k to bu y N O W ! PD w quỏ trỡnh cụng nghip húa hiờn i húa ca nc ta Lời mở đầu Bất kì quốc gia muốn phát triển, đạt trình độ nước phát triển phải trải qua nấc thang có tính tất yếu lịch sử Đó công nghiệp hoá Trên giới có nhiều nước tiến hành thành công công nghiệp hoá nhiều nước tiến hành công nghiệp hoá Trong giai đoạn phát triển khác lịch sử loài người, công nghiệp hoá nước khác có khác mô hình, thời gian thực có khác ảnh hưởng đến phát triển kinh tế xã hội Nước ta bắt đầu công nghiệp hoá từ năm 1960 theo đường lối đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ III đảng đề Đến nghiệp tiếp tục Nhưng hoàn cảnh, điều kiện quốc tế nước, trình độ phát triển kinh tế nước ta khác nhiều so với năm 1960 Điều đặt nhiều vấn đề lí luận thực tiễn phải giải như: Công nghiệp hoá có tất yếu khách quan không? Đánh thực trạng công nghiệp hoá nước ta năm qua? Mục tiêu, mô hình, nội dung công nghiệp hoá gắn với đại hoá nước ta nào? Sự phát triển kinh tế mười năm kể từ đổi đến thu nhiều kết đáng kể.Trong phải kể đến vai trò quan trọng Đảng Nhà nước Nhà nước người hoạch định sách chiến lược phát triển kinh tế, phát huy tối đa mặt tích cực, hạn chế tối thiểu mặt tiêu cực kinh tế thị trường Mà quan trọng định hướng nhà nước để kinh tế phát triển theo định hướng xã hội chủ nghĩa mà nhân dân lựa chọn Đây điểm khác biệt chế kinh tế thị trường nước ta nước khác Mặc dù Nhà nước ta phát huy vai trò cách có hiệu nghiệp này, hạn chế Đó cồng kềnh máy, chưa xóa bỏ thói quen chế cũ, chưa thích nghi với chế nên hiệu chưa cao Để nhận thức rõ vai trò nhà nước phát triển kinh tế nói chung công nghiệp hoá đại hoá nói riêng, d o m w o m o h a n g e Vi e lic O W N y bu to k C lic c XC er c u -tr a c k w w d o Quỏ trỡnh hỡnh thnh v phng phỏp ca nh nc i vi Quỏ trỡnh hỡnhcụng thnh v phng ca nc i vi quỏ trỡnh nghip húa hiờn phỏp i húa canh nc ta w w w F- w C h a n g e Vi e ! XC er PD F- c u -tr a c k c y o c u -tr a c k c viết này, em xin chọn đề tài: Vai trò Nhà nước trình công nghiệp hoá đại hoá nước ta Do trình độ có hạn, bao quát hết khía cạnh vấn đề to lớn khó khăn này, nên phạm vi nghiên cứu đề tài xoay quanh số vấn đề vai trò Nhà nước việc phát triển điều kiện trình công nghiệp hoá đại hoá Trong viết này, em xin trình bày nội dung đề tài như: Tại công nghiệp hoá lại phải có vai trò nhà nước? Nhà nước đóng vai trò quan trọng nào? Thực trạng vai trò nhà nước sao? Và cuối số giải pháp nhằm nâng cao vai trò nhà nước thời gian tới.Và kinh nghiệm số nước giới vai trò Nhà nước công nghiệp hoá đại hoá d o m o w w w d o C lic k to bu y bu to k lic C w w w N O W ! h a n g e Vi e N PD ! XC er O W F- w m h a n g e Vi e w PD XC er F- c u -tr a c k c y o c u -tr a c k c Nội dung Chương 1: Tính tất yếu khách quan vai trò Nhà nước trình công nghiệp hoá 1.1 Vai trò nhà nước trình công nghiệp hoá 1.1.1 Quan niệm công nghiệp hoá - Thực chất công nghiệp Quan niệm đơn giản công nghiệp hoá cho rằng: Công nghiệp hoálà tạo đặc tính công nghiệp cho hoạt động, trang bị (cho vùng, cho nước) nhà máy công nghiệp Quan niệm có mặt chưa hợp lí: Trước hết không cho thấy mục tiêu trình cần thực Thứ hai, nội dung trình bày, quan niệm gần đồng trình công nghiệp hoá với trình phát triển công nghiệp Và d o m o w w w d o C lic k to bu y bu to k lic C w w w N O W ! h a n g e Vi e N PD ! XC er O W F- w m h a n g e Vi e w PD XC er F- c u -tr a c k c y o c u -tr a c k c tính lịch sử trình công nghiệp hoá Vì sử dụng hạn chế thực tiễn Đặt biệt sách báo Liên Xô (trước đây) tồn định nghĩa phổ biến : Công nghiệp hoá trình xây dựng đại khí có khả cải tạo nông nghiệp Đó phát triển công nghiệp nặng với ngành trung tâm chế tạo máy Quan niệm coi hợp lí điều kiện Liên Xô thời kì Nhưng sai lầm coi quan niệm phổ biến để áp dụng cho tất nước phát triển điều kiện Năm 1963 tổ chức phát triển công nghiệp Liên Hợp Quốc đưa định nghĩa sau: Công nghiệp hoá trình phát triển kinh tế, trình phận ngày tăng nguồn cải quốc dân động viên để phát triển cấu kinh tế nhiều ngành nước với kĩ thuật đại Đặt điểm cấu có phận chế biến sản xuất tư liệu sản xuất hàng tiêu dùng, có khả bảo đảm đạt tới tiến kinh tế xã hội Hiện nước ta, công nghiệp hoá xã hội chủ nghĩa coi nhiệm vụ trung tâm thời kì độ Đảng ta xác định thực chất công nghiệp hoá xã hội chủ nghĩa là: Quá trình thực cách mạng kĩ thuật, thực phân công lao động xã hội trình tích luỹ xã hội chủ nghĩa không ngừng thực tái sản xuất mở rộng Từ cho ta thấy: Công nghiệp hoá trình xây dựng sở vật chất kĩ thuật chủ nghĩa xã hội, giai cấp công nhân nhân dân lao động thực đạo tổ chức nhà nước chuyên vô sản, lãnh đạo đảng cộng sản Công nghiệp hoá xã hội chủ nghĩa có nhiệm vụ đưa kinh tế nước ta từ sản xuất nhỏ tiến lên sản xuất lớn trở thành nước công nông nghiệp đại, văn hoá khoa học tiên tiến, quốc phòng vững mạnh sống ấm no hạnh phúc Đường lối công nghiệp hoá xác định là: ưu tiên phát triển công nông nghiệp cách hợp lí sở phát triển nông nghiệp công nghiệp nhẹ Đại hội lần thứ VIII Đảng cộng sản Việt Nam lại lần xác định mục tiêu công nghiệp hoá đại hoá là: Xây dựng nước ta thành nước có sở d o m o w w w d o C lic k to bu y bu to k lic C w w w N O W ! h a n g e Vi e N PD ! XC er O W F- w m h a n g e Vi e w PD XC er F- c u -tr a c k c y o c u -tr a c k c vật chất kĩ thuật đại, cấu kinh tế hợp lí, quan hệ sản xuất tiến bộ, phù hợp với trình độ phát triển lực lượng sản xuất, đời sống vật chất tinh thần cao, quốc phòng an ninh vững chắc, dân giàu nước mạnh, xã hội công văn minh Từ đến năm 2020 sức phấn đấu đưa nước ta trở thành nước công nghiệp 1.1.2 Vì công nghiệp hoá lại gắn với đại hoá Cho đến nay, giới trải qua hai lần cách mạng kĩ thuật công nghệ Lần thứ với tên gọi cách mạng khoa học kĩ thuật, diễn vào cuối kỉ 18 thực nước Anh mà nội dung chủ yếu thay lao động thủ công lao động khí hoá Lần thứ hai với tên gọi cách mạng khoa học công nghệ đại bắt đầu vào kỉ 20 mà nội dung chủ yếu không dừng lại tính chất đại yếu tố tư liệu sản xuất, mà kĩ thuật công nghệ sản xuất đại, phương pháp sản xuất tiên tiến Hiện cách mạng khoa học công nghệ có nhiều nội dung phong phú, đa dạng nội dung bật sau đây: Môt là, cách mạng phương pháp sản xuất: Đó tự động hoá Ngoài phạm vi tự động trước đây, tự động hoá bao gồm việc sử dụng rộng rãi người máy thay cho người để điều khiển trình sản xuất Hai là, cách mạng lượng: Bên cạnh lượng truyền thống mà người sử dụng trước nhiệt điện, thuỷ điện, ngày người ngày khám phá nhiều lượng sử dụng chúng rộng rãi sản xuất như: Năng lượng nguyên tử, lượng mặt trời Ba là, cách mạng vật liệu mới: Ngày việc sử dụng vật liệu tự nhiên, người ngày tạo nhiều vật liệu nhân tạo thay hiệu cho vật liệu tự nhiên d o m o w w w d o C lic k to bu y bu to k lic C w w w N O W ! h a n g e Vi e N PD ! XC er O W F- w m h a n g e Vi e w PD XC er F- c u -tr a c k c y o c u -tr a c k c Bốn là, cách mạng công nghệ sinh học: Các thành tựu cách mạng áp dụng rộng rãi lĩnh vực công nghiệp, nông nghiệp, y tế , hoá chất nhiều lĩnh vực khác Năm là, cách mạng điện tử tin học: Đây lĩnh vực mà người đặc biệt quan tâm máy tính điện tử Đất nước ta tiến hành công nghiệp hoá điều kiện giới trải qua hai cách mạng khoa học công nghệ vậy, công nghiệp hoá kinh tế không đáp ứng nhu cầu phát triển xã hội, theo kịp nước phát triển khu vực giới Công nghiệp hoá coi cách mạng khoa học công nghệ lần thứ nhất, đại hoá coi cách mạng khoa học lần thứ hai Muốn rút ngắn khoảng cách tụt hậu nước ta với nước phát triển phải thực đồng thời hai cách mạng khoa học kĩ thuật hay thực công nghiệp hoá gắn liền với đại hoá Có nghiệp công nghiệp hoá kinh tế quốc dân thành công, đưa đất nước ta trở thành nước công nghiệp đại tiến lên chủ nghĩa xã hội 1.1.3 Vai trò nhà nước nghiệp công nghiệp hoá đại hoá Trước nói đến vai trò nhà nước nghiệp công nghiệp hoá phải nói đến vai trò nhà nước kinh tế Nghiên cứu trình phát triển nước ASEAN thập kỉ qua cho ta thấy: Nhà nước có vai trò đặt biệt quan trọng tăng trưởng kinh tế Tuy kết đạt không giống từ thực tiễn rút vai trò sau nhà nước quản lí vĩ mô: Nhà nước định hướng chiến lược đắn mang tính chất tiên phát triển kinh tế nước Nhà nước có sách thu hút vốn đầu tư từ nguồn nước, đặc biệt vốn đầu tư nước ngoài, khuyến khích tư 10 d o m o w w w d o C lic k to bu y bu to k lic C w w w N O W ! h a n g e Vi e N PD ! XC er O W F- w m h a n g e Vi e w PD XC er F- c u -tr a c k c nước đầu tư cách có sách ưu đãi đảm bảo tạo điều kiện cho hoạt động công ty nước ngoài, lập khu vực mậu dịch tự Nhà nước thực sách ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát ổn định tiền tệ Nhà nước điều tiết thu nhập, đảm bảo công xã hội, xoá đói giảm nghèo Ví dụ: phủ Malaixia việc thực mục tiêu xoá đói giảm nghèo tiến tới xoá bỏ nghèo cấu trúc lại kinh tế xã hội giảm tỉ lệ người sống mức nghèo khổ từ 49,3% (năm 1970) xuống 17% (1990) 13,5% (1993) Nhà nước điều chỉnh kịp thời việc sử dụng thành phần kinh tế, nhấn mạnh việc sử dụng thành phần kinh tế doanh nghiệp nhà nước giữ vai trò chủ yếu lĩnh vực then chốt kinh tế Nhà nước xây dựng chiến lược phát triển nguồn nhân lực, đầu tư thích đáng cho giáo dục đào tạo, sử dụng hiệu nguồn lao động đào tạo Tại INĐÔNÊXIA, chí phí nhà nước cho giáo dục đào tạo so với tổng nguồn chi tăng từ 9% (1969 - 1974) lên 17,6% (1984 - 1989) 21% (1990 - 1995) Từ cho ta thấy vai trò quan trọng nhà nước nghiệp công nghiệp hoá đại hoá 1.2 Tất yếu khách quan vai trò nhà nước trình công nghiệp hoá 1.2.1 Vai trò nhà nước việc định hướng cho trình công nghiệp hoá Công nghiệp hoá trình diễn liên tục với nội dung, bước thích hợp cho thời kì, phù hợp với kinh tế Nước ta kinh tế giới Muốn thực thành công công nghiệp hoá đại hoá phải có phương hướng cụ thể chiến lược đắn thích hợp Sau xác định mục tiêu, quan điểm nội dung công nghiệp hoá đại hoá kinh tế nước ta vấn đề không quan trọng đề bước để đạt đến mục tiêu 11 Những bước công nghiệp hoá nêu đại thể cho thời kì phải số tiêu quan trọng như: Thu nhập quốc dân tính theo đầu người, tỉ trọng ngành cấu kinh tế, tỉ trọng đầu tư, tỉ trọng xuất GDP Mặt khác lĩnh vực phải có bước cụ thể Có thể hình dung nghiệp công nghiệp hoá Cây mục tiêu mà đỉnh lượng hoá GDP tính theo đầu người Các cành nhánh mục tiêu quan trọng như: cấu kinh tế, cấu sở hữu Mỗi mục tiêu có vị trí quan trọng khác trình công nghiệp hoá, có tác động qua lại thúc đẩy phát triển bao trùm nhất, định làm cho dân giàu nước mạnh xã hội công văn