TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẰN THƠ KHỎA LUẬT Bộ MÔN LUẬT KINH DOANH VÀ THƯƠNG MẠI m LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP Cử Nhân Luật (Khoá 2007 - 20*11) V V ỳ PHÁP LUẬT VÈ QUAN HỆ KẾT YẾU TÓ NƯỚC NGOÀI Ạ Giảns viên hướns dẫn: Sinh viên thuc hiên: ThS Bùi Thị Mỹ Hương Huê Duy Nguyên Bộ môn: Luật kinh doanh thương mại MSSV: 5075129 Lớp :Thương mại 2-Khóa 33 Cần Thơ, tháng 04 năm 2011 MỤC LỤC LỜI NÓI ĐẦU .3 L í chọn đề tài Phạm vi nghiên cứu Mục đích nghiên cứu Phương pháp nghiên cứu Bố cục đề tài CHƯƠNG LÍ LUẬN CHUNG VỀ KẾT HÔN CÓ YẾU TỐ NƯỚC NGOÀI 1.1 Kết hôn cố yếu tố nước pháp luật điều chỉnh kết hôn cố yếu tế nước 1.1.1 Ket hôn có yếu tố nước 1.1.1.1 Khái niệm kết hôn 1.1.1.2 K hái niệm kết hôn có yếu tố nước 1.1.2 Pháp luật điều chỉnh kết hôn có yếu tố nước 1.2 Lịch sử phát triển pháp luật điều chỉnh quan hệ kết hôn cố yếu tố nước Việt Nam .! .! 10 1.2.1 Giai đoạn trước Cách mạng Tháng Tám năm 1945 10 1.2.2 Giai đoạn năm 1946 đến năm 1959 .11 1.2.3 Giai đoạn năm 1959 đến năm 1986 .13 1.2.4 Giai đoạn năm 1986 đến năm 2000 .14 1.2.5 Giai đoạn từ năm 2000 đến y 15 1.3 Đ ối tượng điều chỉnh pháp luật quan hệ kết hôn cố yếu tố nước .16 1.3.1 Yếu tố chủ thể 16 1.3.2 Yeu tố khách thể 18 1.3.3 Yếu tố kiện pháp lý 19 1.4 Phương pháp điều chỉnh .19 1.4.1 Phương pháp xung đột 20 1.4.2 Phương pháp thực chất 21 1.5 Các nguyên tắc chung điều chỉnh quan hệ kết hôn cố yếu tố nước 22 1.5.1 Nguyên tắc tôn trọng bảo vệ quan hệ hôn nhân có yếu tố nước 22 1.5.2 Nguyên tắc bảo hộ quyền lợi ích hợp pháp bên tham gia quan 2.2 Kết hôn có yếu tố nước theo điều ước quốc tế mà Việt Nam kí kết tham gia 44 2.2.1 Thầm quyền giải việc kết hôn 44 2.2.2 Pháp luật điều chỉnh việc kết hôn .44 2.2.2.1 v ề điều kiện kết hôn 45 2.2.22 nghi thức kết hôn .45 CHƯƠNG THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP KHẮC PHỤC NHỮNG TỒN TẠI TRONG KÉT HÔN CÓ ỲỂU TỐ NƯỚC NGOÀI ’ .! .47 3.1 Thực trạng kết hôn có yếu tố nước .47 3.1.1 T ác động kết hôn có yếu tố nước 47 3.1.2 C ác yếu tố tác động đến việc kết hôn có yếu tố nước .48 3.1.2.1 Ket hôn tình yêu chân 48 3.1.2.2 K ết hôn mục đích kinh tế 49 3.1.2.3 K ết hôn theo phong trào 49 3.1.2.4 K ết hôn môi giới bất hợp pháp 50 3.1.2.5 Kết hôn nguyên nhân khác 50 LỜI NÓI ĐẰU Lí chọn đề tài Ở nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, hôn nhân công dân Việt Nam thuộc dân tộc, tôn giáo, người theo tôn giáo người không theo tôn giáo, công dân Việt Nam với người nước tôn trọng pháp luật bảo vệ Quan hệ hôn nhân xây dựng hên nguyên tắc tự nguyện, tiến bộ, vợ chồng, vợ chồng bình đẳng Ngày nay, với hội nhập, hợp tác quốc tế, việc kết hôn vượt khỏi phạm vi lãnh thổ quốc gia, vượt khỏi phạm vi quốc tịch Quan hệ hôn nhân công dân Việt Nam với người nước ngoài, với người Việt Nam định cư nước ngày phổ biến gia tăng số lượng Theo thống kê chưa đầy đủ, hàng năm có nhiều trường hợp công dân Việt Nam kết hôn với người nước người Việt Nam định cư nước mặt quản lí, Nhà nước ban hành nhiều văn qui phạm pháp luật nhằm điều chỉnh đáp ứng nhu cầu kết hôn có yếu tố nước như: Luật hôn nhân gia đình năm 1986, Pháp lệnh hôn nhân gia đình có yếu tố nước năm 1993, Nghị định 184/CP ngày 30 tháng 11 năm 1994 Chính phủ qui định thủ tục kết hôn, nhận giá thú, nuôi nuôi, nhận đỡ đầu công dân Việt Nam với người nước Tiếp đến ngày 09 tháng năm 2000, Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam thông qua Luật hôn nhân gia đình năm 2000 thay Luật hôn nhân gia đình năm 1986; Chính phủ ban hành Nghị định số 68/2002/NĐ-CP Nghị định số 69/2006/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung số điều Nghị định số 68/2002/NĐ-CP ngày 10/7/2002 qui định chi tiết quan hệ hôn nhân gia đình có yếu tố nước Các văn ngày góp phần hoàn thiện qui định pháp luật việc điều chỉnh quan hệ hôn nhân có yếu tố nước ngoài, đáp ứng nhu cầu phát triển xã hội tạo điều kiện cho công dân thực quyền tự kết hôn Tuy nhiên, hệ thống pháp luật hành tồn thiếu sót bất cập trình áp dụng Từ cho thấy, việc không ngừng hoàn thiện hệ thống pháp luật nói chung pháp luật kết hôn có yếu tố nước nói riêng nhiệm vụ thường xuyên nước ta Quan hệ hôn nhân có yếu tố nước ngoài, thực tế, mang lại nhiều giá trị ý nghĩa tích cực lĩnh vực trị, kinh tế, vãn hóa, xã hội, góp phần tạo nên giao lưu hội nhập toàn diện đời sống quốc tế Với giá trị tích cực vậy, quan hệ kết hôn có yếu tố nước quan hệ bình thường hoan nghênh từ phía nhà nước xã hội Tuy nhiên, kết hôn có yếu tố nước bộc lộ nhiều hạn chế, tiêu cực xã hội Ket hôn có yếu tố nước có lúc, có nơi trở thành phong trào, trở thành đối tượng kinh doanh, người phụ nữ trở thành hàng hóa mua bán Những thành phần mà xã hội gọi “cò mồi” thừa hội thực hành vi môi giới, lừa đảo, làm trật tự xã hội Nhiều trường hợp kết hôn rõ ràng vi phạm đạo đức, trái với truyền thống tốt đẹp dân tộc; không nhằm mục đích xây dựng gia đình ấm no, bình đẳng, tiến bộ, hanh phúc,và bền vững Thậm chí, có nhiều trường hợp, phẩm giá nhân cách người phụ nữ Việt Nam bị xâm phạm nghiêm trọng Tuy trường họp phổ biến tạo phẫn nộ dư luận xã hội, xúc phạm lòng tự tôn dân tộc người Việt Nam Thực trạng tồn phát triển theo chiều hướng phức tạp, ảnh hưởng trực tiếp đến đường lối, chủ trương, sách đối nội đối ngoại Nhà nước Có thể nói, tình hình công dân Việt Nam kết hôn với người nước ngoài, đặc biệt phụ nữ Việt Nam kết hôn với công dân Đài Loan, Hàn Quốc dư luận xã hội quan tâm, có nhiều ý kiến, quan điểm khác đánh giá thực trạng này, tác động mặt xã hội, khía cạnh pháp lí đạo đức Chính điều đặt cho pháp luật xã hội nhiều vấn đề cần quan tâm giải Đó là, làm để vừa đảm bảo quyền tự kết hôn công dân, đảm bảo quan hệ đối ngoại vói quốc gia giơi không bị ảnh hưởng xấu; đồng thời đảm bảo trật tự xã hội nước, hạn chế ngăn chặn biểu tiêu cực kết hôn có yếu tố nước Vì lí trên, người viết chọn đề tài “Pháp luật quan hệ kết hôn có yếu tố nước ngoài” làm luận văn tốt nghiệp Đe tài đề cập đến tình trạng kết hôn có yếu tố nước Việt Nam Trên sở thực trạng nghiên cứu được, đề tài đưa số giải pháp kiến nghị nhằm đóng góp cho qui định hành Thông qua đề tài này, người đọc nhìn nhận vấn đề kết hôn có yếu tố nước cách bao quát Phạm vi nghiên cứu Trong phạm vi luận văn này, bên canh việc tập trung nghiên cứu vấn đề lí luận chung kết hôn có yếu tố nước ngoài, người viết phân tiến hành phân tích qui định pháp luật Việt Nam hành qui định điều ước quốc tế Hiệp định tương trợ tư pháp điều chỉnh quan hệ kết hôn có yếu tố nước làm sở pháp lí cho đề tài nghiên cứu Đồng thòi, trình thực đề tài, người viết tìm hiểu phân tích vấn đề mang tính thực tiễn xung quanh vấn đề kết hôn có yếu tố nước Mục đích nghiên cứu Hiện sinh viên năm cuối, rời giảng đường đại học, người viết mong muốn hiểu kĩ kết hôn có yếu tố nước Đặc biệt giai đoạn nay, xu hướng giao lưu dân quốc tế trở nên phổ biến hết Vì vậy, mục tiêu nghiên cứu người viết nhằm giúp hiểu rõ qui định pháp Việt Nam điều ước quốc tế kết hôn có yếu tố nước phương diện: áp dụng pháp luật, phân định thẩm quyền giải vấn đề liên quan đến điều kiện kết hôn, trình tự thủ tục tiến hành đăng kí kết hôn Bên cạnh đó, người viết đề xuất phương hướng hoàn thiện pháp luật lĩnh vực Phương pháp nghiên cứu Trong trình thực đề tài, người viết sử dụng phương pháp nghiên cứu sau: + Phương pháp phân tích luật viết: phân tích qui định pháp luật hành điều chỉnh việc kết hôn có yếu tố nước ngoài, sau đánh giá, tổng hợp kết hợp với hệ thống hóa sở 11 luận để nhìn nhận cách đầy đủ diễn biến quan hệ pháp luật kết hôn có yếu tố nước + Phương pháp so sánh, đối chiếu: đối chiếu lí luận với thực tiễn, qua đúc kết từ thực tiễn tinh thần chung theo luật đề phương hướng khắc phục vướng mắc tồn trình thi hành pháp luật + Ngoài ra, tiến hành thực luận văn, người viết tiến hành thu