Chi tử ( quả dành dành) có vị đắng, tính lạnh; có tác dụng thanh nhiệt, lợi tiểu, chỉ huyết, mát huyết, tiêu viêm. Gardenin( một glycosid màu vàng) có tác dụng ức chế đối với sắc tố mật trong máu, làm cho nó giảm bớt xuống, nên được dùng để trị bệnh hoàng đản.
Trang 1Xin kính chào cô và toàn
thể các bạn ^^
Đề tài: Cây dành dành
GVHD: Phạm Đoàn An Ninh
HV : Nguyễn Phương Nam
Lớp : DCT19
Trang 2Nội dung bài thuyết trình
1 Giới thiệu
2 Đặc điểm thực vật
3 Bộ phận dùng
4 Thành phần hóa học
5 Tác dụng _ Công dụng _ Liều dùng
6 Một số bài thuốc dân gian về cây dành
dành
7 Sản phẩm thực tế
Trang 31 Giới thiệu
Tên Việt Nam: cây dành dành
Tên khác: Sơn chi tử, Chi tử, hoàng chi tử, hoàng kê tử
Tên khoa học: Gardenia florida L và Gardenia jaminoides Ellis.
Thuộc họ : Cà Phê( Rubiaceae )
Trang 4• Dành dành là cây nhỡ cao tới 2m, thân thẳng nhẵn, phân cành nhiều.
2 Đặc điểm thực vật
Trang 52 Đặc điểm thực vật
• Lá mọc đối hay vòng 3 lá một, mặt
trên màu sẫm bóng, có lá kèm to ôm lấy thân cây
Trang 62 Đặc điểm thực vật
• Hoa đơn độc màu trắng, không cuống, có mùi thơm, có đài tồn tại
Trang 72 Đặc điểm thực vật
Quả hình chén có từ 6-9 góc, có 2-5 ngăn.
Khi chín có màu vàng đỏ Trong có nhiều hạt, mùi thơm vị đắng
Trang 83 Bộ phận dùng
Quả chín (Fuructus Gardenias) thu hái vào mùa đông, bóc vỏ lấy hạt phơi hay sấy khô
Độ ẩm không
quá 13%
Tỷ lệ nhân đen không quá 0.5%
Tạp chất hữu
cơ, hạt non lép,
vỡ không quá
2%
Trang 94 Thành phần hóa học
Có glycosid: geniposid, gardenosid, gardosid, geniposidic,acid gardenin Còn có nonacosane, tanin, dầu béo, pectin
Có glycosid: geniposid, gardenosid, gardosid, geniposidic,acid gardenin Còn có nonacosane, tanin, dầu béo, pectin
Hoa chứa nhiều hợp chất, trong đó
có acid gardenic và acid gardenolic
B Có 0,07% tinh dầu.
Hoa chứa nhiều hợp chất, trong đó
có acid gardenic và acid gardenolic
B Có 0,07% tinh dầu.
Lá chứa một hợp chất có tác dụng diệt nấm
Lá chứa một hợp chất có tác dụng diệt nấm
Trang 105 Tác dụng _ Công dụng _ Liều dùng
Chi tử có vị đắng, tính lạnh; có tác dụng
thanh nhiệt, lợi tiểu, chỉ huyết, mát huyết,
tiêu viêm.
Gardenin( một glycosid màu vàng) có
tác dụng ức chế đối với sắc tố mật trong
máu, làm cho nó giảm bớt xuống, nên
được dùng để trị bệnh hoàng đản
A Tác dụng
Trang 115 Tác dụng _ Công dụng _ Liều dùng
Quả thường dùng nhuộm màu vàng, nhất là để
nhuộm thức ăn vì sắc tố của dịch quả không có độc
Thường dùng trị: 1 Viêm gan nhiễm trùng vàng da;
2 Ngoại cảm phát sốt, mất ngủ; 3 Viêm kết mạc
mắt, loét miệng, đau răng; 4 Chảy máu cam, thổ
huyết, đái ra máu Cũng dùng chữa tiểu tiện ít và khó
đi lỵ, viêm thận phù thũng
Vỏ cây bổ, dùng chữa sốt rét, bệnh lỵ và các bệnh ở
bụng
Hoa thơm dùng làm dịu, chữa đau mắt, đau tử cung
B Công dụng
Trang 125 Tác dụng _ Công dụng _ Liều dùng
Chi tử sao vàng dùng từ 6_12g/ngày, dạng thuốc sắc
Còn dùng làm thuốc đắp lên những nơi sưng đau do
bị tổn thương: giã nát, thêm ít nước rồi đắp lên nơi sưng đau
Lá dành dành thường được nhân dân ta dùng giã nát đắp lên mắt đỏ đau
Lưu ý: tỳ dương (lá lách), vị dương (dạ dày) đều hư, sinh ra hàn (lạnh), dẫn đến bụng kêu óc ách, khó tiêu, bụng sình hơi, trung tiện nhiều và đau râm ran thì
không được dùng chi tử
B Liều dùng
Trang 136 Một số bài thuốc dân gian về cây
dành dành
Bài thuốc chữa vàng da, vàng mắt, viêm gan.
• Chi tử 12g.
• Nhân trần 24g.
• Nước 600ml.
• sắc còn 100ml, chia 3 lần uống trong
ngày, khi uống thêm chút đường vào
cho đủ ngọt( những cây thuốc vị thuốc
VN) chữa vàng da, vàng mắt, viêm
gan.
Trang 146 Một số bài thuốc dân gian về cây
dành dành
Thanh tâm trừ phiền – cha chứng ngực bụng đầy tức, hồi hộp không yên:
• Chi tử 12g
• Đậu sị 8g
• sắc với nước, chia 3 lần uống trong ngày (Lâm sàng thường dụng trung dược thủ sách)
Chữa viêm bàng quang cấp, tiểu tiện ra máu – dùng bài “Chi tử nhân tán”:
• Chi tử 16g
• Bạch mau căn 20g
• đông quỳ tử 12g
• cam thảo 8g
• sắc với nước, chia 3 lần uống trong ngày (Lâm sàng thường dụng trung thủ sách)
Trang 157.Sản phẩm thực tế
• Thực phẩm chức năng viên nén Ích Thận Vương với thành phần chính là cây dành dành, kết hợp với các thảo dược quý khác như: đan sâm, hoàng kỳ, bạch phục linh, râu mèo, mã đề, linh chi đỏ giúp cải thiện chức năng thận, bảo vệ thận; ngăn ngừa sự phá hủy của thận, làm chậm tiến trình suy thận; giúp làm giảm nhu cầu lọc máu ở bệnh nhân suy thận Hỗ trợ kiểm soát các triệu chứng và biến chứng của suy thận như: phù, đi tiểu thường xuyên, tăng creatinin huyết hoặc protein niệu; giúp ngăn ngừa sự phát triển của suy
thận từ bệnh nhân có các bệnh nguy cơ như: đái tháo đường, tăng huyết áp, viêm cầu thận, sỏi thận, lupus, dùng các thuốc độc với thận
Trang 167.Sản phẩm thực tế
* Cao Kim tiền thảo: 150mg
* Nhân trần bắc: 20mg
* Cao Chỉ xác: 30mg
* Cao Sài hồ: 120mg
* Cao Hoàng bá: 150mg
* Cao Diệp hạ châu: 60mg
* Cao Uất kim: 100mg
* Chi tử: 50mg
Trang 17THANK YOU