minh Nhà nước có vai trò định việc định hướng thực bước trình công nghiệp hoá kinh tế Bởi có nhà nước định: Mục tiêu chiến lược kế hoạch tiến hành công nghiệp hoá đại hoá kinh tế giai đoạn Huy động phân bổ tập trung nguồn lực cần thiết theo yêu cầu công nghiệp hoá, cân đối điều chỉnh thường xuyên trình công nghiệp hoá đại hoá Đề sách cần thiết để khai thác tiềm năng, nguồn lực nước để thực nhanh, trình công nghiệp hoá Nhà nước tổ chức lại, xây dựng lại máy quản lý đủ mạnh chất lượng số lượng để quản lý có hiệu quả, kiên thực tiêu chuẩn hoá cán công chức nhà nước, lựa chọn cán có khả năng, trình độ kinh nghiệm để đưa đất nước ta nhanh chóng tiến lên đại hoá hệ thống quản lý nhà nước theo yêu cầu công nghiệp hoá Nhà nước thức việc quản lý trình công nghiệp hoá pháp luật văn luật Hoàn thiện xây dựng công cụ cần thiết chế 12 độ thống kê toán kiểm toán, chế độ tài bao cáo tài công khai xác để quản lý thống Nhà nước phối hợp, điều hoà hoạt động trình công nghiệp hoá đại hoá kinh tế quốc dân theo mục tiêu định hướng đắn xác định, trình công nghiệp hoá thành công có phối hợp chiều ngang chiều dọc Nhà nước tổ chức việc kiểm tra giám sát trình công nghiệp hoá để phát kịp thời sai sót lệch lạc cân đối Quyết định đắn việc điều chỉnh trình thực công nghiệp hoá việc làm cần thiết thường xuyên để cân đối lại hoàn chỉnh nâng cao chất lượng hoạt động ngành địa phương sở Nhà nước đảm bảo đồng điều kiện chủ yếu để thực thành công công nghiệp hoá Những quan điểm phương hướng bước công nghiệp hoá có thực đầy đủ đắn hay không hoàn toàn phụ thuộc vào điều kiện chủ yếu có đảm bảo hay không Nếu đủ điều kiện chủ yếu trình công nghiệp hoá thành công Từ ta thấy vai trò quan trọng nhà nước nghiệp công nghiệp hoá đại hoá kinh tế 1.2.2 Vai trò nhà nước việc phát triển khoa học công nghệ Từ trước đến đảng nhà nước ta xác định khoa học công nghệ có vai trò quan trọng trình công nghiệp hoá đại hoá kinh tế Nghị hội nghị trung ương lần thứ VII (khoá VII) coi công nghệ tảng công nghiệp hoá Theo đánh giá khoa học công nghệ môi trường trình độ khoa học công nghệ nước ta lạc hậu nhiều hệ so với giới khu vực Trang thiết bị cũ nát, chắp vá thiết bị đo lường thử nghiệm nói chung không đồng bộ, tổ chức sản xuất nhiều bất cập Với thực trạng 13 công nghệ sản xuất thực thành công nghiệp công nghiệp hoá Với nước phát triển nước ta, công nghiệp hoá phát triển ngành công nghiệp với mục đích tự thân mà trình tạo tính chất công nghiệp cho kinh tế quốc dân, trình tăng trưởng kinh tế dựa sở nâng cao trình độ công nghệ sản xuất xã hội Thực chất trình công nghiệp hoá nâng cao cách mạnh mẽ nhanh chóng trình độ công nghệ nhằm sử dụng phát huy tối đa nguồn lực để phát triển kinh tế xã hội nước ta trình công nghiệp hoá xác định trình chuyển từ tình trạng công nghệ lạc hậu với suất lao động hiệu thấp lên trình độ công nghệ tiên tiến đại với suất lao động cao, làm chuyển biến cấu kinh tế cớ cấu lao động, cấu dân cư theo hướng tăng tỷ trọng việc đại hoá kinh tế quốc dân Vì thấy công nghệ vấn đề quan trọng cần phải giải bắt tay vào thực công nghiệp hoá đại hoá Để giải vấn đề phải có sách đắn nhà nước, sách kích thích đơn vị kinh tế nhanh chóng đổi công nghệ sản xuất Chính sách đổi mở cửa làm doanh nghiệp phải đổi nâng cao trình độ công nghệ Cơ chế thị trường buộc sở phải tìm cách để tồn tại, để phát triển Muốn có đường đổi nâng cao trình độ công nghệ Nhà nước khuyến khích phát triển công nghệ sách: Ưu đãi việc vay vốn ngân hàng để đầu tư xây dựng, mở rộng sở có, mua máy móc thiết bị cần thiết cho sản xuất tạo điều kiện thuận lợi xuất nhập khẩu, xuất sản phẩm sở sản xuất, nhập máy móc thiết bị tiên tiến nước ngoài, đưa cán nước để tiếp cận thị trường, nghiên cứu học tập công nghệ Chính sách mở cửa với điều kiện ưu đãi việc đầu tư nước tạo điều kiện cho đầu tư nước tìm đến 14 lĩnh vực công nghệ điện tử tin học, công nghệ sinh học, hoá học, chế tạo gia công vật liệu nguồn nguyên vật liệu nước 3.2.2 Công nghệ cán khoa học nước Gắn liền với biện pháp kích thích công nghệ nhập, Nhà nước cần tạo phát triển mạnh mẽ công nghệ sản xuất nước Những văn quản lý Nhà nước hoạt động công nghệ phải tạo thành hệ thống ăn khớp với Phải có văn sách cho hợp với bối cảnh bao quát hết khía cạnh hoạt động phát triển khoa học công nghệ phục vụ công nghiệp hoá đại hoá Khuyến khích công nghệ nhập bảo hộ công nghệ sản xuất nước hai mặt tách rời vấn đề Đây phải quan điểm Nhà nước việc thiết kế đồng sách biện pháp phát triển công nghệ sản xuất Nhà nước cần sớm ban hành sách công nghệ quốc gia có nội dung quan trọng danh mục công nghệ cần ưu tiên phát triển mà nghị hội nghị trung ương lần thứ VII vừa qua xác định Đó công nghệ thông tin phục vụ yêu cầu điện tử hoá tin học hoá kinh tế quốc dân, công nghệ sinh học phục vụ nông lâm ngư nghiệp chế biến thực phẩm, bảo vệ môi trường sinh thái, công nghệ chế tạo gia công vật liệu Nhà nước cần có biện pháp điều tiết vĩ mô thích hợp kinh tế lẫn hành để điều tiết lợi nhuận việc kinh doanh sản xuất công nghệ phục vụ công nghiệp hoá Trong sách thuế, Nhà nước cần giảm thuế cho sản phẩm công nghệ đạt tiêu chuẩn quốc gia thay cho hàng nhập xuất Phải tăng cường vốn đầu tư cho phát triển khoa học công