BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM HÀ NỘI LÊ VĂN SOÁT VẬN DỤNG PHƯƠNG PHÁP KÍCH THÍCH TƯ DUY CHO HỌC SINH TRONG DẠY HỌC GIẢI TOÁN CÓ LỜI VĂN LỚP LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC HÀ NỘI - 2013 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM HÀ NỘI LÊ VĂN SOÁT VẬN DỤNG PHƢƠNG PHÁP KÍCH THÍCH TƢ DUY CHO HỌC SINH TRONG DẠY HỌC GIẢI TOÁN CÓ LỜI VĂN LỚP Chuyên ngành: Giáo dục học (bậc Tiểu học) Mã số: 60 14 01 01 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS Tạ Ngọc Trí Hà Nội 2013 LỜI CẢM ƠN Tôi xin trân trọng cảm ơn Ban giám hiệu, Phòng Sau đại học, thầy cô giáo vàngoài trƣờng Đại học sƣ phạm Hà Nội tận tình giảng dạy giúp đỡ suốt trình học tập nghiên cứu Đặc biệt xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới thầy giáo - TS Tạ Ngọc Trí Ngƣời tận tình hƣớng dẫn động viên suốt trình nghiên cứu vàlàm đề tài Tác giả chân thành cảm ơn đến Ban giám hiệu, đồng nghiệp trƣờng Tiểu học Phú Nhuận huyện Lục Ngạn Tỉnh Bắc Giang tạo điều kiện hợp tác giúp đỡ suốt thời gian nghiên cứu công tác trƣờng Vô vàn cảm ơn tình cảm ngƣời thân yêu cổ vũ, động viên giúp đỡ hoành thành luận văn Trong trình nghiên cứu, không tránh khỏi thiếu sót hạn chế Kính mong nhận đƣợc đóng góp ý kiến thầy giáo, cô giáo toàn thể bạn đọc để đề tài đƣợc hoàn thiện Tôi xin trân trọng cảm ơn ! Hà Nội, ngày 02 tháng 12 năm 2013 Tác giả Lê Văn Soát LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan r ng số liệu kết nghiên cứu luận văn trung thực không tr ng lặp với đề tài khác Tôi xin cam đoan r ng giúp đỡ cho việc thực luận văn đƣợc cảm ơn thông tin trích dẫn luận văn đƣợc rõ nguồn gốc Hà Nội, ngày 02 tháng 12 năm 2013 Tác giả Lê Văn Soát MỤC LỤC A MỞ ĐẦU 1 Lý chọn đề tài Đối tƣợng nghiên cứu Mục đích nghiên cứu Nhiệm vụ nghiên cứu Phạm vi nghiên cứu Phƣơng pháp nghiên cứu Giả thuyết khoa học B PHẦN NỘI DUNG Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN 1.1 Tƣ vấn đề phát triển tƣ dạy học môn Toán 1.1.1 Tƣ vấn đề liên quan 1.1.2 Một số quan điểm thành phần tƣ toán học 1.1.3 Tầm quan trọng việc phát triển tƣ cho HS dạy học môn 1.2 Phƣơng pháp kích thích tƣ dạy học môn Toán 10 1.2.1 Một số Phƣơng pháp kích thích tƣ 10 1.2.2 Phƣơng pháp kích thích tƣ dạy học môn Toán 18 1.3 Cơ sở thực tiễn trình phát triển tƣ dạy học “Giải toán có lời văn” lớp 22 1.3.1 Một số đặc điểm nội dung môn Toán 22 1.3.3 Khái niệm toán có lời văn 27 1.3.4 Những nội dung chủ yếu “Giải toán có lời văn" 27 1.3.5 Vai trò ý nghĩa việc dạy học giải toán có văn tiểu học 29 1.3.6 Đặc điểm tƣ học sinh lớp 33 1.3.7 Biện pháp kích thích tƣ với dạy học giải toán có lời văn lớp 33 1.4 Tìm hiểu thực trạng dạy học giải toán có văn giáo viên tiểu học nh m phát triển tƣ học sinh 34 1.4.1 Mục đích điều tra: 34 1.4.2 Đối tƣợng điều