1 Khoá luận tốt nghiệp mở đầu - lý chọn đề tài Học sinh Tiểu học có độ tuổi từ -11 tuổi, giai đoạn học sinh có nhiều biến đổi nhận thức, trí tuệ tâm sinh lý trẻ Hơn nữa, giai đoạn nhận thức trẻ chủ yếu nhận thức cảm tính, nhận thức lý tính cha phát triển, t trực quan chiếm u thế, t tởng tợng hạn chế trẻ cha có khả tập trung ý lâu dài vào đối tợng, thể trẻ cha hoàn thiện chức sinh lý, em dễ mệt mỏi, chán nản, dễ hng phấn say mê nhng dễ bị kích động bi quan Trẻ độ tuổi dễ bị hiểu động, tò mò thích khám phá nhng lại thiếu khả tự kiềm chế thân Chúng ta biết nội dung hình học Tiểu học nói chung, lớp 4,5 nói riêng chiếm khối lợng kiến thức lớn, trừu tợng, đòi hỏi ngời học sinh phải có t duy, tởng tợng liên kết cao Những toán hình học thờng khô khan, khó giải thao tác t cụ thể Vậy làm để em có học hình sôi nổi, nhẹ nhàng mà lĩnh hội đợc tri thức Trải qua nhiều năm nghiên cứu, nhà giáo dục tìm phơng pháp (PP) phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý trẻ mà đảm bảo cho trẻ đáp ứng mục tiêu môn học Đó PP trò chơi PP dạy học theo hớng tích cực học sinh PP trò chơi phơng pháp dạy học (PPDH) sử dụng đến hình thức trò chơi để qua giúp học sinh lĩnh hội , khám phá tri thức Từ hình thành nên kĩ năng, kĩ xảo cần thiết Trò chơi hình thức học tập nhẹ nhàng, hấp dẫn, lôi học sinh vào hoạt động học tập tích cực, sáng tạo Các em vừa đợc vui chơi, giải trí nhng lại lĩnh hội đợc kiến thức học Sự đan xen chơi mà học , học mà chơi giúp học sinh giảm tải học tẻ nhạt, căng thẳng , mệt mỏi từ hình thành nên học sinh lòng say mê tinh thần tự khám phá tri thức Đây điều cần thiết phải hình thành học sinh trình dạy học Đúng nh nhà tâm lý học ngời Nga B.C.Grê-nhi-xkai-a cho phải tạo cho trẻ để chơi mà phải làm cho toàn sống trẻ đợc nuôi dỡng trò chơi Chính vấn đề nêu trên, chọn cho đề tài Tổ chức trò chơi cho học sinh lớp 4,5 thông qua dạy học nội dung hình học để tìm hiểu nghiên cứu sâu khoá luận tốt nghiệp Mục đích nghiên cứu Từ việc làm rõ sở lý luận phơng pháp trò chơi học tập tiến hành tìm hiểu cách sử dụng PP dạy học nội dung hình học lớp Vũ Thị Giang Lớp k30A Giáo dục Tiểu học Khoá luận tốt nghiệp 4, 5ở Tiểu học để đạt hiệu cao Bên cạch đó, tìm hiểu thực tế việc sử dụng PP trò chơi học tập trờng Tiểu học đa số ý kiến đề xuất đối tợng, phạm vi nghiên cứu đề tài 3.1 Đối tợng nghiên cứu Vấn đề sử dụng phơng pháp trò chơi học tập dạy học nội dung hình học lớp 4, 3.2 Phạm vi nghiên cứu Cách thức tổ chức trò chơi thực tế việc tổ chức trò chơi học tập dạy học nội dung hình học 4, trờng Tiểu học Thời gian: Từ ngày 18/2/2008 đến ngày 11/4/2008 Các phơng pháp nghiên cứu - PP nghiên cứu tài liệu lý luận - PP trò chuyện - PP điều tra, quan sát, thống kê Cấu trúc khoá luận Ngoài phần mở đầu, phần kết luận, phụ lục, tài liệu tham khảo, nội dung khoá luận gồm: Chơng 1: Cơ sở lý luận 1.1.Đặc điểm nhận thức học sinh cuối bậc Tiểu học 1.2 Đặc điểm môn Toán Tiểu học 1.3 Đặc điểm phơng pháp dạy học Tiểu học 1.4.Vai trò trò chơi việc giáo dục học sinh Tiểu học 1.5 Kết luận Chơng 2: Môn toán 4, cách tổ chức trò chơi dạy học nội dung hình học 2.1 Môn Toán lớp 4,5 2.2 Cách tổ chức trò chơi dạy học nội dung hình học 4,5 2.3 Kết luận Chơng 3: Tìm hiểu việc sử dụng phơng pháp trò chơi dạy học nội dung hình học lp 4, 3.1.Tìm hiểu việc sử dụng phơng pháp trò chơi học tập dạy học nội dung hình học lớp 4,5 3.2 Một số ý kiến đề xuất Vũ Thị Giang Lớp k30A Giáo dục Tiểu học Khoá luận tốt nghiệp 3.3 Giải pháp 3.4.Kết luận nội dung Chơng 1: Cơ sở lý luận 1.1 Đặc điểm nhận thức học sinh cuối bậc Tiểu học Quá trình nhận thức học sinh Tiểu học phân chia thành hai giai đoạn: Giai đoạn đầu ứng lớp 1.2.3 (từ 6- tuổi), giai đoạn học sinh nhận thức cảm tính chủ yếu, t cụ thể, giai đoạn sau ứng lớp 4.5 ( từ 9- 11 tuổi), giai đoạn hệ thống tín thứ hai phát triển nhng mức độ thấp Khả phân tích học sinh kém, em thờng tri giác tổng thể, tri giác không gian chịu nhiều tác động trờng tri giác gây biến dạng, ảo giác So với học sinh đầu bậc Tiểu học, em học sinh cuối bậc Tiểu học có hoạt động tri giác phát triển đợc hớng dẫn hoạt động khác nên chinh xác dần Sự ý không chủ định học sinh Tiểu học chiếm u Sự ý không bền vững đối tợng thay đổi Do thiếu khả tổng hợp nên ý học sinh bị phân tán nên dễ bị lôi vào hình ảnh trực quan gợi cảm Sự ý học sinh Tiểu học thờng hớng bên vào hành động chua có khả hớng vào bên trong, vào t Trí nhớ trực quan hình tợng trí nhớ máy móc phát triển trí nhớ logic, hình Vũ Thị Giang Lớp k30A Giáo dục Tiểu học Khoá luận tốt nghiệp tợng hình ảnh cụ thể dễ ghi nhớ câu chữ khô khan giai đoạn cuối bậc Tiểu học trí nhớ tởng tợng có phát triển nhng tản mạn, có tổ chức vá chịu nhiều hứng thú kinh nghiệm sống mẫu hình biết Với đặc điểm nhận thức học sinh Tiểu học nêu ta phải lựa chọn để sử dụng PPDH vào trình giải tập toán để đạt đợc hiệu cao, làm để thu hút đợc ý học sinh Tiểu học, giúp học sinh Tiểu học hiểu đợc chất toán, chất vấn đề, biết cách giải cách khoa học, logic đống thời phát triển khả t học sinh Tiểu học 1.2 Đặc điểm môn Toán Tiểu học Môn toán Tiểu học môn học thống không đợc chia thành phân môn nh Tiếng việt Chơng trình môn Toán Tiểu học bao gồm tuyến kiến thức sau: Số học (số tự nhiên, số thập phân, phân số), yếu tố đại số, yếu tố hình học, yếu tố thống kê, đại lợng đo đại lợng, giải toán có lời văn Nội dung hình học Tiểu học không đợc trình bày thành chơng, phần riêng biệt, mà đợc xếp xen kẽ với tuyến kiến thức khác Sự xếp xen kẽ đợc quán triệt cấu trúc chung toàn chơng trình sách giáo khoa, đợc thể bài, tiết Trong bài, việc giải toán hình học lại chiếm thời lợng lớn, hình