BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO UBND THÀNH PHỐ HẢI PHÒNG TRƯỜNG ĐẠI HỌC HẢI PHÒNG ĐẶNG VĂN HOÀNG MỘT SỐ BIỆN PHÁP TĂNG CƯỜNG NĂNG LỰC QUẢN LÝ NỢ XẤU TẠI AGRIBANK CHI NHÁNH HẢI PHÒNG LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC QUẢN TRỊ KINH DOANH HẢI PHÒNG - 2016 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO UBND THÀNH PHỐ HẢI PHÒNG TRƯỜNG ĐẠI HỌC HẢI PHÒNG ĐẶNG VĂN HOÀNG MỘT SỐ BIỆN PHÁP TĂNG CƯỜNG NĂNG LỰC QUẢN LÝ NỢ XẤU TẠI AGRIBANK CHI NHÁNH HẢI PHÒNG LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC QUẢN TRỊ KINH DOANH CHUYÊN NGÀNH: QUẢN TRỊ KINH DOANH MÃ SỐ: 60.34.01.02 Người hướng dẫn khoa học: TS Bùi Minh Tiệp HẢI PHÒNG - 2016 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan tất nội dung Luận văn hoàn toàn hình thành phát triển từ quan điểm cá nhân tôi, hướng dẫn khoa học TS Bùi Minh Tiệp Các nội dung nghiên cứu kết đề tài trung thực chưa công bố công trình nghiên cứu trước Những số liệu bảng biểu phục vụ cho việc phân tích, nhận xét, đánh giá tác giả thu thập từ nguồn phần tài liệu tham khảo Nếu phát có gian lận xin hoàn toàn chịu trách nhiệm trước Hội đồng kết luận văn Hải Phòng, ngày … tháng … năm 2016 Tác giả Đặng Văn Hoàng LỜI CẢM ƠN Qua trình học tập nghiên cứu tận tình giúp đỡ thầy cô, nhà khoa học, nhà quản trị toàn thể Ban Giám Đốc cán nhân viên Chi nhánh ngân hàng No&PTNT Thành phố Hải Phòng, hoàn thành chương trình học nghiên cứu luận văn với đề tài “Một số biện pháp tăng cường lực quản lý nợ xấu Agribank Hải Phòng” Tôi xin chân thành cảm ơn Khoa đào tạo sau Đại học Trường Đại học Hải Phòng tạo điều kiện giúp trình học tập nghiên cứu đề tài Tôi xin chân thành cảm ơn TS Bùi Minh Tiệp tạo điều kiện tận tình giúp đỡ trình nghiên cứu đề tài Tôi xin chân thành cảm ơn thầy cô giáo khoa toàn thể Ban Giám Đốc cán nhân viên Chi nhánh ngân hàng No&PTNT Thành phố Hải Phòng Hải Phòng, ngày … tháng … năm 2016 Tác giả Đặng Văn Hoàng PHẦN MỞ ĐẦU Tính cấp thiết đề tài Việt Nam ngày hội nhập sâu rộng vào kinh tế giới, mở nhiều hội theo có không thách thức kinh tế nói chung thị trường Tài nói riêng Thực tế thời gian vừa qua cho thấy, việc suy yếu sụp đổ hàng loạt hệ thống Ngân hàng khắp giới ảnh hưởng không nhỏ đến hệ thống Ngân hàng Việt Nam Một nguyên nhân dẫn đến sụp đổ xuất phát từ hậu hoạt động tín dụng mang lại Kể từ đầu năm 2008 đến nay, kinh tế phải đối mặt với khó khăn, sức cạnh tranh kinh tế yếu, sở hạ toầng trở thành điểm nghẽn, lạm phát tăng cao Để kiềm chế lạm phát bất ổn vĩ mô, sách kinh tế, tài chính, tiền tệ điều hành theo hướng thắt chặt, có tác động mạnh tới tới hoạt động sản xuất kinh doanh doanh nghiệp, ngân hàng sức cầu giảm mạnh, thị trường đầu cho sản phẩm bị thu hẹp, hàng tồn kho tăng cao, nhiều doanh nghiệp rơi vào tình trạng khó khăn Ảnh hưởng lớn đến khả trả nợ ngân hàng, tương ứng với việc nợ xấu DN với ngân hàng ngày cao Hoạt động kinh doanh hệ thống Ngân hàng thương mại Việt Nam phải đối mặt với tình hình nợ xấu ngày gia tăng, với gánh nặng từ khoản nợ xấu tồn đọng thời gian dài chưa xử lý đặt Ngân hàng thương mại trước nguy suy giảm lợi nhuận, chất lượng khoản vay giảm sút, ảnh hưởng không nhỏ đến hiệu sử dụng vốn ngân hàng Việc quản lý kiểm soát nợ xấu cần nhìn nhận thực cách nghiêm túc để đảm bảo an toàn hoạt động tín dụng nói riêng hoạt động kinh doanh nói chung ngân hàng Ngày 15-11-2013, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam ký Quyết định số 53/QĐ-NHNN phê duyệt Đề án cấu lại tổ chức máy hoạt động kinh doanh Agribank giai đoạn 2013-2015 Nằm hệ thống Ngân hàng thương mại, Ngân hàng Nông nghiệp Phát triển nông thôn Việt Nam - Chi nhánh Hải Phòng (Agribank Hải Phòng) phải đối mặt với tình hình nợ xấu gia tăng quản lý nợ xấu bộc lộ hạn chế định Nhận thức tầm quan trọng mà đề tài “Một số biện pháp tăng cường lực quản lý nợ xấu Agribank Hải Phòng” tác giả lựa chọn làm đề tài nghiên cứu Mục đích nghiên cứu Trên sở nghiên cứu lý thuyết quản lý nợ xấu ngân hàng thương mại, đánh giá thực trạng quản lý nợ xấu Agribank chi nhánh thành phố Hải Phòng,từ đề xuất số biện pháp tăng cường lực quản lý nợ xấu Agribank chi nhánh thành phố Hải Phòng thời