Phương pháp nghiên cứu khoa học MỞ ĐẦU Tính cấp thiết đề tài Việt Nam, với bờ biển Đông ôm lấy dải đất liền tạo đường biển dài 3.200 km chạy suốt từ Bắc đến Nam thuận lợi lớn cho việc phát triển vận tải biển ngày khẳng định vai trò tầm quan trọng vận tải nước mà có ý nghĩa chủ chốt giao dịch, buôn bán quốc tế Tuy nhiên năm gần thị trường vận tải biển giới có nhiều biến động lớn theo hướng tiêu cực bị tác động từ khủng hoảng tài tòan cầu Giá cước vận tải biển giảm mạnh khiến doanh nghiệp vận tải biển nước gặp nhiều khó khăn Bên cạnh trình khai thác đội tàu hầu hết doanh nghiệp vận tải biển nước bộc lộ nhiều điểm hạn chế, chưa hiệu quả, gây tổn thất nguồn lực làm tăng chi phí doanh nghiệp Cùng với cạnh tranh mạnh mẽ từ đội tàu nước với kinh nghiệm khai thác thị trường tiềm lực tài mạnh mẽ làm cho doanh nghiệp vận tải biển nước gặp khó khăn, số doanh nghiệp đứng trước nguy phải giải thể chí phá sản Công ty Cổ phần Vận tải Thủy - VINACOMIN doanh nghiệp vận tải biển phải đối mặt với nhiều thách thức bối cảnh thị trường vận tải biển khó khăn Điều thể rõ vài năm trở lại tình hình hoạt động khai thác đội tàu Công ty không hiệu Công ty kinh doanh thua lỗ liên tiếp năm từ năm 2011 đến năm 2013 dự kiến tình hình kinh doanh năm 2014 chưa có nhiều chuyển biến tích cực Do nhiệm vụ cần thiết để đưa Công ty thoát khỏi khó khăn phát triển tương lai cần quản lý tốt hơn, phát huy tối đa nguồn lực, lợi sẵn Học Viên: Cao Thùy Linh Lớp: TCQLVT-2013-2 Trang Phương pháp nghiên cứu khoa học có, hạn chế rủi ro, xây dựng chiến lược cụ thể nhằm nâng cao hiệu khai thác đội tàu góp phần thúc đẩy phát triển bền vững Công ty điều lựa chọn đề tài tiểu luận " Một số biện pháp nâng cao hiệu khai thác đội tàu Công ty Cổ phần Vận tải Thủy VINACOMIN " Mục đích nghiên cứu đề tài Hệ thống vấn đề lý luận khai thác đội tàu doanh nghiệp làm sở nghiên cứu nâng cao hiệu khai thác đội tàu doanh nghiệp vận tải biển Đánh giá thực trạng hoạt động sản xuất kinh doanh hiệu khai thác đội tàu chuyến công ty Cổ phần Vận tải Thủy - VINACOMIN Đề xuất biện pháp kiến nghị nhằm nâng cao hiệu khai thác đội tàu công ty Cổ phần Vận tải Thủy - VINACOMIN Đối tượng phạm vi nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu: đề tài tập trung nghiên cứu hoạt động liên quan đến toàn công tác khai thác đội tàu vận tải biển Phạm vi nghiên cứu: thực trạng công tác khai thác đội tàu chuyến công ty Cổ phần Vận tải Thủy - VINACOMIN từ năm 2011 đến năm 2013 Phương pháp nghiên cứu Các phương pháp nghiên cứu sử dụng trình thực đề tài gồm: Phương pháp thống kê, phân tích hệ thống, phương pháp tổng hợp, nhằm rút vấn đề có tính quy luật vấn đề nghiên cứu Quá trình nghiên cứu, phân tích kết hợp lý luận thực tiễn khai thác đội tàu chuyến nhằm luận giải, đánh giá vấn đề quan trọng thực mục đích nghiên cứu Ý nghĩa khoa học đề tài Về mặt khoa học: Đề tài hệ thống hóa sở lý luận chung khai thác đội tàu vận tải biển hiệu khai thác đội tàu vận tải biển Học Viên: Cao Thùy Linh Lớp: TCQLVT-2013-2 Trang Phương pháp nghiên cứu khoa học Về mặt thực tiễn: đề tài sâu phân tích đánh giá thực trạng hoạt động khai thác đội tàu vận tải biển hiệu khai thác đội tàu vận tải biển công ty Cổ phần Vận tải Thủy - Vinacomin từ năm 2011 đến năm 2013 đưa số biện pháp có sở khoa học thực tiến để nâng cao hiệu khai thác đội tàu công ty Cổ phần Vận tải Thủy - Vinacomin tương lai Học Viên: Cao Thùy Linh Lớp: TCQLVT-2013-2 Trang Phương pháp nghiên cứu khoa học CHƯƠNG CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ VẬN TẢI TÀU CHUYẾN VÀ HIỆU QUẢ KHAI THÁC ĐỘI TÀU 1.1 Tổng quan vận tải biển vận tải tàu chuyến 1.1.1 Một số khái niêm Vận tải biển ngành công nghiệp dịch vụ đáp ứng nhu cầu vận tải xã hội thông qua việc cung cấp dịch vụ vận chuyển từ cảng đến cảng khác không gian theo thời gian để nhận tiền công vận chuyển Tàu tàu biển loại tàu vận chuyển đường biển ( Theo Công ước quốc tế trách nhiệm bồi thường tổn thất liên quan đến vận chuyển chất nguy hiểm độc hại đường biển, London 03/05/1996) Người chuyên chở đường biển Là người dùng tàu biển thuộc sở hữu tàu biển thuê người khác để thực dịch vụ vận chuyển hàng hóa hành khách nhằm mục đích nhận tiền cước vận chuyển Người chuyên chở đường biển bên hợp đồng vận tải, chủ tàu người thuê tàu đứng ký kết hợp đồng vận tải với người thuê vận chuyển 1.1.2 Đặc điểm vận tải biển 1.1.2.1 Đặc điểm vận tải biển Vận tải đường biển thực việc dịch chuyển đối tượng vận tải