MỤC LỤC MỞ ĐẦU Chương 1: MỘT SỐ KHÁI NIỆM CƠ BẢN 1.1 Thị hiếu 1.2 Thị hiếu điện ảnh Chương 2: THỰC TRẠNG THỊ HIẾU ĐIỆN ẢNH CỦA SINH VIÊN MỘT SỐ TRƯỜNG ĐẠI HỌC TẠI HÀ NỘI 2.1 Khái quát đời sống vật chất, đời sống tinh thần sinh viên số trường đại học sở điện ảnh Hà Nội 2.2 Thực trạng thị hiếu điện ảnh sinh viên số trường đại học Hà Nội 2.3 Nguyên nhân tác động đến thị hiếu điện ảnh sinh viên trường đại học Hà Nội Chương 3: MỘT SỐ KIẾN NGHỊ, ĐỀ XUẤT NHẰM NÂNG CAO THỊ HIẾU ĐIỆN ẢNH CỦA SINH VIÊN MỘT SỐ TRƯỜNG ĐẠI HỌC TẠI HÀ NỘI 3.1 Thị hiếu điện ảnh sinh viên qua dư luận 3.2 Một số kiến nghị, đề xuất nhằm nâng cao thị hiếu điện ảnh sinh viên số trường đại học Hà Nội KẾT LUẬN MỞ ĐẦU Lý chọn đề tài Điện ảnh môn nghệ thuật tổng hợp có sức thu hút kì lạ công chúng Và lực lượng khán giả đông đảo điện ảnh sinh viên Họ có thị hiếu điện ảnh khác nhau, có người thích xem phim này, có người lại thích xem phim khác Thị hiếu điện ảnh họ góp phần làm phong phú, đa dạng thêm thị hiếu điện ảnh công chúng Bởi vậy, nắm bắt thị hiếu điện ảnh sinh viên giúp cho nhà điện ảnh hiểu rõ phận đông đảo khán giả để đáp ứng kịp thời Sinh viên ngườì chuẩn bị kiến thức kinh nghiệm để bước vào lao động nghề nghiệp Họ có mong muốn làm giàu vốn sống, vốn văn hoá, nghệ thuật tự hoàn thiện Họ tìm phương thức hữu hiệu để thoả mãn điện ảnh Môn nghệ thuật thứ bảy từ lâu trở thành ăn tinh thần thiếu họ Điện ảnh đem lại cho sinh viên giây phút thoải mái, lý thú, thoải mái sau học căng thẳng Điện ảnh giúp cho sinh viên nhận biết hiểu sống muôn màu muôn vẻ Không thế, điện ảnh khơi dậy tốt đẹp tâm hồn họ, hướng tới chân thiện mỹ, đến đẹp hoàn thiện Nghiên cứu thị hiếu điện ảnh sinh viên nhằm thoả mãn nhu cầu họ Trong thời kì đổi mới, chăm lo đào tạo trí thức tương lai cho xã hội Đảng nhà nước quan tâm họ chủ nhân tương lai đất nước Trong văn kiện Đảng Cộng sản Việt Nam nhấn mạnh vấn đề giáo dục thẩm mỹ, giáo dục văn hoá, nghệ thuật: “Các ngành văn hoá giáo dục Đoàn niên Cộng sản Hồ Chí Minh ngành có liên quan cần phối hợp chặt chẽ đẩy mạnh vấn đề giáo dục thẩm mỹ, giáo dục văn hoá, nghệ thuật trường học” Bên cạnh thị hiếu lành mạnh, sinh viên tồn thị hiếu không lành mạnh Tìm hiểu thị hiếu điện ảnh sinh viên giúp cho nhà quản lý văn hoá, nhà trường ngành liên quan có giải pháp định hướng giáo dục nhằm nâng cao thị hiếu họ Thị hiếu điện ảnh công chúng nói chung sinh viên nói riêng thay đổi tác động hội nhập Nếu không nhận thức thay đổi nhanh chóng không đáp ứng nhu cầu họ Chính vậy, chọn đề tài “Tìm hiểu thị hiếu điện ảnh sinh viên số trường đại học Hà Nội” làm khoá luận tốt nghiệp cử nhân Quản lý văn hoá Tình hình nghiên cứu đề tài Nghiên cứu thị hiếu điện ảnh có nhiều công trình, nhiều báo như: luận án phó TS Nguyễn Văn Thủ với đề tài “Nhu cầu điện ảnh công chúng Việt Nam nay”, “Khán giả điện ảnh Việt Nam, nhu cầu thị hiếu” Phòng nghiên cứu khán giả điện ảnh – Fafilm Việt Nam, “Về nhu cầu thị hiếu điện ảnh công chúng” An Giang Hoàng Trần Doãn, “Nhu cầu thị hiếu khán giả điện ảnh” - Đặng Minh Liên… Nhìn chung công trình vào khảo sát diện rộng Còn nghiên cứu thị hiếu điện ảnh sinh viên lại ít, chủ yếu dạng báo Mục đích, đối tượng phạm vi nghiên cứu Đề tài vào tìm hiểu, phân tích, đánh giá thị hiếu điện ảnh sinh viên số trường đại học Hà Nội để rút biện pháp nhằm nâng cao thị hiếu cho sinh viên Đối tượng nghiên cứu nghiên cứu thị hiếu điện ảnh sinh viên Với dự hạn hẹp thời gian nghiên cứu, người viết xin nghiên cứu đề tài trường đại học Hà Nội (2 trường thuộc khối xã hội hai trường thuộc khối tự nhiên) là: Đại học Văn hoá Hà Nội, Đại học Khoa học xã hội nhân văn, Đại học Kinh tế quốc dân, Đại học Bách khoa Hà Nội Nhiệm vụ khoá luận - Tìm hiểu thực trạng thị hiếu điện ảnh sinh viên trường đại học Hà Nội - Nêu nguyên nhân thị hiếu điện ảnh sinh viên - Đóng góp số giải pháp nhằm nâng cao thị hiếu điện ảnh sinh viên Phương pháp nghiên cứu - Nghiên cứu tài liệu - Điều tra bảng hỏi - Phương pháp vấn sâu - Phương pháp quan sát - Phương pháp xử lý số liệu Cấu trúc khoá luận Ngoài mở đầu, kết thúc, khoá luận gồm chương: Chương 1: Một số khái niệm Chương 2: Thực trạng thị hiếu điện ảnh sinh viên số trường đại học Hà Nội Chương 3: Một số kiến nghị, đề xuất nhằm nâng cao thị hiếu điện ảnh sinh viên số trường đại học Hà Nội Chương MỘT SỐ KHÁI