gian tới Đối tượng phạm vi nghiên cứu - Đối tượng nghiên cứu: Hoạt động kinh doanh tình hình quản lý nợ xấu Ngân hàng No &PTNT chi nhánh thành phố Hải Phòng - Phạm vi nghiên cứu: Nghiên cứu thực trạng quản lý nợ xấu hoạt động cho vay Agribank chi nhánh thành phố Hải Phòng giai đoạn 2011-2015 đề xuất biện pháp cho giai đoạn 2016-2020 Phương pháp nghiên cứu - Phương pháp luận chủ nghĩa vật biện chứng chủ nghĩa vật lịch sử - Phương pháp thống kê, phân tích tổng hợp, so sánh, nghiên cứu tình Kết cấu luận văn Ngoài Phần mở đầu, mục lục, danh mục bảng biểu, Kết luận danh mục tài liệu tham khảo, nội dung luận văn gồm chương Chương 1: Những vấn đề lý luận quản lý nợ xấu Ngân hàng thương mại Chương 2: Thực trạng quản lý nợ xấu Agribank chi nhánh thành phố Hải Phòng Chương 3: Một số biện pháp tăng cường lực quản lý nợ xấu Agribank chi nhánh thành phố Hải Phòng CHƯƠNG I: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ QUẢN LÝ NỢ XẤU CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI 1.1 Khái quát nợ xấu Ngân hàng thương mại 1.1.1 Tổng quan Ngân hàng thương mại 1.1.1.1 Khái niệm Ngân hàng thương mại Lịch sử hình thành phát triển Ngân hàng thương mại gắn liền với phát triển sản xuất hàng hoá Quá trình phát triển kinh tế điều kiện động lực phát triển Ngân hàng thương mại Ngân hàng thương mại phát triển tạo điều kiện ngược lại thúc đẩy phát triển kinh tế Ban đầu, Ngân hàng gọi ngân hàng “Thợ vàng” gắn liền với nghiệp vụ đúc đổi tiền thợ vàng Do lưu hành tiền tệ riêng quốc gia kết hợp với việc giao thương quốc tế tạo nhu cầu đúc, đổi tiền giao dịch buôn bán cửa trung tâm thương mại nơi giao thương Những người làm nghề đúc, đổi tiền thực đổi tệ lấy ngoại tệ ngược lại đổi từ ngoại tệ lấy tệ, lợi nhuận thu chênh lệch giá mua bán Đầu tiên, nhà buôn tiền – chủ ngân hàng dùng vốn tự có vay, từ hoạt động thực tiễn họ nhận thấy thường xuyên có người gửi vào có người lấy tiền song tất họ không rút tiền lúc tạo số dư tiền gửi thường xuyên ngân hàng Do tính chất vô danh tiền, nên chủ ngân hàng lấy số dư tiền gửi khách hàng vay Hoạt động làm thay đổi hoạt động nhà buôn tiền - kẻ cho vay nặng lãi trở thành hoạt động Ngân hàng thương mại sau Do lợi nhuận từ việc cho vay lớn, nhiều chủ Ngân hàng lạm dụng ưu chứng tiền gửi (lưu thông thay vàng bạc), phát hành chứng tiền gửi khống vay dẫn đến ngân hàng khả toán, phá sản Sự sụp đổ Ngân hàng dẫn đến khó khăn cho nhà buôn, bên cạnh lãi suất vay cao dẫn đến nhà buôn tự thành lập Ngân hàng với mục đích ban đầu chủ yếu tài trợ ngắn hạn toán hộ, gắn liền với trình luân chuyển tư thương nghiệp Ngân hàng gọi Ngân hàng thương mại NHTM thực nghiệp vụ truyền thống ngân hàng nhận tiền gửi, toán, cất giữ hộ cho vay Sự khác biệt NHTM Ngân hàng thợ vàng lúc NHTM chủ yếu cho vay chiết khấu thương phiếu dựa trình luân chuyển hàng hoá (các khoản phải thu) với lãi suất phải thấp lợi nhuận tạo sử dụng tiền vay Cùng với phát triển mạnh mẽ kinh tế, công nghệ tạo điều kiện cho hệ thống Ngân hàng phát triển đa dạng Do trình tích tụ tập trung vốn ngân hàng hình thành nên Ngân hàng cổ phần Đồng thời nước điều kiện khác mà hình thành nên loại hình Ngân hàng khác như: Ngân hàng tiết kiệm, Ngân hàng phát triển, Ngân hàng đầu tư Quá trình phát triển đòi hỏi phải tăng cường vai trò Nhà nước hoạt động ngân hàng tạo Ngân hàng sở hữu Nhà nước Sự mở rộng hoạt động Ngân hàng sang quốc gia khác thúc đẩy đời Ngân hàng liên doanh tập đoàn Ngân hàng phát triển mạnh mẽ vào năm cuối kỷ 20, tạo nghiệp vụ mở rộng cho vay trung - dài hạn, cho vay đầu tư bất động sản, cho vay kinh doanh chứng khoán, cho vay tiêu dùng, cho thuê tài sản …Bên cạnh đó, nhiều hình thức huy động tiền gửi phát triển tiết kiệm trả lãi cuối kỳ, đầu kỳ, theo định kỳ, tiết kiệm an sinh, tích luỹ… đồng thời nhờ có phát triển vượt bậc công nghệ, lĩnh vực Ngân hàng nhiều dịch vụ khác phát triển rút tiền tự động qua máy ATM 24/24 giờ, bảo lãnh nước, mở L/C, mobile banking, internet banking NHTM định chế tài có vai trò vô quan trọng kinh tế nói chung cộng đồng địa phương nói riêng, NHTM gì? Theo Luật tổ chức tín dụng Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khoá 10 thông qua ngày 