thập số thông tin internet, báo chí, sách, giáo trình số trường đại học có liên quan đến vấn đề kết hôn có yếu tố nước Vì vậy, việc nghiên cứu cách nhanh chóng, xác, hiệu quả, người viết sử dụng số phương pháp khác như: phương pháp phân tích, tổng hợp, phương pháp liệt kê, phương pháp diễn dịch, phương pháp qui nạp Bố cục đề tài Đe tài xếp thành chương Nội dung chương bố trí sau: + Chương Lí luận chung kết hôn có yếu tố nước + Chương Những qui định pháp luật kết hôn có yếu tố nước + Chương Thực trạng giải pháp khắc phục tồn kết hôn có yếu tố nước Thực trạng giải pháp khắc phục tồn kết hôn có yếu tố nước đề tài rộng phức tạp Với vốn kiến thức hạn hẹp, chưa trãi nghiệm thực tế nên chắn người viết không tránh khỏi thiếu sót, khuyết điểm Vì người viết kính mong nhận từ quí thầy cô, nhà chuyên môn, tất người quan tâm đế vấn đề kết hôn có yếu tố nước Việt Nam ý kiến đóng góp, lời phê bình, nhận xét để vấn đề nhìn nhận toàn diện Khoản Điều Luật hôn nhân gia đình năm 2000 Từ điển Từ ngữ Việt Nam, Nxb Tp Hồ Chí Minh, 1998, trang 148 Từ điển Luật học, Nxb Từ điển bách khoa Hà Nội, 1999, trang 244 CHƯƠNG LÍ LUẬN CHUNG VÈ KẾT HÔN CÓ YẾU TÓ NƯỚC NGOÀI 1.1 Kết hôn có yếu tố nước pháp luật điều chỉnh kết hôn có yếu tố nước 1.1.1 Kết hôn có yếu tố nước 1.1.1.1 Khái niệm kết hôn Theo quan điểm Mác - Lênin, gia đình coi đom vị tổ chức nhỏ xã hội, tế bào xã hội, có tác động tích cực thúc đẩy xã hội phát triển Bởi gia đình đom vị nhỏ xã hội nên gia đình gắn liền với đời sống, hạnh phúc cá nhân, ghóp phần quan trọng vào sản xuất, đào tạo người Tiền đề gia đình hôn nhân “Hôn nhân quan hệ vợ chồng sau kết hôn”1 Như kết hôn kiện điểm khởi đầu cho sống vợ chồng; bắt đầu trình lao động, sản xuất gia đình tái sản xuất người Theo quan điểm truyền thống, kết hôn việc gia đình hai bên nam, nữ tổ chức lễ cưói theo phong tục tạp quán, gia đình, họ hàng thừa nhận Khi đó, hai bên nam, nữ thức công khai bắt đầu sống vợ chồng, tạo lập gia đình Từ nhà nước điều chỉnh quan hệ hôn nhân pháp luật, việc kết hôn phải tuân theo qui định mà pháp luật đặt Vì vậy, gốc độ khác nhau, khái niệm kết hôn hiểu theo nhiều cách khác Dưới góc độ xã hội, dân gian, kết hôn định nghĩa sau: “Ket hôn lấy làm vợ chồng”2 Với cách hiểu này, quan hệ hôn nhân xác lập theo điều kiện, thủ tục phong tục tạp quán qui định theo nghi thức ảnh hưởng tôn giáo, chưa có can thiệp điều chỉnh nhà nước pháp luật Dưới góc độ Luật học, kết hôn định nghĩa sau: “Ket hôn liên kết người đàn ông người đàn bà thành vợ chồng pháp luật công nhận”3 Ở đây, quan niệm kết hôn nhìn nhận sở khoa học pháp lí Việc kết hôn trước hết phải liên kết người đàn ông người đàn bà, với mục đích xác lập quan hệ vợ chồng Đồng thời quan hệ phải pháp luật công nhận, tức phải có quản lí điều chỉnh Nhà nước pháp luật Theo qui định khoản Điều Luật hôn nhân gia đình năm 2000 định nghĩa: “Ket hôn việc nam nữ xác lập quan hệ vợ chồng theo qui định pháp luật điều kiện kết hôn đăng kí kết hôn” Đây lần Luật hôn nhân gia đình đưa định nghĩa thức khái niệm Theo kết hôn kết hợp người nam người nữ, pháp luật không thừa nhận quan hệ người có giới tính Việc xác lập quan hệ vợ chồng phải tuân thủ đầy đủ qui định pháp luật điều kiện kết hôn đãng kí kết hôn Các bên tuân thủ hay không tuân thủ điều kiện, qui định phong tục tạp quán hay tôn giáo bắt buộc phải tuân thủ điều kiện nghi thức pháp luật qui định Như vậy, kết hôn thừa nhận quan Nhà nước có thẩm quyền việc xác lập quan hệ vợ chồng người khác giới, làm phát sinh quyền nghĩa vụ pháp lí họ với 1.1.1.2 Khái niệm kết hôn có yếu tố nước 4Giáo trình Luật hôn nhân gia đình Việt Nam, Trường đại học Luật Hà Nội, Nxb Công an nhân dân, 2006, trang 307 Giáo trình Luật hôn nhân gia Hiện nay, phát triển mối quan hệ giao lưu dân quốc tế - kết đình Việt Nam, tất yếu từ trình thực sách “hòa bình, hữu nghị, mở rộng giao lưu Trường đại học Luật Hàhọp tác với tất nước giới”4 Đảng Nhà nước ta, quan hệ hôn Nội, Nxb Công an nhân dân, trangnhân có yếu tố nước ngày phát triển chiều rộng lẫn bề sâu Lí giải307 điều hành lang pháp lí ngày trở nên thông thoáng để thực sách hội nhập Đảng Nhà nước, chủ thể người nước dễ dàng đến Việt Nam sinh sống làm ăn Ở chiều ngược lại, công dân Việt Nam nước học tập, làm việc Vì thế, nam nữ có điều kiện gần nhau, từ đó, tình cảm họ cỏ điều kiện nảy sinh Việc điều chỉnh quan hệ dân có yếu tố nước nói chung quan hệ kết hôn có yếu tố nước nói riêng, ngày trở nên quan trọng cấp bách nhằm đáp ứng yêu cầu bảo vệ quyền lợi ích công dân Việt Nam công dân tất nước tham gia vào mối quan hệ Việc điều chỉnh quan hệ hôn nhân có yếu tố nước không phụ thuộc vào pháp luật nước mà phụ thuộc vào pháp luật nước điều ước quốc tế mà nước kí kết gia nhập tạp quán quốc tế Đe điều chỉnh quan hệ này, pháp luật hôn nhân gia đình Việt Nam định nghĩa kết hôn có yếu tố nước ngoài? Trên sở kế thừa qui định pháp luật hôn nhân gia đình có yếu tố nước ngoài, Luật hôn nhân gia đình năm 2000 có đề cập đến vấn đề kết hôn quan hệ hôn nhân có yếu tố nước Theo khoản điều Ket hôn việc nam nữ xác lập quan hệ vợ chồng theo qui định pháp luật điều kiện kết hôn VÀ đãng kỉ kết hôn\ bên cạnh đó, theo khoản 14 điều Quan hệ hôn nhân gia đình có yếu tố nước quan hệ hôn nhân gia đình: a) Giữa công dân Việt Nam người nước ngoài; b) Giữa người nước với thường trú Việt Nam c) Giữa công dân Việt Nam với mà để xác lập, thay đoi, chẩm dứt quan hệ theo pháp luật nước tài sản liên quan đến quan hệ nước Từ qui định đây, biết kết hôn có yếu tố nước việc nam nữ xác lập quan hệ vợ chồng theo qui định pháp luật điều kiện kết hôn đăng kí kết hôn thuộc trường hợp: Giữa công dân Việt Nam người nước ngoài; Giữa người nước với thường trú Việt Nam; Giữa công dân Việt Nam với mà để xác lập quan hệ theo pháp luật nước 1.1.2 Pháp luật điều chỉnh kết hôn có yếu tố nước Quan hệ kết hôn có yếu tố nước chịu tác động hệ thống qui phạm pháp luật nhà nước đặt qui định điều ước quốc tế quốc gia kí kết gia nhập, nhằm đảm bảo cho chúng phát triển phù họp với ý chí quyền lợi Pháp luật với tư cách nhân tố điều chỉnh quan hệ xã hội tác động có ảnh hưởng mạnh mẽ tới đời sống xã hội Cũng pháp luật điều chinh quan hệ xã hội khác, pháp luật điều chỉnh quan hệ kết hôn có yếu tố nước vừa thể tính giai cấp vừa thể tính xã hội Tuy nhiên, xuất phát từ đối tượng điều chỉnh quan hệ pháp luật kết hôn có yếu tố nước ngoài, vượt TS Nông Quốc Bình, TS Nông Hồng Bắc, Quan hệ hôn nhân gia đình có yếu tó nước Việt Nam thời hội nhập quốc tế, Nxb Tư Pháp, 2006, trang 45 TS Nông Quốc Bình, TS Nôngquá phạm vi điều chỉnh hệ thống luật quốc gia nên pháp luật điều chỉnh quan hệ Hồng Bắc, Quan hệ hônkết hôn có yếu tố nước mang đặc điểm riêng nhân gia đình có yếu nước Khác với pháp luật nói chung, pháp luật điều chỉnh quan hệ kết hôn có yếu tố tó Việt Namnước pháp luật lựa chọn để điều chỉnh nhóm quan hệ xã hội thòi hội nhậpđịnh - quan hệ hôn nhân có yếu tố nước Pháp luật lựa chọn có quốc tế, Nxb Tưthể pháp luật quốc gia điều ước quốc tế hai hay nhiều nước kí kết Pháp, 2006, trang 139 Đây phương tiện để bảo vệ quyền lợi ích nhà nước, xã hội bên tham gia vào quan hệ pháp luật Pháp luật bao gồm tổng thể qui phạm xung đột qui phạm thực chất Qui phạm xung đột qui phạm pháp luật ấn định luật nước cần phải áp dụng để điều chỉnh quan hệ dân có yếu tố nước tình thực tế, qui phạm thưc chất qui phạm qui định cụ thể quyền nghĩa vụ chủ thể Trong qui phạm pháp luật đó, qui phạm xung đột loại qui phạm điều chỉnh quan hệ kết hôn có yếu tố nước Từ phân tích trên, nêu khái niệm pháp luật điều chỉnh quan hệ kết hôn có yếu tố nước sau: “ Pháp luật điều chỉnh quan hệ kết hôn có yếu to nước tong nguyên tắc, qui phạm pháp luật có moi liên hệ nội thong với lựa chọn đế điểu chỉnh quan hệ kết hôn có yếu to nước phát sinh đời sống quốc tế” 1.2 Lịch sử phát triển pháp