Bộ giáo dục đào tạo trờng đại học nông nghiệp i - nguyễn trờng long Đánh giá trạng sản xuất có múi Hng Yên chọn lọc u tú Luận văn thạc sĩ nông nghiệp Chuyên ngành: Trồng trọt Mã số: 60.62.01 Ngời hớng dẫn khoa học: pgs.ts nguyễn văn hoan Hà nội - 2006 Lời cam đoan - Tôi xin cam đoan số liệu kết nghiên cứu luận văn trung thực cha đợc sử dụng để bảo vệ học vị - Tôi xin cam đoan giúp đỡ cho việc thực luận văn đợc cám ơn thông tin trích dẫn luận văn đợc rõ nguồn gốc./ Tác giả luận văn Nguyễn Trờng Long Trng i hc Nụng nghip - Lun Thc s khoa hc nụng nghip - i Lời cảm ơn Tôi xin chân thành bầy tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới: - PGS.TS Nguyễn Văn Hoan-Trởng Bộ môn di truyền giống-Trờng Đại học nông nghiệp I-Hà Nội ngời hớng dẫn khoa học trực tiếp thời gian qua, đóng góp nhiều ý kiến quan trọng từ bớc nghiên cứu ban đầu trình thực viết luận văn - Tập thể thầy cô giáo Khoa Nông học, đặc biệt thầy cô giáo môn Di truyền - Giống - Trờng Đại học Nông nghiệp I trực tiếp đóng góp nhiều ý kiến quý báu cho hoàn thành luận văn - Tập thể cán bộ, giáo viên Khoa Sau Đại học - Trờng Đại học Nông nghiệp I giúp đỡ trình học tập rèn luyện trờng - Các nhà khoa học ngành, đồng nghiệp, bạn bè ngời thân động viên giúp đỡ trình công tác học tập nghiên cứu Tác giả luận văn Nguyễn Trờng Long Trng i hc Nụng nghip - Lun Thc s khoa hc nụng nghip - ii Mục lục Lời cam đoan i Lời cảm ơn ii Mục lục iii Danh mục chữ viết tắt v Danh mục bảng vi Danh mục hình vii Mở đầu 1 Đặt vấn đề Tính cấp thiết đề tài Mục đích yêu cầu đề tài Tổng quan tài liệu 2.1 Nguồn gốc phân loại cam quýt 2.2 Tình hình sản xuất cam quýt Việt nam 10 2.3 Các nghiên cứu chọn lọc vật liệu khởi đầu nhân giống vô tính 10 2.4 ảnh hởng yếu tố ngoại cảnh 17 2.5 Phân bón vấn đề nâng cao suất, phẩm chất trồng 27 2.6 Những kết nghiên cứu chọn giống cam quýt 32 2.7 Các nghiên cứu ảnh hởng gốc ghép đến ghép cam quýt 34 Nội dung phơng pháp nghiên cứu 44 3.1 Thời gian địa điểm nghiên cứu 44 3.2 Nội dung nghiên cứu 44 3.3 Đối tợng nghiên cứu 44 3.4 Phơng pháp nghiên cứu 45 Trng i hc Nụng nghip - Lun Thc s khoa hc nụng nghip - iii Kết nghiên cứu thảo luận 51 4.1 Điều kiện tự nhiên, kinh tế x hội, tình hình sản xuất ăn Hng Yên 51 4.1.1 Điều kiện tự nhiên 51 4.1.2 Điều kiện kinh tế x hội 57 4.1.3 Tình hình sản xuất ăn Hng Yên 57 4.2 Các tiêu bình tuyển 68 4.2.1 Một số tiêu câybình tuyển 68 4.2.2 Nghiên cứu tình hình hoa, đậu của bình tuyển 72 4.2.3 Nghiên cứu khả lớn cuả 73 4.2.4 Nghiên cứu tình hình rụng sinh lí u tú 75 4.2.5 Nghiên cứu khả lộc u tú 75 4.2.6 Đánh giá mức độ nhiễm sâu bệnh bình tuyển 77 4.3 Nghiên cứu kết ghép làm gốc ghép 79 4.3.1 Các tiêu ghép gốc ghép 79 4.3.2 Ngiên cứu tình hình lộc ghép 82 4.3.3 Theo dõi tình hình nhiễm sâu bệnh ghép 84 4.4 Nghiên cứu kết nhân giống theo phơng pháp chiết cải tiến 86 4.4.1 Các tiêu cành chiết 86 4.4.2 Kết nghiên cứu phát triển cành lộc cành chiết 87 Kết luận kiến nghị 90 Tài liệu tham khảo 91 Phụ lục 98 Trng i hc Nụng nghip - Lun Thc s khoa hc nụng nghip - iv Danh mục chữ viết tắt Đ/C : Đối chứng ĐK : Đờng kính CC : Chiều cao KC : huyện Khoái Châu KĐ : huyện Kim Động KHCN : Khoa học công nghệ NXB : Nhà xuất TBKT : Tiến kỹ thuật TN : Thí nghiệm VAC : Vờn - Ao - Chuồng VG : huyện Văn Giang Trng i hc Nụng nghip - Lun Thc s khoa hc nụng nghip - v Danh mục bảng Bảng 1.4 Những tiêu chuẩn đề nghị phân loại tình trạng dinh dỡng cam dựa vào nồng độ nguyên tố khoáng (4-7 tháng tuổi) đợt cành mùa xuân lấy cành không mang 26 Bảng 4.1a: Đặc điểm khí hậu, thời tiết tỉnh Hng Yên từ 1986-2006 53 Bảng 4.1b: Đặc điểm khí hậu, thời tiết tỉnh Hng Yên 53 Bảng 4.2: Thực trạng sử dụng đất tỉnh Hng Yên đến năm 2005 55 Bảng 