LỜI MỞ ĐẦU Thực tập tốt nghiệp giai đoạn thiếu trình học tập, nhằm giúp sinh viên tìm hiểu, thu thập tài liệu thực tế công ty cụ thể, giúp sinh viên vận dụng kiến thức học tiến hành tìm hiểu, đánh giá lĩnh vực hoạt động sản xuất kinh doanh doanh nghiệp, qua có thêm kiến thức thực tế phục vụ cho công việc sau Cùng với hội nhập mạnh mẽ kinh tế toàn cầu nay, Việt Nam có bước mạnh mẽ cho riêng mình, mục tiêu cuối : hội nhập với kinh tế giới Năm 2006 vừa qua diễn kiện mang tính lịch sử cho kinh tế nước nhà : Việt Nam thành viên thứ 150 WTO Cùng với hội nhập kinh tế đất nước, tạo nhiều hội cho doanh nghiệp nước ta Tuy nhiên, để tồn phát triển cạnh tranh mạnh mẽ khắc nghiệt chế thị trường thách thức không nhỏ đòi hỏi doanh nghiệp cần phải quan tâm tới chiến lược kinh doanh Hiệu kinh doanh toán khó đặt doanh nghiệp, chiến thắng đối thủ cạnh tranh khẳng định vị trí doanh nghiệp phải định vị thị trường mình, đồng thời thị phần phải ngày mở rộng Có lẽ, giải pháp tiết kiệm chi phí để từ nâng cao khả cạnh tranh cho sản phẩm số chìa khoá quan trọng để tìm lời giải đáp cho doanh nghiệp Có thể nói tiêu chất lượng tổng hợp, phản ánh trình độ quản lý, sử dụng lao động, trình độ tổ chức công nghệ sản xuất sản phẩm Tiết kiệm chi phí hạ giá thành sản phẩm giúp doanh nghiệp giảm gía bán, đẩy nhanh trình tiêu thụ sản phẩm, nâng cao lợi nhuận cho danh nghiệp, tăng khả mở rộng sản xuất kinh doanh, mở rộng thị trường cho sản phẩm Vì phân tích giải pháp hạ thấp chi phí sản xuất từ hạ giá thành sản phẩm nhằm nâng cao khả cạnh tranh cho sản phẩm doanh nghiệp nhà quản lý quan tâm Xuất phát từ thực tế đó, trình thực tập công ty TNHH thương mại vận tải Hải Phòng với kiến thức tích luỹ với nhận thức tầm quan trọng vấn đề em chọn chuyên đề“ Tìm hiểu chi phí cách tính chi phí Công ty TNHH thương mại vận tải Hải Phòng” làm đề làm thực tập tốt nghiệp Chuyên đề tốt nghiệp gồm chương: Chương 1: Tổng quan công ty TNHH thương mại vận tải Hải Phòng Chương 2: Tìm hiểu chi phí cách tính chi phí công ty TNHH thương mại vận tải Hải Phòng Chương 3: Nhận xét đánh giá chi phí công ty TNHH thương mại vận tải Hải Phòng CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU TỔNG QUAN VỀ CÔNG TY TNHH THƯƠNG MẠI VẬN TẢI HẢI PHÒNG 1.1 Giới thiệu chung công ty 1.1.1 Cơ sở pháp lý Đầy đủ: Công ty THHH thương mại vận tải Hải Phòng Trụ sở chính: Số 341 Đã Nẵng,Phường Vạn Mỹ, Quận Ngô Quyền, Hải Phòng Mã Tên số thuế: 0200587201 Ngày nghề kinh doanh: Vận tải Vốn điều lệ: 180 000 000 000 ( trăm tám mươi tỷ đồng chẵn) 1.1.2Lịch sử hình thành phát triển 1.1.2.1.Quá trình hình thành Công ty THHH thương mại vận tải Hải Phòng thành lập theo định số 287/TCCB - LĐ ngày 30/04/2002 cục trưởng cục Hàng Hải Việt Nam 1.1.2.2.Quá trình phát triển * 2002 – 2009 Phát triển công ty Đầu tư cho đội tàu: Tổng vốn đầu tư cho đội tàu đạt 200 tỷ VND 500 tỷ VND đầu tư cho đóng nhà máy đóng tàu nước Phần lại dành cho dự án đầu tư mua tàu Hoàn thành đóng tàu, mua thêm tàu, nâng tổng số tàu biển đến hết năm 2005 tàu với tổng trọng tải gần 1,2 triệu DWT, tuổi tàu trung bình 17,4 Đầu tư cho phát triển cảng: Tổng vốn đầu tư cho hạ tầng trang thiết bị 300 tỷ VND bao gồm việc xây dựng 2000m bến để tiếp nhận tàu từ 10 000 đến 40 000 DWT Tổng số m cầu cảng đến hết năm 2009 000m Tái cấu đổi doanh nghiệp: Giai đoạn công ty tập trung tổ chức xếp lại doanh nghiệp thành viên doanh nghiệp có vốn góp để phù hợp với tình hình *2009 – 2015 Tái cấu, tập trung vào lĩnh vực nòng cốt Trong giai đoạn phát triển này, Tổng công ty tập trung vào lĩnh vực vận tải biển, khai thác cảng biển dịch vụ hàng hải, doanh nghiệp nhà nước nòng cốt lĩnh vực này, góp phần thực thành công Chiến lược biển Việt Nam đến năm 2020 năm Lĩnh vực vận tải biển: Cơ cấu lại đội tàu phù hợp với nhu cầu thị trường; có phương án bán tàu cũ khai thác không hiệu để giảm lỗ; trọng khai thác thị trường vận tải biển nước; nâng thị phần vận tải hàng hóa xuất, nhập đường biển nước ta lên 25% - 30% Rà soát lại chương trình đóng tàu biển phù hợp với khả tài Tổng công ty nhu cầu thị trường Trước mắt, dừng triển khai đóng tàu, giãn tiến độ thực 11 tàu tập trung đóng dứt điểm tàu để đưa vào khai thác chương trình đóng tàu biển ký với Tập đoàn Công nghiệp tàu thủy Việt Nam Lĩnh vực cảng biển: Tập trung khai thác cảng có, ưu tiên đầu tư đồng để khai thác có hiệu cụm cảng phía Bắc khu vực Hải Phòng, Quảng Ninh cụm cảng phía Nam khu vực Cái Mép – Thị Vải khu vực TP Hồ Chí Minh; rà