không gian từ cảng tới cảng khác thông qua môi trường biển Có thể chuyên chở tất loại hàng hóa buôn bán quốc tế Thích hợp với chuyên chở cự ly dài, khối lượng hàng hóa lớn Các tuyến đường vận tải biển hầu hết tuyến đường giao thông tự nhiên, không đòi hỏi phải đầu tư nhiều vốn Học Viên: Cao Thùy Linh Lớp: TCQLVT-2013-2 Trang Phương pháp nghiên cứu khoa học Năng lực chuyên chở vận tải đường biển lớn khả thông qua đường biển không bị hạn chế sức chở tàu biển lớn, lên đến hàng trăm ngàn Trong chuyên chở đường biển thường gặp nhiều rủi ro nguy hiểm, chịu tác động điều kiện tự nhiên 1.1.2.2 Ưu nhược điểm vận tải biển Ưu điểm: Năng lực vận chuyển lớn, khả thông qua đường biển không bị hạn chế, tàu biển thường có trọng tải lớn, tuyến đường chạy nhiều tàu thời gian Thích hợp với hầu hết loại hàng hóa thương mại quốc tế Chi phí đầu tư xây dựng tuyến đường hàng hải thấp: hầu hết sử dụng tuyến đường tự nhiên, trừ việc xây dựng kênh đào hải cảng Giá thành vận tải thấp: (bằng 1/10 so với đường hàng không; 1/8 so với đường ô tô; 1/4 so với đường sắt) Nhược điểm: Vận tải biển phụ thuộc nhiều vào điều kiện tự nhiên, tàu thường gặp rủi ro hàng hải như: Đâm vào đá ngầm, mắc cạn, đâm va lẫn nhau, bão tố, chìm đắm, tích,… Do dễ gây tổn thất cho xã hội Tốc độ giao hàng tương đối thấp: tốc độ tàu biển thấp, lực bốc dỡ cảng bị hạn chế Thời gian vận chuyển dài, gây tồn kho lớn cho chủ hàng 1.1.3 Vai trò vận tải biển phát triển kinh tế giới Học Viên: Cao Thùy Linh Lớp: TCQLVT-2013-2 Trang Phương pháp nghiên cứu khoa học Các học thuyết kinh tế đại rằng: vận tải biển tảng để kinh tế phát triển quốc tế, vận tải biển coi chất xúc tác phát triển kinh tế Vận tải biển ngành công nghiệp quốc tế hàng đầu giới xếp vào loại đứng đầu hoạt động kinh tế giới Vận tải biển phương thức vận tải có giá thành thấp phương thức vận tải, có khả mở rộng thị trường tính chuyên môn hóa quy mô cách cung cấp dịch vụ vận tải loại hàng rẻ tiền với giá vận tải rẻ Hiện nay, vận tải biển giữ vị trí quan trọng chuyên chở hàng hóa thị trường giới, theo thống kê UNCTAD hàng năm vận tải biển đảm nhận chuyên chở khoảng 80% lượng hàng buôn bán quốc tế 1.2 1.2.1 Tàu chuyến đặc điểm khai thác tàu chuyến Khái niệm tàu chuyến Tàu chuyến loại tàu hoạt động không theo tuyến cố định, lịch trình chạy tàu công bố trước mà theo yêu cầu người thuê tàu sở loại hợp đồng thuê tàu chuyến 1.2.2 Các đặc điểm khai thác tàu chuyến 1.2.2.1 Số lượng cảng ghé chuyến Số lượng cảng ghé chuyến tàu chuyến không giống tùy thuộc vào hợp đồng thuê tàu chuyến Số lượng cảng ghé hai nhiều Do người khai thác phải nắm rõ số lượng cảng ghé số lượng cầu tàu để đưa giá cước phù hợp với khoản chi phí phải bỏ chuyến Học Viên: Cao Thùy Linh Lớp: TCQLVT-2013-2 Trang Phương pháp nghiên cứu khoa học 1.2.2.2 Thời gian chuyến Thời gian chuyến tàu chuyến xác định kể từ tàu kết thúc chuyến trước bắt đầu tham gia thực hợp đồng hoàn thành việc dỡ hàng cảng đích Thời gian chuyến tàu chuyến không cố định, phụ thuộc vào điều kiện hành hải, tốc độ tàu mức giải phóng tàu thỏa thuận thời gian làm hàng chủ tàu người thuê tàu 1.2.2.3 Hành trình tàu: Các chuyến tàu không thiết phải giống hành trình, tàu không thiết phải lập lại hành trình cũ, trừ chủ hàng thuê nhiều chuyến liên tục hợp đồng cụ thể 1.2.2.4 Giá cước vận chuyển, chi phí xếp dỡ điều kiện chuyên chở Giá cước vận chuyển thường theo thỏa thuận người vận chuyển người thuê vận chuyển, giá cước tàu chuyến biến động thường xuyên theo cung cầu loại thị trường vận tải khu vực Người vận chuyển người thuê tàu thỏa thuận trách nhiệm chi phí bốc hàng lên tàu, xếp hàng hóa san cào hàng hầm tàu, chi phí dỡ hàng khỏi tàu, chi phí vật liệu chèn lót, chằng buộc hàng hóa 1.3 1.3.1 Chỉ tiêu đánh giá hiệu hoạt động khai thác tàu Chỉ tiêu sản lượng Sản lượng vận chuyển theo tấn: Q = = q1 + q2 + …+qn (Tấn) (1.1) Trong đó: qi khối lượng vận chuyển chuyến năm (Tấn) Sản lượng vận chuyển tính theo TKm Hải lý: (TKm T.Hly) (1.2) Học Viên: Cao Thùy Linh Lớp: TCQLVT-2013-2 Trang Phương pháp nghiên cứu khoa học Trong đó: qili khối lượng hàng luân chuyển chuyến năm 1.3.2 Chỉ tiêu sử dụng thời gian tàu a Hệ số vận hành (1.3) Tchay: Thời gian chạy năm tàu i (ngày) TKT : Quỹ thời gian khai thác năm (ngày) TKT = TCL – (TSC + Ttt) (ngày) TSC : thời gian dành cho tàu để sửa chữa định kì năm (ngày) Ttt : thời gian ngừng khai thác thời tiết, khí hậu, đâm va, cầm giữ… b Hệ số thời gian tàu đỗ (1.4) 1.3.3 