Đề án môn học Kiểm toán Khoa Kế toán Lời mở đầu * * * Cùng với phát triển tiến xã hội, chế thị trờng đời làm cho hoạt động tài sở hữu ngày trở nên đa dạng phức tạp Vì chức kiểm tra kế toán không đáp ứng đợc nhu cầu ngời sử dụng thông tin kiểm toán đời tất yếu khách quan Từ xuất hiện, ngành kiểm toán liên tục phát triển lý luận, thực tiễn ngày có vai trò quan trọng, khẳng định môn khoa học, lĩnh vực nghiên cứu riêng Cơ chế thị trờng cạnh tranh gay gắt đòi hỏi doanh nghiệp phải nỗ lực vơn lên từ thân Điều đòi hỏi nhà quản trị phải có định phơng pháp quản lý đắn để bảo đảm cho việc kinh doanh có hiệu Đó lý xuất loại hình kiểm toán nội (KTNB) Với diện mình, KTNB giúp cho nhà quản trị doanh nghiệp có đầy đủ thông tin xác tình hình hoạt động doanh nghiệp mình, báo cáo tài đợc lập nh nhiều báo cáo khác để làm sở cho việc quản trị doanh nghiệp KTNB lĩnh vực mẻ nhng công cụ hữu hiệu có vai trò to lớn việc đánh giá tính xác báo cáo tài chính, kiểm toán tính tuân thủ, hoạt động doanh nghiệp, taọ niềm tin cho ngời sử dụng thông tin sở để định nhà quản trị Trớc có quan điểm cho hoạt động kiểm toán nội mở rộng công việc kiểm toán viên bên Thực tế, nhiều trờng hợp, chơng trình kiểm toán nội kiểm toán viên bên đặt trực tiếp sử dụng đẻ phục vụ nhu cầu kiểm toán bên Hiện nay, có số mặt quan tâm chung, nhng u tiên kiểm toán nội kiểm toán bên lại khác Kiểm toán viên bên có trách nhiệm chủ yếu với bên, tổ chức khách hàng, kiểm toán viên nội chịu trách nhiệm chủ yếu với tổ chức Kiểm toán viên bên quan tâm đặc biệt đến đắn báo cáo tài chính, kiểm toán viên nội đặt mối quan tâm hàng đầu vào hiệu chung nghiệp vụ khả có lãi công ty Mặc dù hai nhóm kiểm toán khác nhiệm vụ chủ yếu, nhng có mối quan tâm chung làm sở cho kết hợp tác dụng rộng rãi Với tinh thần đó, đề tài Thc trng KTNB cỏc DNNN v s phi hp Đào Thị Nhung Kiểm toán 46b Đề án môn học Kiểm toán Khoa Kế toán vi kim toỏn viờn bờn ngoi Vit Nam xin đợc đề cập đến khía cạnh liên quan đến công tác KTNB phối hợp kiểm toán viên nội với kiểm toán viên bên nh thê để đem lại hiệu Nội dung chuyên đề gồm: Phần I: Những lí luận chung KTNB phối hợp với kiểm toán viên bên Phần II: Thực trạng KTNB DNNN phối hợp với kiểm toán viên bên Việt Nam Phần III: Một số đề xuất cải thiện việc tổ chức hoạt động KTNB phối hợp kiểm toán nội với kiểm toán viên bên Việt Nam Mặc dù cố gắng tìm hiểu nghiên cứu, song hạn chế kiến thức nên chuyên đề em không tránh khỏi thiếu xót Em mong nhận đợc góp y thầy cô giáo để chuyên đề em đợc hoàn thiện Để hoàn thiện chuyên đề, em xin chân thành cảm ơn giúp đỡ nhiệt tình TS Nguyễn Phơng Hoa thầy cô khoa kế toán Đào Thị Nhung Kiểm toán 46b Đề án môn học Kiểm toán Khoa Kế toán Chơng I Lý luận chung kiểm toán nội phối hợp với kiểm toán viên bên 1.1 Khái quát chung KTNB 1.1.1 Sự hình thành phát triển KTNB Hoạt động kiểm toán nói chung xuất từ lâu giới với phát triển không ngừng kinh tế xã hội nh nhiều mặt khác quốc gia So với kiểm toán độc lập kiểm toán Nhà nớc loại hình KTNB đời muộn hơn, năm 1940 xuất khái niệm KTNB Nhng có phát triển mạnh mẽ đặc biệt công việc quản trị doanh nghiệp Các đơn vị kiểm toán sở phát hệ thống KTNB phơng tiện quản lí có hiệu công cụ đắc lực giúp nhà quản lí giám sát đợc toàn hoạt động đơn vị Không thế, quan nhà nớc việc hình thành phận KTNB để kiểm tra thờng xuyên hoạt động quan tỏ có nhiều tác dụng thiết thực Với lớn mạnh gia tăng quy mô doanh nghiệp vài thập niên gần đây, tầm quan trọng KTNB lớn mạnh cách tơng ứng, làm cho trở thành yếu tố việc thiết lập hệ thông kiểm soát kiểm tra nội bộ.ở số nớc, quan lập pháp đa văn pháp luật nhằm tạo hành lang pháp lí để tạo điều kiện cho KTNB hoạt động phát triển Bộ phận KTNB phát triển mạnh Mỹ nh châu Âu từ năm 60 Sự phát triển đă đợc khuyến khích thành lập trờng đào tạo kiểm toán nội (IIA) năm 1941 New York, tổ chức xác định chất, mục tiêu phạm vi hoạt động phận KTNB Tiếp xuất Hiệp hội kiểm toán viên nội Pháp từ năm 1965 sau trở thành Viện nghiên cứu kiểm toán viên kiểm toán viên nội Pháp (IFAC) vào năm 1973 Phổ biến nớc, việc trao đổi kinh nghiệm bồi dỡng nghiệp vụ kiểm toán nội đợc thực hiệp hội kế toán viên Việt Nam, theo quy chế quản lý tài hạch toán kinh doanh doanh nghiệp Nhà nớc, ban hành kèm theo Nghị định 59/CP ngày 03 tháng 10 năm 1996 Chính phủ (đợc sửa đổi, bổ sung số điều Nghị định 27/CP-1999) báo cáo tài hàng năm doanh nghiệp nhà nớc phải đợc kiểm tra, xác nhận Đào Thị Nhung Kiểm toán 46b Đề án môn học Kiểm toán Khoa Kế toán kiểm toán độc lập kiểm toán nội Nh quy đinh bớc đầu tạo hành lang pháp lý cho việc tổ chức hoạt động kiểm toán nội Đến ngày 28 tháng 10 năm 1997 Bộ trởng Bộ tài ký Quyết định số 832/TC/QĐ/CĐKT ban hành Quy chế kiểm toán nôi - kiểm toan nội thức xuất 1.1.2 Chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn nội dung hoạt động kiểm toán nội 1.1.2.1 Khái niệm kiểm toán nội Hiểu cách bản, kiểm toán nội phận độc lập đợc thiết lập đơn vị tiến hành công việc kiểm tra đánh giá hoạt động phục vụ yêu cầu quản trị nội đơn vị Theo Liên đoàn kế toán quốc tê (IFAC), kiểm toán nội hoạt động đánh giá độc lập đợc thiết lập doanh nghiệp nh loại dịch vụ cho doanh nghiệp đó, có chức kiểm tra, đánh giá giám sát thích hợp hiệu hệ thống kế toán