soát cắt giảm chi phí, đảm bảo khai thác cảng biển có hiệu Lĩnh vực dịch vụ: Phát triển đồng dịch vụ hỗ trợ vận tải biển, đặc biệt dịch vụ logistics, hướng đến dịch vụ trọn gói mở rộng nước ngoài; hình thành số cảng cạn, trung tâm phân phối hàng hóa loại hình dịch vụ hàng hải tiên tiến khác khu vực đầu mối vận tải Chuyển đổi công ty công nghiệp tàu thủy thành đơn vị kinh doanh dịch vụ hàng hải tiến hành cổ phần hóa đủ điều kiện 1.2 Lĩnh vực kinh doanh công ty Công ty TNHH Thương Mại-Vận Tải Hải Phòng công ty chuyên ngành hoạt động sản xuất kinh doanh sau: - Kinh doanh vật tư, sắt thép, hàng kim khí, vật liệu xây dựng, xăng dầu, than - Vận tải dịch vụ vận tải hàng hóa, hành khách đường bộ, thủy - Đại lý vận tải Vận tải viễn dương - Dịch vụ xuất nhập - Đóng sửa chữa phương tiện vận tải, thủy - Kinh doanh vật tư máy móc, thiết bị, phụ tùng ngành hàng hải - Kinh doanh nhà hàng, khách sạn, nhà nghỉ, siêu thị, khu vui chơi giải trí - Kinh doanh dịch vụ du lịch lữ hành nội địa dịch vụ du lịch khác; Dịch vụ du lịch sinh thái STT Tên ngành Dịch vụ huấn luyện, đào tạo, cung ứng cho thuê thuyền viên Xây dựng nhà loại Xây dựng công trình kĩ thuật dân dụng Chuẩn bị mặt bằng: san lấp mặt Lắp đặt hệ thống điện Lắp đặt hệ thống cấp thoát nước Hoàn thiện công trình xây dựng Xây dựng công trình công nghiệp, giao thông thủy lợi, sở hạ Mã ngành 82990 41000 42 43120 43210 43221 43300 43900 tầng./ 1.3 Cơ cấu máy tổ chức 1.3.1 Sơ đồ cấu tổ chức Tổng số nhân viên 236 người Trong : Cán quản lý 88 người Thuyền viên 148 người Hình 1.1: Sơ đồ tổ chức máy quản lý Công ty BAN GIÁM ĐỐC PGĐ KHAI THÁC PGĐ KĨ THUẬT PGĐ KINH DOANH PHÒNG KĨ THUẬT KẾ VẬT TƯ & HOẠCH THUYỀN KINH VIÊN DOANH PHÒNG TÀI CHÍNH KẾ TOÁN PHÒNG QUẢN LÝ & KHAI THÁC VẬN TẢI BỘ PHẬN XUẤT NHẬP KHẨU ĐỘI TÀU SỞ HỮU 1.3 Chức nhiệm vụ Giám đốc phó giám đốc Giám đốc Là người chịu trách nhiệm cao xí nghiệp Giám đốc xí nghiệp xếp dỡ Chùa Vẽ chịu trách nhiệm chung cao trước Đảng ủy giám đốc cảng Hải Phòng việc nhận tiêu, kế hoạch cảng, đảm bảo đời sống cho cán công nhân viên xí nghiệp, chịu trách nhiệm công tác đối nội, đối ngoại, trước sách pháp luật nhà nước hoạt động sản xuất kinh doanh Các phó giám đốc Được thay mặt cho giám đốc phụ trách lĩnh vực chuyên môn theo chức quyền hạn giao Trực tiếp điều hành, quản lý chịu trách nhiệm báo cáo trước giám đốc mặt công tác phân công Thay mặt giám đốc công tác quan hệ với phòng ban cảng quan phạm vi trách nhiệm giao Phó giám đốc phụ trách giám sát Quản lý đạo ban nghiệp vụ tổ chức tiền lương, kế toán tài vụ, kinh doanh, hành y tế công tác bảo vệ xí nghiệp Tham mưu cho giám đốc xây dựng định mức lao động tiên tiến tổ chức lao động kế hoạch Theo dõi, áp dụng bảng lương, bảng chấm công, xác định lương bản, lương trách nhiệm, phụ cấp giờ, kiểm tra thực tổng quát lương Tham gia nghiên cứu hợp đồng với phong trào thi đua, nghiên cứu cải tạo hệ thống tiền lương áp dụng mức khuyến khích vật chất Phụ trách việc toán hàng hóa nhập chủ hàng, chủ tàu Quản lý nghiệp vụ ban hàng hóa công tác lưu kho, lưu bãi hàng hóa, đảm bảo hệ thống kho bãi an toàn, hàng hóa không bị mát, hư hỏng Phó giám đốc khai thác Chỉ đạo công tác xếp dỡ hàng hóa, quản lý công tác giao nhận hàng hóa xuất nhập qua cảng Kết hợp với phòng ban vị trí khác toàn xí nghiệp để giải nghiệp vụ công tác Triển khai hợp đồng ký xí nghiệp với chủ hàng, chủ tàu Giải vướng mắc trình bốc xếp, giao nhận theo quy định hợp đồng Phó giám đốc kỹ thuật Chịu trách nhiệm việc tổ chức, đạo việc quản lý, sử dụng loại phương tiện, thiết bị xếp dỡ phục vụ kịp thời cho công tác xếp dỡ, vận chuyển hàng hóa Đảm bảo nguyên liệu, máy móc thiết bị, vật tư, vật liệu, phục vụ cho sửa chữa vận hành phương tiện kỹ thuật Trực tiếp quản lý đạo đội vận chuyển, đội giới, đội đế, đội xây dựng vệ sinh công nghiệp 1.3 Chức năng, nhiệm vụ phòng ban Dưới giám đốc phòng ban với chức nhiệm vụ khác như: Ban kinh doanh tiếp thị Triển khai kế hoạch cho công ty sở phân bổ kế hoạch tháng, quý cho đơn vị thực Viết hóa đơn thu cước xếp dỡ, đôn đốc thu nợ khoản chủ hàng với xí nghiệp Theo dõi tình hình thực nhiệm vụ tiêu kinh tế sản lượng, doanh thu, giá thành, tiền lương …Tập hợp số liệu thống kê, thực làm sở đánh giá kết sản xuất kinh doanh xí nghiệp Ban tài kế toán Theo dõi hoạt động king doanh xí nghiệp, tập hợp, phản ánh khoản thu chi xí nghiệp Kiểm tra giấy tờ xuất nhập khẩu, nguyên vật liệu Báo cáo cho giám đốc trường hợp mát tài sản Quản lý việc