LỜI GIỚI THIỆU Công nghiệp hoá đại hoá hai trọng tâm trình đổi đất nước Việt Nam Từ hai trọng tâm này, giáo dục đào tạo nghiên cứu khoa học Đảng Nhà nước ta xác định quốc sách hàng đầu Đào tạo đại học sau đại học hình thức dù tập trung hay không tập trung, dù tự học hay theo học khoá quy phải kết gắn với nghiên cứu khoa học đảm bảo chất lượng Nghiên cứu khoa học bao gồm hai phần liên quan tương hỗ lẫn nội dung nghiên cứu trình bày kết nghiên cứu Một nội dung nghiên cứu tốt mà trình bày dở làm giảm giá trị kết nghiên cứu ngược lại, trình bày nghiên cứu dù thật tốt mà nội dung nghiên cứu không muốn đọc Trong thời gian gần đây, đánh giá luận văn tốt nghiệp, trình bày hội nghị khoa học xem xét báo gửi đăng, nhược điểm lớn mà nhận thấy chung tác giả phương pháp bố cục trình bày Chính vậy, việc giúp cho nhà khoa học trẻ lĩnh vực y học cách trình bày nghiên cứu trăn trở Trong đợt sang giảng dạy chủ đề Phương pháp nghiên cứu khoa học y học theo khuôn khổ hợp tác đào tạo Pháp - Việt, Giáo sư Hugiuer (Đại học Paris 6) có giới thiệu sách La rédaction médicale ông biên soạn đồng ý cho sử dụng để giúp đỡ cho sinh viên, học viên bác sĩ Việt Nam tham khảo Với kinh nghiệm công tác giảng dạy nghiên cứu khoa học Trường Đại học Y Hà Nội nhiều năm, tham khảo sách Huguier biên soạn sách cách cho phù hợp với bạn đọc Việt Nam để hy vọng giúp đỡ bạn đọc có thêm tài liệu tham khảo trình bày kết nghiên cứu minh Chúng biết dù cố gắng song sai sót điều khó tránh khỏi xin mạnh dạn giới thiệu với bạn đọc Cố PGS VS NGND Tôn Thất Bách Nguyên Hiệu trưởng trường ĐHYHN 6/30/2003 CÁC TÁC GIẢ Bác sỹ Claude-Laurent Benhamou, nhà thấp khớp học Trung tâm bệnh viện vùng Orléans, thành viên Ban biên tập tạp chí Thấp khớp bệnh Xương-Khớp Ông chủ trì buổi thảo luận giảng dạy phương pháp viết báo y học trường đại học Tours, nơi mà ông thư ký đơn vị giúp đỡ viết báo y học Bác sĩ Loic de Calan, Giáo sư phẫu thuật tiêu hoá đại học Tours, thành viên Ban biên tập tạp chí Gastroenterologie Clinique et Biologique Ông chủ trì buổi thảo luận giảng dạy phương pháp viết báo y học trường đại học Tours Bác sĩ Dominique Franco, Giáo sư phẫu thuật tiêu hoá đại học Paris Sud, tổng biên tập tạp chí Gastroenterologie Clinique et Biologique Bác sĩ Jean Paul Galmiche, Giáo sư chuyên ngành Gan-Tiêu hoá trường đại học Nantes, tổng biên tập tạp chí Gastroenterologie Clinique et Biologique Ông người sáng lập lãnh đạo tạp chí chuyên đào tạo y học liên tục "Hépato-Gastro" Ông thành viên ban biên tập tạp chí “Gut” tạp chí "European Journal of Gastro-Enterology and Hepathology" Bác sĩ Bernard Grenier, Giáo sư danh dự đại học Y khoa Tours, chủ trì buổi sinh hoạt khoa học đào tạo chuyên ngành phân tích định y học, phương pháp đọc phân tích biên tập báo y học nhiều trường đại học Pháp ngữ Bác sĩ Michel Huguier, Giáo sư chuyên ngành phẫu thuật tiêu hoá đại học Paris VI, thành viên ban biên tập tạp chí Gastroentérologic Clinique et Biologique Ông đồng biên tập tạp chí Hepato-Gastroenterology phó biên tập tạp chí Chirurgie Ông chủ tịch Hội phát triển giảng dạy nghiên cứu viết báo y học (ADERREM) chủ trì buổi thảo luận giảng dạy viết báo y học Bác sĩ Gérard Lorette, Giáo sư chuyên ngành Da liễu trường đại học Tours Ông tổng biên tập tạp chí Annales de Dermatologie Ông Giám đốc phận nhận nhà xuất Doin Ông chủ trì buổi thảo luận giảng dạy viết báo y học Pháp nước Bác sĩ Hervé Maisonneuve giám đốc phận thẩm định quan quốc gia tín nhiệm đánh giá y tế (ANAES) Ông chủ tịch Hiệp hội Âu Châu nhà xuất khoa học Ông thành viên ban biên tập (JAM, Journal of Evaluation in Clinical Pratice) chủ trì hội thảo giảng dạy viết báo y học TS Trần Bình Giang 6/30/2003 LỜI NÓI ĐẦU Mục đích sách nhằm giúp cho muốn viết luận án, thu hoạch hay báo cáo khoa học Sách trình bày nguyên tắc viết tài liệu khoa học y học (chương 2) cách sử dụng chúng công trình nghiên cứu (chương đến chương 13) Hiểu biết nguyên tắc giúp cho tác giả biết cách viết cách xác, rõ ràng súc tích Bên cạnh giá trị khoa học công trình, góp phần làm cho công trình nghiên cứu Ban biên tập tạp chí khoa học chấp nhận Rất nhiều số nguyên tắc áp dụng để viết giảng hay sách Hiểu biết nguyên tắc viết y học giúp cho việc nhận biết báo sáng sủa, không chuẩn xác hay thiếu súc tích Để tiết kiệm thời gian không cần đọc Để viết báo cần phải biết tìm tài liệu tham khảo đâu Chủ yếu nhờ vào công nghệ tin học, ta thực việc lựa chọn nhanh lần đầu tài liệu lưu trữ thông tin để sử dụng dễ dàng: chương 14 dành cho vấn đề Các tác giả thường đường báo từ gửi thảo tới tạp chí đăng Điều tác động tới việc viết báo Thông tin nằm chương 15 Chương cuối sách cho lời khuyên để chuẩn bị trình bày báo cáo miệng hay dùng bảng trưng bày (poster) hội nghị khoa học Chương PHƯƠNG PHÁP VIẾT BÁO KHOA HỌC Cách viết báo khoa học đồng thời vừa yếu tố bản, vừa yếu tố phụ nội dung báo Để hiểu rõ tưởng đối nghịch này, ta ví cách viết mặt kính bể nuôi cá cảnh, nội dung khoa học báo cá nuôi bể (1) Lợi ích mà cách viết mang lại quan trọng: mặt kính bể cá mờ đục chiêm ngưỡng chứa bên dù có đẹp đến đâu Tuy nhiên tự thân cách viết không mang lại mục đích chẳng ngắm bể cá mặt kính Học cách viết giúp ta biết cách đọc tốt Trên thực tế, độc giả nắm cách viết nhận dễ dàng lợi ích khoa học báo viết chuẩn xác nghĩa viết cách xác, rõ ràng súc tích Một báo không xác, tối nghĩa, với chỗ lạc đề, làm cho người đọc phải thời gian dài cố gắng, cách vô vọng, để tìm hiểu nội dung báo Hiểu biết nguyên tắc viết báo khoa học cho phép người đọc loại bỏ xem qua báo không tôn trọng nguyên tắc Do người đọc tiết kiệm nhiều thời gian mà không sợ bỏ sót thông điệp khoa học ẩn chứa báo trình bày tồi nguy thấp Kinh nghiệm cho thấy thường có đồng hành nội dung hình thức: "những người ta biết rõ trình bày rõ ràng" (2) Hệ không rõ ràng thường chứa đựng lợi ích khoa học hạn chế MỤC ĐÍCH CỦA VIỆC VIẾT BÁO KHOA HỌC Mục đích đặc trưng việc viết báo y học truyền đạt thông điệp khoa học mà thể thức thường gặp báo đăng kết nghiên cứu "Bản báo cáo nghiên cứu" Mục đích giải thích rõ cách viết báo khoa học phải kỹ thuật xuất phát từ khoa học không xuất phát từ văn chương hay thơ ca Trên thực tế, việc viết báo khoa học hướng dẫn nguyên tắc tự thân nói lên tính chặt chẽ khoa học Đó phải nguyên tắc xuất dần, đáp ứng theo logic giáo điều áp đặt Ví dụ, tài liệu tham khảo phải trình bày cho người đọc tham chiếu dễ dàng Điều không tuân theo quy tắc nhất: Có nhiều hệ thống tham khảo mà hệ thống có điểm mạnh điểm yếu riêng Tuy nhiên tạp chí y học tìm cách tốt để trình bày tài liệu tham khảo cách hài hoà(3) Mục đích thứ hai cách trình bày báo cáo khoa học mục đích đặc biệt: phải viết cho để báo độc giả hưởng ứng Trong văn chương, mục đích đạt nhờ cốt truyện hấp dẫn, giàu có từ vựng, văn phong tác giả Trong khoa học, giá trị nội dung khoa học hết Tuy nhiên xuất ngày nhiều tạp chí báo y học làm cho người đọc phải chọn lựa nên đọc (4) Khi lợi ích khoa học tương đương nhau, có xu hướng đọc báo rõ ràng, xác, súc tích Do vậy, đặt mua tạp chí có báo đáp ứng nguyên tắc nhiều Hơn nữa, thường tạp chí có uy tín nơi thu hút có giá trị Những tạp chí có nhiều khả chọn lựa bài: Tạp chí British Medical Journal nhận khoảng 5000 báo gửi đăng năm mà có 600 đăng Một nửa số báo gửi đến chí không nhận phân tích tỷ mỷ báo đăng kết nghiên cứu, chuyên sâu, tối nghĩa có giá trị tầm thường mặt khoa học (5) Ba tiêu chuẩn chất lượng báo khoa học gồm: 1) Giá trị khoa học; 2) Chất lượng trình bày khoa học; 