NIỆM CƠ BẢN 1.1 THỊ HIẾU Theo ngôn ngữ La Tinh phương Tây ngôn ngữ phương Đông thị hiếu Gustus ham muốn thích thú chung, giác quan mang lại không thích thú riêng giác quan người Người ta thích ăn ăn Trung Quốc, thích hút thuốc mùi vị Thổ Nhĩ Kỳ, thích ngửi nước hoa Pháp…đều liên quan đến thị hiếu người Do thị hiếu khái niệm thích thú người tiếp xúc với đối tượng thông qua giác quan Tuy nhiên chung quanh vấn đề thị hiếu có nhiều cách phát biểu khác Nhưng nói chung xoay quanh hai ý kiến Một là, khái niệm thị hiếu có thích thú cá nhân hay không thích thú người nói chung Hai là, khái niệm thị hiếu có bao chứa kiểu thích thú, kiểu ưa thích không Tác giả Đỗ Huy cho rằng: “Thị hiếu khả lựa chọn phổ biến người, sở thích lĩnh vực cá nhân tập thể” [10, tr 177] Theo tác giả, thị hiếu yêu thích đa số công chúng cá nhân cụ thể Còn ý kiến thứ hai, tác giả Trần Độ “Thoả mãn nhu cầu văn hoá nâng cao thị hiếu nghệ thuật” lại bày tỏ rằng: “Thị hiếu kiểu ưa thích đó, kiểu ưa thích thường bộc lộ lập tức, biểu thị toàn khả đánh giá, cảm xúc chủ thể” [6, tr 21] Sở dĩ kiểu ưa thích bộc lộ khả đánh giá, xúc động ta thể trước đối tượng thẩm mỹ tạo ưa thích theo kiểu Chẳng hạn đứng trước tượng (đối tượng thẩm mỹ) thị hiếu (tức kiểu ưa thích) ta xuất Ta thấy trạng thái thích thú, khoái cảm hay thờ chí khó chịu…Với định nghĩa ông phủ nhận thị hiếu cá nhân cách lựa chọn, cách ưa thích cá nhân xác lập thành kiểu Kiểu nhiều vật có thuộc tính giống tạo nên Do nhiều cá nhân thích tác phẩm có ý nghĩa kiểu ưa thích Còn cá nhân có thị hiếu riêng gọi sở thích cá nhân mà Khái niệm thị hiếu đời sống khoa học bao hàm ưa thích cá nhân hay nhóm cá nhân sách hay tranh Thị hiếu gắn với tình cảm cá nhân biểu thị kiểu ưa thích khác Bởi vậy, người viết xin lấy khái niệm đơn giản lại bao quát TS Hoàng Trần Doãn để sử dụng khoá luận này: “Thị hiếu biểu yêu thích cá nhân xã hội khoảng thời gian vật chất hay tinh thần Thị hiếu thay đổi theo thay đổi cá nhân xã hội khoảng thời gian khác nhau” [5, tr 26] Thị hiếu hình thành phát triển trình hoạt động để thoả mãn nhu cầu cá nhân xã hội Trong “Những vấn đề lý luận phương pháp luận tâm lý học”, B.Ph.Lômô viết sau: “Nhưng đối tượng nhiều nhu cầu phương pháp thoả mãn chúng xã hội tạo nên lịch sử phát triển chúng người, cá nhân, cộng đồng hoàn thành phát triển thị hiếu sở thích định” [14, tr.320] Như thị hiếu hình thành thời gian dài, tồn phẩm chất văn hoá chủ thể hoạt động thoả mãn nhu cầu Trong thành phần thị hiếu có trình độ văn hoá, trình độ học vấn truyền thống nhiều yếu tố khác Thị hiếu trở thành đối tượng nghiên cứu khái niệm gắn liền với tiêu dùng cá nhân, xã hội làm thoả nhu cầu chủ thể Thị hiếu hình thành xuất phát từ sở thích Sở thích ý thích riêng cá nhân đối tượng tương đối ổn định lâu dài Những sở thích với mong muốn thoả mãn nhu cầu trở thành động thúc đẩy hoạt động thoả mãn nhu cầu chủ thể Nhu cầu thoả mãn củng cố phát triển sở thích, tạo sở thích chủ thể Lúc sở thích chế để hình thành nhu cầu Trong hoạt động người hay xã hội thuộc yêu thích khác cá nhân với đối tượng Sở thích hình thành tồn chủ thể cách lâu dài, chi phối việc hình thành hoạt động thoả mãn nhu cầu gọi thị hiếu Trong thị hiếu cần phân biệt thị hiếu thấp thị hiếu cao, thị hiếu không lành mạnh thị hiếu lành mạnh Trước hết cần phân biệt thị hiếu thấp (hay thị hiếu phát triển) thị hiếu cao (thị hiếu phát triển) Thị hiếu thấp loại thị hiếu thô kệch, chưa nâng cao trình độ thẩm mỹ, chưa biết phân biệt đẹp, không đẹp Vì người mà thị hiếu thấp thường thích không đẹp tưởng đẹp Những người có thị hiếu lại thấy lố bịch, cầu kỳ buồn cười Thị hiếu thấp thị hiếu người chưa tiếp xúc với nhiều đẹp thực thô sơ, kệch cợm Ngược lại thị hiếu cao (hay thị hiếu phát triển) thị hiếu người có học vấn, có trình độ kiến thức cao, thực tiếp xúc nhiều với đẹp Ở người này, thị hiếu tinh tế hơn, sâu sắc người giáo dục thẩm mỹ Thị hiếu cao hay thấp phụ thuộc vào trình độ kiến thức, kiến thức ngôn ngữ loại hình nghệ thuật yếu tố quan trọng Bởi thưỏng thức nghệ thuật mà không hiểu ngôn ngữ nghệ thuật thưởng thức Khi nói tới thị hiếu lành mạnh thị hiếu không lành mạnh lại đề cập tới vấn đề khác Thị hiếu không lành mạnh có hai loại mức cao thị hiếu độc hại, mức thấp thị hiếu xấu Sở dĩ có phân biệt có tác phẩm xuất phát từ thị hiếu độc hại, tức