nghệ Việc đầu tư phải ý hai phía đầu tư Nhà nước đầu tư sở sản xuất Cũng cần sớm ban hành sách cụ thể hoá thành chế, biện pháp để khuyến khích doanh nghiệp thuộc thành phần kinh tế đầu tư cho phát triển công nghệ Vì vai trò quan trọng Nhà nước việc xây dựng phát triển công nghệ quốc gia kinh tế thị trường đòi hỏi Nhà nước phải có công cụ 46 tài đủ mạnh Do Nhà nước phải sớm xây dựng ngân hàng đầu tư phát triển khoa học công nghệ để tập trung đầu tư xây dựng số khu công nghệ cao trung tâm ứng dụng công nghệ Đó hạt nhân làm sở nghiên cứu thử nghiệm thích nghi ứng dụng công nghệ phù hợp với điều kiện cuả đất nước nói chung địa phương nói riêng Thônh tin công nghệ khâu tất yếu hoạt động sản xuất kinh doanh thị trường công nghệ nước ta Nhà nước cần xây dựng đảm bảo hệ thống thông tin công nghệ, thị trường công nghệ cho kinh tế, thể chế hoá cụ thể hoá sách biện pháp nhằm tạo nguồn thông tin, chuẩn hoá thông tin phát sinh, trao đổi bảo vệ thông tin công nghệ Có đảm bảo phổ cập thông tin công nghệ, tạo sở thông tin rộng rãi cho định mua bán trao đổi công nghệ, nhanh chóng phát triển công nghệ đại phục vụ công nghiệp hoá đại hoá Nhà nước phải tác động nhằm đẩy mạnh định hướng với trình trao đổi với công nghệ toàn kinh tế nói chung số ngành nói riêng Khung tỉ lệ cần quy định cụ thể để đảm bảo cho nhu cầu đổi phát triển dự án đầu tư nước Một tỉ lệ thích đáng hợp lý dành cho công nghệ vốn đầu tư, thân chắn kích thích không nhỏ cho đổi mới, phát triển công nghệ, đưa mặt công nghệ nước ta cao ngang tầm khu vực giới Nhà nước phải đổi sách chế để khuyến khích đội ngũ cán khoa học công nghệ hoạt động phục vụ trực tiếp cho sản xuất khâu, lĩnh vực địa bàn Cần ý tới sách biện pháp tổ chức quản lý hoạt động giáo dục đào tạo, tổ chức lại hệ thống giáo dục đào tạo Chính sách giáo dục đào tạo phải coi trọng tổ chức giáo dục đào tạo chất lượng cao,với quy mô nhỏ, chọn lọc để bồi dưỡng nhân tài, tạo nên nguồn nhân lực khoa học quản lý kinh doanh có lực sáng tạo có trình độ cao Đầu tư cho công nghệ bao hàm đầu tư vào người, chuẩn bị cho tương lai Nếu để tình trạng bỏ học, học không thực chất thị sau hệ khó có lực nội 47 sinh vững vàng để tiếp thu khoa học kỹ thuật giới phục vụ công nghiệp hoá đại hoá kinh tế đất nước 3.2.3 Một số giải pháp tăng cường hiệu quản lý Nhà nước khoa học công nghệ Cần sớm ban hành luật khoa học công nghệ văn luật nhằm bước hoàn thiện sở pháp lý để nâng cao hiệu lực quản lý Nhà nước lĩnh vực trọng yếu này, phục vụ phát triển kinh tế xã hội Thực việc đổi chế, sách, có sách tiền lương, gắn với kết nghiên cứu ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất chương trình trọng điểm, đặc biệt chương trình nông thôn miền núi Phát huy nội lực bao gồm tổng hợp nguồn lực nước, vốn, tài sản, sở vật chất kỹ thuật tích luỹ được, tài nguyên chưa đưa vào sử dụng quan trọng hết nguồn lực người sức lao động, trí tuệ tinh thần gắn với truyền thống văn hoá dân tộc ta Chú trọng phát huy vai trò đội ngũ cán khoa học công nghệ đông đảo, giàu tài tâm huyết: Gồm nhiều hệ chăm lo đào tạo, bồi dưỡng, dầy công học tập, rèn luyện có đông đảo tri thức người Việt nước ngoài, có mặt hầu khắp lĩnh vực khoa học công nghệ, có mong muốn góp phần xây dựng đất nước Tăng cường hợp tác quốc tế yếu tố phát triển khoa học công nghệ nước ta góp phần đắc lực vào trưởng thành đội ngũ cán khoa học qua khâu đào tạo, bồi dưỡng, trang bị sở vật chất kỹ thuật cho quan nghiên cứu cung cấp thông tin, tài liệu khoa học, mẫu vật trao đổi Đồng thời, có biện pháp khắc phục dần phụ thuộc khoa học công nghệ vào 48 phía nước ngoài, loại bỏ thủ tục rườm rà, thiếu cụ thể quan liêu để nâng cao hiệu hợp tác 3.3 Phát triển nguồn vốn 3.3.1 Giải pháp huy động vốn Trước hết để huy động vốn nước, Nhà nước phải coi tiết kiệm quốc sách, tăng thuế đánh vào hàng tiêu dùng xa xỉ, không cần thiết, không phù hợp với hoàn cảnh kinh tế đất nước, hạn chế tối đa việc xuất vốn nước Vấn đề lớn cần kiệm sản xuất tiêu dùng cá nhân, thay đổi cấu đầu tư Đầu tư Nhà nước chủ yếu tập trung xây dựng kết cấu hạ tầng kinh tế xã hội, xây dựng số sở công nghiệp then chốt quan tâm mức tới phát triển nông thôn Nhà nước phải tạo điều kiện cho địa phương sở phát triển mạnh mẽ sản xuất nhằm huy động nguồn vốn nhàn rổi dân để phục vụ có hiệu nghiệp công nghiệp hoá đại hoá Cải cách hành gắn với giảm biên chế đầu mối quan quản lý để giảm chi lĩnh vực Các sách kinh tế tài Nhà nước phải hoàn thiện theo hướng đảm bảo cho người dân yên tâm bỏ vốn sản xuất kinh doanh Chính sách thuế cần khuyến khích lợi ích vật chất người đầu tư vào lĩnh vực phục vụ cho việc chuyển đổi cấu kinh tế theo hướng công nghiệp hoá đại hoá Có sách ưu tiên cho doanh nghiệp làm ăn có hiệu huy động vốn xã hội hình thức phát hành cổ phiếu, trái phiếu Nhà nước nhanh chóng mở rộng hình thức tiết kiệm dài hạn có mục đích cụ thể Nhà nước phải nghiên cứu đổi đại hoá hoạt động tín dụng ngân hàng, nâng cao chất lượng dich vụ tổ chức tín dụng, đảm bảo toán thuận tiện an toàn 49 Điều chỉnh hợp lý lãi suất tín dụng cho phù hợp với chế thị trường tạo môi trường pháp lý thuận lợi cho việc đầu tư cách ban hành quy chế liên quan đến mua bán chứng khoán, luật liên quan đến điều