I HC QUC GIA H NI KHOA LUT Lấ TH LOAN NGƯờI GIúP SứC TRONG ĐồNG PHạM THEO LUậT HìNH Sự VIệT NAM (Trên sở nghiên cứu thực tiễn địa bàn Thành phố Hà Nội) LUN VN THC S LUT HC H NI - 2015 I HC QUC GIA H NI KHOA LUT Lấ TH LOAN NGƯờI GIúP SứC TRONG ĐồNG PHạM THEO LUậT HìNH Sự VIệT NAM (Trên sở nghiên cứu thực tiễn địa bàn Thành phố Hà Nội) Chuyờn ngnh: Lut hỡnh s v t tng hỡnh s Mó s: 60 38 01 04 LUN VN THC S LUT HC Cỏn b hng dn khoa hc: GS TSKH Lấ VN CM H NI - 2015 LI CAM OAN Tụi xin cam oan Lun l cụng trỡnh nghiờn cu ca riờng tụi v hon ton chu trỏch nhim v ni dung khoa hc ca Lun ny Cỏc kt qu nờu Lun cha c cụng b bt k cụng trỡnh no khỏc Cỏc s liu, vớ d v trớch dn Lun m bo tớnh chớnh xỏc, tin cy v trung thc Tụi ó hon thnh tt c cỏc mụn hc v ó toỏn tt c cỏc ngha v ti chớnh theo quy nh ca Khoa Lut - i hc Quc gia H Ni Vy tụi vit Li cam oan ny ngh Khoa Lut xem xột tụi cú th bo v Lun Tụi xin chõn thnh cm n! NGI CAM OAN Lờ Th Loan MC LC Trang Trang ph bỡa Li cam oan Mc lc Danh mc ch vit tt Danh mc bng M U Chng 1: MT S VN Lí LUN V NGI GIP SC TRONG NG PHM THEO LUT HèNH S VIT NAM 1.1 Khỏi nim ng phm v cỏc hỡnh thc ng phm 1.1.1 Khỏi nim ng phm 1.1.2 Cỏc hỡnh thc ng phm 12 1.2 Khỏi nim ngi giỳp sc ng phm v ý ngha ca vic xỏc nh ỳng vai trũ ngi giỳp sc ng phm 18 1.2.1 Khỏi nim ngi giỳp sc ng phm Lut hỡnh s Vit Nam 18 1.2.2 í ngha ca vic xỏc nh ỳng vai trũ ca ngi giỳp sc ng phm 20 1.2.3 Phõn bit ngi giỳp sc vi nhng ng phm khỏc 22 1.3 Ngi giỳp sc theo quy nh B lut hỡnh s mt s nc trờn th gii 28 Chng 2: NGI GIP SC THEO CC QUY NH CA B LUT HèNH S VIT NAM NM 1999 V THC TIN P DNG CC QUY NH V NGI GIP SC TRONG NG PHM TRấN A BN THNH PH H NI 31 2.1 Ngi giỳp sc theo cỏc quy nh ca B lut hỡnh s Vit Nam nm 1999 31 2.1.1 Cỏc du hiu phỏp lý hỡnh s 31 2.1.2 Trỏch nhim hỡnh s i vi ngi giỳp sc ng phm 49 2.2 Thc tin ỏp dng cỏc quy nh v ngi giỳp sc ng phm trờn a bn thnh ph H Ni 57 2.2.1 Mt s c im v tỡnh hỡnh chớnh tr - quc phũng, kinh t - xó hi, húa ca a bn thnh ph H Ni 57 2.2.2 Tỡnh hỡnh phm ti vi ngi giỳp sc ng phm trờn a bn thnh ph H Ni v nhng tn ti, hn ch 58 2.2.3 Nguyờn nhõn c bn ca nhng tn ti, hn ch thc tin iu tra, truy t v xột x ngi giỳp sc ng phm 61 Chng 3: HON THIN PHP LUT V NHNG GII PHP NNG CAO HIU QU P DNG CC QUY NH CA B LUT HèNH S VIT NAM NM 1999 V NGI GIP SC TRONG NG PHM 64 3.1 S cn thit, ý ngha v c s ca vic hon thin cỏc quy nh ca B lut hỡnh s Vit Nam nm 1999 v ngi giỳp sc ng phm 64 3.1.1 S cn thit ca vic hon thin cỏc quy nh ca B lut hỡnh s Vit Nam nm 1999 v ngi giỳp sc ng phm 64 3.1.2 í ngha ca vic hon thin cỏc quy nh ca B lut hỡnh s Vit Nam nm 1999 v ngi giỳp sc ng phm 65 3.1.3 C s ca vic hon thin cỏc quy nh ca B lut hỡnh s Vit Nam nm 1999 v ngi giỳp sc ng phm 65 3.2 Ni dung hon thin cỏc quy nh ca B lut hỡnh s vit Nam nm 1999 v ngi giỳp sc ng phm 66 3.2.1 Nhn xột chung 66 3.2.2 Ni dung sa i, b sung 68 3.3 Nhng gii phỏp nõng cao hiu qu ỏp dng cỏc quy nh ca B lut hỡnh s Vit Nam nm 1999 v ngi giỳp sc ng phm 72 3.3.1 V mt lp phỏp 72 3.3.2 Tng cng gii thớch phỏp lut, hng dn ỏp dng phỏp lut 73 3.3.3 Nõng cao nng lc, trỡnh chuyờn mụn nghip v, ý thc phỏp lut v trỏch nhim ngh nghip ca i ng thm phỏn Tũa ỏn cỏc cp 74 3.3.4 Tng cng kim sỏt vic ỏp dng phỏp lut hỡnh s liờn quan n nhng loi ngi ng phm ca Vin kim sỏt nhõn dõn 75 KT LUN 76 DANH MC TI LIU THAM KHO 78 CC CH VIT TT BLHS: B lut hỡnh s CHLB: Cng hũa liờn bang CTTP: Cu thnh ti phm NLTNHS: Nng lc trỏch nhim hỡnh s TANDTC: Tũa ỏn nhõn dõn Ti cao TNHH: Trỏch nhim hu hn TNHS: Trỏch nhim hỡnh s DANH MC BNG S hiu bng Tờn bng Trang Bng 2.1: Mt s nhúm ti, loi ti s 202 bn ỏn cú ng phm m tỏc gi ó nghiờn cu 59 