xuất phát từ âm mưu trị độc hại, mang độc hại đến cho khán giả Thế có tác phẩm xuất phát từ thị hiếu xấu tác hại khó nhận thấy bị chen lẫn với yếu tố nghệ thuật thực sự…nó thuộc loại không lành mạnh Loại thị hiếu không lành mạnh (độc hại xấu) tác động xấu đến phát triển tinh thần nhân cách ngưòi Còn thị hiếu lành mạnh loại thị hiếu tốt không đảm bảo cho nhân cách phát triển toàn diện mà giúp cho chủ thể hưởng thụ, đánh giá đắn, trọn vẹn đối tượng thẩm mỹ mà tạo nhiều giá trị thẩm mỹ cao đẹp 1.2 THỊ HIẾU ĐIỆN ẢNH 1.2.1 Điện ảnh Theo luật Điện ảnh, năm 2006 quy định: “Điện ảnh loại hình nghệ thuật tổng hợp thể hình ảnh động, kết hợp với âm thanh, ghi vật liệu phim nhựa, băng từ, đĩa từ vật liệu ghi hình khác để phổ biến đến công chúng thông qua phương tiện kỹ thuật” [15, tr.8] Điện ảnh đời sở phát minh khoa học kỹ thuật bước phát triển gắn liền với tiến bộ, phương tiện kỹ thuật đại Chẳng lâu sau đời điện ảnh có vượt thoát kỳ diệu lên kỹ nghệ thông thường, khỏi ràng buộc phương tiện kỹ thuật để tồn ngành nghệ thuật Điện ảnh tổng hợp được tinh tuý môn nghệ thuật khác văn học, sân khấu, hội hoạ, âm nhạc…đã gắn kết sức mạnh loại hình nghệ thuật sức mạnh phương tiện Nhờ mà có khả truyền cảm mạnh mẽ, hút ưa thích nhiều người Điện ảnh sử dụng ngôn ngữ riêng mình, ngôn ngữ đặc biệt tổng hợp tạo hình ảnh, động tác máy quay, ánh sáng, phục trang bối cảnh, âm thanh, dựng phim, thời gian, không gian, lời thoại phương pháp bổ sung dẫn truyện…Tính đặc biệt việc tạo mà chỗ người ta cảm nhận M.Martin viết ngôn ngữ đặc biệt sau: “Người ta cảm nhận không tai mắt mà cảm xúc trái tim” [18, tr.36] Tính tổng hợp điện ảnh bao hàm tổng hợp hay nhất, cảm xúc tốt người nhóm làm phim sáng tạo tác phẩm nghệ thuật Điện ảnh loại hình nghệ thuật mang tính chân thực cao Vì phong phú thể loại có điện ảnh như: phim truyện, phim tài liệu, phim hoạt hình mà tính chân thực điện ảnh cao Phim tài liệu thể loại mang tính báo chí thể theo nguyên tắc chân thực nghĩa sáng tác biểu sở kiện có thực xảy Phim truyện lại thể sáng tác theo nguyên tắc khúc triết nghĩa việc xảy (hoặc chưa xảy ra) tác giả xếp thành chuỗi liên quan qua câu chuyện kể số phận nhân vật Và người xem coi biểu phim phản ánh đời sống thực, họ tin vào xảy phim, vận dụng vào đời sống Điện ảnh loại hình có tính hấp dẫn Điện ảnh cho phép người ta đọc sách hình ảnh, với hỗ trợ âm sống (tiếng động, âm nhạc, ngôn ngữ người) Hiệu việc đọc sách tăng lên nhiều lần tượng văn học trở nên cụ thể trước mắt người xem với sống động, linh hoạt giúp cho họ cảm nhận chúng cách rõ ràng Với cách diễn xuất diễn viên, cách ghi hình sinh động, linh hoạt cách hỗ trợ tối đa âm thanh, ánh sáng mà người nghe cảm nhận đầy đủ vấn đề xã hội, người đề cập tác phẩm Hơn người tìm thấy mình, người thân, người xung quanh Điện ảnh hàng triệu người giới hào hứng chào đón Trong lịch sử phát triển điện ảnh chứng tỏ tính ưu việt môn nghệ thuật tổng hợp có tác động mạnh mẽ đến tinh thần quần chúng người xem Chưa có môn nghệ thuật lại có tính phổ cập đến vậy, đồng thời lại đa đến Nó có khả hình thành quan điểm thị hiếu người xem Trong sống người thường xây dựng cho cách ứng xử theo khuôn mẫu định Những khuôn mẫu tìm thấy hình ảnh cụ thể người cha, người mẹ, người thầy, người anh hay thần tượng mình…Và điện ảnh giới thiệu với họ khuôn mẫu điển thể hình tượng nghệ thuật, theo ngôn ngữ điện ảnh Điện ảnh tác động đến trí tuệ, tâm hồn, mang đến cho người xem hiểu biết mới, tình cảm góp phần điều chỉnh quan hệ xã hội, hành vi theo lý tưởng thời đại Điện ảnh xây dựng nên hình tượng, hình mẫu mà người xem thường tìm thấy thần tượng, mầu người cho bắt chước Điện ảnh mang đến cho người khuôn mẫu ứng xử dạng hình ảnh cụ thể đời với khả nhận thức, phản ánh Điện ảnh phương tiện trí tuệ, làm giầu hiểu biết người, hình thức hoạt động, nâng cao dân trí, hình thái đặc thù nhận thức xã hội, điện ảnh thức tỉnh nhu cầu tiềm ẩn, sâu xa người Do V.I Lenin nói rằng: “…đối với loại hình nghệ thuật, điện ảnh la nghệ thuật quan trọng bậc tính rộng rãi nó…” [11, tr.272] 1.2.2 Thị hiếu điện ảnh “Thị hiếu điện ảnh biểu mức độ yêu thích điện ảnh chủ thể Nó khuynh hướng, kết lựa chọn nhu cầu điện ảnh biểu lực thưởng thức điện ảnh chủ thể” [5, tr.78] Thông thường tính hấp dẫn tác phẩm điện ảnh tỷ lệ thuận với tác động gây khoái