hành thị trường chứng khoán Đối với nguồn vốn nước ngoài, Nhà nước cần hoàn thiện sở pháp lý liên quan đến đầu tư nước cho luật lệ ta có nội dung thống dễ hiểu, dễ áp dụng phù hợp với thông lệ khu vực giới Kiện toàn, phânđịnh rõ phạm vi, quyền hạn quan Nhà nước việc quản lý vốn đầu tư nước Xoá bỏ thủ tục hành gây chậm trễ phiền hà cho việc đăng kí đầu tư nước Mạnh dạn chọn đối tác có nguồn vốn lớn, đầu tư vào công trình trọng điểm yêu cầu kỹ thuật hiên đại, nguồn vốn lớn mà nước ta chưa giải nguồn vốn nước nhằm thúc đẩy nhanh, mạnh trình công nghiệp hoá đại hoá Nâng cao trình độ quy hoạch, lập luận chứng khả thi, chuẩn bị tốt vốn đối ứng cung cấp đầy đủ kịp thời yếu tố sản xuất khác từ phía nước đất đai, nhân lực, nguyên vật liệu thiết bị kỹ thuật nước chế tạo Cần xây dựng tổng mức vay nợ nước sở cân nhắc tính toán đắn tính hợp lý quy mô phát triển 3.3.2 Giải pháp sử dụng quản lý vốn Cùng với việc huy động vốn sử dụng quản lý vốn vấn đề không quan trọng Nhà nước cần xác định rõ mục tiêu phương hướng đầu tư ưu tiên ttong bối cảnh nguồn vốn hạn hẹp Những năm trước mắt, nước ta cần hướng ưu tiên đầu tư cho việc cải tạo nâng cấp sở hạ tầng kinh tế, trước hết điện giao thông vận tải Việc đầu tư có ý nghĩa sống với sở hạ tầng nghèo nàn lạc hậu hoàn thành nghiệp công nghiệp hoá đại hoá Nhà nước sử dụng công cụ tài chính: Tín dụng, thuế để khuyến khích thành phần kinh tế bước đại hoá ngành nghề tiểu thủ công nghiệp, phát triển mạnh việc đầu tư máy móc, thiết bị có trình độ tiên tiến Có 50 sách đầu tư tài tích cực việc đào tạo phát triển nguồn nhân lực có kiến thức, trí tuệ khoa học đáp ứng yêu cầu phát triển công nghệ công nghiệp theo hướng công nghiệp hoá đại hoá Thực công nghiệp hoá đòi hỏi phải nâng cao trình độ lực tri thức người lao động cho thích hợp với sản xuất đại Vì Nhà nước cần tăng cường đầu tư cho giáo dục đào tạo năm tới Nhà nước kích thích doanh nghiệp tự đầu tư đào tạo lao động cách giảm thuế chi phí liên quan đến đào tạo Đối với vốn đầu tư nước ngoài, Nhà nước cần có quy hoạch gọi vốn gắn liền với quy hoạch sử dụng vốn đầu tư để phuc vụ sách chuyển dịch cấu kinh tế theo hướng công nghiệp hoá đại hoá Vốn đầu tư nước phải sử dụng tập trung cho việc xây dựng sở hạ tầng kinh tế xã hội có ý nghĩa quan trọng nghiệp công nghiệp hoá đại hoá Trong văn có liên quan đến quản lý vốn đầu tư, Nhà nước cần kiện toàn, công bố đầy đủ, công khai rõ ràng nhằm tránh tượng lạm dụng tham ô tham nhũng Kiện toàn công tác lập, duyệt dự án đầu tư đưa vào hệ thống tiêu kinh tế, kỹ thuật thống Nhà nước tăng cường công tác giám sát tra từ hai phía: Bộ tài tra Nhà nước nhằm hạn chế đến mức thấp tệ nạn tham nhũng đảm bảo vốn sử dụng mục đích có hiệu Ban hành quy chế quản lý chặt chẽ việc vay trả nợ nước phủ, ngành, địa phương quy chế bảo lãnh vay nợ quy chế tự trả doanh nghiệp Nhà nước nhanh chóng đào tạo bồi dưỡng đội ngũ cán quản lý nguồn tài trợ quốc tế nói chung nguồn tài trợ tổ chức tài nói riêng Để nâng cao làm tốt vai trò việc huy động sử dụng quản lý vốn cho công nghiệp hoá đại hoá, Nhà nước cần gấp rút thực giải pháp: Xúc tiến cải cách thủ tục hành tinh giảm biên chế thích hợp để nâng cao phát huy vai trò máy Nhà nước 51 Nhà nước có chiến lược huy động vốn cho công nghiệp hoá đại hoá gắn liền với việc tạo môi trường kinh tế, trị, ngoại giao thuận lợi cho phát triển kinh tế thị trường Nhà nước phải xây dựng quy hoạch kế hoạch đầu tư theo hướng công nghiệp hoá đại hoá, đạo hỗ trợ vốn cho công trình trọng điểm quốc gia Nhà nước có sách kinh tế tài đắn, thực khuyến khích phát triển sản xuất khai thác nguồn lực vốn cho đầu tư phát triển qua sách thuế, sách giá tín dụng Lập chương trình hành động cụ thể nhằm thực chủ trương tiết kiệm Đảng vận động, tuyên truyền, giáo dục ý thức tiết kiệm dân chúng 3.3.3 Đổi tổ chức máy tài quốc gia công tác kiểm toán kế toán Tài hệ thống quan hệ kinh tế định biểu hình thức tiền tệ, phát sinh trình phân phối để hình thành sử dụng quỹ tiền tệ nhằm phát triển sản xuất nâng cao đời sống vật chất tinh thần nhân dân Do sách tài công cụ hữu hiệu dể nâng cao vai trò quản lý Nhà nước thực mục tiêu công nghiệp hoá đại hoá Cho nên Nhà nước cần phải: Nghiên cứu ban hành sách tài quốc gia thống phù hợp với đặc điểm nước ta, giải đắn việc phân phối phân phối lại thu nhập quốc dân Nhà nước cần phải định lại chế độ phân cấp quản lý thu chi ngân sách cho hợp lý Trên sở đẩy mạnh sản xuất, tăng cường quản lý thị trường, có sách khuyến khích mức để tăng mạnh nguồn thu từ nội kinh tế, chống thất thu Mặt khác phải vào nguồn thu mà bố trí chi tiêu, không chi vượt khả thu ngân sách, triệt để tiết kiệm tiêu mặt 52 Bằng phương thức kế hoạch hoá gián tiếp, thúc đẩy xí nghiệp phấn đấu giảm giá thành, tăng tích luỹ cho Nhà nước Để đảm bảo nguồn thu tài Nhà nước phải thực thu thuế theo thời giá đối tượng không khoan nhượng đối tượng không chấp hành cố tình không nộp thuế Xúc tiến nghiên cứu có điều chỉnh hợp lý loại thuế nông nghiệp, thuế vườn, thuế thuỷ sản, thuế thu nhập Mau chóng củng cố tổ chức ngành thuế, loại trừ số nhân viên tiêu cực, thực hệ thống song trùng lãnh đạo Nhà nước thực thường xuyên chế độ tra tài xử lý nghiêm theo pháp luật để nhanh