3) Sử dụng thành thạo thứ ngôn ngữ dùng viết báo Rất tiếc thực trạng xảy xuất bùng nổ báo tạp chí cần thiết phải có danh mục công trình nghiên cứu, cần thiết phải đăng để có số lượng báo (6) Sự cần thiết phải đăng báo dù với động làm xuất không trung thực Tháng năm 1987 vấn đề trở thành chủ đề bàn luận Hội nghị khoa học Hoa Kỳ(7) Người ta đề nghị lập uỷ ban kiểm tra hình thức phạt trường hợp gian lận khoa học! Phương thuốc tốt có lẽ tiến cách nhìn nhận thành viên hội đồng thi hay uỷ ban quy định số lượng báo Việc cho điểm đánh giá tạp chí khoa học cách xác định giá trị tạp chí nhận đăng báo có chất lượng Trường đại học Y Havard đề nghị biện pháp phòng ngừa có tính thực: Trường yêu cầu ứng viên dự tuyển xuất trình số lượng hạn chế công trình họ: công trình với ứng viên cho vị trí phó giáo sư, 10 công trình cho vị trí giáo sư (7) Cũng với tinh thần mà người ta yêu cầu ứng viên cho giải thưởng Nobel hay Viện sĩ Viện hàn lâm khoa học Hoa Kỳ trình tối đa 12 công trình (8) Nhưng hội đồng xét duyệt đếm đầu báo dễ đọc báo (9) VIẾT BÁO KHOA HỌC VÀ VIỆC SỬ DỤNG TỐT NGÔN NGỮ Các nguyên tắc viết báo khoa học trường hợp không bỏ qua việc tôn trọng quy tắc ngữ pháp dù viết ngôn ngữ Sự trộn lẫn việc viết báo khoa học với việc sử dụng không tốt ngôn ngữ thể lẫn lộn hoàn toàn hai khái niệm khác nhau: Nguyên tắc viết ngữ pháp Ví dụ: thật kỳ lạ Ban biên tập tạp chí lại bảo vệ văn phong y học ngôn ngữ chấp nhận đăng báo có câu hiểu như: “chỉ nghĩ tới carcinome epidermoide tiên phát Sarcome chẩn đoán bệnh phẩm phẫu thuật bị làm hỏng điều trị coban trước đó” Chặt chẽ, sáng sủa, súc tích Khi tác giả băn khoăn cách viết câu, đoạn hay chương đó, người phải trả lời câu hỏi sau đây: 1) Dạng thức thích hợp với ý tưởng tượng mà ta muốn trình bày? 2) Kiểu diễn đạt đơn giản rõ ràng cho người đọc? 3) Kiểu diễn đạt súc tích nhất? Ba câu hỏi có tầm quan trọng giảm dần: Đừng hy sinh chặt chẽ cho lối hành văn sáng sủa không hy sinh sáng sủa cho súc tích HỌC CÁC NGUYÊN TẮC PHỔ BIẾN TOÀN CẦU TRONG VIẾT BÁO KHOA HỌC Các nguyên tắc viết báo khoa học tự nhiên mà có: Để biết đọc biết chữ chưa đủ; vậy, để viết báo khoa học việc biết viết thứ ngôn ngữ chưa đủ Vì việc học nguyên tắc viết báo khoa học dù đơn giản cần thiết Việc cần thiết phải dạy nguyên tắc đặt từ lâu nhiều nước (10) Ví dụ Hoa Kỳ, khoa giảng dạy phương pháp viết báo khoa học thành lập trường đại học: L Debakey lãnh đạo khoa thông tin khoa học (11) trường đại học Y Baylor Houston, F.P Woodford sáng lập chương trình giảng dạy 18 tháng cho biên tập viên khoa học chuyên nghiệp (12) trường đại học Rockerfeller New York Tại Mayo Clinic Rochester tổ chức chương trình giảng dạy viết báo khoa học cho sinh viên thầy thuốc (13) Khoa xuất y học giúp thầy thuốc viết công trình từ có ý tưởng Cách làm bổ sung tốt cho việc giảng dạy lý thuyết (14) Ở Anh cách viết công trình khoa học dạy Viện khoa học kỹ thuật Cardiff Những chương trình giảng dạy tích cực tổ chức lãnh đạo S Lock, "biên tập viên" tạp chí British Medical Journal (15) Ở Pháp, G P Revillard nêu lên cần thiết phải giảng dạy kỹ thuật viết thu hoạch nghiên cứu chương trình học sau đại học "3ème cycle" (16) Năm 1975, J A Farfor đề nghị thành lập tổ chức giảng dạy cách viết công trình y học ba mức độ (1,17): 1) Một đợt giảng có thời lượng vài cho sinh viên y khoa năm thứ hay thứ hai để giúp họ viết bệnh án trả lời câu hỏi thi; 2) Một khoá học từ bốn đến sáu buổi rưỡi cho sinh viên đại học năm thứ ba giúp họ viết luận án tóm tắt nghiên cứu; 3) Một khoá giảng sâu nhiều dành cho bác sĩ họ hợp tác với ban biên tập tạp chí y học Mặc dù muộn màng so với nước khác, việc giảng dạy phương pháp viết công trình y học bắt đầu nhờ ý tưởng cá nhân, Paris, Tours, Nantes, Angers, Lille Các ý tưởng tập hợp lại năm 1987 việc thành lập Hội phát triển giảng dạy nghiên cứu viết công trình khoa học y học (Association pour le developpement de l'enseignement et de la rechercher en rédaction médical - ADERREM) TÀI LIỆU THAM KHẢO Farfor JA Enseigner la rédaction médicale Chapitre II La structure du compte rendu de recherche Cah Med 1976;2:783-5 Boileau-Despréaux N L'art poétique Chant I In: (Euvres, nouvelle édition Paris: Billiot, 1726:7-33 International Committee of Medical Journal Editors Uniform requirements for manuscrips submitted to biomedical journals N Engl J Med 1997;336:309-15 (traduction fran†aise voire page 149) Department of Clinical Epidemiology and Biostatistics, McMaster University Health of Science How to read clinical journals: I Why to read them and how to start reading them critically Can Med Assoc J 1981;124:555-8 Smith R Steaming up windows and refereeing medical papers Br Med J 1982;285:1259-61 Garfield E In thuth, the “flood” of scientific literature is only a myth Scientist 1991;2:11-25 Angell M, Relman AS Fraud in biomedical research A time for congressional restraint N Engl J Med 1988;318:1462-3 Stossel TP Volume: papers and academic promotion Ann Intern Med 1987;106:146-8 Stetten D Publication: numbers and quality Science 1986;232:4746 10 Farfor JA Pour une réhabilitation de la presse médicale fran†aise: quand la fin de l'amateurisme? Cah Med 1977;3:683-7 11 DeBakey L The scientific journal: editorial policies and pratices: guidelines for editors, reviewers, and subauthors In collaboration with PF Cranefield et al St Louis: Mosby, 1976,129p 12 Woodford FP Training professional editors for scientific journals Scholarly Publishing 1970;2:41-6 13 Roland CG, Cox BG A mandatory course in scientific writing for undergraduate medical students J Med Educ 1976;51:89-93 14 Cox BG The author's editor Mayo Clin Proc 1974;49:314-7 15 Lock S Introduction (à l'enseignement de la rédaction médicale) Cah Med 1976;2:630-2 16 Revillard JP Pour un enseignement de l'expession médicale et scientifique La rédaction d'un article Lyon Médical 1970;224:1-9 17 Farfor JA Pourquoi la recherche médicale fran†aise est-elle sous-estimatée dans les pays de langue anglaise? Cah Med Lyonnais 1975;51:11-4 18 Huguier M, Poitout D Diplôme d' études approfondies en sciences chirurgicales Ann Chir 1986;40:449-53 TS Trần Bình Giang 6/30/2003 Chương CÁC DẠNG BÀI VIẾT VÀ BÀI BÁO TRONG Y HỌC Sự đa dạng viết báo y học để đáp ứng với đa dạng mục đích chúng Các tạp chí y học cho phép tác giả trình bày theo tám cách khác nhau, cách tương ứng với dạng báo xác định Hệ việc xếp loại báo y học thành dạng khác mang lại cho người đọc thông tin mục đích chung báo, hướng người đọc chọn lựa từ đầu Các dạng viết báo khác y học: Bài đăng công trình nghiên cứu (article original) Bài xã luận (editorial) Thông báo lâm sàng (cas clinique ou fait clinique) Thư gửi Ban biên tập ( lettre la rédation) Tổng quan (revue generale) Hiệu chỉnh (mise au point) Phân tích bình luận (analyse commentée) Bài giảng (article didactique) Sách (livres) Luận án bác sỹ y học, trình bày công trình nghiên cứu phải viết báo khoa học, nghĩa đăng công trình nghiên cứu Mỗi dạng báo có điểm đặc trưng riêng Việc không tuân thủ đặc điểm thể thiếu nghiêm túc người viết BÀI ĐĂNG CÔNG TÌNH NGHIÊN CỨU Đây báo nguyên thuỷ gọi khoá luận hay báo cáo khoa học số tạp chí, trình bày công trình nghiên cứu theo chủ đề Các tác giả trình bày phương pháp nghiên cứu, đưa kết nghiên cứu bàn luận kết Cấu trúc báo nghiên cứu lặp lại cách máy móc kết logic khoa học Phần Đặt vấn đề phải nói rõ công trình thực Phần Tư liệu phương pháp nghiên cứu phải công trình thực Phần kết mô tả