cảm với chủ thể Có hai mâu thuẫn sau: thứ tác phẩm hay chủ thể lại không thích, thứ hai tác phẩm không hay chủ thể lại thích Có thể giải thích tồn trạng thái tham gia thị hiếu vào việc thưởng thức tác phẩm chủ thể Thị hiếu góp phần vào việc định hướng cho hoạt động chủ thể, tạo cho chủ thể trạng thái, tình cảm yêu thích hay ngược lại Trong nghệ thuật điện ảnh, thị hiếu diện thành phần thiếu để định xu hướng hoạt động thoả mãn nhu cầu điện ảnh người sáng tác công chúng khán giả Thị hiếu điện ảnh đề cập thành phần tham gia vào nhu cầu điện ảnh Thị hiếu điện ảnh thúc đẩy trình tiếp xúc chủ thể thẩm mỹ (công chúng) đối tượng thẩm mỹ (tác phẩm điện ảnh) Trong thưởng thức, đánh giá tác phẩm điện ảnh, khán giả nảy sinh sở thích hay không thích yếu tố phim Và họ có nhu cầu tìm hiểu sâu sắc tác phẩm hay tác phẩm khác Thí dụ xem phim “Cánh đồng hoang” khán giả ấn tượng cảnh cuối phim người vợ trẻ ôm đứa bắn rơi máy bay để trả thù cho chồng Và vị khán giả nảy sinh mong muốn tìm hiểu sâu nghệ thuật quay phim 10 3.2.1 Đối với ngành điện ảnh 3.2.1.1 Đối với sở điện ảnh Các sở điện ảnh hiểu rõ nhu cầu, thị hiếu điện ảnh sinh viên để có chủ trương biện pháp tích cực nhằm thoả mãn nhu cầu Họ nên lên trang web bàn luận sinh viên điện ảnh www.điện ảnh.net, yxine.com để tìm hiểu sở thích tâm tư nguyện vọng sinh viên điện ảnh Toàn cầu hoá văn hoá kéo bùng nổ truyền thông, thể mạng lưới Internet kết nối toàn cầu Sinh viên tìm kiếm thông tin điện ảnh trang web Và chia sẻ sở thích Các nhà làm phim có thể đưa phiếu điều tra tới trường đại học hay vấn trực tiếp khán giả điện ảnh Công việc điều tra thị hiếu điện ảnh sở điện ảnh quan tâm năm đổi Tuy nhiên, điều tra thị hiếu với đối tượng cụ thể sinh viên chưa nhiều Với số cách đưa đây, nhà sản xuất, phát hành phổ biến phim nắm thị hiếu sinh để đưa sản phẩm phù hợp Chẳng hạn hiểu thị hiếu thích xem phim sống sinh viên, họ cho nhiều tác phẩm có đề tài chắn thu hút yêu thích sinh viên Các sở phổ biến phim cụ thể rạp chiếu phim nên tổ chức buổi chiếu phim miễn phí hay giảm giá vé cho sinh viên Theo điều tra bạn sinh viên đêu thích xem phim rạp họ thấy rạp nơi họ thưởng thức điện ảnh với chất lượng cao Nhưng số lần đến rạp sinh viên lại Lý phần lớn họ tiền mua vé Nếu có điều kiện họ đến xem rạp Thực tế cho thấy tuần chiếu phim miễn phí sinh sinh viên đến rạp đông Mỗi buổi phát vé miễn phí nhiều bạn xếp hàng từ sớm, có ngày mai phim chiếu lấy vé từ hôm Tình yêu với môn nghệ thuật thứ bảy sâu sắc họ tạo điều kiện Các đài truyền hình Trung ương địa phương nên tăng thời lượng chiếu phim Việt Nam, cân đối phim Việt Nam phim nước Có thực trạng nhiều phim Việt Nam giải liên hoan phim nước chí 50 quốc tế khán giả lại tới Do cần đưa phim có gái trị nghệ htuật lên ảnh để công chúng có điều kiện thưởng thức Các nhà sản xuất phim nên phối hợp với trường đại học để tổ chức buổi toạ đàm để nói chuyện chuyên đề điện ảnh viết kịch bản, quay phim, cách làm kĩ sảo phim…Sinh viên hiểu sâu kiến thức điện ảnh họ đến với điện ảnh nhiều Có bạn sau nghe chuyên đề kịch phim có sở thích viết kịch Có bạn nghe cách quay phim thấy hay nên tham gia vào khoá học quay phim Nhờ buổi trao đổi kiến thức chuyên môn nay, sinh viên có nhiều hiểu biết điện ảnh Từ bạn đến với phim nghệ thuật mà không gặp trở ngại thiếu kiến thức Các nhà làm phim nên có buổi giới thiệu phim xuống tới trường thông qua buổi giao lưu đạo diễn, diễn viên, nhà quay phim với sinh viên Được gặp gỡ diễn viên mà yêu thích, nghe tâm đạo diễn đứa tinh thần sinh viên hiểu thêm giá trị phim Và động lực để họ đến với phim Ngoài sở điện ảnh phải đổi hoạt động để phục vụ tốt thị hiếu khán giả có sinh viên: - Trước hết, sở điện ảnh thực hoạt động sản xuất phim, phát hành hay phổ biến phim có giấy phép phổ biến quan quản lý nhà nước Các doanh nghiệp phải thực kinh doanh theo nội dung đăng kí - Các sở sản xuất phim phải đẩy mạnh hình thức hợp tác liên doanh nước nước để đưa sản phẩm phù hợp với thị hiếu công chúng điện ảnh sinh viên Hình thức có nhiều hầu hết doanh nghiệp miền Nam - Các sở phát hành phim điều chỉnh hoạt động bán, cho thuê, in sang đặc biệt hoạt động xuất nhập phim cho hợp lý - Các sở phổ biến phim phải đẩy mạnh việc đưa phim tiếp cận nhanh với công chúng thông qua hình thức quảng cáo, đưa phim tham dự liên hoan phim… 51 