tính toán kiểm tra tiêu quỹ tiền mặt, tiền lương, tiền thưởng, khoản phụ cấp cho CBNV, đặc biệt tài sản thông qua giá trị tiền Đôn đốc thu nợ chủ hàng, theo dõi việc sử dụng TSCĐ, TSLĐ, tính khấu hao TSCĐ theo tổng thời gian quy định Định kỳ tiến hành phân tích hoạt động kinh tế xí nghiệp Thực chế độ hạch toán kinh tế Lập báo cáo tài tình hình thu – chi Ban hành y tế Phục vụ công tác chăm lo đời sống sức khỏe cho CBNV xí nghiệp thông qua việc khám chữa bệnh kiểm tra sức khỏe định kỳ, vệ sinh môi trường, phục vụ ăn uống, sinh hoạt cho CBNV Ban kỹ thuật vật tư Tham mưu cho giám đốc phó giám đốc kỹ thuật công tác kỹ thuật, vật tư, quy trình công nghệ an toàn xếp dỡ an toàn lao động Căn vào nhiệm vụ sản xuất lập phương án khai thác sử dụng hợp lý phương tiện, thiết bị đạt suất chất lượng an toàn Có sơ đồ theo dõi trình hoạt động phương tiện, lập mức sửa chữa sửa chữa kịp thời, thay đáp ứng cho sản xuất đảm bảo an toàn cho phương tiện Xây dựng phương án mua sắm vật tư, nhiên liệu công cụ xếp dỡ Bồi dưỡng tay nghề cho công nhân kỹ thuật, huấn luyện an toàn định kỳ cho cán công nhân viên lập kế hoạch lo trang thiết bị bảo hộ lao động cho cán công nhân viên Thường xuyên kiểm tra, uốn nắn ngăn chặn vi phạm, không để xảy tai nạn đáng tiếc cho người lao động Ban tổ chức tiền lương Tham mưu cho giám đốc công tác cán bộ, tổ chức xếp máy điều hành sản xuất, đảm bảo chế độ sách liên quan đến quyền lợi nghĩa vụ cán công nhân viên xí nghiệp, xếp việc làm cho người lao động Căn vào kế hoạch, nhiệm vụ sản xuất tham mưu cho giám đốc công tác lao động Tổ chức sử dụng lao động hợp lý với nghành nghề đào tạo Áp dụng định mức lao động vào thực, nghiên cứu chỉnh lý để cải tiến Tính toán lương cho cán công nhân viên theo sách nhà nước đơn giá quy định cảng Ban điều hành sản xuất Trực tiếp tổ chức quản lý hoạt động sản xuất xí nghiệp, hoạt động khai thác có điều phối đạo ban Là ban có chức quan trọng xí nghiệp, đảm bảo hai nhiệm vụ bốc xếp tàu bãi Tình hình lao động doanh nghiệp 1.4.1.Quản trị nhân lực Tổng số nhân viên 236 người Trong : Cán quản lý 88 người Thuyền viên 148 người Các nhân viên công ty người có tay nghề cao, thục công việc đảm bảo đem đến cho khách hàng hài lòng sử dụng dịch vụ công ty Với đội ngũ cán nhân viên nhiệt huyết, tài trách nhiệm Mỗi thành viên công ty tìm tòi sáng tạo công việc nhằm đạt hiệu tốt công việc Từ ban lãnh đạo cán công nhân viên công ty làm việc tin thần đoàn kết, công lao động sáng tạo tương trợ lẫn phát triển Các nhân viên công ty có tuổi đời thuộc nhiều lớp khác nhiên đa số số lao động trẻ làm việc trực thuộc phòng kinh doanh hay công việc đòi hỏi sức lực hậu cần hậu vận chuyển Nhân viên công ty nhiệt tình với công việc, hoàn thành tốt nhiệm vụ giao đồng thời có tinh thần học hỏi cao nhân viên công ty với tiếp tục tham gia lớp học để nâng cao nghiệp vụ thân Hiện số nhân viên làm việc phòng ban có trình độ đại học tốt nghiệp chuyên ngành mà phục vụ đồng thời có kinh nghiệm làm việc nhiều năm Số nhân viên chiếm khoảng 25% tổng số nhân viên công ty Số nhân viên lại làm việc nhà máy tham gia sản xuất đòi hỏi có trình độ phổ thông trở lên, có tinh thần làm việc đảm bảo hoàn thành tốt nhiệm vụ giao Đặc điểm nhân lực Bảng 1.2 : Tình hình lao động công ty Chỉ tiêu phân loại lao động Số lao động Phân loại theo độ tuổi Phân loại theo giới tính Phân loại theo trình độ Từ 20-35 Từ 36-45 Từ 46-60 Nam Nữ Lao động đại học Lao động trung cấp Lao động phổ thông (người) 149 71 16 212 24 70 83 83 Tỷ lệ (%) 63 30 89 10,3 30 35 35 Bảng 5: Chi phí quản lý doanh nghiệp Năm 2012 Tỷ trọng (%) Năm 2013 Tỷ trọng(%) Tỷ trọng (%) Năm 2014 51 85% 145,684,356 13 91% 40,580,459 46% 20,573,123 39 62% 11 79% 91% Chi phí cho nhân viên Chi phí vật liệu quản lý Chi phí đồ dùng văn phòng Chi phí hao tài sản cố 479,623,641 69,358,673 43,134,456 54 91% 64% 76% 178,378,980 45,123,567 36,123,567 định Thuế, phí lệ phí Chi phí dự phòng Chi phí dịch vụ mua nước 46,896,556 67,879,567 108,678,062 14% 40% 11 35% 7,678,678 10,567,908 89,689,996 78% 11% 27 52% 8,933,440 40,455,661 59,880,223 47% 11 79% 17 40% Chi phí tiến khác Tổng 24,567,880 57,238,992 887,377,827 64% 16% 100% 10,674,445 88,698,374 336,680,102 11% 27 21% 100% 9,456,789 28,096,048 396,660,099 66% 36% 100% Nguồn : phòng kế toán Qua bảng số liệu ta thấy chi phí quản lý doanh nghiệp loại chi phí tương đối quan trọng Nó bao gồm nhiều khoản mục khác bao gồm chi phí cho nhân viên, chi phí vật liệu