thức hoạt động chủ yếu hoạt động nhận thức học sinh Các toán hình học nói riêng toán toán học nói chung phơng tiện hiệu thay việc giúp học sinh nắm vững tri thức, phát triển t hình thành kĩ năng, kĩ xảo, ứng dụng kiến thức vào thực tiễn.Vì vậy, tổ chức có hiệu việc dạy giải toán toán học có vai trò quan trọng việc dạy học toán Tiểu học chơng trình học phổ thông 1.3 Đặc điểm Phơng pháp dạy học Tiểu học 1.3.1 Khái niệm phơng pháp dạy học PPDH PP đợc xây dựng vận dụng vào trình cụ thể, trình dạy học Vì PPDH tổ hợp cách thức hoạt động giáo viên học sinh nhằm đạt đợc mục tiêu dạy học PPDH toán vận dụng cách hợp lý PPDH theo đặc trng môn toán Vũ Thị Giang Lớp k30A Giáo dục Tiểu học Khoá luận tốt nghiệp Các PPDH phải nhằm thực tốt nhiệm vụ dạy học : - Trang bị cho học sinh hệ thống tri thức khoa học phổ thông bản, đại, phù hợp với thực tiễn đất nớc hệ thống kỹ kỹ xảo tơng ứng - Phát triển em lực hoạt động trí tuệ sở hình thành em sở giới quan khoa học phẩm chất đạo đức ngời Nh PPDH tổ hợp cách thức hoạt động thầy trò trình dạy học, đợc tiến hành dới vai trò chủ đạo thầy nhằm thực tốt nhiệm vụ dạy học 1.3.2 Một số đặc điểm phơng pháp dạy học Tiểu học a) PPDH Tiểu học phụ thuộc vào nội dung dạy học Nội dung dạy học quy định PPDH nội dung dạy học khách quan, PPDH chủ quan cách thức đờng nhằm truyền tải nội dung dạy học Khi nội dung dạy học thay đổi kéo theo thay đổi PPDH b) PPDH Tiểu học phụ thuộc vào đặc điểm tâm sinh lý ngời học - Nhận thức học sinh Tiểu học chủ yếu nhận thức cảm tính, từ cụ thể đến trừu tợng Do PP trực quan hay đợc sử dụng nhà trờng Tiểu học - Độ tuổi học sinh Tiểu học nhỏ, từ 6- 11tuổi khả ý trí nhớ bền vững Hơn học sinh dễ mệt mỏi chán nản, không nên sử dụng PPDH mà phải kết hợp đan xen nhiều PPDH khác giúp trẻ tập trung ý cao, gây hứng thú học tập c) PPDH Tiểu học phụ thuộc vào yếu tố khác nh phơng tiện dạy học, hình thức tổ chức dạy học d) PPDH Tiểu học phụ thuộc vào vai trò nhà s phạm (giáo viên), vai trò thầy cô giáo có vị trí quan trọng Đối với học sinh Tiểu học thầy cô giáo ngời mẫu lý tởngdo học thành công hay không phụ thuộc phần lớn vào khả s phạm ngời giáo viên 1.3.3 Một số PPDH tích cực PPDH tích cực hệ thống PPDH nhằm đáp ứng yêu cầu mục tiêu giáo dục, có khả định hớng cho việc tổ chức trình dạy học thành trình tự học, trình kết hợp cá nhân xã hội hoá việc học tập Mỗi PP có đặc trng riêng trình dạy học phải biết khai thác tận dụng mặt mạnh, hạn chế khắc phục điểm yếu Vũ Thị Giang Lớp k30A Giáo dục Tiểu học Khoá luận tốt nghiệp chúng Hệ thống PPDH tích cực tích hợp kết hợp nhiều PP có số PP điển hình nh : + PPDH phát giải vấn đề + PP thảo luận nhóm + PP trò chơi * u điểm PPDH theo hớng tích cực Dạy học theo hớng tích cực dù thời điểm vai trò hoạt động ngời học đợc tập trung ý hay nói cách khác cách dạy học lấy học sinh làm trung tâm Mặt khác, dạy học theo PP đòi hỏi học sinh phải tự tìm trí thức ngời học phải tự học, tự rèn luyện nắm vững tri thức để vận dụng linh hoạt vào tình cụ thể học sinh So với PPDH truyền thống, PPDH tích cực có nhiều u điểm bật ta tìm hiểu qua bảng so sánh sau: Bảng số Đối tợng so sánh Chỉ tiêu so sánh 1.Mục tiêu dạy học 2.Nội dung dạy học PPDH theo hớng tích cực Chuẩn bị cho học sinh thích ứng, hoà nhập với xã hội, phát triển cộng đồng tôn trọng nhu cầu, lợi ích khả học sinh Chú trọng đến kỹ thực hành, vận dụng kiến thức, lực phát giải vấn đề thực tiễn Vũ Thị Giang Lớp k30A Giáo dục Tiểu học PPDH truyền thống Giáo viên có nhiệm vụ truyền đạt hết kiến thức quy định chơng trình sách giáo khoa Chú trọng đến hệ thống kiến thức lý thuyết, khái niệm định luật, học thuyết khoa học Khoá luận tốt nghiệp - Tập trung vào hoạt động - Tập trung vào hoạt cua học sinh động giáo viên 3.Phơng pháp dạy học - Giáo viên tổ chức, hớng dẫn, điều khiển hoạt động nhận thức học sinh - Giáo viên trình bày cặn kẽ nội dung học ,cố gắng truyền thụ vốn kinh nghiệm hiểu biết thân cho học sinh - Học sinh tích cực t duy, - Học sinh thụ động lắng tích cực tìm hiểu vấn đề, nghe ghi chép tự chiếm lĩnh tri lời thầy giảng thức - Bài học đợc xây dựng từ đóng góp học sinh thông qua hoạt động giáo viên tổ chức khai thác vốn hiểu biết kinh nghiệm học sinh tập thể lớp - Giáo viên huy động vốn kiến thức để xây dựng giáo án thiết kế theo đờng thẳng đồng loạt cho lớp chủ động thực giáo án chuẩn bị - Giao tiếp trò trò - Giao tiếp thầy- trò lên lên - Giáo viên khuyến khích - Giáo viên hạn chế học học sinh nêu ý kiến cá sinh nêu ý kiến cá nhân vấn đề học tập nhân vấn đề học tập - Học sinh tự lấy ví dụ, - Giáo viên cho ví dụ giáo viên giúp em tự mẫu yêu cầu học sinh giải tập theo giải tập tơng tự nhiều dạng khác Vũ Thị Giang Lớp k30A Giáo dục Tiểu học Khoá luận tốt nghiệp - Gv khuyến khích học - Giáo viên hạn chế sinh nêu thắc mắc thắc mắc học sinh nghe giảng trình giảng - Bài làm sáng tạo tìm tòi - Làm nh sách giáo đợc điểm cao khoa nh lời thầy giảng đợc điểm cao - Khuyến khích học sinh - Giáo viên hạn chế học nhận xét, bổ sung, tham sinh nhận xét, bổ sung gia ý kiến vào câu trả lời cho câu trả lời bạn bạn trình học tập Hình thức tổ chức dạy học - Nhiều học đợc tiến hành phòng thí nghiệm, trời, vờn thực nghiệm, sống xung quanh - Bài học đợc hành lớp điểm thu hút học bảng đen viên tiến học, sinh giáo - Bài học đợc bố trí theo - Học sinh ngồi theo hớng học sinh, mặt đối dãy, hớng lên bảng cố mặt thuận lợi cho việc định thảo luận chủ đề Đánh giá xếp loại -HS tự đánh giá kết học tập mình, có đánh giá lẫn mức độ đạt đợc mục tiêu phần kết hợp với đánh giá giáo viên - Giáo viên ngời có quyền đánh giá kết học tập học sinh Chỉ tiêu đánh giá thờng ý nhiều