4.3: Đặc điểm thổ nhỡng (một số loại dinh dỡng chính) 56 Bảng 4.4: Cơ cấu giống ăn tính đến năm 2005 58 Bảng 4.5: Diện tích sản lợng loại có múi (ha) 59 Bảng 4.6: Hệ thống nhân giống có múi vùng nghiên cứu 62 Bảng 4.7: Tình hình quản lý chăm sóc hộ trồng có múi 64 Bảng 4.8: Thành phần sâu bệnh biện pháp phòng trừ hộ nông dân 66 Bảng 4.9: Một số tiêu đợc bình tuyển 69 Bảng 4.10: Một số tiêu đợc bình tuyển 70 Bảng 4.11: Thời gian hoa, đậu bình tuyển 73 Bảng 4.12: Mức độ lớn bình tuyển (cm) 74 Bảng 4.13: Tỷ lệ đậu quả, rụng sinh lý bình tuyển (%) 75 Bảng 4.14: Sự sinh trởng, phát triển cành lộc u tú 76 Bảng 4.15: Mức độ nhiễm sâu bệnh hại bình tuyển 78 Bảng 4.16: Kết ghép giống u tú 79 Bảng 4.17: Tình hình sinh trởng cành lộc ghép 83 Bảng 4.18: Tình hình nhiễm sâu bệnh ghép 85 Bảng 4.19: Kết nhân giống u tú chiết cành cải tiến (cm) 86 Bảng 4.20: Sự sinh trởng, phát triển cành lộc chiết 88 Trng i hc Nụng nghip - Lun Thc s khoa hc nụng nghip - vi Danh mục biểu đồ, đồ thị Biểu đồ 4.1: Diện tích sản lợng loại có múi (ha) 59 Biểu đồ 4.2: Tỷ lệ ghép bình tuyển 80 Biểu đồ 4.3: Tỷ lệ nhân giống phơng pháp chiết cành (%) 87 Đồ thị 4.1: Nhiệt độ tháng năm Hng Yên 53 Đồ thị 4.2: Lợng ma trung bình tháng Hng Yên 54 Đồ thị 4.3: Tình hình sinh trởng cành lộc ghép 84 Trng i hc Nụng nghip - Lun Thc s khoa hc nụng nghip - vii mở đầu Đặt vấn đề Cây ăn chiếm vị trí vô quan trọng hệ thống trồng trọt, phận thiếu đợc cấu giống trồng, đặc biệt nằm hệ thống phát triển kinh tế trang trại theo hớng VAC Tuy nhiên ăn với nhiều chủng loại khác nhau, chủng loại phù hợp với điều kiện đất đai, khí hậu, sinh thái định tạo nên vùng ăn đặc sản nh nh n Lồng Hng Yên, vải thiều Thanh Hà (Hải Dơng), mận Hậu (Sơn La), cam Vinh, cam Bố Hạ, táo Thiện Phiến, táo Gia Lộc, Diễn, Đoan Hùng, Năm Roi, Những năm gần đây, nghề trồng ăn đ góp phần vào việc chuyển đổi cấu trồng, chuyển đổi mùa vụ, làm tăng giá trị sử dụng đất, tăng thu nhập cho hộ nông dân, góp phần xoá đói giảm nghèo, phủ xanh đất trống đồi núi trọc, cải thiện môi sinh Đặc biệt tơng lai gần ngành trồng ăn ngành sản xuất hàng hoá lớn có giá trị xuất cao Mặc dù có nguồn tài nguyên ăn phong phú đa dạng nhng theo chuyên gia ăn cho rằng: cần phải lựa chọn số chủng loại ăn trái có u khả cạnh tranh để đầu t khâu kĩ thuật, xây dựng thơng hiệu chiến lợc xúc tiến thơng mại nhằm nâng cao lực cạnh tranh chiếm lấy thị trờng giới Cũng theo chuyên gia ăn cần ý đến số chủng loại ăn trái nh long, vú sữa, măng cụt, ổi, sêri, có múi Cây ăn có múi (chi Citrus) loại ăn có giá trị dinh dỡng kinh tế cao Theo FAO (2003), tiêu thụ có múi bình quân đầu ngời giới năm 2000 vảo khoảng 16 kg, nớc EU 39,7 kg, Trng i hc Nụng nghip - Lun Thc s khoa hc nụng nghip - 9,7 kg dùng cho ăn tơi 30 kg dùng cho chế biến Rõ ràng, nhu cầu cung cấp cho công nghiệp chế biến lớn Việt Nam, sản xuất ăn có múi tăng nhanh nhng gặp nhiều khó khăn mặt chất lợng giống khâu phòng trừ dịch bệnh Hng Yên tỉnh nông nghiệp thuộc Trung tâm Đồng sông Hồng, dân số 1.569.000 ngời, có 90% sống nông thôn Dân số độ tuổi lao động khoảng 600 ngàn ngời, có 526 ngàn lao động làm nông nghiệp Những năm gần đây, đời sống x hội đ đợc cải thiện rõ rệt, sở hạ tầng: đờng, trờng, trạm đợc quan tâm đầu t phát triển, tạo điều kiện nâng cao trình độ dân trí, tiếp thu thành tựu KHCN để thúc đẩy phát triển sản xuất nông nghiệp chế biến nông sản Điều kiện tự nhiên đất đai, khí hậu thuận lợi cho thâm canh lúa, ăn quả, diện tích đất b i sông Hồng sông Luộc 8.000 phù hợp cho việc chuyển dịch cấu rau màu ăn quả, có múi đợc ngời dân huyện Khoái Châu, Kim Động Văn Giang trồng, phát triển nh trọng điểm huyện Với vị trí địa lý tiếp giáp thủ đô Hà Nội, gần thành phố