M U Tớnh cp thit ca ti nghiờn cu Trong nhng nm qua, cỏc ngnh, cỏc cp cỏc lc lng chuyờn trỏch lm nũng ct ó trin khai ng b, ton din nhiu ni dung, bin phỏp u tranh phũng, chng ti phm, thu c nhiu kt qu quan trng Cuc u tranh ó nhn c s quan tõm ch o, iu hnh ca cp y ng, chớnh quyn cỏc cp, huy ng c nhiu ngun lc xó hi, ng viờn c s tham gia ca ụng o qun chỳng nhõn dõn Cụng tỏc phũng nga xó hi m nũng ct l phong tro Ton dõn tham gia phũng nga, phỏt hin, t giỏc ti phm v qun lý, giỏo dc, giỳp ngi phm ti gia ỡnh, a bn dõn c c trin khai sõu rng, gn vi Cuc ng Ton dõn on kt xõy dng i sng húa v nhim v phỏt trin kinh t, nõng cao i sng nhõn dõn ó mang li hiu qu rừ nột, gúp phn cng c nn tng ngn nga ti phm t c s Cỏc lc lng chuyờn trỏch trung lc lng, phng tin, bin phỏp m nhiu t cao im tn cụng trn ỏp ti phm trờn cỏc tuyn, a bn trng im Hng chc nghỡn bng nhúm ti phm hỡnh s nguy him, ng dõy mua bỏn chuyn ma tỳy ó c trit phỏ, búc g; nhiu v ỏn kinh t, tham nhng ln c phỏt hin, iu tra, x lý; hot ng ca ti phm cú t chc v bng nhúm ti phm hỡnh s mang tớnh cht xó hi en ó c ngn chn; tỡnh hỡnh ti phm cỏc thnh ph ln, trờn cỏc tuyn, a bn trng im c bn c kim ch t c nhng kt qu trờn l ó huy ng c sc mnh ca c h thng chớnh tr, sc mnh tng hp ca xó hi v s c gng, n lc ca cỏc lc lng chuyờn trỏch Mc dự vy, tỡnh hỡnh ti phm nc ta din bin rt phc Nhiu loi ti phm nghiờm trng cha c kim ch Ti phm cú t chc, bng nhúm ti phm mang tớnh cht xó hi en, ti phm buụn lu, gian ln thng mi, ti phm v ma tỳy hot ng cụng khai, lng hnh nhiu thnh ph ln, trờn cỏc tuyn biờn gii, trng trn xõm phm quyn, li ớch ca Nh nc, xó hi v nhõn dõn Tham nhng v ti phm tham nhng ht sc nhc nhi, tr thnh mt nhng mi e da trc tip s tn vong ca ch Ti phm v vi phm phỏp lut v bo v mụi trng xy nhiu lnh vc, nh hng nghiờm trng n s phỏt trin kinh t ca t nc, xõm phm trc tip n quyn li ca ngi dõn v sc khe cng ng Ti phm cú tớnh quc t, ti phm xuyờn quc gia v ti phm s dng cụng ngh cao ang l mt thỏch thc ln Tớnh cht ti phm ngy cng nguy him, mang yu t quc t, cú t chc, xuyờn quc gia v s dng cụng ngh cao Th on hot ng tinh vi, phng thc hot ng xo quyt, manh ng, liu lnh Ti phm hỡnh s cú t chc, bng nhúm xó hi en gõy ỏn nghiờm trng, bng nhúm ti phm ma tỳy cú v trang khu vc biờn gii, ti phm tham nhng v ti phm kinh t lnh vc ti chớnh - ngõn hng, u t, qun lý, s dng t v thng mi, ti phm v vi phm phỏp lut v bo v mụi trng ht sc nhc nhi Xu hng ti phm cu kt vi hỡnh thnh cỏc on ti phm ln hot ng a lnh vc, liờn tnh, xuyờn quc gia, nu khụng c u tranh ngn chn, cú th tr thnh hin thc Ti phm suy thoỏi o c xó hi, o c gia ỡnh cú xu hng gia tng, trc tip e da phỏ v nn tng o c, húa ca xó hi Mc hu qu gõy cho xó hi ca cỏc loi ti phm ngy cng ln, xõm phm nghiờm trng trt t, k cng phỏp lut xó hi ch ngha, li ớch ca Nh nc v xó hi, ti sn, tớnh mng, quyn v li ớch chớnh ỏng ca nhõn dõn, lm suy gim nim tin xó hi v cn tr cụng cuc phỏt trin t nc Thnh phn phm ti a dng, phc Ti phm nghiờm trng ch yu cỏc i tng chuyờn nghip gõy Tuy nhiờn, cng cn c bit chỳ ý phũng nga, ngn chn, lm gim ti phm bng cỏch cung cp cỏc thụng tin, phng tin hay cụng c thc hin ti phm, hoc hn trc v vic che giu ti phm hay cỏc du vt ca ti phm hoc nhng ti sn hay vt phm ti m cú, cng nh hn trc v vic mua, bỏn hoc tiờu th nhng ti sn hay vt ú [48, tr.93] Khỏi nim phỏp lý ny ó c th húa cm t to iu kin cho vic thc hin ti phm bng mt lot hnh vi ca ngi ng phm ny nh trờn - V khỏi nim ng phm quy nh ti khon iu 20 BLHS nm 1999, cỏc nh lm lut nc ta cn ghi nhn b sung cm t c ý Bi l: trng hp cú hai ngi tr lờn c ý thc hin mt ti phm vụ ý thỡ khụng bao gi cú ng phm c v cn c sa i li nh sau: ng phm l hỡnh thc phm ti c ý c thc hin vi