lãi ở đây chủ yếu từ tiền gửi tiết kiệm Tuy nhiên, họ xác định mục tiêu chính cha phải là lợi nhuận trong giai đoạn đầu vì thế họ đã cắt giảm chi phí không cần thiết để nâng cao hiệu quả hoạt động Hiện nay, một số công ty đợc phép thực hiện hoạt động đầu t kinh doanh cũng bắt đầu triển khai các hoạt động về thị trờng chứng khoán nhng tỷ trọng vẫn còn thấp
Vấn đề đặt ra là chúng ta phải xây dựng thị trờng chứng khoán ở Việt Nam một cách phù hợp với tình hình kinh tế hiện tại, để thu hút đợc nhiều nguồn vốn từ phía các nhà đầu t Nâng cao hiệu quả hoạt động của các công ty chứng khoán và nâng cao và mở rộng tầm hiểu biết của nhân dân về thị trờng chứng khoán
1 Giải pháp từ phía Nhà nớc.
Do quá ít chủng loại hàng hoá trên thị trờng và khối lợng từng chủng loại hàng hoá đợc giao dịch quá ít, Nhà nớc phải kích thích từ phía “cung” hàng hoá cho thị trờng nói chung và thị trờng chứng khoán nói riêng Nhà
n-ớc phải có giải pháp đẩy mạnh tiến trình cổ phần hoá bằng cách tác động về phía “cầu” doanh nghiệp và về phía “cung” nhà đầu t, các chế định tài chính Giải pháp CPH dù không phải là điều mới nhng đó là biện pháp căn bản
để thúc đẩy doanh nghiệp làm ăn có hiệu quả, tạo nguồn hàng dồi dào cho thị trờng chứng khoán Bên cạnh việc tạo điều kiện và thu hút các công ty cổ phần đủ điều kiện niêm yết tại trung tâm giao dịch chứng khoán thì cần phải
đẩy mạnh phát triển các loại hàng hoá khác nh trái phiếu chính phủ, trái phiếu công ty đặc biệt là trái phiếu của các ngân hàng Có nh vậy mới làm giảm đợc áp lực cầu chứng khoán
Nhà nớc cần phổ biến kiến thức để tạo cho công chúng hiểu sâu sắc về chứng khoáng về đầu t chứng khoán Đồng thời cải thiện tình hình cung cấp
Trang 6thông tin của các công ty, niêm yết, tạo tính minh bạch cho thị trờng chứng khoán, xử lý mọi hành vi gian lận, mua bán nội gián gây rối loạn thị trờng làm mất lòng tin của công chúng đầu t
Chính phủ nên thành lập một tổ chức chuyên đánh giá mức tín nhiệm của công ty, các thành viên của tổ chức là những ngời có kinh nghiệm và kiến thức trong lĩnh vực này Nhà nớc cần xây dựng một hệ thống công bố thông tin một cách công khai, chính xác, kịp thời và có hiệu quả để các nhà đầu t hiểu rõ hoạt động của công ty mà từ đó có thể thực hiện hoạt động đầu t của mình