Hải Phòng Quảng Ninh, với hệ thống giao thông thuận lợi, Hng Yên có thị trờng rộng lớn điều kiện tốt để giao lu hàng hoá, tiêu thụ nông sản có sản phẩm quýt Đờng canh, cam Vinh, Diễn, có giá trị xuất khẩu, đặc biệt cảnh phục vụ dịp Lễ, Tết thú chơi cảnh nhân dân, Do vậy, có múi đ ăn đợc phát triển mạnh diện tích hiệu kinh tế, với diện tích lớn 1600 sau nh n (2135 ha) Trong năm gần diện tích trồng có múi tăng nhanh chế, sách khuyến khích phát triển kinh tế trang trại tỉnh Tuy nhiên, có múi gặp phải khó khăn việc mở rộng diện tích nhiều lý do: suất không ổn định, giống có múi Trng i hc Nụng nghip - Lun Thc s khoa hc nụng nghip - 19 Vũ Đình Phú, Hoàn Hữu C, Quách Thị Hoà (1995), Đặc điểm sinh trởng số giống làm gốc ghép biện pháp phòng trừ sâu bệnh vờng ơm giống cam quýt, Tạp chí Bảo vệ thực vật, số 4, tr 19 22 20 Lê Đình Sơn, Lê Đình Định (1990), Kết trồng thử hai giống cam Hamlin Orlidan Valencia Phủ Quỳ, NXB Nông nghiệp, Hà Nội, tr 76 82 21 Lê Đình Sơn, Lê Đình Định (1990) Khảo nghiệm giống gốc ghép nhập nội từ Cu Ba, Báo cáo dự án ăn quả, Trung tâm nghiên cứu ăn Phủ Quỳ-Nghệ An 22 Lê Đình Sơn, (1990), Một số kết bớc đầu phân tích cam để đạo phân bố, Một số kết nghiên cứu khoa học Trung tâm nghiên cứu ăn Phù Quỳ-Nghệ An 23 Lê Hồng Sơn (2000), Điều tra đánh giá tuyển chọn giống cam quýt Hàm Yên, Tuyên Quang, Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp ĐHNN Thái Nguyên 24 Trần Nh Sơn (2004), Nghiên cứu sinh trởng phát triểnđợt cành xuân, cành hè giống quýt Đờng canh ghép gốc ghép Volcameriana Báo cáo tốt nghiệp trờng Đại học Nông nghiệp I - Hà Nội, tr.20, 48 25 Hoàng Ngọc Thuận (1985), "Kết điều tra số giống quýt tỉnh Lạng Sơn, Kết nghiên cứu khoa học trồng trọt, Tạp trí khoa học nông nghiệp, Trờng ĐHNN I - Hà Nội 26 Hoàng Ngọc Thuận (1988), Nghiên cứu số gốc ghép nhân vô tính có cam quýt vùng đồng sông Hồng, Tuyển tập công trình nghiên cứu khoa học kỹ thuật nông nghiệp Hà Nội, tr 60 72 75 27 Hoàng Ngọc Thuận (1990), "Tổng luận ăn Việt Nam", Trung tâm Thông tin - Bộ Nông nghiệp Công nghệ thực phẩm, Hà Nội Trng i hc Nụng nghip - Lun Thc s khoa hc nụng nghip - 93 28 Hoàng Ngọc Thuận (1990), Nhân giống vô tính ăn quả, NXB Nông nghiệp, Hà Nội 29 Hoàng Ngọc Thuận (1993), Một số kết nghiên cứu gốc ghép nhân vô sinh cho cho cam quýt vùng đồng sông Hồng, NXB Nông nghiệp, Hà Nội 1993 30 Hoàng Ngọc Thuận (1994), Một số kết nghiên cứu gốc ghép nhân vô sinh cho cho cam quýt vùng đồng sông Hồng, NXB Nông nghiệp, Hà Nội tr 54 57 31 Hoàng Ngọc Thuận (1995), Kỹ thuật nhân giống cam quýt, chanh, bởi, NXB Nông nghiệp, Hà Nội 32 Hoàng Ngọc Thuận (2000), Chọn tạo chồng cam quýt, phẩm chất tốt xuất cao, NXB Nông nghiệp, Hà Nội, tr 1, 10, 27 33 Hoàng Ngọc Thuận (2000), Bón phân cho trồng Nông nghiệp Bài giảng dùng cho lớp huấn luyện, Trờng Đại học Nông nghiệp I-Hà Nội, tr 14 34 Hoàng Ngọc Thuận (2000), Liên hiệp khoa học sản xuất trung tâm công nghệ cao hớng nghiệp sinh vật cảnh, Báo cáo tổng hợp công trinhg khoa học-Trờng Đại học Nông nghiệp I - Hà Nội 35 Nguyễn Thị Thuận, Bùi Thị Mỹ Hồng, Nguyễn Thị Nhất Hằng, Huỳnh Văn Tấn (1996), ảnh hởng loại phân bón đến xuất phẩm chất xoài, nh n, sầu riêng, long, Trung tâm ăn Long Định Tiền Giang, tr.10 36 Trịnh Duy Tiến (1999), Nhân giống vô tính ăn vấn đề chọn giống gốc ghép cho cam quýt, Luận án tiến sĩ ĐHNN I, tr 47 Trịnh Duy Tiến, Trần Thế Tục, Hoàng Ngọc Thuận (2000), Sản xuất cam quýt Bắc Giang giải pháp kỹ thuật để phát triển, Tạp chí Nông nghiệp - công nghiệp thực phẩm, số 9, tr 421 422 Trng i hc Nụng nghip - Lun Thc s khoa hc nụng nghip - 94 38 Nguyễn Học Thúy (2001), Cẩm lang sử dụng thuốc dinh dỡng trồng phân bón phân cho suất cao, NXB Nông nghiệp, Hà