tra 35 1.4.3 Nội dung điều tra 35 1.4.4 Phƣơng pháp điều tra 35 1.4.5 Kết điều tra 36 1.5 Về kĩ giải toán học sinh tiểu học 36 Tiểu kết chƣơng 41 Chƣơng – MỘ SỐ BIỆN PHÁP KÍCH THÍCH TƢ DUY CHO HỌC SINH THÔNG QUA DẠY HỌC GIẢI TOÁN CÓ LỜI VĂN LỚP 42 2.1 Biện pháp1: Thiết kế lại toán có lời văn lớp 42 2.1.1 Mục tiêu 42 2.1.2 Cơ sở biện pháp 42 2.1.3 Nội dung 44 2.1.4 Một số yêu cầu GV thiết kế toán có lời văn dựa theo toán có trƣớc 51 2.2 Ƣu điểm, hạn chế biện pháp 57 2.2 Biện pháp 2: Sử dụng đồ tƣ dạy học giải toán có lời văn lớp 59 2.2.1 Mục tiêu biện pháp 59 2.2.2 Cơ sở biện pháp sử dụng BĐTD 60 2.2.3 Nội dung thực biện pháp 63 2.2.4 Qui trình xây dựng hoạt động dạy học gải toán có lời văn lớp với biểu đồ tƣ 68 2.2.5 Một số yêu cầu GV hƣớng dẫn HS hệ thống hóa kiến thức b ng BĐTD dạy học toán có lời văn 68 2.2.6 Ƣu điểm, hạn chế biện pháp 69 Tiểu kết chƣơng 70 Chƣơng 3: THỬ NGHIỆM SƢ PHẠM 71 3.1 Mục đích thử nghiệm 71 3.2 Đối tƣợng thử nghiệm 71 3.3 Nội dung thử nghiệm 73 3.4 Tiến hành thử nghiệm 74 3.4.1 Công tác chuẩn bị 74 3.4.2 Tiến hành dạy thử nghiệm 75 3.5 Đánh giá kết thử nghiệm 75 3.6 Kết luận chung thử nghiệm 78 3.6.1 Hiệu thử nghiệm 78 3.6.1 Tồn thử nghiệm 81 3.6.2 Khả vận dụng biện pháp kích thích tƣ cho HS dạy học "Giải toán có lời văn" lớp 82 C KẾT LUẬN CHUNG 83 TÀI LIỆU THAM KHẢO 85 PHỤ LỤC 87 BẢNG KÍ HIỆU TÓM TẮT Giáo viên : GV Học sinh : HS Dạy học : DH Bản đồ tƣ : BĐTD Sách giáo khoa : SGK Kích thích tƣ : KTTD Phƣơng pháp dạy học :PPDH Phƣơng pháp dạy học tích cực: PPDHTC Phƣơng pháp kích thích tƣ duy: PPKTTD A MỞ ĐẦU Lý chọn đề tài Hồ Chủ Tịch Ngƣời Thầy vĩ đại Đảng Cách mạng Việt Nam nói: “Muốn có đạo đức Cách Mạng phải có tri thức” Muốn có tri thức phải học phải học thật tốt Để có đƣợc tri thức phải học tất lĩnh vực môn học Môn Toán môn cần thiết cho ngƣời lao động, cần thiết để em học tập môn học khác Bởi vậy, việc giải toán góp phần bồi dƣỡng kiến thức, kĩ toán học, rèn luyện phát triển óc sáng tạo phẩm chất tƣ cho học sinh Có thể nói giải toán biểu động hoạt động trí tuệ học sinh, giúp ngƣời giải toán thực tế đƣợc diễn đạt b ng lời văn Dạy học toán nói chung dạy giải toán có lời văn nói riêng hoạt động trí tuệ đầy khó khăn phức tạp, làm tảng cho việc học tiếp chƣơng trình học toán lớp trên, nhƣng thực tế trƣờng Tiểu học việc rèn kĩ giải toán có lời văn chƣa đạt kết cao Cụ thể em phƣơng pháp giải ngôn ngữ hạn chế nên việc hiểu nội dung, yêu cầu toán có lời văn chƣa đƣợc đầy đủ xác Ngoài ra, khả suy luận học sinh Tiểu học kém, dẫn đến việc giải toán gặp nhiều khó khăn Đa số học sinh Tiểu học nói chung học sinh khối nói riêng gặp khó khăn giải toán cólời văn Vì thế, em hứng thú giải toán có lời văn b ng toán có phép tính sẵn Cho nên, đa số em chƣa nắm đƣợc đề, chƣa khái quát đƣợc cách tìm bƣớc giải