12/12/1997: Ngân hàng thương mại loại hình tổ chức tín dụng thực toàn hoạt động ngân hàng hoạt động khác có liên quan Cũng theo luật này, “Hoạt động ngân hàng hoạt động kinh doanh tiền tệ dịch vụ ngân hàng với nội dung thường xuyên nhận tiền gửi sử dụng số tiền để cấp tín dụng cung ứng dịch vụ toán Trong Ngân hàng thương mại, theo nghị định 49/2000/NĐ-CP ban hành ngày 12/9/2000 định nghĩa sau: “ Ngân hàng thương mại ngân hàng thực toàn hoạt động ngân hàng hoạt động kinh doanh khác có liên quan mục tiêu lợi nhuận góp phần thực mục tiêu kinh tế nhà nước” 1.1.1.2 Hoạt động Ngân hàng thương mại a - Hoạt động huy động vốn: Ngoài nguồn vốn tự có (huy động vốn chủ sở hữu), hoạt động huy động vốn (huy động vốn nợ) có ý nghĩa quan trọng ngân hàng thương mại việc tạo lập nguồn vốn để hoạt động kinh doanh Hoạt động huy động vốn nợ ngân hàng thương mại bao gồm: + Huy động tiền gửi: Huy động theo hình thức chủ yếu tiền gửi dân cư tổ chức hình thức có kỳ hạn (chủ yếu tiền gửi tiết kiệm dân cư, tiền gửi chờ toán tổ chức) không kỳ hạn (tiền gửi toán tổ chức, cá nhân) Đây nguồn vốn huy động chiếm tỷ trọng lớn tổng nguồn vốn nợ NHTM + Huy động từ phát hành công cụ nợ: chủ yếu phát hành kỳ phiếu trái phiếu Kỳ phiếu dùng chủ yếu huy động vốn ngắn hạn Trái phiếu phát hành để huy động vốn trung - dài hạn Hình thức huy động mang tính ổn định hơn, làm tăng khả huy động vốn NHTM thời gian ngắn hoàn toàn chủ động sử dụng nguồn vốn + Huy động từ vay NHTM: NHTM thực việc vay nhằm điều hoà vốn toàn hệ thống, tăng dự trữ, đảm bảo tốt khả khoản NHTM Việc huy động vốn thông qua hình thức thường đơn giản nhanh gọn, vay trực tiếp, vay qua Ngân hàng đại lý khoản vay thường bảo đảm (nếu có thường chứng khoán kho bạc) + Huy động từ vay Ngân hàng Trung ương: Thường hình thức huy động cuối hoạt động huy động vốn NHTM, áp dụng cho việc vay để đảm bảo trì dự trữ bắt buộc hay thiếu hụt toán Hình thức huy động thường làm giảm uy tín NHTM thị trường + Huy động từ nợ khác: bao gồm huy động khoản uỷ thác; tiền ký quỹ; khoản nợ thuế chưa nộp, lương chưa trả hình thức huy động mang tính thụ động thường có khối lượng nhỏ không đáng kể b- Hoạt động tín dụng: Hoạt động tín dụng hoạt động cấu thành nên tài sản có có ý nghĩa quan trọng khả tồn phát triển ngân hàng Hoạt động tín dụng mang lại thu nhập cho NHTM, hoạt động thiếu làm tảng nhằm thu hút dịch vụ khác cho NHTM, ngược lại hoạt động tiềm ẩn nhiều rủi ro Hoạt động tín dụng không tốt gây ảnh hưởng lớn đến tính khoản, chí dẫn đến sụp đổ NHTM Ngân hàng thương mại cấp tín dụng cho tổ chức cá nhân hình thức cho vay, chiết khấu, tái chiết khấu, cầm cố giấy tờ có giá, bảo lãnh, cho thuê tài hình thức khác theo quy định pháp luật c- Hoạt động dịch vụ toán ngân quỹ, bao gồm: + Dịch vụ cung ứng phương tiện toán + Dịch vụ toán nước cho khách hàng + Dịch vụ toán quốc tế kinh doanh ngoại tệ, vàng bạc, đá quý + Thực dịch vụ thu hộ, chi hộ tổ chức cá nhân + Phát triển sản phẩm ngân hàng điện tử + Các sản phẩm khác giữ hộ tài sản, toán séc d - Các hoạt động khác: + Góp vốn đầu tư, mua cổ phần doanh nghiệp, tổ chức tín dụng khác từ nguồn vốn tự có để đa dạng hoá danh mục đầu tư, hạn chế rủi ro nâng cao hiệu kinh doanh + Tham gia thị trường tiền tệ: Thị trường đấu giá tín phiếu kho bạc, thị trường nội tệ ngoại tệ liên ngân hàng, thị trường giấy tờ có giá ngắn hạn khác theo quy định ngân hàng nhà nước + Hoạt động uỷ thác đại lý liên quan đến hoạt động ngân hàng, kể việc quản lý tài sản, vốn đầu tư tổ chức, cá nhân theo hợp đồng Kịp thời công khai kết kiểm tra toàn hệ thống Agribank Hải Phòng, đảm bảo tính công khai, minh bạch, góp phần nâng cao ý thức tuân thủ chi nhánh, điểm giao dịch Bên cạnh đó, tăng cường thực kiểm tra chéo chi nhánh, phòng ban địa bàn Thiết lập đầu mối tiếp nhận xử lý kịp thời sai phạm phát Có hình thức thưởng, phạt công khai, khuyến khích việc kiểm tra, giám sát chéo 3.2.5 Xây dựng quy trình xử lý nợ xấu khoa học, thống Việc xây dựng quy trình xử lý nợ xấu thống công cụ hữu hiệu quản lý nợ xấu nói chung xử lý nợ xấu nói riêng, giúp cho phận phát sinh nợ xấu chủ động xử lý áp dụng biện pháp phù hợp, theo quy định pháp luật Đồng thời