Chỉ tiêu hệ số sử dụng trọng tải tàu Hệ số lợi dụng trọng tải thực chở tàu xác định theo công thức: (1.5) qili : khối lượng hàng hóa luân chuyển chuyến năm (TKm) li : khoảng cách vận chuyển có hàng trình thứ i (Km) Dt : trọng tải thực chở tàu (Tấn) Dt = (DWT - tổng trọng lượng nhiên liệu, nước ngọt, …mà tàu mang theo chuyến đi) L : tổng quãng đường mà tàu chạy có hàng không hàng đoạn chuyến (Km) Khi α = 1: Tàu sử dụng tối đa trọng tải đoạn đường có hàng 1.3.4 Năng suất vận chuyển Học Viên: Cao Thùy Linh Lớp: TCQLVT-2013-2 Trang Phương pháp nghiên cứu khoa học Năng suất vận chuyển số lượng sản phẩm trọng tải tàu thực đơn vị thời gian Cách tính (theo UNCTAD Cục hàng hải Việt Nam) (T.Km/1DWT –ngày khai thác) Trong đó: DWT : trọng tải toàn tàu (Tấn) µT.HL : phản ánh trọng tải toàn tàu ngày đêm khai thác làm lượng sản phẩm hải lý Năng suất phương tiện đo khối lượng vận chuyển: (T/1DWT –ngày khai thác) µT : phản ánh trọng tải toàn tàu ngày đêm khai thác làm lượng sản phẩm 1.3.5 Thu nhập tàu Thu nhập tàu khoản thu mà chủ tàu thu từ việc cung cấp dịch vụ vận chuyển cho thuê tàu năm khai thác Thu nhập tàu xác định theo công thức: (1.8) Trong đó: fi: Đơn giá cước vận chuyển loại hàng i (Đồng/ Tấn) Qi: Khối lượng hàng vận chuyển loại i (Tấn) 1.3.6 Lợi nhuận kinh doanh khai thác tàu Đây tiêu số lượng để đánh giá hiệu sản xuất kinh doanh khai thác tàu đội tàu công ty Một đội tàu hoạt động, khai thác có hiệu hay hiệu hiệu cao đến mức độ tối ưu tiêu Học Viên: Cao Thùy Linh Lớp: TCQLVT-2013-2 Trang Phương pháp nghiên cứu khoa học dùng để đánh giá xác Lợi nhuận kinh doanh khai thác tàu xác định theo công thức sau: ∆F = ∑F - ∑C (Đồng) (1.9) ∑F : tổng doanh thu (thu nhập) tàu năm khai thác (Đồng) ∑C:là tổng chi phí tàu năm khai thác (Đồng) Chi phí khai thác đội tàu vận tải biển thường gồm nhóm chi phí: chi phí tiền Việt Nam (R), chi phí ngoại tệ (R’) xác định theo công thức sau đây: (VND) (1.10) (USD) (1.11) Trong đó: R,R’: Chi phí khai thác tàu tiền Việt Nam tiền ngoại tệ i: Chỉ số khoản mục chi phí tiền Việt Nam khai thác tàu j: Chỉ số khoản mục chi phí ngoại tệ khai thác tàu ri: chi phí tiền Việt Nam khoản mục i rntj: Chi phí ngoại tệ khoản mục j m,n: Số khoản mục chi phí tiền Việt Nam, ngoại tệ Việc quy đổi chi phí khai thác tàu từ ngoại tệ đồng Việt Nam theo công thức sau đây: R Đ = JxR’ (Đồng) Trong đó: J: tỷ giá hối đoái thời điểm tính toán (VNĐ/USD) R’: Chi phí ngoại tệ (tính theo USD) 1.3.7 Tỷ suất lợi nhuận a Theo doanh thu Học Viên: Cao Thùy Linh Lớp: TCQLVT-2013-2 Trang 10 (1.12) Phương pháp nghiên cứu khoa học xuất Công ty Hoạt động kinh doanh Công ty năm 2011 bị lỗ 52 tỷ, năm 2012 tiếp tục bị lỗ 42 tỷ lỗ lũy 31/12/2012 khoảng gần 95 tỷ đồng Năm 2013, tình hình kinh tế nước quốc tế chưa cải thiện, sản lượng vận chuyển năm đạt thấp so với năm trước Khối lượng vận chuyển than cho Tập đoàn giảm nhu cầu tiêu thụ nước giảm Tình hình xuất than giảm làm ảnh hưởng đến hoạt động chuyển tải đoàn sà lan 2.2.2 Các tiêu sử dụng thời gian khai thác tàu Năm 2013, theo thống kê phòng kinh doanh, tổng thời gian có mặt đội tàu đoàn sà lan thuộc Công ty, 2190 ngày, thời gian ngừng thời tiết, sửa chữa 150 ngày, thời gian khai thác lại Tkt=2190-150=2040 (ngày) Trong thời gian tàu đỗ cảng 908 ngày - Hệ số vận hành đội tàu: - Hệ số thời gian tàu đỗ đội tàu Đội tàu Công ty khai thác mức tương đối tốt, tỷ lệ thời gian tàu chạy đạt 50% tổng thời gian khai thác kết khả quan Tuy nhiên thời gian tàu đỗ chạy rỗng cao, chứng tỏ công tác thương vụ chưa tốt, gây thời gian lãng phí chi phí vận hành tàu nguyên nhân làm giảm hiệu khai thác tàu công ty thời gian gần 2.2.3 Chỉ tiêu sử dụng trọng tải tàu Hệ số lợi dụng trọng tải thực chở tàu xác định theo công thức: Học Viên: Cao Thùy Linh Lớp: TCQLVT-2013-2 Trang 16 Phương pháp nghiên cứu khoa học qili :Là khối lượng hàng hóa luân chuyển chuyến năm (TKm) li :Khoảng cách vận chuyển có hàng trình thứ i (Km) Dt :Trọng tải thực chở tàu (Tấn) Dt = (DWT - tổng trọng lượng nhiên liệu, nước ngọt, tàu mang theo chuyến đi) L :Tổng quãng đường mà tàu chạy có hàng không hàng đoạn chuyến (Km) Bảng 2.7 : Kết tính toán tiêu sử dụng trọng tải tàu Ghi chú: Lbq: Cự ly vận chuyển bình quân hàng Q: Tổng khối lượng hàng vận chuyển năm Hệ số lợi dụng trọng tải toàn bình quân đội tàu : αbq = 0,56 2.2.4 Chỉ tiêu suất khai thác tàu Năng suất vận chuyển số lượng sản phẩm trọng tải tàu thực đơn vị thời gian Cách tính (theo