đến khả ghi nhớ tái thông tin mà giáo viên cung cấp 1.4 Vai trò trò chơi việc giáo dục học sinh Tiểu học Vũ Thị Giang Lớp k30A Giáo dục Tiểu học Khoá luận tốt nghiệp Nhiều công trình nghiên cứu chứng minh rằng, đợc tổ chức đắn, hợp lý trò chơi phơng tiện tốt để giáo dục toàn diện trẻ em cụ thể là: + Trò chơi giúp trẻ thu lợm đợc hiểu biết giới xung quanh nói chung, hoạt động ngời lớn nói riêng Dần dần em hình thành nên nhu cầu muốn tác động đến giới nh ngời lớn + Trò chơi giúp cho trẻ phát triển thể chất trí tuệ hoàn thiện qua trình tri giác, ý, ghi nhớ, t tởng tợng sáng tạo + Trò chơi giúp trẻ em hình thành ý trí tính cách, bồi dỡng cho trẻ lực hoạt động tập thể, tạo điều kiện cho chúng thống nỗ lực chung để giải nhiệm vụ + Trò chơi khuyến khích em biểu tính sáng tạo tính độc lập Ngoài ra, trò chơi giúp trẻ em hình thành phát triền nhiều phẩm chất nh: lòng dũng cảm, tính kiên trì, ý thức tập thể, tình bạn tình đồng đội Qua trò chơi học sinh có hội để thể nghiệm chuẩn mực hành vi chẳng hạn nh: qua trò chơi tiếp sức ( nh thi tiếp sức giải toán ) giúp cho em thể nghiệm đợc tính kiên trì, bền bỉ, tinh thần trách nhiệm học tập nh ý thức tập thể hoạt động chung Chính nhờ thể nghiệm em đợc hình thành hành vi ứng xử sống Đồng thời qua trò chơi học sinh hình thành đợc lực quan sát, kỹ phê phán, đánh giá hành vi ngời khác Bằng trò chơi, việc rèn luyện kỹ đợc tiến hành cách nhẹ nhàng, sinh động, không khô khan nhàm chán Học sinh đợc lôi vào trình luyện tập cách tự nhiên, hứng thú có tinh thần trách nhiệm Vì vậy, hiệu học tập học sinh tăng lên Nh nói qua trò chơi, trẻ em phát triển thể chất lẫn trí tuệ, nh A.X Makarenkô nói: Trẻ em trò chơi nh phần lớn nh công việc lớn lên Trò chơi trở thành hoạt động sống thiếu đợc trẻ em 1.5.Kết luận: Qua đó, ta thấy PP trò chơi học tập thuộc nhóm PPDH tích cực góp phần đổi PPDH Nó phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý học sinh Tiểu học, phù hợp với nội dung môn học nh : Toán, Tự nhiênXã hội, đạo đức, Tiếng việt Tiểu học PP trò chơi có vai trò quan trọng dạy học, tạo cho học sinh phong cách học tập riêng, tự lập sáng tạo Vũ Thị Giang Lớp k30A Giáo dục Tiểu học Khoá luận tốt nghiệp 10 Chơng 2: Môn toán 4, cách tổ chức trò chơi dạy học nội dung hình học 2.1 Môn toán lớp 4, 2.1.1 Vị trí vai trò toán 4, Ta nhận thấy toán mở đầu cho giai đoạn học sinh Tiểu học Bởi ta biết theo chơng trình Tiểu học bậc Tiểu học chia thành giai đoạn + Giai đoạn 1: từ lớp 1đến lớp ( ứng với độ tuổi từ đến tuổi) giai đoạn học tập Vũ Thị Giang Lớp k30A Giáo dục Tiểu học 27 Khoá luận tốt nghiệp Chơng 3: Tìm hiểu việc sử dụng phơng pháp trò chơi học tập dạy học nội dung hình học lớp 4,5 3.1 Tìm hiểu việc sử dụng phơng pháp trò chơi học tập dạy học nội dung hình học lớp 4, Để tìm hiểu việc sử dụng PP trò chơi học tập dạy học nội dung hình học lớp 4,5 sử dụng nhiều PP nghiên cứu để tiến hành điều tra + PP điều tra ankét + PP trò chuyện, trao đổi trực tiếp với giáo viên + PP quan sát Địa điểm tiến hành nghiên cứu Trờng Tiểu học Xuân Hoà A( Xuân Hoà - Phúc Yên Vĩnh Phúc) từ ngày 18/2 / 2008 đến ngày 11/4/2008 Đối tợng tìm hiểu quan sát giáo viên trực tiếp giảng dạy khối lớp 4,5 học sinh khối lớp 3.1.1 Nhận thức giáo viên tác dụng PP trò chơi học tập dạy học nội dung hình học 4,5 Để tìm hiểu vấn đề sử dụng phiếu điều tra thăm dò ý kiến với việc trao đổi thảo luận trực tiếp với giáo viên Nội dung phiếu nh sau: bàn tác dụng PP trò chơi học tập dạy học nội dung hình học lớp 4,5 có ý kiến cho PP có tác dụng: a) Tốt b) Không tốt Thầy ( cô) đồng ý với ý kiến hai ý kiến trên? Sau tiến hành điều tra thu đợc kết nh sau: Bảng số Đối tợng điều tra Giáo viên lớp Giáo viên lớp Tổng số phiếu điều tra 04 04 ý kiến a 04/ 04 04/ 04 Vũ Thị Giang Lớp k30A Giáo dục Tiểu học b 0/ 04 0/ 04 28 Khoá luận tốt nghiệp Dựa vào phiếu điều tra ta thấy 8/8 giáo viên sau đợc hỏi nói PP có tác dụng tốt hoạt động học tập học sinh Nh vậy, tất giáo viên đợc hỏi ý kiến có nhận thức vai trò, tác dụng PP dạy học nội dung hình học cấp Tiểu học Mặt khác, quan sát tiết dạy Toán giáo viên trờng Tiểu học Xuân Hoà A nhận thấy hầu hết giáo viên sử dụng PP dạy học Nh từ nhận thức đến thực tiến giảng dạy giáo viên đợc tiến hành điều tra có nhận thức đắn tổ chức tơng đối thành công PP PP trò chơi học tập nh trình bày PP dạy học nhóm dạy học tích cực Nó vừa giúp cho học sinh vui vẻ, thoải mái học tập vừa giúp khắc sâu kiến thức, kỹ Tuy nhiên, để học thành công ta không nên lạm dụng PP lạm dụng nhiều học biến thành chơi, không đảm bảo mục tiêu học 3.1.2 Tìm hiểu cách thức tiến hành Tôi tiến hành thăm dò ý kiến thông qua phiếu điều tra với câu hỏi nh sau: Khi tổ chức tò chơi dạy học nội dung hình học lớp 4, Thầy ( Cô) thờng tiến hành cách cách sau: a) Cho cá nhân đại diện tổ chơi b) Chia lớp thành nhiều nhóm cho nhóm chơi c) Hoạt động lớp d) Tất cách Sau tiến hành điều tra thu đợc kết nh sau : Bảng số Đối tợng điều tra Giáo viên khối lớp 4, ý kiến Tổng số phiếu điều tra a b c d 08 0/8 5/8 0/8 3/8 Từ kết điều tra ta thấy ý kiến thầy cô giáo tập trung vào cách tiến hành b d Đó chia lớp thành nhiều nhóm nhỏ cho nhóm chơi tất cách Đại đa số giáo viên đợc hỏi: Vì thầy cô lại chọn cách thức chơi theo nhóm có câu trả lời: Vì cách thức mang lại hiệu cao cho dạy, việc chia lớp thành nhóm nhỏ đảm bảo cho nhóm đợc tham gia đảm bảo cho thành viên lớp Vũ Thị Giang Lớp k30A Giáo dục Tiểu học 29 Khoá luận tốt nghiệp đợc tham gia vào trò chơi Bên cạnh thi đua nhóm buộc thành viên nhòm phải đoàn kết hợp lực với Khi ấy, việc tổ chức cho em chơi thi đấu thực trở nên gạy cấn, thu hút thực đợc mục đích trò