kiểm toán nội Mục tiêu kiểm toán nội giúp đỡ thành viên tổ chức hoàn thành trách nhiệm họ cách hiệu quả, giúp cho nhà quản lý cấp cao đơn vị quán xuyến đợc hoạt động diễn đơn vị, bao gồm: qui tắc đặt có đợc tuân thủ không? Tài sản có đợc sử dụng hợp lý không? Cán công nhân viên làm việc có hiệu không? Các qui định hành có phù hợp điều kiện thay đổi? Nh vậy, KTNB hình thành phát triển xuất phát từ nhu cầu quản lí thân doanh nghiệp KTNB chức đánh giá cách độc lập khách quan cấu kiểm soát nội doanh nghiệp Phạm vi kiểm toán nội bao gồm tất mặt hoạt động doanh nghiệp tất cấp quản lí khác KTNB xem xét, đánh giá báo cáo thực trạng hệ thống kiểm soát nội bộ, đa phân tích, kiến nghị, t vấn mang tính chuyên nghiệp để lãnh đạo doanh nghiệp có sở tin cậy việc quản lí có hiệu hoạt động doanh nghiệp 1.1.2.2 Chức kiểm toán nội KTNB hình thành nhu cầu quản lí chức trải qua trình phát triển từ thấp đến cao với khoa học quản lí kinh tế, trình độ kinh nghiệm quản lí nhà lãnh đạo doanh nghiệp Mặc dù theo kinh nghiệm nớc có kinh tế thị trờng phát triển, chức KTNB đại Đào Thị Nhung Kiểm toán 46b Đề án môn học Kiểm toán Khoa Kế toán đánh giá độc lập hệ thống kiểm soát nội bộ, nhng chức truyền thống KTNB xem xét, đánh giá độ tin cậy, thống thông tin tài hoạt động, đánh giá việc sử dụng tiết kiệm, hữu ích, có hiệu vốn tài sản doanh nghiệp Chính vậy, việc quy định chức năng, nhiệm vụ cho KTNB cần phải xem xét phù hợp với điều kiện cụ thể quốc gia, khu vực kinh tế, ngành đơn vị 1.1.2.3 Nhiệm vụ kiểm toán nội Về bản, nhiệm vụ KTNB bao gồm nhiệm vụ sau: Kiểm tra tính hợp pháp, hợp lệ chứng từ, tài liệu, số liệu kế toán, việc chấp hành chế độ, thể lệ kế toán tài nhà nớc Kiểm tra xác nhận mức độ trung thực, hợp lí báo cáo toán kế toán phận khác DN lập Kiểm tra xác nhận giá trị vốn góp DN đối tác tham gia liên doanh với DN Kiểm tra xác nhận tính trung thực, hợp lí, đầy đủ số liệu kế toán báo cáo toán đơn vị liên doanh Kiểm tra tính hiệu tính pháp lí hệ thống kiểm soát nội có hệ thống kế toán Giám sát hoạt động tham gia hoàn thiện chúng Kiểm tra tính hiệu tính pháp lí quy chế kiểm soát nội bộ, đồng thời có kiến nghị hoàn thiện quy chế Thông qua việc thực nhiệm vụ trên, KTNB có trách nhiệm hớng dẫn nghiệp vụ cho cán kế toán cán nghiệp vụ khác có liên quan, đề xuất định quản lí, xử lí tài kế toán nội dung xử lí khác 1.1.2.4 Quyền hạn kiểm toán nội Do đặc trng KTNB kiểm tra, xác minh tính đắn báo cáo tài doanh nghiệp, tính tuân thủ hiệu hoạt động doanh nghiệp nên KTNB có quyền hạn riêng để đảm bảo mục đích hoạt động KTNB có quyền: Thứ nhất, KTNB độc lập với phận khác doanh nghiệp, độc lập chuyên môn nghiệp vụ phạm vi khuôn khổ luật pháp chuẩn mực, phơng pháp nghiệp vụ chuyên môn Đào Thị Nhung Kiểm toán 46b Đề án môn học Kiểm toán Khoa Kế toán - Thứ hai, yêu cầu phận cá nhân có liên quan cung cấp đầy đủ, kịp thời tài liệu kế toán, tài tài liệu khác có liên quan tới nội dung kiểm toán Thứ ba, có quyền đối chiếu xác minh thông tin kinh tế có liên quan tới đối tợng đợc kiểm toán doanh nghiệp Thứ t, có quyền kiến nghị với đối tợng đợc kiểm toán có biện pháp sửa chữa sai phạm có quyền ghi ý kiến vào báo cáo kiểm toán Thứ năm, có quyền đề xuất với lãnh đạo doanh nghiệp kiến nghị biện pháp quản lý Đó quyền hạn KTNB Bên cạnh đó, tuỳ thuộc vào doanh nghiệp, điều kiện cụ thể mà KTNB có thêm quyền hạn khác 1.1.2.5 Nội dung hoạt động kiểm toán nội Các hoạt động mà kiểm toán nội tiến hành bao gồm: Rà soát lại hệ thống kế toán qui chế kiểm soát nội có liên quan,giám sát hoạt động hệ thống nh tham gia hoàn thiện chúng Kiểm tra thông tin tác nghiệp, thông tin tài bao gồm việc rà soát lại phơng tiện sử dụng để xác định, tính toán, phân loại baó cáo thông tin này, kiểm tra chi tiết nghiệp vụ, số d bớc công việc Kiểm tra tính hiệu , tiết kiệm hiệu suất hoạt động kể qui định tính chất tài doanh nghiệp Nh vậy, lĩnh vực chủ yếu KTNB kiểm toán hoạt động phận doanh nghiệp Ngoài ra, KTNB tiến hành nội dung kiểm toán tuân thủ để xem xét việc chấp hành sách, qui định doanh nghiệp 1.2 Sự phối hợp kiểm toán nội với kiểm toán viên bên 1.2.1 Sự cần thiết phải phối hợp Trên thực tế, doanh nghiệp đợc cung cấp dịch vụ kiểm toán từ hai nguồn khác kiểm toán viên nội kiểm toán viên bên điều tạo dợi có mối quan hệ qua lại làm sở cho phối hợp mà ngời ta mong muốn Cho dù loại hình dịch vụ kiểm toán kế toán viên độc lập Nhà nớc thực loại hình nhân viên thuộc phòng Đào Thị Nhung Kiểm toán 46b Đề án môn học Kiểm toán Khoa Kế toán kiểm toán nội thân doanh nghiệp đảm nhận, nhng hai nỗ lực kiểm toán phải xử lý hồ sơ nhân công ty Do đó, khả trùng lặp không cần thiết cố gắng yêu cầu mức phòng nhân không tránh đợc Đồng thời, thờng có khả tiềm tàng toàn nỗ lực kiểm toán có thể, chừng mực đó, đợc hợp theo cách thức để đáp ứng có hiệu mục tiêu mục đích lớn doanh nghiệp Vì vậy, cần biết rõ mục đích ban đầu nhóm kiểm toán việc đạt đợc mục đích liên quan nh tới, cách gián tiếp trực tiếp, mối quan tâm chung Chúng ta cần biết nhiều mối quan tâm chung làm để thoả mãn đợc chúng cách tốt thông qua kiểu phối hợp đặc biệt 1.2.2 Cơ sở phối hợp hiệu 1.2.2.1 Những mối quan tâm ban đầu thứ yếu Sự phối hợp hiệu kiểm toán viên (KTV) nội KTV bên khởi đầu với hiểu biết mối