TRNG I HC KINH T QUC DN o0o -CễNG TRèNH THAM GIA XẫT GII GII THNG TI NNG KHOA HC TR VIT NAM NM 2015 Thuc nhúm ngnh khoa hc: Kinh doanh v qun lý (KD2) H Ni, 2015 MC LC DANH MC VIT TT DANH MC BNG DANH MC BIU TểM TT CHNG GII THIU CHUNG V TI NGHIấN CU 1.1 TNH CP THIT CA TI 1.2 I TNG V PHM VI NGHIấN CU 1.3 MC TIấU NGHIấN CU 1.4 CU HI NGHIấN CU 1.5 PHNG PHP NGHIấN CU 1.6 CU TRC NGHIấN CU CHNG C S Lí THUYT 2.1 CễNG TY C PHN 2.1.1 Khỏi quỏt chung 3 2.1.2 Cu trỳc qun tr ca cụng ty c phn 2.1.2.1 Hi ng qun tr 2.1.2.2 Ban giỏm c 2.1.3 Mi quan h gia quyn s hu v quyn qun lý 2.2 S THAM GIA CA N GII VO HOT NG QUN Lí DOANH NGHIP 2.2.1 Cỏc s a dng cụng ty 2.2.2 Cỏc lý thuyt v nh hng ca a dng húa gii tớnh ti hiu qu hot ng ca cụng ty 2.2.2.1 Lý thuyt cho thy s nh hng cú tớnh hai mt (tớch cc v tiờu cc) ca a dng húa gii tớnh ti HQH ca cụng ty: Lý thuyt ngi i din (Agency theory) 2.2.2.2 Lý thuyt cho thy s nh hng tớch cc ca a dng húa gii tớnh ti HQH ca cụng ty: Lý thuyt ph thuc ngun lc (Resource dependence theory) 2.2.2.3 Lý thuyt cho thy s nh hng tiờu cc ca a dng húa gii tớnh ti HQH ca cụng ty: Lý thuyt bn sc xó hi (Social identity theory) 2.3 NH GI HIU QU DOANH NGHIP CHNG TNG QUAN TèNH HèNH NGHIấN CU3 3.1 TNG QUAN CC NGHIấN CU NC NGOI 3.1.1 V tỏc ng ca ph n HQT ti HQH ca cụng ty 3.1.1.1 Nhúm th nht 3.1.1.2 Nhúm th hai 3.1.1.3 Nhúm th ba 3.1.2 V tỏc ng ca n CEO ti HQH ca cụng ty 3.1.2.1 Quan im th nht: n CEO cú tỏc ng tớch cc ti HQH ca cụng ty 3.1.2.2 Quan im th hai: n CEO khụng cú tỏc ng hoc cú tỏc ng tiờu cc ti HQH ca cụng ty 3.1.3 Nhn xột 3.2 TNG QUAN CC NGHIấN CU TRONG NC 3.3 TNH MI, SNG TO, C O CA TI 3.4 PHT TRIN GI THUYT NGHIấN CU 3.4.1 Gi thuyt v nh hng ca s xut hin ph n HQT n hiu qu hot ng ca cụng ty c phn 3.4.2 Gi thuyt v nh hng ca s cõn bng gii tớnh HQT n hiu qu hot ng ca cụng ty c phn 3.4.3 Gi thuyt v nh hng ca t l ph n HQT n hiu qu hot ng ca cụng ty c phn 3.4.4 Gi thuyt v nh hng ca n CEO n hiu qu hot ng ca cụng ty c phn 3.4.4.1 V hiu qu k toỏn (ch tiờu i din: ROA)3 3.4.4.2 V hiu qu th trng (ch tiờu i din: Tobins q) CHNG PHNG PHP NGHIấN CU 4.1 THU THP S LIU 4.2 PHNG PHP O LNG CC BIN 4.2.1 Bin ph thuc 4.2.2 Bin c lp3 4.2.3 Bin kim soỏt 4.3 Mễ HèNH KINH T LNG THC HIN 4.3.1 Mụ hỡnh v n gii hi ng qun tr 4.3.2 Mụ hỡnh v CEO l n gii CHNG PHN TCH KT QU 5.1 THNG Kấ Mễ T 5.1.1 Thng kờ mụ t v ph n hi ng qun tr 5.1.2 Thng kờ mụ t v CEO n 5.1.3 Mụ t cỏc bin mụ hỡnh 5.1.4 Ma trn tng quan cỏc bin mụ hỡnh Bng 5.2: Ma trn tng quan gia cỏc bin 5.2 PHN TCH KT QU HI QUY 5.2.1 Mụ hỡnh v n gii HQT 5.2.2 Mụ hỡnh v CEO l n gii 5.2.3 Kt lun 5.2.4 Gii thớch kt qu mụ hỡnh CHNG THC TRNG, NGUYấN NHN 6.1 THC TRNG BT BèNH NG GII VIT NAM 6.1.1 Bt bỡnh ng c hi vic lm 6.1.2 Bt bỡnh ng thu nhõp 6.1.3 Bt bỡnh ng c hi thng tin v m nhim v trớ qun lớ cp cao 6.1.4 Cỏc chớnh sỏch Nh nc ang ỏp dng 6.1.5 Cỏc chớnh sỏch ca cụng ty 6.2 NGUYấN NHN 6.2.1 nh kin xó hi 6.2.2 Hn ch th trng 6.2.3 Gỏnh nng kộp 6.2.4 S thiu hiu bit phỏp lut ca lao ng n CHNG KINH NGHIM CC NC V MT S XUT CHO VIT NAM 7.1 KINH NGHIM CC NC 7.1.1 Phn Lan 7.1.1.1 o Lut Bỡnh ng gia Ph n v nam gii 19953 7.1.1.2 C quan thuc Chớnh ph thỳc y bỡnh ng gii 7.1.1.3 Mt s t chc cú vai trũ vic thỳc y bỡnh ng gii 7.1.1.4 Mt s chin lc chớnh c s dng thỳc y bỡnh ng gii 7.1.2 Mt s quc gia khỏc Bng 7.1: Chớnh sỏch ca cỏc nc v bỡnh ng gii 7.2 MT S XUT CHO VIT NAM 7.2.1 Tuyờn truyn rng rói t tng bỡnh ng gii mi lnh vc kinh t v xó hi 7.2.2 Hon thin khuụn kh phỏp lớ, m bo thc thi Lut Bỡnh ng gii mt cỏch nghiờm tỳc3 7.2.3 Cn cú chớnh sỏch s dng ngun lc thớch hp v cõn bng gia nam gii v ph n 7.2.4 Doanh nghip cn cụng bng vic tr lng cho cụng nhõn viờn 7.2.5 HQT cú k hoch c th b nhim n gii m nhim vai trũ qun lý 7.2.6 Minh bch quỏ trỡnh b nhim CHNG 8: TNG KT TI V HNG PHT TRIN NGHIấN CU 8.1 TNG KT TI 8.2 HNG PHT TRIN NGHIấN CU PH LC: CC KT QU HI QUY PL1 Mụ hỡnh PL2 Mụ hỡnh PL3 Mụ hỡnh 3 PL4 Mụ hỡnh PL5 Mụ hỡnh PL6 Mụ hỡnh PL7 Mụ hỡnh PL8 Mụ hỡnh PL9 Mụ hỡnh PL10 Mụ hỡnh 10 PL11 Mụ hỡnh 11 PL12 Mụ hỡnh hi quy phõn on TI LIU THAM KHO DANH MC VIT TT BG Board Of Management BKS Board of Supervisors Ban Giỏm c Ban kim soỏt CAPM Capital asset pricing model Mụ hỡnh nh giỏ ti sn CEO Chief Executive Officer Giỏm c iu hnh CTCPJoint stock company Cụng ty c phn DFL Degree of Financial Leverage ũn by ti chớnh DN Company Doanh nghip DNNY Listed Company Doanh nghip niờm yt DY Dividend Yeild Li suõt c tc EBIT Earning Before Interest and Taxes Li nhun trc thu v lói vay EBITDA Earning Before Interest, Taxes, Depreciation and Amortization Li nhun trc thu, lói vay, khu hao v hao mũn EIGE European Institute for Gender Equality Vin bỡnh ng gii chõu u EU European Union Liờn minh Chõu u EVA Economic Value Added Giỏ tr kinh t tng thờm FEM (FE) Fixed effects model Mụ hỡnh nh hng c nh FGLS Feasible generalized least squares Phng phỏp bỡnh phng ti thiu tng quỏt kh thi FIRC Intelligence Financial Research and Consulting T chc Nghiờn cu v T ti chớnh thụng minh (Phỏp) FTSE Financial Times Stock Exchange Ch s c phiu ca cỏc cụng ty cú giỏ tr húa cao nht niờm yt trờn sn chng khoỏn Luõn ụn HQT Board of Directors Hi ng qun tr HOSE Hochiminh City stock exchange Sn giao dch chng khoỏn thnh ph H Chớ Minh HQH Firm Performance Hiu qu hot ng HQTC Financial Performance Hiu qu ti chớnh IFC International Finance Corporation Cụng ty Ti chớnh quc t IFRC Intelligence Financial Research and Consulting Cụng ty T ti chớnh IFRC ILO International Labour Organization T chc Lao ng quc t IPO Initial Public Offering Phỏt hnh ln u cụng chỳng LHPN Womens Union Hi Liờn Hip Ph N LHQ United Nations Liờn Hp Quc LSDV Least square dummy variable Mụ hỡnh hi quy bin gi bỡnh phng ti thiu M&A Mergers and acquisitions Mua bỏn v sỏp nhp NCFAW Nation Committee For the Advancement of Women y ban vỡ s tin b ca ph n OLS Ordinary least squares Phng phỏp bỡnh phng nh nht PE Price to Earnings Ratio H s giỏ trờn thu nhp REM (RE) Random