luật điều chỉnh quan hệ kết hôn có yếu tố nước Việt Nam 1.2.1 Giai đoạn trước Cách mạng Tháng Tám năm 1945 Trước năm 1945, Việt Nam nước thuộc địa nửa phong kiến, quan hệ pháp luật hôn nhân gia đình thời kì điều chỉnh qui phạm qui định số Bộ luật dân sự, tiêu biểu hai luật Quốc triều hình luật Hoàng Việt luật lệ Quốc triều hình luật hay gọi Bộ Luật Hồng Đức, ban hành triều nhà Hậu Lê Bộ luật Hồng Đức công trình luật học vĩ đại kế thừa di sản pháp luật đời vua trước, đồng thời tiếp thu có gạn lọc Bộ luật nhà Đường Trung Quốc, mà giữ nét độc đáo luật cổ Việt Nam, giữ phong tục tập quán lâu đời truyền thống văn hóa dân tộc Hoàng Việt luật lệ, gọi Bộ luật Gia Long, ban hành vào đầu thời nhà Nguyễn (1815) Tuy nhiên, từ ban hành, luật có nhiều qui định lạc hậu so với Bộ luật Hồng Đức Hai luật qui định cụ thể việc điều chỉnh quan hệ pháp luật hôn nhân gia đình nói chung quan hệ pháp luật kết hôn nói riêng Dưới thời Pháp thuộc, đất nước ta bị chia cắt thành ba kì Bắc Kì, Trung Kì Nam Kì Sau xâm lược Việt Nam đặt ách đô hộ Nam Kì, thực dân Pháp ban hành Bộ dân luật giản yếu Nam Kì áp dụng Nam Kì ba thành phố lớn Việt Nam Hà Nội, Hải Phòng Đà Nang Bộ dân luật Bắc Kì ban hành vào ngày 30/03/1931 theo Nghị định Thống sứ Bắc Kì để thi hành toàn Bắc Kì từ ngày 01/07/1931 thay cho Bộ luật Gia Long Hoàng Việt Trung Kì hộ luật ban hành vào năm 1939 thi hành toàn Trung Kì Tuy nhiên, pháp luật dân thời kì có mặt hạn chế định Một mặt hạn chế qui định Chương Hộ Hôn, Quốc triều hình luật, Nxb Công an nhân dân, 1995, trang 118 TS Nông Quốc Bình, TS Nông Hồng Bắc, Quan hệ hôn nhân gia đình có yếu tó nước Việt Nam thòi hội nhậpvề hôn nhân gia đình, kết hôn, li hôn mang nặng tư tưởng phong kiến, đề cao nho quốc tế, Nxb Tưgiáo, trọng nam khinh nữ Pháp, 2006, trang 143 Trong thời kì Pháp thuộc, có ba Bộ luật điều chỉnh quan hệ dân nói chung, quan hệ hôn nhân gia đình nói riêng ba miền Bắc - Trung - Nam Bộ luật có qui phạm qui định cách cụ quan hệ kết hôn có yếu tố nước Thực tế gần kỉ đô hộ thực dân Pháp, có không trường hợp kết hôn có yếu tố nước ngoài, đặc biệt trường hợp liên quan đến người Pháp Vấn đề kết hôn có yếu tố nước nói riêng, hôn nhân gia đình nói chung, thời kì Pháp thuộc Việt Nam không qui định Bộ luật dân văn qui phạm pháp luật khác Việt Nam lúc dễ hiểu Bởi quyền lợi công dân Pháp quan hệ hôn nhân với dân “xứ An Nam” coi quan trọng, mà vấn đề quan trọng pháp luật nước thuộc địa đương nhiên không sử dụng để điều chỉnh Như vậy, thấy rằng: Thứ nhất, thời kì phong kiến, xuất phát từ sách đối ngoại “bế quan tỏa cảng, sách kinh tế “ức thương” nên Bộ luật dân thời kì không thực có qui định điều chỉnh quan hệ kết hôn có yếu tố nước ngoài, có qui định cấm đoán Ví dụ qui định điều 71, chương cấm vệ Quốc triều hình luật: “Nếu kết vợ chồng với người nước phải chịu lưu châu xa, đôi vợ chồng phải li dị bắt nước”8 Thứ hai, thời kì Pháp thuộc, nước ta manh nha có quan hệ với nước Trung Quốc, nước Đông Nam Á, nước phương Tây “quan hệ ngoại giao nước ta bó hẹp, quan hệ ngoại thương hạn chế, chưa có ngoại thương song phương”9 Pháp luật thời kì bắt đầu có số qui vấn đề hôn nhân gia đình có yếu tố nước chủ yếu điều chỉnh vấn đề quốc tịch 1.2.2 Giai đoạn năm 1946 đến năm 1959 Sau khí Cách mạng Tháng Tám thành công, ngày 02/09/1945 Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc Tuyên Ngôn Độc Lập quảng trường Ba Đình, Hà Nội, khai sinh nước Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa Từ đây, đất nước ta thoát khỏi ách thống trị thực dân Pháp Trong giai đoạn này, lần văn pháp lí có giá trị cao Hiến pháp đề cập gián tiếp đến quan hệ kết hôn, Hiến pháp 1946 Bản Hiến pháp Quốc Hội nước Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa thông qua ngày 09/11/1946 Điều Hiến pháp qui định: “Đàn bà ngang quyên với đàn ông phương diện” Mọi phương diện hiểu tất lĩnh vực đời sống xã hội, từ người phụ nữ Việt Nam ta có quyền thực công việc nam giới, điều mà họ bị xã hội cũ tước đoạt qua hàng ngàn năm lịch sử Có thể nói, nội dung tiến bộ, thể chất tốt đẹp xã hội văn minh, xã hội mà ngưòi bình đẳng lĩnh vực, đương nhiên có quan hệ kết hôn Ngày 22/05/1950, Chủ tịch nước Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa kí sắc lệnh 97SL qui định sửa đổi số qui lệ chế định dân luật Sau đưa số qui định tiến điều chỉnh quan hệ dân sự, có quan hệ hôn nhân gia đình Sắc lệnh số 97-SL tuyên bố bãi bỏ việc thi hành qui định trái với nguyên tắc 24 Theo ViệtBáo.vn, Tình hình kết hôn có yếu tố nước TP Hồ Chí Minh, http://vietbao.vn/Doi-song-Gia-dinh/Tinh-hinh-ket-hon-co-veu-to-nuoc-ngoai-tainhững gia đình muốn sống nước sang trọng hình thành nên phong trào kết hôn với người ngoại quốc Hiện nay, nhiều cô gái Việt Nam lấy chồng nước thích xuất ngoại Đây suy nghĩ lệch lạc, họ kết hôn mục đích rõ ràng, không tình yêu, không kinh tế mà cần lấy chồng người nước Có thể thấy, định hôn nhân bị ảnh hưởng yếu tố chủ quan lẫn khách quan Những hôn nhân thế, đương nhiên khó đạt hanh phúc trọn vẹn, nguy đỗ vỡ hôn nhân cao 3.1.2.4 Kết hôn môi giổi bất họp pháp Với ước mơ đổi đời cô gái nông thôn, số người lợi dụng để thực việc môi giới bất họp pháp cho hôn nhân có yếu tố nước mà chủ yếu hôn nhân nữ công dân Việt Nam - nam công dân Đài Loan hay hôn nhân nữ công dân Việt Nam - nam công dân Hàn Quốc Những đối tượng thực việc môi giới hôn nhân đa số cá nhân hay tổ chức tự ý thực mà không tuân thủ qui định pháp luật Mục đích chủ thể môi giới nhằm hưởng khoản tiền trích từ số tiền mà chủ rễ Đài Loan, Hàn Quốc bỏ để cưới vợ Việt Nam Đe tìm kiếm cô dâu Việt tương lai, chủ thể môi giới đặc biệt mở rộng hoạt động manh mẽ vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa, nơi có nhiều gia đình có hoàn cảnh khó khăn, thiếu thông tin, thiếu hiểu biết sẵn sàng chấp nhận hôn nhân hướng ngoại Các cô gái nông thôn đối tượng môi giới bất hợp pháp vẽ sống giàu sang nước ngoài, người chồng lí tưởng hứa hẹn đủ điều tốt đẹp hội tốt để họ thoát khỏi cảnh nghèo khó Với điều kiện thiếu thốn vật chất, kiến thức với tác động chủ thể môi giới, cô gái Việt Nam vô tình rơi vào đường bị trục lọi chủ thể môi giới bất họp pháp đồng ý kết hôn với người chưa quen biết Hoạt động môi giới hôn nhân ngày có chuyển biến gây nên phản cảm xã hội hôn nhân Việt Nam - Đài Loan, Việt Nam - Hàn Quốc làm giá trị, nét đẹp truyền thống người phụ nữ Việt Nam Số lượng hôn nhân Việt Nam - Đài Loan, Việt Nam - Hàn Quốc thông qua môi giới chiếm số lượng lớn, chẳng hạn Sở Tư pháp thành phố Hồ Chí Minh thông qua vấn biết hôn nhân Việt Nam - Đài Loan, Việt Nam - Hàn Quốc hoàn cảnh gặp gỡ, quen biết điều kiện tìm hiểu trước đăng kí kết hôn, có đến 85% thông qua môi giới người quen, họ hàng, bạn bè có chồng Đài Loan, Hàn Quốc giới thiệu Quả thật môi giới hôn nhân bất hợp pháp tác động đáng báo động thực trạng kết hôn có yếu tố nước Việt Nam 3.1.2.5 Kết hôn nguyên nhân khác Ngoài nguyên nhân nêu trên, thực tế tồn nhiều nguyên nhân khác dẫn đến việc kết hôn với người nước ngoài, người Việt Nam định cư nước Nguyên nhân bật kết hôn để bảo lãnh nước hay hiểu việc kết hôn giả tạo mục đích người Việt Nam kết hôn để bảo lãnh nước để sinh sống Chúng ta thường dễ bắt gặp trường hợp việc kết hôn công dân Việt Nam với công dân Hoa Kì hay người Việt Nam định cư Hoa Kì với quốc gia phát triển khác Canada, úc, Bải 24 TpHcm/68204317/279 [ truy cập ngày 07/03/2011 ] 25 Theo từ điển Bách khoa toàn thư Wiklpedia, website http://vi.wikipedia.org/wiki/Viêt kiều [ truy cập ngày 07/03/2011 ] 26 Hôn nhân xuyên quốc gia châu Á,lẽ người Việt Nam sinh sống Hoa Kì nhiều - khoảng 1.500.000 người25 26, http://acmchiếm hom nửa số lượng kiều bào toàn giới Xuất phát từ mong muốn có người thân sinh sống chung thêm vào đó, Hoa Kì xem cường quốc mạnh nên xem nơi tốt để phát triển nghiệp làm giàu nhiều người Thế