chơi Mặt khác, tiến hành trò chơi theo nhóm nhỏ tạo điều kiện để giáo viên hớng dẫn cụ thể quản lý học Khi đa câu hỏi thầy cô không chọn cách tổ chức cho cá nhân thi đấu hoạt động lớp, giáo viên trả lời: Trò chơi học tập, tổ chức muốn đạt đợc mục đích đề phải mang tính chất tập thể, hợp tác Nếu để cá nhân chơi đại diện tổ nhóm, kết thu đợc không khách quan Ngoài ra, để cá nhân chơi không tạo đợc thi đua, không khí vui chơi tiết học Còn tổ chức cho lớp chơi lại ồn ào, khó quản lý Dễ dẫn đến em mắt tập trung, có em chơi có em nghịch nói chuyện Với đáp án d: tất cách tiến hành trò chuyện trực tiếp với thầy cô đợc biết ý kiến lý mà thầy cô chọn đáp án d là: thực ra, khó mà lựa chọn cách u việt so với tất cách khác, có chọn cách trò chơi tốt, tới trò chơi khác lại thục cách khác hiệu Nh vậy, qua kết hợp điều tra an két trò chuyện trực tiếp với thầy cô giáo, nhận thấy, hầu hết đại đa số giáo viên nhận thức rõ ràng rằng: phải làm nh để trò chơi học tập thực đạt hiệu quả, cách thức tổ chức trò chơi học tập theo nhóm đợc lựa chọn nhiều chứng tỏ tiến hành trò chơi theo cách đem lại hiệu cao ( u việt hơn) Tuy nhiên, lúc tiến hành trò chơi theo hình thức nhóm, tiến hành trò chơi theo hình thức thi đua cá nhân hay cho lớp tham gia đem lại hiệu cao, thực đợc mục đích đề mà không gò bó hình thức tổ chức 3.1.3 Tìm hiểu cách thức chọn thời điểm tổ chức trò chơi học tập Để tìm hiểu cách thức chọn thời điểm tổ chức trò chơi học tập sử dụng phiếu điều tra với nội dung: Thầy ( cô) thờng tổ chức trò chơi học tập dạy học nội dung hình học lớp 4,5 vào thời điểm nào? a) Đầu tiết học b) Giữa tiết học c) Cuối tiết học Sau tiến hành điều tra, thu đợc kết sau : Bảng số Đối tợng Tổng số Vũ Thị Giang Lớp k30A Giáo dục Tiểu học ý kiến 30 Khoá luận tốt nghiệp điều tra Giáo viên khối lớp 4, phiếu điều tra a b c 08 0/8 2/8 6/8 Từ kết ta thấy, đa số giáo viên đợc hỏi lựa chọn thời điểm tổ chức trò chơi vào cuối tiết học Khi hỏi thêm: Vì thầy cô lại chọn thời điểm tổ chức trò chơi cho học sinh vào cuối tiết học? Các thầy cô cho biết: nên tổ chức trò chơi vào phần củng cố học thời gian tiết học khoảng đến phút Sau học sinh nỗ lực tự giác, giải nhiệm vụ học, nên chuyển sang hình thức học tập (hình thức trò chơi) em đợc chuyển từ trạng thái căng thẳng sang trạng thái hng phấn phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý trẻ Bên cạnh đó, thầy cô giáo nhấn mạnh rằng: học sinh Tiểu học bị ảnh hởng cách học từ mẫu giáo em hiếu động, hay nói nhiều thích vui chơi Vì tổ chức trò chơi vào thời điểm đầu tiết học em hng phấn thích vui chơi, khó tập trung vào học Đây quan điểm hoàn toàn đắn Điều cho thấy,các thầy cô đợc hỏi có kinh nghiệm biết cách tổ chức trò chơi để trò chơi học tập thực phát huy tác dụng Tuy nhiên, lắng nghe ý hiến thầy cô chọn cách cách tổ chức trò chơi tiết học Theo thầy cô: gọi trò chơi học tập có nghĩa trò chơi mang tính chất ngẫu nhiên mà trò chơi có mục đích Vì phần bào học sử dụng PP phải tổ chức thật khéo léo, học sinh nhiệt tình tham gia nhng chuyển sang phần khác em không bị ảnh hởng d âm trò chơi vừa Đây nhận định tơng đối thực PP trò chơi không bắt buộc phải sử dụng thời điểm Những chuyên gia giáo dục lu ý nên sử dụng vào cuối tiết học, phát huy đợc nhiều tác dụng Còn phạm vi học, biết cách tổ chức áp dụng vào giảng dạy thời điểm nào, miễn đừng lạm dụng để biến mọt học thành chơi hoàn toàn Thậm chí, theo số nhà nghiên cứu sử dụng trò chơi học tập đầu tiết học với khoảng thời gian ngắn nhằm mục đích tạo tâm cho học sinh bớc vào tiết học Nh giáo viên nhận thức đợc vai trò tác dụng việc tổ chức trò chơi học tập cho học sinh học Song, tuỳ thuộc vào quan điểm cá nhân thầy cô giáo lựa chọn thời điểm khác để tổ chức trò chơi Điều đợc thể rõ tiết dạy học 3.1.4 Tìm hiểu cách thức phổ biến luật chơi Vũ Thị Giang Lớp k30A Giáo dục Tiểu học Khoá luận tốt nghiệp 31 Quan sát thực tế trò chuyện trực tiếp với giáo viên, nhận thấy, đại đa số giáo viên phổ biến luật chơi lời Nhiệm vụ ngời giáo viên tổ chức cho học sinh chơi trớc chơi cần nêu rõ cách chơi, cách cho điểm, trờng hợp phạm luật, công bố trọng tài, quy định thởng phạt Điều tất giáo viên quan sát làm đợc Song giáo viên có cách phổ biến luật chơi tốt cò hiệu Để đạt đợc mục đích trò chơi nh mong muốn, khâu tỏ chức phải thật tốt có khâu phổ biến luật chơi Phơng châm phổ biến luật chơi là: ngắn gọn, rõ ràng, dễ hiểu thêm vào trớc cho học sinh chơi thật nên cho học sinh chơi thử kết hợp với việc làm mẫu giáo viên (nếu cần) 3.1.5 Tìm hiểu cách thức quản lý học sinh em tham gia trò chơi Qua quan sát số tiết học, thấy giáo viên có cách quản lý học sinh riêng, có giáo viên học sinh chơi theo dõi hành động em hớng dẫn giúp đỡ thêm em cha làm đợc Cũng có giáo viên giao hẳn quyền trởng trò cho học sinh Nhiệm vụ giáo viên lúc quan sát học sinh chơi sau trò chơi kết thúc giáo viên nhận xét, tổng kết, đánh giá Khi tìm hiểu vấn đề này, trao đổi với số thầy cô giáo Có ý kiến cho rằng: tổ chức trò chơi học tập cho học sinh giáo viên phải nh ngời trọng tài thực sự, giúp cho học sinh chơi đúng, làm luật chơi giúp em phân biệt đội thắng đội thua Vì mà em chơi, giáo viên phải chăm theo dõi cổ vũ cho em Nhng thực tế quan sát dạy số giáo viên, thấy giáo viên làm đợc tốt điều 3.1.6 Tìm hiểu cách thức tổ chức,đánh giá sau kết thúc trò chơi Qua quan sát số toán học sinh khối lớp 5,cúng với việc trao đổi, trò truyện với giáo viên, thấy có số trò trơi không cần lời đánh giá, nhận xét phân biệt đợc đội thắng, đội thua Nhng có nhiều trò trơi, sau em chơi xong phải nhận xét, đánh giá kết quả, vấn đề này, qua trao đổi với giáo viên thu đợc