Effects Model Mụ hỡnh nh hng ngu nhiờn ROA Return on Assets T sut li nhun trờn tng ti sn ROE Return on Equity T sut li nhun trờn ch s hu ROI Return On Investment T l hon u t ROIC return on invested capital H s thu nhp trờn u t ROS Return on Sales T sut li nhun trờn doanh thu thun SGDCK Stock exchange Sn giao dch chng khoỏn SMES Small and medium-sized enterprises Cỏc doanh nghip nh v va TG General director Tng giỏm c TNHH Limited Company Trỏch nhim hu hn TSR Total Shareholder Return Tng li nhun em li cho C ụng TTCK Stock market Th trng chng khoỏn UNDP United Nations Development Programme Chng trỡnh phỏt trin Liờn hp quc VCCI Vietnam Chamer of Commerce and Industry Phũng Thng mi v Cụng nghip Vit Nam DANH MC BNG Bng 5.1: Mụ t thng kờ bin ph thuc, bin c lp v bin kim soỏt Bng 5.2: Ma trn tng quan gia cỏc bin Bng 5.3: Kt qu hi quy mụ hỡnh v mụ hỡnh Bng 5.4: Kt qu hi quy mụ hỡnh v mụ hỡnh Bng 5.5: Kt qu hi quy mụ hỡnh v mụ hỡnh Bng 5.6: Kt qu hi quy mụ hỡnh v mụ hỡnh Bng 5.7: Kt qu hi quy mụ hỡnh Bng 5.8: Kt qu hi quy mụ hỡnh theo phng phỏp phõn tớch hi quy phõn on Bng 5.9: Kt qu hi quy mụ hỡnh 10 v mụ hỡnh 11 Bng 7.1: Chớnh sỏch ca cỏc nc v bỡnh ng gii DANH MC BIU Biu 5.1: T l ph n trung bỡnh hi ng qun tr qua cỏc nm Biu 5.2: T l ph n trung bỡnh hi ng qun tr theo ngnh giai on 2007-2013 Biu 5.3: S lng cụng ty cú CEO n qua cỏc nm Biu 5.4: th biu din mi quan h gia t l ph n HQT v Ch s Blau TểM TT Nghiờn cu ny kho sỏt tỏc ng ca ph n v trớ qun lý cp cao ti hiu qu hot ng ca 284 cụng ty c niờm yt trờn s giao dch chng khoỏn Thnh ph H Chớ Minh HOSE khong thi gian nm giai on 2007- 2013 thụng qua phng phỏp phõn tớch d liu mng kt hp thng kờ mụ t Nhúm nghiờn cu nhn thy rng s xut hin ca ph n HQT cú nh hng tớch cc n hiu qu k toỏn ca cỏc doanh nghip, c i din bi h s ROA; v s a dng gii tớnh HQT cng cú tỏc ng tớch cc n hiu qu th trng ca doanh nghip, c i din bi h s Tobins Q Tuy nhiờn t l ph n HQT li tỏc ng n hiu qu doanh nghip theo mụ hỡnh ch U ngc, c chng minh vi bin s i din hiu qu th trng l Tobins Q Nhúm ó xỏc nh c im góy ca t l ph n doanh nghip t hiu qu ti a l 34.96%, tc l t l ph n HQT tng dn v t 34.96% thỡ hiu qu hot ng ca doanh nghip cng s tng dn v t ti a ti mc t l ny, nhng t l ph n HQT vt quỏ t l ny thỡ hiu qu hot ng ca doanh nghip s gim dn Ngoi ra, nghiờn cu cng ch n CEO cú nh hng tớch cc n c hiu qu k toỏn ca doanh nghip c i din bi h s ROA v hiu qu th trng ca doanh nghip c i din bi h s Tobins Q T kt qu nghiờn cu, nhn thy vai trũ ca ph n v cõn bng gii tớnh b mỏy qun lý cỏc cụng ty, nhúm nghiờn cu tỡm hiu thc trng ti Vit Nam, ng thi tỡm kim kinh nghim cỏc nc v a mt s xut cho Vit Nam CHNG GII THIU CHUNG V TI NGHIấN CU 1.1 TNH CP THIT CA TI Gn õy, ti ph n kinh doanh v qun lớ ó c bn n qua cỏc hi tho Sỏng 11/12/2014, khuụn kh chui hi tho sỏng th nm hng tun ca Khoa Kinh t - Thng mi, b Marie Thộrốse Claes, giỏo s trng Louvain School of Management, ó trỡnh by ti Ph n qun lý doanh nghip (Women in Management) Din gi ó nờu kt qu ca mt s cụng trỡnh nghiờn cu chng minh nng lc qun lý ca n N gii cng nhng v trớ cao cng lm tt vai trũ ca mỡnh, cú sỏng kin v thc hin ti cựng nhng sỏng kin ca mỡnh Tuy nhiờn, theo bui Ta m v Giao lu vi ch Ph n lónh o v Bc trn Vụ hỡnh c phi hp t chc bi Ngõn hng Th Gii ti Vit Nam v Vin Liờn kt v Trao i Quc t Trớ Vit (thuc i hc Tụn c Thng) vo ngy 26/03/2013; c iu khin bi b Tụn N Th Ninh Vin trng Vin Trớ Vit, v cú s tham gia ca din gi n thnh t v giu kinh nghim thỡ ó cú nhng bc trn vụ hỡnh ngn cn ngi ph n ti v trớ lónh o; bao gm gỏnh nng trỏch nhim i vi gia ỡnh, c bit l i vi vic nuụi v chm súc con; cng nh nh kin t nam gii v xó hi Ta cú th nhn thy rng, xó hi ngy cng phỏt trin, s bỡnh ng nam n cng ngy cng c quan tõm nhiu hn Thc t ó chng minh rng, ngy cng cú nhiu ph n tham gia vo cỏc lnh vc m trc õy ch cú nam gii m nhim, v c chớnh tr hay kinh t Chỳng ta khụng th khụng cụng nhn s thnh cụng ca nhng ngi ph n lnh vc kinh doanh nh: B Thỏi Hng, tng giỏm c Ngõn hng Thng mi C phn Bc , Ch tch HQT TH True Milk; B Mai Kiu Liờn - ch tch HQT kiờm tng giỏm c Vinamilk (VNM); B Mai Thanh - Ch tch kiờm CEO cụng ty c phn C in lnh (REE), va c Tp Forbes vinh danh danh danh sỏch nhng n doanh nhõn thnh cụng nht chõu Nhng thnh cụng ca nhng ngi ph n ny cú th xem l mt ng lc cỏc ngi ph n khỏc phn u, khng nh mỡnh, cú c v trớ nht nh xó hi Vit Nam t lõu s hu t l tham gia lc lng lao ng ca n gii luụn mc cao Khong 73% ph n Vit Nam cú mt lc lng lao ng (mt nhng t l cao nht ton cu), so vi 82% nam gii S chờnh lch (9%) ny tng i thp so vi mc trung bb ỡnh ca th gii (khong 25%) (theo ILO, 2015) Tuy nhiờn, vic tham gia hot ng kinh t ca ph n l mt thỏch thc trờn thc t Mc dự chim gn mt na lc lng lao ng, lao ng n ti Vit Nam ớt nm gi cỏc v trớ qun lý cp cao Bỏo cỏo ca T chc Lao ng Quc t (ILO) nm 2015 cú ta Ph n kinh doanh v qun lý: Trờn phỏt trin cho thy Vit Nam xp th 76 trờn tng s 108 quc gia v t l ph n tham gia qun lý Vic phỏi n b hn ch tip cn cỏc v trớ quyt nh l kt qu ca thc tin phõn bit i x da trờn gii tớnh khỏc ti ni lm vic, bt u t quỏ trnh tuyn dng, cho ti nhng khú khn cõn bng cụng vic v cuc sng gia b ỡnh, n cỏc c hi o to v thng tin nc ngoi, nhng nghiờn cu v mi quan h gia ph n nm quyn qun lý v hiu qu hot ng ca cụng ty ó c trin khai nhiu v cng cú nhiu kt qu khỏc Tuy nhiờn, sau thi gian tỡm hiu v nghiờn cu k lng cỏc nghiờn cu trc õy, nhúm tỏc gi nhn thy rng, cỏc nghiờn cu v ch ny ti Vit Nam hin cũn cha nhiu; c bit l cỏc nghiờn cu chuyờn sõu c thc hin trờn i tng mu ln, thi gian nghiờn cu di li cng him hoi Hn na, vic ỏp nguyờn mt mụ hỡnh nghiờn cu c th v s tỏc ng ca n gii qun lý ti HQH cụng ty ca nc ngoi vo Vit Nam l khụng phự hp hon cnh cng nh mụi trng ỏp dng l hon ton khỏc Chớnh vỡ nhng lý ú, nhúm tỏc gi quyt nh s nghiờn cu thc hin ti da trờn mụ hỡnh nghiờn cu cú a cỏc yu t ỏnh giỏ phự hp vi Vit Nam: nh hng ca n gii vai trũ ngi qun lý cp cao ti hot ng ca cỏc cụng ty niờm yt trờn sn HOSE 1.2 I TNG V PHM VI