việc nhập cư vào Hoa Kì thật không dễ dàng để đạt nguyện vọng nhiều người chọn việc kết hôn để hợp pháp hóa việc di trú Đối tượng họ kết hôn bạn bè, người quen người thân họ giới thiệu Ngoài ra, việc kết hôn có yếu tố nước nguyên nhân kết hôn để nhập tịch nước hay kết hôn để thừa kế di sản Các nguyên nhân không phổ biến mà thực tế có tồn tình trạng kết hôn mục đích Nhìn chung, vấn đề kết hôn có yếu tố nước phát sinh tác động muôn hình xã hội Những yếu tố làm cho vấn đề kết hôn trở nên phức tạp kèm theo hạn chế định cho đời sống xã hội Việc tìm hiểu tác động giúp ta có nhìn rõ để từ có biện pháp khắc phục hạn chế tồn 3.1.3 Các tồn xung quanh kết hôn có yếu tố nước Điều làm xã hội quan tâm kết hôn có yếu tố nước trường hợp kết hôn nữ công dân Việt Nam với nam công dân Đài Loan, Hàn Quốc Chúng ta nhận thấy hầu hết hôn nhân có điểm tương đồng đặc trưng chủ thể kết hôn độ tuổi, trình độ học vấn, đặc điểm thể chất, nghề nghiệp điều tạo nên nhức nhối cho xã hội quan hệ hôn nhân 3.I.3.I Tồn mặt chủ thể + đọ tuổi vả đặc điểm thể chất: Trong quan hệ kết hôn Việt Nam - Đài Loan, Việt Nam - Hàn Quốc, cô gái Việt Nam kết hôn độ tuổi trẻ Theo báo cáo mạng hôn nhân xuyên biên giới châu Á, hôn nhân Việt Nam - Đài Loan, Việt Nam - Hàn Quốc tỉ lệ độ tuổi nữ công dân Việt Nam cao từ 20 đến 30 tuổi, chiếm khoảng 78%, có khoảng 10% nữ công dân tham gia vào quan hệ kết hôn độ tuổi 20 Ngược lại, nam công dân Đài Loan Hàn Quốc tham gia vào quan hệ kết hôn với phụ nữ Việt Nam độ tuổi tương đối cao, độ tuổi 30 đến 40 chiếm 54%, 25% độ tuổi 40 đến 50, có khoảng 5,9% độ tuổi từ 50 đến 60, có khoảng 1,2% độ tuổi 60 2Ó Từ số liệu nêu ta thấy khoảng cách chênh lệch tuổi chủ thể quan hệ hôn nhân cao, trung bình mực khoảng 10 tuổi Không vậy, thực tế có trường hợp gây nên xúc cho xã hội cô gái Việt Nam thiếu nữ lớn, khỏe mạnh, ngoại hình dễ nhìn lại kết hôn với ngưòi nước khiếm khuyết thể chất sức khỏe tâm thần trục trặc hôn nhân Có thể nêu hoàn cảnh cô dâu Kim Liên, 27 tuổi, lưu trú trung tâm Asia, huyện Jeonjju tỉnh Choenbuk làm ví dụ, cô kết hôn với người đàn ông 40 tuổi thông qua môi giới, network.hhbro.com [ truy cập ngày 02/03/2011 ] 27 Hoàng Điệp, Báo Thể thao văn hóa, Xã hội Hàn quốc mói quan tâm “Cô dâu ngoại”, http://thethaovanhoa.vn/132N2008102910592093T0/xa-hoi-han-quoc-va-moi-quan-tam-co-daungoai.htm [ truy cập ngàynhưng đến cô sang Hàn Quốc biết người bị bệnh tâm thần27 Khó 7/03/2011 ] nói, tình yêu cô gái Việt Nam chấp nhận mối quan hệ hôn nhân 28 Thiện Tâm,mà chưa biết rõ Báo Pháp luật, Chạy hộ để lấy + trình độ văn hóa nghề nghiệp: chồng ngoại, Kể từ “phong trào” kết hôn với nam công dân Đài Loan, Hàn Quốc điều 29 Theo ViệtBáo.vn, làm cho xã hội lo ngại “mục đích” việc kết hôn Bởi lẽ cô gái Tình hìnhViệt Nam gia đình họ kết hôn với đối tượng nam công dân Đài Loan, Hàn kết hôn cóQuốc đa phần họ mong muốn “đổi đời” hay cải thiện sống Do yếu tố nuớccác cô gái Việt Nam thường xuất thân từ vùng nông thôn, vùng kinh tế khó TP Hồ Chíkhăn sống kinh tế nghèo khó Đồng thời trình độ học vấn họ thường mức thấp nên khó lo cho thân, gia đình công việc ổn định Minh, Chúng ta thường thấy báo chí đăng tải phụ nữ Việt Nam kết hôn với nam công dân Đài Loan, Hàn Quốc đa phần có gia đình nghèo, vất vả quanh năm mà không đủ ăn., lúc đầu tắt mặt tối Đây lí đo khiến cô gái nước ta lựa chọn việc kết hôn với người nước để san sẻ gánh nặng kinh tế gia đình Tại Đồng Tháp, qua vấn cho thấy có 85% phụ nữ tham gia vào quan hệ kết hôn có trình độ cấp I cấp II, nghề nghiệp chủ yếu nghề nông, nội trợ không nghề nghiệp (chiếm 98%)28 Đối với nam công dân Đài Loan, Hàn Quốc đa số nông dân, công nhân, làm thuê (83%), kinh doanh (11%) công chức29 Đa phần họ xuất thân vùng nông thôn, có hoàn cảnh nghèo khó, học vấn thấp, khó có khả lấy vợ xứ phụ nữ nông thôn Hàn Quốc muốn lấy chồng giàu có, thành thị - nơi có sống để đảm bảo sống dẫn đến hệ tất yếu người nam giới nông thôn Đài Loan, Hàn Quốc phải kiếm vợ từ nơi khác 30 Ngày nay, xuất phát từ gia đình nghèo khó, họ không học hành tử tế, thiếu hiểu biết sống, với ước mơ có sống giàu sang phú quí, nên có nhiều cô gái Việt trẻ người non đánh đổi đòi để lấy chồng ngoại quốc, hôn nhân họ vô tình trở thành mua bán giá trị vật chất 3.I.3.2 Tồn mặt rào cản ngôn ngữ Ngôn ngữ phương tiện giao tiếp ngày, cách thể tâm tư, tình cảm người Mặc dù vậy, vấn đề khó khăn nhiều trường hợp kết hôn có yếu tố nước Đối với trường hợp kết hôn với công dân phương Tây, người Việt Nam thường trang bị ngôn ngữ nước có khả giao tiếp đơn giản tiếng Anh Sau thời gian, khả giao tiếp ngôn ngữ xứ nâng lên Riêng trường hợp kết hôn công dân Việt Nam định http://vietbao.vn/Doi-song-Gia-dinh/Tinh-hinh-ket-hon-co-yeu-to-nuoc-ngoai-taiTpHcm/68204317/279 [ truy cập ngày 12/03/2011 ] 30 Theo website Bộ Lao động - Thuơng binh xã hội, http://phapluattp.vn/252399pl015cl074/chav-ho-khau-de-lav-chongngoai.html [ truy cập 12/03/2011] ngày http://www.molisa.gov.vn/new/detail/tabid/75/newsid/37494/seo/Dan-ong-HanOuoc-lav-vo-nuocngoai-thuong-la-ngheo-va- gia/vi-VN/Default aspx, [ truy cập ngày 12/03/2011 ] cư nước thường vấn đề ngôn ngữ rào cản Bởi lẽ, bên giao tiếp với tiếng Việt gia đình Tuy nhiên, ngôn ngữ lại rào cản trường hợp kết hôn công dân Việt Nam với công dân nước Châu Á Đài Loan, Hàn Quốc Đa số người Việt Nam tiếng nước ngoài, mà người nước biết tiếng Việt, giao tiếp họ với thường phải thông qua người thứ ba phải dùng kí hiệu Có bên nam nữ đến quan Nhà nước đăng kí kết hôn người Việt Nam nói tên người mà định kết hôn ngược lại Chính mà sống gia đình bên thường gặp khó khăn bất đồng ngôn ngữ Nhiều phụ nữ Việt Nam lấy chồng Đài Loan, Hàn Quốc ngôn ngữ địa gia đình chồng cố tình không tạo điều kiện không cho phép học Người vợ khả thể suy nghĩ , tình cảm ngôn ngữ nên hòa nhập với gia đình chồng Thậm chí, gặp khó khăn, người phụ nữ khả trình bày trước quan chức để bảo vệ quyền lợi Do đó, việc bên ngôn ngữ thường dẫn đến mâu thuẫn, bất đồng khác, không để đảm bảo hạnh phúc gia đình lí nhiều trường hợp li hôn 3.I.3.3 Tồn việc bảo vệ quyền lọi ngưòi phụ nữ Việt Nam sau kết hôn Sau kết hôn, quyền lợi người phụ nữ Việt Nam nhìn chung đảm bảo Đối với trường hợp kết hôn với công dân nước người Việt Nam định cư nước ngoài, phương Tây, người phụ nữ thường bảo vệ, nước quan tâm đến vấn đề nhân quyền Tuy nhiên, trường hợp kết hợp với công dân nước láng giềng Đài Loan, Hàn Quốc, tồn trường hợp mà quyền lợi người phụ nữ Việt Nam có bị xâm phạm như: Do bất đồng ngôn ngữ dẫn đến hiểu nhằm, xích mích nên bị gia đình chồng đánh đập, xúc phạm Nhiều phụ nữ sang nhà chồng phải làm công việc nặng nhọc, hết làm việc đồng án phải làm công cho ngưòi khác, họ phải phục vụ cho gia đình nhà chồng, thay cho người giúp việc bị đối xử người hầu; có người không phép đâu, không học tiếng xứ không phép giao tiếp với ai, tất giấy tờ tùy thân bị gia đình chồng cất giữ Một nhiệm vụ người vợ cưới nhà chồng phải sinh con, chưa sinh có bị đánh đâp, hành hạ Họ không hưởng thừa kế chồng sau li hôn bị gia đình chồng không cho nuôi Ngoài có không trường hợp bị ép buộc quan hệ với em chồng, anh chồng, chí cha chồng Thực tế rõ ràng hành vi vi phạm pháp luật xúc phạm đến danh dự nhân phẩm người phụ nữ Những người bị cá nhân, tổ chức môi giới lừa gạt kết hôn với mục đích lừa đảo thường bị bắt buộc phục vụ dong quán karaoke, massage, trường hợp bị ép hành nghề mại dâm Đối với phụ nữ may mắn kết hôn với người có điều kiện kinh tế giả họ phải đối mặt với định kiến phân biệt đối xử người xung quanh, coi họ người “lấy chồng tiền”, “hôn nhân gian dối”, hay “những kẻ bỏ xứ” Tóm lại, bảo hộ quyền lợi phụ nữ Việt Nam sau kết hôn gặp nhiều khó khăn Sự bảo hộ có đảm bảo hay không chủ yếu xuất phát từ gia đình nhà chồng Các quan chức Việt Nam chưa thiết lập chế thích hợp nhằm