UNCTAD Cục hàng hải Việt Nam) (T.Km/1DWT –ngày khai thác) Trong đó: DWT : trọng tải toàn tàu (Tấn) µT.HL : phản ánh trọng tải toàn tàu ngày đêm khai thác làm lượng sản phẩm hải lý Học Viên: Cao Thùy Linh Lớp: TCQLVT-2013-2 Trang 17 Phương pháp nghiên cứu khoa học Năng suất phương tiện đo khối lượng vận chuyển: (T/1DWT –ngày khai thác) µT : phản ánh trọng tải toàn tàu ngày đêm khai thác làm lượng sản phẩm bảng 2.8: Kết tính toán suất bình quân tàu theo chuyến Qua bảng cho thấy suất vận chuyển bình quân tàu tương đối tốt, Công ty tận dụng trọng tải chở hàng tàu hiệu 2.2.5 Hiệu hoạt động sản xuất kinh doanh công ty Bảng 2.9 : Các tiêu phản ánh hiệu hoạt động SXKD Công ty Năm 2011 (106đ) Năm 2012 (106đ) Năm 2013 (106đ) 3.971.936 2.706.916 2.508.099 506.273 177.909 3.287.754 578.867 128.265 1.999.784 551.910 148.922 1.807.267 Tổng doanh thu 566.514 445.206 Tổng chi phí 618.783 Lợi nhuận -52.269 Chỉ tiêu Tổng khối lượng vận chuyển - Vận tải tàu biển - Vận tải sông - Thuê tàu Học Viên: Cao Thùy Linh Lớp: TCQLVT-2013-2 2012/2011 % (106đ) % -1.211.020 68,15 -198.817 92,66 72.594 -49.644 -1.287.970 114,34 72,10 60,83 -26.957 20.657 -192517 95,34 116,10 90,37 312.544 -111.308 80 -132.662 70,20 487.426 337.114 -131.357 78,77 -150.312 69,16 -42.220 -24.570 10.049 - 17.650 - Trang 18 (106đ) 2013/2012 Phương pháp nghiên cứu khoa học Hoạt động sản xuất kinh doanh Công ty chủ yếu vận chuyển than khoáng sản cho Tập đoàn than khoáng sản Việt Nam Doanh thu: Trong năm từ 2011 – 2013, doanh thu Công ty giảm Năm 2012 tổng doanh thu công ty giảm 20% so với năm 2011 tức tổng doanh thu giảm 111.308.000.000 đồng Năm 2013 tổng doanh thu Công ty tiếp tục giảm 29,8% so với năm trước đó, nguyên nhân chủ yếu sau: Lợi nhuận: Hoạt động kinh doanh công ty năm 2011 (- 52.355.038.781 đ) năm 2012 hoạt động kinh doanh công ty tiếp tục ( - 42.220.375.200 đ) Lỗ lũy 31/12/2012 (- 94.575.413.981 đ) Nhìn chung, năm 2013 tình hình kinh tế nước nhiều khó khăn, lãi suất vay mức cao, giá nhiên liệu đầu vào tăng giá cước vận tải không tăng làm ảnh hưởng đến sản xuất Công ty Thời tiết năm xấu, gió mùa Đông Bắc kéo dài liên tục dẫn đến tàu hành trình được, tình trạng tàu chờ cầu để xếp/dỡ hàng cảng phải chờ đợi nhiều ngày Hoạt động kinh doanh Công ty năm 2013 bị lỗ 24.570 triệu đồng, lỗ lũy 31/12/2013 119.146 triệu đồng - Ngoài tình hình khó khăn tài Công ty gây tình trạng thiếu vốn trầm trọng, việc toán tiền cước thuê tàu cho Chủ tàu bị chậm dẫn đến số khách hàng từ chối hợp tác với Công ty 2.3 Những thuận lợi, khó khăn hội cho đội tàu Công ty Cổ phần Vận tải Thủy – VINACOMIN 2.3.1 Thuận lợi Đội tàu đại, lực vận tải lớn: Học Viên: Cao Thùy Linh Lớp: TCQLVT-2013-2 Trang 19 Phương pháp nghiên cứu khoa học Đội tàu vận tải Công ty chủ yếu tàu đóng mới, tuổi tàu thấp có khả vận chuyển tuyến xa Làm tăng thời gian ngày tàu tốt năm, tăng khối lượng vận chuyển hàng hóa, rút ngắn thời gian chuyến Đội ngũ thuyền viên giàu kinh nghiệm: Đội ngũ thuyền viên Công ty coi khâu trọng yếu Công ty, với trình độ lực tương đối tốt chủ yếu đào tạo từ trường cao đẳng Đại học Hàng hải Công ty có chiến lược đào tạo thuyền viên để nâng cao trình độ, kinh nghiệm ngoại ngữ Sự hỗ trợ lớn từ Tập đoàn Công nghiệp Than Khoáng sản Việt Nam: Lĩnh vự hoạt động Công ty vận tải biển đặc biệt vận tải than khoáng sản cho Tập đoàn, để phục vụ cho nhu cầu lượng cho ngành điện, xi măng, giấy, đạm, luyện kim, hóa chất Ngoài việc hưởng tới vận tải 60% than cho Tập đoàn, Công ty mở rộng hoạt động kinh doanh để tận dụng đội tàu Công ty Nhu cầu vận chuyển than đường biển cho hộ tiêu thụ nước vận chuyển than xuất năm 2014 ổn định Đặc biệt quan tâm HĐTV Tập đoàn có nghị chủ trương cho Công ty Cổ phần Vận tải Thủy – VINACOMIN vay với lãi suất 0% từ tiền đầu tư phát triển tập trung để trả nợ khoản nợ 02 tàu 7.000 DWT 2.3.2 Khó khăn - Sản lượng than tiêu thụ cho hộ xi măng, công ty kinh doan than cuối nguồn nước năm 2013 giảm ảnh hưởng đến kế hoạch vận chuyển tàu biển, đặc biệt kế hoạch thuê phương tiện bên để vận chuyển than cho hộ kinh doanh cuối nguồn Học Viên: Cao Thùy Linh Lớp: TCQLVT-2013-2 Trang 20 Phương pháp nghiên cứu khoa học - Lãi suất vay ngân hàng giảm mức cao, Giá nhiên liệu mức cao giá cước vận tải không tăng ảnh hưởng đến hiệu sản xuất kinh doanh công ty - Thời gian khấu hao phương tiện vận tải phần lớn 15 năm, hợp đồng vay tín dụng với ngân hàng tổ chức tài tối đa 10 năm, dẫn đến đủ nguồn