Nội, tr 195, 238 39 Trung tâm Khuyến nông Hà Nội, (2001), "Nghiên cứu ứng dụng đồng biện pháp kỹ thuật công nghệ để xây dựng mô hình ăn có tính bên vững hia huyện Từ Liêm đồi gò Sóc Sơn", Báo cáo ngiêm thu đề tài nghiên cứu khoa học, Trung tâm Khuyến Nông Hà Nội M số 01C 05 40 Đỗ Xuân Trờng (2003), Nghiên cứu đặc điểm sinh trởng, mối liên hệ đợt lộc nguồn hạt phấn đến suất, chất lợng Pummelo (Citrsgrandis), Luận văn thạc sĩ Khoa học Nông nghiệp, Trờng Đại học Nông lâm Thái Nguyên 41 Trần Thế Tục (1980), Tài nguyên ăn nớc ta, Tuyển tập công trình nghiên cứu khoa học kỹ thuật Nông nghiệp, NXB Nông nghiệp - Hà Nội 42 Trần Thế Tục (1981), Kết bớc đầu điều tra phơng hớng phát triển ăn số tỉnh đồng sông Cửu Long miền đông Nam Bộ, Tạp trí khoa học nông nghiệp, Trờng ĐHNN I - Hà Nội 43 Trần Thế Tục, Vũ Mạnh Hải, Đỗ Đinh Ca (1995), Các vùng trồng cam quý Việt Nam, NXB Nông nghiêp - Hà Nội 44 Trần Thế Tục (1997), Kết nghiên cứu bớc đầu ( Cotrus gandis Osbeck) mốt số tỉnh, Báo cáo khoa học KTNN Nông nghiệp, Hà Nội, tr 67 74 45 Trần Thế Tục, Cao Anh Long, Phạm Văn Côn, Hoàng Ngọc Thuận, Đoàn Thế l (1998), Giáo trình ăn quả, NXB Nông nghiệp Hà Nội, tr 21, 52, 106, 112 46 Trần Thế Tục, Hoàng Ngọc Thuận (1999), Chiết ghép giâm cành, tách chồi ăn quả, NXB Nông nghiệp, Hà Nội Trng i hc Nụng nghip - Lun Thc s khoa hc nụng nghip - 95 47 Trần Thế Tục, Hoàng Ngọc Thuận, Trần Duy Tiến (2001), Kết nghiên cứu tuyển chọn đầu dòng số cam quýt Hà Giang, Tạp Chí Nông nghiệp - Công nghiệp thực phẩm, số 7, tr441 443 48 Nguyễn Đình Tuệ (1996), Điều tra đánh giá số giống cam quýt sản xuất vùng trung du, miền núi phía Bắc, Luận án thạc sĩ khoa học Nông nghiệp, Viện Khoa học Kỹ thuật Nông nghiệp Việt Nam 49 Vũ Quang Vịnh (2004), ảnh hởng phức hữu Pomior đến sinh trởng, khả hao phẩm chất dứa Cayen vùng đất đồi Tân Yên, Bắc Giang, Luận văn thạc sĩ Nông nghiệp, Trờng Đại học Nông nghiệp I - Hà Nội Tiếng Anh 50 Agerwal P.K (1987), Improvement of citrus rootstocks by breeding evaluation of eleven rootsock hybrids, Indian journal Horticulture, pp 165 168 51 Carol j.L (1999), Management of foliar fertilization http//www chapingo mx/ terra/ contenido/ 17/3 art 257 264 pdf 52 Cedeno A Madonado, W Gonzales, E.Fontonet Frormance (1990) "Pumelo clones in the central mountain region of Puerto Rico", Journal of Agriculture of the University of Puerto Rico, pp 299 305 53 Chomchalow, N, W Wunnachit, M lim (1987), Charactirization of some Pummelo cultivars in Thailand, Newsletter, IBPGR Regional committee for Southeast Asia, Special issue, pp 97 54 Embleton W T et al, (1988), Citrus Zinc and Manganese nutrition, Citriculture 6th international citrs congress Middne East, Volume2, pp 681 688 55 Estellena N, T, R, C O dtojan (1992), Charaterization of some Pummelo Citrus grandis Lim Cultivas, Pilippines journal of science (Pilippines), Volume2, pp 681 688 Trng i hc Nụng nghip - Lun Thc s khoa hc nụng nghip - 96 56 Estellena N T R C O dtojan (1992), Pomological characterization of eight Pummelo cultivars Citrus maxima Burm Merr, Pilippines journal of crop science, Volume3, pp100 57 Nonskyete E L Egypt (1996), Propagation Pratiec citrus Washington navel of citrus Lime and citrus Auratium, Journal of Agriculture Arap Republic of Egypt, Volume 1, pp88 58 Georgh E.F (1963), Plant Propogation by tissue cultural, Part Technology Exgentive LTd Edington, wilts, England 59 Gurdwer Harinic USA (1967), Resuls inbreeding citrus Hamlin and Cleopatre, University of California 60 Gutiev G T (1978), Grapefruit and Pumelo, Sadovodstvo Moscow, USSR, 1978, N 01, pp 27 29 61 Karaga R K Main Trends (1981), Methods and result in breeding Grapefruit and Pummelo, Materialy