điều chỉnh, bảo vệ quyền lợi ích người phụ nữ kết hôn sinh sống nước Khi gặp khó khăn, người Việt Nam thường liên lạc với quan chức nước sở yêu cầu giúp đỡ tìm cách uốn nước Như vậy, bên cạnh trường họp bảo vệ quyền lợi sau kết hôn, nhiều phụ nữ bị xúc phạm, lợi dụng, ngược đãi Tuy trường hợp không phổ biến cần quan tâm giải kịp thời 3.I.3.4 Tồn qui định pháp luật Ket hôn có yếu tố nước quan hệ pháp luật phức tạp Sự phức tạp bắt nguồn từ “yếu tố nước ngoài”, hay nói khác hom quan hệ khó điều chỉnh nỏ phụ thuộc vào hệ thống pháp luật mà nhiều hệ thống pháp luật áp dụng để điều chỉnh, bối cảnh Việt Nam, chế định kết hôn có yếu tố nước có lịch sử hình thành phát triển tương đối ngắn Vì vậy, pháp luật điều chỉnh mối quan hệ đương nhiên tồn bất cập Trong phạm vi đề tài này, người viết xin nêu số điếm hạn chế quan hệ pháp luật kết hôn cỏ yếu tố nước Việt Nam: Thủ nhất, qui định vấn trực tiếp hai bên nam, nữ tham gia vào quan hệ kết hôn có yếu tố nước với yêu cầu hai bên phải có thời gian tìm hiểu lẫn qua nhằm loại bỏ quan hệ hôn nhân không lành mạnh, mang tính chất vụ lợi bị “lách luật” Đe né tránh qui định này, thời gian qua, đối tượng công dân Việt Nam tham gia vào quan hệ kết hôn có yếu tố nước ngoài, thông qua môi giới, thường gửi hồ sơ sang Hàn Quốc để đăng kí kết hôn, sau để gửi Việt Nam để công nhận quan hệ hôn nhân (vì Nghị định 68/2002/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành số điều Luật hôn nhân gia đình quan hệ hôn nhân gia đình có yếu tố nước qui định cấm) Lợi dụng sơ hở này, đối tượng môi giới kết hôn bất họp pháp nước kết họp với đối tượng môi giới kết hôn nước đưa nhiều phụ nữ Việt Nam sang nước với nhiều mục đích khác, mục đích kết hôn Thứ hai, luật hình nước ta chưa có qui định xử phạt hành vi “môi giới kết hôn trái phép” mà dừng lại việc xử phạt vi phạm hành Việc nghiêm cấm dịch vụ môi giới kết hôn lợi dụng dịch vụ kết hôn có yếu tố nước đề câp đến Nghị đỊnh số 68/2002/NĐ-CP Nghị định 125/2004/NĐ-CP hướng dẫn thi hành Luật doanh nghiệp, nhiên, thực tế, doanh nghiệp làm dịch vụ môi giới hôn nhân tiếp tục hoạt động với hình thức trá hình để lẫn tránh pháp luật tồn tại, chí nhiều Trước tiêu cực tình hình môi giới kết hôn trái pháp luật diễn ra, ngày 23/7/2009 Chính phủ ban hành Nghị định 60/2009/NĐ-CP qui định xử phạt vi phạm hành lĩnh vực tư pháp Theo đó, khoản Điều 11 qui định mức xử phạt tiền từ 10.000.000 đến 20.000.000 đồng hành vi có môi giới kết hôn bất hợp pháp Chế tài hành vi môi giới kết hôn theo Nghị định số 60/2009/NĐ-CP qui định cao so với mức chế tài 1.000.000 đến 2.000.000 đồng khoản Điều Nghị định số 150/2005/NĐ-CP qui định xử phạt vi phạm hành lĩnh vực an ninh trật tự, an toàn xã hội Nhưng lợi nhuận thu từ môi giới kết hôn trái phép lớn nên tình trạng không giảm mà ngày diễn biến theo chiều hướng phức tạp Thứ ba, Pháp luật Việt Nam nghiêm cấm hoạt động “môi giới kết hôn” nhằm mục đích tim kiếm lợi nhuận hình thức, cho phép “hỗ trợ kết hôn” sở nguyên tắc nhân đạo, phi lợi nhuận thông qua hoạt động tổ chức Trung tâm hỗ trợ kết hôn Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam cấp tỉnh trở lên định thành lập theo qui định Nghị định số 68/2002/NĐ-CP Điều đáng nói trung tâm hoạt động chưa thật hiệu để đáp ứng nhu cầu kết hôn có yếu tố nước xã hội, có nơi hoạt động cầm chừng, nguyên nhân tổ chức thành lập, chưa có tiền lệ, thể chế chưa ĩõ ràng minh bạch Trong đó, hoạt động môi giới hôn nhân cá nhân, tổ chức chưa pháp luật cho phép thực tế, tồn hoạt động mạnh mẽ Vì vậy, vấn đề đặt có nên chấp nhận hoạt động môi giới kết hôn để điều chỉnh pháp luật, nhằm đáp ứng nhu cầu xã hội, vừa kiểm soát mối quan hệ Thứ tư, tồn có nguyên nhân xuất phát từ công tác thụ lí giải việc kết hôn có yếu tố nước Thực tế, giải việc kết hôn có yếu tố nước ngoài, cán hộ tịch Sở Tư pháp có nhiều cách hiểu luật khác nhau, dẫn đến qui định thủ tục không thống Cùng việc, địa phương giải dễ dàng, nhanh chóng địa phương khác khó khăn, chậm chạm, chí không giải Điều gây nên xúc dư luận Trong đó, có phận cán hộ tịch nguyên nhân chủ quan khách quan, không cập nhật kịp thời qui định mới, không nghiên cứu kĩ qui định hành nên dẫn đến tình trạng phiền hà cho bên tham gia kết hôn Đôi khi, họ phải đáp ứng thủ tục mà qui định bãi bỏ dù có họ biết rõ qui định đòi hỏi thế, quen với tâm 11 cửa quyền quan hành nhà nước Thứ năm, bên cạnh thụ động, máy móc phận cán làm công tác thụ 11 việc kết hôn có yếu tố nước số nơi có hành vi tiêu cực Mặc dù Nghị định số 69/2006/NĐ-CP loại bỏ bớt số giấy tờ 11 lịch cá nhân, án, định tòa án việc li hôn, số cán hộ tịch nói cố tình sách nhiễu người dân cách yêu cầu đương kết hôn có yếu tố nước phải có giấy tờ qui định cũ Nghị định 68/2002/NĐ-CP Một số nơi, cán Sở Tư pháp không quan tâm đến việc vấn đôi bên tham gia kết hôn có yếu tố nước để ngăn chặn tiêu cực kết hôn qua môi giới, kết hôn mục đích khác hôn nhân Không vậy, việc vấn bị lợi dụng để người có quyền nghĩa vụ theo qui định pháp luật mưu lợi riêng Muốn xếp lịch vấn cách nhanh chóng, người kết hôn có yếu tố nước phải tặng quà cáp hay đút lót cho cán bộ, không phải chờ đợi lâu với nhiều 11 Việc đút lót nguyên nhân khiến môi giới hôn nhân trái pháp luật tồn hoạt động rầm rộ Các đối tượng môi giới lọi dụng điểm để qua lách qui định vấn, Có thể nêu trường họp cán Sở Tư pháp thành phố cần Thơ bị bắt tội nhận hối lộ làm minh chứng cụ thể: “Chiều 11/11/2010, Cơ quan CSĐT bắt khẩn cấp ông Phan Thanh Dũng, Phó Trưởng phòng Hành chứứi-Tư pháp, Sở Tư pháp TP cần Thơ, hành vi nhận hối lộ Người đưa hối lộ cho ông Dũng ông Trần Ngọc Trung (ngụ huyện Phong Điền, TP Cần Thơ) bị bắt Ông Dũng phụ trách giải hồ sơ kết hôn có yếu tố nước Ông Trung trước chạy xe ôm, sau chuyển qua làm “cò” chạy thủ tục nước cho người có nhu cầu kết hôn với người nước Khoảng 17 chiều 11-11, quán cà phê Hoàng Gia (phường An Hội, quận Ninh Kiều), ông Trung đưa hối lộ 900 USD cho ông Dũng bị công an bắt tang Ông Trung 31 Gia Tuệ, Báo Pháp Luật, Nhận hói lộ cán Sở Tư pháp bị bắt, 32 Quang Thi, Thảm cảnh cô dâu Việt đất Hàn, ViệtBáo.vn, http://vietbao.vn/Doi-song-Giadinh/Thamcanh-codau-Vietthừa nhận hành vi đưa hối lộ khai đưa tiền cho ông Dũng để nhờ chạy giấy tờ làm tren-datHan-Bai-2- thủ tục kết hôn với người Đài Loan, Hàn Quốc”31 Nhungmanh-doilam-dau3.1.4 Những hệ lụy phát sinh xuCác quan hệ hôn nhân có yếu tố ngoại tưởng đạt mục đích hôn nhân hay thỏa mãn ước mơ nhiều người thực tế lại mang đến không trường hợp dỡ khóc, dỡ cười cho người cho xã hội Cho đến thời điểm nay, xã hội lên nhiều thảm cảnh cô dân Việt xứ người Có trường hợp, phụ nữ Việt Nam vừa lấy chồng sang Hàn Quốc bị chồng cô lập, không cho giao lưu với sống bên Đó tâm lí người đàn ông nước phải bỏ số tiền lớn để cưới vợ nên họ lo sợ người vợ Việt Nam - vốn có ngoại hình dễ nhìn lại trẻ bị tác động xã hội mà không chấp nhận hôn nhân với Tiếp việc đa số cô dâu bị lệ thuộc kinh tế không tự lựa chọn việc làm Do hoàn cảnh gia đình vốn khó khăn nên lấy chồng nước ngoài, cô gái Việt Nam có ước mơ làm, gởi tiền trợ giúp cho gia đình Tuy nhiên, không làm, cô dâu Việt Nam tiền tiêu vặt cho nhu cầu thân Bởi xã hội Hàn Quốc nghĩa vụ lảm dâu nặng nề, tư tưởng người đàn ông Hàn Quốc lấy vợ muốn ngưòi vợ thực nghĩa vụ làm dâu, phải phục tùng Hơn nữa, 80% cô dâu Việt lấy chồng Hàn phải sống chung với gia đình chồng, nên có mâu thuẫn phố biến mẹ chồng nàng dâu, đồng thời chuyện bất đồng ngôn ngữ nguyên nhân dẫn đến mâu thuẫn mối quan hệ hôn nhân này32 Tuy nhiên, hệ lụy hôn nhân không dừng lại mà trường hợp cô dâu Việt Nam mâu thuẫn sống phải bỏ mạng nơi đất khách quê người Trước hết phải kể đến cô gái tên Huỳnh Mai, 21 tuổi, quê Kiên Giang, bị sát hại Hàn Quốc người chồng Người đàn ông sát hại vợ cách đánh đập với xương sườn bị gãy bất đồng ngôn ngữ đồng cảm ưong sống vợ chồng Mới cô dâu Thạch Thị Hoàng Ngọc kết hôn với người chồng Hàn Quốc 47 tuổi qua môi giới Cô Thạch Thị Hoàng Ngọc sang Hàn Quốc ngày 1/7/2010, tuần sau, cảnh sát phát cô bị đâm chết nhà Người chồng có tiền sử bệnh tâm thần giết vợ Thạch Thị Hoàng Ngọc cô dâu Việt Nam thứ tư chết bất thường Hàn Quốc vòng năm qua báo chí đưa tin Ngoài cô dâu Huỳnh Mai có cô dâu khác - Trần Thanh Lan, 22 tuổi, ngày 6/2/2008 cho nhảy lầu tự sau chung sống với chồng chưa đầy tháng Năm 2007, cô dâu Lê Thị Kim Đồng mang thai, không chịu sống nhà chồng, tìm đường chạy trốn thiệt mạng lúc tìm cách đu dây từ tầng xuống đất33 Bên cạnh đó, bất mãn hôn nhân “chóng vánh” hiểu rõ hoàn cảnh người chồng khó khăn hôn nhân không tình yêu nơi xứ ngưòi, Han/45250946/lll/, [truy cập ngày 11/04/2011] 33 Thanh Mai,http://phapluattp.vn/2010111210512624p0clÒl5/can-tho-nhan-hoi-lo-can-bo-so-tu- Việt Nam yêu cầu phap-bi-bat.html, xử lí nghiêm vụ cô [ truy cập ngày 10/04/2011] dâu Việt bị giết, Báo điện tử Vnexpress.net, http://vnexpress.net/gl/the-gioi/2010/07/3bale20c/, [truy cập ngày 12/04/2011] 34 Trang Hạ, Tiền phong Online, http://dantri.com.vn/c25/s20-73291/co-dau-viet-o-dai-loankiem-tien-bang-moi-cach-va-cai-gia-phai-tra.htm [truy cập ngày 13/04/2011] 35 Việt Tiến, Báo Nhân dân, vấn đềnhiều cô dâu Việt Nam rơi vào tệ nạn để kiếm tiền nghề không hôn nhân xuyên biên giói, hợp pháp để tự giải thoát cho thân mại dâm, cờ bạc, múa thoát y, hầu _ _ 34 rượu Không hệ lụy phát sinh từ hôn nhân xuyên biên giới thật mà tồn thực trạng việc mua bán phụ nữ thông qua kết hôn với ngưòi nước Một hình thức phổ biến nay, thủ đoạn họ lừa gạt phụ nữ nông thôn, vùng sâu, vùng xa, hình ảnh người chồng ngoại quốc khỏe mạnh, đẹp hai, giàu có với viễn cảnh sống ấm no, đầy đủ, sung túc hanh phúc qua nước họ bị bắt phải lấy ông chồng bệnh tật, thần kinh bị bán cho hoạt động mại dâm Hiện Việt Nam có khoảng 265.000 phụ nữ kết hôn với người nước (chủ yếu Đài Loan, Hàn Quốc, Malaysia, Singapore, nước Châu Phi số nước khác) số họ an toàn chưa có đánh giá quan chức có liên quan34 35 3.2 Giải pháp khắc phục hạn chế kết hôn có yếu tố nước 3.2.1 Tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục + Lí áp dụng giải pháp: - Như phân tích phần thực trạng, nhiều công dân Việt Nam kết hôn vói người nước người có trình độ văn hóa thấp, nhận thức chưa đầy đủ hôn nhân sống gia đình Bản thân người kết hôn cha mẹ họ không nhận thức đắn cố ý bỏ qua vấn đề hanh phúc gia đình mà nghĩ đến lợi ích kinh tế cho sống Đây suy nghĩ tư tưởng sai lệch có tác động lớn đến tình hình chung xã hội - Vấn đề quan trọng khó khăn phải làm thay đổi tư tưởng cho người có suy nghĩ lệch lạc, tìm đến kết hôn có yếu tố nước giải pháp để giải khó khăn kinh tế lợi ích cá nhân khác Muốn giải triệt để biểu tiêu cực phải tác động vào nhận thức người dân Do đó, công tác tuyên truyền, giáo dục quan trọng giải pháp cần áp dụng - Trên thực tế, công tác áp dụng Tuy nhiên, nhiều nguyên nhân khác mà công tác chưa lại hiệu mong muốn Do đó, phải tăng cường tích cực để phát huy hiệu cao + Mục đích: - Công tác tuyên truyền, giáo dục góp phần hạn chế nhận thức lệch lạc, không đắn việc kết hôn có yếu tố nước ngoài, hướng nhận thức người dân vào đường lối, chủ trương, sách Đảng Nhà nước kết hôn sở tình yêu tự nguyện nhằm xây dựng gia đình hạnh phúc, bền vững - Mặt khác, tuyên truyền, giáo dục kiến thức cần thiết, công dân Việt Nam kết hôn có khả tự bảo vệ trước khó khăn gặp phải sống gia đình, đồng thời phát huy nét đẹp lối sống, văn hóa người Việt Nam, tự khẳng định vị trí người Việt Nam vói người nước + Yêu cầu: - Công tác tuyên truyền, giáo dục phải nhiệm vụ nhiều cấp, nhiều ngành phố hợp với Đó vận động hệ thống trị, bao gồm cấp ủy http://www.nhandan.org.vn/tinbai/?top=40&sub=67&article=176205 , [truy cập ngày 14/04/2011] Đảng quyền địa phương, Mặt trận Tổ quốc tổ chức thành viên, Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam, Đoàn niên cộng sản Hồ Chí Minh Trong đó, cần phải có lãnh đạo thống cấp ủy Đảng nồng cốt thực Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam, đồng thòi, công tác phải thực cách tích cực, thường xuyên liên tục nông thôn thành thị + Nội dung: - Nội dung tuyên truyền trước tiên pháp luật, nhằm giúp người dân có kiến thức pháp luật nói chung pháp luật hôn nhân gia đình nói riêng Theo đó, quan hệ hôn nhân phải xây dựng sở tình yêu tự nguyện, hướng đến hanh phúc gia đình, hanh phúc lứa đôi - Khơi dậy khẳng định cho người dân thấy giá trị văn hóa, truyền thống tốt đẹp quê hương, đất nước dân tộc - Vận động người không nên kết hôn tình yêu thật Nhất không nên kết hôn mục đích kinh tế hay lợi ích cá nhân khác Giáo dục cho người dân ý thức hậu trường hợp kết hôn nhận thức lệch lạc Phải rằng, trường họp vậy, hôn nhân dễ dàng đổ vỡ không đạt mục đích hôn nhân hay mục đích việc kết hôn hoàn toàn đạt - Tuyên truyền rộng rãi thủ đoạn đối tượng môi giới hôn nhân bất hợp pháp, tạo ý thức cảnh giác nhân dân - Đối với trường hợp kết hôn, cần phổ biến cho họ pháp luật, phong tục tập quán nơi mà họ đến sinh sống sau kết hôn Đồng thời, cần dự báo trước khó khăn họ gặp phải kết hôn với người nước Từ người dân có suy nghĩ định chín chắn kết hôn + Cách thức thực hiện: - Các quan, tổ chức có trách nhiệm giáo dục, vận động thành viên quan, tổ chức nhân dân địa bàn - Nhà trường phối hợp gia đình việc giáo dục, tuyên truyền, phổ biến pháp luật truyền thống dân tộc cho hệ trẻ - Các phương tiện thông tin đại chúng phải tăng cường vai trò tuyên truyền, nói lên tiếng nói Đảng Nhà nước vấn đề kết hôn có yếu tố nước + Ưu điểm: - Công tác tuyên truyền, giáo dục hướng nhận thức người dân việc kết hôn lành mạnh, sáng Cách thức có tác động mạnh mẽ, tích cực phát huy hiệu quả, tốn tiền - Hệ thống trị nước ta vững mạnh, tổ chức Hội Liên hiệp phụ nữ, Đoàn niên diện đến tận thôn xã, gần gũi với nhân dân nên việc giáo dục tuyên truyền hình thức thông qua tổ chức dễ dàng thực + Hạn chế: - Việc thay đổi nhận thức người dân vấn đề đơn giản, người định hình nhận thức lệch lạc tư tưởng Vì vậy, công tác đòi hỏi kiên nhẫn tinh thần trách nhiệm cao người giao nhiệm vụ tuyên truyền, giáo dục, đòi hỏi cần phải có thời gian dài để tuyên truyền, vận động - Công tác khó phát huy hiệu không kết hợp với công tác đào tạo nghề giải việc làm cho người lao động 3.2.2 Tăng cường công tác đào tạo nghề giải việc làm cho ngưòi lao động + Lí áp dụng giải pháp: - Thực trạng kết hôn có yếu tố nước thời gian qua cho thấy, nhiều trường hợp kết hôn mục đích kinh tế Các đối tượng kết hôn thường người việc làm có việc làm không ổn định, hoàn cảnh kinh tế gặp nhiều khó khăn Do thu nhập thấp, không ổn định tác động phân hóa giàu nghèo xã hội nên số người nảy sinh ý định kết hôn với ngưòi nước để cỏ sống giàu sang, lẫn tránh lao động cực nhọc vất vả + Mục đích - Giúp người lao động có việc làm thu nhập ổn định Khi có đòi sống kinh tế ổn định, người lao động yên tâm với sống tại, hạn chế tiến đến xóa bỏ tư tưởng coi việc kết hôn có yếu tố nước hi sinh kinh tế gia đình + Nội dung: - Chứng minh cho người dân thấy tiềm phát triển kinh tế đất nước Trong đó, vai trò người lao động to lớn quan trọng - Nhà nước cần quan tâm hom đến sách thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội, khuyến khích thành phần kinh tế đầu tư thành lập mở rộng doanh nghiệp tạo thêm nhiều việc làm mới, cần trọng phát triển kinh tế hộ gia đình kinh tế trang ừại nông thôn, nơi có nhiều người có nhu cầu việc làm - Nhà nước trọng quan tâm đến việc cho người nghèo vay vốn, hướng dẫn họ cách thức đầy tư sản xuất để mang lại hiệu kinh tế - Củng cố phát triển tổ chức dịch vụ việc làm, hướng việc sử dụng lao động vào đối tượng nông thôn mang việc làm nông thôn - Đẩy mạnh công tác đào tạo nghề, mở trường dạy nghề có mức học phí phù hợp, giúp người nghèo