kết nh sau: Có ý kiến cho thờng sau học sinh chơi xong, giáo viên tự đánh giá, nhận xét công bố kết Nhng có ý kiến cho rằng, thờng cho học sinh nhận xét thấy kết cha giáo viên điều chỉnh lại sau giáo viên đánh giá tổng kết đa kết Bên cạnh có ý kiến là: Nếu cho học sinh tham gia đánh giá lôi đợc lớp tham gia vào trò chơi, trò chơi nhiều có số học sinh chơi lại em ngồi dới lớp cổ vũ bạn Vì vậy, cho học sinh tham gia đánh giá chơi tạo điều kiện cho em tham gia vào trò chơi Chỉ khâu đánh giá, tổng kết trò chơi nhng thực có nhiều ý kiến Vũ Thị Giang Lớp k30A Giáo dục Tiểu học 32 Khoá luận tốt nghiệp Nh việc tạo điều kiện cho học sinh tham gia vào hoạt động nhận xét, đánh giá cần thiết quan trọng nhằm giúp em thấy rõ vai trò tự tin học tập, sống 3.1.7 Tìm hiểu hiệu trò chơi học tập học toán khối lớp 4,5 Để tìm hiểu vấn đề này, tiến hành quan sát dạy học ( Bài: Diện tích hình tam giác, trang87 SGK toán 5) lớp 5A 5A3 trờng Tiểu học Xuân Hoà A, hai lớp dạy với hai cách thức hoàn toàn khác ( hai lớp có số học sinh đạt học lực giỏi, khá, trung bình, với số học sinh nam, nữ tơng đơng nhau) Lớp 5A2 Khi gần kết thúc tiết học, giáo viên tổ chức cho học sinh chơi trò chơi tìm hình có diện tích yêu cầu học sinh chia hình chữ nhật cho thành hình tam giác có diện tích nhau, yêu cầu tìm nhiều cách trò chơi giúp học sinh củng cố khắc sâu học Để học sinh nhận biết rõ diện tích hình tam giác, chiều cao cạnh đáy tơng ứng dạng hình tam giác, kể tam giác vuông Học sinh nhận biết đợc, so sánh đợc tỉ lệ diện tích tam giác có tơng ứng Còn lớp 5A3, học, giáo viên không tổ chức hoạt động trò chơi nào, sau phần hình thành kiến thức học sinh tiến hành thực hành luyện tập Với hình thức hiệu nh hứng thú học tập học sinh khác Tại lớp 5A 2, giáo viên tổ chức trò chơi em chơi hứng thú hẳn, vui vẻ, thi đua để tìm đợc hình tam giác có diện tích tìm đợc nhiều cách kẻ hình khác Sau trò chơi, em hoạt bát hẳn lên đồng thời khắc sâu đợc hiểu biết nội dung học Nh trò chơi thực giúp học đạt hiệu quả, học sinh nắm đợc đồng thời giải toả đợc không khí căng thẳng, mệt mỏi sau tiết học tạo điều kiện, tâm tốt cho học sinh học sau Trái lại lớp 5A3 không đợc vui chơi, có nhiều học sinh cha thực hiểu nên không làm đợc tập dẫn đến tâm lý chán nản, ngồi nghịch nói chuyện riêng Do thực hành luyện tập có số học sinh tham gia hoạt động, lại học sinh khác thụ động chép bài, đợc hỏi ấp úng trả lời không xác, đọc thuộc lý thuyết nhng không thực hành Bên cạnh đó, kết hợp điều tra quan sát biểu mặt hứng thú học sinh giáo viên đa câu hỏi để củng cố kiến thức Kết thể bảng sau: Bảng số Chỉ tiêu điều tra Tiết giảng có trò chơi học tập lớp 5A2 Vũ Thị Giang Lớp k30A Giáo dục Tiểu học Tiết giảng không tổ chức trò chơi học tập lớp 5A3 33 Khoá luận tốt nghiệp Trung bình số HS phát biểu câu hỏi Số HS đợc gọi phát biểu câu hỏi Số HS trả lời câu hỏi 40 / 45 35 / 45 10 / 45 10/ 45 10 / 10 / 10 Từ kết bảng ta thấy, học có tổ chức trò chơi học tập lôi cuốn, thu hút học sinh vào hoạt động học so với học không tỏ chức trò chơi học tập Sau quan sát dạy Diện tích hình tam giác trang 87 SGK toán 5, hai lớp Lớp 5A2 ( có tổ chức trò chơi học tập) lớp 5A3 (lớp không tổ chức trò chơi học tập) tiến hành đánh giá mức độ nắm kiến thức học sinh sau kết thúc tiết học Tổng số phiếu phát 90 phiếu, lớp 5A2 45 phiếu, lớp 5A3 45 phiếu (số lợng phiếu tơng ứng với số lợng học sinh lớp) Nội dung phiếu học tập: phiếu học tập Bài 1: Hãy khoanh vào trớc câu trả lời em cho a) Diện tích hình tam giác nửa tích số đờng cao cạnh đáy tơng ứng b) Trong tam giác vuông diện tích nửa tích độ dài cạnh góc vuông c) Hai tam giác có chung chiều cao cạnh đáy tơng ứng diện tích tam giác d) Hai tam giác có chung đáy, chiều cao tơng ứng diện tích tam giác e) Hai tam giác có chiều cao tỉ số diện tích tỉ số đáy tơng ứng f) Hai tam giác có cạnh đáy tỉ số diện tích tỉ số chiều cao tơng ứng Bài 2: Chọn đáp án Cho tam giác ABC đáy BC lấy điểm D, cho BD gấp đôi DC (nh hình vẽ) đó, diện tích tam giác ABD ADC: a) Diện tích tam giác ABD diện tích tam giác ADC b) Diện tích tam giác ABD hai diện tích tam giác ADC Vũ Thị Giang Lớp k30A Giáo dục Tiểu học 34 Khoá luận tốt nghiệp c) Diện tích tam giác ADC hai diện tích tam giác ABD Kết thu đợc nh sau: Bảng số Đáp án Bài 1: Câu trả lời Kết 5A2 Kết 5A3 43 /45 32 /45 42 /45 35 /45 a Diện tích hình tam giác nửa tích số độ dài đờng cao cạnh đáy tơng ứng b Trong tam giác vuông, diện tích nửa tích hai cạnh góc vuông c Hai tam giác chung chiều cao, hai cạnh đáy tơng ứng băng diện tích hai tam giác d Hai tam giác có chung đáy, hai chiều cao tơng ứng diện tích hai tam giác e Hai tam giác có cạnh đáy tỉ số diện tích tỉ số hai chiều cao tơng ứng f Hai tam giác chung chiều cao, tỉ số diện tích tỉ số hai cạnh đáy tơng ứng Bài 2: Đáp án b Diện tích tam giác ABD hai lần diện tích tam giác ADC ( Dựa vào tính chất: hai tam giác có chiều cao tỉ số diện tích tỉ số hai đáy tơng ứng ) Nhìn vào bảng ta thấy mức độ nắm vững kiến thức học sinh lớp 5A2 tốt lớp 5A3 Từ đố thấy, sử dụng PP trò chơi học tập thực cần thiết dạy học toán Tiểu học Nó góp phần phát huy đợc tính tích cực, chủ động, sáng tạo học sinh học tập Nh nói học toán Tiểu học có tổ chức trò chơi học tập thực thu hút học sinh tham gia, tạo hứng thú cho em học tập đợc tốt Việc tổ chức trò chơi học tập giúp em bớt căng thẳng phải tập trung lâu vào học, để bớc vào tiết học đầy tự tin ham muốn thể Vũ Thị Giang Lớp k30A Giáo dục Tiểu học Khoá luận tốt nghiệp 35 Tóm lại, với gợi ý đổi chơng trình sách giáo khoa hình thức tổ chức dạy học môn toán Tiểu học, việc lựa chọn vận dụng PPDH cách hợp lý khéo