Vì thế, để em giải toán có lời văn đƣợc tốt, tìm đƣợc hƣớng giải giáo viên phải xây dựng cho em có hệ thống cách giải cách cólôgic, tìm phƣơng pháp đƣa nội dung ph hợp với HS, tạo môi tƣờng học tập tích cực với phƣơng pháp dạy học tích cực Nghiên cứu phƣơng pháp dạy học tích cực, phƣơng pháp kích thích tƣ (PPKTTD) cho ngƣời học đã, chủ đề đƣợc quan tâm chừng mục tiêu giáo dục hƣớng tới đạo tạo ngƣời toàn diện Bởi phƣơng pháp dạy học tích cực, biết khơi dậy tiềm trí tuệ ngƣời học, dạy họ biết tự học có giá trị không nhà trƣờng mà có ảnh hƣởng đến phát triển, nhân cách hệ Cũng nhiều lí mà tác giả chọn đề tài: "Vận dụng phương pháp kích thích tư cho học sinh dạy học giải toán có lời văn lớp 4" Đối tƣợng nghiên cứu Quá trình áp dụng phƣơng pháp kích thích tƣ vào dạy học “Giải toán có lời văn" lớp 4, trình rèn luyện PPKTTD HS Mục đích nghiên cứu Mục đích nghiên cứu luận văn đề xuất cách vận dụng phƣơng pháp kích thích tƣ dạy học “Giải toán có lời văn” lớp nh m rèn luyện, phát triển tƣ cho HS nâng cao hiệu dạy học giáo viên Nhiệm vụ nghiên cứu - Hệ thống hóa phƣơng pháp kích thích tƣ - Nghiên cứu thực tiễn thái độ, khả học tập HS vàvề việc dạy học việc thực nhiệm vụ phát triển tƣ cho HS GV - Đề xuất biện pháp vận dụng PPKTTD dạy học - Tiến hành thử nghiệm sƣ phạm để kiểm nghiệm tính khả thi hiệu biện pháp đề xuất Phạm vi nghiên cứu Đề tài nghiên cứu phạm vi áp dụng PPKTTD “dạy học giải toán có lời văn” lớp trƣờng tiểu học Phú Nhuận, tiểu học Tân Hoa, tiểu học Phì Điền, huyện Lục Ngạn, tỉnh Bắc Giang 97 C Củng cố – dặn dò - GV tổng kết học, dặn dò HS nhà chuẩn bị sau 98 KẾ HOẠCH BÀI DẠY SỐ Môn: Toán Tiết: 37 Tuần Tìm hai số biết tổng hiệu hai số I Mục tiêu: Giúp HS : - Biết cách tìm hai số biết tổng hiệu hai số - Bƣớc đầu biết giải toán liên quan đến tìm hai số biết tổng hiệu hai số - Giáo dục HS tính cẩn thận, xác II Đồ dùng dạy học - Bảng phụ ghi tập - Chuẩn bị bảng phụ (cho hoạt động tìm hiểu sử dụng cho hoạt động giải nhiệm vụ phần luyện tập- thực hành, trò chơi) - Phiếu học tập cho hoạt động tìm hiểu - Phấn màu 99 Thời gian 12 Hoạt động giáo viên Kt cũ:Áp dụng a + (b - c) = (a + b) –c Tính giá trị biểu thức sau: 425 + (321 – 12) ) Hoạt động1: Hướng dẫn tìm hai số biết tổng hiệu hai số a) Giới thiệu toán: Cho HS đọc đề toán(viết sẵn) BT: Tổng hai số 70 Hiệu hai số 10 Tìm hai số Hƣớng dẫn HS xác định yêu cầu đề cho vẽ sơ đồ,điền kiện vào sơ đồ +Bài toán cho biết gì? +Bài toán hỏi gì? *GV: Vìbài toán cho biết tổng cho biết hiệu hai số, yêu cầu tìm hai số nên dạng toán đƣợc gọi toán Tìm hai số biết tổng hiệu hai số b) Hƣớng dẫn vẽ sơ đồ toán -GV yêu cầu HS vẽ sơ đồ toán, HS vẽ không đƣợc GV hƣớng dẫn vẽ nhƣ sau: +GV vẽ đoạn thẳng biểu diễn số lớn lê bảng +GV yêu cầu HS suy nghĩ xem đoạn thẳng biểu diễn số Hoạt động học sinh - 1HS làm bảng - HS lại làm nháp Làm việc lớp - HS Đọc đề - Quan sát đề, xác định yêu cầu trả lời câu hỏi GV + Tổng hai số 70 Hiệu hai số 10 + Bài toán yêu cầu tìm hai số +Vẽ sơ đồ toán +Đoạn thẳng biểu diễn số bé ngắn so với đoạn thẳng biểu diễn số lớn 100 bé nhƣ so với đoạn thẳng biểu diễn số lớn? +GV vẽ đoạn thẳng biểu diễn số, sau yêu cầu HS lên bảng biểu diễn tổng hiệu hai số sô đồ +Thống hoàn thành sơ đồ: Số lớn: Số bé: ? ? 10 70 - Yêu cầu HS quan sát kĩ sơ đồ suy nghĩ cách tìm hai lần số bé nhận xét lúc tổng thay đổi sao,và tổng lúc lần số bé - Hƣớng dẫn tìm số lớn biết số bé - Cho HS giải cách tìm số lớn trƣớc,tƣơng tự nhƣ - Kết luận quy tắc tìm hai số biết tổng hiệu hai số thông qua đồ tƣ - Yêu cầu HS điền vào chỗ chấm (thể toán BĐTD) thực cách 2- tìm số lớn trƣớc - GV trình bày hệ thống bảng phụ lên bảng - Phát phiếu học tập (c ng nội dung biểu đồ cho dƣới đây) -HS rút vấn đề tìm số bé -Tự giải cách tìm số lớn -Rút học Làm việc cá nhân,cả lớp -2 HS lần lƣợt giải bảng,cả lớp làm bảng - HS làm việc thảo luận nhóm 2, c ng điền vào phiếu nhóm 101 - HS lên bảng điền vào chỗ chấm cho Tổng Hiệu Số lớn=( + .): Tổng 70 Hiệu 10 Số lớn=? Số lớn=(Tổng +Hiệu): Số bé= - TỔNG 70 Số bé= .- = ? TỔNG 70 Số bé= Số lớn - Hiệu Số lớn=(70 +10):2=40 Số bé= 40- 10= 30 TỔNG 70 - HS dƣới lớp đối chiếu so sánh, nhận xét làm - Từ cách GV yêu cầu HS nêu cách tìm số bé trƣớc bảng - Yêu cầu HS nhìn vào đồ nêu nguyên tắc Tìm số - Số lớn= (Tổng+ Hiệu): biết tổng tỉ số chúng - Số bé= (Tổng- Hiệu): 102 18 Hoạt động2: Luyện tập – Thực hành Bài /47:Cho HS xác định yêu cầu đề tìm đại lƣợng ứng với số bé, số lớn, Tổng, Hiệu -Thông qua đồ tƣ -1 HS hoành thành phần khuyết thực bƣớc tính - GV yêu cầu HS Thảo luận theo cặp việc để xây theo sơ đồ dựng đồ tƣ cho nội dung biết - Dƣới lớp thực xây dựng sơ đồ bạn c ng bàn nhóm (các em tự vẽ hình mà e thích, vuông, tròn, tam giác ) - Cánhân thực giải vào (không vẽ BĐTD ) Tổng số tuổi Tổng số tuổi: 58 Hiệu số tuổi Hiệu số tuổi: 38 Tuổi bố=(Tổng số tuổi+Hiệu số tuổi): Tuổi bố=( + .): (58 + 38) : = 48 (tuổi) Tuổi Tuổi con= Tuổi bố - Hiệu số tuổi Tuổi con= - - HS đối chứng, so sánh, nhận xét, GV kết TỔNG luận - GV chấm số cá nhân 70 Bài 2/ 47 (GV tổ chức trò chơi thay cho nội dung toán) Giải Tuổi bố 48 - 38 = 10 (tuổi) Đáp số: 48 Tuổi bố - TỔNG 70 TỔNG 10 Tuổi 70 TỔNG 70 103 - GV cheo BĐTD lên bảng - Chia lớp thành tổ (HS tổ phải có HS khá, TB) - Nêu tên trò chơi "Kiến tha mồi tổ" - Phổ biến luật chơi, thời gian cho trò chơi (tính b ng hát) - Đƣa tiêu chí khen thƣởng xử phạt rõ ràng (không nhắc tới đội thắng thua mà đội nhất, nhì, ba) Tổng số HS Hiệu số HS Số HS trai=( + .): Số HS gái = - 2' - HS nhận xét, đánh giá, GV kết luận Hoạt động3:Củng cố-Dặn dò: -Cho HS nhắc lại cách tìm số lớn,số bé - Chuẩn bị: Luyện