nhận thấy nhận thấy Ngược lại phần Bàn luận hay bình luận viết tự hơn, phải tôn trọng nguyên tắc chung Tài liệu tham khảo giúp để chứng minh điều tác giả khẳng định, chủ yếu phần đặt vấn đề phần bàn luận Cấu trúc phù hợp với logic với giáo điều áp đặt Bài báo nghiên cứu khác với giảng chỗ mục đích giảng giảng dạy cho người đọc Việc nhầm lẫn thể loại thể thiếu chặt chẽ việc viết báo Cấu trúc báo nghiên cứu thường gọi IMRAD (1) Nó có nghĩa là: I = Introduction = Đặt vấn đề, M = Matériel et méthodes = Tư liệu phương pháp, R = Résultats = Kết quả, A = and = và, D = Discussion = Bàn luận Cấu trúc báo nghiên cứu (gọi cấu trúc IMRAD) Tên báo tóm tắt I = Introduction = Đặt vấn đề, M = Matériel et méthode = Tư liệu phương pháp, R = Résultat = Kết quả, A = and = và, D = Discussion = Bàn luận Tài liệu tham khảo Hai sai lầm lớn thường gặp là: thứ đặt chương vấn đề vị trí đưa nhận xét vào chương Tư liệu phương pháp nghiên cứu hay chương Kết quả, mô tả đối tượng nghiên cứu chương Kết Sai lầm thứ hai biến phần hay toàn chương Bàn luận thành giảng sư phạm (2) BÀI Xà LUẬN Bài xã luận thường Ban biên tập tạp chí yêu cầu tác giả có uy tín lĩnh vực chuyên môn viết Tác giả tự bày tỏ quan điểm, phân tích công trình nghiên cứu xuất bản, đưa giả thuyết đề xuất nghiên cứu Vì lý đó, tác giả xã luận viết tuân theo cấu trúc IMRAD Định nghĩa xã luận cho thấy tác giả viết Một xã luận phải ngắn vào khoảng trang đánh máy Trong xã luận nên tránh đưa kết nghiên cứu cụ thể Tác giả cần giữ thái độ phê phán kết nghiên cứu riêng Bài xã luận dạng báo y học cụ thể: Các kết thống kê cho thấy loại đọc nhiều tạp chí y học tiếng (3) Trên thực tế với tư cách người đọc, cách tốt để tạo quan điểm vấn đề đọc xã luận vấn đề Một xã luận có chủ đề với nghiên cứu số tạp chí, dạng xã luận "chủ đề" THÔNG BÁO LÂM SÀNG Thông báo lâm sàng có mục đích trình bày bệnh án bình luận ngắn bệnh án Vì lý độ dài thảo không nên vượt 4-6 trang đánh máy Thông báo lâm sàng phải đưa thông tin độc đáo sinh bệnh học, lợi ích trình chẩn đoán hay điều trị bệnh lý Các tạp chí tiếng có sách chặt chẽ việc đăng thông báo lâm sàng Chính sách có nhiều thông báo lâm sàng gửi tới Không phải cho đăng trường hợp gặp có ích, thường trường hợp lợi ích rõ ràng tính sư phạm (4) Việc viết thông báo lâm sàng nên tránh hai xu hướng: Từ trường hợp gặp làm điểm báo y học hay viết giảng vỏ bình luận bệnh án Thảo luận giải phẫu bệnh-lâm sàng gần với dạng thông báo lâm sàng (5) Việc thực hay nhiều bác sĩ thảo luận vấn đề chẩn đoán hay điều trị đặt nhân trường hợp bệnh nhân Thảo luận giải phẫu bệnh-lâm sàng báo có tính giảng dạy mà minh họa mục "Bệnh án lâm sàng" hay “Thảo luận lâm sàng - giải phẫu bệnh” Bệnh viện Trung tâm Masachussets đăng hàng tuần tạp chí New England Journal of Medicine (6) Tại Pháp, có tạp chí đăng thường kỳ thảo luận giải phẫu bệnh-lâm sàng Thảo luận lâm sàng giống thảo luận giải phẫu bệnh-lâm sàng, trình bày vấn đề chẩn đoán điều trị bệnh án lâm sàng Khác với thảo luận giải phẫu bệnh-lâm sàng mà phần thảo luận chuyên gia khác (5), thảo luận lâm sàng dạng báo giảng dạy, cập nhập vấn đề qua bệnh án cụ thể trình bày Dạng thảo luận lâm sàng đăng thường kỳ tạp chí Annals of Internal Medicine Đôi có người trích dạng thông báo lâm sàng (6,7) Tuy nhiên có chất lượng tốt lại mang lại nhiều kết 56% độc giả tạp chí New England Journal of Medicine nói họ đọc ba lần tháng mục "Bệnh án lâm sàng" báo (8) Vì Ban biên tập tạp chí y học nên khuyến khích đăng dạng với điều kiện phải kiểm soát chất lượng (4) THƯ GỬI BAN BIÊN TẬP Thư gửi Ban biên tập thư gửi cho Ban biên tập tạp chí với mục đích đăng tạp chí Nội dung thư gửi Ban biên tập thông báo lâm sàng ngắn kết bước đầu công trình nghiên cứu lời bình luận báo đăng trước tạp chí Thư gửi ban biên tập phải ngắn, hai trang đánh máy có sáu tài liệu tham khảo Các kết trình bày thư gửi Ban biên tập đăng sau cách chi tiết Thư gửi Ban biên tập cho phép tác giả tính ngày công bố công trình không đăng hay thảo luận miệng Lợi điểm thư gửi ban biên tập đăng nhanh sau Ban biên tập chấp nhận, thường vòng vài tuần, muốn đăng công trình nghiên cứu thời gian chờ đợi vài tháng chí năm Thư gửi Ban biên tập lời trả lời, bình luận quan điểm ngược lại với báo đăng trước tạp chí (9) Khả trao đổi tác giả người đọc thói quen ưa chuộng tạp chí Anh-Mỹ (9) phát triển tạp chí tiếng Pháp Có tạp chí chấp nhận loại thư gửi Ban biên tập kiểu mà TỔNG QUAN Bài tổng quan điểm lại cách đầy đủ hiểu biết chủ đề xuất phát từ việc phân tích toàn mặt công trình đăng Trong phần tài liệu tham khảo dẫn hàng vài trăm tài liệu Một tổng quan tốt phải đáp ứng yêu cầu sau (10): 1) hướng tới chủ đề cụ thể trình bày rõ phần mở đầu 2) trình bày nguồn tài liệu sử dụng để thu thập thông tin rõ tiêu chuẩn để sử dụng tài liệu số tài liệu đọc, ví dụ tác giả tổng quan điều trị bệnh lấy nghiên cứu tiền cứu có kiểm chứng 3) phân tích phương pháp luận giá trị kết thu công trình khác sử dụng 4) trình bày tóm tắt đoạn cuối tổng quan số liệu kết có giá trị gợi ý hướng nghiên cứu cho công trình tương lai Người đọc nhờ nhận nhìn tổng thể bao quát vấn đề mặt lịch sử triển vọng mở từ HIỆU CHỈNH Hiệu chỉnh thể loại nằm hai thể loại có tính hoàn chỉnh xã luận tổng quan Người viết phải tác giả công trình chủ yếu vấn đề Bài giống xã luận thường viết theo yêu cầu Ban biên tập tạp chí Bài hiệu chỉnh có nội dung tập trung vào chủ đề hạn hẹp xuất phát từ báo đăng năm gần từ kinh nghiệm thân tác giả Sự khác biệt hai nguồn thông tin phải thể rõ ràng Ngay từ phần đặt vấn đề, tác giả phải giải thích hiệu chỉnh viết lý Trong phần nội dung báo phải tránh việc đơn giản xếp kết trái ngược cạnh mà phải đưa giải thích điều trái ngược, quan điểm cá nhân tác giả, đưa gợi ý giải điểm bất đồng phép người đọc tự sàng lọc quan niệm họ chủ đề Tài liệu tham khảo nên chọn lọc giới hạn vài chục tài liệu BÀI ĐIỂN HÌNH Bài điểm bình có nội dung phân tích bình luận báo xuất tháng gần tạp chí khác Tốt tác giả hiểu biết sâu chủ đề viết Bài dạng nên có 2-3 trang đánh máy bao gồm hai phần: Phần đầu tóm tắt báo với tham khảo phần tóm tắt tác giả, phần thứ hai phần bình luận phê phán giá trị kết điều mà kết mang lại cho hiểu biết chủ đề Sự xuất phần bình luận bộc lộ nhân thân tác giả Một vài tài liệu tham khảo, thường khác với tài liệu dẫn báo điểm làm nòng cốt cho phần bình luận Loại độc giả quan tâm Có tạp chí đăng điểm bình, chí có sách xuất thường kỳ đăng loạt "Year Books" BÀI GIẢNG Mục đích giảng giảng dạy cho người đọc tên loại Một giảng đòi hỏi phải chuyên sâu vấn đề có khả mang lợi ích cho tất độc giả muốn tìm hiểu chủ đề đó, dù người chưa biết hay biết phần vấn đề Kèm theo giảng có phần hướng dẫn đọc sách gọi phần danh mục tài liệu liên quan dành cho muốn biết sâu chủ đề Danh mục tài liệu khác tài liệu tham khảo Tuy nhiên giảng, danh mục tài liệu liên quan có tài liệu tham khảo tài liệu làm nòng cốt cho viết trích dẫn LUẬN ÁN BÁC SỸ Luận án bác sỹ thường dịp sinh viên tiếp xúc với việc viết báo y học Mục đích luận án phải xác định cách cẩn thận trước bắt tay vào thực hiện: tra cứu hàng chục hay hàng trăm tài liệu để sau tự hỏi rút trái ngược với việc đáng phải làm Mục đích luận án tất công trình khoa học trả lời câu hỏi đặt cách rõ ràng Việc bảo vệ luận án phải việc trình bày công trình nghiên cứu cá nhân ảnh hưởng mà công trình tạo Một luận án phải trình bày theo cấu trúc công trình nghiên cứu: Đặt vấn đề, Đối tượng phương pháp, Kết quả, Bàn luận Tài liệu tham khảo Cách thức