NGHIấN CU i tng nghiờn cu ca ti l: Kh nng hot ng ca cỏc cụng ty niờm yt trờn sn giao dch HOSE Phm vi nghiờn cu: - V thi gian nghiờn cu: Khong thi gian c chn lm ti l 2007-2013 Nguyờn nhn la chn mc thi gian ny l giai on 2007-2013 l giai on thớch hp thu thp d liu ca cỏc cụng ty niờm yt trờn s giao dch chng khoỏn vỡ nm 2007 l thi im bựng n ca th trng chng khoỏn vi hng lot cỏc cụng ty niờm yt mi v khong thi gian t nm 2007-2008 Xem xột thi gian di nh vy s lm vic ỏnh giỏ vai trũ ca ph n Hi ng qun tr v tng giỏm c s cho kt qu rừ rng hn - V khụng gian nghiờn cu: ti thc hin nghiờn cu trờn cỏc DNNY trờn s giao dch chng khoỏn TP HCM ti cng ó loi tr cỏc t chc ti chớnh nh ngõn hng, cụng ty ti chớnh v cỏc cụng ty khụng cú thụng tin tớnh toỏn khong thi gian ny 1.3 MC TIấU NGHIấN CU ti nghiờn cu nhm thc hin cỏc mc tiờu sau: Lm rừ tỏc ng ca ph n qun lý (vi vai trũ l thnh viờn HQT hay CEO) ti HQH (hiu qu k toỏn v hiu qu th trng) ca cụng ty c niờm yt trờn HOSE i vi hu ht cỏc cụng ty c phn thỡ hiu qu hot ng l mt quan trng Vic ỏnh giỏ hiu qu hot ng giỳp cỏc cụng ty cú cỏi nhỡn ỳng n v kh nng, th mnh cng nh nhng hn ch quỏ trỡnh hot ng ca mỡnh Mt khỏc, vic nghiờn cu tỏc ng ca ph n qun lý n hiu qu hot ng cng l mt quan trng v cn thit bi cnh kinh t, xó hi Vit Nam hin Vic nghiờn cu ny s úng gúp vo c s lý lun cho cỏc nh qun tr quỏ trỡnh iu hnh cụng ty cng nh giỳp cỏc nh u t v ngoi nc xõy dng cho mỡnh chin lc u t hp lý Ngoi ra, mt kt lun v s nh hng tớch cc ca ph n qun lý ti hiu qu hot ng ca cỏc cụng ty cú th h tr thay i nhn thc, chớnh sỏch ca Nh nc dn ti s hin din nhiu hn ca ph n, khụng ch lnh vc kinh t a xut v gii phỏp nõng cao hiu qu hot ng cng nh ci thin t l ph n tham gia vo qun lý cỏc cụng ty c phn Vit Nam 1.4 CU HI NGHIấN CU Nhm thc hin c cỏc mc tiờu ó nờu trờn, ti cn tr li c cỏc cõu hi nghiờn cu tng ng sau: Hiu qu hot ng ca cỏc cụng ty c phn c niờm yt trờn sn chng khoỏn Thnh ph H Chớ Minh chu nh hng nh th no t s cú mt ca n gii vai trũ ngi qun lý cp cao? S tham gia ca ph n Hi ng qun tr hay Ban giỏm c s tỏc ng th no n hiu qu doanh nghip, liu cú s khỏc bit ph n ch khụng phi nam gii l ngi nm quyn qun lớ? Thc trng s tham gia ca ph n qun lý hin ti cỏc cụng ty c niờm yt trờn HOSE l nh th no? Lm th no ci thin t l ph n tham gia vo qun lý cỏc cụng ty c phn Vit Nam v nõng cao hiu qu hot ng ca cỏc cụng ty ny 1.5 PHNG PHP NGHIấN CU tr li cỏc cõu hi nghiờn cu nờu trờn, nhúm nghiờn cu tin hnh so sỏnh v chn phng phỏp nh lng cỏc bin phự hp kh nng thu thp s liu t thc t T cụng thc nh lng ó chn, tin hnh thu thp s liu t cỏc bỏo cỏo ti chớnh ó kim toỏn ca mu 284 cụng ty nim yt trờn HOSE nm t nm 2007-2013 Sau ó cú cỏc bin, nghiờn cu s dng phng phỏp thng kờ phõn tớch thc trng c cu gii tớnh hi ng qun tr cng nh s xut hin ca n gii vi cng v CEO ca cỏc cụng ty, t ú rỳt cỏi nhỡn tng quan cng nh xem xột mi tng quan gia cỏc bin vi hiu qu doanh nghip núi chung v mi tng quan gia cỏc bin núi riờng Cui cựng, dựng phõn tớch hi quy mụ hỡnh d liu x lý v phõn tớch d liu tr li cho cõu hi nghiờn cu Trong bi nghiờn cu ny, d liu c s dng nghiờn cu l d liu mng, cha cỏc quan sỏt ca chui thi gian v ca nhiu i tng Thụng qua kt hp cỏc chui thi gian ca cỏc quan sỏt theo khụng gian, d liu mng cung cp nhng d liu cú nhiu thụng tin hn, a dng hn, ớt cng tuyn hn gia cỏc bin s, nhiu bc t hn v hiu qu hn D liu mng cú th phỏt hin v o lng tt hn nhng nh hng m khụng th quan sỏt d liu chui thi gian thun tỳy hay d liu chộo theo khụng gian thun tỳy x lý d liu mng, nhúm nghiờn cu nhn thy cú th s dng cỏc phng phỏp c lng nh mụ hỡnh hi quy gp (Pooled OLS), mụ hỡnh hi quy bin gi bỡnh phng ti thiu (Least Square Dummy Variable - LSDV), mụ hỡnh cỏc nh hng c nh (FEM), mụ hỡnh cỏc nh hng ngu nhiờn (REM) Trong ú, c lng hi quy OLS thụng thng c s dng nu b qua bỡnh din khụng gian v thi gian ca d liu kt hp Tuy nhiờn, phng phỏp c lng ny s lm lch mi quan h thc t gia bin ph thuc v cỏc bin c lp, lm giỏ tr c lng sai lch nhiu vi giỏ tr thc t ca bin ph thuc, sai s chun thng cú ca phng phỏp ny thỡ l 82,0 Tham gia vo vic lm ca ph n Phn Lan l c bit cao, vi 47,8% ph n tui lao ng cú vic lm ton thi gian, so vi s 55,7% ca nam gii Nhng yu t chớnh ó to bỡnh ng gii Phn Lan: 7.1.1.1 o Lut Bỡnh ng gia Ph n v nam gii 1995 o lut ny bao hm mt s quy nh nh sau: Cỏc ngha v ca nh chc trỏch v vic thỳc y bỡnh ng tt c cỏc hot ng ca mỡnh; T l n gii ti thiu cỏc t chc quc gia v thnh ph; Cỏc ngha v ca ngi lao ng v cỏc t chc giỏo dc, chng hn nh vic s dng cỏc bỡnh ng cú k hoch cho nhng t chc cú hn 30 nhõn viờn; Cm phõn bit i x; Cm quy ri tỡnh dc, gii tớnh; v Bi thng trng hp quy ri hay phõn bit i x 7.1.1.2 C quan thuc Chớnh ph thỳc y bỡnh ng gii B Xó hi v sc khe (MSAH) cú trỏch nhim thỳc y bỡnh ng gii trờn c nc Ngoi ra, cũn bn c quan khỏc: The Gender Equality Unit (thuc MSAH): Nhm mc ớch thỳc y bỡnh ng gii v loi b phõn bit i x trờn c s gii ti Phn Lan Cỏc n v chun b v thi hnh cỏc chớnh sỏch ca chớnh ph Phn Lan v bỡnh ng gii Thanh Tra v Bỡnh ng (The Ombudsman for Equality): c quan c lp, chu trỏch nhim thỳc y bỡnh ng gii Cung cp hng dn v t v quyn v thc hin giỏm sỏt, bo v cỏc nhúm gii thiu s chng li phõn bit i x ng thi theo dừi, thc hin bỡnh ng gia ph n v nam gii cỏc lnh vc khỏc ca xó hi; Hi ng bỡnh ng gii (The Council for Gender Equality): c quan t qun lý nh nc Nú c b nhim nhim theo tng k bu c Quc hi Gúp phn vo vic quyt nh, xỏc nh v a nhng bỡnh ng gii mi; Ban bỡnh ng gii (The Gender Equality Board): Ban c lp ca MSAH giỏm sỏt v cho ý kin vi To ỏn v vic thc thi o Lut Bỡnh ng gii ca cỏc cỏ nhõn, t chc 7.1.1.3 Mt s t chc cú vai trũ vic thỳc y bỡnh ng gii Quc hi Phn Lan cú mt tiu ban gii quyt cỏc v bỡnh ng; C quan An ton v sc khe lao ng (Occupational Health and Safety authorities) giỏm sỏt vic tuõn th lut bỡnh ng gii ti ni lm vic; Cỏc t chc s dng lao ng v giỏo dc cú trỏch nhim thc thi theo o Lut Bỡnh ng lp k hoch bỡnh ng cho vic thỳc y bỡnh ng gii iu ny phi c a vo hnh ng nu t chc ú cú hn 30 