quản lý, chi phí đồ dùng văn phòng đồng thời qua ta có nhận xét chi phí quản lý doanh nghiệp biến đổi rõ rệt, năm 2012 chi phí cao nên tới trăm triệu, nhiên khủng hoảng ngành mà đến giai đoạn 2013, 2014 doanh nghiệp cắt giảm nhân viên số loại chi phí giảm đáng kể góp phần làm giảm loại chi phí xuống trăm triệu đồng cấu chi phí quản lý doanh nghiệp ta thấy doanh nghiệp phân bổ phần lớn vào chi phí cho nhân viên, gồm tiền lương khoản phụ cấp 2.2.4.3Chi phí khác : Bao gồm giá trị lại tài sản cố định nhượng bán, lý, chi phí lý tài sản cố định, phí khuyến khích khách hàng chi phí nhỏ internet, điện thoại, điện nước Bảng 6: Chi phí khác Chi phí Lý TSCD Phí khuyến khích khách hàng Chi phí khác Năm 2012 10,345,442 Năm 2013 7,556,663 Năm 2014 9,864,553 8,677,575 17,608,878 14,310,955 19,023,017 25,165,541 24,175,508 Nguồn: Phòng kế toán Qua bảng số liệu ta nhận xét, chi phí khác phần chi phí nhỏ phát sinh trình hoạt động doanh nghiệp, đồng thời chiếm tỷ trọng nhỏ tổng chi phí CHƯƠNG 3: NHẬN XÉT,ĐÁNH GIÁ CHI PHÍ CỦA CÔNG TY TNHH THƯƠNG MẠI VẬN TẢI HẢI PHÒNG 3.1:Đánh giá,nhận xét Sau phân tích đánh giá thực trạng chi phí doanh nghiệp ta thấy rõ đặc điểm mà doanh nghiệp cần khắc phục đặc điểm mà doanh nghiệp cần phát huy Vì doanh nghiệp vận tải biển, doanh nghiệp không sản xuất hay buôn bán sản phẩm, doanh nghiệp tập rung vào dịch vụ vận chuyển hàng hóa đường biển, nên cách tính phân bổ phân loại chi phí có phần khác so với công ty khác Ta thấy phân bổ chi phí doanh nghiệp chủ yếu vào chi phí cung ứng dịch vụ, nhiên doanh nghiệp phân bổ không tốt, mà việc tiết kiệm chi phí kinh doanh vấn đề doanh nghiệp cần qua tâm đến lúc Từ tiêu ta đánh giá việc tiết kiệm chi phí doanh nghiệp tốt hay chưa Thông qua hàng loại tiêu chi phí đánh giá mục chi phí ta đưa nhận xét chung rõ rệt việc tiết kiệm chi phí điểm tồn mà doanh nghiệp cần khắc phục rong thời gian tới Thứ nhất, tỉ suất chi phí kinh doanh, so với doanh nghiệp ngành, năm 2013 2014 năm khó khăn so với ngành vận tải, chịu khủng hoảng ngành giai đoạn năm 2010- 2011, doanh nghiệp cố gắng khắc phục tình trạng này, doanh thu thu so với phần chi phí bỏ không lớn, đồng thời giá cước vận tải vận tải hàng hóa bị trững lại, doanh nghiệp cố gắng khắc phục để đạt mức lợi nhuận không âm, không đưa công ti tình trạng phá sản, nhiên năm 2015, ngành vận tải ổn định, tỉ suất sử dụng chi phí lại giảm, nhiều doanh nghiệp vận tải hàng hóa phát triển, để cạnh tranh với thị trường, công ty dã cố gắng việc giảm giá cước vận tải hệ phần lợi nhuận thu nhỏ Thứ hai, mức tiết kiệm chi phí, tiết kiệm chi phí giá nguyên vật liệu lương cho thuyền viên, nhân công cao, nên mức tiết kiệm nhỏ Tình hình thực việc tiết kiệm khó khăn, doanh nghiệp cần có cấu tổ chức nhân viên Cắt giảm chi phí nhân công thuyền viên Đặc biệt việc đưa khai thác tàu mang lại doanh thu không hiệu quả, lý đóng tàu phục vụ vận tải tốt Thứ ba, hệ số sinh lời chi phí, lợi nhuận đạt nhỏ, chi phí bỏ lớn, nên hệ số sinh lời doanh nghiệp nhỏ, để phát triển cao, lợi nhuận công ty cần nâng cao, mà để lợi nhuận nâng cao việc tiết kiệm chi phí trọng doanh nghiệp Ưu điểm Đội tàu Công ty hoàn toàn mới, có trọng tải phù hợp với lượng hàng hóa luân chuyển thời điểm kinh tế Dịch vụ vận tải Công ty thu hút nhiều khách hàng lựa chọn với ưu điểm xếp dỡ nhanh chóng.Đàm phán thành công với tổ chức tín dụng tạm thời chưa thu nợ Gốc lãi vay Do năm vừa qua Công ty toán kịp thời lương cho toàn thể CB-CNV Khó khăn, thách thức Thực trạng tổng quan nêu cho thấy, để nâng cao lực vận tải biển Việt Nam đáp ứng nhu cầu lưu thông hàng hóa, hành khách vùng, khu vực ven biển từ bờ đảo xa bờ, có số bất cập, vướng mắc: Tính đồng bộ, thống sách hàng hải với Luật Hàng hải luật, sách số ngành, lĩnh vực liên quan với luật, sách vận tải biển có bất cập, đòi hỏi cần tiếp tục nghiên cứu đề xuất điều chỉnh phù hợp Hiện nay, hoạt động kinh tế hàng hải nhiều khó khăn, vướng mắc nên việc đề xuất sửa đổi ban hành số chế liên quan nâng cao lực cạnh tranh yêu cầu thiết doanh nghiệp Về tình trạng cạnh tranh cung ứng dịch vụ: Do phần lớn nhà xuất Việt Nam xuất hàng theo điều kiện FOB, FCA nên quyền định đoạt vận tải người mua định, dĩ nhiên người mua định công ty nước họ để thực điều Bất cập không dễ giải quyết, phần lớn nhà xuất Việt Nam gia công xuất hàng cho khách hàng lớn có hợp đồng dài hạn với doanh nghiệp vận tải biển nước Về sở hạ tầng vận tải: Thực tế nhu cầu vận chuyển hàng hóa Việt Nam lớn, với