viết luận án giúp cho sau dễ dàng đăng công trình tạp chí dạng báo nghiên cứu, cách để thông báo kết công trình Trong thực tế, nhiều tạp chí y học từ chối chấp nhận đưa luận án vào phần tài liệu tham khảo báo công trình khó tiếp cận cho không sống thành phố có trường đại học mà luận án bảo vệ khó cho người đọc nước muốn tham khảo tài liệu TÀI LIỆU THAM KIHẢO Farfor JA Enseigner la rédaction médicale Chapitre II La structure du compte rendu de recherche Cah Med 1976;2:783-5 Huguier M, Molkhou JM La rédaction médicale Gastroenterol Clin Biol 1986;10:29-33 Morgan PP Scientific editorials A precious and scarce element in medical journals Can Med Assoc J 1985;132:315 Amsler R De l'honnêteté fondamentale des publications médicales Concours Médical 1971;93:647-50 Pariente A Le cas clinique est-il un genre désuet? Ann Gastroenterol Hepatol (Paris) 1987;23:1 Tất kết thu Cần trình bày tất kết Một sai lầm tha thứ viết báo khoa học làm cho người đọc nhận thấy phần bàn luận hay chí tệ hơn, phần tóm tắt có kết mà không đưa phần kết nghiên cứu Sự phát muộn màng làm lúng túng người đọc Khi thấy kết mà đọc phần kết nghiên cứu không có, người đọc nghĩ lỗi không ý nên phải đọc lại để nhận lỗi tác giả không áp dụng nguyên tắc sơ đẳng việc viết báo khoa học (1) Khái niệm trình bày tất kết tinh tế Phải trình bày kết kết âm tính Khi chúng mang lại thông tin có ích cho vấn đề nghiên cứu: kết bình thường hay âm tính thông tin có ích trình chẩn đoán tiên lượng để tránh trị liệu không hiệu Ngược lại, đưa kết liên quan tới mục đích đề tài nêu phần đặt vấn đề lại tạo nhầm lẫn ý thức Những kết thừa này, coi kết hội không làm tăng thêm tính đáng tin cậy báo Nếu tác giả cho kết nhận nằm mục đích nghiên cứu mà có giá trị thực tốt hết trở thành nội dung báo khác Chỉ có kết mà Chương Kết nghiên cứu bình luận, giải thích nào, so sánh với công trình khác, ám tới nhóm nghiên cứu hay tới phương pháp nghiên cứu mà điều mô tả chương Tư liệu phương pháp Do chương Kết nghiên cứu không trích dẫn tài liệu tham khảo Việc trình bày chương Kết nghiên cứu phải khách quan, không cá nhân, trung lập tốt: tác giả trình bày kiện thu thập làm việc Trong cách nhìn nhận vậy, C Bernard dẫn nhà tự nhiên học F Huber, bị mù nên sử dụng người giúp việc để quan sát kiện (2) Nói cách khác chương Kết nghiên cứu phải người đọc khả tự rút kết luận riêng trước so sánh với kết luận tác giả (3) Các sai lầm không mắc Đưa kết lề liên quan với mục đích đề tài Đưa nhận xét: "Nói tóm lại, xét nghiệm đánh giá thất vọng”: kết vốn có Bạn thảo luận việc thất vọng hay không phần bàn luận “Các kết chung tốt”: nhận xét “Việc nghiên cứu kết khó khăn ” “Chúng lấy làm tiếc” Không, bạn nhận thấy, bạn quan sát thấy mô tả kết bạn không thích thú, không buồn phiền, không ngạc nhiên hay bị ngạc nhiên “Sự tiến triển không may phải ”: Tiến triển Từ “không may” thừa Sai lầm tha thứ Không đưa tất kết chương Kết mà làm người đọc lại phát thêm chương Bàn luận hay phần Tóm tắt CÁC BẢNG VÀ BIỂU ĐỒ Một khó khăn tạo cấu trúc báo nghiên cứu nguy băn khoăn để tránh nguy - lặp lại việc trình bày kết nhắc lại chúng để làm sở cho thảo luận chương Bàn luận Nguy hạn chế nhờ việc sử dụng biểu đồ bảng chương Kết Trong thực tế, thảo luận việc dẫn chứng bảng biểu đồ cho phép nhận xét kết thể mà nhắc lại Một lợi điểm khác bảng biểu đồ thể tối đa thông tin chiếm chỗ nhất, dạng tổng hợp sáng sủa Tuy nhiên, tốt nên sử dụng bảng biểu đồ - mà việc tạo lập phức tạp viết chữ - lợi ích mà mang lại cho báo mặt sáng sủa súc tích rõ ràng Các bảng biểu đồ phải có tính độc lập thông tin, nghĩa tự thân chúng hiểu nhờ vào giải, đầu đề dẫn cuối bảng Trong không nhắc lại thông tin có bảng biểu (1) Tuy nhiên tác giả giải thích ngắn gọn phần viết số liệu bảng hay biểu đồ, điều mang lại lợi ích sáng sủa trình bày Chỉ cần giữ cho đừng biến phần viết kèm bảng hay biểu đồ thành phần bình luận Chúng khuyên tác giả nên bắt đầu việc viết chương Kết việc tạo lập bảng biểu đồ Sau viết phần nội dung để hoàn thiện Các biểu đồ, dễ hiểu thường thích hợp cho việc trình bày miệng (hoặc giảng), bảng số liệu báo viết đăng công trình nghiên cứu ÁP DỤNG CÁC NGUYÊN LÝ VIẾT BÁO KHOA HỌC TRONG CHƯƠNG KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU Thì động từ Giống chương Tư liệu phương pháp nghiên cứu, động từ phải để khứ Trên thực tế, kết quan sát khứ, xảy Thì tường thuật sai lầm logic Việc sử dụng thường dẫn tới lẫn lộn động từ khứ: “Trung bình hệ thống đạt tới Hai hai bệnh nhân bị Nhóm thứ hai có 99 bệnh nhân bao gồm ” Sự xác Sự xác phải thể tương thích số liệu cho tổng số phải với tổng phần viết bảng số liệu biểu đồ Khi kết bao gồm nhóm, số liệu phải tương thích với nhóm xác định chương Tư liệu phương pháp nghiên cứu Sự sáng sủa Trong chương Kết nghiên cứu tác giả thường cố gắng trình bày trước hết họ cho quan trọng Cách làm dẫn tới việc trình bày kết lâu dài trước kết sớm Điều logic với tác giả mặt trình tự không logic làm độc giả phương hướng Khi trình bày kết nên theo trật tự hợp lý: trình bày kết bình thường trước kết bất thường, bắt đầu việc trình bày kết sớm trước trình bày kết lâu dài Chỉ chương Bàn luận nơi tác giả so sánh giá trị kết so với kết khác Cùng trình tự suy nghĩ vậy, có nhiều phương pháp trình bày chương Tư liệu phương pháp nghiên cứu, phải tôn trọng thứ tự trình bày trình bày kết nghiên cứu Một số tạp chí cho phép sử dụng phụ đề với điều kiện phải sử dụng phụ đề chương Tư liệu phương pháp chương Kết TÀI LIỆU THAM KHẢO Farfor JA Cours élémentaire de rédaction médicale Chapitre VII Les résultats Cah Med 1977;2:1873-4 Bernard C Introduction l'étude de la médecine expérimentale Paris: Flammarion, 1984:54 Maillard JN, Benhamou JP L'article médical La communication orale Paris: expansion Scientifique Fran†aise, 1970:22 Chương BảNG VA BIểU Dồ Các bảng biểu đồ cho phép trình bày cách sáng sủa khó diễn giải chán ngắt đọc viết "Những phương tiện phục vụ viết" so sánh với đồ địa lý cho phép người khai thác - người đọc - nhận biết tốt hành trình mà người viết muốn họ theo (1) Các bảng biểu sử dụng tốt đăng kết nghiên cứu có tính sư phạm hay phổ biến khoa học Tuy nhiên, việc sử dụng bắt buộc: Chúng có tác dụng mang đến lợi ích cho chất lượng thông tin Một số dạng viết y học, đặc biệt dạng xã luậnthường không sử dụng chúng ĐịNH NGHIA VA NGUYEN TắC CHUNG Định nghĩa Thuật ngữ bảng biểu đồ đồng thuật ngữ Bảng xây dựng với đặc điểm chữ viết nghĩa gồm chữ số Biểu đồ hay minh hoạ làm tất vật liệu mà chuyển sang dạng in được: sơ đồ, đồ thị, biểu đồ, hình ảnh X quang, giải phẫu bệnh Giữa bảng biểu đồ chọn gì? So sánh bảng I biểu đồ hoạt động thuốc chống tiết cho thấy ưu điểm nhược điểm hai cách trình bày Bảng có lợi điểm súc tích toán học tới phần thập phân sau dấu phẩy lại khô khan Những thông tin số hoá bảng cho phép so sánh cách ngắn gọn với kết thông báo tác giả khác hay thân tác giả làm lại có sai lầm việc làm phép so sánh thống kê Ngược lại, trước bảng, độc giả không quan tâm đến chi tiết kết khó khăn để hiểu tác dụng khái quát thuốc chống tiết dùng Trong tác dụng biểu cách rõ ràng biểu đồ Sự khác việc đọc bảng biểu đồ lớn số lượng chủ thể nghiên cứu hay số xét nghiệm thực lớn: Việc đọc biểu đồ dễ so với đọc bảng số liệu số nhiều Sự thiếu thông tin bảng chấp nhận bù đắp việc sử dụng số thống kê độ lệch chuẩn hay sai số chuẩn trung bìnhchỉ phân bố giá trị riêng biệt GIờ TRƯớC KHI DÙNG THUốC CHốNG TIếT AXIT Cá thể A Cá thể B SAU KHI DÙNG THUốC Cá thể A Cá thể B 10 11 12 