goasezda Gruz, Ova genetic koviseletsionerov Tbilisi 18 20 nogab, pp 78 80 62 Reuther W Smith PE (1973), Analysis of tropical citrus leaf, Vol Publish house of Technology HA VN 63 Reuther W Smith PE (1973) Nutrition of tropical citrus Vol2 Publish house of Sciense and Technology VN 64 Tanaka (1954), Edible plant collection, Tokyo, Japan 65 Tanaka (1979), Edible plant collection, Tokyo, Japan 66 Wanaka Arisa (1998), The citrus production in the world, Tokyo, Japan 67 Zang FaBao, Chan Jiansheng, Chen XiuDao (1999), Diagnosis of soil nutrent limiting factors in longan orchard in Pearl river delta, Quang Dong and production of young longan South China fruit, pp 29 30 Trng i hc Nụng nghip - Lun Thc s khoa hc nụng nghip - 97 PHụ LụC TIÊU CHUẩN NGàNH 10 TCN - 2003 Cây đầu dòng: Cây ăn I Định nghĩa phạm vi áp dụng 1- Định nghĩa đầu dòng Cây đầu dòng có suất, chất lợng, tính chống chịu hẳn khác quần thể giống đ qua bình tuyển đợc công nhận để nhân giống 2- Phạm vi áp dụng - áp dụng ăn thân gỗ lâu năm - áp dụng cho đầu dòng đợc tuyển chọn sản xuất đại trà, vùng sản xuất truyền thống từ tập đoàn giống ăn nhập nội, giống đ đợc công nhận II-Tiêu chuẩn đầu dòng 1-Đặc điểm hình thái Cây đầu dòng phảI mang đặc điểm hình thái đặc trng giống, không bị biến đổi nhân giống vô tính 2-Tuổi Cây đầu dòng phải có tuổi từ 12 năm trở lên trồng hạt, năm trở lên ghép, chiết giâm cành (nhân giống vô tính) phải có năm liên tục cho tính đến năm đợc tuyển chọn 3-Sinh trởng Cây đầu dòng phải có sức sinh trởng khoẻ, xanh tốt, không bị nhiễm bệnh nguy hiểm nh: bệnh virus, bệnh tơng tự nh virus- like virus diseases ( đầu dòng phải đợc xét nghiệm loại bệnh trớc công nhận) 4-Năng suất Cây đầu dòng phải có suất cao giống đại trà 10% 5-Chất lợng Chất lợng đầu dòng phải đạt yêu cầu hàng hoá Một số tiêu với số chủng loại, giống ăn sau: 5.1-Đối với nhóm ăn có múi 5.1.1.Cam 5.1.1.1.Cam X Đoài Trọng lợng trung bình (g): 250 - 300 Độ đồng hình dạng kích thớc quả(%): >80 Trng i hc Nụng nghip - Lun Thc s khoa hc nụng nghip - 98 Tỷ lệ phần ăn đợc(%): >80 Số lợng hạt/quả: 10 - 15 Hình dạng màu sắc vỏ quả: tròn đều, vàng da cam, nhẵn Màu sắc thịt quả: Vàng đỏ da cam Độ dai vách múi: Dòn, dễ tách Độ mịn mọng nớc thịt quả: Mịn, đồng nhất, mọng nớc Hơng vị quả: Thơm đậm Độ Brix: 14 - 15 5.1.1.2 Cam Vân du, Sông Trọng lợng trung bình (g): 200 - 250 Độ đồng hình dạng kích thớc quả(%): > 80 Tỷ lệ phần ăn đợc(%): > 80 Số lợng hạt/quả: 10 - 15 Hình dạng màu sắc vỏ quả: Tròn thuôn, vàng da cam, nhẵn Màu sắc thịt quả: Vàng đỏ da cam Độ dai vách múi: Dòn, dễ tách Độ mịn mọng nớc thịt quả: Mịn, đồng nhất, mọng nớc Hơng vị quả: Thơm, chua Độ Brix: 10 - 15 5.1.1.3 Cam mật Trọng lợng trung bình (g): > 200 Độ đồng hình dạng kích thớc quả(%): > 70 Tỷ lệ phần ăn đợc(%): > 80 Số lợng hạt/quả: 10 - 15 Hình dạng màu sắc vỏ quả: Ttròn, đáy lồi, vàng xanh, nhẵn Màu sắc thịt quả: Vàng cam Độ dai vách múi: dòn, dễ tách Độ mịn mọng nớc thịt quả: Mịn, đồng nhất, mọng nớc Hơng vị quả: Thơm, Độ Brix: 12 5.1.1.4 Cam Soàn Trọng lợng trung bình (g): > 180 Độ đồng hình dạng kích thớc quả(%): > 70 Tỷ lệ phần ăn đợc(%): > 80 Số lợng hạt/quả: 10 - 15 Hình dạng màu sắc vỏ quả: Tròn, đỉnh hình đồng tiền, vàng xanh Màu sắc thịt quả: Vàng cam đậm Độ dai vách múi: Khá dòn, dễ tách Trng i hc Nụng nghip - Lun Thc s khoa hc nụng nghip - 99 Độ mịn mọng nớc thịt quả: Mịn, đồng nhất, mọng nớc Hơng vị quả: Thơm, chua Độ Brix: 10,5 - 12 5.1.2 Quýt 5.1.2.1 Quýt đỏ Bắc Quang Trọng lợng trung bình (g): 120 - 150 Độ đồng hình dạng kích thớc quả(%): > 80 Tỷ lệ phần ăn đợc(%): > 80 Số lợng hạt/quả: 10 - 15 Hình dạng màu sắc vỏ quả: Tròn dẹt, đỏ cam nhẵn Màu sắc thịt quả: Đỏ cam Độ dai vách múi: Dòn, dễ tách Độ mịn mọng nớc thịt quả: Mịn, đồng nhất, mọng nớc Hơng vị quả: Thơm, chua Độ Brix: 10 - 12 5.1.2.2 Quýt vàng Bắc Sơn Trọng lợng trung bình (g): 120 - 150 Độ đồng hình dạng kích thớc quả(%): > 80 Tỷ lệ phần ăn đợc(%): > 85 Số lợng hạt/quả: 10 - 15 Hình dạng màu sắc vỏ quả: Tròn dẹt, vàng cam, nhẵn Màu sắc thịt quả: Vàng cam Độ dai vách múi: Dòn, dễ tách Độ mịn mọng nớc thịt quả: Mịn, đồng nhất, mọng nớc Hơng vị quả: Ngọt, chua Độ Brix: 10 - 12 5.1.2.3 Quýt Đờng canh Trọng lợng trung bình (g): 120 - 150 Độ đồng hình dạng kích thớc quả(%): > 80 Tỷ lệ phần ăn đợc(%): > 85 Số lợng hạt/quả: 10 - 15 Hình dạng màu sắc vỏ quả: Tròn dẹt, đỏ cam nhẵn Màu sắc thịt quả: Đỏ cam Độ dai vách múi: Dòn, dễ tách Độ mịn mọng nớc thịt quả: Mịn, đồng nhất, mọng nớc Hơng vị quả: Ngọt, nhạt Độ Brix: - 10 5.1.2.4 Quýt Tiểu Trọng lợng trung bình (g): > 180 Độ đồng hình dạng kích thớc quả(%): > 70 Tỷ lệ phần ăn đợc(%): > 75 Trng i hc Nụng nghip - Lun Thc s khoa hc nụng nghip - 100 Số lợng hạt/quả: 10 - 15 Hình dạng màu sắc vỏ quả: Tròn dẹt, đỏ cam nhẵn Màu sắc thịt quả: Đỏ cam Độ dai vách múi: Dòn, dễ tách Độ mịn mọng nớc thịt quả: Mịn, đồng nhất, mọng nớc Hơng vị quả: Ngọt, chua Độ Brix: 10 - 14 5.1.2.5 Quýt đờng Bến Tre Trọng lợng trung bình (g): > 140 Độ đồng hình dạng kích thớc quả(%): > 70 Tỷ lệ phần ăn đợc(%): > 80 Số lợng hạt/quả: 10 - 15 Hình dạng màu sắc vỏ quả: Tròn, vàng xanh, nhẵn Màu sắc thịt quả: Vàng cam Độ dai vách múi: Dòn, dễ tách Độ mịn mọng nớc thịt quả: Mịn, đồng nhất, mọng nớc Hơng vị quả: Ngọt đậm Độ Brix: 9,5-13 5.1.4.2 Cam bù Trọng lợng trung bình (g): 300 - 350 Độ đồng hình dạng kích thớc quả(%): > 65 Tỷ lệ phần ăn đợc(%): > 75 Số lợng hạt/quả: 10 - 15 Hình dạng màu sắc vỏ quả: Tròn dẹt, đỏ cam Màu sắc thịt quả: Đỏ cam Độ dai vách múi: Dòn, dễ tách Độ mịn mọng nớc thịt quả: Mịn, đồng nhất, mọng nớc Hơng vị quả: Ngọt đậm, chua Độ Brix: 10 - 12 5.1.4.3 Cam sành miền Nam Trọng lợng trung bình (g): > 220 Độ đồng hình dạng kích thớc quả(%): > 60 Tỷ lệ phần ăn đợc(%): > 60 Số lợng hạt/quả: 10 - 15 Hình dạng màu sắc vỏ quả: Tròn dẹt, xanh Màu sắc thịt quả: Vàng cam Độ dai vách múi: Dòn, dễ tách Độ mịn mọng nớc thịt quả: Mịn, đồng nhất, mọng nớc Hơng vị quả: Ngọt đậm, chua Độ Brix: Trng i hc Nụng nghip - Lun Thc s khoa hc nụng nghip - 101 PHIếU HỏI NÔNG DÂN Về MÔ HìNH TRồNG CÂY CAM QUýT TạI HUYệN HƯNG YÊN Tờn ngi phng vn:Ngy thỏngnm200 Tờn ch h: trình ủ hoỏ Xúm thụn xó.huyn Trỡnh ủ c bn ca h: 2.1 S nhõn khu ca h: tng s s lao ủng nam n 2.2 Quy mụ ủt ủai h ủang qun lý m Hng mc Cỏch xa nh Din S mnh tớch m2 ủt t ủó s dng m2 Trng cõy hng nm Trng CQ Trng rng t cha s dng t lỳa t mu t t ao h t ủi (bói) t th c t khỏc Tng din tớch 2.3 Ngnh ngh sn xut chớnh ca h (tt c cỏc thnh viờn); ủỏnh du x: cú; o; khụng * Trng trt: Lỳa: Rau CQ Hoa Cõy cnh khỏc * Chn nuụi: Ln Gia cm Trõu bũ Cỏ * Ngh ph v H khỏc: Dch v Th cụng m ngh Viờn chc Trng i hc Nụng nghip - Lun Thc s khoa hc nụng nghip - 102 2.4 Thu nhp ca nụng h: Lnh vc sn xut Sn lng Giỏ bỏn Thu nhp Chi phớ khỏc Sn xut lỳa Cõy mu Chn nuụi ln Trõu (bũ) Gia cm Thu sn (m2 ao) Cõy n qu Sn xut khỏc Mụ hỡnh trng cõy cam quýt nh Tng din tớch vns cõy TT Chng loi tờn Tờn la Vit tinh Nam Din Sn tớch (s lng cõy (kg/m2) Giỏ bỏn (ủ/kg) Chi phớ SX (ủng) Hiu qu (lói) Mụ hỡnh trng cõy cú mỳi theo hng trang tri (vn ủng, ủt bói ven sụng) TT Chng loi Tờn la tờn tinh Vit Nam Din Sn tớch lng (s cõy (kg/m2) Giỏ bỏn (ủ/kg) Chi phớ SX (ủng) Hiu qu (lói) Trng i hc Nụng nghip - Lun Thc s khoa hc nụng nghip - 103 5.K thut canh tỏc cõy cú mỳi h nụng dõn ủang ỏp dng 5.1 K thut nhõn ging Gieo hạt Ghộp Chit Ngun ging t phng: t c quan nghiờn cu t phng khỏc 5.2 K thut trng (mụ t): Thi v ging nm.t l 5.3 K thut bú phõn (mụ t) Lng phõn bún: phõn chung .