tỷ lệ tăng trưởng trung bình 20%/năm tăng lên 25%/năm thời gian ngắn (năm 2013, lượng hàng thông qua cảng Việt Nam 326 triệu tấn, tăng 18% so với năm 2010) Tuy nhiên, Việt Nam xếp hạng thấp sở hạ tầng vận tải số kinh tế trọng điểm khu vực Đông Nam Á Phần lớn cảng biển Việt Nam không thiết kế cho việc bốc dỡ hàng cho tàu chuyên dung; cảng dịch vụ hàng hải trực tiếp kết nối Việt Nam với cảng biển châu Âu hay Mỹ; hệ thống kho bãi nước lại không phù hợp với hàng hóa bốc dỡ nhanh, có nhiều kho bãi khai thác 30 năm không đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế Chưa kể đến tình trạng thiếu điện dịch vụ hỗ trợ giao tiếp thông tin (viễn thông) Tốc độ phát triển sở hạ tầng Việt Nam chậm nhiều so với quốc gia láng giềng Trung Quốc Lượng hàng tồn trữ cao chuỗi cung ứng chậm chạp nguyên nhân làm chậm trình tăng trưởng kinh tế Việt Nam Về tính liên kết: Cho tới nay, doanh nghiệp vận tải biển Việt Nam hoạt động độc lập thiếu hẳn liên kết cần thiết Trong xu hướng thuê (outsourcing), doanh nghiệp cần tập trung vào mạnh thuê dịch vụ mạnh; 80% công ty kinh doanh dịch vụ logistics Việt Nam có tổng vốn pháp định chưa đến 1,5 tỷ đồng (90 000 USD) Đề xuất số biện pháp nhằm tiết kiệm chi phí vận tải Vận tải biển nước ta ngày đóng vai trò quan trọng lưu thông hàng hóa Việt Nam với nước giới khu vực, góp phần lớn vào việc đưa kinh tế Việt Nam hội nhập với kinh tế quốc tế Tuy nhiên, chi phí vận tải hàng hóa rào cản lớn thương mại quốc tế Sự bùng nổ chi phí vận tải không làm suy giảm tăng trưởng thương mại mà làm thay đổi đến kinh tế giới nói chung quốc gia nói riêng Bài viết đánh giá thực trạng số giải pháp nhằm giảm chi phí vận tải biển thời gian tới Tổng quan chung Với 3.260km bờ biển, vận tải biển lĩnh vực phát triển mạnh mẽ số loại hình vận tải Việt Nam, đảm nhận vận chuyển 80% hàng hóa lưu thông nước Từ năm 1995 đến nay, vận tải biển song hành tăng trưởng giao thương hàng hóa với tốc độ tăng sản lượng bình quân 15%/năm Tại Việt Nam, khoảng 90% lượng hàng hóa XNK được vận chuyển bằng đường biển, vận tải đường “gánh” chừng 75% lượng hàng hóa vận tải nội địa Cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới tác động lớn đến ngành Vận tải biển, nên những năm gần Ngành gặp rất nhiều khó khăn, cụ thể: Về đội tàu: Tính đến cuối năm 2013, đội tàu vận tải biển Việt Nam có 788 tàu loại, với tổng dung tích 4,3 triệu GT tổng trọng tải khoảng 6,9 triệu DWT, đứng thứ 5/10 nước ASEAN; ra, Việt Nam sở hữu 80 tàu mang cờ quốc tịch nước với tổng trọng tải 1,1 triệu DWT, chiếm khoảng 15% tổng trọng tải đội tàu quốc gia Thế nhưng, trọng tải bình quân tàu Việt Nam tương đối thấp (3 960 DWT/tàu), xếp hạng 9/10 nước ASEAN Tàu có trọng tải vạn DWT chiếm gần 80%, tàu 5-15 vạn chiếm khoảng 17%, tàu 15 vạn có tàu, chiếm 3,3% Sở hữu đội tàu khoảng 600 chủ tàu thuộc thành phần kinh tế, có 33 chủ tàu lớn sở hữu đội tàu có tổng trọng tải vạn DWT, lại đội tàu nhỏ thuộc thành phần kinh tế tư nhân, nhỏ lẻ địa phương Hải Phòng, Thanh Hóa, Thái Bình Về sản lượng vận tải biển: Năm 2013, sản lượng hàng hóa thông qua hệ thống cảng biển Việt Nam đạt 326 triệu tấn, năm 2012 294 triệu tấn, năm 2011 đạt 286 triệu Mức độ tăng trưởng bình quân hàng năm sản lượng vận tải biển giảm từ 19,6%/năm giai đoạn 2002-2008 xuống 17% năm 2009 4,41% năm 2012 Về hiệu kinh doanh: Các doanh nghiệp vận tải biển vẫn giai đoạn kinh doanh khó khăn giá cước thấp, khan nguồn hàng, chi phí nhiên liệu tăng cao, hàng loạt doanh nghiệp nhỏ địa phương bị phá sản, doanh nghiệp lớn Nhà nước lâm vào tình trạng thua lỗ, nợ nần Ngoài ra, còn một số tồn tại làm ảnh hưởng đến hiệu quả kinh doanh như: cấu đội tàu không phù hợp, tình trạng kỹ thuật yếu kém, tàu bị lưu giữ nhiều nước ngoài; việc tổ chức quản lý, cung ứng dịch vụ doanh nghiệp Việt Nam yếu, thiếu liên kết hãng tàu, chủ hàng, thương mại, bảo hiểm; nguồn tài khó khăn; nguồn nhân lực yếu thiếu; tập quán mua CIF, bán FOB làm hội thuê phương tiện… Về sở hạ tầng: Hệ thống cảng biển Việt Nam hoàn thành việc đầu tư xây dựng hình thành trung tâm cảng phía Bắc (Hải Phòng, Quảng Ninh), miền Trung (Đà Nẵng, Quảng Ngãi, Quy Nhơn, Nha Trang) phía Nam (TP Hồ Chí Minh, Đồng Nai Bà Rịa - Vũng Tàu) Trong trung tâm cảng, hình thành cảng cửa ngõ quốc tế cảng Lạch Huyện (Hải Phòng), cảng Bà Rịa-Vũng Tàu (khu vực Cái Mép-Thị Vải) Hệ thống kết cấu hạ tầng hàng hải đã được đầu tư xây dựng và khai thác gồm 17 cảng biển loại 1, 25 cảng biển loại 2, 13 cảng biển