chóng thiết lập trật tự kỷ cương tài chính, phát động quần chúng kiểm soát giám sát để chống tệ tham nhũng, lãng phí Đối với sách tín dụng: Nhà nước cần phải chuyển mạnh sách tiền tệ hoạt động ngân hàng phù hợp với chế thị trường góp phần ổn định sức mua đồng tiền Việt Nam, kiềm chế lạm phát, ổn định giá trị đồng tiền, quản lý ngoại tệ, vàng bạc đá quý Tổ chức tốt hệ thống quỹ tín dụng nhân dân Quản lý chặt chẽ hoạt động ngân hàng thương mại chi nhánh ngân hàng nước Có biện pháp đồng để giảm dần lãi suất, tạo điều kiện cho đầu tư phát triển Có sách tỉ giá hối đoái quản lý ngoại hối hợp lý thúc đẩy xuất điều tiết nhập bước làm cho đồng Việt Nam có giá trị chuyển đổi đầy đủ phương tiện lưu thông nước Nhà nước phải ban hành văn pháp quy tín dụng ngoại hối ngân hàng đồng thời thực chi việc kiểm tra trình thực ngân hàng, áp dụng biện pháp quản lý nhằm đảm bảo tôn trọng nguyên tắc hoạt động nghiệp vụ tổ chức tín dụng Ngân hàng Nhà nước cấp giấy phép hoạt động kiểm tra tổ chức tín dụng chấp hành pháp luật tiền tệ tín dụng toán ngoại hối ngân hàng thi hành biện pháp an toàn nhằm đảm bảo khả chi trả kịp thời đẩy đủ theo yêu cầu khách hàng tổ chức tín dụng Ngân hàng có quyền bắt buộc tổ chức tín dụng trì dự trữ pháp định nguồn tiền khác sẵn sàng toán khoản tiền gửi nợ theo quy định Ban 53 hành tỉ lệ dự trữ tối thiểu bắt buộc tỉ lệ an toàn khác tuỳ theo loại hình tổ chức tín dụng ngân hàng Nhà nước quy định giới hạn nghiệp vụ, hoa hồng lệ phí, dịch vụ Đối với sách tiền tệ: Nhà nước cần có hệ thống sách thích hợp, thực chi sách đắn điều hoà cung cầu tiền tệ theo nhịp độ tăng trưởng kinh tế, cải tổ hệ thống ngân hàng hoạt động theo thông lệ kinh tế thị trường Ngân hàng Nhà nước quản lý mặt tiền tệ như: Chính sách lãi suất, điều tiết khối lượng tiền tệ phù hợp bơm hút tiền vào lưu thông qua hệ thống ngân hàng thương mại để tác động vào cung cầu, dùng lực lượng dự trữ để can thiệp cần thiết Nhà nước cần phải xem xét tuỳ theo thực trạng kinh tế tình hình cụ thể trình công nghiệp hoá đại hoá mà thực sách tiền tệ theo hướng thắt chặt hay mở rộng Đối với sách giá cả: Nhà nước phải vận dụng tổng hợp nhiều quy luật quy luật giá trị có tác động trực tiếp Giá phải phù hợp với giá trị đồng thời phù hợp với sức mua đồng tiền tính đến quan hệ cung cầu Chính sách giá cần phải ổn định kích thích sở sản xuất người lao động làm nhiều sản phẩm hàng hoá hạ giá thành Không nên ổn định giá cách giữ giá cách cứng nhắc, bất chấp sức mua đồng tiền, bất chấp quan hệ cung cầu biến động yếu tố hình thành giá Mặt khác phải có biện pháp tích cực khắcphục bước tính tự phát giá thị trường tự Nhà nước cần phấn đấu thi hành sách giá kinh doanh thương nghiệp cần sớm ban hành chế định giá quản lý giá đắn 3.4 Giải pháp vấn đề quản lý 3.4.1 Xác định phương hướng chế quản lý 54 Hội nghị đại biểu toàn quốc nhiệm kì (khoá VII) xác định đưa đất nước chuyển dần sang thời kì phát triển mới, thời kì đẩy mạnh công nghiệp hoá đại hoá Coi nhiệm vụ trung tâm thời gian tới Phương hướng nội dung chế quản lý trình công nghiệp hoá đại hoá giai đoạn nàylà: Đa dạng có định hướng Đa dạng hướng phát triển ngành, có định hướng ngành mũi nhọn Đa dạng công nghệ, có lựa chọn công nghệ thích hợp, đại Đa dạng vùng phát triển, có định hướng vùng trọng điểm Với định hướng Nhà nước phải có biện pháp để khuyến khích thúc đẩy quản lý trình công nghiệp hóa đại hoá Nhà nước cần có sách tài trợ cho số lĩnh vực, mặt hàng, sản phẩm khuyến khích đáp ứng yêu cầu thực mục tiêu kinh tế xã hội Việc tài trợ không cần phân biệt thành phần kinh tế, thành phần làm hưởng ưu đãi Đồng thời với việc đảm bảo tính dân chủ, phải đảm bảo tính bình đẳng thành kinh tế, vùng kinh tế tạo điều kiện phát huy đầy đủ lực vị trí thành phần kinh tế Trong điều kiện muốn nghiệp công nghiệp hoá đại hoá thành công phát triền bền vững thành phần kinh tế phải hoạt động cách bình đẳng, có hiệu quả, có sức cạnh tranh cao Điều cần thể việc hoạch định sách Nhà nước phải đảm bảo nguyên tắc hai mặt: Đối xử giống thành phần kinh tế để đảm bảo công theo chiều ngang đối xử khác thành phần để đảm bảo công theo chiều dọc Phân định rõ chức quan hệ phân công phối hợp quan đơn vị với Xác định cụ thể trách nhiệm đơn vị công chức thực công việc, nhiệm vụ Xác định rõ phận đạo điều hoà tổng hợp quan quản lý tổng hợp Ví dụ văn phòng phủ, văn phòng uỷ ban nhân dân tỉnh, thành phố đạo điều hoà trình xây dựng sở hạ tầng phải đạo phối hợp chặt chẽ hoạt động đơn vị liên quan, thực nghiêm ngặt quy định thi công lần 55 Tạo điều kiện giao lưu quốc tế rộng rãi cho đối tượng, khuôn khổ pháp luật mà Nhà nước quy định Quan hệ giao lưu quốc tế cần mở rộng trước hết lĩnh vực nghiên cứu khoa học công nghệ vốn Cùng với biện pháp kỹ thuật công nghệ, kinh tế tổ chức, biện pháp để thực chế quản lý chặt chẽ có hiệu nêu có tác dụng tạo thuận lợi cho việc triển khai công nghiệp hoá đại hoá theo mục tiêu đề đạt kết tốt Tính đồng biện pháp yêu cầu cần nhấn mạnh đòi hỏi Nhà nước phải giải thoả đáng đề phát huy cao hiệu lực biện pháp quản lý 3.4.2 Xây dựng hệ thống luật kinh tế Nhà nước pháp quyền trước tiên phải thể luật đồng bộ, đầy đủ khoa học sau việc thực pháp luật thực tế cách nghiêm minh bảo