quan tâm ban đầu thứ yếu loại kiểm toán viên Sau hiểu biết sở cho việc nhìn nhận mối quan tâm chung Những mối quan tâm ban đầu kiểm toán viên nội bô Kiểm toán nội chứng đánh giá độc lập đợc thiết lập đơn vị nh loại hình dịch vụ nhằm xem xét đánh giá hoạt động Mục đích KTNB nhằm giúp đỡ thành viên đơn vị việc hoàn thành trọng trách cách có hiệu việc tổng kết đánh giá hệ thống kiểm soát nội Trong việc làm này, KTV nội theo đuổi việc bảo vệ đơn vị khía cạnh nh tính trung thực độ tin cậy thông tin, việc tuân thủ sách, kế hoạch, thủ tục quy định nh việc bảo vệ tài sản Đồng thời, KTV nội theo đuổi việc giúp đỡ đơn vị nhằm đạt đợc độ thoả dụng nguồn lực cách hữu ích Những mối quan tâm có liên quan đến toàn hệ thống kiểm soát nội nhng chúng bao gồm dựa vào phần việc kiểm soát nội mà gắn lion với việc ghi nhận giao dịch việc chuẩn bị báo cáo tài Những mối quan tâm ban đầu kiểm toán viên bên Mỗi doanh nghiệp hoạt động môi trờng mà nhiều phơng diện có gắn bó mật thiết với cổ đông, nhà đầu t, chủ nợ, quan Chính phủ, Đào Thị Nhung Kiểm toán 46b Đề án môn học Kiểm toán Khoa Kế toán đơn vị khác cá nhân khác Trong mối tơng quan này, đơn vị phải cung cấp thông tin mô tả khoản mục báo cáo tài - đặc biệt tình hình tài đợc trình bày bảng cân đối kế toán kết hoạt động sản xuất, kinh doanh đợc trình bày báo cáo thu nhập Trách nhiệm đơn vị chuẩn bị báo cáo tài nhng chúng phải đợc đơn vị ngời với tính độc lập kỹ nghề nghiệp đặc biệt cung cấp số dịch vụ khác, nhng nhiệm vụ ban đầu có liên quan tới báo cáo tài cung cấp ý kiến độc lập cần thiết nêu trớc công khai trung thực báo cáo Do đó, mối quan tâm ban đầu KTV bên phải thực tính hợp lý đắn mang tính nghề nghiệp ý kiến độc lập Tuy nhiên, báo cáo tài đơn vị dựa trực tiếp vào thủ tục sổ sách quan trọng mà phản ánh kết hoạt động liên tục đơn vị Đây lại hệ thống kiểm soát kế toán nội - phần mối quan tâm rộng KTV nội Nh vậy, KTV nội KTV bên có nhiệm vụ ban đầu khác nhng họ có mối quan tâm thứ yếu chung tính đầy đủ hệ thống kiểm soát nội đơn vị Đó mối quan tâm chung cung cấp sở hợp lý chủ yếu cho nỗ lực phối hợp hiệu hai loại kiểm toán Những mối quan tâm chung thứ yếu khác Thực chất mối quan tâm hệ thống kiểm soát kế toán nội phủ nhận mối quan tâm chung thứ yếu khác Chẳng hạn, đứng lợi ích toàn công ty, KTV nội quan tâm đến việc tổ chức tìm kiếm dịch vụ kiểm toán bên cho cung cấp giá trị tốt với giá phí phải trả tối thiểu hoá việc can thiệp vào hoạt động khác diễn đơn vị KTV nội có mối quan tâm gần giống với KTV bên họ ngời bán khác với lực đặc biệt trờng hợp có hiểu biết tốt phạm vi mà sản phẩm bán đặc thù đợc cung cấp Mặt khác, KTV bên quan tâm đến lợi ích công ty, đặc biệt với nghĩa khách hàng giàu có nhân tố quan trọng uy tín doanh thu hãng kiểm toán t nhân bên chừng mực đó, KTV bên biết nhà quản lý công ty chờ đợi họ lời khuyên việc đánh giá tính hiệu kiểm toán nội bộ, bao gồm phạm vi chất lợng dịch vụ khác kiểm toán nội KTV bên biết quản lý thờng mong đợi không nói đòi hỏi - KTV bên đa tất cân nhắc công việc KTV nội thực công việc kiểm toán Do Đào Thị Nhung Kiểm toán 46b Đề án môn học Kiểm toán Khoa Kế toán đó, tất mối quan tâm thứ yếu hai nhóm kiểm toán có ảnh hởng đến việc tăng cờng thêm mối quan tâm có nỗ lực phối hợp hiệu 1.2.2.2 Thái độ đắn nhóm kiểm toán Mặc dù mối quan tâm ban đầu thứ yếu KTV nội KTV bên tạo sở phong phú cho việc thiết lập nỗ lực phối hợp hiệu nhng nhóm kiểm toán cần có thái độ đắn Những nhà kiểm toán chuyên nghiệp giống nh cá nhân khác Do đó, họ lệ thuộc vào vấn đề tơng tự nh lòng tự trọng, ghen tỵ, lợi ích cá nhân bị méo mó, chậm chạp, thiếu tự tin yếu tố phản tác dụng khác Những khả thờng không đợc xem xét cách khách quan vô tình trỏ thành sở cho khẳng định lý thực tế việc cản trở nỗ lực phối hợp hiệu Những vần đề thờng xuyên cản trỏ nỗ lực phối hợp hiệu thực 1.2.2.3 Sự hiểu biết mang tính cộng tác máy lãnh đạo Nhân tố tảng chủ yếu khác cho phối hợp hiệu hai nỗ lực kiểm toán hiểu biết nhân tố có liên quan tồn máy lãnh đạo Trong đó, ba cá nhân có ảnh hởng đặc biệt quan trọng giám đốc tài chính, giám đốc điều hành chủ tịch uỷ ban kiểm toán ban giám đốc Vai trò giám đốc tài Giám đốc tài (CFO) ngời có quan hệ trực tiếp với hãng kiểm toán bên - nơi chịu trách nhiệm cam kết kiểm toán đặc biệt Giám đốc tài thờng phải đảm nhận trách nhiệm hoạt động kiểm toán tài kế toán mà cấu thành nên hệ thống kiểm soát kế toán nội bao gồm hàng loạt hoạt động dẫn đến kết cuối báo cáo tài đợc KTV bên xem xét Chính Giám đốc tài ngời làm việc với kiểm toán vien bên để tới thoả thuận chất phạm vi xem xét KTV bên Nh vậy, mức độ quan trọng liệu kiểm toán nội khả tận dụng chúng thông qua phối hợp hiệu quả, mà Giám đốc tài nhấn mạnh, trở thành định tố quan tâm mà KTV bên dành cho nỗ lực phối hợp Đồng thời, Giám đốc tài tác động, mức độ khác nhau, niềm tin hay quyền lực mình, cộng tác Vai trò giám đốc điều hành Theo truyền thống, giám đốc điều hành (CEO) giao cho giám đốc tài trách nhiệm hoạt động gắn liền với Đào Thị Nhung Kiểm toán 46b Đề án môn học Kiểm toán Khoa Kế toán hoạt động kiểm soát tài việc thoả thuận với KTV bên hoạt động kiểm toán theo thông lệ hàng năm Tuy nhiên, việc ban hành Luật hành vi hối lộ nớc vào năm 1977 có xu hởng nhiều