2 Giải pháp về phía các công ty chứng khoán.
Từ thực trạng hoạt động trong các phiên giao dịch của thị trờng chứng khoán Việt Nam đã dẫn tới sự mất cân đối nghiêm trọng giữa cung và cầu trong suốt thời gian dài và tiếp tục kéo dài nếu không có biện pháp hợp lý Hiện nay thị trờng chứng khoán Việt Nam chỉ có bốn công ty đợc liêm yết tại trung tâm Trên thực tế cả nớc hiện nay có trên 500 công ty cổ phần trong đó khoảng 50 công ty có đủ điều kiện để niêm yết cổ phiếu để giao dich tại trung tâm giao dịch chứng khoán và trên thị trờng không chính thức Hàng ngày cũng đã có trên 50 loại cổ phiếu đợc đa ra giao dịch trao tay, mặc dù các cổ phiếu này không đợc niêm yết tại trung tâm.Do đó mà uỷ ban chứng khoán Nhà nớc cần có giải pháp thao gỡ vấn đề này để thu hút đợc các loại
cổ phiếu đó tham gia vào giao dịch trên thị trờng tập trung Đây là giải pháp cơ bản và lâu dài cho thị trờng chứng khoán Việt Nam
Uỷ ban chứng khoán nhà cần đa vào các quy định cấm các tổ chức, cá nhân cùng thực hiện lệnh mua và bán một loại chứng khoán trong một phiên giao dịch để tránh việc “làm giá” gây dối loạn thị trờng uỷ ban chứng khoán Nhà nớc cần quy định chặt chẽ việc quản lý tài sản đối với các công ty chứng khoán Các công ty chứng khoán phải quản lý tài sản chứng khoán của khách hàng tách biệt với tài sản chứng khoán của công ty, tránh tình trạng công ty
sử dụng tài sản của khách hàng vào mục đích riêng
Uỷ ban chứng khoán Nhà nớc cần phối hợp với các cơ quan báo chí Nhà nớc
để tuyên truyền, giáo dục rộng rãi kiến thức về chứng khoán và thị trờng chứng khoán một cách thờng xuyên, lâu dài nhằm đào tạo những ngời trực tiếp tham gia vào thị trờng chứng khoán nh các nhà môi giới, các nhà t vấn
đầu t và công chúng đầu t
Trang 7Kết luận
Những phần đã đợc trình bày ở trên đó chỉ là những kiến thức sơ lợc và cơ bản về thị trờng chứng khoán Trong tình hình đất nớc ngày càng phát triển, để hội nhập với nền kinh tế thế giơí thì việc phát triển thị trờng chứng khoán ở Việt Nam là hết sức cần thiết, để thực hiện các mục tiêu đã đề ra cho
sự nghiệp CNH - HĐH ở nớc ta
Trên thực tế hiện nay việc tiến hành để phổ biến và mở rộng hoạt động của thị trờng chứng kghoán còn có nhiều hạn chế và gặp nhiều khó khăn Mặc dù
Đảng và Nhà nớc có nhiều biện pháp để hỗ trợ và u tiên trong thị trờng tơng
đối mới mẻ này
Theo ý kiến của riêng em thì trớc tiên để phát triển mạnh thị trờng chứng khoán thì chúng ta phải cổ phần hoá các công ty từ đó dẫn tới sẽ có nhiều chứng khoán trên thị trờng Mặt khác, Nhà nớc phải đề ra các biện pháp và thực hiện nó một cách đồng bộ và linh hoạt Bên cạnh đó, chúng ta chú trọng
đào tạo các chuyên gia giỏi để nghiên cứu và tìm ra đợc một mô hình thị tr-ờng chứng khoán thích hợp với nớc ta trong tình hình kinh tế hiện nay
Trang 8Mục lục
lời mở đầu 1
nội dung 2
I/ Thị trờng chứng khoán 2
1 Khái niệm và đặc điểm 2
2 Vai trò của thị truờng chứng khoán 2
2.1- Tạo nguồn vốn cho đầu t sản xuất kinh doanh ……… 2
2.2- Thị trờng chứng khoán khuyến khích ngời dân tiết kiệm để đầu t vào sản xuất kinh doanh ……… 2
2.3- Thị trờng chứng khoán tạo điều kiện cho doanh nghiệp sử dụng vốn có hiệu quả đồng thời là công cụ để nhà nớc thực hiện chính sách tiền tệ ……… 3
3 Các nguyên tắc hoạt động của thị trờng chứng khoán.……… 3
II/ thị trờng chứng khoán Việt Nam 5
1 Tính tất yếu của việc hình thành và phát triển của thị trờng chứng khoán Việt Nam 5
2 Thực trạng hoạt động của thị trờng chứng khoán Việt nam 5
III/ một số giải pháp cho thị trờng chứng khoán việt nam …7 1 Giải pháp từ phía Nhà nớc 7
2 Giải pháp về phía các công ty chứng khoán 7
Kết luận 9
Tài liệu tham khảo
Trang 91/ S¸ch tµi chÝnh tËp II
2/ S¸ch Kinh tÕ chÝnh trÞ tËp II
3/ Thêi b¸o Kinh tÕ Sµi Gßn th¸ng 8 n¨m 2001
4/ Nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ thÞ trêng chøng kho¸n - uû ban chøng kho¸n Nhµ níc