ủm.lõn.kali phõn khỏc Thi k bún 5.4 Loi sõu bnh ph bin vi trờn cõy cú mỳi K thut phũng tr ủang ỏp dng 5.5K thut ủiu khin hoa, ủu qu Xin ụng b cho bit thờm mt s thụng tin: 6.1 im mnh v thun li ụng b trng cõy cú mỳi: 6.2im yu ca cỏc yu t khú khn hn ch trng cõy cú mỳi: 6.3 Nhng ri thng gp v cú thờ gp m rng quy mụ SX cỏc ủi tng cõy cú mỳi 6.4 Mụng mun ca ụng b trng cõy n qu no Kin ngh ca nụng h ủi vi chớnh quyn cn giỳp ủ ủ phỏt trin cõy cú mỳi 7.1 V ch trng chớnh sỏch Trng i hc Nụng nghip - Lun Thc s khoa hc nụng nghip - 104 7.2 V cụng tỏc t chc qun lý SX v bo v SX ( c sõu bnh v trt t xó hi) 7.3.Nhng ủ ging, (ngun cung ng; cht lng ging; cỏc ngung ging cú th huy ủng) 7.4 Nhng ủ khớ hu ủt ủai ( yu t t nhiờn nh hng tớch cc hoc tiờu cc ti s phỏt trin cõy cú mỳi ca h v phng) 7.5.Nhng ủ v k thut canh tỏc 7.6 Nhng võn ủ v th trng, gớa c, tip th v bỏo qun-lu thụng sn phm Nhn xột ủỏnh giỏ v cỏc loi mụ hỡnh cõy n qu ca h nụng dõn 8.1 Lý h la chn quy trỡnh cõy n qu ca h nụng dõn 8.2 Lý h la chn quy trỡnh, k thut SX cõy cú mỳi v t chc quy mụ hin ti 8.3 Mụ hỡnh hin ti cú nhng ủim gỡ phự hp,thun li, ủim gỡ khú khn hoc cha phự hp vi mc tiờu hoan cnh ca gia ủỡnh v mụi sinh ca ủon cõy trng 8.4 Hiu qu ca cỏc loi mụ hỡnh ca h v ca phng theo ủỏnh giỏ ca h 8.5 D kin ca h s dng ủt nhng nm ti 8.6 í kin so sỏnh ca h v cỏc ủi tng sn xut cnh tranh vi cõy cú mỳi: hoa cõy cnh-cõy nụng nghip khỏc Ngi kho sỏt, ủiu tra Ngi cung cp thụng tin Trng i hc Nụng nghip - Lun Thc s khoa hc nụng nghip - 105 Phiếu khảo sát tuyển chọn giống quýt đầu dòng huyện I-Lý lịch Tên chủ hộ.Trình độ văn hoá Xóm Thôn(bản).X Huyện Tên giốngNguồn gốc.số câyDiện tíchTuổi cây.năm Cây trồng: Từ hạt ,cây chiết , ghép Tình trạng sinh trởng tốt (xấu) II đặc điểm thực vật: Hình dạng tán Đờng kính tánm; Chiều cao cây.m Số cành cấp 1; Góc độ phân cành độ Lá: Dạng lá.; Dài.cm; Rộng cm; Cuống lácm Màu sắc mặt dớiMàu sắc mặt Phiến lá; Gân Góc gấp hai phiến Nhiều; Hoặc tính độ đ Hoa: Mầu sắc.; Khả hoa Khả đậu hoa:Vị trí hoa cành.; thân Số hoa/chùm: Tháng hoa.; tháng thu hoạch Những đặc điểm khác III.đặc điểm phẩm chất Quả: Dạng , Độ gân Đờng r nh , Độ nứt Đờng kính cuống (cm) Chiều dài cuống Chiều dài quả(cm)., Đờng kính quảTrọng lợng Mầu sắc vỏ.Độ dày vỏ Hạt: Mầu sắc., Số hạt lép Số hạt IV.Yêu tố canh tác: Khoảng cách trồng: m, Luống rộng.m, Luống cao m Kỹ thuật xử lý hoa: Phân bón (cả phân bón lá): Thời kỳ bón: V Thành phần sâu bệnh suất Sâu Bệnh Năng suất (quả):; .;200 Qủa to nhấtkg/quả P trung bìnhKg, (Kg/cây/năm):.,Tấn/ha Ngày thángnăm Ngời khảo sát Trng i hc Nụng nghip - Lun Thc s khoa hc nụng nghip - 106 [...]... phải tiến hành khảo sát, chọn lọc, bình tuyển và nhân giống cây sạch bệnh trên cây có múi theo Pháp lệnh giống cây trồng" Để làm đợc vấn đề này, đòi hỏi phải trải qua quá trình điều tra hiện trạng sản xuất cây có múi của địa phơng, từ đó chọn lọc cây u tú, bảo tồn và đa vào sản xuất cây giống sạch bệnh, xây dựng đợc quy trình bảo tồn và quy trình kỹ thuật thâm canh cây có múi cho năng suất cao, ổn... chung và của Hng Yên nói riêng, chúng tôi nghiên cứu đề tài: Đánh giá hiện trạng sản xuất cây có múi của Hng Yên và chọn lọc cây u tú" Trng i hc Nụng nghip 1 - Lun vn Thc s khoa hc nụng nghip - 3 2 Tính cấp thiết của đề tài Hng Yên nổi tiếng với cây nh n Lồng đặc sản là sản phẩm dùng để "tiến Vua", nên ngời dân Hng Yên rất coi trọng cây nh n nh một đại diện về văn hoá, lịch sử của mình Cây. .. học và thực tiễn cho các ngành liên quan bảo tồn, duy trì, xây dựng thơng hiệu hàng hoá cho cây có múi và tìm thị trờng tiêu thụ ổn định cho nghề trồng cây có múi 3 Mục đích yêu cầu của