s c ý cựng tham gia ca t hai ngi tr lờn Quy nh nh th s lm toỏt lờn bn cht ca ng phm - Vn t ý na chng chm dt vic phm ti ca nhng loi ngi ng phm cn phi sm c quy nh BLHS cú c s phỏp lý thng nht vic gii quyt TNHS ca nhng loi ngi ng phm c chớnh xỏc, hiu qu Vic t ý na chng chm dt vic phm ti ca ngi giỳp sc c coi l t ý na chng chm dt ti phm nu bng cỏc bin phỏp tớch cc ó ngn chn c ngi thc hnh ti phm cha hon thnh khụng c thc hin v trng hp ny tựy theo tớnh cht v cỏc tỡnh tit c th ca v ỏn h cú th khụng phi chu TNHS hoc c TNHS; Tuy nhiờn, nu bng cỏc bin phỏp tớch cc ca ngi giỳp sc m khụng ngn chn c vic thc hin ti phm cha hon thnh n cựng ca ngi thc hnh, thỡ cỏc bin phỏp m h ó ỏp dng cú th c coi l tỡnh tit Tũa ỏn gim nh hỡnh pht cho h - Cn phi cú quy phm nh ngha khỏi nim i vi ngi giỳp sc cỏc trng hp nh: trng hp ng phm, trng hp 69 khụng phi l ngi ng phm v hnh vi ca ngi giỳp sc ng phm, ngi giỳp sc nhng khụng phi l ngi ng phm v hnh vi ca ngi giỳp sc CTTP c lp - Cn cú quy nh v cỏc giai on thc hin ti phm tng loi ngi ngi ng phm v trỏch nhim hỡnh s ca h mi giai on BLHS - Cn cú quy nh v ch th l n gii vi vai trũ l giỳp sc vo quy nh ti iu 111 ca B lut hỡnh s Vit Nam Nh vy, t nhng lý trờn tỏc gi xin mnh dn a mụ hỡnh lý lun ca mt s iu BLHS nm 1999 nh sau: iu 17 Chun b phm ti Chun b phm ti l tỡm kim, sa son cụng c, phng tin hoc to nhng iu kin khỏc thc hin ti phm Chun b giỳp sc thc hin ti phm l vic ngi giỳp sc cú hnh vi to iu kin cn thit cho vic giỳp sc v tinh thn hoc vt cht cho ngi khỏc thc hin ti phm c thun li, d dng Hnh vi chun b giỳp sc cú th c biu hin vic chun b tỡm kim cụng c, phng tin phm ti, nghiờn cu cỏch khc phc tr ngi, tỡm hiu cỏc iu kin thc t a li khuyờn, gúp ý, ch dn i vi ngi thc hin ti phm Ngi chun b phm ti rt nghiờm trng hoc mt ti c bit nghiờm trng, thỡ phi chu TNHS v ti nh thc hin Ngi chun b t chc, ngi chun b xỳi gic, ngi chun b giỳp sc thc hin mt ti rt nghiờm trng hoc c bit nghiờm trng phi chu TNHS v ti nh t chc thc hin trng hp ngi thc hnh khụng thc hin ti phm n cựng vỡ hon cnh khỏch quan [12, tr 95] 70 i vi mụ hỡnh lý lun v phm ti cha t nh sau: iu 18 Phm ti cha t Phm ti cha t l c ý thc hin ti phm nhng khụng thc hin c n cựng vỡ nhng nguyờn nhõn ngoi ý mun ca ngi phm ti Ngi giỳp sc phm ti cha t l ngi giỳp sc bt u cú cỏc hnh vi cung cp cỏc thụng tin, phng tin hay cụng c thc hin ti phm, hoc hn trc v vic che giu ti phm hay cỏc du vt ca ti phm hoc nhng ti sn hay vt phm ti m cú, cng nh hn trc v vic mua, bỏn hoc tiờu th nhng ti sn hay vt ú cho ngi c giỳp sc nhng nguyờn nhõn ngoi ý mun ca ngi giỳp sc, ngi c giỳp sc ó khụng thc hin s giỳp sc ú vo vic thc hin ti phm [30, tr.95] iu 20 ng phm ng phm l trng hp cú hai ngi tr lờn c ý cựng tham gia thc hin mt hoc nhiu ti phm c ý Ngi giỳp sc l ngi to iu kin cho vic thc hin ti phm bng cỏch cung cp cỏc thụng tin, phng tin hay cụng c thc hin ti phm, hoc hn trc v vic che giu hay cỏc du vt ca ti phm hoc nhng ti sn hay vt phm ti m cú, cng nh hn trc v vic mua, bỏn hay tiờu th nhng ti sn hay vt ú [48, tr.93] iu 20a Hnh vi thỏi quỏ ca ngi thc hnh ng phm Hnh vi thỏi quỏ ca ngi thc hnh ng phm l vic ngi thc hnh ó thc hin mt ti phm nm ngoi ý nh ca nhng ngi ng phm khỏc Nhng ngi ng phm khỏc khụng 71 phi chu TNHS v hnh vi thỏi quỏ ca ngi thc hnh [3, tr.93] Mụ hỡnh lý lun ca iu 53 BLHS nm 1999 nh sau: iu 53 Quyt nh hỡnh pht trng hp ng phm Khi quyt nh hỡnh pht i vi nhng ngi ng phm, Tũa ỏn phi xột n tớnh cht ca ng phm, tớnh cht v mc tham gia phm ti ca tng ngi ng phm [22, tr 93] Ngi xỳi gic v ngi giỳp sc cú v trớ tng ng cựng gi vai trũ ph Do ú, ngi xỳi gic v ngi giỳp sc phi chu TNHS thp hn ngi thc hnh Mụ hỡnh lý