phân định rõ quyền hạn trách nhiệm phận xử lý nợ xấu tạo phối hợp đồng bộ, hiệu quả, đảm bảo tính khách quan từ nâng cao hiệu thu hồi nợ xấu Xử lý nợ xấu cần phân cấp chi nhánh quan hội sở sở giá trị khoản vay (dưới ba tỷ đồng thuộc thẩm quyền xử lý chi nhánh) thời gian phát sinh nợ xấu (dưới năm thuộc thẩm quyền xử lý chi nhánh) để đạt hiệu tối ưu Quy trình xử lý nợ xấu cụ thể sơ đồ : 88 Sơ đồ 3.1 : - Quy trình xử lý nợ xấu XHTD, phân loại nợ Nợ xấu Chuyển Tổ xử lý nợ xấu Gửi báo cáo cho Tổ xử lý nợ xấu – Phòng TD – Khối QTRR Trưởng phòng TD Chuyên viên xử lý nợ xấu thực rà soát khoản vay Phối hợp với chi nhánh Chuyển giao cho Cty QLN&KTTS Ghi chép vào Hệ thống thông tin nợ xấu Kế hoạch hành động Trên sở kết chấm điểm xếp hạng tín dụng nội bộ, ngân hàng xác định khoản nợ xấu, khoản nợ chuyển sang Tổ xử lý nợ xấu thuộc phòng Tín dụng chi nhánh, cán tín dụng có trách nhiệm cung cấp thông tin, chứng tình trạng nợ khách hàng nguyên nhân phát sinh nợ xấu 89 Ngay sau tiếp nhận khoản nợ xấu phát sinh, Trưởng phòng Tín dụng sở hồ sơ, phân tích thông tin, chuyển giao cho chuyên viên xử lý nợ xấu, đồng thời gửi báo cáo chi tiết khoản nợ xấu cho Tổ xử lý nợ xấu thuộc khối QTRR Sau nhận hồ sơ khoản nợ xấu, chuyên viên xử lý nợ xấu tiến hành rà soát khoản vay, thu thập thông tin cập nhật để đánh giá lại tình hình khách hàng tài liệu liên quan đến khoản vay, tài sản bảo đảm, thiện chí khách hàng, tình hình tài Ngoài ra, chuyên viên xử lý nợ xấu phải rà soát hoàn thiện thủ tục pháp lý liên quan đến tài sản bảo đảm, đánh giá lại giá trị tài sản bảo đảm Trong trường hợp giá trị tài sản bị giảm sút cần yêu cầu bổ sung tài sản đề xuất biện pháp bảo đảm tiền vay thay Về phía Tổ xử lý nợ xấu – Khối QTRR, sau nhận báo cáo khoản nợ xấu phát sinh, có trách nhiệm trao đổi, phối hợp đưa kết hoạch hành động  Đối với khoản nợ xấu không nằm phân cấp xử lý quan Hội sở thành phố, Phòng Tín dụng chủ động đưa hướng xử lý sở kết rà soát khoản vay chuyên viên xử lý nợ xấu Phòng Tín dụng tham khảo ý kiến Tổ xử lý nợ xấu – Khối QTRR thấy cần thiết  Đối với khoản vay thuộc thẩm quyền xử lý Tổ xử lý nợ xấu – Khối QTRR, Tổ xử lý nợ xấu trực tiếp đề kế hoạch hành động, yêu cầu phối hợp, hỗ trợ Phòng Tín dụng chi nhánh Kế hoạch hành động thực theo hai hướng sau : + Chiến lược giữ lại : áp dụng đánh giá khách hàng có đủ điều kiện để thu hồi đầy đủ khoản nợ, ngân hàng cần trì mối quan hệ với khách hàng + Chiến lược rút lui : áp dụng với khoản vay đánh 90 giá khả thu hồi thu hồi thời gian xử lý phải kéo dài Tổ xử lý nợ xấu – Khối QTRR xem xét, đánh giá tiến hành thủ tục cần thiết để chuyển giao cho Công ty quản lý nợ khai thác tài sản hình thức mua bán nợ hợp đồng xử lý nợ có thu phí Đồng thời với việc thực thi kế hoạch hành động tiếp theo, chuyên viên xử lý nợ xấu chi nhánh có trách nhiệm ghi chép, cập nhật liệu vào hệ thống thông tin nợ xấu, đảm bảo đầy đủ, trung thực, khách quan 91 V KẾT LUẬN - KIẾN NGHỊ Kết luận: Quá trình hội nhập ngày sâu rộng vào hệ thống tài quốc tế đặt NHTM Việt Nam trước nguy rủi ro ngày cao chịu tác động nặng nề hơn, nguy nợ xấu có chiều hướng tăng cao Mặc dù, nợ xấu tất yếu hoạt động NHTM kinh tế thị trường, vấn đề lớn tiến trình lành mạnh hóa tài NHTM, nhiên việc quản lý nợ xấu phải nhìn nhận tiêu chí để đánh giá chất lượng hoạt động cho vay, nhân tố định đến hiệu hoạt động NHTM Trên sở kiến thức thân tích luỹ suốt khoá học, kinh nghiệm công tác Agribank Hải Phòng tận tình hướng dẫn thầy, cô Trường Đại học Hải Phòng, Khoa Kinh tế - Trường Đại học Hàng Hải, nghiên cứu hoàn thành mục tiêu nghiên cứu đề ra: Nghiên cứu, hệ thống hóa lý luận quản lý nợ xấu, tiêu chí xác định nợ xấu, biện pháp xử lý nợ xấu hệ thống nhân tố ảnh hưởng đến quản lý nợ xấu Từ việc đánh giá thực tế hoạt động, với thực trạng quản lý nợ xấu Agribank Hải Phòng số năm qua, tác giả sâu phân tích, đánh giá kết đạt được, hạn chế quản lý nợ xấu nguyên nhân chủ quan khách quan ảnh hưởng đến quản lý nợ xấu Trên sở định hướng, mục tiêu Agribank Hải Phòng, tác giả đề xuất số giải pháp mang tính thực tiễn, phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh thực trạng quản lý nợ xấu chi nhánh