tập TỔNG 70 - HS nhắc lại tên trò chơi - Các nhóm lên nhận phấn mầu - Đội đứng thứ : Làm sai, không làm hết, vi phạm luật chơi - Đội đứng thứ hát tặng lớp c ng thầy giáo "Lớp đoàn kết" - HS làm theo cách C1 Số học sinh gái là: (28-4):2=12 (học sinh) Số học sinh trai là: 28-12 = 16 (học sinh) C2 Số học sinh trai là: (28+4):2=16 (học sinh) Số học sinh gái là: 28-16 = 12 (học sinh) -2 HS nhắc lại TỔNG 70 104 Phụ Lục 4: Hệ thống tập toán có lời văn toán đƣợc phân hóa theo mức độ nhận thức ngƣời học theo chƣơng trình đánh giá PISA Cấp độ lực Nội dung Cấp độ 1: nghi nhớ, tái 1.Tìm số BT1.T 27 Bốn em Mai, trung Hoa, Hƣng, Thịnh lần bình lƣợt cân nặng 36 kg, cộng Cấp độ 2: kết nối tích hợp BT2.T 28 Số dân xã Cấp độ 3: khái quát hóa, toán học hóa BT4.T 28 Có ô tô chuyển thực hảm vào thành năm liền tăng thêm lần phố, ô tô đầu, ô tô chuyển lƣợt là: 96 ngƣời, 82 ngƣời, 71 dƣợc 36 tạ ô tô sau, ô tô chở đƣợc 38kg, 40kg, 34kg Hỏi ngƣời Hỏi trung bình năm 45 tạ Hỏi trung bình ô tô chở đƣợc bao trung bình em cân số dân xã tăng thêm thực phẩm? nặng ki-lô-gam nhiêu ngƣời? BT3.T37 Một cửa hàng ngày đầu bán đƣợc ? BT2.T84 Một vận động viên đua BT3.T 28 số đo chiều cao xe đạp phút 15 giây 120m vải, ngày thứ hai bán đƣợc b ng số mét HS lớp lần lƣợt đƣợc 38km 400m Hỏi trung 138cm, 132cm, 130cm, bình phút ngƣời đƣợc 136 cm, 134cm Hỏi trung mét? bình số đo chiều cao BT2.T85 Một máy bơm em 12 phút bơm đƣợc 97 200l xăng- ti- mét? nƣớc vào bể bơi Hỏi trung bình vải bán trông ngày đầu Hỏi trung bình ngày cửa hàng bán đƣợc mét vải? BT3.T78 Một chuyến xe lửa có toa xe, toa chở 14 580kg hàng có toa xe khác toa chở 13 275 kg hàng Hỏi trung bình toa xe chở ki-lô-gam hàng? 105 mỗ phút máy bơm bơm đƣợc BT3.T84 Một đội sản xuất có 25 ngƣời Tháng lít nƣớc ? đội làm đƣợc 855 sản phẩm, tháng thứ làm BT3.T.88 Một nhà máy sản xuất đƣợc 920 sản phẩm, tháng làm đƣợc 1350 sản năm đƣợc 49 410 sản phẩm Hỏi ba tháng trung bình phẩm Hỏi trung bình ngày ngƣời đội làm đƣợc sản phẩm? nhà máy sản xuất đƣợc bao BT3.T.86 Có hai hàng cửa hàng nhận nhiêu sản phẩm, biết năm 7128m vải Trung bình ngày hàng thứ làm việc có 365 ngày? bán đƣợc 264m vải, cửa hàng thứ hai bán BT3.T.175 Trong năm liến số đƣợc 297m vải Hỏi cửa hàng bán hết số vải dân phƣờng tăng lần sớm sớm ngày? lƣợt là: 158 ngƣời, 147 ngƣời, BT3.T 164 Một hàng tuần đầu bán đƣợc 132 ngƣời, 103 ngƣời, 95 319 m vải, tuần sau bán đƣợc nhiều tuần ngƣời Hỏi năm đầu 76m vải, trung bình ngày cửa hàng trung bình số dân tăng h ng bán đƣợc mét vải, biết r ng cửa hàng năm ngƣời? mở tất ngày tuần? BT3.T.175 Tổ Một góp đƣợc 36 Tổ Hai góp đƣợc nhiều tổ Một nhƣng lại tổ Ba Hỏi trung bình tổ góp đƣợc vở? 106 BT3.T 175 Một công ty chuyển máy bơm b ng ô tô Lần đầu có ô tô, ô tô chở 16 máy Lần sau có ô tô ô tô chở 24 may Hỏi trung bình