Sáng kiến kinh nghiệm trong dạy học môn chạy nhanh thể dục lớp 6 Nhằm phát huy tính tích cực của học sinh trong việc học môn chạy nhanh Đơn giản chỉ là tổ chức cho học sinh vận động’’… Giúp học sinh phát triển toàn diện về đạo đức, thể chất, thẩm mỹ và các kĩ năng cơ bản nhằm hình thành nhân cách con người Việt nam XHCN, xây dưng tư cách và trách nhiệm công dân, chuẩn bị cho học sinh tiếp tục học lên, hoặc đi vào cuộc sống lao động, tham gia xây dựng và bảo vệ Tổ quốc…’’. Giáo dục học sinh lớp 6 nhằm giúp học sinh củng cố và phát triển những kết quả đã được học ở lớp 5 và tiếp tục học ở lớp 6 môn chạy nhanh. Nhằm phát triển con người toàn diện.
Trang 1PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO PHÙ CỪ
TRƯỜNG THCS QUANG HƯNG
- -SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM PHÁT HUY TÍNH TÍCH CỰC CỦA HỌC SINH TRONG DẠY HỌC CHẠY NHANH LƠP 6
Họ và tên : Nguyễn Thi Bào
Trường : THCS Quang Hưng
Năm học: 2012 – 2013
Trang 2PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO PHÙ CỪ
TRƯỜNG THCS QUANG HƯNG
- -SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM PHÁT HUY TÍNH TÍCH CỰC CỦA HỌC SINH TRONG DẠY HỌC CHẠY NHANH LƠP 6 Họ và tên : Nguyễn Thi Bào Tổ : Khoa học Tự nhiên Trường : THCS Quang Hưng XẾP LOẠI Cấp trường Cấp huyện Cấp tỉnh ………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
Năm học: 2012 – 2013
Trang 3PHÁT HUY TÍNH TÍCH CỰC CỦA HỌC SINH TRONG DẠY HỌC CHẠY NHANH LỚP 6
I - ĐẶT VẤN ĐỀ
A – Lý do chọn đề tài :
Đảng và nhà nước ta đã khẳng định con người là vốn quý nhất của xã hội, là nguồn lực to lớn nhất và quan trọng nhất trong sự nghiệp xây dựng
và phát triển đất nước, nhằm mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh Đồng thời cũng khẳng định sức khoẻ là vốn quý nhất của con người và sự cường tráng về thể chất là nhu cầu của bản thân con người, để tạo ra tài sản trí tuệ vật chất cho xã hội
Trong sự nghiệp giáo dục, một nền tảng có sự đóng góp hết sức quan trọng nhằm phát triển nguồn lực con người của đất nước, đó là công tác giáo dục thể chất trong nhà trường Bởi vì thế hệ trẻ chính là chủ nhân tương lai của đất nước Nhất là việc phát triển thể chất cho các em học sinh trung học cơ sở Vì lứa tuổi này các em đang có sự chuyển biến mạnh về tâm sinh lí, giới tính để phát huy tính tích cực của học sinh trong giảng dạy- học chạy nhanh lớp 6
1 Cơ sở lý luận
Đơn giản chỉ là tổ chức cho học sinh vận động’’… Giúp học sinh phát triển toàn diện về đạo đức, thể chất, thẩm mỹ và các kĩ năng cơ bản nhằm hình thành nhân cách con người Việt nam XHCN, xây dưng tư cách và trách nhiệm công dân, chuẩn bị cho học sinh tiếp tục học lên, hoặc đi vào cuộc sống lao động, tham gia xây dựng và bảo vệ Tổ quốc…’’ Giáo dục học sinh lớp 6 nhằm giúp học sinh củng cố và phát triển những kết quả đã được học ở lớp 5 và tiếp tục học ở lớp 6 môn chạy nhanh Nhằm phát triển
Trang 42 Cơ sở thực tiễn.