nhõn viờn (European Commission, May 2011, Exchange of Good Practices on Gender Equality: Comments paper Finland) 7.1.1.4 Mt s chin lc chớnh c s dng thỳc y bỡnh ng gii Lng ghộp gii iu ny nhm m bo quan im v gii c bao hm tt c cỏc lnh vc ca vic quyt nh Cỏc c quan chc nng phi xỏc nh trc gii tớnh tỏc ng nh th no ti cỏc hot ng v quyt nh, ngn chn trc tip v giỏn tip phõn bit i x v tớch cc thỳc y bỡnh ng gii Ngoi ra, cỏc cụng chc u c o to vic thc hin lng ghộp gii o lut Bỡnh ng v K hoch hnh ng ca Chớnh ph v Bỡnh ng gii (The Equality Act and the Government Action Plan for Gender Equality) y thỏc cho cỏc c quan chc nng thc hin cỏc k hoch ca mỡnh i vi vic lng ghộp gii Tt c cỏc B c giao nhim v thit lp bỡnh ng gia cỏc nhúm lm vic lp k hoch v thc hin lng ghộp gii Chớnh sỏch tr lng cụng bng (Equal Pay) Chớnh ph v T chc lao ng trung ng cú a mt cam kt thỳc y mc lng cụng bng Mc ớch l khong cỏch lng gia hai gii gim t 20% nm 2006 xung 15% vo nm 2015 Trong nm 2012, khong cỏch tin lng l 17% Chin lc gii quyt s chờnh lch lng bao gm: Hp ng chớnh sỏch; Gim chờnh lch gii da trờn s phõn bit cỏc ngnh ngh; Phỏt trin cỏc h thng toỏn; v H tr cho phỏt trin s nghip ca ph n Mc dự cú mc bỡnh ng gii cao nht EU27 (c xỏc nh bi cỏc ch s EIGE), Phn Lan cng cũn nhiu tn ti xung quanh bỡnh ng gii cn phi tip tc phn u ú l: S khỏc bit v tin lng gia nam v n Thu nhp ca lao ng n ch bng 82% so vi nam gii Vn ny ó tn ti nhiu thp k Bờn cnh ú l s cõn bng gia cụng vic v gia ỡnh Phn Lan ang tip tc phỏt trin cỏc chớnh sỏch t c bỡnh ng tuyt i Mc tiờu chớnh sỏch cho n nm 2020 bao gm: Nõng cao bỡnh ng gii theo k hoch quy nh Lut Bỡnh ng; Tng cng bo v, khụng phõn bit thụng qua phỏp lut; Ngun lc cho bỡnh ng gii phi c tng lờn; Quy nh v lng ghộp gii s c cng c; i din bỡnh ng ca gii s c thng chc qun lý cp cao chớnh quyn trung ng v cỏc khu vc t nhõn; v Mt t l vic lm cao s c thụng qua nhn thc v gii tớnh kinh t v chớnh sỏch vic lm 7.1.2 Mt s quc gia khỏc Chớnh ph ca mt s quc gia, c bit l cỏc quc gia chõu u, ó quyt nh phi cú hnh ng trit tng s lng ph n ban lónh o Na Uy ó thụng qua mt o lut vo nm 2003 quy nh rng tt c cỏc cụng ty cú tờn danh sỏch phi cú 40% thnh viờn ban iu hnh l ph n vo nm 2008 Tõy Ban Nha cng ó thụng qua mt o lut tng t vo nm 2007 Ngy 6/7/2011, Ngh vin chõu u ó thụng qua mt ngh quyt kờu gi phỏp lut EU quy nh phi cú ớt nht 40% gh ban giỏm sỏt ca cỏc cụng ty niờm yt dnh cho n gii vo nm 2020 Ngh quyt ny khụng ộp buc cỏc nc thnh viờn lm bt c iu gỡ, nhng nú phn ỏnh mt tõm lý lõy lan gia cỏc nc thnh viờn M, Canada khụng yờu cu t l n gii ti thiu, nhng cỏc quy nh mi ca y ban Chng khoỏn v Hi oỏi khuyn khớch cỏc cụng ty t nguyn cam kt s lm bt c iu gỡ tng tớnh a dng ban qun lý Mt s nn kinh t ln Chõu li cú nhng hng i khỏc gii quyt ny Bng di õy tng kt mt lot cỏc gii phỏp ó c th nghim trờn cỏc th trng khỏc v nhng s mi nht cú sn v tin (Theo s liu mi nht t Catalyst) Bng 7.1: Chớnh sỏch ca cỏc nc v bỡnh ng gii Nc Chớnh sỏch Tin trỡnh c Sn giao dch chng khoỏn c hng dn, yờu cu cỏc cụng ty tit l s lng ph n l nhõn viờn, qun lý cp cao v l thnh viờn HQT Ph n chim 13,5% HQT ca cỏc cụng ty thuc ASX200, tng t 8,4% vo cui nm 2010 o Vo gia thỏng nm 2011, Chớnh ph o ó ng ý thc hin t l n gii ti thiu cho n Ban giỏm sỏt ca cỏc cụng ty i chỳng Mt ch tiờu 25% c a vo nm 2013 v s tng lờn 35% vo nm 2018 Tuy nhiờn, chớnh ph khụng x pht i vi vic khụng tuõn th ó c thit lp H hy vng l nhng cụng ty t nhõn khỏc s theo gng ca cỏc cụng ty i chỳng 7,5% cỏc thnh viờn hi ng qun tr l ph n B Quc hi B ó thụng qua mt k hoch thỏng nm 2011 buc cỏc cụng ty i chỳng, v cỏc cụng ty c niờm yt trờn th trng chng khoỏn, phi cung cp cho ph n 30% s gh cỏc ban qun lý Di quy nh mi, mi ln mt thnh viờn hi ng qun tr i, phi c thay th bi mt ngi ph n cho n t l n gii ti thiu c thc hin Cỏc cụng ty s cú sỏu nm t c cỏc mc tiờu, vi nhng doanh nghip nh v va (SMES) s cú tỏm nm Thnh viờn ca hi ng m khụng t c t l n gii ti thiu s mt nhng li ớch i kốm vi cụng vic ca h 7,5% cỏc thnh viờn hi ng qun tr l ph n Canada Trong ngõn sỏch nm 2012, Chớnh ph ngh thnh lp Hi ng t ca cỏc nh lónh o t khu vc t nhõn v cụng cng thỳc y s tham gia ca ph n vo HQT doanh nghip Ph n chim 14,5% thnh viờn HQT top 500 cụng ty ln nht ca Canada EU y ban chõu u ang theo dừi s tin b ca vic ph n hin din HQT v ó thit lp mt mc tiờu 40% vo nm 2020 14% thnh viờn HQT ca cỏc cụng ty niờm yt hin l ph n, tng t 12% nm 2010 Phỏp Quc hi ó thụng qua mt d lut vo gia thỏng nm 2011, ỏp dng t l n gii ti thiu 40% cho n o din yt cụng ty vo nm 2017 T l n gii ti thiu cng bao gm mt mc tiờu 20% vo nm 2014 Cỏc bin phỏp trng pht i vi vic khụng tuõn th c c l s vụ hiu v phi np phớ i vi tt c cỏc thnh viờn hi ng qun tr T l ph n HQT tng t 8% nm 2008 lờn 12% nm 2010 v ti 14% hin n B Ti chớnh ó xut qui nh mi loi cụng ty phi cú ớt nht mt n giỏm c Tuy nhiờn, Quc hi cha quyt nh v iu lut ny 5,3% cỏc thnh viờn hi ng qun tr l ph n Malaysia Tt c cỏc cụng ty vi hn 250 nhõn viờn c yờu cu phi cú ớt nht 30% ph n HQT hoc cỏc v trớ qun lý cp cao vo nm 2016 11/2011, t l ph n cỏc v trớ cp cao 200 cụng ty niờm yt trờn Bursa Malaysia l 7,6% Na Uy - 2/2002, chớnh ph ó a mt thi hn l 7/2005 cho cỏc cụng ty t nhõn niờm yt trờn th trng nõng cao t l ph n HQT ca h n mc 40% - 7/2005, t l ny ch mc 24%, - 1/2006, lut ó c thit lp, cho cụng ty mt thi hn cui cựng l 1/2008, sau ú h s phi i mt vi khon tin pht hoc thm úng ca - Tuõn th ó t c y vo nm 2009 t c mc tiờu 40% ca ph n trờn hi ng qun tr vo nm 2009 Nam Phi Chớnh sỏch liờn quan n Trao quyn kinh t en (Black economic empowerment) nhm mc ớch tng mc a dng v chng tc cp hi ng qun tr v ó giỏn tip lm tng t l ca ph n HQT Chng t bỡnh ng gii ang c hon tt iu ny cú th cho chớnh ph quyn lc buc cỏc cụng ty phi b nhim ph n n mt na tt c cỏc v trớ hng u 15,8% ca cỏc thnh viờn hi ng qun tr l ph n Tõy Ban Nha ó thụng qua Lut bỡnh ng gii vo nm 2007, bt buc cỏc cụng ty i chỳng v 35 cụng ty t IBEX vi hn 250 nhõn viờn phi t c t l ti thiu 40% mi gii