loại 3, bao gồm 219 bến/khu bến với 373 cầu bến (213 bến cảng tổng hợp, container với chiều dài cầu bến 35 900m, 160 bến cảng chuyên dùng) Ngoài ra, còn có 07 trung tâm logistics, 19 ICD đã vào hoạt động và có khoảng hàng trăm kho bãi nằm ngoài phạm vi cảng Hệ thống kho bãi phát triển theo nhịp độ tăng trưởng của lượng hàng hóa thông qua cảng biển, chủ yếu là hàng container nên hệ thống kho bãi ngoài cảng cũng có xu hướng gia tăng cả về số lượng, quy mô và chức Các loại hình kho bãi chủ yếu là container, kho CFS, kho ngoại quan, hiện có một số kho bãi lớn và dần trở thành các khu cung cấp dịch vụ quy mô lớn, trung tâm phân phối hàng hóa của khu vực Thực trạng chi phí vận tải biển Chi phí vận tải biển được cấu thành bởi nhiều chi phí thành phần khác nhau, và được chia làm các loại chi phí: chi phí vận tải, phí bốc dỡ, phí lưu kho bãi, cảng phí và phí hải quan, phí đóng gói, đó phí vận tải chiếm tỷ lệ cao nhất khoảng 58% tổng chi phí, phí bốc dỡ chiếm 21%, phí lưu kho bãi chiếm 10%, phí đóng gói chiếm 8%, cảng phí và phí hải quan chiếm 3% Theo Điều 70 Bộ luật Hàng hải Việt Nam, tiền cước vận chuyển người thuê vận chuyển trả dùng tàu biển để vận chuyển hàng hoá từ cảng nhận hàng đến cảng trả hàng theo hợp đồng vận chuyển hàng hóa đường biển bên thỏa thuận Ngoài ra, loại phụ cước thường gặp vận tải biển khoản cước tính thêm vào cước biển biểu giá hãng tàu hay công hội nhằm bù đắp cho hãng tàu chi phí phát sinh thêm hay doanh thu giảm nguyên nhân cụ thể (như giá nhiên liệu thay đổi, chiến tranh…) - nên khó xác định giá cước vận tải biển cách xác Ngoài ra, chi phí vận tải có vai trò rất lớn việc cấu thành phí logistics Việc giảm chi phí vận tải đồng nghĩa với việc giảm chi phí logistics Theo đánh giá của Ngân hàng Thế giới, tổng chi phí logistics của Việt Nam thuộc loại khá cao, khoảng 25% GDP, Thái Lan là 19%, Trung Quốc 18%, Nhật Bản 11%, Singapore 8%, Mỹ là 7,7% Chi phí logistics càng giảm theo cấp độ phát triển của nền kinh tế: các nước phát triển chi phí logistics chiếm khoảng 10 - 13% GDP, các nước phát triển khoảng 15 - 20% GDP, với nước phát triển tỷ lệ 30% Một số đề mục giảm chi phí vận taỉ cho doanh nghiệp Để giảm chi phí vận tải biển, đồng thời nâng cao lực cạnh tranh, thị phần vận tải của doanh nghiệp vận tải biển Việt Nam, Cục Hàng hải Việt Nam kiến nghị một số chế chính sách sau: Giảm chi phí nhiên liệu: Chi phí nhiên liệu chiếu 40% chi phí vận tải biển Những năm gần đây, giá nhiên liệu không ổn định liên tục tăng cao, các doanh nghiệp vận tải biển Việt Nam phải mua nhiêu liệu nước với mức giá cao khoảng 30% so với giá nhiêu liệu mua ở Singapore Để hỗ trợ giảm chi phí vận tải biển, đồng thời nâng cao khả cạnh tranh của doanh nghiệp vận tải biển Việt Nam, kiến nghị Nhà nước có chính sách hỗ trợ các doanh nghiệp vận tải biển Việt Nam được mua nhiêu liệu với mức giá ưu đãi tại Nhà máy lọc dầu Dung Quất Giảm thuế thu nhập thuyền viên: Để thu hút được đội ngũ sỹ quan, thuyền viên có lực gắn bó lâu dài với nghề, đồng thời để cải thiện thu nhập cho đội ngũ thuyền bộ, đồng thời tiết kiệm chi phí hoạt động của doanh nghiệp, kiến nghị Nhà nước có chính sách giảm thuế thu nhập cá nhân xuống 0% tiền lương (bao gồm tiền công phụ cấp) sỹ quan thuyền viên làm việc tàu biển Chính sách giảm thuế, phí: Giảm thuế hàng hóa vật tư, thiết bị phục vụ cho sửa chữa, bão dưỡng tàu biển; hoạt động vận tải nội địa tàu mang cờ quốc tịch Việt Nam, áp dụng mức thuế suất thuế giá trị gia tăng 5% vòng năm; nguồn thu từ vận tải hàng hóa tuyến vận tải biển, giảm 15% thuế thu nhập doanh nghiệp thời gian 10 năm Đối với dự án đầu tư tàu biển tham gia vận tải hàng hóa XNK, doanh nghiệp hỗ trợ vay vốn lưu động với lãi suất ưu đãi từ Ngân hàng Phát triển Việt Nam; doanh nghiệp vận tải biển Việt Nam ưu tiên mua nhiên liệu phục vụ nhu cầu vận tải nội địa với mức giá ưu đãi Nhà máy lọc dầu Dung Quất Đối với hàng hóa nhập dùng tàu biển Việt Nam vận chuyển, giảm 10% mức thuế nhập theo quy định hành văn pháp luật liên quan Giảm chi phí bốc dỡ Việc đầu tư hệ thống cảng biển phải được quy hoạch đầu tư đồng bộ, có thể kết nối trực tiếp với vận tải đường biển, đường sắt, đường sông, đường bộ nhằm giúp giảm bớt chi phí về vận tải có sự kết hợp tốt giữa các phương thức vận tải khác (tập trung vào khu vực cảng cửa ngõ trọng điểm: Lạch Huyện, Tiên Sa, Cái Mép-Thị Vải) lập kế hoạch di dời các cảng biển nằm sâu sông để giảm chi phí hoa tiêu và phí luồng lạch Đầu tư, nâng cấp