1,2 1.5 1.7 1,3 1,1 1,0 1,1 1,3 1,4 1,5 1,5 1,6 1,5 1.5 2.1 2,1 1,8 1,7 1,6 1,5 1,6 1,8 2,0 1,9 2.5 2.8 2.1 2,2 2,4 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 2,8 3,0 3.1 4.0 4,0 3,8 3,7 3,6 3,5 3,4 3,7 4,0 4,1 Bảng 1: Giá trị riêng rẽ pH dày đo liên tục lần 12 cá thể khoẻ mạnh (A B) trước sau sử dụng thuốc chống tiết Việc chọn lựa biểu đồ bảng phần phụ thuộc vào mục đích nhằm tới: đáp ứng cho chủ đích rõ ràng Tốt nên thử làm bảng biểu đồ trước thức chọn hay Trong báo đăng công trình nghiên cứu tác giả muốn người ta đánh giá kiểm tra công trình tác giả thường hay muốn đưa số liệu thống kê dạng bảng Trong có tính giảng dạy hay phổ biến kiến thức, biểu đồ có giá trị truyền đạt nhiều so với bảng Sự gợi ý tuyệt đối Việc lựa chọn phụ thuộc vào số lượng chất tư liệu Nhưng có lựa chọn: thông tin không đưa bảng biểu đồ Nguyên tắc chung cho biểu đồ bảng Để trình bày biểu đồ bảng, tác giả phải đọc phần hướng dẫn cho tác giả phải tuân theo cách trình bày tạp chí chọn để đăng qui định Thực tế có khác nhiều tạp chí với tạp chí khác Ngược lại cần tuân thủ nguyên tắc chung có giá trị cho tất tạp chí Bảng biểu đồ phải hiểu cách độc lập với viết: biểu đồ kèm theo có lời giải thích kèm theo bảng có đầu đề Lời giải thích đầu đề phải chứa yếu tố cần thiết để hiểu bảng biểu mà không cần đọc viết Các nguyên tắc sử dụng chữ viết tắt áp dụng cho bảng biểu đồ: Khi chữ viết tắt sử dụng để tránh lặp lại nhiều lần từ, chữ viết tắt phải giải nghĩa thích bảng hay biểu đồ Biểu đồ Tác dụng thuốc chống tiết pH dày hai cá thể A B theo diễn biến thời gian Các liệu tương ứng với số liệu bảng I sử dụng cho từ lặp lại nhiều lần, chữ tắt phải giải thích thích cuối bảng hay biểu đồ Biểu đồ bảng phải nhắc đến đánh số theo thứ tự xuất Nếu có bảng hay biểu đồ, nên tuân theo quy định tạp chí mà định gửi đăng để chọn "biểu đồ " "biểu đồ 1" Giải pháp thứ hai thường ưa dùng Điều tốt nên làm bảng biểu đồ trước viết Như vậy, trình bày tối đa số lượng số liệu cách súc tích rõ ràng, phần viết mang lại thông tin bổ sung Phương pháp tránh cho bảng biểu đồ trở thành phần nhắc lại điều trình bày phần viết Cách thu hút ý vào kết quan trọng bảng hay biểu đồ hay vào tương quan chúng, không bàn luận, không giải thích Trong viết, vị trí tác giả định đặt bảng biểu đồ in phải rõ bìa thảo theo cách sau đây: Cách khoanh tròn xung quanh "biểu đồ 1" hay " bảng I" cho nhà in biết lời diễn giải phần khoanh trònkhông nằm nội dung Việc sử dụng lại biểu đồ hay bảng đăng tạp chí khác cần phải đồng ý người sở hữu theo "quyền tác giả" Đôi đồng ý tác giả báo thường nhà xuất tạp chí Vì cần phải ghi rõ lời giải biểu đồ: "in lại với cho phép " Theo phép lịch nên cảm ơn tác giả báo quyền tác giả thuộc nhà xuất Việc in lại phải nguyên nguyên gốc xuất xứ xuất xứ phải ghi rõtrong phần giải hay phần đầu đề Khi tư liệu cải sửa, điều bắt buộc trung thực phải rõ điều Những bảng biểu đồ chuẩn bị cho báo không nên sử dụng, trừ trường hợp đặc biệt, làm dia cho buổi thuyết trình Có nguyên tắc riêng cho việc chuẩn bị dia thuyết trình (xem chương 17) Khi kết thúc việc làm bảng biểu đồ, phải kiểm tra lại thật cẩn thận cho số liệu phải tương ứng bảng, bảng với bài, thuật ngữ, chữ viết tắt, dấu hiệu sử dụng phải thống bài, bảng biểu đồ Lạm dụng bảng biểu đồ Không quên lợi thế, bảng biểu đồ làm cho việc in trang tạp chí phức tạp hơn, tăng giá thành nhiều ngắt quãng việc đọc báo Một sai lầm trình bày dạng bảng mà ta trình bày rõ ràng cách viết RƯợU- (%) Kết tốt (5 năm) 87 RƯợU + (%) 41 Bảng 5: Nghiện rượu thường xuyên Bảng này, rõ ràng đầu đề không đủ, dấu hiệu + - không giải thích, chữ năm không rõ nghĩa vô ích Có lợi nhiều thay câu văn sau đây: "Tỷ lệ kết tốt sau năm, tiếp tục uống rượu 41% ngừng rượu 87%" BIểU Đồ Việc thực biểu đồ có chất lượng tốt làm báo có tính thu hút cao (2) Nguyên tắc chung thực biểu đồ: Mỗi biểu đồ phải có giải in biểu đồ Chú giải đánh máy tờ rời, tập hợp tất giảicủa tất biểu đồ viết (3) đặt cuối thảo Trong trường hợp đặc biệt, ví dụ để mô tả phương pháp chẳng hạn, ta rõ phần giải biểu đồ tìm thông tin thêm chỗ viết Việc làm không trái với nguyên tắc tuyệt đối tính độc lập biểu đồ, áp dụng người đọc trước chưa đọc báo tìm tất thông tin cần thiết đọc phần biểu đồ Các biểu đồ phải đánh dấu chữ số ả rập (3) Đánh số theo thứ tự xuất tất biểu đồ phải sử dụng đến lần Nhờ chất lượng in ấn laser, không cần thiết phải gửi tư liệu hình vẽ, đồ thị, biểu đồ dạng ảnh đen trắng giấy bóng, giống sử dụng trước vài năm (3) Ngược lại, biểu đồ sử dụng hình ảnh y học (điện quang, chụp cắt lớp vi tính, hình ảnh cộng hưởng từ) hay giải phẫu bệnh (tư liệu đại thể hay vi thể) phải gửi đến tạp chí dạng ảnh giấy láng có chất lượng tốt Khi cần có minh hoạ mầu phải gửi dạng phim âm hay dương mầu Các tạp chí thường yêu cầu tác giảtrả tiền in Để đánh dấu biểu đồ dạng ảnh, nên viết vào nhãn dính số biểu đồ, chiều đặt bài, tên tác giả Có tạp chí gửi cách vô danh tư liệu đến hội đồng đọc duyệt họ yêu cầu thay đưa tên tác giả nên đưa hay hai từ đầu tên báo Sau điền đầy đủ, nhãn dính vào mặt sau biểu đồ Tốt nên dùng nhãn thay ghi trực tiếp lên mặt sau ảnh làm hỏng ảnh (3) Tài liệu không gấp, không xoá, không kẹp ghim Muốn vậy, gửi thảo, biểu đồ phải bảo vệ, ví dụ đặt chúng vào phong bì hai lớp bìa cứng Nguyên tắc chung làm biểu đồ: 1) Biểu đồ đánh số chữ ả rập 2) Việc đánh số theo thứ tự xuất 3) Tất biểu đồ phải nhắc đến 4) Phần giải biểu đồ phải đánh máy tờ rời 5) Phần giải chứa đựng tất thông tin cần thiết cho việc hiểu biểu đồ: giải thích biểu tượng, chữ viết tắt, thang đơn vị, phương pháp nhuộm tiêu 6) Việc xác định ảnh biểu đồ thực cách viết nhãn số biểu đồ, hướng đặt, tên tác giả đầu hay tên báo Nhãn sau dính vào mặt sau ảnh CÁC DạNG BIểU Đồ KHÁC NHAU Biểu đồ dạng miếng bánh mát tròn“camembert” Dạng biểu đồ đặc biệt thích hợp cho việc trình bày tỷ lệ phần trăm Nó cho phép với nhìn có thông tin xác mối tương quan tầm quan trọng phần khác tổng thể Vì lý sáng sủa, biểu đồ dạng không nên cóquá bảy phần nên tránh thể phần nhỏ 5% Trong trường hợp sau đưa phần nhỏ lộ để dễ nhận biết Để xác định phần khác ghi phần giải biểu đồ hay tốt đưa thẳng vào biểu đồ biểu đồ 2,A Biểu đồ dạng cột Dạng đồ thị hình hoạ gồm hay khối vuông đứng (biểu đồ 2,B) hay nằm ngang (biểu đồ 2,C) Biểu đồ dạng cột cho phép so sánh tĩnh số liệu khác nhau, thực ghép nhóm cho phép làm xuất mối quan hệ trình bày dạng bảng không rõ (2) Số lượng khối vuông hay không nên vượt Đồ thị dạng cột xác định rõ ràng ta thêm vào thang đo (biểu đồ 2,C) Tuỳ theo dạng so sánh cần làm bật mà làm ta đặt cạnh (2,B) đặt chồng lên (biểu đồ 2,C) đặt chúng riêng rẽ (biểu đồ 2,D) Cuối ta sử dụng vạch kẻ thẳng để dạng khác (độ lệch chuẩn) số liệu Hình Ví dụ dạng sơ đồ biểu đồ A.Dạng miếng bánh mát Camembert hay dạng biểu đồ chia phần Chú ý số tương ứng với tỷ lệ phần trăm khác nhóm dân số so sánh theo tuổi ghi phần Từ khoá (tuổi) trực tiếp biểu đồ B.Biểu đồ hay đồ thị dạng cột đứng Biểu đồ biểu thị thay đổi biến Y theo nhóm tuổi khác Chú ý cột đứng phía có vạch thẳng tương đương với độ lệch chuẩn Từ khoá tương ứng vối cột đen (biến Y1) cột vạch chéo (biến Y2) không ghi biểu đồ mà ghi phần giải biểu đồ (đánh máy tờ rời không minh hoạ đây) C.Biểu đồ dạng cột ngang có tô mầu Các giá trị biến số giống biểu đồ B D.Dạng biểu đồ sử dụng để trình bày phim phim dia Việc xác định trục đứng viết dọc, cột tách rời dạng ba chiều, từ khoá thể trực tiếp biểu đồ Biểu đồ có đầu đề Biểu đồ dạng "đám mây