lun v chun b phm ti nh sau: Nh vy, trờn õy tỏc gi lun ó nờu mụ hỡnh lý lun v iu iu 17, 18, 20, 53 v iu 111, , BLHS nm 1999 m tỏc gi ó tham kho c nhm hon thin hn cỏc quy phm phỏp lut hỡnh s ca BLHS nm 1999 liờn quan ti nhng loi ngi ng phm, c bit l liờn quan ti ngi giỳp sc ng phm 3.3 Nhng gii phỏp nõng cao hiu qu ỏp dng cỏc quy nh ca B lut hỡnh s Vit Nam nm 1999 v ngi giỳp sc ng phm 3.3.1 V mt lp phỏp hon thin h thng bn quy phm phỏp lut liờn quan n ng phm v ngi giỳp sc ng phm, tỏc gi xut mt s ni dung sau: - Bỏm sỏt thc tin, nm bt kp thi nhng ny sinh cụng tỏc ỏp dng phỏp lut v cỏc quan h phỏp lý hin thc xõy dng cỏc bn quy phm phỏp lut - Thng xuyờn r soỏt bn, trỏnh trựng lp, chng chộo - Kt hp hi hũa gia chi tit v khỏi quỏt mi bn - R soỏt li cỏc bn hin cú; hy b nhng quy nh ó khụng cũn hiu lc, hoc khụng cũn phự hp vi thc tin, ỏnh giỏ ton b cỏc quy nh cú liờn quan n ng phm v ngi thc hnh ng phm trc 72 xõy dng cỏc bn mi; sa cha, b sung cỏc quy nh cho rừ; hn ch tỡnh trng chng chộo, mõu thun gia cỏc bn, to s phự hp vi tỡnh hỡnh phỏt trin kinh t - xó hi - Chỳ trng vai trũ chuyờn gia vic xõy dng cỏc bn quy phm phỏp lut nõng cao cht lng bn Nõng cao nng lc ca cỏc chuyờn gia v chuyờn viờn son tho d ỏn lut, phỏp lnh; xỏc nh rừ trỏch nhim ca c quan trỡnh d ỏn lut v phỏp lnh y mnh cụng tỏc phi hp cỏc b, ban, ngnh s bo m tớnh ng b, nht quỏn ca bn lut c son tho m rng s tham gia ụng o ca xó hi, nht l ca cỏc c quan nghiờn cu, cỏc nh khoa hc - Thc hin vic thm nh cỏc d ỏn lut, ngh nh mt cỏch cht ch, k lng 3.3.2 Tng cng gii thớch phỏp lut, hng dn ỏp dng phỏp lut Tỏc gi a mt s ni dung sau: - Gii thớch phỏp lut l hot ng quan trng, l c s cho hot ng ỏp dng phỏp lut - Thc tin ỏp dng phỏp lut ca h thng Tũa ỏn cỏc cp cho thy, cũn cú nhng vng mc, cỏch hiu khỏc liờn quan n ch nh ng phm, xỏc nh vai trũ ca tng loi ngi ng phm lm cn c xỏc nh TNHS v quyt nh hỡnh pht i vi h Do ú, phn no ó nh hng n cht lng xột x ca Tũa ỏn - Cũn thiu s gii thớch chớnh thc, kp thi ca cỏc c quan cú thm quyn ó phn no ó nh hng ti cht lng gii quyt, xột x cỏc loi ỏn ca Tũa ỏn cỏc cp - Khi ỏp dng phỏp lut phi hiu mt cỏch y , chớnh xỏc cỏc khỏi nim v ni dung quy nh ca phỏp lut v ng phm núi chung, ngi thc hnh ng phm núi riờng Nhỡn nhn quy nh v ngi thc hnh mi quan h tng th vi mi quy nh v ngi ng phm khỏc Cú 73 s so sỏnh i chiu gia cỏc trng hp, lt i lt li mt hiu c bn cht ca tng loi ngi v xỏc nh c du hiu quan trng cho vic phõn bit ngi thc hnh vi nhng ngi ng phm khỏc - Khi ỏp dng phỏp lut gii quyt v ỏn hỡnh s khụng ch ỏp dng hai ngnh lut l hỡnh s v t tng hỡnh s, m cn cú s bao quỏt v ỏp dng c cỏc quy nh ca nhng ngnh lut khỏc cú liờn quan - Trong tng v ỏn c th cn xỏc nh nhng hnh vi, hu qu c th ca mi ti phm, mi b cỏo ca v ỏn hỡnh s a gii quyt Trỏnh tỡnh trng a quyt nh nhm, gii quyt khụng ht hoc gii quyt vt quỏ hnh vi, hu qu phm ti ca mi b cỏo - Trong quỏ trỡnh gii quyt v ỏn hỡnh s, bờn cnh vic xỏc nh cú hnh vi phm ti hay khụng, trỏch nhim hỡnh s l trng tõm, cỏc c quan tin hnh t tng, ngi tin hnh t tng cn coi trng c vic xỏc nh rừ vai trũ, mc hỡnh pht ca b cỏo v ỏn v ỏn hỡnh s - V ỏn no cú khú khn hoc bt ng quan im v ti danh, vai trũ, trỏch nhim ca ngi thc hnh nờn nghiờn cu k h s; tỡm hiu ti liu v cỏc quy nh ca phỏp lut v nhng cha rừ Nu khụng chc chn hay khú xỏc nh a trao i vi ng nghip cựng bn bc tho lun xem ý kin no l hp lý nht, t ú rỳt c cỏch gii quyt ỳng n - Lm tt hn na cụng tỏc tng kt thc tin gii quyt cỏc v ỏn v hng dn ỏp dng thng nht phỏp lut, kp thi thỏo g nhng vng mc vic gii quyt cỏc v ỏn cú ngi thc hnh ng phm c bit l i vi ngnh Tũa ỏn, vic ỳc rỳc nhng vng mc, kinh nghim t cụng tỏc xột x l