có điều kiện học tập, đào tạo nghề truyền thống cho lực lượng lao động nhàn rỗi nông thôn - Hình thức dạy nghề dạy trường, nhà, sở sản xuất + Ưu điểm - Đảng Nhà nước ta quan tâm đến công tác xóa đói giảm nghèo, tạo việc làm cho người lao động - Đất nước ta giai đoạn phát triển kinh tế, nhiều doanh nghiệp thành lập nên cần nhiều lao động Biện pháp góp phần giải khó khăn kinh tế Neu đòi sống người dân ổn định tượng kết hôn có yếu tố nước mục đích kinh tế hạn chế + Hạn chế - Muốn giải việc làm cho tất người lao động vấn đề đơn giản, cần phải có thời gian điều kiện kinh tế phù hợp, đòi hởi phối họp, kết họp nhiều ban, ngành, đoàn thể, tổ chức phát huy hiệu Mặt khác tiền lương nước ta thấp, nhiều nơi người lao động không đảm bảo sống - Nhiều người việc làm, kinh tế khó khăn không chịu làm việc, tron tránh lao động vất vả, nuôi dưỡng hi vọng kết hôn với người nước để có sống giàu sang - Vì vậy, bên cạnh việc giải việc làm cho người lao động, phải kết hợp mật thiết với công tác giáo dục, tuyên truyền để giúp người dân yên tâm với sống tại, phát huy hiệu hai giải pháp nêu 3.3 Một số kiến nghị nhằm hoàn thiện qui định kết hôn có yếu tố nước Qua nghiên cứu, tìm hiểu tình hình dân Việt Nam kết hôn với người nước người Việt Nam định cư nước mà đặc biệt kết hôn với người Đài Loan, Hàn Quốc, qua tìm hiểu pháp luật hành, người viết có số kiến nghị sau: Một là, cần qui định hồ sơ đăng kí kết hôn có yếu tố nước phải có giấy chứng nhận việc hai đương có trình độ nghe nói thông dụng hai ngôn ngữ ngoại ngữ thứ ba Đây điều kiện cần thiết để khắc phục tình trạng bên nam nữ bất đồng ngôn ngữ, thời gian tìm hiếu vội vã, đảm bảo khả trao đổi, hiểu biết lẫn nhau, giúp công dân Việt Nam hòa nhập với sống gia đình với người nước Hai là, quan chức kiên không cho phép tổ chức lễ cưới trước có Giấy chứng nhận đăng kí kết hôn Bởi vì, nhiều trường họp người nước người Việt Nam định cư nước ngoài, chưa hoàn tất thủ tục đăng kí kết hôn đã, chưa cấp giấy Chứng nhận đãng kí kết hôn tổ chức lễ cưới chung sống vợ chồng với Công dân Việt Nam Tình trạng gây hậu lớn mặt xã hội Nhiều trường họp sau chung sống, bên nước bỏ nước, không tiếp tục hoàn tất thủ tục đăng kí kết hôn, Cơ quan Nhà nước không chấp nhận việc đăng kí kết hôn thiệt thòi hậu thuộc người phụ nữ Việt Nam Ba là, cần xem xét bãi bỏ việc ủy quyền nộp hồ sơ đăng kí kết hôn có yếu tố nước Trong trường họp, nộp hồ sơ đăng kí kết hôn, hai bên đương phải có mặt Pháp luật hành cho phép trường họp có 11 đáng mà bên mặt phép ủy quyền cho bên nộp hồ sơ đăng kí kết hôn Tuy nhiên, qui định bị lợi dụng để, tạo kẻ hở để đương lợi dụng đế kết hôn giả tạo bị đối tượng môi giới giới hôn nhân lợi dụng để trục lợi Bon là, theo qui định pháp luật hành có Luật hôn nhân gia đình có qui định điều kiện kết hôn, nhiên dừng lại quan hệ hôn nhân nước từ áp dụng chung cho quan hệ hôn nhân có yếu tố nước mà qui định riêng điều kiện kết hôn với người nước Chính mà cần có qui định số điều kiện đặc thù, chẳng hạn qui định người chuẩn bị kết hôn với người nước thiết phải học qua lớp ngắn hạn pháp luật, vãn hóa, phong tục, tạp quán nơi mà họ đến sinh sống sau kết hôn Neu làm vậy, chắc hạn chế hậu không mong muốn thiếu hiểu biết, thiếu thông tin gây cho sống hậu kết hôn Năm là, tăng cường công tác đấu tranh, xử 11 trường họp vi phạm luật hôn nhân gia đình chung sống không đăng kí kết hôn, vi phạm chế độ vợ chồng Nghiêm khắc xử 11 đường dây tổ chức môi giới hôn nhân bất hợp pháp Đồng thời, tăng cường chế phối hợp thẩm tra, xác minh quan Công an, Sở Tư pháp ngành có liên quan nhằm phát hiện, ngăn chặn trường họp không đủ điều kiện kết hôn vi phạm pháp luật Đặc biệt xử 11 nghiêm trường hợp cán có hành vi tiêu cực , lợi dụng chức quyền để sách nhiễu nhân dân Quan trọng không cần có lộ trình phù hợp nhằm nâng cao lực chuyên môn cho cán làm công tác để tránh trường hợp áp dụng cách thụ động, máy móc qui định pháp luật, góp phần làm nâng cao hiệu công tác cải cách hành Sáu là, nhằm bảo vệ quyền lợi ích cho công dân Việt Nam bảo vệ quyền lợi ích hợp pháp công dân nước tham gia vào quan hệ kết hôn có yếu tố nước ngoài, Việt Nam cần mở rộng quan hệ hợp tác song phương, kí kết Hiệp định tương trợ tư pháp có lĩnh vực hôn nhân gia đình, cần có thỏa thuận cấp quốc gia thực nguyên tắc có có lại quan hệ đối ngoại, nhằm bảo đảm quyền lợi cho công dân Việt Nam quan hệ hôn nhân có yếu tố nước Bên cạnh cần có sách hỗ trợ cho cô dâu Việt Nam sau quay nước đỗ vỡ hôn nhân để tạo điều kiện cho họ làm lại sống mới, có ích cho thân, gia đình cho xã hội Hiện nay, tình hình kết hôn có yếu tố nước phổ biến ngày gia tăng Thực tế cho thấy, có nhiều yếu tố tác động đến việc kết hôn có yếu tố nước Trong nhiều trường hợp kết hôn với người nước người Việt Nam định cư nước nguyên nhân, mục đích không sáng mà chủ yếu lí kinh tế Đây hội cho đối tượng cá nhân, tổ chức môi giới kết hôn bất hợp pháp lợi dụng để lơi dụng trục lợi bất Chính điều làm cho tình hình kết hôn có yếu tố nước trở nên phức tạp, gây nhiều dư luận bất bình xã hội Bên cạnh đó, có trường hợp kết hôn công dân Việt Nam với người nước người Việt Nam định cư nước thực theo trình tự thủ tục pháp luật qui định, sở tình yêu tự nguyện Đây trường hợp mà xã hội cần có cách nhìn đắn, cần tôn trọng bảo vệ Đe đảm bảo thực quyền lợi ích bên chủ thể tham gia vào quan hệ kết hôn có yếu tố nước ngoài, pháp luật Việt Nam thời gian qua không ngừng xây dựng hoàn thiện, điều thể quan tâm Đảng Nhà nước mối quan hệ kết hôn có yếu tố nước Pháp luật Việt Nam xây dựng khung pháp lí nước kí kết điều ước quốc tế để đảm bảo thực thi giải vấn đề phát sinh từ mối quan hệ Đe làm tốt nhiệm vụ này, thời gian tới Nhà nước cần sớm hoàn chỉnh qui định có liên quan, đồng thời tiến hành đồng giải pháp khắc phục hạn chế để bảo vệ quyền lợi ích hợp pháp chủ thể quan hệ kết hôn có yếu tố nước ngoài, phụ nữ Việt Nam KET LUẠN Kết hôn quyền nhân thân, người có quyền tự lựa chọn định hạnh phúc Cùng với trình hội nhập, hợp tác quốc tế, việc kết hôn công dân Việt Nam với người nước người Việt Nam định cư nước ngày nhiều, điều khẳng định, kết hôn có yếu tố nước nhu cầu tự nhiên, tượng khách quan phổ biến Đe đáp ứng nhu cầu này, Nhà nước lượt ban hành ngày hoàn thiện qui định pháp luật quan hệ hôn nhân gia đình có yếu tố nước để điều chỉnh vấn đề điều kiện kết hôn, nghi thức kết hôn trình tự thủ tục kết hôn có yếu tố nước Các qui định pháp luật vấn đề ghi nhận cụ thể văn hành Luật hôn nhân gia đình năm 2000, Nghị định 68/2002/NĐ-CP ngày 10/7/2002 hướng dẫn thi hành số điều Luật hôn nhân gia đình năm 2000 hôn nhân có yếu tố nước ngoài, Nghị định số 69/2006/NĐ-CP ngày 21/7/2006 sửa đổi bổ sung số điều Nghị định số 68/2002/NĐ-CP số văn khác có liên quan Đây sở pháp 11 để người thực quyền tự kết hôn cách dễ dàng thuận tiện, đồng thời thông qua đó, Nhà nước bảo vệ quyền lợi ích hợp pháp đương tham gia vào quan hệ kết hôn có yếu tố nước ngoài, trước hết công dân Nhà nước đó, góp phần hạn chế tiêu cực mối quan hệ Tuy nhiên, thực tế quan hệ hôn nhân có yếu tố nước vấn đề phức tạp mang tính quốc tế, liên quan đến hệ thống pháp luật hai hay nhiều quốc gia, nên pháp luật Việt Nam điều chỉnh triệt để vấn đề phát sinh Chính điều mà nay, mối quan hệ nhiều điều bất cập, làm dấy lên luồng dư luận xấu kết hôn có yếu tố nước Từ điều này, luận văn nghiên cứu hoàn thành nội dung sau sau: mặt lí luận, phân tích trình bày cách hệ thống lí luận qui định pháp luật quan hệ kết hôn có yếu tố nước pháp luật Việt Nam điều ước quốc tế mà Việt Nam kí kết tham gia mặt thực tiễn, người viết tiến hành phân tích thực trạng việc kết hôn có yếu tố nước sở số liệu, tài liệu thu thập qua phương tiện thông tin báo chí, internet đánh giá hạn chế công tác quản 11 quan quản lí nhà nước quan hệ kết hôn có yếu tố nước Việt Nam Từ đó, người viết