Đồng thời, tác giả đưa số kiến nghị có tính khả thi Chính phủ, quan chức khách hàng có nhu cầu vay vốn nhằm tạo hành lang pháp lý điều kiện cần thiết khác giúp tăng cường quản lý nợ xấu 92 Kiến nghị: NHTM hoạt động kinh doanh khuôn khổ pháp luật Nhà nước ban hành chịu giám sát, kiểm soát trực tiếp Ngân hàng nhà nước, hoạt động cho vay không nằm quy định pháp luật Tuy nhiên, thời gian qua việc đạo, điều hành từ phía Agribank Hải Phòng chế, sách nhà nước chưa đầy đủ, đồng bộ, chưa tạo môi trường pháp lý chặt chẽ nên hoạt động cho vay ngân hàng gặp rủi ro Ðể hạn chế rủi ro tăng cường hiệu hoạt động chi nhánh, phối hợp từ phía quan hội sở, quan nhà nước có ý nghĩa quan trọng có ảnh hưởng chi phối 2.1 Kiến nghị với Agribank Việt Nam  Hoàn thiện hệ thống chấm điểm xếp hạng tín dụng nội Một vấn đề cần giải hệ thống chấm điểm xếp hạng tín dụng việc chấm điểm xếp hạng tín dụng khách hàng doanh nghiệp thành lập Trong trường hợp doanh nghiệp chưa thể đáp ứng yêu cầu báo cáo tài (cung cấp báo cáo tài hai năm gần nhất), để đảm bảo tất khách hàng phân loại dựa kết xếp hạng tín dụng bao gồm tiêu định tính định lượng, ngân hàng thiết lập tiêu dành riêng cho đối tượng khách hàng Thay đánh giá tài dựa báo cáo doanh nghiệp, ngân hàng mặc định đưa vào hệ thống xếp hạng tín dụng nội số tiêu tài bình quân ngành tương ứng với quy mô doanh nghiệp làm sở đánh vòng quay vốn lưu động, vòng quay hàng tồn kho, khoản phải thu, tỷ suất lợi nhuận doanh thu…, kết hợp với tiêu định tính cho kết xếp hạng tín dụng có mức độ tin cậy cao  Xây dựng quy trình thẩm định tài sản bảo đảm Cần xây dựng quy trình thẩm định tài sản bảo đảm sở quy định cụ thể, chi tiết danh mục tài sản bảo đảm chấp nhận, phân theo loại tài 93 sản bảo đảm bất động sản, phương tiện giao thông, máy móc thiết bị, hàng hóa, quyền tài sản Ngoài ra, cần quy định tiêu chí nhằm xác định giá trị tài sản bảo đảm cách khách quan, đồng đáp ứng yêu cầu thận trọng quan điểm tối thiểu hóa rủi ro, cụ thể: + Đối với bất động sản: xác định giá trị tài sản sở khung giá đất quan nhà nước ban hành hệ số k cho tuyến đường cụ thể Đối với tài sản đất định giá theo đơn giá xây dựng nhà nước ban hành có xem xét đến yếu tố chi phí xây dựng thực tế phát sinh + Đối với tài sản khác (máy móc thiết bị, hàng hóa, phương tiện vận tải…): định giá tài sản sở chi phí hợp lý mua tài sản giá trị lại tài sản (đối với tài sản qua sử dụng) Có thể xem xét quy định cụ thể phận chuyên trách việc định giá tài sản bảo đảm, đảm bảo nguyên tắc độc lập, khách quan Trong trường hợp tài sản bảo đảm có tính kỹ thuật đặc thù, phức tạp cần quy định cụ thể việc thuê quan định giá chuyển giao cho Công ty quản lý nợ khai thác thực định giá Quy trình thẩm định tài sản bảo đảm cần quy định chi tiết thủ tục, giấy tờ nhằm đảm bảo tính pháp lý tài sản chấp, cầm cố Agribank Tránh trường hợp xử lý tài sản gặp nhiều khó khăn tính pháp lý chưa đảm bảo Bên cạnh đó, quy trình thẩm định tài sản bảo đảm cần quy định thời gian tối đa công tác quản lý, kiểm tra, định giá lại giá trị tài sản bảo đảm, đặc biệt trọng đến quy định quản lý tài sản bảo đảm hàng hóa, động sản khác  Nâng cao hiệu hoạt động Công ty quản lý nợ khai thác tài sản Xây dựng chế khuyến khích việc xử lý thu hồi nợ xấu cán nhân viên Công ty quản lý nợ khai thác tài sản có chế 94 độ khen thưởng, tiền lương, ưu tiên công tác đào tạo, tạo hội rèn luyện chuyên môn, kỹ nghiệp vụ, tham gia khóa đào tạo nước Quy định cụ thể trách nhiệm, mục tiêu công tác xử lý nợ xấu chi nhánh chuyển giao Thay mục tiêu lợi nhuận, công tác xử lý, thu hồi nợ xấu cần đặt giá trị thu hồi khoản nợ xấu làm tiêu chí đánh giá hiệu hoạt động xử lý nợ xấu Công ty Để tăng cường hoạt động mua bán nợ Công ty quản lý nợ khai thác tài sản, Agribank Việt nam – quan chủ quản cần tạo điều kiện bổ sung vốn điều lệ cho công ty, khuyến khích phát triển nghiệp vụ mua bán nợ không Agribank mà thực khoản nợ tổ chức tín dụng khác 2.2 Kiến nghị Chính phủ Bộ ngành liên quan  Kiểm soát hoạt động toán qua ngân hàng Quy định việc toán tiền qua ngân hàng liên quan đến hoàn thuế GTGT theo Thông tư số 129/2008/TT-BTC có hiệu lực từ ngày 01/01/2009, nhiên việc kiểm soát hoạt động toán doanh nghiệp qua ngân hàng chưa thật phát huy hiệu Thực tế, tồn tình trạng doanh nghiệp toán khoản chi phí hai mươi triệu đồng không qua ngân hàng không thực hoàn thuế GTGT Chính phủ cần ban hành quy định mang tính bắt buộc hoạt động toán qua ngân hàng doanh nghiệp, không dừng lại khoản chi phí thuộc diện hoàn thuế GTGT, qua ngân hàng quản lý nguồn thu, tạo điều kiện để công tác xử lý, thu hồi nợ đạt kết quả, tiết kiệm thời gian  Hoàn thiện công tác đăng ký giao dịch bảo đảm Chỉ đạo Bộ ngành chuẩn hoá văn pháp quy liên quan đến việc thực đăng ký giao dịch bảo đảm như: phân công rõ ràng, chi tiết loại tài sản, trách nhiệm quan tham gia thực tiếp nhận đăng ký giao dịch bảo đảm cho NHTM, tránh tình trạng phải thực 95 đăng ký nhiều lần quan khác tài sản bất động sản hình thành tương lai Thực nghiêm chế kiểm tra quan đăng ký giao dịch bảo đảm trình triển khai thực đăng ký giao dịch bảo đảm, nhằm phòng tránh việc gây khó dễ cho người vay NHTM thực công việc Khắc phục tình trạng thực đăng ký giao dịch bảo đảm chậm trễ, chưa có hệ thống thông tin phản hồi kịp thời NHTM tình trạng tài sản đăng ký giao dịch bảo đảm (có nhiều tài sản sau thực đăng ký giao dịch bảo đảm vài tháng có thông tin phản hồi lại cho NHTM tài sản chưa đăng ký, yêu cầu bổ sung thủ tục, sửa đơn đăng ký, ) tình trạng thiếu trách nhiệm Cán bộ, nhân viên quan NHTM hỏi thông tin tình trạng tài sản đăng ký Hiện đại hoá công nghệ đăng ký giao dịch bảo đảm (có thể đăng ký qua internet) giúp cho việc tiếp nhận đăng ký giao dịch bảo đảm thực nhiều hình thức khác nhau, đảm bảo tiêu chí nhanh chóng, xác, thuận tiện cho khách hàng NHTM Thêm vào đó, đảm bảo cho NHTM kiểm soát, xử lý nhanh chóng kết đăng ký giao dịch bảo đảm nhằm đảm bảo quyền lợi hợp pháp NHTM bên thứ ba thông qua thực đăng ký giao dịch bảo đảm Thực công khai hóa thông tin tài sản bảo đảm đăng ký Trung tâm đăng ký giao dịch bảo đảm cho đối tượng khai thác NHTM để ngân hàng chủ động việc nắm bắt, tiếp nhận tài sản chấp, hạn chế kịp thời có dấu hiệu lừa đảo  Phát triển thị trường mua bán nợ Chú trọng phát triển thị trường mua bán nợ, không dừng lại tổ chức nước mà cần có sách khuyến khích tham gia đối tác nước – đối tác giàu kinh nghiệm Ban hành quy định cụ thể 96 xác định rõ địa vị pháp lý quyền đặc biệt chủ nợ, ưu đãi hoạt động mua bán nợ, ví dụ truy cập hệ thống liệu tài doanh nghiệp tổ chức tín dụng có chế tài đặc biệt để làm công cụ xử lý nợ, chế phải Bộ Tư pháp, Tài chính, Ngân hàng Nhà nước, Tòa án bàn bạc thống với để trao cho tổ chức mua bán nợ quyền lực mạnh Ngoài ra, Chính phủ tiến hành đạo quan chủ quản DNNN chủ động, tích cực việc thực nghĩa vụ bảo lãnh khoản nợ xấu tồn đọng ngân hàng Bên cạnh đó, cần nâng cao trách nhiệm giám sát, phối hợp quan chủ quản khoản vay tín chấp cán bộ, viên chức nhà nước, không để xảy tình trạng cán bộ, viên chức vay vốn lúc nhiều tổ chức tín dụng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả thu hồi nợ, đặc biệt khách hàng không khả toán nguồn thu nhập từ tiền lương không đủ toán phần nợ xấu phát sinh 2.3 Kiến nghị Ngân hàng Nhà nước Nâng cao chất lượng công tác dự báo, nhận định thị trường để đưa sách điều hành phù hợp, tránh trường hợp sách ban hành sửa đổi nhanh, chủ yếu tập trung giải vấn đề xảy ra, gây khó khăn để lại hậu định cho hoạt động ngân hàng nói chung hoạt động cho vay nói riêng NHNN cần xây dựng hệ thống tiêu chuẩn khái niệm, phân loại nợ xấu NHTM theo hướng phù hợp với chuẩn mực quốc tế, thống lại tên gọi khoản vay tính chất (không có khả toán hạn, đầy đủ), tránh trường hợp tồn hai khái niệm chồng chéo (theo điều QĐ 493 nợ hạn bao gồm nợ xấu, theo điều QĐ 493 nợ xấu nợ hạn) 97 Tăng cường vai trò quản lý nhà nước NHNN cấp tỉnh, kịp thời hỗ trợ NHTM việc phối hợp với quan, quyền địa phương việc văn tháo gỡ mặt pháp lý xử lý nợ xấu Đổi quản lý Nhà nước lĩnh vực Ngân hàng, lấy việc tra, kiểm tra với mục đích phòng ngừa thực bắt lỗi NHTM Nâng cao lực cán tra, tạo điều kiện phát sớm rủi ro xảy hoạt động NHTM phát huy vai trò tư vấn pháp lý kiểm tra Nâng cao hiệu chất lượng hoạt động Trung tâm thông tin tín dụng (CIC) Nội dung trả lời tình hình quan hệ khách hàng với tổ chức tín dụng cần nêu cụ thể, đảm bảo tính cập nhật xác Quy định cụ thể trách nhiệm thời gian xử lý vướng mắc từ phía NHTM thông tin CIC đưa Bên cạnh đó, CIC cần có chế tài để kiểm soát xử phạt thông tin TCTD cung cấp thiếu tính xác Hoàn thiện xây dựng hệ thống đánh giá xếp hạng tín dụng doanh nghiệp theo Quyết định 1253/QĐ-NHNN ngày 21/06/2006 Tạo dựng sở liệu phong phú, đáng tin cậy đối tượng khách hàng, rút ngắn thời gian tra cứu nhận thông tin trả lời 2.4 Kiến nghị Khách hàng Nâng cao lực, kinh nghiệm quản trị điều hành người đứng đầu tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân Quản lý tốt hoạt động kinh doanh, tránh tình trạng đầu tư mức, mở rộng kinh doanh giá nguồn lực người, vốn, công nghệ thị trường chưa đầy đủ, dẫn đến hoạt động kinh doanh gặp khó khăn, thua lỗ, ảnh hưởng đến khả toán khoản nợ Ngân hàng 98 Cần nắm vững quy định pháp luật liên quan đến hoạt động kinh doanh, quyền nghĩa vụ quan hệ với đối tác quan hệ vay vốn NHTM Nâng cao ý thức tuân thủ quy định pháp luật Tránh tình trạng vi phạm cam kết nguyên nhân hiểu sai quy định, dẫn đến cố tình gây cản trở NHTM việc thực quyền tài sản, nghĩa vụ nợ khách hàng và/hoặc người bảo lãnh Chú trọng nâng cao chất lượng báo cáo tài cung cấp cho NHTM thông qua việc sử dụng báo cáo tài kiểm toán công ty kiểm toán độc lập Thường xuyên đánh giá, phân tích tình hình tài chính, luồng tiền luân chuyển để chủ động kinh doanh, khắc phục kịp thời tình hình tài có dấu hiệu suy giảm, cân đối Không ngừng nâng cao lực tài chính, có sách phân phối lợi nhuận cho phù hợp, đặc biệt trọng đến việc trích lập quỹ dự phòng nhằm nâng cao khả chống đỡ biến động theo chiều hướng bất lợi thị trường Chủ động phối hợp với ngân hàng việc cung cấp thông tin, báo cáo kịp thời thông tin ảnh hưởng tới hoạt động kinh doanh khách hàng, không che dấu, làm sai lệch thông tin nhằm đạt mục đích định Doanh nghiệp gặp khó khăn cần chủ động việc lựa chọn giải pháp sáp nhập, hợp có phương án tăng vốn kịp thời, đảm bảo trì hoạt động kinh doanh, tránh tình trạng kinh doanh thua lỗ kéo dài cứu vãn Trong trường hợp cứu vãn, doanh nghiệp cần chủ động tuyên bố phá sản theo luật phá sản, đảm bảo quyền lợi cho bên liên quan 99 Do đặc điểm phức tạp thường xuyên biến đổi rủi ro hoạt động ngân hàng mà nợ xấu vấn đề có ảnh hưởng nghiêm trọng, quản lý nợ xấu nhà khoa học, người làm chuyên môn tiếp tục nghiên cứu, phát triển hoàn thiện phù hợp với thời kỳ Đây đề tài lớn, khuôn khổ luận văn thạc sỹ tránh khỏi hạn chế, thiếu sót, tác giả mong nhận ý kiến đóng góp nhà khoa học người quan tâm để hoàn thiện nghiên cứu 100 VI DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO PGS.TS Phan Thị Thu Hà (2007), Ngân hàng thương mại, NXB Đại học Kinh tế Quốc dân, Hà Nội PGS.TS Lưu Thị Hương, PGS.TS Vũ Duy Hào (2007), Tài doanh nghiệp, NXB Đại học Kinh tế Quốc dân, Hà Nội Agribank Hải Phòng (2010-2014), Sao kê tín dụng, Bảng cân đối kế toán năm 2010, 2011, 2012, 2013, 2014 Agribank Hải Phòng (2010-2014), Báo cáo Tổng kết Hoạt động kinh doanh năm 2010, 2011, 2012, 2013, 2014 Các định phân loại trích lập dự phòng rủi ro tín dụng Phòng Tín dụng - Agribank Hải Phòng (2010-2014), Báo cáo tình hình nợ xấu năm 2010, 2011, 2012, 2013, 2014 Quốc hội nước CHXH chủ nghĩa Việt Nam (2005), Bộ Luật Dân sự, NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội Quốc hội nước CHXH chủ nghĩa Việt Nam (2004), Luật Tổ chức tín dụng (đã sửa đổi, bổ sung), NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội 101 MỤC LỤC 102 [...]