rt cn thit 3.3.3 Nõng cao nng lc, trỡnh chuyờn mụn nghip v, ý thc phỏp lut v trỏch nhim ngh nghip ca i ng thm phỏn Tũa ỏn cỏc cp Tỏc gi a mt s gii phỏp nh sau: 74 - Cn tng cng v s lng, tiờu chun húa i ng cỏn b thm phỏn theo hng nõng cao trỡnh chuyờn mụn, nghip v, trỡnh chớnh tr, o c ngh nghip v ý thc phỏp lut - Ngnh Tũa ỏn cn tng iu tra, thng kờ, nhn xột, ỏnh giỏ ton din thc trng i ng cỏn b; xõy dng k hoch c th vic o to, o to li, bi dng v cỏc mt chuyờn mụn, nghip v, trỡnh chớnh tr nõng cao nng lc ca i ng thm phỏn - Tng cng cỏc iu kin v c s vt cht v phng tin lm vic ca cỏc c quan ny, cn phi cú ch chớnh sỏch ói ng thớch ỏng cho i ng cỏn b Tũa ỏn 3.3.4 Tng cng kim sỏt vic ỏp dng phỏp lut hỡnh s liờn quan n nhng loi ngi ng phm ca Vin kim sỏt nhõn dõn Tỏc gi a mt s ni dung sau: - Ngnh kim sỏt nhõn dõn cn tng cng thc hin chc nng, nhim v thc hnh quyn cụng t v kim sỏt vic tuõn theo phỏp lut i vi cỏc hot ng t, iu tra, xột x, thi hnh ỏn - Cn cú s phi hp cht ch vi c quan iu tra v Tũa ỏn vic thc hin nhim v - Nõng cao ý thc phỏp lut v nng lc ỏp dng phỏp lut hot ng - Bi dng v cỏc mt chuyờn mụn, nghip v, trỡnh chớnh tr nõng cao nng lc ca i ng kim sỏt viờn - Tng cng cỏc iu kin v c s vt cht v phng tin lm vic v cú chớnh sỏch ói ng thớch ỏng cho i ng cỏn b ngnh kim sỏt 75 KT LUN Túm li, trờn c s nghiờn cu ti "Ngi giỳp sc ng phm theo Lut hỡnh s Vit Nam (Trờn c s nghiờn cu thc tin a bn thnh ph H Ni)" cho phộp rỳt mt s kt lun sau: Vic phõn tớch khỏi nim, cỏc du hiu phỏp lý v hỡnh pht i vi cỏc ti liờn quan n ngi giỳp sc ng phm cho phộp chỳng ta nhn thc rừ rng, y hn v cỏc c im v bn cht phỏp lý ti phm ny, nhn thc y hn v tớnh nguy him cao cng nh yờu cu phi x lý nghiờm khc v phũng nga i vi v ỏn cú ng phm Trờn c s s liu thng kờ hỡnh s ca c quan cụng an, cỏc v ỏn c Tũa ỏn nhõn dõn thnh ph H Ni a xột x, ta cú th thy rừ c "bc tranh ton cnh" v ngi giỳp sc ng phm trờn a bn thnh ph H Ni giai on 05 nm (2009 - 2013) Lun ó phõn tớch mt s lý lun cng nh thc tin liờn quan n cỏc nhúm ti cú ngi giỳp sc ng phm cho thy nhng khú khn, vng mc thc tin ỏp dng x lý ti ny, thy rừ yờu cu cp bỏch cn phi hng dn x lý hoc sa i, b sung cỏc quy nh ca phỏp lut liờn quan ti cỏc i tng ny Tỏc gi a nguyờn nhõn ca nhng khú khn, vng mc, t ú mnh dn xut, kin ngh sa i, b sung cỏc quy nh ca B lut hỡnh s liờn quan n ti phm ny cng nh cỏc bin phỏp nhm phũng nga v u tranh cú hiu qu loi ti phm ny Túm li, cỏc ti cú yu t Ngi giỳp sc ng phm ó v ang gõy nhng nh hng xu n trt t an ton xó hi núi chung v trờn a bn thnh ph h Ni núi riờng Chớnh vỡ vy, vic nghiờn cu mt cỏch ton din di gúc lý lun v thc tin u tranh phũng, chng ti phm 76 ny l yờu cu cp thit hin Hiu qu ca cụng tỏc ny s gúp phn quan trng bo v trt t xó hi, gúp phn vo s nghip phỏt trin ca thnh ph H Ni núi riờng, c nc núi chung v thng li ca s nghip cụng nghip húa, hin i húa t nc 77 DANH MC TI LIU THAM KHO Nguyn Ngc Anh, Khc Hng (2010), Bỡnh lun Lut sa i, b sung mt s iu ca B lut hỡnh s nm 1999, Nxb Chớnh tr quc gia, H Ni Ban d tho B lut hỡnh s sa i B t phỏp (1997), B lut hỡnh s Nht Bn (Ngi dch: Nguyn Vn Hon, ngi ớnh hiu: TS Uụng Chu Lu), H Ni Phm Vn Beo (2009), Lut hỡnh s Vit Nam, (Quyn I Phn chung), Nxb Chớnh tr quc gia H Ni Nguyn Th Bỡnh (2010), Quyt nh hỡnh pht ng phm, Lun thc s Lut hc, Khoa Lut i hc quc gia H Ni B chớnh tr (2002), Ngh quyt s 08 - NQ/TW ngy 02/01/2002 v mt s nhim v trng tõm cụng tỏc t phỏp thi gian ti, H Ni B chớnh tr (2005), Ngh quyt s 48 - NQ/TW ngy 24/5/2005 v Chin lc xõy dng v hon thin h thng phỏp lut Vit Nam n nm 2010, nh hng n nm 2020, H Ni B chớnh tr (2005), Ngh quyt s 49 - NQ/TW ngy 02/06 v Chin lc ci cỏch t phỏp