Thực tế cho ta thấy trong luyện tập TDTT, nhằm giúp người tập luyện một cách khoa học và đúng phương pháp, hệ thống thì cơ thể mới phát triển một cách hài hoà, cân đối sẽ là nền tảng cho sự phát triển thể chất của con người, ở lứa tuổi trưởng thành và làm cơ sở cho sức khoẻ của cả cuộc đời
Do vậy, ở cấp học THCS này việc sử dụng các phương pháp, phương tiện, giáo dục thể chất phù hợp với lứa tuổi thiếu niên nhằm để lại hiệu quả cao trong việc phát triển thể chất, cho các em có vai trò hết sức quan trọng trong giáo dục thể chất, việc tập luyện môn điền kinh nói chung, môn chạy bền nói riêng một cách có hệ thống và khoa học, từ lâu đã được các nhà khoa học khẳng định tập luyện thể dục thể thao có tác dụng tốt cho việc tăng cường rèn luyện và nâng cao thể lực trong chạy nhanh, để tăng cường
và củng cố sức khoẻ cho con người thì phải tập luyện thường xuyên theo kế hoạch, tim co bóp nhiều hơn, thành mạch máu giãn tốt hơn, hô hấp sâu hơn người không tập luyện một cách rõ rệt Để phát huy tính tích cực, tự giác của học sinh trong dạy học chạy mhanh, có tác dụng tốt với sức khỏe mà còn là cơ sở để phát triển thể lực một cách toàn diện Tạo điều kiện để nâng cao thành tích cho các môn thể thao khác
Phát huy tính tích cực của học sinh trong dạy học chạy nhanh, phải phù hợp với mọi lứa tuổi, giới tính, đặc điểm cá nhân Mặt khác, đơn giản
về sân bãi dụng cụ tập luyện là điều kiện để tập luyện sức nhanh được tập luyện toàn bộ cho học sinh trong nhà trường
3 Kết luận : ( Khái quát lý do chọn đề tài S K K N )
Để phát huy tính tích cực của học sinh trong dạy học chạy nhanh Nhằm nâng cao sức nhanh cho người tập
Trang 5Ngày nay, môn điền kinh nói chung và môn chạy nhanh nói riêng, nhằm phát triển sức nhanh và nâng cao sức khoẻ Chạy nhanh là một phương tiện để rèn thể lực trong mọi học sinh trong nhà trường THCS
Nhằm “phát huy tính tích cực của học sinh trong dạy học chạy nhanh”
B - Mục đích của đề tài :
Nhằm rèn luyện cho học sinh có một sức khoẻ tốt, sức nhanh tốt Tạo nền tảng cho các em chơi và học các môn thể thao khác tốt hơn Để đẩy mạnh phong trào tập luyện cho học sinh THCS, củng cố và tăng cường sức khoẻ, nâng cao hiệu quả trong tập luyện và thi đấu
C - Đối tượng nghiên cứu và phạm vi nghiên cứu.
1 Đối tượng nghiên cứu.
Học sinh lớp 6
- Chương trình SGK lớp 6,
- Một số tài liệu đã được học tập
- Đã thông qua quá trình giảng dạy môn thể dục trong nhà trường
“phát huy tính tích cực của học sinh trong dạy học chạy nhanh lớp 6”
2 Phạm vi nghiên cứu học sinh lớp 6
D – Phương pháp nghiên cứu,kế hoạch nghiên cứu
Để phát huy tính tích cực của học sinh trong dạy học chạy nhanh lớp 6 .Nhằm nâng cao sức nhanh cho các em học sinh từ lứa tuổi 12 tuổi( lớp 6.)
đã được áp dụng trong quá trình tập luyện
Trang 6- Ở lớp 5 đã được tập luyện và làm quen với chạy nhanh đạt 97%, các
em đã phát huy được tính tích cực, tự giác tập luyện, còn lại 3% các em chưa tập luyện được tốt
- Ở lớp 6 các em tiếp tục được tập luyện một số kĩ năng cần thiết trong tập luyện phát triển sức nhanh
- Tiếp tục trang bị cho học sinh một số hiểu biết và kĩ năng, kĩ thuật cần thiết để các em tập luyện phát triển sức nhanh.Cần áp dụng các phương pháp sau:
1 Phương pháp giảng giải (dùng lời nói)
2 Phương pháp trực quan
3 Phương pháp hướng dẫn trực tiếp của giáo viên
4 Phương pháp tổ chức trò chơi - thi đấu
5 Phương pháp dạy phân chia
6 Phương pháp tổng hợp
Mỗi phương pháp trên đều có ưu điểm và vị trí quan trọng của nó, khi giảng dạy kĩ thuật, chiến thuật trong chạy nhanh, không nên áp dụng đơn độc một phương pháp nào, mà nên kết hợp sự phong phú của các phương pháp với nhau thì sẽ đạt được kết quả cao Do vậy quá trình giảng dạy môn chạy nhanh phải biết vận dụng từng phương pháp và sử dụng hợp lí các biện pháp và các điều kiện giảng dạy từ thấp đến cao - từ đơn giản đến phức tạp, từ nhẹ đến nặng để hoàn thành tốt mục tiêu yêu cầu mà học sinh cần đạt được
Trang 7II - NỘI DUNG THỰC HIỆN ĐỀ TÀI :
A -Nội dung lí luận
Liên quan trực tiếp đến vấn đề nghiên cứu, tổng kết kinh nghiệm,thực trạng của vấn đề nghiên cứu
Phát huy tính tích cực của học sinh trong dạy học chạy nhanh đối với học sinh lớp 6