... nghiên cứu lý luận về hoạt động của NHTM nói chung, quản lý nợ xấu nói riêng trên đây, tác giả đã đưa ra quan niệm về nợ xấu, quản lý nợ xấu, các tiêu chí xác định nợ xấu, biện pháp xử lý nợ xấu và hệ thống các nhân tố ảnh hưởng đến quản lý nợ xấu Nhằm hiểu đầy đủ và sâu sắc hơn những vấn đề này trên thực tế hoạt động của NHTM, tác giả tập trung nghiên cứu thực tiễn quản lý nợ xấu tại Agribank Hải Phòng. .. từ việc nhận biết nợ xấu đến việc áp dụng các giải pháp xử lý nợ xấu đã phát sinh một cách hiệu quả 1.2.3.1 Xây dựng chỉ tiêu về nợ xấu Việc xây dựng chỉ tiêu về nợ xấu có vai trò quan trọng trong quản lý nợ xấu Chỉ tiêu về nợ xấu không chỉ giúp định hướng mà còn có tác động trực tiếp đến công tác xử lý nợ xấu phát sinh Chỉ tiêu về nợ xấu thường được xây dựng cho một thời kỳ hoặc một khoảng thời gian... được xác định là nợ xấu Ngoài ra, những khoản nợ đã được xử lý bằng quỹ dự phòng của Ngân hàng, đang được theo dõi tại ngoại bảng cũng là các khoản nợ xấu 1.2.4 Quy trình và cơ sở pháp lý trong việc xử lý nợ xấu 1.2.4.1 Quy trình xử lý nợ xấu Khi khoản vay được xác định là nợ xấu thì các NHTM thường áp dụng quy trình xử lý như sau: - Bước 1: Nợ xấu được phân loại theo giá trị và khả năng thu hồi chuyển... dùng lý luận này để phân tích, đánh giá cũng như tìm ra nguyên nhân cụ thể làm cho quản lý nợ xấu của chi nhánh còn hạn chế 26 CHƯƠNG II: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NỢ XẤU TẠI AGRIBANK HẢI PHÒNG 2.1 Khái quát về Agribank Hải Phòng 2.1.1 Quá trình hình thành và phát triển của Agribank Hải Phòng */ Sự hình thành và phát triển Cùng với sự ra đời và phát triển của hệ thống các NHTM Việt Nam, NHNo&PTNT thành phố Hải. .. xử lý bằng quỹ DPRR tín dụng chia nợ xấu thành: - Nợ chưa được xử lý bằng quỹ DPRR tín dụng - Nợ hạch toán nội bảng 11 - Nợ đã được xử lý bằng quỹ DPRR tín dụng - Nợ hạch toán ngoại bảng 1.2.3 Nội dung quản lý nợ xấu Trong hoạt động của NHTM, xây dựng được một chính sách quản trị rủi ro từ hoạt động cho vay và thực thi tốt chính sách đó có ý nghĩa quyết định Quản lý nợ xấu đòi hỏi các NHTM cần phải... biện pháp để thu hồi nợ đạt hiệu quả cao nhất, giảm thiệt hại thấp nhất cho Ngân hàng, tiến hành xử lý rủi ro toàn bộ hoặc phần nợ còn lại bằng quỹ dự phòng rủi ro, chuyển ra ngoại bảng theo dõi và tiếp tục đôn đốc thu hồi nợ 1.2.4.2 Cơ sở pháp lý xử lý nợ xấu Sau khi khoản nợ của khách hành được xác định là nợ xấu, Ngân hàng tiến hành các biện pháp xử lý nợ xấu, cơ sở pháp lý để xử lý là Hợp đồng tín... nói chung và biện pháp quản lý nợ xấu có hiệu quả Tùy theo kết quả xếp hạng tín dụng nội bộ, đánh giá tính chất các khoản nợ xấu, ngân hàng sẽ áp dụng biện pháp quản lý đối với từng khoản nợ xấu cụ thể Đối với nhóm khách hàng là doanh nghiệp: Quản lý nợ xấu cần được thực hiện trên cơ sở phân tích các nhân tố chủ yếu: tình hình tài chính, đặc điểm hoạt động, quan hệ đối tác, tính pháp lý đối với hoạt... dịch vụ khác theo quy định của Pháp luật 1.2 Quản lý nợ xấu trong hoạt động cho vay của Ngân hàng thương mại 1.2.1 Khái niệm nợ xấu và quản lý nợ xấu 1.2.1.1 Khái niệm nợ xấu Tùy theo quan điểm và mức độ đánh giá rủi ro khác nhau mà có những khái niệm về nợ xấu khác nhau Tuy nhiên, xét về bản chất thì nợ xấu là các khoản nợ bị suy giảm khả năng thu hồi hoặc không có khả năng thu hồi */ Quan niệm của... trang trải nợ gốc và lãi + Thông thường là những khoản nợ được gia hạn nợ, hoặc những khoản nợ quá hạn trên 90 ngày Tỷ lệ nợ xấu trên tổng dư nợ là tỷ lệ đánh giá chất lượng tín dụng của tổ chức tín dụng Công thức tính tỷ lệ nợ xấu: Số tiền nợ xấu Tỷ lệ nợ xấu = Tổng dư nợ Hiện nay, một tổ chức tín dụng có tỷ lệ nợ xấu dưới 5% được coi là nằm trong giới hạn cho phép, khi tỷ lệ nợ xấu vượt... 22,8%, sơ cấp 8,5% [Số liệu đến 31/12/2015 - Trích Báo cáo tổng kết Hành chính và Nhân sự NHNo&PTNT thành phố Hải Phòng] 30 Sơ đồ 2.1: - Bộ máy tổ chức và điều hành của Agribank Chi nhánh Hải Phòng PGD NGỌC XUYÊN PHÓ GIÁM ĐỐC PHÒNG KHTH PHÒNG TD GIÁM ĐỐC PHÒNG KTNQ PHÓ GIÁM ĐỐC PHÒNG KDNH PHÒNG ĐT PHÓ GIÁM ĐỐC PHÒNG KTKSNB PHÒNG HCNS PHÒNG DV 22 CHI NHÁNH LOẠI 3 PHÒNG GIAO DỊCH 31 (Nguồn: Phòng hành chính ... đề lý luận quản lý nợ xấu Ngân hàng thương mại Chương 2: Thực trạng quản lý nợ xấu Agribank chi nhánh thành phố Hải Phòng Chương 3: Một số biện pháp tăng cường lực quản lý nợ xấu Agribank chi nhánh. .. Chi nhánh Hải Phòng (Agribank Hải Phòng) phải đối mặt với tình hình nợ xấu gia tăng quản lý nợ xấu bộc lộ hạn chế định Nhận thức tầm quan trọng mà đề tài Một số biện pháp tăng cường lực quản lý. .. UBND THÀNH PHỐ HẢI PHÒNG TRƯỜNG ĐẠI HỌC HẢI PHÒNG ĐẶNG VĂN HOÀNG MỘT SỐ BIỆN PHÁP TĂNG CƯỜNG NĂNG LỰC QUẢN LÝ NỢ XẤU TẠI AGRIBANK CHI NHÁNH HẢI PHÒNG LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC QUẢN TRỊ KINH DOANH