n nm 2020, H Ni B t phỏp (1957), Tp lut l v t phỏp, H Ni B t phỏp (1997), B lut hỡnh s Cng hũa Liờn bang c, (Ti liu tham kho bn dch), H Ni 10 B t phỏp (1997), B lut hỡnh s Cng hũa Liờn bang Nga, (Ti liu tham kho bn dch), H Ni 11 B t phỏp (1997), B lut hỡnh s Vng quc B, (Ti liu tham kho bn dch), H Ni 78 12 B T phỏp, Vin nghiờn cu Nh nc v Phỏp lut (1995), Hỡnh pht lut HS Vit Nam, NXB CTQG H Ni 13 Lờ Cm (1998), V ch nh ng phm Lut hỡnh s Vit Nam (Mt s lý lun v thc tin), Tp TAND, (2+3) 14 Lờ Cm (1999), Hon thin ch nh li phỏp lut HS Vit Nam (Mt s lý lun v thc tin), Tp TAND, (1) 15 Lờ Cm (2000), Cỏc nghiờn cu chuyờn kho v phn chung Lut HS (tp 1), NXB CAND, H Ni 16 Lờ Cm (2000), Cỏc nghiờn cu chuyờn kho v phn chung Lut HS (tp 3), NXB CAND, H Ni 17 Lờ Cm (2002), Cỏc nghiờn cu chuyờn kho v phn chung Lut HS (tp 4), NXB CAND, H Ni 18 Lờ Cm (2003), Ch nh ng phm v mụ hỡnh lý lun ca nú Lut hỡnh s Vit Nam, Nh nc v phỏp lut, (8) 19 Lờ Cm (2005), Sỏch chuyờn kho sau i hc: Nhng c bn KHLHS (Phn chung), NXB HQGHN, H Ni 20 Lờ Cm (2007), Nghiờn cu so sỏnh cỏc quy nh v Phn chung lut hỡnh s, Chuyờn ging dy Sau i hc, Khoa Lut, i hc quc gia H Ni 21 Lờ Cm (Ch biờn) (2001), Giỏo trỡnh Lut HS Vit Nam (Phn chung), khoa Lut, HQGHN, NXB HQGHN 22 Lờ Cm (Ch biờn) (2003), Giỏo trỡnh Lut hỡnh s Vit Nam (phn cỏc ti phm), khoa Lut, HQGHN, NXB HQGHN 23 Lờ Cm (Ch biờn) (2003), Giỏo trỡnh Lut HS Vit Nam (Phn chung), khoa Lut, HQGHN, NXB HQGHN 24 Lờ Cm (2005), Sỏch chuyờn kho sau i hc; Nhng c bn phỏp lut hỡnh s (Phn chung), tr.457, NXB i hc quc gia H Ni 79 25 ng Vn Doón (1986), Vn ng phm, NXB Phỏp lý, H Ni 26 ng cng sn Vit Nam (1996), Vn kin i hi i biu ton quc ln th VIII, Nxb Chớnh tr quc gia, H Ni 27 Trn Vn (1999), Hon thin cỏc quy inh ca BLHS v cỏc giai on thc hin ti phm, Tp TAND, (5) 28 inh Bớch H (2007), B lut hỡnh s Cng hũa nhõn dõn Trung Hoa, Nxb T phỏp, H Ni 29 Nguyn Vn Hin (2001), Tiờu chun thm phỏn thc trng v nhng yờu cu t thi k i mi, Tũa ỏn nhõn dõn 30 Nguyn Ngc Hũa (1980), Trn Quc Dng phm ti gỡ? Bn v cỏc giai on phm ti v ng phm, Tp TAND, (2) 31 Nguyn Ngc Hũa (2008), Sa i quy nh ca B lut hỡnh s nm 1999 v ng phm v nhng cú liờn quan ỏp ng yờu cu ca hi nhp quc t, Dõn ch v phỏp lut, (S chuyờn ) 32 Nguyn Ngc Hũa (Ch biờn) (1999), T in gii thớch thut ng lut hc HS, lut t tng HS, Trng i hc Lut H Ni, NXB CAND H Ni 33 Nguyn Ngc Hũa (Ch biờn) (2003), Giỏo trỡnh Lut HS Vit Nam ca Trng i hc Lut H Ni, NXB CAND, H Ni 34 Nguyn Ngc Hũa (Ch biờn) (2007), Giỏo trỡnh Lut HS Vit Nam, Tp I, NXB CAND, H Ni 35 Nguyn Ngc Hũa, Lờ Th Sn (2006), T in phỏp lut HS, NXB TP 36 on Vn Hng (2003), ng phm v mt s v thc tin xột x, Tp TAND, (4) 37 Lut Gia Long (1994), Hong Vit lut l, (tp II), NXB Vn húa Thụng tin, thnh ph H Chớ Minh 80 38 Mai Lan Ngc (2012), mt s lý lun v thc tin v nhng loi ngi ng phm lut hỡnh s Vit Nam, lun thc s lut hc, Khoa Lut, i hc Quc gia H Ni 39 Cao Th Oanh (2002), Vn mt ch quan ca ng phm, Tp Lut hc, (2) 40 Ngc Quang (1997), Phõn bin ti phm cú giỳp sc, giỳp sc phm ti v ti phm cú giỳp sc, Tp lut hc, (3) 41 inh Vn Qu (1998), Bỡnh lun ỏn, NXB TPHCM 42 inh Vn Qu (2004), Bỡnh lun khoa hc BLHS nm 1999 (phn chung), NXB TPHCM 43 inh Vn Qu (2004), Bỡnh lun khoa hc B lut t tng HS nm 2003 v xột x s thm, phỳc thm, GT v tỏi phm (Bỡnh lun chuyờn sõu), NXB TPHCM 44 inh Vn Qu (2005), Phỏp lut hỡnh s thc tin xột x v ỏn l NXB Lao ng - Xó hi, H Ni 45 inh Vn Qu (t nm 2003 - 2007), Bỡnh lun khoa hc BLHS nm 1999 (phn cỏc ti phm), NXB TPHCM, gm 10 46 Quc hi (1993), B lut hỡnh s nc Cng hũa xó hi ch ngha Vit Nam nm 1985, NXB CTQG, H Ni 47 Quc hi (2002), Hin phỏp nc Cng hũa xó hi ch ngha