để trả tiền gốc tạo sức ép tài cho công ty CHƯƠNG 3: BIỆN PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ KHAI THÁC ĐỘI TÀU CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN VẬN TẢI THỦY VINANCOMIN 3.1 Biện pháp nguồn nhân lực 3.1.1 Quy hoạch, đào tạo sỹ quan, thuyền viên • Công tác đào tạo, tái đào tạo, huấn luyện: - Khẩn trương rà soát danh sách thuyền viên có đủ tiêu chuẩn để tổ chức lớp học sỹ quan vận hành sỹ quan quản lý để bổ sung vào lượng sỹ quan - thiếu hụt; Rà soát lại toàn cấp chứng sỹ quan thuyền viên để đề nghị trung tâm huấn luyện cho mở lớp cập nhật theo yêu cầu - Công ước Đây việc đòi hỏi nhiều thời gian công sức; Sử dụng tàu vận chuyển nội địa, tuyến khai thác ngắn để kết hợp với việc huấn luyện , đào tạo thuyền viên để tạo nguồn thuyền viên có chất - lượng cao phục vụ cho đội àu khai thác tuyến quốc tế; Gấp rút tuyển thêm số sỹ quan từ bên ngoài, đặc biệt sỹ quan máy, điện, vô tuyến điện tổ chức thêm số sinh viên đại học cao dẳng để tăng cường số sỹ quan vận hành sau cho công ty bắt đầu nhận thêm - đội tàu • Công tác điều động: Tăng cường quan hệ chặt chẽ phòng ban Công ty; Lập kế hoạch điều động hàng tháng đưa lên mạng nội bộ; Điều động theo nguyên tắc công thuyền viên Học Viên: Cao Thùy Linh Lớp: TCQLVT-2013-2 Trang 21 Phương pháp nghiên cứu khoa học - Giải điều động sỹ quan thuyền viên có cấp bách kể - thay nước cách an toàn, hiệu quả; Những trường hợp đặc biệt người không muốn công tác xin tạm hoãn, không học chứng để xuống tàu làm việc Công ty rà - soát đề xuất biện pháp giải hợp lý; Với thuyền viên lớn tuổi, khó bố trí công tác Công tác nên giải thuyền viên theo chế độ sách 3.1.2 Chính sách người biển Thuyền viên tàu biển người làm việc lao động nặng nhọc đặc biệt, thường xuyên sống xa gia đình Luôn quan hệ quốc tế, đến vùng đất lạ đòi hỏi họ phải giữ tư cách, thể quốc gia, phải học hỏi, hiểu rõ địa lý, phong tục, người nơi họ đến để làm việc tốt Từ đặc điểm đó, rõ ràng chế độ đãi ngộ thuyền viên phải cao người có học tương đương làm việc bờ Trong chế độ vật chất thuyền viên gồm nhóm tạo nên thu nhập họ Đó chế độ thuộc lao động: cần trả lương, phụ cấp biển, độc hại thâm niên biển, chế độ tiền ăn, tiêu vặt cao bờ có trình độ tương đương tương ứng (có điều chỉnh) với chế độ thuyền viên nước bạn có điều kiện tương đương 3.2.1 Biện pháp đồng tổ chức, quản lý khai thác tàu Những biện pháp giải pháp đồng để phấn đấu tăng khả cạnh tranh đội tàu mà máy quản lý khai thác thực sau: - Khai thác tàu hợp lý, quản lý chặt chẽ chuyến tàu, phối hợp đồng điều hành, quản lý, phục vụ hạn chế ngày tàu chờ; quản lý chặt chẽ ngày tàu vận doanh, nâng cao ngày tàu tốt hạn chế ngày tàu xấu; Học Viên: Cao Thùy Linh Lớp: TCQLVT-2013-2 Trang 22 Phương pháp nghiên cứu khoa học - Mở rộng phạm vi hoạt động đội tàu, quan tâm chất lượng vận tải, nâng cao giữ uy tín để tìm bạn hàng thị trường Tập trung khai - thác tốt lực vận tải có để nâng cao doanh thu Tiếp tục hoàn thiện chế quản lý Công ty tạo thành hành lang pháp lý cho hoạt động sản xuất kinh doanh, phù hợp với đổi kinh tế thị - trường theo luật pháp quy định Kiểm tra đánh giá hoạt động khai thác tàu biển sau chuyến công tác Tăng cường công tác kiểm tra lãnh đạo Liên tục rà soát, cập nhật hệ thống - quản lý an toàn để vận dụng phù hợp với yêu cầu thực tiễn sản 3.2.2 Biện pháp nâng cao công tác quản lý kỹ thuật đội tàu Liên tục đánh giá tình trạng kỹ thuật đội tàu theo quy trình hệ thống quản lý an toàn Đánh giá mức độ rủi ro, không phù hợp vấn đề quản lý kỹ thuật Lập kế hoạch bảo dưỡng, sửa chữa khắc phục cố kỹ thuật thực kế hoạch đề để đội tàu tình trạng kỹ - thuật tốt phục vụ công tác khai thác kinh doanh; Kế hoạch lập cần rõ ràng, chi tiết cụ thể như: Làm kế hoạch gì? (bảo dưỡng, sửa chữa, khắc phục ); Thuộc phận, ngành nào? (boong, máy, thuyền viên, khai thác ); Ai làm? (Công ty hay tàu); Ai phụ trách đôn đốc, giám sát, kiểm tra? (phân chia rõ trách nhiệm quyền hạn); Thời gian làm nào? (dự kiến cụ thể thời gian); Thời gian dự kiến hoàn thành? Thời gian thực tế thực hiện? Đánh giá mức độ hoàn thành, hiệu quả? Đánh giá kế hoạch có - mục đích, tiến độ, chất lượng hiệu công việc hay không? Thường xuyên liên tục đánh giá việc tiêu hao nhiên liệu đội tàu: Chúng ta phải thẳng thắn nhìn nhận thực tế số công ty vận tải biển làm ăn thua lỗ phần lớn bị thất thoát nhiên liệu 3.2.3 Biện pháp nâng cao tiêu khai thác tàu • Nâng cao hệ số vận hành giảm hệ số thời gian tàu đỗ Theo số liệu đánh giá chương 2, hệ số vận hành tàu nhìn chung thấp, tỷ trọng thời gian tàu chạy rỗng cao, phần lớn tàu Học Viên: Cao Thùy Linh Lớp: TCQLVT-2013-2 Trang 23 Phương pháp nghiên cứu khoa học chạy rỗng gần nửa thời gian vận hành Qua cho thấy công tác điều tàu chưa hợp lý vừa kéo dài thời gian khai thác vừa làm tăng chi phí khai thác tàu Để góp phần nâng cao hiệu khai thác tàu, công ty cần có phương án điều tàu hợp lý để giảm bớt thời gian chạy rỗng tàu Bên cạnh đó, Công ty cần giảm thiểu thời gian tàu nằm khu vực chờ thực hợp đồng mà nguyên nhân công tác thương vụ chưa tốt Để giảm bớt thời gian tàu nằm chờ hàng, Công ty cần áp dụng biện pháp thị trường chiến lược sản phẩm • Nâng cao hệ số lợi dụng trọng tải tàu Mức độ lợi dụng trọng tải toàn tàu thấp, DWT tận dụng 50% sức tải toàn chuyến đi, nguyên nhân chủ yếu quãng đường chạy rỗng xấp xỉ quãng đường tàu chạy có hàng, khối lượng hàng xếp lên tàu chuyến tương đối nhiều, đạt từ 85 - 95% DWT tàu Để nâng cao hệ số lợi dụng trọng tải tàu, Công ty cần giảm thiểu quãng đường tàu chạy không hàng (ballast) việc lên kế hoạch điều tàu hợp lý ăn khớp với đơn chào hàng • Nâng cao suất khai thác Năng suất khai thác tàu thấp đạt bình quân mức xấp xỉ 100TKM/DWT – ngày khai thác, có hai nguyên nhân sau Thứ tàu đỗ dài ngày, thời gian tàu nằm chờ hàng chiếm tỷ lệ đáng kể tổng thời gian tàu đỗ; Thứ hai thời gian tàu chạy rỗng dài ngày làm thời gian khai thác tăng lên, làm giảm số chuyến năm Học Viên: Cao Thùy Linh Lớp: TCQLVT-2013-2 Trang 24 Phương pháp nghiên cứu khoa học Để nâng cao suất khai thác tàu, Công ty cần làm tốt công tác thương vụ điều động tàu 3.2.4 Một số biện pháp Công ty thời gian tới - Thực nhiệm vụ làm đầu mối vận chuyển than tàu biển cho hộ xi măng, hộ kinh doanh than cuối nguồn - Điều hành, khai thác linh hoạt hiệu phương tiện thuỷ có để vừa đáp ứng nhu cầu vận chuyển than Tập đoàn, vừa đảm bảo khai thác vận chuyển hàng khác có hiệu khai thác hàng chiều - Tập trung vào việc tiết kiệm chi phí đặc biệt nhiên liệu sở xây dựng tốt định mức tiêu thụ nhiên liệu, dầu nhờn cho phương tiện Kiểm tra giám sát liên tục thường xuyên công tác cấp phát nhiên liệu, dầu nhờn toán tiêu thụ - Thường xuyên kiểm tra giám sát chặt chẽ trình xếp dỡ than lên tàu nhằm ngăn ngừa việc thuyền viên vận chuyển than lậu làm tổn thất thêm chi phí ảnh hưởng đến an toàn hành trình tàu - Làm việc với đại lý hàng hải tốt nhằm giải nhanh chóng thủ tục cho tàu vào cảng, giảm thời gian tàu phải neo đậu dài ngày chờ vào cầu xếp dỡ hàng - Thực tốt kế hoạch bảo dưỡng thiết bị máy móc, tuân thủ quy trình quản lý an toàn để hạn chế thấp cố rủi ro - Tiếp tục làm việc với Ngân hàng, Tổ chức tài để điều chỉnh hạ lãi suất khoản vay ngân hàng tổ chức tín dụng lãi suất cho vay thị trường có dấu hiệu giảm Học Viên: Cao Thùy Linh Lớp: TCQLVT-2013-2 Trang 25 Phương pháp nghiên cứu khoa học KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ Kết luận Hoạt động khai thác đội tàu vận chuyển hàng hóa Công ty Cổ phần Vận tải Thủy - VINACOMIN loại hình kinh doanh chủ yếu có ý nghĩa sống tồn phát triển Công ty Kết khai thác kinh doanh đội tàu đóng vai trò quan trọng Công ty giai đoạn thị trường vận tải quốc tế khó khăn Việc xây dựng hoàn thiện giải pháp nâng cao hiệu khai thác đội tàu vận tải biển Công ty vấn đề cấp bách Căn vào mục đích đối tượng phạm vi nghiên cứu, đề tài cố gắng tập trung giải số vấn đề sau: - Đề tài hệ thống hóa sở lý luận vấn đề hiệu khai thác đội tàu vận tải biển, cần thiết phải nghiên cứu giả pháp nâng cao hiệu khai thác đội tàu vận tải Công ty; -Đề tài phân tích đánh giá thực trạng hiệu khai thác đội tàu vận tải biển Công ty Cổ phần Vận tải Thủy - VINACOMIN Thông qua phân tích môi trường hoạt động Công ty, thuận lợi khó khăn Công ty tương lai, từ đánh giá hiệu khai thác đội tàu vận tải biển Công ty; - Đề tài đề xuất số biện pháp kiến nghị Nhà nước doanh nghiệp để nâng cao hiệu khai thác đội tàu vận tải biển cho Công ty, đặc biệt Công ty thực tái cấu đội tàu bổ sung thêm tàu vào đội tàu Công ty năm tới Học Viên: Cao Thùy Linh Lớp: TCQLVT-2013-2 Trang 26 Phương pháp nghiên cứu khoa học Kiến nghị Để nâng cao hiệu khai thác đội tàu vận tải biển Công ty biện pháp đề xuất có số kiến nghị với Nhà nước sau: - Trong năm gần ngành vận tải biển phát triển mạnh mẽ hệ thống cảng biển nước ta chưa theo kịp đà phát triển Số lượng cảng biển nhiều đa phần quy mô nhỏ lẻ nên