đến giám đốc điều hành phần việc Đặc biệt kết quy định Uỷ ban Chứng khoán Giao dịch đề xuất yêu cầu giám đốc điều hành ký báo cáo quản lý bao gồm việc trình bày tính đầy đủ hệ thống kiểm soát kế toán nội Tất quy định có xu hớng ảnh hởng sâu rộng đến giám đốc điều hành việc giao dịch với KTV bên đóng góp quan trọng việc thúc đẩy cách tiếp cận nghiêm túc tiến trình phối hợp Vai trò Uỷ ban kiểm toán Uỷ ban kiểm toán, dới lãnh đạo chủ tịch uỷ ban kiểm toán (CAC), ngày nhận trách nhiệm nhiều việc tuyển dụng thông qua điều khoản hợp đồng KTV bên Sau đó, Uỷ ban kiểm toán có vai trò tích cực việc phối hợp nỗ lực kiểm toán nội kiểm toán bên Điều nghĩa vai trò bên liên quan khác không quan trọng Nhng tham gia uỷ ban kiểm toán có uy tín lớn - đặc biệt chủ tịch uỷ ban kiểm toán - mối quan tâm sâu rộng phối hợp hiệu làm tăng thêm sức mạnh cho việc đạt đợc thoả thuận phối hợp cách tốt Tầm quan trọng việc hiểu biết đắn Trong tất hoạt động phối hợp quan chức cấp cao đơn vị đợc trình bày trên, việc hiểu biết đắn tất cá nhân ngày trở nên quan trọng Đặc biệt cần thiết hiểu biết mối quan tâm ban đầu thứ yếu nhóm kiểm toán cần thiết phải hoà trộn nỗ lực kiểm toán đợc phối hợp theo cách thức cho phép đạt đợc tất mục tiêu Một điều đặc biệt quan trọng bên liên quan nhận cần thiết trình độ nghiệp vụ cao nhóm kiểm toán cần thiết quan hệ nghiệp vụ mức độ tơng tự KTV nội KTV bên Điều bao gồm việc tiếp tục thừa nhận chức nhóm kiểm toán nội trợ giúp cho KTV bên đạt đợc mục tiêu kiểm toán họ, đồng thời nguồn lực nhóm kiểm toán nội phải đợc bảo vệ để cung cấp cách hợp lý dịch vụ cho ban quản lý nhằm đạt đợc mục tiêu nghiệp vụ 1.2.2.4 Những nhân tố thúc đẩy phối hợp Việc phối hợp có hiệu KTV nội KTV bên bị tác động Đào Thị Nhung 10 Kiểm toán 46b Đề án môn học Kiểm toán Khoa Kế toán kiểm soát khó lòng thực nhiệm vụ trách nhiệm theo quy định nhà nớc đợc ban hành theo điều lệ mẫu Tổng công ty nhà nớc Vì DNNN trớc hết Tổng công ty cần thiết phải tổ chức phận KTNB giúp chủ doanh nghiệp điều hành quản lí mặt hoạt động, nhu cầu cần thiết nên làm phát triển doanh nghiệp 2.2 Thực trạng hoạt động KTNB phối hợp với KTV bên nớc ta thời gian qua Kiểm toán nội có vai trò quan trọng cần thiết nhng hiểu biết lĩnh vực so với kiểm toán Nhà nớc kiểm toán độc lập Trên thực tế, hầu nh có công trình hay đề tài nghiên cứu khoa học cách hệ thống sâu sắc KTNB Trong điều kiện đó, vớng mắc nhận thức lẽ đơng nhiên, việc triển khai thực hoạt động KTNB doanh nghiệp lại lúng túng Trong thời gian vừa qua, Việt Nam xuất nhu cầu điều kiện cần thiết cho việc thiết lập hệ thống KTNB đơn vị Tuy nhiên giai đoạn đầu nên việc hình thành đợc chậm chạp, chủ yếu tập trung tổng công ty lớn, doanh nghiệp có qui mô lớn Hơn nữa, KTNB bớc đầu gặp nhiều khó khăn công tác tổ chức hoạt động, phận KTNB mỏng manh so với khối lợng công việc khổng lồ Có thể thấy hệ thống KTNB Việt Nam cha thực phát triển mà giai đoạn hình thành hoàn thiện Lực lợng kiểm toán viên ít, hệ thống sách, qui chế KTNB cha đợc xây dựng đồng bộ, cha đáp ứng đợc nhu cầu kiểm toán doanh nghiệp, hiệu hoạt động cha cao Mặc dù vậy, Nhà nớc ta khuyến khích DNNN hình thành phận KTNB doanh nghiệp Theo điều 36, chơng 5, nghị định số 59/1996/NĐ-CP ngày 3/10/1996 qui định : Doanh nghiệp tự tổ chức kiểm toán nội báo caó tài thuê kiểm toán độc lập thấy cần thiết nhằm tạo cho DNNN hội lựa chọn việc có nên tổ chức phận KTNB doanh nghiệp hay không Mặt khác thực trạng phát triển KTNB DNNN Việt Nam nhu cầu đòi hỏi nhà nớc khía cạnh pháp lý có số mâu thuẫn Về việc phối hợp KTV nội với KTV bên ngoài, nớc ta nay, tầm quan trọng nh hiệu hoạt động cha đợc đánh giá mức nên Đào Thị Nhung 20 Kiểm toán 46b Đề án môn học Kiểm toán Khoa Kế toán việc phối hợp thực không chặt chẽ không đạt đợc mục tiều phối hợp; phối hợp dừng lại việc KTV nội cung cấp tài liệu cho KTV bên ngoài, KTV nội KTV bên cha có hoạt động lập kế hoạch chung để hoà hợp hoạt động kiểm toán hai nhóm với nhau; hoạt động tổng hợp báo cáo kiểm toán với cha phát huy đợc tác dụng Nh vậy, xét thực trạng phát triển KTNB DNNN Việt Nam thấy rõ KTNB giai đoạn hình thành phát triển, việc thí điểm dừng lại Tổng công ty, doanh nghiệp có qui mô lớn Việc hình thành mô hình KTNB nói chung gặp nhiều khó khăn, lúng tong, cha khai thác hết hiệu phối hợp với kiểm toán viên bên Tuy nhiên, việc phát triển hệ thống KTNB DNNN nớc ta điều kiện kinh tế thị trờng đòi hỏi cần thiết tất yếu tồn hng thịnh DNNN chế thị trờng canh tranh khốc liệt 2.3 Những khó khăn việc tổ chức hoạt động KTNB Về mặt pháp lý Tại Việt Nam, khái niệm KTNB thức xuất kể từ Chính phủ ban hành nghị định số 59/1996/ND-CP ngày 03 tháng 10 năm 1996 Quy chế quản lí tài hạch toán kinh doanh DNNN Theo báo cáo tài DNNN buộc phải đợc kiểm toán kiểm toán viên độc lập kiểm toán viên nội Trên sở nghị định 59/ CP này, Bộ tài ban hành định số 832/TC/QĐ/CĐKT ngày 28 tháng 10 năm 1997 thông t số 52/1998/TT-BTC ngày 16 tháng 04 năm 1998 nhằm đa quy chế KTNB tổ chức thực công việc thiết lập máy KTNB DNNN.Với định thông t này, việc tổ chức máy KTNB yêu cầu bắt buộc Xét khía cạnh pháp lý DNNN phải lập phận KTNB thay cho kiểm toán độc lập, nhiên KTNB phụ thuộc lớn vào ngời lãnh đạo cao doanh nghiệp nên tính độc