đề tài 3.1 Mục đích - Đánh giá thực trạng phát triển sản xuất cam quýt của một số huyện trọng điểm Văn Giang, Khoái Châu và Kim Động - tỉnh Hng Yên - Chọn lọc, đánh giá, bình tuyển cây u tú của các loại cây có múi phổ... toàn tỉnh sau cây nh n Với cây nh n đ đợc Hng Yên chọn lọc, bình tuyển và đa vào bảo tồn nguồn gen từ năm 1999 Cây có múi của Hng Yên sẽ đợc chọn lọc, đa vào bảo tồn và nhân giống cây sạch bệnh theo Pháp lệnh giống cây trồng Vấn đề này đ đợc thông qua và ghi trong kết luận Nghị quyết Đại hội Tỉnh Đảng bộ lần thứ XVI của Hng Yên Xuất phát từ những yêu cầu cấp bách của thực tế trồng cây có múi trên cả... nghip - 5 chăm sóc vờn cây có múi, tìn hình nhiễm sâu bệnh, các biện pháp phòng trừ, trình độ thâm canh, tình hình nhân giống câycon, hiện trạng tiêu thụ sản phẩm cây có múi ở Hng Yên - Bình tuyển, chọn lọc đợc các cây u tú đa vào đánh giá các tình hình sinh trởng, phát triển, mức độ nhiễm sâu bệnh hại trên cây u tú 3.3 ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài 3.3.1 ý nghĩa khoa học Đề tài... Yên làm cơ sở cho duy trì, bảo tồn, làm vật liệu để nhân giống cây sạch bệnh cung cấp cho nhu cầu trồng cây có múi ở Hng Yên - Đề xuất giải pháp bảo tồn và quy trình kỹ thuật thâm canh cây có múi tạm thời khuyến các cho nhân dân áp dụng 3.2.Yêu cầu - Xác định đợc hiện trạng sản xuát cây có múi: hiện trạng quản lí Trng i hc Nụng nghip 1 - Lun vn Thc s khoa hc nụng nghip - 5 chăm sóc vờn cây. .. và khả năng phát triển của cây có múi trong điều kiện Hng Yên Các số liệu t, liệu thu thập đợc về tình hình sản xuất, khả năng áp dụng các tiến bộ kỹ thuật trong sản xuất cam quýt ở các huyện Văn Giang, Khoái Châu và Kim Động (Hng Yên) , góp phần nghiên cứu định hớng phát triển sản xuất cây có múi cũng nh định hớng nghiên cứu các giải pháp kỹ thuật bảo tồn, khôi phục và phát triển một số giống cây có. .. - 4 nhiều khó khăn do cha có thị trờng tiêu thụ, tiêu thụ chủ yếu vẫn nhờ vào các thơng gia nhỏ lẻ dẫn đến giá thành bị ép, ngời dân không yên tâm tham gia sản xuất Vấn đề đặt ra ở đây là cần có hệ thống sản xuất cây giống chất lợng cung cấp cho nhu cầu trồng cây có múi, nhu cầu về kỹ thuật thâm canh cây có múi năng suất cao và đặc biệt là tìm đợc thị trờng tiêu thụ cho sản phẩm này, Do đó, Kết luận... năm cây nh n co cho hiệu quả kinh tế rất cao từ 150 - 180 tỷ đồng chiếm 12 - 13% thu nhập từ sản xuất nông nghiệp (Cục thống kê Hng Yên 2003, 2004, 2005) Do đó diện tích nh n liên tục đợc tăng nhanh, cho đến nay nó vẫn là cây chiếm diện tích lớn nhất toàn tỉnh sau đó mới đến cây có múi Song song với diện tích đợc tăng nhanh, Hng Yên đ bắt tay ngay vào bình tuyển và chọn lọc cây đầu dòng u tú, đa vào... giống cây có múi đặc sản của Hng Yên (bởi chua, cam chua, ) Nguồn gốc cam quýt rất đa dạng và nhiều chủng loại sẽ là tiền đề để công tác nghiên cứu chọn tạo giống và kỹ thuật nhân giống vô tính cây có múi - Kết quả nghiên cứu của đề tài là cơ sở khoa học cho các công trình nghiên cứu tiếp theo nhằm góp phần xây dựng hoàn thiện quy trình duy trì, bảo tồn và quy trình kỹ thuật thâm canh cây có múi đạt năng ... Xuất phát từ yêu cầu cấp bách thực tế trồng có múi nớc nói chung Hng Yên nói riêng, nghiên cứu đề tài: Đánh giá trạng sản xuất có múi Hng Yên chọn lọc u tú" Trng i hc Nụng nghip - Lun Thc s khoa... trải qua trình điều tra trạng sản xuất có múi địa phơng, từ chọn lọc u tú, bảo tồn đa vào sản xuất giống bệnh, xây dựng đợc quy trình bảo tồn quy trình kỹ thuật thâm canh có múi cho suất cao, ổn... tỉnh Hng Yên - Chọn lọc, đánh giá, bình tuyển u tú loại có múi phổ biến trồng Hng Yên làm sở cho trì, bảo tồn, làm vật liệu để nhân giống bệnh cung cấp cho nhu cầu trồng có múi Hng Yên - Đề xuất