đảm bình đẳng hoàn toàn cho công dân trước pháp luật Kinh tế thị trường gắn liền với Nhà nước pháp quyền Nhà nước quản lý chủ yếu pháp luật Kinh tế thị trường lành mạnh hoạt động khuôn khổ luật pháp Đây công cụ quan trọng tạo nên hành lang động có trật tự cho chủ thể kinh doanh Theo hướng Nhà nước cần phải dày công tạo dựng, bổ xung, hoàn chỉnh, chống đặc quyền hành bình đẳng chủ thể sản xuất kinh doanh Trước hết ban hành luật kinh doanh chuyển từ nguyên tắc xin phép sang nguyên tắc làm mà luật không cấm Theo nấc thang kinh tế thị trường mà chế hoá quan hệ kinh tế Trước mắt cần hoàn chỉnh bổ sung luật liên quan đến tư cách pháp nhân bổ sung sửa đổi luật doanh nghiệp tư nhân, luật công ty ban hành, luật doanh nghiệp Nhà nước, luật hợp tác xã, luật liên quan đến điều kiện sản xuất kinh doanh Nâng pháp lệnh ngân hàng thành luật, luật đất đai, bổ sung sửa đổi luật thuế, luật liên 56 quan đến hậu sản xuất kinh doanh luật phá sản, thất nghiệp hiểm kinh doanh Để làm việc Nhà nước cần phải thực nguyên tắc quan điểm sau: Trong việc hoàn thiện hệ thống pháp luật kinh tế, phải đối mặt với khó khăn lớn phải tạo lập hệ thống pháp luật chế pháp lý phản ánh đa dạng chủ thể kinh doanh lợi ích kinh doanh Nhưng lại phải theo định hướng xã hội chủ nghĩa Hệ thống pháp luật phải giải hài hoà mối quan hệ lợi ích kinh doanh công xã hội Một mô chưa tồntại thực tế, chưa kể đến quan hệ kinh tế thị trường bước đầu phát sinh nước ta pháp luật bắt đầu biết đến Vì việc hoàn thiện cách nóng vội, muốn có đầy đủ hệ thống pháp luật ban hành hình thức pháp luật cao không tránh khỏi nhược điểm thiếu sót Việc hoàn thiện pháp luật kinh tế phải tiến hành bước vững chắc, có chương trình, trật tự ưu tiên sau pháp luật ban hành đưa vào điều chỉnh thực tế việc sửa đổi bổ sung pháp luật khâu quan trọng hoạt động luật pháp phục vụ công nghiệp hoá đại hoá Nền kinh tế thị trường nước ta bắt đầu hình thành quan hệ kinh tế chưa ổn định Vì cần thiết phải sửa đổi bổ sung thường xuyên Mặt khác đặc biệt quan trọng phải siết chặt kiểm tra thực luật Tiến hành thường xuyên việc tổ chức tổ chức kiểm nghiệm lại hiệu lực thi hành văn pháp luật ban hành vấn đề quan trọng nhằm giúp cho việc sửa đổi bổ sung kịp thời đáp ứng hoạt động kinh doanh có hiệu hiệu lực Điều cần tránh chỗ văn mớ ban hành chưa thực thi có định hoãn xoá bỏ thời gian qua Trong kinh tế thị trường quyền tự kinh doanh trung tâm, mục tiêu động lực thúc đẩy phát triển kinh tế Tuy nhiên tự kinh doanh nghĩa vô phủ, vô hạn mà thực tôn trọng lợi ích 57 xã hội, nhân dân, chủ thể kinh doanh khác Pháp luật quy định hạn chế quyền tự kinh doanh mà phải tạo tiền đề pháp lý cho ổn định quan hệ kinh doanh làm cho thành phần kinh tế, doanh nghiệp công dân yên tâm huy động tiềm sáng tạo tiềm kinh tế vào hoạt động kinh doanh Vì pháp luật kinh tế phải rộng nhiều phương diện phận hợp thành Luật công ty luật doanh nghiệp tư nhân Quốc hội ban hành vào ngày 21/12/1990 có hiệu lực từ ngày15/4/1992 việc thi hành hai luật nhiều lúng túng phiền hà không quan có trách nhiệm Nhà nước có văn hướng dẫn quy trình xét duyệt cho phép thành lập công ty doanh nghiệp tư nhân theo luật định cần nhanh chóng sửa đổi luật công ty luật doanh nghiệp tư nhân nguyên tắc kinh tế thị trường Cần nhanh chong xây dựng ban hành luật phá sản doanh nghiệp Các doanh nghiệp có trình đời hoạt động kinh doanh tất yếu có trình phá sản không chấp nhận Do cần phải có quy định rõ ràng để nâng cao hiệu hoạt động doanh nghiệp thúc đẩy trình công nghiệp hoá đại hoá 58 Kết luận Trong thời đại ngày việc nâng cao vai trò quản lý kinh tế Nhà nước xu hướng khách quan quốc gia không phân biệt thể chế trị Ngày Nhà nước đứng đời sống kinh tế, kinh tế thị trường hoạt động tuý mà mức độ khác có can thiệp Nhà nước Nhà nước không quan niệm giản đơn người giữ trật tự, làm trọng tài mà Nhà nước nằm cầu kinh tế, điều tiết từ bên kinh tế Mọi quốc gia trường hợp kinh tế phát triển thành công hay suy thoái, giàu hay nghèo, ổn định hay rối loạn tìm thấy nguyên nhân chủ yếu vai trò kinh tế Nhà nước Vì chuyển sang kinh tế thị trường điều kiện cần điều kiện đủ phải vai trò kinh tế Nhà nước Do việc chuyển kinh tế nước ta vận hành theo chế thị trường có quản lý Nhà nước phù hợp với xu hướng phát triển tất yếu khách quan kinh tế, phù hợp với xu hướng quốc tế hoá đời sống kinh tế, đường đắn mà Đảng Nhà nước ta chọn để đưa đất nước tiến lên sánh vai cường quốc năm châu lời chủ tịch Hồ Chí Minh dặn: chế với nhiều thách thức hết cần thiết phải có vai trò kinh tế Nhà nước để đảm bảo cho phát triển hiệu giữ vững định hướng xã hội chủ nghĩa mà 59 xác định mồ hôi xương máu suốt hai chiến tranh trường kì Điều đòi hỏi phải nâng cao vai trò quản lý Nhà nước quản lý vĩ mô cải cách sách tài chính, chuyển giao công nghệ, thương mại thuế quan để phát huy tiềm nước thu hút vốn công nghệ tiên tiến nước đồng thời phát triển nguồn nhân lực phát huy nhân tố người tiếp nhận tri thức, thành tựu khoa học hiệnđại giới để cải tiến công nghệ bước tiến tới sáng tạo công nghệ nhằm đẩy mạnh công công nghiệp hoá đại hoá, đạt yêu cầu tăng trưởng nhanh, ổn định, vững Tài liệu tham khảo Vũ Tuấn Anh - Vai trò Nhà nước quản lý kinh tế - NXB Khoa học xã hội 1999 Kinh tế học D.Beed tập chương IV Ngô Đình Giao - Suy nghĩ công nghiệp hoá đại hoá nước ta 1996 Nguyễn Duy Hùng - Vai trò quản lý kinh tế Nhà nước kinh tế thị trường - Kinh nghiêm nước ASEAN Phạm ích Khiêm - Nguyễn Đình Phan - Công nghiệp hoá đại hoá Việt Nam nước khu vực - NXB Thống kê - 1994 Võ Đại Lược - Chính sách phát triển công nghiệp Việt Nam trình đổi - NXB Khoa học xã hội 1996 Công nghiệp hoá đại hoá Việt Nam đến năm 2000 60 [...]