1 Mục tiêu.
Nhằm trang bị cho học sinh một số kiến thức, kĩ năng và có ý thức, thói quen rèn luyện để phát triển sức nhanh
Kĩ thuật cần thiết để các em tập luyện phát triển sức nhanh và chiến thuật
2 Nội dung.
2.1 Kĩ thuật.
Nhìn chung kĩ thuật chạy nhanh la mot, trong khi tập cần chú ý các giai đoạn sau:
“Xuất phát”: nếu ở cự ly 30m nữ, 60m nam tiến hành chạy theo
nhóm Xuất pháp cao hiện nay dung hai khẩu lệnh “sẵn sàng” và “chạy” song để phù hợp với trình độ của vận động viên, người tập bình thường vẫn phải dung ba khẩu lệnh trong xuất phát là: “chuẩn bị”, “sẵn sàng” và
“chạy” để học sinh các em dễ tiếp thu và tập luyện có hiệu quả
“chuẩn bị”: Khi có lệnh “chuẩn bị” người chạy thả lỏng và đứng
trước vạch xuất phát Đặt chân khoẻ lên trước, sát vạch Bàn chân hơi hướng vào trong chân còn lại đặt ở phía sau cách vạch xuất phát 1/2 bước
Trang 8chân, đầu bàn chân tì sẵn vào mặt đường Ở tư thế “chuẩn bị” thân người giữ thẳng và thả lỏng, trọng tâm cơ thể dồn đều trên hai chân Lúc này cần tranh thủ thở sâu 2-3 lần và tập trung tư tưởng chờ lệnh “sẵn sàng”
“Sẵn sàng”: Khi có lệnh “sẵn sàng” người chạy chuyển trọng tâm cơ
thể vào chân trước, chân hơi gập ở khớp gối, thân người đổ về trước Tay bên chân mạnh (đặt ở phía trước) đưa về sau, hơi chếch ra phía ngoài, góc
ở khuỷu tay khoảng 1200 - 1500 Tay còn lại hơi gập ở khuỷu tay và để tự nhiên phía trước ngực Ngưòi chạy lúc này phải hết sức tập chung tư tưởng chờ lệnh “chạy”
Chạy “lao”: khi có lệnh “chạy” người chạy phải đạp mạnh chân để
“lao” nhanh về trước Qua 4 - 6 bứơc đầu, thân người dần dần thẳng lên như khi chạy giữa quãng Trong chạy 20 - 30 m đầu người chạy phải dùng tốc độ cao chiếm lấy đường chạy Sau đó chuyển sang chạy bước dài và nhanh theo nhịp điệu cần thiết để đạt được thành tích cao quy định
Chạy “giữa quãng”: chạy giữa quãng là giai đoạn trọng yếu nhất
quyết định thành tích Yêu cầu chạy phải đúng kĩ thuật, có nhịp điệu, thả lỏng bước dài và biết kết hợp thở với bước chạy
So với chạy cự li ngắn, độ dài của bước chạy của cự li chạy bền ngắn hơn nhưng đạp sau vẫn phải mạnh, duỗi thẳng hết chân Góc đạp sau khoảng 500, tốc độ chạy càng cao thì góc độ đạp sau càng nhỏ Đô ngả thân người về trước hoặc ngửa ra sau làm ảnh hưởng tới kĩ thuật Tư thế của đầu ảnh hưởng nhiều tới tư thế của thân nên khi chạy cần giữ đầu thẳng, mắt nhìn về phía trước
Cần chú ý đặt chân đúng, chân chạm đất bằng 1/2 bàn chân trước từ
má ngoài vào Khi đặt chân phải nhẹ nhàng, đầu gối hơi gập lại để giảm chấn động
Trang 9Động tác đánh tay trong chạy bền ngắn kết hợp với bước chạy, tay đánh chủ yếu là để giữ thăng bằng, phối hợp tích cực với động tác chân Đánh tay cần thả lỏng nhịp nhàng theo bước chạy
Trong lúc chạy cần phải thả lỏng toàn thân nhất là lúc chạy đường thẳng Càng thả lỏng càng tiết kiệm được sức, càng dễ phối hợp động tác, chạy càng nhanh càng tốt