điểm" dạng đồ thị Trong dạng biểu đồ (hình 3), biến số “x”- trục hoành – nguyên tắc biến số kiểm chứng hay “để giải thích” biến “y” – trục tung – biến số đo đạc hay “được giải thích” Điểm cực tiểu cực đại thang chia độ phải chọn tuỳ theo giá trị mà “x” “y” thể hiện, cho sử dụng hợp lý khoảng không gian đồ thị Sự không liên tục thang chia độ hay biến đổi toán học ví dụ logarithme hay đảo ngược biến số có tác dụng trình bày biểu đồ tốt Trong trường hợp thang chia ngắt quãng, điều phải rõ trục dấu hiệu hai vạch chéo // Cũng chọn không sử dụng số làm gốc hai trục Tốt nên biểu thị giá trị trục theo thang chia không vượt trục Phần tận trục không kết thúc mũi tên Dòng kẻ trục phải mảnh nét đồ thị, Phần giải xác định trục, đơn vị đo phải viết chữ đủ lớn để thu nhỏ mà đọc in Để thực điều đó, tạp chí đòi hỏi biểu đồ phải theo kích thước xác định sẵn Dạng đám mây điểm, không nối với nét có tác dụng ta muốn làm xuất cụ thể số đo riêng biệt, đặc biệt phân bố có tồn hay không tồn mối liên quan “x” “y” (biểu đồ 3,A) Các điểm phải đủ lớn để nhận biết dễ dàng Khi điểm rơi vào trục, cần phải ngắt quãng trục để ưu tiên cho xuất điểm Có thể ghi biểu đồ hệ số tương quan “r”, số lượng điểm mức độ tự do, ý nghĩa thống kê: giá trị “p” Đường thẳng thoái lui trình bày tồn mối tương quan thống kê rõ rệt “x” “y” Nó không vượt đám mây điểm Đồ thị dạng sóng biểu thị cách sống động, ngược với đặc tính tĩnh biểu đồ dạng cột, tiến triển biến “y” dựa “x” Ví dụ tập trung huyết tương loại thuốc theo thời gian sử dụng thuốc Các điểm thể số liệu đo đạc quan trọng vạch nối chúng, đường nối biểu thị thành đường tiến triển lý thuyết mà không chứng minh Có nhiều ký hiệu sử dụng để làm bật khác hai hay nhiều dạng đồ thị: vòng tròn, tam giác, hình vuông, hình thoi, hình lại thể hình rỗng hay đặc Một cách khác để phân biệt nét đồ thị việc sử dụng đường liền (_) hay nét rời( -) để nối điểm Không nên trộn lẫn hai hệ thống đồ thị Cần ý tính tới tính đồng trình bày toàn đồ thị Khi nhiều đường cắt nhau, không để lẫn lộn đường Các điểm phải kèm theo số phân tán thống kê chúng (độ lệch chuẩn hay sai số chuẩn trung bình) Có thể có tác dụng tốt đưa vào đồ thị hai biến “Y1” “Y2” ta muốn tiến song song chúng so với biến “x” Trong trường hợp đồ thị có hai trục tung “Y1” “Y2” thường nằm hai bên hình hoạ trục hoành “x” (hình 3,B) Tuy nhiên cần tránh đưa nhiều trục tung, làm lẫn lộn làm đồ thị đọc Có thể làm đậm khoảng nét trục (hình 3,C) Trong đăng công trình nghiên cứu, phần tô đậm biểu toán học diện tích đồ thị Nếu không, có lẽ tốt dùng phần tô đậm có tính sư phạm A Mây điểm Từ khoá nằm phần giải biểu đồ Cách trình bày cho thấy mối liên quan toán học hay thống kê đơn giản biến số X Y B Đường biến đổi tương ứng với hai biến Y1 Y2 theo biến X Thay giá trị biến Y1 Y2 khác nhau, chọn cách sử dụng hai trục tung: Y1 bên trái, Y2 bên phải Từ khoá rõ biểu đồ Cách tình bày làm bật tính động tiến triển hai biến Y1 Y2 cho phép trình bày chúng cách C Đường cong dạng không gian ba chiều Từ khoá thể biểu đồ Dạng khó thực thể tốt khái niệm số lượng hay tác dụng cộng Để thực biểu đồ, có nhiều phần mềm hoạt động máy tính cá nhân Các phần mềm liệt kê sau có tính làm ví dụ: Startview* (tính toán đồ hoạ), Persuasion* hay Power Point* (ngày chuẩn hoá việc thực bảng, biểu đồ, đồ thị, dia, chiếu hình ) Các phần mềm cho phép thực biểu đồ hay dia với chất lượng chuyên nghiệp, tránh việc phải nhờ đến xưởng vẽ hay công ty đặc biệt Việc sử dụng máy scanner (máy quét ảnh) phối hợp với máy in laser có tác dụng để đạt việc tái tạo giấy ghi nhận dạng đồ hoạ (ví dụ điện tâm đồ) hay kết sinh học (ví dụ điện chuyển hay kỹ thuật sinh học phân tử (tế bào) Tuy nhiên, tiện ích mà máy tính cá nhân mang lại không làm lãng quên mục đích biểu đồ, thứ trang điểm cho đẹp nguyên tắc sáng sủa súc tích việc trình bày khoa học Minh hoạ Các minh hoạ bao gồm ảnh chụp X quang, tiêu giải phẫu bệnh học, ghi (điện tâm đồ, điện não đồ) Các phim dia màu có chất lượng tồi in lại đen trắng Nếu dự định trình bày báo dạng đen trắng hình tiêu mô học, tổn thương da hay mổ, tốtnhất nên chụp phim đen trắng ảnh phải tập trung vào tổn thương nhiên phải cho phép xác định hướng xác định vùng tổn thương Khi in lại hình chụp X quang hay hình ảnh chẩn đoán y học sử dấu hiệu, mũi tên hay chữ in đè lên (3) Những phải tương phản rõ với đọc rõ sau in lại để xuất Một sơ đồ kèm theo tốt Các ảnh vi thể phải rõ thang chia độ tham khảo với đường biểu đồ Sự phóng đại rõ giải, nhiên nên tránh cách độ phóng đại bị thay đổi thu nhỏ hay làm phóng to hình Phải ghi rõ giải phương pháp nhuộm màu nghiên cứu mô học hay tế bào học Khi cần đưa khung hình bổ sung thông tin dạng sơ đồ hay phần phóng to Với ảnh người, người phải che đặc điểm nhận dạng để nhận Có thể dùng miếng che mắt Trong trường hợp ngược lại phải có đồng ý văn người chụp ảnh đính kèm Có khả khác để minh hoạ thường sử dụng báo y sinh học (4-6) CÁC BảNG Các phần khác bảng gồm (hình 4) đầu đề, góc đặt phần bên trái bảng phải tự không dùng thay bảng, tên cột, tên hàng, phần thân bảng, có thích bảng Một bảng không cần vượt ba dòng kẻ ngang để xác định phần khác nhau: dòng chia tên bảng tên cột, dòng tên cột, dòng chân bảng Các dòng kẻ dọc không khuyến khích dùng Bảng Tên bảng TÊN CộT TÊN CộT Tên dòng Tên dòng Thân bảng Chú thích chân bảng Hình 4: Cấu trúc chung bảng Định dạng cấu trúc chung Hướng dẫn tạp chí với tác giả không luôn cụ thể định dạng bảng Vì tốt nên tham khảo vài tạp chí để xem bảng trình bày nửa trang hay độ rộng trang Nếu bảng trình bày nửa trang không vượt 60 ký tự khoảng trống dòng 120 ký tự cho toàn chiều rộng trang Nếu số lượng cột vượt gấp đôi số hàng nên chuyển cột thành hàng (7) Trong thực tế, chuyển đổi luôn cần thiết nên nhớ đầu cột thường tương ứng với biến đo hay biến giải thích đầu dòng tương ứng với biến kiểm chứng hay biến để giải thích Việc lập bảng phải tuân theo nguyên tắc hợp lý, nghĩa theo nguyên tắc chung viết, từ trái sang phải, từ xuống Ví dụ cần đặt kết sớm trước kết muộn, kết bình thường trước kết bất thường Tên bảng Mỗi bảng có tên thường đặt bảng Tên bảng đòi hỏi phải mang tính thông tin tôn trọng nguyên tắc vị trí nhấn mạnh Nó tránh cho việc nhắc lại thông tin ghi đầu cột hay đầu dòng Những bảng trình bày kết có tính so sánh với phải tương quan với sử dụng thuật ngữ, trật tự đơn vị đo (8) Đầu cột Mỗi đầu cộtđại diện cho giá trị số nên phải ghi rõ đơn vị đo áp dụng cho số liệu nằm cột Nếu đơn vị đo giống tất cột, nên đưa vào tên bảng lặp lặp lại tất cột Ví dụ bảng mô tả tỷ lệ phần trăm khỏi bệnh sau 2, tuần điều trị với thuốc kháng sinh, ta chọn tên bảng sau “Tỷ lệ khỏi bệnh (%) sau dùng thuốc kháng sinh ”, điều cho phép tránh phải ghi đầu cột “%” Khi nhiều đầu cột thuộc tổng thể thông tin, tốt nên gộp chúng lại theo đường ngang nằm phía tất đầu cột đặt đầu cột đại diện cho toàn số này: XÉT NGHIệM CHứC NĂNG GAN KHI VÀO VIệN Bilirubine (mmol/l) Phosphatases alcalines (UI/l) Nhóm chứng (n=) Nhóm bệnh (n=) Transaminases (UI/l) Đầu dòng Nếu nhóm dòng có liên quan, rõ nhóm cách xuống dòng thụt đầu dòng: Nhóm chứng: Người hút thuốc Người không hút thuốc Nhóm điều trị Người hút thuốc Người không hút thuốc Các đơn vị biến số phải ghi rõ đầu dòng mà ghi thân bảng Thân bảng Thân bảng chứa số liệu mà dấu đơn vị đo Một sai lầm thường gặp làm xuất thân bảng dấu hiệu % sau số Nếu muốn thể hai dạng thông tin, tốt nên đặt số tỷ lệ phần trăm ngoặc đơn sau số tuyệt đối, việc rõ đầu cột hay viết phần