3.2.1.2 Đối với quan quản lý nhà nước điện ảnh Cần tăng cường công tác quản lý nhà nước theo phương châm thông thoáng, kịp thời hiệu quả, đẩy mạnh công tác xã hội hoá điện ảnh Chủ chương xã hội hoá điện ảnh lan rộng thành phong trào nhiều mang tính tự phát Tự phát mặt cần khuyến khích thể động hoạt động hãng phim tư nhân Nhưng tự phát mà phi kế hoạch, hoạt động mang màu sắc cá thể mạnh người làm, chạy theo lợi nhuận cho sản phẩm đáp ứng thị hiếu tầm thường không nên Do xã hội hoá hoạt động điện ảnh phát triển vai trò quản lý nhà nước lớn Tuy thế, cần phải nhấn mạnh điều quản lý mang tính chất định hướng, quản lý tổng thể giúp tạo điều kiện cần thiết để thúc đẩy Các nhà làm phim nên tăng cường tìm nguồn vốn đầu tư cách liên doanh, liên kết cho phim Hiện kinh phí làm phim ít, lại không tập chung toàn Nhà nước tài trợ 70%, hãng phim gặp nhiều khó khăn nên không đủ tiền đầu tư cho 30% lại Bởi phim chất lượng không Giải pháp tìm nguồn vốn đầu tư từ doanh nghiệp nước, tăng cường hình thức liên doanh liên kết giúp cho phim hay hơn, có sức thu hút khán giả Ngành điện ảnh cần có đầu tư có chiều sâu vào kịch hay, mở nhiều trại sáng tác cho người viết kịch có chế độ đãi ngộ hợp lý cho tài có cống hiến xuất sắc tạo điều kiện cho tài trẻ trưởng thành cống hiến Ngành điện ảnh nên tập chung cải tiến quy trình, chế duyệt tác phẩm thông qua tiêu chí cụ thể khả thi, thống ngành liên quan nước Đổi công tác đào tạo đội ngũ diễn viên để họ trở thành diễn viên chuyên nghiệp Họ linh hồn phim Muốn phim hay diễn viên ngoại hình tốt mà diễn xuất tốt Các quan điện ảnh nên tổ chức nhiều khoá học ngắn hạn đào tạo diễn viên hay nhà phê bình điện ảnh Trong dàn diễn viên ta có nhiều người trưởng thành từ khoá học không số họ sinh viên theo học 52 trường đại học Với cách này, quan điện ảnh làm cho sinh viên hiểu nghề diễn hay nghề hoạt động điện ảnh để yêu thích môn nghệ thuật Hơn họ phát nhân tài sinh viên cho công tác Các quan quản lý nhà nước điện ảnh cần đưa sách để quản lý tốt hoạt động sản xuất, phát hành, phổ biến phim đặc biệt hoạt động xuất nhập phim Trong tình hình nay, xâm nhập điện ảnh nước vào nước ta cách ạt khó kiểm soát Chính thế, hoạt động nhập phải đẩy mạnh 3.2.2 Đối với quan văn hoá Các nhà văn hoá cần nghiên cứu quy luật phát triển thị hiếu để giúp nhà điện ảnh làm tốt công tác Các cán văn hoá cần tuyên truyền văn luật điện ảnh cho sinh viên để họ hiểu sâu hoạt động ngành điện ảnh, quy định nhà nước lĩnh vực điện ảnh để có điều chỉnh thị hiếu cho phù hợp Các nhà quản lý văn hoá nên tăng cường công tác tra dịch vụ Internet, băng đĩa hình tạo nên môi trường văn hoá lành mạnh để sinh viên có thị hiếu tốt Các nhà quản lý nên có luật quy định phạt hành thị hiếu không lành mạnh sinh viên không dừng lại cảnh cáo để sinh viên không tái phạm 3.2.3 Đối với nhà trường Nhà trường môi trường quan trọng để định hướng thị hiếu điện ảnh sinh viên Giáo dục sở tôn trọng bảo vệ tính đa dạng thị hiếu thẩm mỹ Thị hiếu tốt hoàn toàn nghĩa phải giống thị hiếu khác Có người thích xem thể loại phim này, có người lại thích xem thể loại phim khác, người chọn đề tài người lại chọn chủ đề khác.Do nhà trường phải tôn trọng thị hiếu cá nhân song cần phải giúp họ phân biệt đâu thị 53 hiếu tốt, đâu thị hiếu xấu Công tác tuyên truyền cần tiến hành thường xuyên nhiều biện pháp nhiều hình thức Thí dụ thông qua đài phát ký túc xá sinh viên Hoặc tổ chức buổi toạ đàm thị hiếu họ đưa định hướng Nhà trường thường xuyên tổ chức hoạt động điện ảnh cho sinh viên Các tổ chức Đoàn Hội sinh viên nên phối kết hợp tổ chức trò chơi, thi tìm hiểu điện ảnh cho sinh viên Sinh viên có vừa hội đuợc tham gia hoạt động bổ ích, vừa mở rộng hiểu biết điện ảnh Nhà trường nên đầu tư kinh phí cho việc thành lập câu lạc điện ảnh Tham gia câu lạc sinh viên thoải mái thể sở thích điện ảnh Họ học tập thị hiếu tốt hội viên tham gia câu lạc Nhà trường nên tổ chức buổi chiếu phim miễn phí hay liên kết với nhà sản xuất phim chiếu phim tiếng với giá vé ưu đãi cho sinh viên nhà văn hoá Trường Đại học Kinh tế quốc dân làm tốt công tác Ở phòng ký túc xá trường nên tạo điều kiện cho phòng ti vi để sinh viên xem phim nhiều Hiện nay, trường đại học Quốc gia Hà Nội nối Internet phòng ký túc xá để sinh viên có hội tiếp xúc, giao lưu trao đổi kiến thức sở thích mình, có sở thích