tớnh HQT vo nm 2015 Cụng ty t tiờu chun ny s c cp quy ch u tiờn vic phõn b cỏc hp ng chớnh ph nhng khụng cú bin phỏp trng pht chớnh thc no i vi cỏc cụng ty khụng t tiờu chun T l ph n ó tng t 6,2% nm 2006 ti 11.2% vo u nm 2011 Anh Lut Qun tr doanh nghip ca Anh cú nhc n yờu cu v vic thụng tin minh bch cụng bng quỏ trỡnh tuyn dng v b nhim HQT bỏo cỏo thng niờn ca doanh nghip Lut ny cng cú quy nh v vic tỡm kim v b nhim nhõn lc cho HQT cn c da trờn giỏ tr ngi, nhng tiờu chun khỏch quan v cú quan tõm thớch ỏng n li ớch ca vic a dng húa gii tớnh ca HQT Chớnh ph ó yờu cu cỏc cụng ty FTSE 100 t t l ti thiu 25% ph n HQT vo nm 2015 v tip tc ngh tt c 350 cụng ty FTSE nờn t ch tiờu t l phn trm n gii ca h cho nm 2013 v nm 2015 Cỏc mc tiờu ny l khụng bt buc v c thit k khuyn khớch vic n gii tham gia vo qun lý hng u Thỏng 10/2011, 96% cỏc cụng ty FTSE ó a nhng thụng tin v s minh bch ca quỏ trỡnh b nhim vo bỏo cỏo thng niờn, v 76% a cỏc thụng tin chi tit v quỏ trỡnh vo bỏo cỏo c bit cú 20% cú nhc n vic a dng gii tớnh HQT n cui nm 2011, ph n chim 16% v trớ FTSE 100, tng t 12,2% nm 2009 v 7,2% vo nm 2001 (Ngun: Tng hp ca nhúm nghiờn cu) Nhn xột: - Nhng ngi ng h t l n gii ti thiu dn cỏc bng chng v cụng ty t hiu qu cao cú giỏm c n chng minh rng t l n gii ti thiu s mang li li ớch cho cỏc cụng ty v c ụng ca h Nhng ph n m cỏc cụng ty t nguyn ch nh vo ban qun lý hu ht l nhng ngi xut sc - Tuy nhiờn, di ỏp lc ca t l n gii ti thiu, s cú nhng ph n c vo ban qun lý khụng phi vỡ cú kh nng thc s m ch bi s tr giỳp ca t l n gii ti thiu Bng chng l Na Uy, quc gia chõu u u tiờn ỏp t t l n gii ti thiu nghiờm ngt, ó cho thy bt buc nh hng xu n doanh nghip Quc hi Na Uy cú n 9% nm 2003, sau ỏp dng lnh s ny ó lờn ti 40% ph n vũng nm Nhiu ph n cú c v trớ nh t l n gii ti thiu ch trng by T l thnh viờn n hi ng qun tr Na Uy gp gn ln so vi s lng giỏm c iu hnh tuõn th quy nh ny, cỏc cụng ty Na Uy ó bt nhiu ph n ớt kinh nghim hn so vi ngi lónh o c, ú hiu qu ca cụng vic khụng c nõng cao Ngoi ra, Chớnh ph cỏc nc cng n lc ginh quyn li cho ph n Mt s nc ó c gng ht sc giỳp ph n cõn bng s nghip v gia ỡnh Nh tr, trng mm non c tr giỏ Phỏp v cỏc nc Bc u ó cú chớnh sỏch tr giỳp vi vic chm súc tr em Trng hc cụng lp cng kiờn nhn m ca n tn ti Ngc li hon ton, cỏc trng hc M v Anh, m ca rt sm trc trc ngy lm vic ca mt ngi ln bt u Thc hin cỏc chớnh sỏch khuyn khớch ph n ngh ngn hn v tr li cụng vic sm hn sau sinh: c, cha m c hng 14 thỏng thu thu nhp Cỏc cụng ty khp mi ni c gng tỡm cỏch giỳp nhõn viờn sp xp cụng vic v cuc sng gia ỡnh Tin b cụng ngh giỳp thc hin iu ny d dng hn Nh cú mng li Internet rng khp, nhiu nhim v cú th c thc hin ti nh Gn 20% lao ng ca M lm vic t xa nm ngoỏi 7.2 MT S XUT CHO VIT NAM Trờn ton cu, cỏc quc gia, doanh nghip, t chc nhn thc ngy cng rừ nhu cu cn gii quyt cỏc v cụng bng gii tớnh ni lm vic tng s lng ph n v trớ lónh o, bao gm Ban iu hnh v HQT Cú nhng lý thuyt phc cho cỏc t chc tng tớnh i din ca ph n cỏc v trớ cp cao C cu qun lý phn ỏnh a dng gii tớnh, m bo rng ph n c th hin ỳng vai trũ quyt nh cú th to li ớch cho cỏc t chc thụng qua tng hiu qu hot ng cng nh danh ting, húa ca cụng ty; hn th na cũn tng li ớch cho cng ng cng nh tng li ớch cho chớnh ph n Do ú, mi cỏ nhõn, t chc c hng li t vic a dng húa gii tớnh qun lý cn thc hin cỏc bin phỏp tng t l n gii v trớ lónh o T kinh nghim cỏc nc ó cú thnh cụng nht nh vic gii quyt bỡnh ng gii, nhúm xut mt sụ gii phỏp ci thin thc trng bt bỡnh ng gii ti Vit Nam nh sau: 7.2.1 Tuyờn truyn rng rói t tng bỡnh ng gii mi lnh vc kinh t v xó hi Ti Vit Nam, t tng trng nam khinh n khụng ch em li h qu xu i vi nam gii i x vi n gii m cũn nh hng ln n gii n, n ngi ph n nhn thc ỳng v v trớ, vai trũ, kh nng ca mỡnh so vi nam gii, i vi gia ỡnh v xó hi.Cỏc hỡnh thc tuyờn truyn, giỏo dc v bỡnh ng gii, c bit cụng tỏc tuyờn truyn ca cỏc cp Hi Ph n t Trung ng n c s ó giỳp cho cỏc nh Lónh o, qun lý cng nh cỏc c quan Nh nc thy rừ nguy c, thc trng ca bt bỡnh ng gii ang ngn cn s phỏt trin ca quc gia, ng thi gúp phn nõng cao nhn thc cho i ng cỏn b lónh o ng v chớnh quyn cỏc cp v tm quan trng ca bỡnh ng gii i vi s phỏt trin ca t nc Qua cỏc hỡnh thc tuyờn truyn ó ch rừ trỏch nhim ca cỏc nh lónh o, qun lý cỏc cp phi trin khai lng ghộp gii vo cỏc chng trỡnh phỏt trin kinh t - xó hi a phng mt cỏch cú hiu qu, ó lm thay i nhn thc v gii ca cỏc nh lónh o, qun lý Trong kinh doanh, cn to ng lc ph n ch ng hn vic th hin bn thõn, cn cú k hoch lm thay i nhn thc v thúi suy ngh t c v nh kin v ro cn xó hi i vi ph n 7.2.2 Hon thin khuụn kh phỏp lớ, m bo thc thi Lut Bỡnh ng gii mt cỏch nghiờm tỳc T thay i nhn thc ó tin ti b sung, hon thin cỏc chng trỡnh, chớnh sỏch cú trỏch nhim gii hoc lng ghộp gii vo vic xõy dng chng trỡnh v k hoch phỏt trin quc gia S i Lut bỡnh ng gii nm 2006 th hin mt s tin b vt bc xõy dng nn tng phỏp lý cho bỡnh ng gii ti Vit Nam Lut ny quy nh nam gii v ph n i x bỡnh ng ti ni lm vic, v mt tuyn dng, tin lng, tin thng, bo him xó hi, iu kin lm vic, o to v thng tin (Chng II, iu 13) Kinh nghim t Phn Lan, B Xó hi v sc khe (MSAH), Thanh Tra v Bỡnh ng, Hi ng bỡnh ng gii l nhng c quan cú trỏch nhim thỳc y bỡnh ng gii trờn c nc, m bo B lut Bỡnh ng gii c thc hin mt cỏch nghiờm tỳc Nh vy, Vit Nam cn cú quy nh c th, rừ rng nhng c quan chu trỏch nhim thi hnh v c thỳc, giỏm sỏt cht ch, cú s cụng bng minh bch thc thi phỏp lut, to iu kin thun li cho ph n phỏt trin bn thõn, tin n mc tiờu bỡnh ng gii 7.2.3 Cn cú chớnh sỏch s dng ngun lc thớch hp v cõn bng gia nam gii v ph n Nhiu nc trờn th gii ó cú nhng chớnh sỏch lm cõn bng gii lao ng, nh: B buc cỏc cụng ty i chỳng, v cỏc cụng ty c niờm yt trờn th trng chng khoỏn, phi cung cp cho ph n 30% s gh cỏc ban qun lý; y ban Chõu u thit lp mc tiờu 40% n HQT n nm 2020; Malaisia quy nh tt c cỏc cụng ty vi hn 250 nhõn viờn c yờu cu phi cú ớt nht 30% ph n HQT hoc cỏc v trớ qun lý cp cao vo nm 2016 Nh vy, nh nc cú th ỏp dng cỏc mc quy nh v n gii kinh doanh tng t