không tiếp cận tàu trọng tải lớn Hệ thống luồng lạch bị hạn chế, sa bồi nhiều Trang thiết bị chưa đồng bộ, phương tiện lạc hậu, tính chuyên nghiệp chưa cao dẫn đến tình trạng thời gian xếp dỡ hàng cho tàu kéo dài, neo chờ đợi bến dài ngày Trong tương lai Nhà nước cần có kế hoạch xây dựng cảng biển lớn để tiếp cận tàu có trọng tải lớn, trang thiết bị xếp dỡ tiên tiến, giảm thời gian xếp dỡ hàng, hạn chế thời gian neo đậu tàu Đồng thời Nhà nước cần đồng hóa hệ thống giao thông đường bộ, kho bãi để phát triển kịp thời với hệ thống cảng biển tương lai Cắt giảm thủ tục hành để công việc thông thoáng, nhanh chóng - Đề nghị Chính phủ có biện pháp hỗ trợ để phát triển ngành công nghiệp đóng tàu Việt Nam có sản phẩm chất lượng cao với giá thành hợp lý Có tạo điều kiện cho doanh nghiệp vận tải đầu tư mua thêm phương tiện mới, trẻ hóa đại hóa đội tàu - Nhà nước cần có sách hỗ trợ lãi suất, miễn giảm thuế TNDN, tạo điều kiện cho doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn vay ưu đãi, đàu tư vận tải biển nước để tăng giá thành lực vận chuyển cho doanh nghiệp đội tầu quốc gia Tạo điều kiện cho doanh nghiệp vận tải biển vay vốn để đóng tàu nước với lãi suất ưu đãi lãi suất Quỹ nước cho Việt Nam vay Điều mang lại hiệu Học Viên: Cao Thùy Linh Lớp: TCQLVT-2013-2 Trang 27 Phương pháp nghiên cứu khoa học cho ngành công nghiệp đóng tàu nước phát triển, tạo công ăn việc làm cho nhiều lao động đặc biệt phát triển lực vận tải Việt Nam theo định hướng Chính phủ - Đề nghị Tập đoàn hỗ trợ Công ty mặt tài thời gian Công ty gặp khó khăn nay, có kế hoạch cụ thể cung cấp than cho hộ sử dụng lớn để Công ty có kế họach triển khai thực vận chuyển cách đồng - Hiện nước ta có trường Đại học Hàng hải, số trường đào tạo nghề nơi chuyên đào tạo nhân có chất lượng cao cho ngành vận tải biển Nhà nước cần quan tâm đầu tư thích đáng cho trường để nâng cao chất lượng giảng dạy, đào tạo đội ngũ sỹ quan thuyền viên có chất lượng chuyên môn cao, trình độ ngoại ngữ, đáp ứng nhu cầu phát triển ngành vận tải biển tương lai Kiến nghị với Công ty Công ty cần thực tốt kế hoạch tăng lực vận chuyển cho đội tàu, nhằm nâng cao khối lượng khả vận chuyển, giảm thiểu thành phần thời gian không vận doanh thuê vận chuyển Có sách tuyển dụng, đào tạo sử dụng thuyền viên hợp lý, tránh tình trạng nhận thuyền viên chất lượng thấp, ý thức gây nhiều thiệt hại cho Công ty Đồng thời có sách phát triển nguồn nhân lực quản lý hợp lý để khai thác đội tàu hiệu Cần rà soát điểu chỉnh lại chi phí đội tàu chi phí cho đội ngũ nhân viên bờ, đặc biệt trọng đến chi phí nhiên liệu, chi phí sửa chữa lớn, để hạ giá thành đối phó với việc tăng giá xăng dầu năm tăng lực cạnh tranh đội tàu Học Viên: Cao Thùy Linh Lớp: TCQLVT-2013-2 Trang 28 Phương pháp nghiên cứu khoa học TÀI LIỆU THAM KHẢO Sách giáo trình: GIÁO TRÌNH PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU KHOA HỌCPGS.TS PHẠM VĂN THỨ Phạm Văn Cương (1995) Tổ chức khai thác đội tàu biển (tập 1), NXB Đại học Hàng Hải Nguyễn Hữu Hùng (2013) Giáo trình Thương vụ vận tải biển, NXB Đại học Hàng Hải Phạm Văn Cương, Nguyễn Hữu Hùng (2012) Tổ chức kỹ thuật vận chuyển, NXB Đại học Hàng Hải Review of maritime transport 2011, 2012, 2013 (UNCTAD) GS.TS Vương Toàn Thuyên (1995) Giáo trình Kinh tế vận tải biển, NXB Đại học Hàng Hải Viện Chiến lược phát triển Giao Thông Vận Tải (2009) Quy hoạch chi tiết phát triển vận tải biển Việt Nam đến năm 2020 định hướng đến năm 2030 Websites : http://www.maritimesun.com/news/ http://www.vinamarine.gov.vn/ http://www.bvsc.com.vn/newsmarket.aspx http://finance.vietstock.vn/WTC/tai-chinh.htm http://unionlogistics.vn/ http://unionlogistics.vn/?vi-vn/tin-tuc/35-phat-trien-van-tai-bien- viet-nam-den-nam-2020-va-dinh-huong-2030.html http://dddn.com.vn/doanh-nghiep/van-tai-bien-viet-nam-chim- trong-bien-kho-20140113100959526.htm http://unctad.org/ Học Viên: Cao Thùy Linh Lớp: TCQLVT-2013-2 Trang 29 Phương pháp nghiên cứu khoa học MỤC LỤC Học Viên: Cao Thùy Linh Lớp: TCQLVT-2013-2 Trang 30 [...]