lập KTNB cha cao hiệu Mặt khác phận KTNB độc lập vơí phận khác doanh nghiệp nhng phận doanh nghiệp nên hoàn toàn độc lập với doanh nghiệp Vì báo cáo KTNB đợc doanh nghiệp tin tởng nhng có giá trị pháp lý Chính điều làm cho doanh nghiệp không tích cực việc phận KTNB doanh nghiệp phải bỏ chi phí thành lập mà hiệu lại ch a Đào Thị Nhung 21 Kiểm toán 46b Đề án môn học Kiểm toán Khoa Kế toán cao, cha tạo đợc niềm tin cho ngời sử dụng thông tin báo cáo tài KTNB thực kiểm toán Đồng thời trình thực NĐ 59/CP QĐ số 832/TC/QĐ/CĐKT (28/10/1997) thông t số 52/1998/TT-BTC (16/4/1998) nảy sinh vớng mắc có DN với quy mô hoạt động nhỏ, lĩnh vực hoạt đông đặc thù đội ngũ kế toán viên đủ mạnh mà không thiết phải thiết lập máy KTNB Đối với doanh nghiệp có qui mô nhỏ, lãnh đạo doanh nghiệp kiểm tra chặt chẽ hoạt động viêc thành lập phận KTNB thừa, hoàn toàn không cần thiết hạn chế thành lập cán làm công tác Nh nói, việc thành lập phận KTNB nhu cầu tự thân doanh nghiệp, nhiều trờng hợp lợi ích từ việc thiết lập máy KTNB nhỏ so với chi phí bỏ nên bắt buộc toàn DNNN phải có phân KTNB điều không hợp lí Chính thế, Bộ tài tiếp tục thông t số 171/1998/TT-BTC (22/12/1998) nhằm thay thông t số 52/1998/TT-BTC Theo đó, việc tổ chức máy KTNB không bắt buộc DNNN mà phải tuỳ theo qui mô sản xuất kinh doanh, địa bàn hoạt động, trình độ đội ngũ cán kế toán mà tổ chức cho phù hợp không cần tổ chức máy KTNB Các DNNN tổ chức máy KTNB theo qui định thông t số 52/1998/TT-BTC tuỳ theo tình hình cụ thể doanh nghiệp tiếp tục trì hoạt động tổ chức lại theo quy định thông t Nh vậy, hệ thống sách cha hoàn thiện, triệt để lại hay thay đổi khiến cho DNNN lúng túng việc thành lập phận KTNB, doanh nghiệp thực theo sách lại chuyển đổi theo sách khác gây lãng phí tiền của, công sức thời gian Đồng thời tính chất cha ổn định hệ thống pháp lí làm cho DNNN chần chừ việc thành lập phận KTNB mà đợi tính hoàn thiện hệ thống này, thấy rõ tính thiệt thành lập phận KTNB so với việc thuê kiểm toán nhà nớc hay kiểm toán độc lập Đây lí làm cho tiến trình thành lập KTNB DNNN nớc ta chậm cha hiệu Mặt khác, điều 6, mục 2, định 832/TC/QĐ/CĐKT nêu rõ: Bộ phận KTNB đợc tổ chức độc lập với phận quản lý điều hành kinh doanh doanh nghiệp (cả phòng kế toán - tài chính), chịu đạo lãnh đạo trực tiếp (Tổng) giám đốc DN Đây quy định hoàn toàn với nguyên tắc thông lệ chung tổ chức máy KTNB Tuy đến thông t 171/1998/TTĐào Thị Nhung 22 Kiểm toán 46b Đề án môn học Kiểm toán Khoa Kế toán BTC điểm lại có nới lỏng nh sau: tuỳ thuộc vào qui mô sản xuất kinh doanh, địa bàn hoạt động tập trung hay phân tán, điều kiện cụ thể trình độ lực đội ngũ kế toán, doanh nghiệp chọn lựa hình thức tổ chức máy KTNB cho phù hợp có hiệu thiết thực Việc tổ chức máy KTNB không bắt buộc doanh nghiệp Vậy doanh nghiệp tổ chức máy KTNB tổng giám đốc doanh nghiệp lựa chọn định hình thức tổ chức máy cho phù hợp Theo nới lỏng này, nhiều đơn vị sát nhập trở lại phận KTNB vào máy kế toán, từ làm nguyên tắc tối quan trọng tổ chức máy KTNB độc lập với phận lại phụ thuộc vào ngời lãnh đạo cao đơn vị Chính điều làm tính hiệu công việc KTNB phụ thuộc vào phận kế toán, tao nhìn thiếu tin tởng vào hiệu hoạt động KTNB doanh nghiệp cha thành lập phận KTNB, làm cho doanh nghiệp cha thực muốn hình thành phận KTNB doanh nghiệp Đó nguyên nhân chủ yếu hệ thống sách pháp lý ảnh hởng đến hình thành phận KTNB DNNN Việt Nam Về mặt cán quy mô phận KTNB DNNN nớc ta Trớc hết, xét mặt tiêu chuẩn KTV nội bộ: Do KTV nội ngời kiểm toán hoạt động doanh nghiệp tài kiểm toán hoạt động đòi hỏi mạt đạo đức, KTV nội phải ngời thẳng thắn, trung thực, công minh, nhiệt tình với công việc, có tác phong làm việc thận trọng, có uy tín doanh nghiệp, đợc lãnh đạo quần chúng tin tởng Về trình độ chuyên môn, KTV nội phải chuyên gia có trình độ nghề nghiệp vững vàng Trớc hết, ngời có trình độ kế toán thành thạo, cán tốt nghiệp đại học kế toán đại học ngành kế toán, ngân hàng, tài nhng làm nghiệp vụ kế toán năm qua chức vụ kế toán trởng đơn vị Nói chung mặt nghiệp vụ, KTV nội phải tơng đơng kế toán trởng đơn vị Tuy nhiên thực tế, cán kiểm toán nớc ta cha có nhiều nên nhu cầu KTV lớn khan Việc lập phận KTNB lại phải hội đủ tiêu chuẩn Do vậy, số DNNN có quy mô nhỏ khó khăn thành lập KTNB nhân theo tiêu chuẩn, chọn trởng phòng (trởng ban) KTNB Điều dẫn đến tợng điều động, luân chuyển cán không hợp lý Rất nhiều kế toán viên vừa ngời phận KTNB, vừa kiêm nhiệm công tác Đào Thị Nhung 23 Kiểm toán 46b Đề án môn học Kiểm toán Khoa Kế toán kế toán Đây vấn đề trái với nguyên tắc bất kiêm nhiệm quy chế KTNB Hơn nữa, thành lập phận KTNB thờng làm phát sinh tăng biên chế, chi phí, ảnh hởng đến hiệu hoạt đông sản xuất kinh doanh doanh nghiệp Vì thế, việc hình thành KTNB doanh nghiệp nhỏ khó không hiệu Trong điểm 4, thông t 171/1998/TT-BTC lại bổ sung thêm tiêu chuẩn KTV: trờng hợp KTV nội cha có đại học chuyên ngành kế toán, tài quản trị kinh doanh tối thiểu phải có trình độ từ trung cấp chuyên ngành kinh tế tài quản trị kinh doanh, công tác thực tế lĩnh vực quản lý tài kế toán năm, làm việc doanh nghiệp năm trở lên nhng không thấp trình độ nghiệp vụ chuyên môn kế toán trởng doanh nghiệp Trong điều kiện Việt Nam nay, quy định tiêu chuẩn KTV