nh trờn, cỏc cụng vic trc õy ch dnh cho nam gii s c ph n th sc v th hin giỏ tr bn thõn Cn cú mt s cụng bng nht nh tuyn dng vic lm, c hi lm vic nhng lnh vc cú thu nhp cao hn c tri u cho c nam gii v ph n Nhng li mũn suy ngh cụng vic ch dnh cho n ụng, cụng vic ch dnh cho ph n cn c thay i, to nờn mt xó hi bỡnh ng gii Cỏc nh qun tr cp cao cn cú cỏi nhỡn tng quan, i mi v tuyn dng, a mt danh mc nhng yờu cu ph hp qung cỏo tuyn dng, c ph n v nam gii u cú th tham gia v th sc vai trũ mi 7.2.4 Doanh nghip cn cụng bng vic tr lng cho cụng nhõn viờn Cỏc doanh nghip phi cú cỏi nhỡn ỳng n hn v lao ng ph n v nam gii, bỡnh ng tr tin lng cho cụng nhõn viờn, giỳp ph n cú c hi ci thin cuc sng Nh Phn Lan, Chớnh ph v T chc lao ng trung ng cú a mt cam kt thỳc y mc lng cụng bng Mc ớch l khong cỏch lng gia hai gii gim t 20% nm 2006 xung 15% vo nm 2015 Vn k nng cn c u tiờn bi vỡ ny c xem l mt yu t chớnh hn ch cỏc c hi kinh t ca ngi ph n Do ú cn c bit tng cng u t, khuyn khớch nõng cao trỡnh hoỏ cao, nh bc i hc, cao ng Nờn to iu kin cho ngi lao ng cú th hon thnh bc hc ny nhm tng mc lng cho lao ng n, di cỏc hỡnh thc nh t hc n thi, hc t xa, bui ti, ngoi gi lm vic Khuyn khớch o to mc cao khụng ch m rng phm vi la chn kinh t m cũn tng kh nng c bt ca ngi ph n v nm gi nhng trỏch nhim qun lý v quyt nh 7.2.5 HQT cú k hoch c th b nhim n gii m nhim vai trũ qun lý Kinh nghim cỏc nc vic lờn k hoch cho s lng n gii HQT: Na Uy ó thụng qua mt o lut vo nm 2003 quy nh rng tt c cỏc cụng ty cú tờn danh sỏch phi cú 40% thnh viờn ban iu hnh l ph n vo nm 2008; Chớnh ph Anh ó yờu cu cỏc cụng ty FTSE 100 t t l ti thiu 25% ph n HQT vo nm 2015 Ngoi bin phỏp can thip ca nh nc nh ti cỏc quc giỏ khỏc trờn õy, thỡ ti Vit Nam, HQT cụng ty núi chung v Ch tch HQT núi riờng cn cú k hoch c th cho vic cú bao nhiờu n s tham gia vo HQT mi nhim kỡ, a nhng chin lc rừ rng cho vic thit lp cõn bng gii tớnh theo dừi cht ch quỏ trỡnh thc hin mc tiờu ny, HQT cn t chc h thng giỏm sỏt, sau ú thc hin cỏc bỏo cỏo c th rừ rng sau mt kỡ kinh doanh HQT cn yờu cu a nhng thụng tin v quỏ trỡnh b nhim nhõn lc, v ch s a dng húa gii tớnh bn Bỏo cỏo thng kỡ ca doanh nghip Ngoi nhng bỏo cỏo v kt qu hot ng, sn xut kinh doanh, cỏc cụng ty cn lm thờm bỏo cỏo v cỏc s liu gii tớnh: s lng giỏm c nam v n, s lng nam v n qun lớ cp cao ca cụng ty, s lng nam n cụng nhõn viờn ton cụng ty Bỏo cỏo ny s cho mt cỏi nhỡn tng quỏt v cõn bng gii tớnh ca cụng ty, t ú a gii phỏp thc hin c k hoch 7.2.6 Minh bch quỏ trỡnh b nhim Sn giao dch chng khoỏn c hng dn, yờu cu cỏc cụng ty tit l s lng ph n l nhõn viờn, qun lý cp cao v l thnh viờn HQT Ngoi ra, phỏp lut Anh cú quy nh v vic tỡm kim v b nhim nhõn lc cho HQT cn c da trờn giỏ tr ngi, nhng tiờu chun khỏch quan v cú quan tõm thớch ỏng n li ớch ca vic a dng húa gii tớnh ca HQT Hc t cỏc nc, ti Vit Nam, cỏc cụng ty cn minh bch, cụng bng vic tỡm kim v b nhim qun lý Nhng ngi cú trỏch nhim liờn quan cn phi minh bch hn na quỏ trỡnh lm vic, cú s cụng bng b nhim HQT ph n c m bo quyn li tham gia qun lớ v iu hnh doanh nghip Vic s cú mt ca ph n ban qun lớ, m nhim vai trũ ph hp vi k nng, kinh nghim s mang li hiu qu nht nh cho hot ng ca cụng ty CHNG 8: TNG KT TI V HNG PHT TRIN NGHIấN CU 8.1 TNG KT TI Bi nghiờn cu ó t c nhng kt qu nht nh vic ỏnh giỏ vai trũ ca ph n i vi hiu qu ca doanh nghip Nhúm tỏc gi a gi thit v vai trũ ca ph n, thỡ kt qu hi quy ó chng minh c gi thuyt, v cú gi thuyt cú kt qu sai khỏc S dng phng phỏp phõn tớch d liu mng kt hp thng kờ mụ t, da trờn c s d liu ca 284 cụng ty c niờm yt trờn HOSE khong thi gian nm t 2007-2013, nhúm nghiờn cu a kt lun: S xut hin ca ph n HQT cú nh hng tớch cc n hiu qu ca cỏc cụng ty niờm yt trờn sn HOSE c chng minh vi bin s i din hiu qu k toỏn l ROA; T l ph n HQT tỏc ng n hiu qu doanh nghip theo mụ hỡnh ch U ngc c chng minh vi bin s i din hiu qu l Tobins Q v t l ny t hiu qu ti a ti 34.96%; a dng gii tớnh HQT cú tỏc ng tớch cc n hiu qu hot ng cụng ty c chng minh qua bin s i din hiu qu l Tobins Q; N CEO nh hng tớch cc n hiu qu k toỏn ca cụng ty c chng minh vi bin s ROA v h s Tobins Q Bng vic ch s tỏc ng tớch cc ca ph n n hiu qu doanh nghip, ch im góy ca t l ph n t hiu qu ti a (34.96%), kt qu a l c s cỏc doanh nghip cú chớnh sỏch s dng ngun lc thớch hp t c hiu qu cao nht Nhúm nghiờn cu cng ó tng hp thc trang bt bỡnh ng gii ti Vit Nam cng nh a cỏc xut da trờn kinh nghim cỏc nc gii quyt ny, t ú cú c hiu qu kinh doanh cho doanh nghip cng nh t hiu qu v mt xó hi 8.2 HNG PHT TRIN NGHIấN CU Tuy nhiờn bờn cnh nhng kt qu t c, nghiờn cu ny, cng nh cỏc phng phỏp nghiờn cu trc ú, cho thy mt s nhc im cn c nhn mnh v xem xột cho cỏc cụng trỡnh tng lai Th nht, nghiờn cu ch trung vo cỏc cụng ty niờm yt trờn S giao dch thnh ph H Chớ Minh cú c nhng thụng tin ỏng tin cy Tuy nhiờn, kt qu cú th khụng i din cho tt c cỏc doanh nghip trờn c nc Hn na, bi nghiờn cu ny, tỏc gi s dng thụng tin t cỏc doanh nghip t cỏc ngnh khỏc (tr cỏc t chc ti chớnh nh ngõn hng, cụng ty ti chớnh), nhng c thự mi ngnh khỏc nờn kt qu ny khụng th ỏp dng c th vo mt ngnh nht nh no Th hai, cú th cú tỏc ng ng thi ca cỏc bin khỏc n mi quan h gia a dng v hiu sut nh: tui, húa, trỡnh giỏo dc, o to, tỡnh trng v kinh nghim ca giỏm c v cỏc nh qun lý trc, trỏch nhim xó hi ca doanh nghip, cng nh cỏc khớa cnh khỏc liờn quan ca s a dng, nhng li khụng c xem xột rừ rng mụ hỡnh, bi c bit khú khn quỏ trỡnh o lng Th ba, nhúm ó khụng a vo mụ hỡnh ỏnh giỏ s khỏc bit v hnh vi gia ph n v nam gii ca nhng qun lý hng u v nhng thnh viờn hi ng qun tr, thúi quen v khỏc bit hnh vi cng l mụt im ỏnh giỏ thnh cụng ca nhng nh qun lý T nhng hn ch trờn, nhúm xut mt s hng nghiờn cu tng lai nh cú th xem xột n yu t tõm lý khỏc bit qun tr gia nam v n cú kt lun chớnh xỏc hn cho nghiờn cu Cỏc nghiờn cu sau cú th a thờm mt s yu t khỏc vo mụ hỡnh, v s dng thờm ROE lm mt i din cho hiu qu doanh nghip Ngoi cỏc nghiờn cu nờn phỏt trin mụ hỡnh nghiờn cu trờn phm vi c nc, hay lm