Vit Nam nm 1992; sa i, b sung nm 2001, NXB CTQG, H Ni 48 Quc hi (2004), B lut hỡnh s nc Cng hũa xó hi ch ngha Vit Nam nm 1999, NXB CTQG, H Ni 49 Quc hi (2004), B lut t tng hỡnh s ca nc Cng hũa xó hi ch ngha Vit Nam, NXB CTQG, H Ni 50 Quc hi (2005), B lut hỡnh nm 1999 v ton b cỏc bn hng dn thi hnh n nm 2005, NXB TP H Ni 81 51 Lờ Th Sn (1998), V cỏc giai on thc hin hnh vi ng phm, Tp lut hc, (3) 52 TANDTC (2009), Bỏo cỏo v tng kt cụng tỏc nm 2009 v phng hng nhim v cụng tỏc nm 2010 ca ngnh TAND, H Ni 53 TANDTC (2010), Bỏo cỏo v tng kt cụng tỏc nm 2010 v phng hng nhim v cụng tỏc nm 2011 ca ngnh TAND, H Ni 54 TANDTC (2011), Bỏo cỏo v tng kt cụng tỏc nm 2011 v phng hng nhim v cụng tỏc nm 2012 ca ngnh TAND, H Ni 55 TANDTC (2012), Bỏo cỏo v tng kt cụng tỏc nm 2012 v phng hng nhim v cụng tỏc nm 2013 ca ngnh TAND, H Ni 56 TANDTC (2013), Bỏo cỏo v tng kt cụng tỏc nm 2013 v phng hng nhim v cụng tỏc nm 2014 ca ngnh TAND, H Ni 57 Nguyn Trung Thnh (1999), Phm ti cú giỳp sc lut hỡnh s Vit Nam: mt s lý lun v thc tin, Tp Nh nc v phỏp lut, (9) 58 Nguyn Trung Thnh (2002), C s v nhng nguyờn tc truy cu trỏch nhim hỡnh s trng hp phm ti cú giỳp sc, Tp nh nc v phỏp lut, (6) 59 Trn Quang Tip (1997), Ch nh ng phm phỏp lut hỡnh s mt s nc trờn th gii, Tp Nh nc v phỏp lut, (11) 60 Trn Quang Tip (1998), Hon thin ch nh liờn quan n ti phm lut hỡnh s Vit Nam hin nay, Tp tũa ỏn nhõn dõn, (5) 61 Trn Quang Tip (2000), ng phm lut HS Vit Nam, Lut ỏn Tin s Lut hc, Trng i hc Lut H Ni 62 Trn Quang Tip (2002), Lch s lut hỡnh s Vit Nam, NXB Chớnh tr Quc gia, H Ni 82 63 Trn Quang Tip (2007), ng phm lut HS Vit Nam, NXB T phỏp H Ni 64 Trnh Quc Ton (1999), Nhng lý lun v nh ti danh v hng dn gii bi tp, NXB HQGHN 65 Trnh Quc Ton (2001), Chng III - ng phm, sỏch Giỏo trỡnh Lut hỡnh s Vit Nam, Nxb i hc quc gia H Ni, H Ni 66 Trnh Tin Vit (2006), V trng hp trỏch nhim hỡnh s cho ngi t ý na chng chm dt vic phm ti, Khoa hc, (Kinh t - Lut), (2) 67 Vin nghiờn cu Nh nc v phỏp lut (tp th tỏc gi) (1994), Ti phm hc Vit Nam, lut HS v Lut t tng HS Vit Nam, NXB CTQG, H Ni 68 Vin nghiờn cu Nh nc v phỏp lut (tp th tỏc gi) (2000), Ti phm hc Vit Nam, mt s lý lun v thc tin, NXB CAND 69 Trnh Tin Vit (2007), V khỏi nim ti phm lut hỡnh s Vit Nam, Tũa ỏn nhõn dõn, (7) 70 Trnh Tin Vit (2009), V phm ti cha t v cỏc hỡnh thc phm ti khỏc quỏ trỡnh thc hin ti phm, Khoa hc, (Chuyờn san Lut hc), (2) 71 Trnh Tin Vit (2011), Hon thin cỏc quy nh Phn chung BLHS nm 1999 ó c sa i, b sung nm 200, Kim sỏt, (21) 83 [...]... chế định đồng phạm vẫn còn có ý nghĩa về lý luận và thực tiễn, đặc biệt là phục vụ trực tiếp cho địa bàn Thành phố Hà Nội Vì lý do đó, đề tài "Người giúp sức trong đồng phạm theo Luật hình sự Việt Nam (Trên cơ sở nghiên cứu thực tiễn địa bàn thành phố Hà Nội)" nhằm nghiên cứu các dấu hiệu pháp lý hình sự và hình phạt, lý giải nguyên nhân phạm tội, những đặc điểm nhân thân người phạm tội Ở phạm vi luận... cơ sở để từ đó xác định đúng vai trò của họ trong những loại người đồng phạm; các giai đoạn thực hiện tội phạm của người giúp sức trong đồng phạm; tự ý nửa chừng chấm dứt việc phạm tội của người giúp sức trong đồng phạm; các hình thức đồng phạm và trách nhiệm hình sự của người giúp sức trong đồng phạm Khái niệm người giúp sức trong đồng phạm còn là cơ sở pháp lý để phân biệt hành vi đồng phạm của người. .. BLHS Việt Nam về xử lý đối tượng này 3.2 Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của luận văn đúng như tên gọi của đề tài: "Người giúp sức trong đồng phạm theo Luật hình sự Việt Nam (Trên cơ sở nghiên cứu thực tiễn địa bàn thành phố Hà Nội)" 6 Đối tượng nghiên cứu của luận