léo giáo viên quan trọng Trong PP trò chơi học tập PPDH đem lại hiệu cao Về mặt nhận thức đa số giáo viên khẳng định điều Tuy nhiên, khâu tổ chức giáo viên làm đợc nh Môn học toán môn học mà kiến thức tích hợp kiến thức Vì giảng dạy giáo viên nên kết hợp PP trò chơi học tập với PPDH tích cực khác nh: PP phát giải vấn đề, PP thảo luận nhómđể tạo phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo, tự giác học sinh hoạt động học tập Song việc sử dụng hình thức học tập nói chung trò chơi học tập nói riêng đòi hỏi khâu chuẩn bị hớng dẫn giáo viên phải chu đáo tỉ mỉ Điều giáo viên làm đợc Một số ý kiến đề xuất PP trò chơi học tập PPDH tích cực sử dụng rộng rãi, phổ biến nhiều phân môn, môn nhà trờng Tiểu học Song lúc việc sử dụng PP đạt chất lợng đem lại hiệu cao Qua quan sát tìm hiểu thực tế việc sử dụng PP trò chơi học tập dạy học toán trờng Tiểu học Xuân Hoà A, xin đa số ý kiến sau: 3.2.1 Về phía giáo viên Nh trình bày trên, PP trò chơi đặc biệt nhấn mạnh đến tính tích cực hoạt động học sinh Việc sử dụng PP không hạ thấp hay giảm nhẹ vai trò ngời giáo viên Ngợc lại, thực hội để ngời giáo viên thể vai trò đạo mình, thiết kế, tổ chức, hớng dẫn hoạt động độc lập theo nhóm để học sinh chiếm lĩnh kiến thức mới, hình thành kỹ năng, thái độ theo yêu cầu chơng trình Trên lớp học sinh hoạt động chính, nhng trớc soạn giáo án, giáo viên phải đầu t nhiều công sức thời gian thực lớp với vai trò ngời gợi mở, xúc tác, động viên, cố vấn, trọng tài hoạt động tìm tòi hào hứng, tranh luận sôi học sinh Giáo viên vừa phải có tri thức môn sâu rộng, vừa phải có trình độ s phạm lành nghê, biết ứng xử tinh tế, định hớng phát triển học sinh nhng đảm bảo tính tự lập tích cực học sinh hoạt động học tập Nguyên nhân từ phía giáo viên giáo viên không tiến hành đồng khâu trình tổ chức trò chơi cho học sinh Cụ thể: mục tiêu trò chơi đề xa vời với mục tiêu học, việc lựa chọn trò chơi để tổ chức khó đơn giản với học sinh, ngôn ngữ để truyền tải tới học sinh không khoa học Đôi ngời giáo viên lạm dụng PP biến học thành sân chơi, không thực đợc mục tiêu học Vũ Thị Giang Lớp k30A Giáo dục Tiểu học Khoá luận tốt nghiệp 36 đề Mặt khác, lý mà giáo viên ngại không sử dụng PP cha có nhận thức đắn mối quan hệ trò chơi kiến thức, kỹ cần hình thành học sinh.Vì vậy, giáo viên không tổ chức cho học sinh học tập, lĩnh hội kiến thức qua việc chơi trò chơi Có thể nói nguyên nhân bản, định nhiều đến việc tổ chức dạy học theo PP nh tổ chức dạy học theo PPDH tích cực nói chung 3.2.2 Về nội dung dạy học Một lý quan trọng ảnh hởng đến hiệu việc sử dụng PP đố nội dung dạy học Chơng trinh Tiểu học nói chung môn toán nói riêng chứa đựng nhiều thông tin nội dung buộc học sinh phải thừa nhận ghi nhớ máy móc Kiến thức số học nhiều dài phạm vi tiết học Từ khiến cho giáo viên chăm việc truyền tải, thông báo cho đủ khối lợng kiến thức mà thời gian để tổ chức trò chơi học tập để củng cố kiến thức rèn luyện kỹ cho học sinh Nh vậy, nội dung dạy học gây ảnh hởng đến việc sử dụng PPDH 3.2.3 Về phía học sinh Tuy học sinh lớp 4,5 nhng ảnh hởng lớp dới nên em thích chơi thích đợc thể qua trò chơi Tuy nhiên, trò chơi học tập lại hình thức học tập nấp dới hình thức vui chơi Vì thế, nhiều nghe giáo viên nêu cách chơi, em cha hiểu, cha nắm đợc yêu cầu nhng thích chơi tiến hành làm dẫn đến việc em chệch hớng so với yêu cầu ngợc lại với giáo viên hớng dẫn Do hiệu học tập việc tổ chức trò chơi học tập cha đạt đợc mục tiêu đề 3.2.4 Về sở vật chất thiết bị dạy học Cơ sở vật chất thiết bị dạy học điều kiện góp phần tạo nên thành công giáo viên thiết kế tổ chức hoạt động học tập cho học sinh Dạy học sử dụng PP trò chơi học tập tích hợp nhiều hình thức nhiều PPDH đặc biệt hình thức tổ chức theo nhóm, tổ Vì vậy, điều kiện sở vật chất thiết bị dạy học quan trọng ( điều kiện không gian lớp học, vật dụng thí nghiệm, đồ dùng học tập.) ảnh hởng đến việc tổ chức trò chơi Ngoài ra, số lý từ phía ban đạo, quản lý nh: cha tổ chức đợc chuyên đề đổi PPDH, đầu t cha nhiều cha đồng sở vật chất trang thiết bị dạy học.Nếu khắc phục đợc điều việc sử dụng PP trò chơi học tập dạy học Tiểu học đạt đợc kết cao Vũ Thị Giang Lớp k30A Giáo dục Tiểu học Khoá luận tốt nghiệp 37 3.3 Giải pháp Từ thực tế nói trên, xin đề xuất số giải pháp để nâng cao hiệu việc sử dụng PP trò chơi học tập dạy học nội dung hình học lớp 4,5 Tiểu học 3.3.1 Tăng cờng nhận thức, trình độ chuyên môn nghiệp vụ giáo viên Một giáo viên biết tổ chức thành công trò chơi học tập phải ngời biết ứng xử tinh tế, có chuyên môn nghiệp vụ vững vàng, có nhận thức đắn mối quan hệ trò chơi kiến thức, kỹ cần hình thành học sinh khéo léo, xử lý đồng bớc thực trò chơi Muốn thực đợc điều giáo viên phải liên tục tìm tòi, suy nghĩ, học tập, sáng tạo có chuẩn bị chu đáo, kỹ lỡng từ khâu soạn giáo án Cụ thể: - Các giáo viên cần vào mục tiêu học để từ lựa chọn trò chơi thời điểm tổ chức cho học sinh chơi trò chơi Khi lựa chọn đợc trò chơi, giáo viên cần xác định mục tiêu trò chơi gì? cần thiết kế trò chơi học tập nh để đảm bảo yêu cầu: trò chơi phải có mục đích học tập, không đợc tốn nhiều thời gian, sức lực để không ảnh hởng đến hoạt động tiết học ảnh hởng đến tiết học khác - Tiếp đến, trò chơi mà giáo viên lựa chọn phải thú vị để học sinh thích đợc tham gia, phải thu hút đợc đa số ( hay tất cả) học sinh lớp tham gia, trò chơi đa không khó nhng không dễ, không mang tính chất thách đố, dùng mẹo để giải - Mặt khác, định lựa chọn trò chơi, giáo viên cần chuẩn bị phơng tiện dạy học cần thiết phục vụ cho việc tổ chức trò chơi Đồng thời, xác định cách tiến hành trò chơi cách cụ thể bớc - Trớc chơi, giáo