nội nh cha thật hợp lý Bộ máy đào tạo doanh nghiệp cha phát triển nên hệ thống đào tạo trờng đại học phải mang tính chuyên sâu đồng trình độ nghiệp vụ cử nhân quản trị kinh doanh với cử nhân kế toán, kiểm toán Quy định KTV nội có phần cao, phù hợp kiểm toán trởng đơn vị Hơn nữa, trình độ chuyên môn nghiệp vụ kế toán kiểm toán có phần gần gũi nhng không hoàn toàn đồng chất thuộc chức danh công tác khác nên khó so sánh Bộ máy KTNB đơn vị tự định (đợc nêu điểm thông t này) tiêu chuẩn KTV nội qua huấn luyện nghiệp vụ kế toán, kiểm tra nội theo nội dung chơng trình thống Bộ tài đợc cấp chứng (điều 12 mục định 832/TC/QĐ/CĐKT) nên qui định thiếu quán không hoàn toàn cần thiết Nh thân chế định pháp lý có điểm không phù hợp nh nên việc thành lập KTNB gặp nhiều khó khăn vấn đề nhân Một nguyên nhân dẫn đến khó khăn chậm chạp việc hình thành KTNB DNNN nớc ta đại đa số DNNN có quy mô nhỏ trung bình Nh nói trên, việc thành lập phận KTNB doanh nghiệp có quy mô nhỏ khó khăn, có doanh nghiệp quy mô lớn, Tổng công ty có nhiều điều kiện để thành lập phận KTNB mà số lại Đào Thị Nhung 24 Kiểm toán 46b Đề án môn học Kiểm toán Khoa Kế toán Với khó khăn nh vậy, phận KTNB DNNN Việt Nam ít, tập trung chủ yếu vào doanh nghiệp có quy mô lớn, Tổng công ty Quá trình hình thành nói chung gặp phải nhiều trở ngại Khó khăn phơng tiện vật chất, kĩ thuật Hiện giới hạn mặt phơng tiện kĩ thuật nớc ta, cha có điều kiện sở, vật chất để áp dụng thành tựu khoa học kĩ thuật vào công việc nên với khối lợng công việc kiểm toán lớn Nh vậy, doanh nghiệp đòi hỏi phải có KTV nội bộ, để trì phận KTNB phẩi tốn nhiều thời gian, công sức, tiền mà hiệu kiểm toán lại không cao Hoặc DNNN có đủ điều kiện để áp dụng phơng tiện thiết bị khoa học kĩ thuật vào công việc lại bị giới hạn trình độ sử dụng, không phát huy đợc tối đa tính công cụ đại, gây lãng phí giá trị sử dụng máy móc Đây hai mặt vấn đề cần phải giải để phát huy tính hiệu quả, hữu ích KTNB Song muốn giải làm đợc sớm chiều mà cần phải có thời gian, vật chất chiến lợc phát triển tầm vĩ mô Trên số khó khăn nguyên nhân dẫn đến thực trạng chậm chạp, hiệu trình hình thành KTNB DNNN Việt Nam Nhận thức đơc khó khăn để tìm giải pháp khắc phục, mục tiêu, gốc rễ vấn đề Đào Thị Nhung 25 Kiểm toán 46b Đề án môn học Kiểm toán Khoa Kế toán CHƯƠNG III MộT Số Đề XUấT CảI THIệN VIệC Tổ CHứC HOạT Động ktnb Sự PHốI HợP GIữA KTNB Với KTV BÊN NGOàI VIệT NAM 3.1 Một số đề xuất cải thiện việc tổ chức hoạt động KTNB Hoàn thiện mặt sách Hoạt động KTNB đơn vị kinh tế tăng cờng hiệu hoạt động đơn vị mà tạo ổn định tính hiệu chung cho toàn kinh tế Nhà nớc cần định hớng tạo môi trờng cần thiết cho loại hình kiểm tra kiểm soát hoạt động phát huy hiệu kinh tế Tính độc lập tính khách quan KTNB đợc đảm bảo hành lang pháp lí tơng xứng với chức nhiệm vụ Điều có ý nghĩa định tính hiệu lực tính hiệu hoạt động KTNB Nếu KTNB không đợc quy định chặt chẽ, hợp lí có tác dụng ngợc lại, đặc biệt doanh nghiệp hạch toán độc lập thành viên Tổng công ty Từ thực tiễn trên, vấn đề đặt phải hoàn thiện sách KTNB nh nớc ta thời gian trớc mắt Về sách vĩ mô: - - - - Các văn Nhà nớc, nghị định, thông t hớng dẫn quan có thẩm quyền, Bộ Tài cần phải rõ ràng quy chế KTNB kiểm toán độc lập, không nên để doanh nghiệp hiểu KTNB giống nh kiểm toán độc lập thực thi nh Tổ chức đoàn khảo sát nớc KTNB để nâng vị trí KTNB ngang tầm phân hệ kiểm toán cho kiểm toán trởng Tổng công ty có nhu cầu với nguồn kinh phí Tổng công ty đóng góp để học tập kinh nghiệm KTNB nớc có diều kiện tơng tự Kết hợp việc sửa đổi bổ sung điểm nêu với việc mở rộng phạm vi áp dụng để nâng cấp hoàn thiện văn thành Nghị định Chính phủ ban hành quy chế mẫu KTNB theo nghị định Để cho báo cáo tài doanh nghiệp mang tính pháp lý cao, Bộ tài cần có qui định hớng dẫn việc thực kiểm toán độc lập Đào Thị Nhung 26 Kiểm toán 46b Đề án môn học Kiểm toán Khoa Kế toán Nh báo cáo tài doanh nghiệp đợc công khai có tính pháp lý có xác nhận kiểm toán độc lập, xác nhận KTNB chủ yếu có giá trị nội doanh nghiệp Vì vậy, cấp cần xem xét thêm vấn đề Về quản lý vi mô: Doanh nghiệp phải có kế hoạch xây dựng phận KTNB, doanh nghiệp có nhiều chủ sở hữu nh công ty TNHH, công ty cổ phần nhằm thực tốt mục tiêu hệ thống kiểm soát doanh nghiệp Cần thực nghiêm túc qui chế KTNB mà Bộ Tài ban hành Có thể doanh nghiệp có qui mô nhỏ gặp khó khăn bố trí nhân cho phận KTNB, trởng phòng (trởng ban) KTNB, nhng thiết không đợc bố trí nhân viên KTNB kiêm nhiệm công tác kế toán doanh nghiệp nh thực tế phát sinh số doanh nghiệp Cần xây dựng qui chế hoạt động công ty riêng cho phận KTNB, để phận thực thuận lợi nhiệm vụ KTNB Hỗ trợ mặt đào tạo điều kiện khác để nâng cao phát triển đội ngũ KTV nội Vấn đề tổ chức cán yếu tố định thành công hoạch định sách Để có đội ngũ cán bộ, cần có quan tâm đặc biệt đến bồi dỡng, đào tạo tơng xứng, với đội ngũ đầu ngành kết hợp sử dụng chuyên gia nớc số khâu công việc số lĩnh vực cần thiết Theo quyđịnh 237/TC/QĐ/CĐKT ngày 19/03/1994 Bộ tài quy chế thi tuyển cấp chứng kiểm toán độc lập qui định ngời dự thi phải đạt yêu cầu môn thi bắt buộc đợc cấp chứng nhận trúng tuyển KTV Đối với KTV nội cha có qui định cụ thể Tuy nhiên, trang bị kiến thức nghiệp vụ chuyên môn cho KTV