ô tô chở đƣợc máy bơm? BT3.T175 Một ruộnghình chữ nhật BT1 T47 Tuổi bố tuổi cộng lại đƣợc 58 tuổi Tìm hai số biết tổng hiệu hai số Bố 38 tuổi Hỏi bố tuổi,con tuổi BT2 T47 Một lớp học có 28 học sinh Số học sinh trai nhiều số học sinh gái em Hỏi lớp học có học sinh trai, học sinh gái? BT3 T48 Một thƣ viện trƣờng có chu vi 530 m, chiều rộng chiều dài học cho học sinh mƣợn 65 47m Tính diện tích ruộng sách gồm hai loại: sách BT5.T175 Tìm hai số biết tổng chúng b ng giáo khoa sách đọc thêm Số số lớn có ba chữ số hiệu hai số sách giáo khoa nhiều số b ng số lớn có hai chữ số sách đọc thêm 17 Hỏi thƣ viện cho học sinh mƣợn loại sách? 107 BT3.T47 Cả hai lớp 4A BT4.T48 Thu hoạch từ hai 4B trồng đƣợc 600 ruộng đƣợc tạ thóc Thu Lớp 4A trồng đƣợc hoạch ruộng thứ lớp 4B 50 Hỏi đƣợc nhiều ruộng lớp trồng đƣợc thứ hai tạ thóc Hỏi thu hoạch ? ruộng đƣợc bao BT2.T48 Tuổi chị tuổi nhiêu ki-lô-gam thóc? em cộng lại đƣợc 36 tuổi Em chị tuổi.Hỏi chị tuổi,em tuổi? BT3.T93 /Một trƣờng tiểu học có 672 HS, số HS nữ nhiều số HS nam 92 em Hỏi trƣờng có HS nữ, HS nam? BT2.T17/ Hai đội trồng rừng trồng đƣợc 1375 108 Đội thứ trồng nhiều đội thứ hai 285 Hỏi đội trồng đƣợc cây? tìm hai số biết tổng tỉ số hai số BT1.T148 /Tổng cửa hai BT2.T148 /Hai kho chứa 125 số 333 Tỉ số hai số thóc, số thóc kho Tìm hai số thứ b ng BT3.T148 /Tổng hai số b ng hai số lớn hai chữ số Tỉ số hai số Tìm hai số BT1.T148/ Tìm hai số biết số thóc kho thứ hai Hỏi tổng chúng b ng 198 kho chứa Lớp 4B có 34 học sinh, lớp 4B có 32 học tỉ số hai số thóc? sinh hỏi lớp trồng đƣợc cây, biết BT3.T148/ Lớp 4A vàlớp 4B trồng đƣợc 330 r ng học sinh trồng số nhƣ nhau? BT2.T148 /Một ngƣời bán Bài T148/ Một hình chữ nhật có chu vi 350m, đƣợc 280 cam quýt, chiều rộng b ng số cam b ng sóquýt, tìm số cam số quýt bán chiều dài Tìm chiều dài chiều rộng hình chữ nhật Bai3 T 149/ Tổng hai số 72 tìm hai số đó, 109 Bài T149/ Một sợi dây dài biết r ng số lớn giảm lần đƣợc số bé 28m đƣợc cắt thành đoạn, đoạn thứ dài gấp lần doạn thức hai Hỏi đoạn dài Bai4 T 149 /Nêu toán giải theo sơ đồ sau ?l mét? Bai2 T 149 /Một nhóm học sinh Thùng 1: 180 l gồm 12 bạn, số bạn trai b ng nửa số bạn gái hỏi nhóm có bạn trai bạn gái Thùng 2: ?l 110 BT1.T151/ Số thứ Tìm hai số số thứ hai 123 tỉ biết hiệu va số hai số tỉ số hai Tìm hai số BT3 T151/ Hiệu hai số b ng BT T151/ Lớp 4A có 35 HS lớp B có 33 số bé có ba chữ số tỉ số hai số Tìm hai số BT2 T151/ Mẹ BT2 T151(luyện tập)/ Ngƣời ta dùng bóng đèn màu nhiều 25 tuổi Tuổi b ng tuổi mẹ Tính tuổi ngƣời BT1.T151/ (luyện tập) Hiệu hai số 85 Tỉ số hai số hai số Tìm số bóng đèn trắng 250 bóng đèn Tìm số bóng đèn loại, biết r ng số bóng đèn màu b ng số bóng đèn trắng HS c ng tham gia trồng lớp 4A trồng nhiều lớp B 10 Hỏi lớp trồng đƣợc cây, biết r ng HS trồng số nhƣ nhau? BT T151 Nêu toán giải theo sơ đồ sau: ? 