trang thiết bị công nghệ bốc dỡ, nâng cao lực bốc dỡ để giảm thời gian quay vòng tàu, tiết kiệm chi phí lưu kho bãi và cảng phí Áp dụng công nghệ thông tin, trao đổi dữ liệu trực tuyến nhằm giảm bớt chi phí về thủ tục giấy tờ, tiết kiệm thời gian và giúp doanh nghiệp kiểm soát và quản lý được thông tin về hàng hóa mọi lúc mọi nơi Các quan liên quan phối hợp với các địa phương phối hợp chặt chẽ đưa các giải pháp nhằm hạn chế ách tắc giao thông giờ cao điểm các tuyến đường vào cảng biển khu vực nội đô để giảm thời gian và tốc độ giao nhận hàng hóa Tăng cường lực các tuyến luồng hàng hải các khu vực trọng điểm, đầu tư mở rộng nâng cấp tuyến luồng đảm bảo chuẩn tắc, lắp đặt hệ thống VTS, AIS, bố trí kinh phí nạo vét tu hàng năm để đảm bảo an toàn cho tàu trọng tải lớn vào cảng biển Giảm chi phí kho bãi: Đầu tư xây dựng hệ thống cảng mở để giảm bớt các chi phí về thủ tục hải quan, thuế xuất nhập khẩu; xây dựng trung tâm logistics tại các khu vực trọng điểm, ban hành chính sách ưu đãi và hỗ trợ đầu tư các trung tâm logistics cho các tổ chức, cá nhân nước và nước ngoài có các dự án tại khu kinh tế trọng điểm Chính sách giảm cảng phí: Hiện cảng phí được áp dụng theo Quyết định số 98/2008/QĐ-BTC ban hành phí, lệ phí hàng hải và biểu mức thu phí, lệ phí hàng hải và Thông tư 41/2012/TT-BTC hướng dẫn mức thu phí hàng hải đối với tàu có trọng tải lớn cập cảng Cái Mép-Thị Vải Cục HHVN dự thảo thông tư thay thế Quyết định số 98/2008/QĐ-BTC, đồng thời để khuyến khích tàu vào hoạt động tải khu vực Cái Mép-Thị Vải và giảm cảng phí cho tàu vào khu vực này, Cục HHVN kiến nghị Bộ GTVT đề nghị với Bộ Tài chính cho phép áp dụng giảm phí, lệ phí hàng hải 40-50% cho các tàu trọng tải dưới 50 000 DWT Ban hành các chính sách ứng dụng công nghệ thông tin hoạt động logistics, đặc biệt cần tận dụng ưu thế vượt trội của thương mại điện tử cho dịch vụ vận tải, dịch vụ logistics quy mô toàn cầu nhằm tạo thuận lợi hoạt động cung ứng dịch vụ Để giảm chi phí thông quan, hệ thống cảng cạn hình thành số địa điểm nội địa để làm thủ tục hải quan cho hàng hóa XNK container, bãi gom hàng hóa XNK, bãi chứa container hậu phương cảng biển Thực chất vị trí chủ yếu làm nhiệm vụ thông quan (khối lượng hàng hóa XNK container làm thủ tục hải quan ICD chiếm 35-40%) Ban hành các chính sách triển khai áp dụng thủ tục điện tử cảng biển nhằm cải cách hành chính và minh bạch dịch vụ công, giúp tiết kiệm thời gian và chi phí cho doanh nghiệp vận tải KẾT LUẬN Như biết kinh tế chuyển từ tập trung quan liêu bao cấp sang kinh tế thị trường kinh tế nước ta thay da đổi thịt với tốc độ tăng trưởng không ngừng Bên cạnh tồn phủ nhận tính ưu việt chế thị trường mà chế khác Vì mà mức độ cạnh tranh trở nên vô gay gắt đòi hỏi doanh nghiệp không tìm cách trì tồn mà thích nghi với điều kiện thách thức mới.theo kịp guồng quay xã hội Bài thiết kế đã phản ánh những vấn đề về tình hình kinh doanh hoạt động của công ty TNHH Thương Mại Vận Tải Hải Phòng Mặc dù đã rất cố gắng kiến thức còn nhiều hạn chế nên bài viết còn nhiều thiếu sót rất mong được sự chỉ bảo thêm của các thầy các cô để bài viết được hoàn thiện Em xin chân thành cảm ơn nhà trường tổ chức chương trình thực tập đêr chúng em sâu sát thực tế, lấy kinh nghiệm nghề nghiệp Em chân thành cảm ơn phía công ty Cổ phần Xây lắp Thương mại Biển Phương Bắc tạo điều kiện cho em thực tập công ty bảo nhân viên hướng dẫn Sau em xin chân thành cảm ơn hướng dẫn tận tình giảng viên : G.v Phạm Ngọc Thủy hướng dẫn, giúp đỡ em hoàn thành thiết kế này Em xin chân thành cám ơn TÀI LIỆU THAM KHẢO PGS TS ĐẶNG THỊ LOAN (2005), Giáo trình kế toán tài doanh nghiệp, trường đại học kinh tế quốc dân,nhà xuất thống kê PGS TS VƯƠNG TOÀN THUYÊN giáo trình kinh tế vận tải biển, trường đại học Hải Phòng Chủ Biên NGÔ THẾ CHI (2005), giáo trình phân tích tài doanh nghiệp, nhà xuất tài Chủ Biên Phạm Văn Được Đặng Kim Cương (1997), giáo trình phân tích hoạt động kinh doanh, nhà xuất thống kê PGS TS PHÍ MẠNH HỒNG (2009), giáo trình kinh tế vi mô, trường đại học quốc gia Hà Nội Web: luanvan co Phòng kế toán tài chính, phòng nhân sự, phòng kế hoạch khai thác kinh doanh công ty TNHH thương mại vận tải Hải Phòng Báo cáo tài chính, bảng cân đối kế toán… công ty TNHH thương mại vận tải Hải Phòng MỤC LỤC DANH MỤC SƠ ĐỒ BẢNG BIỂU Hình 1.1: Sơ đồ tổ chức máy quản lý Công ty .6 Bảng 1.2 : Tình hình lao động công ty 10 Bảng 1.3: Bảng kết hoạt động sản xuất kinh doanh công ty từ năm 2012 đến năm 2014 14 Bảng 1: Tổng hợp kết hoạt động sản xuất kinh doanh công ty giai đoạn ( 2012-2014) .20 Bảng 2 : Giá vốn hàng bán công ty .22 Bảng2.3: Tổng hợp chi phí chuyến 32 Bảng : Chi tài công ty 34 Bảng 5: Chi phí quản lý doanh nghiệp 36 Bảng 6: Chi phí khác 37 [...]