nội cần đạt đợc điều kiện tơng đơng nh Ngoài ra, cần ý cán doanh nghiệp cử nên yêu cầu bớc công việc bồi dỡng nghiệp vụ cho đội ngũ không thiết phải giống hệt với yêu cầu bồi dỡng thi tuyển kiểm toán viên độc lập KTV nội cần đợc tuyển chọn từ phận kế toán tài vụ đợc huấn luyện, đào tạo thêm để quay trở lại làm kiểm toán nội cho doanh nghiệp Có nh đảm bảo cho KTV nội nắm tình hình đơn vị không làm tăng biên chế, ảnh hởng đến kết hoạt động kinh doanh đơn vị điều kiện Đào Thị Nhung 27 Kiểm toán 46b Đề án môn học Kiểm toán Khoa Kế toán doanh nghiệp gặp khó khăn dôi thừa lao động Trong Chính phủ tạo sở pháp lý cho nghề kiểm toán tồn phát triển việc tổ chức chuyên môn quản lý nghề kiểm toán có trách nhiệm lớn lao việc chăm lo cho lợi ích KTV; thiết lập trì theo dõi yêu cầu việc vào nghề, tổ chức giám sát kì thi chuyên môn để cấp giấy phép hành nghề kiểm toán, giám sát việc tuân thủ yêu cầu giáo dục chuyên môn thờng xuyên; theo dõi đánh giá lực, việc chấp hành luật đạo đức cần thiết áp dụng biện pháp kỉ luật ngời không tuân thủ, đồng thời giúp cho KTV cập nhật kiến thức, tiếp cận với phát triển nghề nghiệp quốc gia nh quốc tế Có nh đảm bảo cho hệ thống KTNB hoạt động có hiệu thiết thực doanh nghiệp Về vật chất phơng tiện kĩ thuật: Do đòi hỏi KTV phải trung thực, xác nên cần phải có sách đãi ngộ thích hợp KTV để KTV có điều kiện làm việc tốt, an tâm công việc tránh đợc nạn tham nhũng, thiếu trung thực KTV, giúp cho hoạt động kiểm toán ngày có hiệu Bên cạnh đó, để thúc đẩy tiến trình hình thành phận KTNB nớc ta cần phải có sở vật chất kĩ thuật vững mạnh, doanh nghiệp cần đầu t máy móc, công cụ, thiết bị giúp cho KTV nội giải khối lợng công việc lớn doanh nghiệp với chất lợng cao Đây hoạt động cần thiết việc đầu t thiết bị đại kiểm toán giúp cho hiệu kiểm toán cao sử dụng lâu dài Về mô hình tổ chức kiểm toán nội Để thực chức năng, nhiệm vụ cách hữu hiệu, phận KTNB phải trực thuộc cấp cao DN đơn vị hội đồng quản trị, phận KTNB nên đợc tổ chức thuộc báo cáo trực tiếp cho giám đốc Mô hình : Đào Thị Nhung 28 Kiểm toán 46b Đề án môn học Kiểm toán Khoa Kế toán Giám đốc Bộ phận KTNB Bộ phận Kế toán Các phòng ban khác Theo nh mô hình này, phận KTNB có nhiệm vụ thực kiểm toán phận kế toán phòng ban khác, sau trình báo cáo kiểm toán cho giám đốc doanh nghiệp có hội đồng quản trị, phận KTNB nên trực thuộc uỷ ban kiểm soát hội đồng quản trị Uỷ ban gồm số thành viên hội đồng quản trị nhng không giữ chức vụ hay đảm trách công việc đơn vị Tính chất độc lập giúp cho uỷ ban kiểm soát thực tốt chức giám sát hoạt động doanh nghiệp Mô hình nh sau: Hội đồng quản trị Ban Kiểm soát Bộ phận KTNB (Tổng) Giám đốc Bộ phận Kế toán Các Phòng, Ban khác Kiểm toán Theo đó, phận KTNB báo cáo kiểm toán cho uỷ ban kiểm soát sau thực hiên công việc kiểm toán phận kế toán phòng ban khác 3.2 Một số đề xuất cải thiện phối hợp KTNB KTV bên Việt Nam Trong doanh nghiệp, để phát huy tối u hiệu phối hợp KTNB KTV bên ngoài, nhà quản lý cần đa sách, thủ tục cụ thể Đào Thị Nhung 29 Kiểm toán 46b Đề án môn học Kiểm toán Khoa Kế toán công việc kiểm toán mà kiểm toán viên nội cần thực nh hoạt động hỗ trợ cho kiểm toán viên bên mà họ cần tiến hành; nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ cho kiểm toán viên nội nhằm đáp ứng đợc yêu cầu, đề nghị kiểm toán viên bên Bên cạnh đó, quan nhà nớc có thầm quyền cần xây dựng hành lang pháp lý chung hớng dẫn việc phối hợp giúp cho kiểm toán viên nội nh kiểm toán viên bên có định hớng công việc cần thực hiện, từ làm tăng hiệu quả, hiệu công việc nhóm Trên số giải pháp để đẩy nhanh trình hình thành nâng cao hiệu hoạt động phận KTNB doanh nghiệp nớc ta Đây yêu cầu tất yếu kinh tế nhân tố cần thiết nhằm đảm bảo cho phát triển bền vững doanh nghiệp chế kinh tế thị trờng Đào Thị Nhung 30 Kiểm toán 46b Đề án môn học Kiểm toán Khoa Kế toán kết luận Sự chuyển đổi kinh tế từ chế kế hoạch hoá tập trung quan liêu bao cấp sang kinh tế thị trờng có quản lý nhà nớc mang lại cho Việt Nam biến chuyển lớn đời sống kinh tế xã hội Trong năm vừa qua, doanh nghiệp không ngừng vơn lên, tự khẳng định vị trí quan trọng kinh tế nhiều thành phần Các doanh nghiệp vững mạnh nhân tố góp phần tạo nên vững mạnh cho tổng thể kinh tế Các quốc gia giới có kinh tế vận động theo chế thị trờng có đặc điểm chung hoạt động kiểm toán kinh tế đợc coi thiết chế để trì công tạo niềm tin quan hệ kinh tế xã hội cạnh tranh Nh Lênin rõ: Không có kiểm tra, kiểm soát quản lý Trong kinh tế thị trờng theo định hớng xã hội chủ nghĩa Việt Nam , vấn đề kiểm tra, kiểm soát vấn đề xúc lâu dài Xuất phát từ vai trò kiểm toán nói chung KTNB nói riêng kinh tế thị trờng việc hình thành KTNB doanh nghiệp nớc ta vấn đề tất yếu cần thiết để đảm bảo tính trung thực báo cáo tài doanh nghiệp nh tính tân thủ, tính hoạt động cuả doanh nghiệp Trên sở đa kiến nghị giải pháp chế độ kế toán, hình thức quản lý tính hiệu doanh nghiệp Đối với Việt Nam, lĩnh vực mẻ nên việc thực thi gặp phải khó khăn Chuyên đề nghiên cứu số vấn đề tổ chức KTNB doanh nghiệp nớc ta hoạt động phối hợp KTV nội KTV bên trình kiểm toán với tinh thần giúp ích cho thực tiễn hoạch định sách nâng cao hiệu hoạt động loai hình kiểm tra, kiểm soát kinh tế Dới góc độ sinh viên, với