c th cho mt ngnh nht nh cú kt qu chớnh xỏc v kin ngh bin phỏp, chin lc phự hp vi tng c thự tng lnh vc kinh t PH LC: CC KT QU HI QUY PL1 Mụ hỡnh Mụ hỡnh FE - Mụ hỡnh RE - Kim nh Hausman PL2 Mụ hỡnh Mụ hỡnh FE - Mụ hỡnh RE - Kim nh Hausman PL3 Mụ hỡnh Mụ hỡnh FE - Mụ hỡnh RE - Kim nh Hausman PL4 Mụ hỡnh Mụ hỡnh FE - Mụ hỡnh RE - Kim nh Hausman PL5 Mụ hỡnh Mụ hỡnh FE - Mụ hỡnh RE - Kim nh Hausman PL6 Mụ hỡnh Mụ hỡnh FE - Mụ hỡnh RE - Kim nh Hausman PL7 Mụ hỡnh Mụ hỡnh FE - Mụ hỡnh RE - Kim nh Hausman PL8 Mụ hỡnh Mụ hỡnh FE - Mụ hỡnh RE - Kim nh Hausman PL9 Mụ hỡnh Mụ hỡnh FE PL10 Mụ hỡnh 10 Mụ hỡnh FE - Mụ hỡnh RE - Kim nh Hausman PL11 Mụ hỡnh 11 Mụ hỡnh FE - Mụ hỡnh RE - Kim nh Hausman PL12 Mụ hỡnh hi quy phõn on Khi Blau 0,4547712576 TI LIU THAM KHO Adams, R.B and D Ferreira, 2002, Diversity and Incentives in Teams: Evidence from Corporate Boards Adams, R.B and D Ferreira, 2009, Women in the Boardroom and Their Impact on Governance and Performance, Journal of Financial Economics 94, 291309 Ararat, M., M Aksu and A.T Cetin, 2010, Impact of board diversity on boards monitoring intensity and firm performance: Evidence from the Istanbul Stock Exchange Bharath, S.T., M.P Narayanan and H.N Seyhun, Are women executives disadvantaged, Ross School of Business Paper No 1128 Bứhren, ỉ and R.ỉ Strứm, 2005, The value-creating board: Theory and evidence, Research Report 8/2005 Carter, D A., B.J Simkins and W.G Simpson, 2003, Corporate governance, board diversity, and firm value, The Financial Review, 38: 3353 Catalyst, 2007, Census of Women Board Directors of the Fortune 500 Dobbin, F., J Jung, 2011, Corporate Board Gender Diversity And Stock Performance: The Competence Gap Or Institutional Investor Bias? , North Carolina Law Review, Vol 89 (3), 809 Duc Vo and Thuy Phan, 2013, Corporate Governance And Firm Performance: Empirical Evidence From Vietnam 10 Erhardt, N., J Werbel and Shrader, 2003, Board of director diversity and firm financial performance, Corporate Governance: An International Review, 11(2): 102-111 11 Farrell, K.A., P.L Herschb, 2005, Additions to corporate boards: the effect of gender, Journal of Corporate Finance 11, 85 106 12 Fondas, N and Sassalos, 2000, How the presence of women directors affects board influence over management, Global Focus, Vol 12, 1322 13 Francoeur, Labelle and Sinclair-Desgagnộ, 2007, Gender Diversity in Corporate Governance and Top Management 14 Gallego-lvarez, I., M Garcớa-Sỏnchez and L RodrớguezDominguez, 2010, The Influence Of Gender Diversity On Corporate Performance, Elsevier, Vol 13, Issue 1, 5388 15 Gondhalekar, V and S Dalmia, 2007, Examining the stock market response: A comparison of male and female CEOs, International Advances in Economic Research, 395396 16 Gregory, A., E Jeanes, R Tharyanl and I Tonks, 2012, Does the stock market gender stereotype corporate boards? Evidence from the markets reaction to directors trades, British Journal of Management 17 Huse, M., S.T Nielsen and I.M Hagen, 2009, Women and employee-elected board members and their contributions to board control tasks, Journal of Business Ethics, Vol.89, Issue 4, 581-597 18 ILO, 2015, Ph n kinh doanh v qun lý: Trờn phỏt trin 19 ILO, 2015, Bỡnh ng gii thc hin tuyn dng v v thng tin ti Vit Nam 20 Jalbert, T., M Jalbert and K Furumo, 2013, The Relationship between CEO Gender, Financial Performance and Financial Management, Journal of Business and Economics Research, Vol 11(1), 25-33 21 Jianakoplos, N.A and A Bernasek, 1998, Are Women More Risk Averse?, Issue Economic Inquiry ,Vol.36, Issue 4, 620630 22 Johnsen, G.J., 2005, Owner-manager gender, financial performance and business growth amongst smes from australias business longitudinal survey, International Small Business Journal, 23: 115-142 23 Kang, E., D.K Ding and C Charoenwong, 2008, Investor reaction to women directors, Journal of Business Research, 888894 24 Kolev, G.I., 2012, Underperformance by female CEOs: A more powerful test, Economics Letters, Elsevier, vol 117(2), 436-440 25 Krishnan, G V and L.M Parsons, 2008, Getting to the Bottom Line: An Exploration of Gender and Earnings Quality, Journal of Business Ethics 78(1-2), 65-76 26 Lau, D.C., J.K Murnighan, 1998, Demographic diversity and faultlines: The compositional dynamics of organizational groups, Academy of Management Review, 23: 325340 27 Lee, P.M and E.H James, 2007, She'-e-os: gender effects and investor reactions to the announcements of top executive appointments ,Strategic Management Journal, Vol 28, 227241 28 Levi, M., K Li and F Zhang, 2008, Mergers and Acquisitions: The Role of Board Gender Diversity 29 Levi, M.D., K Li and F Zhang, 2008, Mergers and Acquisitions: The Role of Board Gender Diversity 30 Lỹckerath-Rovers, M., 2010, Women On Boards And Firm Performance, Journal of Management & Governance, Vol 17, Issue 2, 491-509 31 Martớn-Ugedo, J.F and A Minguez-Vera, 2014, Firm Performance and Women on the Board: Evidence from Spanish Small and MediumSized, Feminist Economics, Vol.20, Issue 32 McKinsey & Company, 2007, Women Matter 33 Pearce, J A., II and S.A Zahra, 1991, The relative power of the CEOs and boards of directors: Associations with corporate performance, Strategic Management Journal, 12(2): 135-153 34 Rizal, S.M., 2011, Corporate governance in Malaysia: The macro and micro issues In C.A Malin (Ed.), Handbook on International corporate governance 35 Ryan, M.K and S.A Haslam, 2005, The Glass Cliff: Evidence that Women are Over-Represented in Precarious Leadership Positions, British Journal of Management, Vol 16, 8190 36 Shrader, C.B., V.B Blackburn and P Iles, 1997, Women in Management and Firm Financial Performance: An Exploratory Study, Journal of Managerial Issues, 9: 355-372 37 Singh, V and S Vinnicombe, Phyl Johnson, 2001, Women Directors on Top UK Boards, Corporate governance, Vol 9(3), 206 216 38 Smith, N., V