giải cuối bảng “số nằm ngoặc đơn phần trăm” Các số liệu cột phải dóng hàng dọc theo vị trí dấu phảy có số lẻ thập phân hay theo dấu chấm tạp chí tiếng Anh chứa lượng số lẻ cho biến giống Những số nhỏ phải ghi số trước dấu phảy hay dấu chấm 28,2mà không 28,8 133,0 133 5,5 5,5 0,7 ,7 Cũng tương tự ta sử dụng dấu hiệu ± hay dấu hiệu x cột (4): 110,2 ± 3,2hoặc1,4x10mà không 110,2 ± 3,2 0,8 ± 1,122,5x100,8 ± 1,1 3,0 ± 2,33,6x103 ± 2,3 Khi ta dùng dấu hiệu ±, phải giải thích rõ ý nghĩa đầu cột, đầu dòng hay thích cuối bảng Khi có số liệu bị thiếu, cần biểu thị ký hiệu mà ý nghĩa phải xác định thích cuối bảng Nên tránh ký hiệu đặc biệt “+”, “-“ hay số ký hiệu có thểbiểu thị khái niệm xuất hay thiếu vắng biểu thị cho ký hiệu toán học Cần xác định rõ thông tin thiếu thông tin tìm Không phải đáng đòi hỏi rõ ràng cách biểu thị số liệu thiếu Chú thích cuối bảng Các thích thông tin cho độc giả chữ viết tắt bảng Chú thích phải đầy đủ phải ý để không nhắc lại lời giải thích thân báo bảng Khi nhiều bảng có số chữ viết tắt, không cần thiết phải giải thích xuất cần ghi cuối bảng II: “Cùng chữ viết tắt bảng I” Các thích cuối bảng phải đại diện biểu tượng nằm bảng Thứ tự xuất phải từ trái qua phải, từ xuống Để biểu thị bảng thích bảng dùng chữ ngoặc đơn: (a) Ngược lại, không nên sử dụng số ả rập ngoặc đơn làm nhầm với số tài liệu tham khảo Tốt dùng biểu tượngtheo quy ước trích dẫn theo thứ tự sau: * , †, ††,Đ,II,ả Nếu cần nhiều biểu tượng dùng biểu tượng viết kép: **, ++ Tuy nhiên trường hợp bảng cần phải đơn giản hoá Mỗi thích cuối bảng đoạn riêng biệt, bắt đầu chữ hay biểu tượng sử dụng bảng Xem lại bảng Trước gửi thảo cho tạp chí, tốt nên xem lại lần cuối: 1) Mỗi bảng phải nhắc đến 2) Bảng đánh máy tờ riêng 3) Bảng hiểu không cần đọc báo 4) Các đơn vị đo ghi rõ, chữ viết tắt không thông dụng giải thích 5) Số liệu tổng phần phải tương quan, tất số % tương ứng với 100% TÀI LIệU THAM KHảO 1.Farfor JA Cours élémentaire de rédaction médicale Chapitre VIII Figures et tableaux: généralités Cah Med 1977;3:1999-2001 2.Farfor JA Cours élémentaire de rédaction médicale Chapitre IX Les figures Cah Med 1977;2:2207-9 3.International Committee of Medical Journal Editors Uniform requirements for manuscrips submitted to biomedical journals N Engl J Med 1997;336:309-15 4.Huth EJ How to write and publish papers in the medical sciences 2nded Baltimore, MD: Williams&Wilkins, 1990:160-70 5.Huth EJ Medical style and format An international manual for Authors, Editors and Publishers Philadelphia, PA: ISI Press, 1987:27-39 6.Reynolds L, Simonds D Presentation of data in science Publications, slides, posters, overhead projections, tape slides, television Principles and practices for authors and teachers The Hague: Martinus Nijhoff Publishers, 1983:32-61 7.O,Connor M How to copyedit scientific books and journals Philadelphia, PA: ISI Press, 1986:81-9 8.Farfor JA Cours élémentaire de rédaction médicale Chapitre X Lestableaux Cah Med 1977;3:2339-42 Chương 10 BÀN LUậN Mục đích chương Bàn luận để giải thích công trình thực điều mà thôi, nghĩa nói phương tiện sử dụng, phương pháp nghiên cứu kết đạt Về mặt quan niệm, chương Bàn luận (hay bình luận) công trình nghiên cứu khác với chương khác: chương Tư liệu phương pháp chương Kết nghiên cứu mô tả cách trung thực (không có tính cá nhân) công trình thực thu Trong chương Bàn luận, ngược lại nơi trình bày cách chủ quan điều thân ta nghĩ Chất lượng lợi ích chương Bàn luận phản ánh văn hoá khoa học thông minh tác giả Không có dạng dàn cho chương Bàn luận có gợi ý làm cho việc thực phần dễ dàng BA MụC TIÊU CủA CHƯƠNG BÀN LUậN Chương Bàn luận phải đáp ứng ba mục tiêu liên kết phần với Mục tiêu thứ xác định xem mục đích nghiên cứu công trình đưa cuối phần đặt vấn đề có đạt hay không Điều dẫn tới việc phải tóm tắt kết đáp ứng trực tiếp tới mục đích nghiên cứu: phần chấp nhận việc nêu lại kết báo Ngược lại, không nhắc lại tất kết có phần kết nghiên cứu (1) Không đưa thêm kết vào chương Bàn luận Không thay đổi số liệu đưa phần kết quả: kết 48% không biến thành "gần 50%" hay "khoảng nửa" Một cách khác để đạt mục tiêu phần đóng góp thân công trình tiến triển tri thức khoa học trình bày phần đặt vấn đề Mục tiêu thứ hai chương Bàn luận đánh giá chất lượng giá trị kết nghiên cứu (2) Chương Bàn luận phê bình hướng vào mục tiêu công trình chương báo, xác định yếu tố tác động vào chương Số lượng cá thể nghiên cứu có đủ lớn để rút kết luận? Liệu có chệch hướng việc chọn đối tượng hay trình bảo quản động vật thí nghiệm? Việc lựa chọn phương pháp nghiên cứu đáp ứng tốt cho vấn đề đặt ra? Tại lại chọn phương pháp mà không chọn phương pháp khác? Nhận định kết theo phương pháp sử dụng độ mạnh phép suy diễn thống kê sử dụng Phần không biến thành phần mức tự trích để làm báo khó chấp nhận Mục tiêu lấy việc phê bình để giải thích lựa chọn mình: ví dụ liều lượng dùng loại thuốc, việc sử dụng phép thống kê suy diễn hay công trình nghiên cứu thực nghiệm loại động vật thí nghiệm dùng nghiên cứu Mục đích thứ ba chương Bàn luận so sánh kết thu với kết tác giả khác Việc trình bày kết dạng bảng biểu đồ làm việc so sánh tiện lợi mà không cần phải nhắc lại Có thể nhận xét kết cách nêu bảng hay biểu đồ mà không cần nói rõ chi tiết xem bảng hay biểu đồ chứa đựng hay thể (3) Trong so sánh với tác giả khác, có khác biệt với điều tác giả khác phát hiện, cần phải tìm cách giải thích ví dụ khác số lượng, quần thể nghiên cứu hay phương pháp nghiên cứu Bằng cách này, tác giả thông báo đóng góp cá nhân cách mà tiếp cận vấn đề: Tính chất đại diện mẫu thử tốt hơn, phương pháp thống kê phù hợp Với việc so sánh với công trình tác giả khác ta thực phê bình tính khoa học mục đích công trình họ Nhưng phải tránh điều tế nhị tất nhận xét bị hiểu công kích cá nhân (3) Nếu có công trình tồi tốt hết bỏ qua yên lặng XÂY DựNG MộT CHƯƠNG BÀN LUậN NHƯ THế NÀO? Thường chương Bàn luận bắt đầu mục tiêu đầu tiên: xem mục đích đề tài có đạt hay không (4) Cách làm có lợi ích cho phép người đọc biết họ tìm kiếm câu trả lời cho câu hỏi đặt cuối phần Đặt vấn đề mà không cần đọc hết chương Bàn luận Tiếp theo, quy tắc, nguyên tắc bắt buộc thứ tự phần chương Bàn luận cần phải trình bày Tuy nhiên, chương Bàn luận phải đạt hai mục đích khác nó: đánh giá chất lượng giá trị kết có dịp so sánh kết với kết tác giả khác Chúng khuyên bạn trước hết nên viết yếu tố chương Bàn luận sau xếp yếu tố Xây dựng chương Bàn luận PHÊ BÌNH LÝ DO CHỌN LỰA SO SÁNH VỚI CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU KHOA KHÁC {HỌC KHÁC TƯƠNG TỰ Vật liệu nghiên cứu + + + Những định đánh giá + + + Tiêu chuẩn đánh + giá + + Kết sớm - + + Kết phụ - + + Kết lâu dài - + + Một số yếu tố không mang lại lợi ích phải huỷ bỏ 2) Sắp xếp yếu tố Hoặc theo thứ tự Hoặc tập trung phần thảo luận vào kết giải thích khác gặp với công trình khác hay rõ đóng góp đề tài qua yếu tố tư liệu phương pháp nghiên cứu đề tài Để xây dựng yếu tố chương Bàn luận, tốt theo đoạn chương Tư liệu phương pháp nghiên cứu (tư liệu nghiên cứu, ta định đánh giá, tiêu chuẩn đánh giá) mặt thảo luận điểm yếu có lý lựa chọn mình, mặt khác so sánh với kết đạt tác giả khác Với kết quả, phần thảo luận đề cập tới việc so sánh (khác hay tương tự) với nghiên cứu khác nhận thấy Tiến hành cách đảm bảo tốt ta thảo luận công trình làm giảng Cần tìm cách cố gắng để xếp nối tiếp đoạn chương Bàn luận để tìm cách trình bày hợp lý sáng sủa Có thể xây dựng chương Bàn luận theo thứ tự giống