... phạm hợp đồng và dẫn đến bồi thường CHƯƠNG 2 : TÌM HIỂU CHI PHÍ VÀ CÁCH TÍNH CHI PHÍ CỦA CÔNG TY TNHH THƯƠNG MẠI VẬN TẢI HẢI PHÒNG 2 1 Cơ sở lý luận về chi phí sản xuất kinh doanh 2 1 1 Chi phí sản xuất kinh doanh và phân loại chi phí sản xuất kinh doanh a Khái niệm về chi phí Chi phí sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp là biểu hiện bằng tiền của toàn bộ các hao phí về lao động sống và lao động vật... chi phí giao dịch, đối ngoại c Ý nghĩa của việc tăng cường quản lý chi phí và tiết kiệm chi phí Trong quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh, các doanh nghiệp phải luôn quan tâm đến việc quản lý chi phí vì mỗi đồng chi phí không hợp lý đều làm giảm lợi nhuận của doanh nghiệp Chi phí sản xuất kinh doanh chính là cơ sở để tính lợi nhuận của doanh nghiệp 2 2 Đánh giá thực trạng chi phí của công ty TNHH. .. chi phí công cụ dụng cụ các chi phí khác phát sinh ở phạm vi toàn doanh nghiệp như tiền lương và phụ cấp lương trả cho Hội đồng quản trị, ban giám đốc, nhân viên các phòng ban quản lý; chi phí vật liệu, đồ dùng văn phòng, các khoản thuế, lệ phí, bảo hiểm, chi phí dịch vụ mua ngoài thuộc văn phòng Doanh nghiệp Các khoản chi phí dự phòng giảm giá hàng tồn kho, dự phòng nợ khó đòi, công tác phí, các chi. .. với 2013 chi phí giảm xuống 7 % 4 Chi phí quản lý doanh nghiệp Chi phí quản lý doanh nghiệp giai đoạn 2012- 2013 có phần giảm sút, theo bảng thống kê ta thấy chi phí giảm 64 % tương ứng 565,069,772 giai đoạn 20132014 chi phí sản xuất của doanh nghiệp tăng 5 % tương ứng tăng 15,998,089 5 Chi phí khác Chi phí khác chi m tỷ trọng nhỏ trong cơ cấu của công ty, nhưng qua bảng số liệu ta thấy chi phí này... vải Chi phí này lập theo kế hoạch oán, nó phụ thuộc vào từng tàu Chi phí vật rẻ mau hỏng cho chuyến đi được tính theo công thức: RVR = kvr.Kt Tkt Tch (đ/ chuyến) Trong đó: kVR: hệ số tính đến chi phí vật rẻ mau hỏng (%), phụ thuộc vào từng tàu Ở đây ta tính cho các tàu có kVR = 1 5% 5 Chi phí bảo hiểm tàu: Là khoảng chi phí mà chủ tàu phải nộp cho công ty bảo hiểm về việc mua bảo hiểm cho con tàu của. .. ứng dịch vụ và các hoạt động xúc tiến thương mại nhưđại diện,môi giới,quảng cáo,triển lãm chi phí mà doanh nghiệp phải bỏ ra là các chi phí về vật chất, tiền vốn và sức lao động để thực hiện các hoạt động đó trong một thời kỳ nhất định Vì vậy có thể nói rằng: Chi phí sản xuất-kinh doanh của một doanh nghiệp là biểu hiện bằng tiền của những hao phí về vật chất, về sức lao động và các chi phí bằng... định của tổng quỹ lương của đơn vị, xác định theo công thức: RBHXH = kBHXH RLch (đ/chuyến) Trong đó: -kBHXH: hệ số tính đến BHXH, theo quy định kBHXH=17% 9 Chi phí nhiên liệu, dầu nhờn: Đây là khoản chi phí chi m tỉ trọng lớn trong chi phí khai thác, chi phí này phụ thuộc vào công suất máy, loại nhiên liệu và được tính bằng công thức: RNL = (RC + RĐ) KDN (USD/chuyến) Trong đó: -kDN: hệ số tính đến chi. .. 90% các chi phí còn lại chỉ chi m 1 phần tỷ trọng rất nhỏ Chi phí lãi vay chi m tỷ trọng lớn trong chi phí của công ty Năm 2012 chi phí lãi vay của công ty đạt mức khá cao hơn 1 tỷ đồng dến năm 2013 chi phí lãi vay cũng có phần giảm, nhưng giàm không đáng kể chỉ giảm hơn 1 trăm triệu đồng, năm 2014 chi phí lãi vay lại tăng nhưng cũng không tăng đáng kể, ta có thể thấy chi phí lãi vay qua 3 năm ở trạng... nguyên liệu tăng,… dẫn đến chi phí bán hàng hay chi phí cung cấp dịch vụ của công ty cũng tăng lên đáng kể so với năm 2012 + Năm 2014 do doanh nghiệp đã một phần vực dậy và dần dần đi vào chi u hướng ổn định nên đã biết tiết chế và giảm bớt 1 vài chi phí từ chi phí bán hàng Vì là doanh nghiệp viện tải biển nên ta có thể thấy giá vốn của dịch vụ cung cấp luôn lớn hơn giá vốn của hàng hóa đã cung cấp (... 2 2 Đánh giá thực trạng chi phí của công ty TNHH thương mại vận tải Hải Phòng 2.2.1 Tình hình tổng chi phí của doanh nghiệp Bảng 2 1: Tổng hợp kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh công ty giai đoạn ( 2012-2014) Kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh Chỉ tiêu 1 Giá vốn hàng bán 2 Chi phí bán hàng 3 Chi phí quản lý doanh nghiệp 4 Chi phí khác 5 Tổng chi phí So sánh năm 2012/2011 Tương Tuyệt đối (+/-)