vốn kiến thức hạn chế hiểu biết thực tế không nhiều nên chuyên đề em không tránh khỏi thiếu sót Vì em mong giúp đỡ cô giáo hớng dẫn thầy cô khoa kế toán để chuyên đề em đợc hoàn thiện Một lần em xin chân thành cảm ơn giúp đỡ hớng dẫn nhiệt tình TS Nguyễn Phơng Hoa thầy cô khoa kế toán Đào Thị Nhung 31 Kiểm toán 46b Đề án môn học Kiểm toán Khoa Kế toán Em xin chân thành cảm ơn! Sinh viên Đào Thị Nhung Đào Thị Nhung 32 Kiểm toán 46b Đề án môn học Kiểm toán Khoa Kế toán mục lục Đào Thị Nhung Kiểm toán 46b Đề án môn học Kiểm toán Khoa Kế toán danh mục tài liệu tham khảo GS.TS Nguyễn Đình Hơng, 2000, Kiểm toán nội đại, NXB Tài chính, Hà Nội GS.TS Nguyễn Quang Quynh, 2005, Lý thuyết kiểm toán, NXB Tài chính, Hà Nội GS.TS Nguyễn Quang Quynh, 2006, Giáo trinh kiểm toán tài chính, NXB ĐH Kinh tế quốc dân, Hà Nội Bộ Tài chính, 2003, Hệ thống chuẩn mực kiểm toán Việt Nam, 3, NXB Tài chính, Hà Nội Bộ Tài chính, 2003, Hệ thống chuẩn mực kiểm toán Việt Nam, 4, NXB Tài chính, Hà Nội Bộ Tài chính, 1997, Quy chế kiểm toán nội bộ, NXB Tài chính, Hà Nội Đào Thị Nhung Kiểm toán 46b [...]... đợc sự phối hợp hiệu quả; hiểu đợc mục tiêu chủ yếu của mỗi nhóm kiểm toán trong khi tạo dung lên những mối quan tâm chung chắc chắn làm cơ sở cho việc đạt tới những mục tiêu đó Đào Thị Nhung 18 Kiểm toán 46b Đề án môn học Kiểm toán Khoa Kế toán chơng II thực trạng ktnb trong các doanh nghiệp nhà nớc và sự phối hợp với kiểm toán viên bên ngoài ở việt nam hiện nay 2.1 Sự cần thiết phát triển KTNB trong. .. phận Kế toán Các Phòng, Ban khác Kiểm toán Theo đó, bộ phận KTNB sẽ báo cáo kiểm toán cho uỷ ban kiểm soát sau khi đã thực hiên công việc kiểm toán đối với bộ phận kế toán và các phòng ban khác 3.2 Một số đề xuất cải thiện sự phối hợp giữa KTNB và KTV bên ngoài ở Việt Nam Trong các doanh nghiệp, để phát huy tối u hiệu quả của sự phối hợp giữa KTNB và KTV bên ngoài, các nhà quản lý cần đa ra chính sách,... Tổng hợp các báo cáo kiểm toán Sự truy nhập của một nhóm kiểm toán này vào nhóm kia ở các lĩnh vực nh các thủ tục kiểm toán, hồ sơ kiểm toán và báo cáo đã đợc thoả thuận Mức độ và cách thức mà sự truy nhập này diễn ra đã trở thành những yếu tố chủ yếu của mọi cố gắng phối hợp giữa KTV nội bộ với KTV bên ngoài Trong trờng hợp kiểm toán nội bộ đã thực hiện rất tốt công việc của mình thì hồ sơ kiểm toán. .. tục cụ thể về Đào Thị Nhung 29 Kiểm toán 46b Đề án môn học Kiểm toán Khoa Kế toán các công việc kiểm toán mà kiểm toán viên nội bộ cần thực hiện cũng nh các hoạt động hỗ trợ cho kiểm toán viên bên ngoài mà họ cần tiến hành; nâng cao trình độ về chuyên môn nghiệp vụ cho các kiểm toán viên nội bộ nhằm đáp ứng đợc các yêu cầu, đề nghị của kiểm toán viên bên ngoài Bên cạnh đó, các cơ quan nhà nớc có thầm... hợp; phối hợp mới chỉ dừng lại ở việc KTV nội bộ cung cấp tài liệu cho KTV bên ngoài, giữa KTV nội bộ và KTV bên ngoài cha có hoạt động lập kế hoạch chung để hoà hợp các hoạt động kiểm toán của hai nhóm với nhau; hoạt động tổng hợp các báo cáo kiểm toán với nhau cũng cha phát huy đợc tác dụng của nó Nh vậy, xét về thực trạng phát triển KTNB trong các DNNN ở Việt Nam thì chúng ta thấy rõ rằng KTNB vẫn... của doanh nghiệp 2.2 Thực trạng hoạt động KTNB và sự phối hợp với KTV bên ngoài ở nớc ta trong thời gian qua Kiểm toán nội bộ có vai trò quan trọng và cần thiết nhng những hiểu biết của chúng ta về lĩnh vực này còn quá ít so với kiểm toán Nhà nớc và kiểm toán độc lập Trên thực tế, hầu nh có rất ít các công trình hay đề tài nghiên cứu khoa học một cách hệ thống và sâu sắc về KTNB Trong điều kiện đó,... việc áp dụng thực tế Tóm lại, nhũng thủ tục kiểm toán phổ biến là một công cụ đợc sử dụng cùng với sự cẩn thận và thận trọng hợp lý 1.2.3.4 Hỗ trợ công việc hợp tác Đào Thị Nhung 13 Kiểm toán 46b Đề án môn học Kiểm toán Khoa Kế toán Trong những năm trớc đây khi mà sự nhấn mạnh vào nỗ lực phối hợp là ban đầu nhằm giảm thời gian và giá phí kiểm toán của KTV bên ngoài, nhân viên của phòng kiểm toán nội bộ... hình thành KTNB trong các DNNN ở Việt Nam hiện nay Nhận thức đơc khó khăn là để tìm ra giải pháp khắc phục, đó mới chính là mục tiêu, gốc rễ của mọi vấn đề Đào Thị Nhung 25 Kiểm toán 46b Đề án môn học Kiểm toán Khoa Kế toán CHƯƠNG III MộT Số Đề XUấT CảI THIệN VIệC Tổ CHứC HOạT Động ktnb và Sự PHốI HợP GIữA KTNB Với KTV BÊN NGOàI ở VIệT NAM 3.1 Một số đề xuất cải thiện việc tổ chức hoạt động KTNB Hoàn... - - - - Các văn bản Nhà nớc, nghị định, thông t hớng dẫn của các cơ quan có thẩm quyền, nhất là của Bộ Tài chính cần phải rõ ràng về quy chế KTNB và kiểm toán độc lập, không nên để các doanh nghiệp có thể hiểu KTNB cũng giống nh kiểm toán độc lập và thực thi nh nhau Tổ chức các đoàn khảo sát ở nớc ngoài về KTNB để nâng vị trí KTNB ngang tầm một phân hệ kiểm toán cho các kiểm toán trởng của các Tổng... những tài liệu kiểm toán 7 Lập kế hoạch chung Đào Thị Nhung 11 Kiểm toán 46b Đề án môn học Kiểm toán Khoa Kế toán 8 Phân loại công việc kiểm toán 9 Tổng hợp các báo cáo kiểm toán 10.Lập báo cáo chung lên các tổ chức cấp cao hơn 11 Đánh giá chéo 1.2.3.1 Trao đổi tài liệu kiểm toán Kiểu phối hợp cơ bản xoay quanh việc trao đổi tài liệu kiểm toán Hai tài liệu chủ yếu là hồ sơ và báo cáo kiểm toán Những tài