... tỷ số này càng cao thì hiệu quả khai thác đội tàu càng lớn CHƯƠNG 2 THỰC TRẠNG CÔNG TÁC KHAI THÁC ĐỘI TÀU CHUYẾN CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN VẬN TẢI THỦY VINACOMIN 2.1 Giới thiệu về công ty Cổ phần Vận tải Thủy - VINACOMIN 2.1.1 Thông tin về Công ty Học Viên: Cao Thùy Linh Lớp: TCQLVT-2013-2 Trang 11 Phương pháp nghiên cứu khoa học Tên gọi và trụ sở công ty: - Tên giao dịch: Công ty Cổ phần Vận tải thuỷ – VINACOMIN. .. cứu các giả pháp nâng cao hiệu quả khai thác đội tàu vận tải của Công ty; -Đề tài đã phân tích đánh giá thực trạng hiệu quả khai thác đội tàu vận tải biển của Công ty Cổ phần Vận tải Thủy - VINACOMIN Thông qua phân tích môi trường hoạt động của Công ty, chỉ ra được những thuận lợi và khó khăn của Công ty trong tương lai, từ đó đánh giá được hiệu quả khai thác đội tàu vận tải biển của Công ty; - Đề tài... xuất một số biện pháp và kiến nghị đối với Nhà nước và doanh nghiệp để nâng cao hiệu quả khai thác đội tàu vận tải biển cho Công ty, đặc biệt là khi Công ty đang thực hiện tái cơ cấu đội tàu và bổ sung thêm tàu mới vào đội tàu của Công ty trong những năm tới Học Viên: Cao Thùy Linh Lớp: TCQLVT-2013-2 Trang 26 Phương pháp nghiên cứu khoa học 2 Kiến nghị Để nâng cao hiệu quả khai thác đội tàu vận tải. .. hợp tác với Công ty 2.3 Những thuận lợi, khó khăn và các cơ hội cho đội tàu của Công ty Cổ phần Vận tải Thủy – VINACOMIN 2.3.1 Thuận lợi Đội tàu hiện đại, năng lực vận tải lớn: Học Viên: Cao Thùy Linh Lớp: TCQLVT-2013-2 Trang 19 Phương pháp nghiên cứu khoa học Đội tàu vận tải của Công ty chủ yếu là tàu đóng mới, tuổi tàu thấp có khả năng vận chuyển các tuyến xa Làm tăng thời gian ngày tàu tốt trong... thành, hiệu quả? Đánh giá kế hoạch có - đúng mục đích, tiến độ, chất lượng hiệu quả công việc hay không? Thường xuyên liên tục đánh giá đúng việc tiêu hao nhiên liệu đội tàu: Chúng ta phải thẳng thắn nhìn nhận một thực tế ở một số công ty vận tải biển làm ăn thua lỗ phần lớn là bị thất thoát nhiên liệu 3.2.3 Biện pháp nâng cao các chỉ tiêu khai thác tàu • Nâng cao hệ số vận hành và giảm hệ số thời gian tàu. .. hiệu giảm Học Viên: Cao Thùy Linh Lớp: TCQLVT-2013-2 Trang 25 Phương pháp nghiên cứu khoa học KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 1 Kết luận Hoạt động khai thác đội tàu vận chuyển hàng hóa của Công ty Cổ phần Vận tải Thủy - VINACOMIN là một loại hình kinh doanh chủ yếu có ý nghĩa sống còn đối với sự tồn tại và phát triển của Công ty Kết quả khai thác kinh doanh đội tàu đang đóng vai trò quan trọng đối với Công ty. .. bằng đường thủy - Sữa chữa các phương tiện vận tải thủy; - Kinh doanh vật tư, thiết bị hàng hóa Phương tiện vận tải biển: 2.1.2 Công ty hiện đang sở hữu và quản lý khai thác đội tàu gồm 2 tàu 3.000 DWT, 02 tàu 7.000 DWT và 02 đội sà lan tàu đẩy Vinacomin Bảng 2.1 : Năng lực vận chuyển của CTCP Vận tải thủy - VINACOMIN STT 1 2 3 Tên Tàu Sà lan TKV 01 Sà lan TKV 02 Tàu Vinacomin 01 Học Viên: Cao Thùy Linh... 3.2.1 Biện pháp đồng bộ về tổ chức, quản lý khai thác tàu Những biện pháp và giải pháp đồng bộ để phấn đấu tăng khả năng cạnh tranh của đội tàu mà bộ máy quản lý khai thác thực hiện như sau: - Khai thác tàu hợp lý, quản lý chặt chẽ từng chuyến đi của tàu, phối hợp đồng bộ trong điều hành, quản lý, phục vụ hạn chế ngày tàu chờ; quản lý chặt chẽ ngày tàu vận doanh, nâng cao ngày tàu tốt hạn chế ngày tàu. .. Trọng tải (DWT) 1.800 1.600 3.000 Trang 12 Vùng vận chuyển Quảng Ninh Quảng Ninh Nội địa, Đông Nam Á Phương pháp nghiên cứu khoa học 4 5 6 Tàu Vinacomin 02 3.000 Trung Quốc Tàu Vinacomin Hà Nội 7.000 Nội địa, Đông Nam Á Tàu Vinacomin Hạ Long 7.000 Trung Quốc Nguồn: Công ty Cổ phần Vận tải Thủy - VINACOMIN Nhìn chung đội tàu của Công ty đều là tàu đóng mới năm 2009 và 2010, tuy nhiên trọng tải nhỏ của đội. .. đoạn thị trường vận tải quốc tế đang còn khó khăn như hiện nay Việc xây dựng và hoàn thiện giải pháp nâng cao hiệu quả khai thác đội tàu vận tải biển của Công ty là vấn đề hết sức cấp bách Căn cứ vào mục đích đối tượng cũng như phạm vi nghiên cứu, đề tài đã cố gắng tập trung giải quyết một số vấn đề sau: - Đề tài đã hệ thống hóa cơ sở lý luận của vấn đề hiệu quả khai thác đội tàu vận tải biển, sự cần ... động khai thác đội tàu vận tải biển hiệu khai thác đội tàu vận tải biển công ty Cổ phần Vận tải Thủy - Vinacomin từ năm 2011 đến năm 2013 đưa số biện pháp có sở khoa học thực tiến để nâng cao hiệu. .. khai thác đội tàu lớn CHƯƠNG THỰC TRẠNG CÔNG TÁC KHAI THÁC ĐỘI TÀU CHUYẾN CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN VẬN TẢI THỦY VINACOMIN 2.1 Giới thiệu công ty Cổ phần Vận tải Thủy - VINACOMIN 2.1.1 Thông tin Công ty. .. thác đội tàu vận tải biển, cần thiết phải nghiên cứu giả pháp nâng cao hiệu khai thác đội tàu vận tải Công ty; - ề tài phân tích đánh giá thực trạng hiệu khai thác đội tàu vận tải biển Công ty