điện ảnh Mô hình trường đại học khác cần học tập Các trường đại học nên đầu tư loại sách báo điện ảnh cho thư viện trường để sinh viên có điều kiện đọc sách chuyên ngành Thường xuyên chăm lo đến đời sống văn hoá văn nghệ cho sinh viên coi nhiệm vụ quan trọng công tác tư tưởng trị Tổ chức có chất lượng phù hợp hoạt động văn hoá, văn nghệ cho sinh viên Những hội diễn văn nghệ, thi sinh viên lịch làm giàu thêm đời sống tinh thần cho sinh viên Sinh viên hoạt động nổ hơn, hoà đồng với tập thể tạo nên môi trường văn hoá 54 Nhà trường nên có biện pháp để tạo lối sống lành mạnh sinh viên Lối sống lành mạnh sở để nảy sinh thị hiếu lành mạnh Tăng cường xây dựng sở vật chất như xây dựng khu vui chơi ký túc xá, mở rộng thêm phòng đọc sách để sinh viên tham gia Đây biện pháp để sinh viên tránh xa hoạt động không lành mạnh Tích cực đẩy mạnh công tác Đoàn Hội sinh viên tổ chức hoạt động lành mạnh sinh viên thi đấu thể thao, buổi diễn văn nghệ… Tuyên truyền củng cố mối quan hệ xã hội, quan hệ đạo đức, tinh thần tương thân tương ái, yêu thương giúp đỡ lẫn nhau, bồi dưỡng tình cảm tốt đẹp cho sinh viên Ngăn chặn hủ tục mê tín, lạc hậu, văn hoá đồ truỵ kích động bạo lực xâm nhập môi trường sinh viên, có biện pháp phòng ngừa xử lý kịp thời hành vi tuyên truyền, lừa bịp, lôi kéo sinh viên 3.2.4 Đối với sinh viên Tiến sĩ Nguyễn Chương Nhiếp luận án có đề tài: “Thị hiếu thẩm mỹ vai trò đời sống xã hội” viết: “Thị hiếu thẩm mỹ tốt hay xấu phải giáo dục luyện tập mà nên” [20, tr.54] Thị hiếu điện ảnh sinh viên thân sinh viên định Bởi vậy, muốn nâng cao thị hiếu sinh viên phải từ đối tượng sinh viên Muốn có thị hiếu điện ảnh tốt trước hết sinh viên phải biết phân biệt tác phẩm điện ảnh thuộc thị hiếu lành mạnh tác phẩm thuộc thị hiếu không lành mạnh Dưới vài dấu hiệu để phân biệt: - Những tác phẩm điện ảnh sử dụng thủ pháp nghệ không lành mạnh, khơi dậy sinh vật người khiêu dâm hay kích thích tính bạo lực người…đó dấu hiệu không lành mạnh Ngược lại tác phẩm nhằm hướng người tới chỗ cao đẹp, bồi dưỡng tình cảm nhân cách cho người tác phẩm xuất phát từ thị hiếu không lành mạnh 55 - Căn vào tiêu chuẩn trị, đạo đức Tác phẩm điện ảnh thể quan điểm trị tốt ca ngợi độc lập dân tộc, hoà bình chủ nghĩa, tự bình đẳng thuộc thị hiếu lành mạnh Ngược lại tác phẩm điện ảnh coi không lành mạnh tác phẩm vào ca ngợi lối sống buông thả không mục đích, không lý tưởng tôn sùng bạo lực, kích động sung đột trị chống độc lập dân tộc ca ngợi nô dịch - Dựa sở tính truyền thống tính dân tộc Những tác phẩm mà biểu hiện, củng cố phát triển sắc dân tộc lành mạnh Ngược lại, tác phẩm phá vỡ giá trị truyền thống không lành mạnh Sinh viên phải tạo cho lối sống lành mạnh cách tích cực tham gia vào hoạt động văn hoá, văn nghệ, thể dục, thể thao Để có thị hiếu điện ảnh cao lành mạnh, sinh viên phải có hiểu biết định văn hoá nghệ thuật đặc biệt điện ảnh Vì vậy, sinh viên phải tích cực trau dồi kiến thức văn hoá nghệ thuật Sinh viên phải biết xếp thời gian cách hợp lý để tham gia vào hoạt động điện ảnh như: xem phim, đọc sách báo điện ảnh, tham gia vào câu lạc điện ảnh, thi tìm hiểu điện ảnh, tham gia viết cho tạp chí điện ảnh… Trong buổi gặp gỡ với nhà làm phim, với quan điện ảnh sinh viên nên mạnh dạn nói lên sở thích đề xuất để họ đáp ứng tốt nhu cầu thị hiếu 56 KẾT LUẬN Qua trình khảo sát, người viết nắm vài thị hiếu điện ảnh sinh viên Sinh viên thích thưởng thức điện ảnh hay nói cách đơn giản xem phim Khi xem phim, họ thường lựa chọn phim truyện, thể loại phim tâm lý xã hội, đề tài tình bạn, tình yêu, phim có yếu tố vui vẻ nhẹ nhàng Đa số sinh viên xem phim lành mạnh, phận họ lại có thị hiếu không lành mạnh xem phim sexy, phim bạo lực Trong đánh giá phim, sinh viên thấy phim nước hay phim Việt, phim thương mại Việt hấp dẫn phim nghệ thuật, phim điện cách mạng Việt Nam thật phim đương đại Từ hình thành họ sở thích xem phim nước ngoài, phim thương mại Việt, phim điện ảnh cách mạng Việt Nam Không thưởng thức đánh giá phim, sinh viên tham gia vào sáng tạo điện ảnh đóng phim, phê bình phim, nhiên hoạt động chưa nhiều Đây vài thị hiếu mang tính điển hình sinh viên người viết mong đóng góp vài nhận biết giúp ngành điện ảnh, nhà trường nắm để kịp thời thoả mãn có biện pháp để nâng cao thị hiếu, giúp sinh viên nắm xu thị hiếu để điều chỉnh cho