văn được các định gồm 02 vấn đề chính: - Các vấn đề lý luận về người giúp sức trong chế định đồng phạm theo quy định của Luật hình. .. "Người giúp sức trong đồng phạm theo luật hình sự Việt Nam (Trên cơ sở nghiên cứu thực tiễn địa bàn thành phố Hà Nội)" làm đề tài luận văn của mình 2 Tình hình nghiên cứu Dưới góc độ khoa học pháp lý, trong thời gian qua việc nghiên cứu về đồng phạm đã thu hút được sự quan tâm của nhiều nhà nghiên cứu lý luận, luật gia hình sự và cán bộ thực tiễn Đến nay, đã có nhiều công trình nghiên cứu được công bố... luận về người giúp sức trong đồng phạm theo Luật hình sự Việt Nam Chương 2: Người giúp sức theo quy định của Bộ luật hình sự Việt Nam năm 1999 và thực tiễn xét xử các vụ án đồng phạm có liên quan đến người giúp sức trên địa bàn Thành phố Hà Nội (giai đoạn từ năm 1995 đến năm 2013) Chương 3: Hoàn thiện pháp luật và những giải pháp nâng cao hiệu quả áp dụng các quy định của Bộ luật hình sự Việt Nam năm... chí phân biệt người giúp sức với những người đồng phạm khác, trong phần này tác giả trình bày về các loại người trong đồng phạm: 1.2.3.1 Các loại người đồng phạm Người thực hành, người tổ chức, người xúi giục, người giúp sức đều là người đồng phạm Hành vi của những người đồng phạm khác như: người tổ chức, người xúi giục, người giúp sức có sự liên kết thống nhất với hành vi của người thực hành cả về mặt... lịch sử hình thành và phát triển của các quy định pháp luật hình sự nước ta về người giúp sức trong đồng phạm từ năm 1945 đến nay, phân biệt hình thức đồng phạm này với một số hình thức đồng phạm khác mà hiện nay thường có sự nhầm lẫn trong thực tiễn; làm sáng tỏ chế định đồng phạm quy định của Bộ luật hình sự năm 1999; phân tích thông qua nghiên cứu thực tiễn xét xử trên địa bàn thành phố Hà 7 Nội... với hành vi phạm tội của những người đồng phạm khác Do vậy, luật hình sự Việt Nam không coi người giúp sức là đối tượng cần nghiêm trị như những người đồng phạm khác Đó là cơ sở để cơ quan xét xử đưa ra quyết định hình phạt đối với người giúp sức nhẹ hơn so với quyết định hình phạt đối với những người cùng phạm tội trong vụ đồng phạm đó 1.2.3.2 Phân biệt người giúp sức với các loại người khác trong đồng. .. người giúp sức trong đồng phạm và ý nghĩa của việc xác định đúng vai trò người giúp sức trong đồng phạm 1.2.1 Khái niệm người giúp sức trong đồng phạm trong Luật hình sự Việt Nam Theo Th.S Mai Lan Ngọc thì “thuật ngữ người giúp sức đã sớm được đề cập và nhắc tới trong lịch sử lập pháp hình sự nước ta cho đến trước pháp điển hóa lần thứ nhất BLHS năm 1985 với các tên gọi khác như: tòng phạm, người giúp sức ... những người đồng phạm khác 1.2.2 Ý nghĩa của việc xác định đúng vai trò của người giúp sức trong đồng phạm Người giúp sức là một trong những loại người đồng phạm vì thế việc xác định đúng vai trò của người giúp sức trong đồng phạm là cơ sở 20 quan trọng trong việc định tội danh và trách nhiệm hình sự Và để hiểu hết dược vai trò của người giúp sức tác giả hướng tới việc tìm hiểu về đồng phạm nói chung Đồng ...I HC QUC GIA H NI KHOA LUT Lấ TH LOAN NGƯờI GIúP SứC TRONG ĐồNG PHạM THEO LUậT HìNH Sự VIệT NAM (Trên sở nghiên cứu thực tiễn địa bàn Thành phố Hà Nội) Chuyờn ngnh: Lut hỡnh s v t tng hỡnh... GIP SC THEO CC QUY NH CA B LUT HèNH S VIT NAM NM 1999 V THC TIN P DNG CC QUY NH V NGI GIP SC TRONG NG PHM TRấN A BN THNH PH H NI 31 2.1 Ngi giỳp sc theo cỏc quy nh ca B lut hỡnh s Vit Nam nm... NGI GIP SC THEO CC QUY NH CA B LUT HèNH S VIT NAM NM 1999 V THC TIN P DNG CC QUY NH V NGI GIP SC TRONG NG PHM TRấN A BN THNH PH H NI 2.1 Ngi giỳp sc theo cỏc quy nh ca B lut hỡnh s Vit Nam nm 1999