viên cần nêu rõ tên trò chơi, cách chơi, thơi gian luật chơi ngôn ngữ ngắn gọn, xác, dễ hiểu Giáo viên cho học sinh chơi thử ( cần) sau cho chơi thật Khi trò chơi kết thúc, giáo viên cần nhận xét kết trò chơi, nhận xét thái độ ngời tham dự rút kinh nghiệm Giáo viên cần hỏi xem học sinh học đợc qua trò chơi tổng kết lại học đợc qua trò chơi Bên cạnh cố gắng, nỗ lực giáo viên, phía nhà trờng phải tăng cờng đạo, tổ chức chuyên đề đổi PP giảng dạy, tạo điều kiện sở vật chất thiết bị dạy học để giúp giáo viên đợc thuận lợi việc sử dụng PP 3.3.2 Tăng cờng nhận thức trò chơi, hình thành thói quen, nếp chơi cho học sinh Để tránh tình trạng học sinh tham gia vào trò chơi thích đợc chơi mà cha nắm đợc cách chơi, luật chơi, mà cụ thể phải làm Vũ Thị Giang Lớp k30A Giáo dục Tiểu học Khoá luận tốt nghiệp 38 tham gia chơi Đồng thời để tránh đợc hành động ngây ngô, lệch hớng với mục tiêu hớng dẫn giáo viên việc hình thành thói quen nếp chơi cho học sinh tham gia vào trò chơi với mục đích học tập quan trọng cần thiết mà giáo viên cần phải quan tâm, ý Giáo viên phải lập kế hoạch tổ chức thực kế hoạch cách nghiêm túc từ đầu năm học nhằm hình thành rèn luyện cho học sinh thói quen học mà chơi, chơi mà học để làm đợc điều giáo viên cần có quy ớc, mệnh lệnh, yêu cầu, ký hiệu thống từ đầu Giáo viên phải thực phân công nhóm chơi ( nhóm 2, nhóm3 ), định em làm nhóm trởng, để tổ chức giáo viên cần hiệu lệnh học sinh thực đợc ngay, tiết kiệm thời gian cho khâu hớng dẫn Nh vậy, dới đạo có định hớng giáo viên, học sinh có đợc lực, phẩm chất, thói quen thích ứng với PP học tập thông qua trò chơi, tự nguyện tham gia hoạt động học tập, có ý thức kết học tập kết chung nhóm, tổ, lớp 3.3.3 Trò chơi hoá nội dung dạy học PP trò chơi học tập PP dạy học đợc sử dụng để dạy học toán Tiểu học Trò chơi học tập không thiết sử dụng vào mục đích củng cố kiến thức, rèn luyện kỹ mà thông qua trò chơi để hình thành kiến thức cho học sinh dựa vào mục tiêu học giáo viên lựa chọn trò chơi tổ chức cho học sinh chơi Nh cách để học sinh đợc choi nhng tiếp thu đợc kiến thức mà không làm ảnh hởng đến tiến trình dạy trò chơi hoá nội dung dạy học Theo hớng tổ chức trò chơi học tập đảm bảo đợc hai vấn đề: kiến thức thời gian mà không khí lớp học lại nhẹ nhàng, thoải mái không căng thẳng Nh vậy, giáo viên lo thiếu thời gian vừa phải truyền tải đợc kiến thức vừa muốn tổ chức trò chơi cho học sinh 3.3.4 Tăng cờng đầu t, xây dựng sở vật chất, thiết bị dạy học Nh trình bày trên, để tạo điều kiện cho giáo viên tổ chức cho học sinh tham gia vào hoạt động học tập nh tham gia vào trò chơi học tập điều kiện sở vật chất thiết bị dạy học quan trọng cần thiết Để giáo viên tổ chức cho học sinh tham gia vào trò chơi dới nhiều hình thức phong phú lớp học phải có sở vật chất thuận tiện Trong loại thiết bị dạy học, thiết bị có sẵn từ quan tâm, đầu t, tạo điều kiện phía nhà trờng cần đặc biệt ý đến thiết bị tự làm Vì có đóng góp trực tiếp sức lực trí tuệ giáo viên( nh tranh, ảnh, mẫu vật su tầm, mô hình, bảng biểu, sơ đồ.) Đồng thời thiết bị tự làm khắc phục tình trạng thiếu thiếu thốn thiết bị dạy học trờng Tiểu học Nh vậy, biện pháp tăng cờng đầu t sở vật chất, thiết bị dạy học biện pháp quan trọng để nâng Vũ Thị Giang Lớp k30A Giáo dục Tiểu học Khoá luận tốt nghiệp 39 cao chất lợng sử dụng PP trò chơi học tập dạy học Tiểu học nói chung môn toán nói riêng 3.4.Kết luận: Qua tìm hiểu thực tế, nhận thấy đại đa số giáo viên nhận thức đợc tầm quan trọng trò chơi học tập, biết cách áp dụng trò chơi vào học, thời điểm cụ thể Tuy nhiên, để PP trò chơi thực PPDH theo hớng tích cực, đem lại hiệu giáo dục cao thân nhà giáo phải luôn trau dồi kiến thức, kỹ để nâng cao trình độ, chuyên môn nghiệp vụ Đây yếu tố quan trọng ảnh hởng lớn tới thành công dạy theo hớng tích cực hoá hoạt động học sinh Vũ Thị Giang Lớp k30A Giáo dục Tiểu học 40 Khoá luận tốt nghiệp kết luận PP trò chơi học tập đợc sử dụng để giảng dạy nhiều phân môn nhà trờng Tiểu học, có môn toán học Song từ môi trờng lúc đợc vui chơi, chuyển sang môi trờng phải nghe, hành động làm theo công với khối lợng kiến thức lớn, trừu tợng, khô khan toán học làm cho em dễ mệt mỏi, chán nản Vì vậy, vui chơi có thi đua vui chơi công việc thú vị em Qua trò chơi, kiến thức, kỹ truyền đạt, hình thành học toàn đợc củng cố khắc sâu Đồng thời không khí lớp học sôi hơn, hiệu học tập cao Trong thực tế, PP trò chơi học tập đợc sử dụng nhiều trờng, nhiều lớp, nhiều địa phơng Giáo viên có nhận thức đắn sở lý luận PP Tuy nhiên khâu thực thi thể lúng túng, cha đồng Vì vậy, chất lợng sử dụng PP nói riêng chất lợng học nói chung cha đợc đảm bảo Nguyên nhân thực trang nhiều yếu tố khách quan chủ quan Để thực tốt PP này, thay đổi thân ngời giáo viên mà phải kết hợp thay đổi đồng từ cấp quản lý đến sở nâng cao trình độ giáo viên biện pháp quan trọng hàng đầu Khoá luận góp phần làm rõ mạch kiến thức sở lý luận PPDH theo hớng tích cực hoá hoạt động học sinh nói chung PP trò chơi học tập nói riêng Đã tìm hiểu phần thực tế việc tổ chức trò chơi học tập dạy học toán 4,5 Trên sở đó, khoá luận tìm vài lý đa số giải pháp để tổ chức trò chơi học tập mang lại hiệu cao hơn, góp phần tạo nên thành công dạy toán Nh nói, PP trò chơi học tập PPDH mang tính tích cực hoá hoạt động nhận thức học sinh Qua giúp em nắm vững tri thức, hình thành kỹ tạo dựng phẩm chất cần thiết ngời lao động Vũ Thị Giang Lớp k30A Giáo dục Tiểu học 41 Khoá luận tốt nghiệp Tài liệu tham khảo Nguyễn Thợng Giao (2004), Giáo trình phơng pháp dạy học môn toán, Nhà xuất Đại học S phạm, Hà Nội Đặng Vũ Hoạt, Phó Đức Hoà (1997), Giáo dục học Tiểu