chương trước: Tật liệu nghiên cứu, phương pháp kết Trong trường hợp này, phần thảo luận giải thích cách chọn lựa đối tượng nghiên cứu, liều lượng thuốc sử dụng, cuối kết nhận so sánh với tác giả khác Trong công trình khác, khác biệt việc lựa chọn vật liệu nghiên cứu phương pháp nghiên cứu với kết đạt nên phải xây dựng chương Bàn luận từ kết quả: Với cách chương Bàn luận giải thích kết qua cách chọn tư liệu nghiên cứu, cách chọn chủ đề để đánh giá hay tiêu chuẩn đánh giá sử dụng Khi chương Bàn luận xây dựng dựa kết vậy, tuân theo thứ tự thời gian: kết sớm đến kết lâu dài Cũng bắt đầu việc thảo luận kết quan trọng kết thúc chương việc thảo luận kết quan trọng Có tạp chí đòi hỏi báo kết thúc kết luận Chúng không khuyến khích cách Một kết luận có nguy nhắc lại nói cố gắng để cứu chương Bàn luận thực tồi Cuối chương Bàn luận không kết thúc tóm tắt, phần tóm tắt tự thân chương, liên quan với đầu đề Cuối chương Bàn luận tạo giả thiết Cần trình bày rõ ràng giả thiết (1) Cũng kết thúc chương Bàn luận cách đưa không chắn điều chưa biết để giải công trình khác CÁC SAI LầM Cùng với phần tóm tắt, chương chương mà tác giả gặp khó khăn để kiềm chế ý muốn giảng dạy Trong thực tế lỗi nặng hay gặp thảo luận toàn chủ đề mà thảo luận thân công trình Sai lầm toát từ phần đặt vấn đề "5 bệnh án điểm khởi đầu để điểm y văn " Nó biến chương Bàn luận báo khoa học thành dạng điểm báo hay giảng Hiếm hơn, dẫn tới lịch sử mà lẽ việc chỗ, trừ ngoại lệ, báo đăng kết nghiên cứu Những lỗi khác gặp Lỗi nhắc lại chương Bàn luận viết phần Đặt vấn đề (1) Thường dễ để biết việc đưa tác giả khác tìm thấy vào phần đặt vấn đề để nêu giá trị công trình tốt để điều chương Bàn luận Một giải pháp nhắc lại phần Đặt vấn đề tình hình hiểu biết chương Bàn luận so sánh kết với kết tác giả khác (3), nghĩa phần Đặt vấn đề nêu chung phần thảo luận nêu cụ thể với số liệu Sai lầm thứ hai dẫn chứng thiếu xác: Thiếu xác chép kết tác giả khác hay không xác nội dung mà họ muốn nói (5) Điều đòi hỏi ta không trích dẫn tác giả mà không đọc họ (xem chương 12) xem xét lại để không làm biến dạng quan sát hay tư tưởng tác giả mà trích dẫn Sai lầm thứ ba thường gặp sử dụng diễn đạt cảm tính Một câu kiểu như: "chúng ý thức rõ đặc điểm khái quát nhận xét tiến triển tiết niệu bệnh nhân cường cận giáp mổ Tuy nhiên đòi hỏi nhiều cố gắng dù cấu theo dõi sau mổ cách hệ thống "không có vị trí văn phong khoa học Cũng cách diễn đạt dạng "chúng ngạc nhiên nhận thấy ”, “thật lạ khác biệt không rõ ràng": Nếu điều không bạn mong đợi, giải thích mà bạn mong đợi bàn luận ý nghĩa mà bạn quan sát thấy Cuối cần nhắc lại động từ phải để thời khứ câu liên quan đến kiện thời khứ: kết mình, kết tác giả khác Tốt nên sử dụng cho khái niệm xác định rõ ràng Các sai lầm 1) Bàn mục đích nghiên cứu công trình xác định phần đặt vấn đề 2) Biến chương Bàn luận thành dạng điểm kiến thức, lịch sử hay giảng 3) Nhắc lại có phần đặt vấn đề 4) Ngược lại, cho xuất chương Bàn luận tượng liên quan tới vật liệu, phương pháp nghiên cứu hay kết 5) Đưa trích dẫn điều tác giả mà thực người không viết 6) Trích dẫn tác giả không nêu rõ tài liệu tham khảo: "Như X " "Theo kỹ thuật " "Nhiều tác giả chứng minh " "Kinh điển cho " "Đọc y văn " [...]... JG Subclavian arteriopathy in the young patient Br J Surg 19 81; 68: 617 20 6 Day RA How to write and publish a scientific paper Cambridge: Cambridge University Press, 19 89:32-34 Chương 7 TƯ LIệU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CứU Chương n y trình b y tuần tự về tư liệu nghiên cứu và phương pháp tiến hành nghiên cứu Trong thực tế, chương n y phải trả lời ba câu hỏi: 1- Vật liệu nghiên cứu là gì (chuột, mẫu máu,... records obsolete? N Engl J Med 19 79;3 01: 111 2-3 7 Lipkin M The CPC as an anachronism N Engl J Med 19 79;3 01: 111 3-4 8 Scully RE In defence of the CPC N Engl J Med 19 79;3 01: 111 4-6 9 Morgan PP How to write a letter to editor that the editor will want to publish Can Med Assoc J 19 85 ;13 2 :13 44 10 Murlow CD The medical review article: state of the science Ann Intern Med 19 87 ;10 6:485-8 CHƯƠNG 3: VĂN PHONG Văn... medical faculty Br Med J 19 97; 314 :10 09 -12 10 Rennie D, Yank V, Emanuel L When authorship fails: a proposal to make contributors accountable JAMA 19 97;278:579-85 11 Smith R Authorship is dying: long live contributorship The BMJ will publish lists of contributors and guarantors to original articles Br Med J 19 97; 315 :696 12 Cowell HR Responsibilities of authors J Bone Joint Surg 19 87;69 A :13 11 13 Correction:... với những nghiên cứu thời gian trước đó có thể giải thích bằng sự tiến bộ của kỹ thuật mổ xẻ hay do tiến bộ trong điều trị nội khoa Một ví dụ khác, bệnh viêm da do ánh sáng hiếm gặp hơn vào tháng Hai so với tháng Tám! Chương Tư liệu và Phương pháp phải chỉ rõ đ y có phải là một loạt liên tục hay không, công trình nghiên cứu hồi cứu hay tiến cứu, ngẫu nhiên hay không, nghiên cứu mở hay nghiên cứu mù Trong... luận về sự tuyển lựa, về phương pháp nghiên cứu "chúng tôi đã nghiên cứu những bệnh nhân dưới 70 tuổi bởi vì " Phần cuối của câu là quá thừa Nếu bạn cho rằng nghiên cứu bệnh nhân dưới 70 tuổi là tốt thì h y giải thích lý do ở phần bàn luận: phần đó là để dành cho những việc như v y Trong chương Tư liệu và phương pháp bạn phải mô tả nhưng không giải thích, không bình luận, đừng xin lỗi hay ngược lại... al Acyclovir for prevention of cytomegalovirus infection and disease after allogenic marrow transplantation N Engl J Med 19 88; 318 :70-5 7 Lorette G Claude Bernard ou l'art de poser des questions (et d 'y répondre) Ann Dermatol Venerol 19 97 ;12 4:768-9 Chương 8 KếT QUả NGHIÊN CứU Chương Kết quả nghiên cứu là trung tâm của bài báo nghiên cứu Các kết quả trình b y ở đ y là kết quả của mục đích nghiên cứu đặt... nào tới nhóm nghiên cứu hay tới phương pháp nghiên cứu mà điều đó đã được mô tả trong chương Tư liệu và phương pháp Do v y chương Kết quả nghiên cứu không được trích dẫn bất kỳ tài liệu tham khảo nào Việc trình b y chương Kết quả nghiên cứu phải khách quan, không cá nhân, càng trung lập càng tốt: tác giả trình b y các sự kiện thu thập được và chỉ làm việc đó Trong cách nhìn nhận như v y, C Bernard... Med 19 83 ;12 :449-55 2 Murray GD The task of a statistical reference Br J Surg 19 88;75:664-7 3 Ferard G Expression des résultats en biologie clinique, actualités Ann Biol Clin 19 91; 49:502-6 4 Young DS Implementation of SI units for clinical laboratory data Ann Intern Med 19 87 ;10 6 :11 4-29 5 Farfor JA Cours élémentaire de rédaction médicale Chapitre VI Matériel et Methods Cah Med 19 76;2 :17 51- 4 6 Meyers... không khuyên đưa kết quả vào ngay phần đặt vấn đề mà mà chuyển phần nhận xét kết quả xuống đoạn đầu của phần bàn luận Phần đặt vấn đề Phần đặt vấn đề phải (trong thứ tự n y) : 1) Trình b y những kiến thức chung về vấn đề nghiên cứu (đôi khi chỉ cần một đến hai câu là đủ) 2) Xác định rõ điểm đặc biệt của vấn đề được đề cập trong đề tài Hai phần n y phải phù hợp với độc giả của từng tạp chí 3) Trình b y rõ... (traduction fran†aise, voir p 14 9 5 Fye WB Medical authorship: Traditions, Trends and Tribulations Ann Intern Med 19 90 ;11 3: 317 -25 6 Crump AJ They are not alone Nature 19 84;309 :10 7 Diamond D Multi-authorship explosion N Engl J Med 19 69;280 :14 84-5 8 Kassirer JP, Angell M On authorship and acknowledgments N Engl J Med 19 91; 325 :15 102 9 Bhopal R, Rankin J, McColl E, Thomas L, Kaner E, Stacy R et al The vexed question