Khi chạy trên đường thẳng cần bám sát vào đối phương, bàn chân đặt cách mép đường từ 5 - 7 cm Thân trên hơi ngả về phía trước (vào phía trong sân) để hạn chế lực li tâm, tay phải đánh với biên độ rộng hơn và tích cực hơn tay trái Bàn chân đặt hơi hướng về phía trước
Trong suốt đoạn đường thẳng cần chạy để duy trì được độ dài bước, tránh bị mất sức vô ích
“Về đích”: càng gần về đích người chạy càng cần phải cố gắng khắc
phục mệt mỏi, duy trì tốc độ cao để vượt qua đích hoặc còn sức thì “tung” nốt ra để đưa thành tích lên cao hơn Lúc này cần đánh tay nhanh hơn, tăng
độ ngả thân trên, giảm góc độ đạp sau, tăng tần số bước chạy Việc thực hiện động tác “chạm đích” bằng ngực hoặc bằng vai vào dây đích như ở chạy cự li ngắn chỉ cần khi có đối thủ đang theo sát, đang đọ sức với mình trong việc dành ngôi vị, thứ Nếu không có đối thủ tranh giành thứ hạng thì chỉ cần duy trì tốc độ về đích cho tốt, không cần phải làm động tác “chạm dây đích” gây mất sức, dễ bị ngã, ảnh hưởng tới kết quả
Sau khi qua đích cần tiếp tục chạy thả lỏng với tốc độ giảm dần 5 - 10
m, rồi chuyển sang đi bộ thở sâu, khi đã đỡ mệt mới dừng lại
Trang 102.2 Chiến thuật.
Chiến thuật trong chạy nhanh hay chạy cự li 60m nữ, Có tầm quan trọng rất lớn, đôi khi nó đóng vai trò quyết định trong việc giành thắng lợi của người chạy Nhiều người chạy có trình độ thể lực cao, thể lực tốt, sức nhanh tốt nhưng thiếu kinh nghiệm phân phối sức không chính xác lên đã không đạt được kết quả cao, mà còn thấp hơn cả những người yếu hơn mình Vì vậy cần phải xây dựng cho người tập một chiến thuật hợp lí - phù hợp với trình độ thể lực, đặc điểm cá nhân, giới tính
Chiến thuật chạy cự li ngắn “chạy nhanh” phù hợp với trình độ thể lực với thiếu niên, học sinh lớp 6, lứa tuổi từ 11 tuổi
Chiến thuật phân phối sức khi chạy là chiến thuật chủ động nhất giáo viện phải dựa vào trình độ thể lực, đặc điểm cá nhân, giới tính Do cự li chạy dài hay ngắn mà sức khoẻ có hạn, nên trong chạy nhanh chạy với tốc
độ nhanh tối đa như chạy 60m Tuỳ theo cự li định tập để tính toán phân bổ sức cho người chạy trên các đoạn đường ngắn
Đối với cự li 60m (nữ), 60m (nam) mà người chạy cần phân phối sức của mình sao cho hợp lí nhất để đạt được kết qua cao
Thông thường khi mới xuất phát nên phát huy tốc độ, và duy trì được tốc độ, và giữ ổn định tốc độ đến khi về đích
Chiến thuật phân phối sức là chiến thuật chủ động phát huy được khả năng thể lực của người chạy Sử dụng chiến thuật này có thể dự đoán trước được thành tích mà người chạy sẽ đạt Muốn thực hiện được chiến thuật phân phối sức chính xác cần phải tập chạy lặp lại nhiều lần các đoạn đường
cố định để xây dựng cảm giác tốc độ, có cảm giác tốc độ tốt sẽ phân phối tốt, thành tích sẽ đạt được theo kế hoạch
Trang 11Chiến thuật “bám sát” và “rút” ở đoạn cuối, đối với học sinh lớp 6,
người mới tập luyện, chưa có kinh nghiệm, chưa có cảm giác tốc độ để phân phối sức được chính xác thì nên tập chiến thuật “bám sát” và “rút” đoạn cuối
