Nghị luận thơ Thu điếu Nguyễn Khuyến Tháng Tư 25, 2015 - Category: Lớp 11 - Author: admin Nghi luan bai tho Thu dieu cua Nguyen Khuyen – Đề bài: Em viết văn Nghị luận Thu điếu Nguyễn Khuyến (SGK 11 tập 2) Nhắc đến Nguyễn Khuyến người ta không nhắc đến chùm thơ thu ông Trong chùm thơ thu có ba thơ lại mang đến tất cảnh mùa thu làng cảnh quê hương Việt Nam Đặc biệt có thơ thu điếu mang đến cho ta cảnh vật mùa thu mà mang đến tâm trạng nhà thơ thú câu cá mùa thu Bài thơ viết theo thể thơ thất ngôn bát cú, thơ có tám câu, câu có bảy tiếng Theo đặc điểm thể thơ câu đầu chuyên tả cảnh câu thơ sau nghiêng tả tình Tóm lại hiệu thể thơ Nguyễn Khuyến mang đến cho tranh thu tranh tâm trạng người câu cá Trước hết hai câu đề, hai câu thơ nói tả cảnh đẹp tiêu biểu mùa thu Bằng cảm nhận cảm giác trực quan Nguyễn Khuyến mang đến tranh tuyệt vời mùa thu: “Ao thu lạnh lẽo nước Một thuyền câu bé tẻo teo” Đúng mùa thu câu cá, mở đầu thơ Tam Nguyên Yên Đổ dựng lên cảnh ao thu lạnh lẽo mà trẻo đến mức thấy đáy Chính câu cá tác giả nhắc đến ao cá trước sau có bầu trời thu Mùa thu đến không in dấu bầu trời cảnh vật mà in dòng nước ao cá Trên mặt ao người câu cá ngồi đợi cá cắn câu mà ngắm nhìn nước Nước ao mà xanh mùa hè mà mang màu trắng trẻo Có thể bầu trời thu làm cho màu nước trở nên Và mặt ao se lạnh mùa thu làm cho không gian thêm phần lạnh lẽo Trên bao la sâu thẳm ao nước thuyền câu bé tẻo teo xuất Nhà thơ thể nhỏ bé thuyền người trữ tình rộng lớn không gian nơi Phải nhà thơ thể tâm trạng lạc lõng, lạnh lẽo cô đơn thân qua nhỏ bé thuyền Hai chữ “tẻo teo” gợi cho ta nhỏ bé vô thuyền, dường tranh thu thuyền dấu chấm to to dấu chấm chút mà Như nhà thơ không bắt đầu vẽ tranh thu bầu trời trẻo, không làm dấu hiệu thu hương ổi nhà thơ Hữu Thỉnh mà tập trung vào miêu tả màu sắc không khí lạnh lẽo ao thu Đến hai câu thơ lại đắm chìm hấp dẫn cảnh vật nơi Và đặc biệt thấy chuyển động mùa thu ao cá ấy: “Sóng biếc theo gợn tí Lá vàng trước gió đưa vèo” Nói chuyển động thật phải nói cố gắng nhìn phát Mùa thu vốn nhẹ nhàng nên hội tụ tất gọi nỗi niềm người ao cá sóng xuất nhiên sóng dội mà “gợn tí” Một chữ sóng gợn đủ làm cho ta thấy im ắng đến chuyển động không chi nhà thơ lại dùng đến ba từ “ gợn tí” Có thể thấy nhà thơ quan sát tinh tế miêu tả Sóng mang màu xanh biếc chuyển động sóng Trong tranh mùa thu Nguyễn Khuyến điểm thêm vàng trước gió nhè nhẹ mùa thu mà khẽ đưa Ở ta thấy lạ “vèo” thường dùng để trạng thái nhanh chậm Có thể nói Nguyễn Khuyến sử dụng từ để thể ý đồ nghệ thuật thân Chiếc vàng rơi nhẹ thật chao nghiêng lượn lượn vòng lao đầu xuống tác giả gọi rơi nhanh Như hai câu thơ mang đến cho thêm hình ảnh chuyển động hình ảnh Vậy tranh thiên nhiên màu sắc hình ảnh mà có không khí chuyển động đậm chất mùa thu Hai câu thơ với chuyển động nhẹ nhàng khép lại để nhường cho hai câu thơ tiếp bật lên: “Tầng mây lơ lững, trời xanh ngắt Ngõ trúc quanh co, khách vắng teo” Lại màu sắc hình ảnh mùa thu cảnh thu lại thấy tình thu lòng người Bây tác giả không quan sát vật mặt ao mà nhìn lên phía bầu trời với đám mây lơ lửng Nhà thơ ngắm nhìn màu trời mùa thu Những đám mây lơ lửng cao nhẹ nhàng bầu trời khoác lên màu xanh ngắt yêu Nhìn lên bầu trời nhà thơ lại nhìn xuống ngõ trúc quanh co làng quê mà không thấy Có thể nói đến hai câu thơ không gian không bó hẹp ao thu mà mở rộng lên không gian bầu trời ngõ trúc Ấy mà tiếng động chim hay tiếng bước chân người Không gian rợn ngợp bao la dần nuốt lấy cô đơn nhà thơ Tâm trạng nhà thơ thể rõ, cô đơn lạc lõng buồn bầu bạn, buồn ẩn tâm trạng không thấy Nỗi lo cho nhân dân lâu không nguôi lại bất lực giúp Kết thúc thơ dòng tâm trạng Nguyễn Khuyến lại trở lại với hình ảnh cụ già ngồi câu cá, ngồi đợi cá cắn câu: “Tựa gối ôm cần lâu chẳng Cá đâu đớp động chân bèo” Trạng thái “tựa gối ôm cần” cho thấy buồn chán nhà thơ, có lẽ nhà thơ ngồi để câu cá mà ngồi tư người trầm tư suy nghĩ vấn đê Không phải cá cá không cắn câu mà nhà thơ tay ôm cần đầu lại không nghĩ đến việc câu cá Còn cá lại đớp động chân bèo Những hình ảnh thơ vô gần gũi với làng cảnh Việt nam đặc trưng cho thu hình ảnh nhẹ nhàng Cuối kết lại thơ có âm nhỏ tiếng cá Tóm lại qua thơ ta thấy tranh thu có đầy đủ màu sắc âm thanh, hình ảnh, chuyển động màu sắc màu nhẹ nhàng, âm âm nhỏ nhẹ, hình ảnh chuyển động gần không Và cảnh dường mang tâm trạng nhà thơ Đó tâm trạng lo lắng cho nhân dân, buồn trước đời không ý mong muốn  ... Phải nhà thơ thể tâm trạng lạc lõng, lạnh lẽo cô đơn thân qua nhỏ bé thuyền Hai chữ “tẻo teo” gợi cho ta nhỏ bé vô thuyền, dường tranh thu thuyền dấu chấm to to dấu chấm chút mà Như nhà thơ không... thơ lại dùng đến ba từ “ gợn tí” Có thể thấy nhà thơ quan sát tinh tế miêu tả Sóng mang màu xanh biếc chuyển động sóng Trong tranh mùa thu Nguyễn Khuyến điểm thêm vàng trước gió nhè nhẹ mùa thu. .. thơ không bắt đầu vẽ tranh thu bầu trời trẻo, không làm dấu hiệu thu hương ổi nhà thơ Hữu Thỉnh mà tập trung vào miêu tả màu sắc không khí lạnh lẽo ao thu Đến hai câu thơ lại đắm chìm hấp dẫn cảnh