nêu lên số gợi ý giải pháp việc tăng cường lực quản lí nhà nước nâng cao trách nhiệm cá nhân, tổ chức xã hội vấn đề kết hôn có yếu tố nước đề xuất kiến nghị thân nhằm góp phần hoàn thiện pháp luật điều chỉnh quan hệ kết hôn có yếu tố nước giai đoạn Tóm lại, thực trạng kết hôn có yếu tố nước thời gian qua phản ánh khía cạnh xu hướng toàn cầu hóa hội nhập giới Điều tác động lớn đến tình hình kinh tế ,chính trị, xã hội đất nước, mặt tích cực lẫn tiêu cực chất, kết hôn có yếu tố nước tượng khách quan có ý nghĩa cao đẹp, cần tôn trọng bảo vệ Tuy nhiên, nhận thức hành vi không đắn số cá nhân xã hội làm kết hôn có yếu tố nước mang tính thương mại hóa, ảnh hưởng đến tình hình chung Do đó, cần có giải pháp phù hợp để hạn chế tiến tới loại trừ biểu tiêu cực kết hôn có yếu tố nước Theo người viết, giải pháp cần ưu tiên áp dụng Việt Nam cần phải chủ động kí kết Hiệp định tương trợ tư pháp song phương, đa phương với nước, song song ngày hoàn thiện pháp luật quốc gia nói chung pháp luật điều chỉnh quan hệ kết hôn có yếu tố nước nói riêng DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ♦♦♦ Danh mục văn qui phạm pháp luật Hiến pháp nước Cộng Hòa Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam năm 1992 Bộ luật hình 1999 sửa đổi, bổ sung 2009 Bộ luật dân 2005 Luật hôn nhân gia đình năm 2000 Luật quốc tịch Việt Nam 2008 Nghị định số 68/2002/NĐ-CP ngày 10/7/2002 qui định chi tiết thi hành số điều Luật hôn nhân gia đình 2000 quan hệ hôn nhân có yếu tố nước Nghị định số 69/2006/NĐ-CP ngày 21/7/2006 qui định việc sửa đổi, bổ sung số điều Nghị định số 68/2002/NĐ-CP ngày 10/7/2002 qui định chi tiết thi hành số điều Luật hôn nhân gia đình 2000 quan hệ hôn nhân có yếu tố nước ❖ Danh mục Hiệp định tương trợ tư pháp Hiệp định tưcmg trợ tư pháp Việt Nam với Mông cổ Hiệp định tương trợ tư pháp Việt Nam với Nga Hiệp định tương trợ tư pháp Việt Nam với Lào ♦♦♦ Danh mục giáo trình, sách TS Bùi Xuân Nhụ (chủ biên), Giáo trình tư pháp quốc tế, Trường Đại học Luật Hà Nội, Nxb Tư pháp, Hà Nội, 2004 PGS-TS Lê Minh Tâm, Giáo trình lí luận nhà nước pháp luật, Trường Đại học Luật Hà Nội, Nxb Tư pháp, 2004 Giáo trình Tư pháp quốc tế, Trường Đại học Luật Hà Hội, Nxb Công an nhân dân, 2000 Diệp Ngọc Dũng, Cao Nhất Linh, giảng tư pháp quốc tế, cần Thơ, 2002 Hoàng Phước Hiệp, Lê Hồng Sơn, Các ngành luật hệ thống pháp luật Việt Nam, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội TS Nguyễn Ngọc Điện, Bình luận khoa học luật hôn nhân gia đình Việt Nam, Tập I, Nxb.Trẻ Tp.Hồ Chí Minh, năm 2002 TS Nông Quốc Bình, TS Nông Hồng Bắc, 2006, Quan hệ hôn nhân gia đình có yếu tố nước Việt Nam thời kì hội nhập quốc tế, Nxb Tư pháp, Hà Nội TS Phan Tmng Hiền, Để hoàn thành tốt luận vãn ngành luật, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2009 Trường Đại học Luật Hà Nội, Từ điển giải thích thuật ngữ luật học, Nxb Công an nhân dân, Hà Nội, 1999 ❖ Danh mục trang web Theo Tin 247.com, Nỗi niềm cô gái thi tuyển làm vợ trai Hàn, http://www.tin247.com/noi niem cua nhung co gai thi tuven lam vo trai han-1- [...]... đề pháp lí phục tạp và đa dạng, trong đó có quan hệ hôn nhân có yếu tố nước ngoài 1.3 Đối tượng điều chỉnh của pháp luật về quan hệ kết hôn có yếu tố nước ngoài Thực tiễn cho thấy, yếu tố nước ngoài trong quan hệ kết hôn đã làm cho việc điều chỉnh mối quan hệ này có khác so với việc điều chỉnh quan hệ kết hôn trong nước thuần túy, cụ thể là quan hệ pháp luật này bị phức tạp hóa bởi yếu tố nước ngoài. .. quan là có tồn tại quan hệ hôn nhân có yếu tố nước ngoài, tức là tồn tại quan hệ kết hôn có yếu tố nước ngoài Hiến pháp 1959 là cơ sở pháp lí quan trọng để điều chỉnh quan hệ hôn nhân và gia đình nói chung, quan hệ kết hôn nói riêng, trong thời kì này thời kì này Tuy vậy, vẫn chưa có qui định cụ thể điều chỉnh trực tiếp quan hệ kết hôn có yếu tố nước ngoài Nhìn chung, pháp luật điều chỉnh quan hệ hôn. .. pháp về vấn đề kết hôn có yếu tố nước ngoài mà Việt Nam đã kí kết với các nước là cơ sở pháp lí cho Việt Nam và các nước có liên quan thực hiện việc điều chỉnh quan hệ kết hôn có yếu tố nước ngoài liên quan đến công dân của nước mình CHƯƠNG 2 NHỮNG QUI ĐỊNH CỦẠ PHÁP LUẬT VÈ KẾT HÔN CÓ YÉU TỐ NUỚC NGOÀI 2.1 Kết hôn có yếu tố nước ngoài theo pháp luật Yiệt Nam 2.1.1 Thẩm quyền giải quyết việc kết hôn. .. được pháp luật gắn với việc hình thành, thay đổi hoặc chấm dứt quan hệ pháp luật Sự kiện pháp lí có thể coi là cầu nối giữa qui phạm pháp luật và quan hệ pháp luật 13 Sự kiện pháp lí trong quan hệ hôn nhân có yếu tố nước ngoài phải là sự kiện pháp 11 xảy ra ở nước ngoài Nó có thể là sự kiện, hành vi phù hợp với pháp luật Việt Nam hoặc pháp luật nước ngoài Trong quan hệ hôn nhân có yếu tố nước ngoài, ... vấn đề liên quan đến quan hệ dân sư có yếu tố nước ngoài trong đó có quan hệ kết hôn có yếu tố nước ngoài1 7 18 Ở Việt Nam, trong quan hệ kết hôn có yếu tố nước ngoài, vấn đề áp dụng nguyền tắc luật quốc tịch được ghi nhận trong Luật hôn nhân và gia đình 2000 như sau: “Trong việc kết hôn giữa công dân Việt Nam với người nước ngoài, moi bên phải tuân theo pháp luật nước mình về điều kiện kết hôn "(khoản... nhân có yếu tố nước ngoài Có thể nói, sự thống nhất trong cơ cấu hệ thống các qui phạm xung đột và qui phạm thực chất là nền tảng cần thiết của hai phương pháp điều chỉnh để giải quyết một loại quan hệ pháp luật đó là quan hệ kết hôn có yếu tố nước ngoài 1.5 Các nguyên tắc chung điều chỉnh quan hệ kết hôn có yếu tố nước ngoài Các nguyên tắc chung điều chinh quan hệ kết hôn có yếu tố nước ngoài là những... đổi với quan hệ hôn nhân vò gia đình có yếu to nước ngoài, trừ trường hợp Luật này có quy định khác” Như vậy, theo qui định này nếu trong chương XI không có qui định để điều chỉnh quan hệ kết hôn có yếu tố nước ngoài thì sẽ áp dụng các qui định của Luật Hôn nhân và gia đình Việt Nam để điều chỉnh quan hệ kết hôn có yếu tố nước ngoài Ngoài ra, các qui định của Bộ luật dân sự liên quan đến quan hệ hôn nhân... Nguyên tắc luật quốc tịch của đương sự (lex patriae) được áp dụng phổ biến, rộng rãi ở các nước để điều chỉnh quan hệ dân sự quốc tế, trong đó có quan hệ kết hôn cỏ yếu tố nước ngoài Dựa vào nguyên tắc này, thì quan hệ kết hôn có yếu tố nước ngoài giữa công dân của các nước, khi đó công dân nước nào thì sẽ áp dụng pháp luật của nước đỏ để điều chỉnh Nếu việc xác lập quan hệ kết hôn có yếu tố nước ngoài. .. phạm pháp luật trong nước nhằm điều chỉnh các quan hệ hôn nhân có yếu tố nước ngoài Trong thực tế, có rất nhiều hình thức chứa đựng các nguyên tắc, các qui phạm điều chỉnh quan hệ kết hôn có yếu tố nước ngoài Tuy nhiên hình thức nào được coi là nguồn pháp luật quốc gia điều chỉnh quan hệ hôn nhân có yếu tố nước ngoài thì hoàn toàn phụ thuộc vào qui định của từng hệ thống pháp luật của các quốc gia Ở nước. .. kết hôn là tờ khai xin đăng kí kết hôn có xác nhận chưa quá sáu tháng kể từ ngày nhận hồ sơ của cơ quan có thẩm quyền về việc hiện tại người xin đãng kí kết hôn không có vợ hoặc không có chồng Việc pháp luật qui định về tình trạng hôn nhân một vợ một chồng của quan hệ hôn nhân có yếu tố nước ngoài không chỉ nhằm bảo vệ quyền lợi chính đáng của các bên chủ thể trong quan hệ hôn nhân có yếu tố nước ngoài ... quan có tồn quan hệ hôn nhân có yếu tố nước ngoài, tức tồn quan hệ kết hôn có yếu tố nước Hiến pháp 1959 sở pháp lí quan trọng để điều chỉnh quan hệ hôn nhân gia đình nói chung, quan hệ kết hôn. .. điều chỉnh quan hệ kết hôn có yếu tố nước Từ phân tích trên, nêu khái niệm pháp luật điều chỉnh quan hệ kết hôn có yếu tố nước sau: “ Pháp luật điều chỉnh quan hệ kết hôn có yếu to nước tong nguyên... LUẬN CHUNG VÈ KẾT HÔN CÓ YẾU TÓ NƯỚC NGOÀI 1.1 Kết hôn có yếu tố nước pháp luật điều chỉnh kết hôn có yếu tố nước 1.1.1 Kết hôn có yếu tố nước 1.1.1.1 Khái niệm kết hôn Theo quan điểm Mác - Lênin,