học, Nhà xuất Giáo dục, Hà Nội Hà Nhật Thăng (2001), Tổ chức hoạt động vui chơi Tiểu học, Nhà xuất Giáo dục, Hà Nội Chơng trình Tiểu học (2002), Nhà xuất Giáo dục, Hà Nội Sách giáo khoa toán 4,5, Nhà xuất Giáo dục, Hà Nội Đỗ Trung Hiệu, Đỗ Đình Hoan, Vũ Quang Trung (2005), Giáo trình phơng pháp dạy học môn toán Tiểu học, Nhà xuất Đại học S phạm, Hà Nội Đổi phơng pháp dạy học Tiểu học (Tài liệu bồi dỡng giáo viên) (2006), Nhà xuất Giáo dục, Hà Nội Tạp chí Toán tuổi thơ, Nhà xuất Giáo dục, Hà Nội Thụy An, Vũ Hồng Thái, Lý Hồng Điệp (2003), Bài tập rèn luyện hoạt động hình học Tiểu học, Nhà xuất Giáo dục, Hà Nội 10 Phơng Linh, Quế Quỳnh (2007), IQ vui học rèn trí thông minh, Nhà xuất Văn hoá thông tin, Hà Nội 11 Thái Quỳnh (2007), IQ trắc nghiệm thông minh, Nhà xuất Văn hóa thông tin, Hà Nội Vũ Thị Giang Lớp k30A Giáo dục Tiểu học [...]... và tổ chức trò chơi học tập cho học sinh Tiểu học Những nguyên tắc này có liên quan mật thiết với nhau, có tác dụng chỉ đạo việc lựa chọn và thực hiện những trò chơi trong tiết học theo một quy trình nhất định 2.2.2.3 Quy trình lựa chọn và tổ chức trò chơi cho học sinh lớp 4,5 Theo tác giả Hà Nhật Thăng trong Tổ chức hoạt động vui chơi ở Tiểu họcquy trình lựa chọn và tổ chức trò chơi học tập cho học. .. bài học, các nguyên tắc, nguyên lý, quy trình lựa chọn và tổ chức một trò chơi Phải có sự chuẩn bị kỹ và đầy đủ ngay từ khâu soạn giáo án trò chơi Vũ Thị Giang Lớp k30A Giáo dục Tiểu học 27 Khoá luận tốt nghiệp Chơng 3: Tìm hiểu việc sử dụng phơng pháp trò chơi học tập trong dạy học nội dung hình học lớp 4,5 3.1 Tìm hiểu việc sử dụng phơng pháp trò chơi học tập trong dạy học nội dung hình học lớp. .. dạy khối lớp 4,5 và học sinh của 2 khối lớp này 3.1.1 Nhận thức của giáo viên về tác dụng của PP trò chơi học tập trong dạy học nội dung hình học 4,5 Để tìm hiểu vấn đề này tôi đã sử dụng phiếu điều tra thăm dò ý kiến cùng với việc trao đổi thảo luận trực tiếp với giáo viên Nội dung của phiếu nh sau: bàn về tác dụng của PP trò chơi học tập trong dạy học nội dung hình học lớp 4,5 có những ý kiến cho rằng... thức đúng đắn về mối quan hệ giữa trò chơi và kiến thức, kỹ năng cần hình thành ở học sinh. Vì vậy, giáo viên không tổ chức cho học sinh học tập, lĩnh hội kiến thức qua việc chơi trò chơi Có thể nói đây là nguyên nhân rất cơ bản, quyết định nhiều đến việc tổ chức dạy học theo PP trên cũng nh tổ chức dạy học theo PPDH tích cực nói chung 3.2.2 Về nội dung dạy học Một lý do cũng rất quan trọng và ảnh hởng... điểm tổ chức trò chơi vào cuối tiết học Khi chúng tôi hỏi thêm: Vì sao thầy cô lại chọn thời điểm tổ chức trò chơi cho học sinh vào cuối tiết học? Các thầy cô cho biết: nên tổ chức trò chơi vào phần củng cố bài học khi thời gian của tiết học còn khoảng 5 đến 6 phút Sau khi học sinh đã nỗ lực tự giác, giải quyết các nhiệm vụ của bài học, nên chuyển sang một hình thức học tập mới (hình thức trò chơi) ... của học sinh lớp 5A2 tốt hơn lớp 5A3 Từ đố có thể thấy, sử dụng PP trò chơi học tập là thực sự cần thiết trong dạy học toán ở Tiểu học Nó góp phần phát huy đợc tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh trong học tập Nh vậy có thể nói rằng giờ học toán ở Tiểu học nếu có tổ chức trò chơi học tập thì thực sự thu hút học sinh tham gia, tạo hứng thú cho các em học tập đợc tốt hơn Việc tổ chức trò chơi. .. diện tích hình bình hành - Giới thiệu hình thoi, diện tích hình thoi 2.1.2.2 Nội dung hình học lớp 5 Dạy học các yếu tố hình học lớp 5 bao gồm những nội dung chủ yếu sau: - Hình tam giác, diện tích hình tam giác - Hình thang, diện tích hình thang - Hình tròn, đờng tròn, diện tích chu vi hình tròn - Hình hộp chữ nhật , diện tích xung quanh, diện tích toàn phần, thể tích hình hộp chữ nhật - Hình lập phơng... một giờ học không tỏ chức bất kỳ một trò chơi học tập nào Sau khi quan sát 2 giờ dạy bài Diện tích hình tam giác trang 87 SGK toán 5, ở hai lớp Lớp 5A2 ( có tổ chức trò chơi học tập) và lớp 5A3 (lớp không tổ chức trò chơi học tập) tôi đã tiến hành đánh giá mức độ nắm kiến thức của học sinh sau khi kết thúc tiết học Tổng số phiếu phát ra là 90 phiếu, trong đó lớp 5A2 là 45 phiếu, lớp 5A3 là 45 phiếu... chọn và tổ chức trò chơi cho học sinh Tiểu học Trò chơi nói chung và trò chơi học tập nói riêng có vai trò quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả học tập Song muốn phát huy đợc vai trò đó, việc lựa chọn và tổ chức trò chơi cho trẻ em cần tuân theo những nguyên tắc nhất định a) Nguyên tắc lựa chọn trò chơi - Đảm bảo tính giáo dục - Đảm bảo phù hợp với trình độ, năng lực trí tuệ học sinh Tiểu học, không... cảnh thực tiễn của lớp học, trờng học (về quỹ thời gian, không gian và các phơng tiện cần thiết cho trò chơi ) b) Nguyên tắc tổ chức trò chơi Nguyên tắc 1: Đảm bảo cho học sinh hiểu rõ về những yêu cầu, nội dung và cách tổ chức trò chơi, trò chơi phải có tác dụng định hớng đối với toàn bộ quá trình dạy học và trò chơi phải nhằm đáp ứng những yêu cầu, mục đích của bài học Vì vậy trớc khi chơi giáo viên ... cách tổ chức trò chơi dạy học nội dung hình học 2.1 Môn Toán lớp 4,5 2.2 Cách tổ chức trò chơi dạy học nội dung hình học 4,5 2.3 Kết luận Chơng 3: Tìm hiểu việc sử dụng phơng pháp trò chơi dạy học. .. phơng pháp trò chơi học tập dạy học nội dung hình học lớp 4, 3.2 Phạm vi nghiên cứu Cách thức tổ chức trò chơi thực tế việc tổ chức trò chơi học tập dạy học nội dung hình học 4, trờng Tiểu học Thời... pháp trò chơi học tập dạy học nội dung hình học lớp 4,5 3.1 Tìm hiểu việc sử dụng phơng pháp trò chơi học tập dạy học nội dung hình học lớp 4, Để tìm hiểu việc sử dụng PP trò chơi học tập dạy học