72 Số bé: Số lớn: ? 111 Tìm phân số số BT1 T135/ Một lớp học có 35 HS, Số HS đƣợc xếp loại BT4 T138/ Một mảnh vƣờn BT4 T139/ Ngƣời ta cho vòi nƣớc chảy hình chữ nhật có chiều dàu vào bể chƣa có nƣớc Lần thứ chảy vào 60m, chiều rộng b ng chiều Tính số HS xếp loại dài Tính chu vi diện tích lớp học BT2 T135/ Một sân trƣờng hình chữ nhật có chiều dài 120m, chiều rộng b ng Chiều dài Tính chiều rộng sân trƣờng BT3 T135/ Lớp 4A có 16 HS nam vàsố học sinh nữ b ng số HS nam Hỏi lớp 4A có HS nữ? bể, lần thứ hai chảy thêm bể Hỏi phần bể chƣa có nƣớc? mảnh vƣờn BT4 T139/ Có kho chứa xăng Lần đầu BT5 T138/ Một cửa hàng có ngƣời ta lấy 32 850l xăng, lần sau lấy b ng 50kg đƣờng Buổi sáng bán lần đầu kho lại 56 200l xăng đƣợc 10kg đƣờng, buổi chiều bán số đƣờng lại Hỏi hai buổi cửa hàng bán đƣợc ki-lô-gam đƣờng? Hỏi kho lúc đầu có lít xăng? [...]... với cách giải của những dạng toán khác, trong bài giải của bài toán có lời văn thƣờng bao gồm các câu lời giải, các phép tính tƣơng ứng với câu lời giải và đáp số của bài toán 1.3 .4 Những nội dung chủ yếu của Giải toán có lời văn" Dạy học giải toán lời văn trong Toán 4 có những nội dung chủ yếu sau: 28 - Tiếp tục dạy học các dạng bài toán đã học ở các lớp 1,2,3, đặc biệt là các bài toán có lời văn liên... biện pháp đề xuất về vận dụng PPKTTD, phƣơng pháp luận sáng tạo vào quá trình dạy học Giải toán có lời văn lớp 4, nh m kiểm chứng các kết quả thu đƣợc từ nghiên cứu lý luận và thực tiễn - Cách thức tổ chức: + Tổ chức thử nghiệm các giải pháp đối với học sinh lớp 4 7 Giả thuyết khoa học Nếu tăng cƣờng sử dụng các PPKTTD trong dạy học Giải toán có lời văn lớp 4 vàtrang bị cho GV PPKTTD để vận dụng trong. .. tƣ duy, kích thích tƣ duy để nâng cao năng lực tƣ duy cho ngƣời học 1.2 Phƣơng pháp kích thích tƣ duy trong dạy học môn Toán 1.2.1 Một số Phƣơng pháp kích thích tƣ duy 1.2.1.1 Nhóm phương pháp sử dụng hiệu quả của hình ảnh, sơ đồ, nhằm tăng cường khả năng tổ chức thông tin, năng lực biểu đạt tư duy a) Về sử dụng sơ đồ trong biểu đạt tư duy Theo Chu Cẩm Thơ, 2010 trong luận án- Vận dụng phương pháp kích. .. thông tin, Trong dạy học giải toán có lời văn lớp 4 Tìm phân số của một số Hình 1 .4 minh họa lại bản đồ tƣ duy cho phần toán có lời văn lớp 4 1.2.1.2 Nhóm phương pháp tăng cường cảm xúc, phát triển tâm lý tích cực tư duy Trong dạy học Toán nói chung v trong dạy toán ở tiểu học nói riêng ngƣời ta quan tâm đến các câu hỏi kiểm tra của G Polya (1 945 ), bao gồm: a Hiểu cách đặt vấn đề của bài toán: Cái gì... thành quan điểm dạy học lấy HS làm trung tâm 1.3 Cơ sở thực tiễn của quá trình phát triển tƣ duy trong dạy và học Giải toán có lời văn lớp 4 1.3.1 Một số đặc điểm nội dung môn Toán 4 1.3.1.1 Toán 4 mở đầu cho giai đoạn mới của DH toán ở tiểu học Quá