Khi thực hiện chiến thuật này người chạy cần phải bám sát đối phương Khi bám sát đối phương phải kiên trì theo sát gót đối phương, khoảng cách tốt nhất là 0,5 - 1m
Khi “bám sát” nếu đối phương tăng tốc độ để rút bỏ thì phải bám theo ngay để giữ vững khoảng cách nêu trên Để thực hiện được chiến thuật
“bám sát” và “rút” ở đoạn cuối trong quá trình tập luyện cần phải chạy biến tốc (thay đổi tốc độ) với các đoạn dài ngắn khác nhau, để quen với việc chạy thay đổi tốc độ, chủ động “bứt phá” và “đuổi bám” đối phương khi cần thiết
Thở trong chạy ngắn (cự li chạy nhanh) đối với môn chạy nhanh thở
rất quan trọng, người chạy phải biết thở đúng để không bị mệt, không bị loạn bước chạy, ảnh hưởng đến tốc độ chạy
Do đó trong lúc chạy cần chú ý tập thở theo cách sau đây:
+ Hít vào phải sâu, thở ra phải hết
+ Hít vào bằng mũi, thở ra bằng miệng
+ Nhịp thở: phải biết cách thở cho nhịp nhàng phù hợp với bước chạy
để đỡ bị mệt và tiết kiệm được sức; nhịp thở tốt nhất trong lúc chạy là cứ 2 bước chạy hít vào 2 lần bằng mũi ngắn - mạnh và 2 bước chạy tiếp theo thở
ra bằng miệng cũng ngắn - mạnh, cũng có thể thở theo nhịp 3/3 tức là 3 bước chạy thực hiện 1 lần hít vào thật sâu, 3 bước chạy tiếp thở ra thật hết
Trang 12Muốn có nhịp thở tốt, phù hợp với bản thân người tập phải tự tập chạy với nhịp thở khác nhau Nhịp thở nào tương đối phù hợp với mình trong tất
cả các buổi tập và trong điều kiện khác nhau phải tập với mức thuần thục, thành phản xạ có điều kiện; không nghĩ đến thở mà vẫn thở đúng nhịp trong lúc chạy Có vậy tập luyện mới kết quả, thành tích mới được nâng lên
B - Thực trạng vấn đề nghiên cứu.
Từ những cơ sở lí luận trên, ở đề tài này tôi đã nghiên cứu và được áp dụng trong quá trình tập luyện của học sinh từ lớp 6, được áp dụng trong quá trình dạy và học nhằm phát triển sức nhanh chung cho học sinh lớp 6 Bởi vì các bài tập phát triển sức nhanh chung nhằm nâng cao sự thích ứng của cở thể trong điều kiện trao đổi chất, đủ dưỡng khí có ảnh hưởng rất lớn đến hệ thống các cơ quan trong cơ thể người tập Nghĩa là luyện tập phát triển chung làm tăng lượng máu và tuần hoàn, sự lưu thông của máu tốt hơn, tim hoạt động tinh tế hơn, hiệu quả hơn lượng vận động đạt kết quả cao hơn Nâng cao sức nhanh chung là cơ sở để nâng cao sức nhanh chuyên môn và nâng cao năng lực vận động của cơ thể
Với mục đích của đề tài này là nhằm phát huy tính tích cực của học sinh trong dạy học chạy nhanh lớp 6 nhằm phát triển sức nhanh, tôi đã tham khảo cuốn sách’’ Điền kinh và giáo dục các tố chất thể lực’’, SGV lớp 6 và một số tài liệu khác đã được học tập
Các yếu tố tạo lên sức nhanh gồm có: năng lực của tuần hoàn, hô hấp
và cơ khớp, khả năng duy trì hưng phấn của hệ thần kinh, sự tiết kiệm năng lượng và nguồn dự trữ năng lượng của cơ thể, sự phối hợp giữa các chức năng sinh lý cơ thể, kỹ thuật động tác và ý chí
Từ các điều nêu trên ta thấy tập sức nhanh cần thường xuyên, kiên trì,