... của nhà nước là một bộ phận không thể thiếu của cơ chế quản lý quá trình công nghiệp hoá hiện đại hoá Nhà nước quản lý quá trình công nghiệp hoá hiện đại hoá phải là nhà nước của dân do dân Nhà nước thực hiện quyền quản lý của mình thông qua các công cụ chủ yếu như: Định hướng kế hoạch phát triển, hệ thống luật pháp, các chính sách kinh tế xã hội, các quỹ quốc gia Thực hiện công nghiệp hoá hiện đại. .. quá trình công nghiệp hoá Chương 2: Thực trạng vai trò của nhà nước trong quá trình công nghiệp hoá hiện đại hoá ở nước ta 2.1 Định hướng cho quá trình công nghiệp hoá 2.1.1 Việc đề ra muc tiêu chiến lược kế hoạch bước đi của công nghiệp hoá 18 Thực hiện công nghiệp hoá nhằm tạo ra những chuyển biến cơ bản về kinh tế, trên cơ sở đó góp phần cải thiện đời sống vật chất tinh thần của nhân dân đảm bảo công. .. trò của nhà nước trong quá trình công nghiệp hoá ở nước ta trong thời gian tới 3.1 Định hướng quá trình công nghiệp hoá 3.1.1 Xác định một cách toàn diện thích hợp hơn quá trình công nghiệp hoá Để nâng cao vai trò của mình trong việc định hướng cho quá trình công nghiệp hoá hiện đại hoá nền kinh tế, Nhà nước cần phải: Phát triển mạnh mẽ các thành phần kinh tế nhất là kinh tế Nhà nước, nâng cao hiệu quả... trong quản lý quá trình công nghiệp hoá hiện đại hoá Quá trình công nghiệp hoá hiện đại hoá chỉ có thể thành công khi được thực hiện theo cơ chế thị trường có sự quản lý của nhà nước Công nghiệp hoá hiện đại hoá là một quá trình lâu dài và phức tạp Nó tuân theo quy luật và tính quy luật của các quan hệ cung cầu trên thị trường Điều đó có nghĩa là cơ chế thị trường và các bộ phận cấu thành: Cung cầu,... khoa học công nghệ mới phục vụ công nghiệp hoá hiện đại hoá đất nước 1.2.3 Nhà nước với vai trò phát triển nguồn vốn Thực tiễn cách mạng Việt Nam cho thấy nhân tố hàng đầu, nếu không muốn nói là quan trọng nhất đối với công nghiệp hoá hiện đại hoá cũng như đối với sản xuất kinh doanh của nền kinh tế là phải có vốn lớn Vấn đề huy động vốn cho quá trình công nghiệp hoá có ý nghĩa quan trọng đối với nền... về công nghệ Do vậy khi được nước ngoài giới thiệu về một công nghệ nào đó thì không có điều kiện để so sánh nhận biết được trình độ công nghệ đó tiên tiến mức nào, ưu điểm nhược điểm so với công nghệ cùng loại khác làm Nhà nước rất khó khăn trong quá trình quản lý, ảnh hưởng lớn tới quá trình công nghiệp hoá hiện đại hoá ở nước ta 35 36 Chương 3: Một số giải pháp nhằm nâng cao vai trò của nhà nước. .. năng chủ sở hữu tài sản công cuả nhà nước Bốn là, khắc phục hạn chế các mắt tiêu cực của cơ chế thị trường, phân phối thu nhập quốc dân một cách công bằng, thực hiện công nghiệp hoá hiện đại hoá gắn với tiến bộ xã hội và công bằng xã hội Ngoài ra vai trò của nhà nước trong việc tổ chức quản lý quá trình công nghiệp hoá hiện đại hoá còn thể hiện trong việc lựa chọn sử dụng những công cụ 17 quản lý có... quá trình công nghiệp hoá hiện đại hoá chủ yếu nhằm vào những hoạt động điều hành chỉ đạo việc hình thành và triển khai thực hiện chủ trương của Nhà nước trong nền kinh tế Các biện pháp quản lý của Nhà nước ta trong thời gian qua đã có nhiều thay đổi tiến bộ Trong nhận thức về công nghiệp 33 hoá đã có những nhìn nhận mới cả về mục tiêu, nội dung, quy mô lẫn biện pháp quản lý Mục tiêu của công nghiệp. .. ngoài nước vào các lĩnh vực, ngành nghề mũi nhọn cần phát triển nhanh chóng để phục vụ công nghiệp hoá Trong những năm tới, để quá trình công nghiệp hoá hiện đại hoá và sản xuất kinh doanh đạt hiệu quả kinh tế cao Nhà nước tất yếu phải bảo toàn phát triển và nâng cao hiệu quả sử dụng vốn hơn nữa 2.4 Quản lý quá trình công nghiệp hoá 2.4.1 Thực trạng vai trò quản lý của nhà nước Các biện pháp quản lý quá. .. lực cho tiến trình đẩy mạnh công nghiệp hoá hiện đại hoá đất nước Chúng ta đang bước vào thời kỳ phát triển mới rất quan trọng đẩy mạnh công nghiệp hoá hiện đại hoá đất nước, phấn đấu đến năm 2020 đưa nước ta cơ bản trở 20 thành một nước công nghiệp Để thực hiện được điều đó, Hội nghị lần thứ II Ban chấp hành trung ương Đảng khoá VIII đã khẳng định: Cùng với giáo dục đào tạo, khoa học và công nghệ là ... quan vai trò Nhà nước trình công nghiệp hoá 1.1 Vai trò nhà nước trình công nghiệp hoá 1.1.1 Quan niệm công nghiệp hoá - Thực chất công nghiệp Quan niệm đơn giản công nghiệp hoá cho rằng: Công nghiệp. .. thực công nghiệp hoá gắn liền với đại hoá Có nghiệp công nghiệp hoá kinh tế quốc dân thành công, đưa đất nước ta trở thành nước công nghiệp đại tiến lên chủ nghĩa xã hội 1.1.3 Vai trò nhà nước nghiệp. .. dụng vốn 1.2.4 Vai trò nhà nước quản lý trình công nghiệp hoá đại hoá Quá trình công nghiệp hoá đại hoá thành công thực theo chế thị trường có quản lý nhà nước Công nghiệp hoá đại hoá trình lâu dài