phù hợp 57 Cuối cùng, người viết xin chân thành cảm ơn hướng dẫn tận tình chu đáo giáo viên hướng dẫn Th.s Trần Thị Diên giảng viên khoa Quản lý văn hoá, trường đại học Văn hoá Hà Nội 58 TÀI LIỆU THAM KHẢO Vũ Quang Chính - Trần Luân Kim – Lưu Danh Hùng - Đặng Vũ Thảo (1997), Nhu cầu thị hiếu khán giả điện ảnh, Tạp chí văn hoá nghệ thuật, số 5, số 6, số Phạm Vũ Dũng (1997), Mấy thực trạng điện ảnh nay, Tạp chí Văn hoá nghệ thuật số Phạm Vũ Dũng (1999), Điện ảnh ấn tượng suy ngẫm, NXB Văn hoá dân tộc, Hà Nội Hoàng Trần Doãn (2006), Nhận diện khán giả Việt Nam hôm nay, Tạp chí văn hoá nghệ thuật, số 11 5.Hoàng Trần Doãn (2006), Nghiên cứu nhu cầu điện ảnh sinh viên, luận án TS TLH, Hà Nội Trần Độ (1987), Thoả mãn nhu cầu văn hoá nâng cao thị hiếu nghệ thuật, NXB Văn hoá Hà Nội Nguyễn Ánh Hồng (2002), Phân tích mặt tâm lý học lối sống sinh viên thành phố Hồ Chí Minh, luận án TS TLH Nguyễn Phương Hồng (1997), Thanh niên, học sinh với nghiệp công nghiệp hoá, đại hoá đất nước, NXB Chính trị quốc gia Trần Thanh Hiệp (2004), Điện ảnh nhu cầu phát triển, NXB Văn hoá Hà Nội 10 Đỗ Huy (2000), Mỹ học với tư cách khoa học, NXB Chính trị quốc gia 11 Đặng Minh Liên (2005), Dòng phim giải trí Việt Nam, Tạp chí Văn hoá nghệ thuật, số 12 Đặng Minh Liên (2005), Dòng phim truyền thống, Tạp chí văn hoá nghệ thuật, số 13 V.I.Lênin(1960) , Bàn văn hoá nghệ thuật, NXB Sự Thật, 1960 59 14 B.Ph Lomov(2000), Những vấn đề lý luận phương pháp luận tâm lý học, NXB ĐHQG Hà Nội 15 Luật Điện ảnh, năm 2006 16 Hiền Lương (2006), Buồn vui phim Việt, Tạp chí Văn hoá nghệ thuật, số 10 17 Hiền Lương(2005), Mấy nét thực trạng phát hành phim nay, tạp chí Văn hoá nghệ thuật, số 18 Macrcel Martin (1994), Ngôn ngữ điện ảnh, Cục Điện ảnh xuất bản, Hà Nội 19 Đặng Minh (1997), Phim nghệ thuật phim thương mại gợi mở loại hình, Tạp chí Văn hoá nghệ thuật 20 Nguyễn Chương Nhiếp (2000), Thị hiếu vai trò đời sống thẩm mỹ, luận án TS Triết học, Hà Nội, 2000 21 Nguyễn Văn Thủ (1993), Nhu cầu điện ảnh công chúng điện ảnh Việt Nam nay, luận án phó TS XHH, Hà Nội 22 Từ điển Tiếng Việt, NXB Từ điển Bách khoa, 2005 23 Kon I X (1971), Giới sinh viên phương Tây nhóm xã hội, Tạp chí Triết học số 191 24 http//www.dienanh.net 25 http//yxine.com.vn 60 PHIẾU TÌM HIỂU ĐIỆN ẢNH CỦA SINH VIÊN  Bạn tích vào đáp án bạn cho 1.Bạn có thích xem phim không? Tại sao? Mục đích xem phim bạn gì? TT Mức độ quan trọng Rất Ko Quan quan quan trọng trọng trọng Mục đích đến với điện ảnh Giải trí Nắm bắt thông tin có ích cho học tập Làm giàu kiến thức kinh nghiệm sống Trải nghiệm tình mà thực tế chưa trải qua Làm tăng hiểu biết nghệ thuật Tìm thấy ý nghĩa tốt đẹp sống Tìm cho thần tượng để noi theo Tìm rung động nghệ thuật Tái tạo nghệ thuật Bạn hay xem phim cách nào? Số lần/tuần Xem TV Xem đĩa Xem Internet lần lần lần lần Hơn lần Bạn có hay đến rạp xem phim không? lần Số lần đến xem phim rạp tháng lần lần lần Hơn lần Bạn thích xem thể loại phim nào? TT Thể loại điện ảnh Rất thích 61 Mức độ yêu thích Bình Thích thường Ko thích Tài liệu, phóng sự, khoa học Phim truyện Phim hoạt hình Bạn thích xem thể loại phim truyện nào? TT Thể loại phim truyện Rất thích Mức độ yêu thích Bình Thích thường Ko thích Mức độ yêu thích Bình Thích thường Ko thích Phim tâm lý xã hội Chuyển thể văn học Phim hành động Phim viễn tưởng Phim thần thoại Phim lịch sử Phim chưởng Bạn thích xem đề tài phim truỵện nào? TT Đề tài phim truyện thích Chiến tranh Sản xuất, kinh doanh, học tập Các vấn đề gia đình Các vấn đề xã hội Tình bạn, tình yêu Lịch sử 62 Bạn thích lựa chọn chủ đề phim nào? TT Chủ đề phim Rất thích Mức độ yêu thích Bình Thích thường Ko thích Các vấn đề trị,xã hội Các vấn đề gia đình Tình bạn, tình yêu Cuộc sống sinh viên Các vấn đề khác người 9.Khi xem phim, bạn quan tâm đến yếu tố phim? TT Mức độ quan tâm Các yếu tố Quan tâm Bình thường Không quan tâm Nội dung tác phẩm Vấn đề đặt tác phẩm Yếu tố nghệ thuật: âm thanh, ánh sáng, quay phim… Diễn xuất diễn viên Các yếu tố khác 10.Bạn thích xem phim Việt Nam hay phim nước hơn? Vì sao? ………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………… 11 Bạn thích xem phim thương mại Việt Nam hay phim giải trí Việt Nam? Vì sao? ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………… 12 Bạn có thích xem phim điện ảnh cách mạng Việt Nam không? Vì sao? ………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………  Bạn cho biết số thông tin cá nhân Họ tên :…………………………………………………………… Trường :… 63 Xin chân thành cảm ơn bạn! 64 [...]... SINH VIÊN MỘT SỐ TRƯỜNG ĐẠI HỌC TẠI HÀ NỘI 2.1 KHÁI QUÁT VỀ ĐỜI SỐNG VẬT CHẤT, ĐỜI SỐNG TINH THẦN CỦA SINH VIÊN MỘT SỐ TRƯỜNG ĐẠI HỌC VÀ CƠ SỞ ĐIỆN ẢNH TẠI HÀ NỘI 2.1.1 Khái quát về đời sống vật chất, đời sống tinh thần của sinh viên các trường đại học tại Hà Nội Về đời sống vật chất: Theo số liệu của Tổng cục thống kê năm 2006, trên địa bàn Hà Nội có 35 trường đại học với 1,4 triệu sinh viên (trong đó... của điện 13 ảnh Tuy nhiên khách quan hay chủ quan đều thể hiện thị hiếu điện ảnh của sinh viên Thị hiếu điện ảnh của sinh viên đã thể hiện quan điểm của sinh viên về cuộc sống, tình bạn, tình yêu hay cao hơn là “cách sống” của họ Trong bối cảnh mở cửa hội nhập này, thị hiếu điện ảnh của sinh viên lại càng được thể hiện một cách phong phú hơn Chương 2 THỰC TRẠNG THỊ HIẾU ĐIỆN ẢNH CỦA SINH VIÊN MỘT SỐ... chỗ ngồi, 4 buổi chiếu/ngày, trung bình 4000 lượt người xem/tháng; rạp Bạch Mai có 300 chỗ ngồi… 16 2.2 THỰC TRẠNG THỊ HIẾU ĐIỆN ẢNH CỦA SINH VIÊN MỘT SỐ TRƯỜNG ĐẠI HỌC TẠI HÀ NỘI 2.2.1 Thị hiếu của sinh viên trong lĩnh vực thưởng thức điện ảnh 2.2.1.1 Sinh viên yêu thích thưởng thức điện ảnh Khi được hỏi thì 98% sinh viên đều trả lời rằng họ rất yêu thích điện ảnh Và nếu được lựa chọn một môn nghệ thuật... giải rằng tại sao tình trạng “sống thử” ngày một gia tăng trong sinh viên, tại sao các vụ mại dâm của sinh viên lại ngày càng nhiều  Một số thị hiếu thấp của sinh viên trong thưởng thức điện ảnh Như trong phần chương I, người viết đã đề cập tới phân biệt thị hiếu lành mạnh và thị hiếu không lành mạnh, thị hiếu thấp và thị hiếu cao Thị hiếu thấp không có nghĩa là thị hiếu không lành mạnh Bởi vậy dưới... phẩm điện ảnh thì thị hiếu là cánh cửa đón con người vào với thế giới điện ảnh Nhu cầu điện ảnh là những thuộc tính tiềm ẩn bên trong vốn có của con người, còn thị hiếu điện ảnh được dần dần hình thành trong quá trình hoạt động thực tiễn của họ Tuy có sự phân biệt nhưng nhu cầu điện ảnh và thị hiếu điện ảnh lại có quan hệ mật thiết với nhau Nếu nhu cầu điện ảnh là cơ sở để nảy sinh thị hiếu điện ảnh. .. kiến chủ quan của mỗi cá nhân Qua đánh giá, phê bình điện ảnh của sinh viên nói lên thị hiếu điện ảnh của họ 2.2.2.2 .Một vài thị hiếu của sinh viên qua việc đánh giá các tác phẩm điện ảnh  Sinh viên thích xem phim nước ngoài hơn phim Việt Nam Đa số sinh viên khi được hỏi thích xem phim Việt Nam hay phim nước ngoài thì họ đều có chung một câu trả lời rằng phim nước ngoài Chỉ có một vài sinh viên nói rằng... đến một mức độ nhất định là biểu hiện ổn định của nhu cầu điện ảnh Sự ưa thích đó là cơ sở cho sự lựa chọn tích cực hoạt động điện ảnh của công chúng Thị hiếu điện ảnh là khuynh hướng và cũng là kết quả lựa chọn nhu cầu điện ảnh, không những thế nó còn biểu hiện năng lực thưởng thức điện ảnh của cá nhân 1.3 THỊ HIẾU ĐIỆN ẢNH CỦA SINH VIÊN 1.3.1 Sinh viên 11 Trong từ điển Tiếng Việt có nêu: Sinh viên. .. đẹp Trường đại học Văn hoá Hà Nội với chuyên ngành nghệ thuật thường xuyên tổ chức hội thi tiếng hát sinh viên, sinh viên thanh lịch, các buổi gặp gỡ các nhà thơ, nhà văn Phong trào văn hoá văn nghệ của trường đại học Bách khoa Hà Nội, trường đại học Khoa học xã hội và nhân văn cũng khá sôi nổi, lôi cuốn được nhiều sinh viên tham gia Đời sống tinh thần của sinh viên được nhà trường quan tâm hơn nhiều... biệt phù hợp với sinh viên cũng chỉ chiếm 46,1% Những con số trên chứng tỏ sức hấp dẫn của điện ảnh đối với sinh viên Người viết đã làm một cuộc phỏng vấn đối với một số sinh viên để thêm phần khẳng định mức độ yêu thích điện ảnh của họ Bạn Vũ Thị Thu, sinh viên trường Đại học Khoa học xã hội và nhân văn đã nói rằng: “Mình rất thích điện ảnh vì mình có thể vừa giải trí vừa có thể hiểu biết về thế giới... đông đảo của trong các buổi biểu diễn ca nhạc, trình diễn thời trang hay những buổỉ chiếu phim Sự thoả mãn nhu cầu này của sinh viên góp phần làm tăng thêm sự hiểu biết của họ về xã hội, những kiến thức của cuộc sống, những tình cảm mới lạ và đẹp đẽ, những bài học bổ ích, hiểu biết về nghệ thuật đặc biệt là tình cảm thẩm mỹ 1.3.2 Thị hiếu điện ảnh của sinh viên Thị hiếu điện ảnh của sinh viên là những