trình dạy và học trong chƣơng trình tiểu học đƣợc chia làm hai giai đoạn: Giai đoạn lớp 1, 2, 3 và giai đoạn lớp 4, 5 Giai đoạn lớp 1, 2, 3 có thể hiểu là... đó có đặc điểm chung cho các chƣơng trình, nhƣng cũng có đặc điểm riêng của từng lớp, đặc biệt là ở lớp 4, lớp mở đầu của giai đoạn "học tập sâu" ở bậc Tiểu học Có thể nêu một số đặc điểm chủ yếu nhƣ sau: - Nội dung dạy học giải toán có lời văn lớp 4 đã kế thừa, bổ sung và phát triển nội dung dạy học giải toán có lời văn ở các lớp 1,2,3 Chẳng hạn, HS tiếp tục đƣợc giải các bài toán b ng một phép tính... không? Có thể chứng minh đƣợc điều đó không? d Tổng kết (nghiên cứu lời giải nhận đƣợc): Có thể kiểm tra lại kết quả giải đƣợc không? Quá trình giải? Có thể nhận kết quả b ng cách khác đƣợc không? Có thể sử dụng kết quả, phƣơng pháp của bài toán vào bài toán khác đƣợc không? 1.2.2 Phƣơng pháp kích thích tƣ duy trong dạy học môn Toán 1.2.2.1 Quan niệm về PPKTTD trong dạy học môn Toán Trong thực tế, có. .. Phƣơng pháp: - Đọc kĩ đề toán - Phân tích bài toán theo cách hiểu riêng (nhiều hƣớng giải) - Tóm tắt đề toán (chủ yếu ở dạng bài toán chuyển động đều) Thể hiện đƣợc mối quan hệ toán học và cuộc sống liên quan đến vận tốc, thời gian, quãng đƣờng 1.3.3 Khái niệm về bài toán có lời văn Có rất nhiều quan niệm về bài toán có lời văn, theo chúng tôi, có thể quan niệm bài toán có lời văn là những bài toán mà trong. .. theo điều kiện cho trƣớc - Chƣơng trình đƣợc xen kẽ với các mạch kiến thức khác Phƣơng pháp Khi dạy toán có lời văn Giáo viên giúp học sinh biết cách giải toán Học sinh tự tìm cách giải toán qua 3 bƣớc: - Tóm tắt bài toán - Tìm cách giải, thiết lập mối quan hệ Trình bày bài giải + về phần tóm tắt bài toán có thể tóm tắt b ng lời, b ng sơ đồ + về trình bày bài giải: Giáo viên kiên trì để học sinh tự diễn... thái độ tích cực học tập, các phƣơng pháp dạy học giúp HS tích cực, sáng tạo, về việc thực hiện nhiệm vụ phát triển tƣ duy thông qua dạy học môn Toán b) Quan sát điều tra - Tiến hành dự giờ GV, trong quá trình dạy học Giải toán có lời văn lớp 4 - Xây dựng các mẫu điều tra, các phiếu xin ý kiến GV, HS tiểu học về thái độ, động cơ học tập, về phát triển tƣ duy và các phƣơng pháp dạy học tích cực Kết ... ĐẠI HỌC SƢ PHẠM HÀ NỘI LÊ VĂN SOÁT VẬN DỤNG PHƢƠNG PHÁP KÍCH THÍCH TƢ DUY CHO HỌC SINH TRONG DẠY HỌC GIẢI TOÁN CÓ LỜI VĂN LỚP Chuyên ngành: Giáo dục học (bậc Tiểu học) Mã số: 60 14 01 01 LUẬN VĂN... chƣơng 41 Chƣơng – MỘ SỐ BIỆN PHÁP KÍCH THÍCH TƢ DUY CHO HỌC SINH THÔNG QUA DẠY HỌC GIẢI TOÁN CÓ LỜI VĂN LỚP 42 2.1 Biện pháp1 : Thiết kế lại toán có lời văn lớp 42 2.1.1 Mục tiêu... 1.3.7 Biện pháp kích thích tƣ với dạy học giải toán có lời văn lớp 33 1 .4 Tìm hiểu thực trạng dạy học giải toán có văn giáo viên tiểu học nh m phát triển tƣ học sinh 34 1 .4. 1 Mục đích