Smith and M Verner, 2006, Do women in top management affect firm performance? A panel study of 2,500 Danish firms, International Journal of Productivity & Performance Management, Vol.55(7): 569-593 39 Sudarsanam, S and J Huang, 2007, Gender Diversity in US Top Management: Impact on Risk-Taking and Acquirer Performance, British Academy of Management 40 Trn Th Bớch Ngc, 2014, Phõn tớch tỏc ng ca c cu n hiu qu hot ng ca cỏc cụng ty c phn trờn a bn tnh Tha Thiờn Hu 41 TS Nguyn Th Hựng, 2012, o lng v ỏnh giỏ kt qu hot ng ca doanh nghip Lý lun v ng dng, H Kinh t, H Quc gia H Ni 42 Tuan Nguyen, S Locke and K.Reddy, 2014, Does Boardroom Gender Diversity Matter? Evidence From A Transitional Economy 43 Van der Walt, N and C Ingley, 2003, Board Dynamics and the Influence of Professional Background, Gender and Ethnic Diversity of Directors, Corporate Governance: An International Review, Vol 11, 218234 44 WB, 2012, Bỏo cỏo phỏt trin th gii 2012: Bỡnh ng gii v phỏt trin 45 Yasser, Q.R., 2011, Affects of Female Directors on Firms Performance in Pakistan, Modern Economy, Vol 3(7), 2012, 817-825 [...]... tăng tỷ lệ nữ giới trong ban quản lý cấp cao của công ty để có một ảnh hưởng tích cực tới HQHĐ công ty mà quên mất rằng khi tỷ lệ phụ nữ vượt mức 50% hoặc thậm chí khi đạt tới 100% thì cơ cấu BQL sẽ trở nên mất cân đối do thiếu nam giới Điều này sẽ gây ảnh hưởng tiêu cực tới HQHĐ công ty Bài nghiên cứu của nhóm có đề cập tới ảnh hưởng tích cực của tỷ lệ nữ giới trong BQL tới HQHĐ công ty, nhưng đồng... nhau Các lý thuyết cho rằng đa dạng hóa giới tính tác động tới HQHĐ của công ty trên cả hai phương diện: tích cực và tiêu cực Trong đó, các nghiên cứu về đa dạng và ảnh hưởng của nó tới hiệu suất chủ yếu dựa trên lý thuyết người đại diện, lý thuyết phụ thuộc nguồn lực và lý thuyết bản sắc xã hội 2.2.2.1 Lý thuyết cho thấy sự ảnh hưởng có tính hai mặt (tích cực và tiêu cực) của đa dạng hóa giới tính tới. .. dạng giới tính trong Hội đồng quản trị và ảnh hưởng của nó đến hiệu suất công ty, dựa trên dữ liệu thực nghiệm của các công ty trong nhóm KSE 100 Index được quan sát trong năm 2008 đến năm 2010 25% các doanh nghiệp trong mẫu có ít nhất một phụ nữ trong HĐQT tuy nhiên chỉ 3,33% trong số các CEO là nữ Để điều tra mối quan hệ giữa đa dạng giới tính trong hội đồng quản trị và hiệu quả hoạt động của công ty, ... ảnh hưởng của tỷ lệ nữ giới trong HĐQT tới HQHĐ công ty sẽ thay đổi từ tích cực sang tiêu cực khi tỷ lệ nữ giới đạt một giới hạn nhất định Điều này cũng phù hợp với giả thuyết 2 của nhóm: “Sự đa dạng giới tính trong HĐQT ảnh hưởng tích cực đến hiệu quả hoạt động của công ty cổ phần” Vì vậy nhóm đề xuất giả thuyết nghiên cứu: Giả thuyết nghiên cứu 3: “Tỷ lệ phụ nữ trong HĐQT ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt. .. HĐQT của các thành viên nữ giới mà còn liên quan đến sự đa dạng về kinh nghiệm, kỹ năng, độ tuổi… của HĐQT Trên cơ sở lý thuyết trên cùng với việc xem xét thực trạng ở các công ty cổ phần hiện nay ở Việt Nam, nhóm đề xuất giả thuyết: Giả thuyết nghiên cứu 2: “Sự đa dạng giới tính trong HĐQT ảnh hưởng tích cực đến hiệu quả hoạt động của công ty cổ phần” 3.4.3 Giả thuyết về ảnh hưởng của tỷ lệ phụ nữ trong. .. nữ CEO này sẽ có ảnh hưởng tiêu cực tới HQHĐ công ty Vì vậy, họ đưa ra giả thuyết: mối quan hệ tích cực giữa sự đa dạng giới trong quản lý và hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp là giả - mà phải là mối quan hệ nhân quả ngược lại: khi công ty có HQHĐ tốt thì công ty đó sẽ có tỷ lệ phụ nữ trong HĐQT cao hơn Điều tra vai trò của nữ CEO cũng đã được mở rộng trong bối cảnh phức tạp của các vụ sáp nhập và... hơn của phụ nữ, không chỉ trong lĩnh vực kinh tế 3.4 PHÁT TRIỂN GIẢ THUYẾT NGHIÊN CỨU 3.4.1 Giả thuyết về ảnh hưởng của sự xuất hiện phụ nữ trong HĐQT đến hiệu quả hoạt động của công ty cổ phần Trên thế giới đã có nhiều nghiên cứu về ảnh hưởng của sự xuất hiện phụ nữ trong HĐQT đến hiệu quả hoạt động của công ty cổ phần, và có nhiều luồng quan điểm được đưa ra Huse and Solberg (2006) nghiên cứu tại các. .. HĐQT đến hiệu quả hoạt động của công ty cổ phần Qua các bài nghiên cứu đối với các nước khác trên thế giới, đặc biệt là các nước đang phát triển như Indonesia, Pakistan…, nhóm nghiên cứu nhận thấy đa phần các tác giả đều đi đều đi đến kết luận: tỷ lệ phụ nữ trong HĐQT ảnh hưởng tiêu cực hoặc không có tác động đến hiệu quả hoạt động của các công ty cổ phần Tuy nhiên, các công ty niêm yết tại Indonesia... rằng tỷ lệ nữ trong HĐQT ảnh hưởng tích cực đến hiệu quả hoạt động công ty, nhưng các lý thuyết: Lý thuyết bản sắc xã hội (Social identity theory), lý thuyết thu hút- đồng dạng (similarity-attraction theory) và lý thuyết phân loại xã hội (social categorization theory) cho thấy có sự tác động tiêu cực của sự đa dạng giới tính tới HQHĐ công ty do tạo ra xung đột nhóm trong quá trình ra quyết định cũng... tới HQHĐ của công ty: Lý thuyết người đại diện (Agency theory) Lý thuyết đại diện có nguồn gốc từ lý thuyết kinh tế, được phát triển bởi Alchian và Demsetz năm 1972, sau đó được Jensen và Meckling phát triển thêm vào năm 1976 Theo lý thuyết đại diện, các cổ đông là các chủ sở hữu hoặc là người đứng đầu công ty, họ ủy quyền hoạt động của công ty cho các giám đốc hoặc những người quản lý - là các đại ... Ảnh hưởng nữ giới vai trò người quản lý cấp cao tới hoạt động công ty niêm yết sàn HOSE 1.2 ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU Đối tượng nghiên cứu đề tài là: Khả hoạt động công ty niêm yết sàn. .. dạng công ty 2.2.2 Các lý thuyết ảnh hưởng đa dạng hóa giới tính tới hiệu hoạt động công ty 2.2.2.1 Lý thuyết cho thấy ảnh hưởng có tính hai mặt (tích cực tiêu cực) đa dạng hóa giới tính tới HQHĐ... 2007) Trong đó, đa dạng giới tính ảnh hưởng tới hiệu hoạt động công ty chủ đề thực nhiều nhà nghiên cứu tính kinh tế xã hội 2.2.2 Các lý thuyết ảnh hưởng đa dạng hóa giới tính tới hiệu hoạt động công