Khóa luận tốt nghiệp M U Lớ chn ti Trong s nghip cụng nghip hoỏ, hin i hoỏ t nc hin nay, giỏo dc cú vai trũ rt quan trng Nhm nõng cao cht lng giỏo dc, a giỏo dc tr thnh quc sỏch hng u, mt nhng yờu cu cp thit c t l i mi phng phỏp dy hc M Gorki ó tng núi hc l nhõn hc Vn hc cú kh nng giỏo dc v nuụi dng tõm hn ngi Nú hng ngi n nhng giỏ tr Chõn - Thin - M giỳp ngi ngy cng tt p hn Chớnh vỡ vy, hc ngy cng cú v trớ v vai trũ quan trng i sng cng nh nh trng PTTH Hin nay, chng trỡnh Ng mi c biờn son theo nguyờn tc th loi Trờn c s ú t yờu cu i mi phng phỏp dy hc Ng trng Ph thụng nhm a nhng nh hng tip cn, khỏm phỏ giỳp hc sinh d dng tip nhn tỏc phm Mt nhng phng phỏp c cỏc nh nghiờn cu ỏnh giỏ tớch cc l phng phỏp c - hiu Theo ng c - hiu, hc sinh s phỏt huy c kh nng sỏng to ca mỡnh t ú phỏt hin v cm th c tỏc phm hc Qỳa trỡnh hin i hoỏ hc na u th k XX ó li cho hc Vit Nam nhiu cỏ tớnh, phong cỏch ngh s c ỏo Trong ú, Tụ Hoi l mt nhng nh ln, mt nhng tỏc gi tiờu biu cho th loi t s c a vo ging dy nh trng PTTH Cỏc tỏc phm ca Tụ Hoi c a vo ging dy chng trỡnh ph thụng nh D Mốn phu lu kớ THCS v V chng A Ph THPT Nhiu nh nghiờn cu, phờ bỡnh ó vit bi v truyn ca Tụ Hoi, khai thỏc trờn nhiu phng din c v ni dung v hỡnh thc Hn na, ó cú mt s thit k bi ging cho cỏc tỏc phm ca ụng nh trng Tuy nhiờn, tụi nhn thy cỏc bi vit ú cha khai Sv: Vũ Thị Đào K32B Văn Khóa luận tốt nghiệp thỏc thu ỏo giỏ tr ca truyn Tụ Hoi trờn gúc loi th theo phng phỏp c - hiu Vi t cỏch l mt sinh viờn Ng vn, mt ngi GV tng lai, tụi luụn mong mun tớch lu thờm nhng kinh nghim quý bỏu chun b cho mỡnh nhng hnh trang vng chc trc tr thnh giỏo viờn ng thi gúp thờm mt hng tip cn, mt kiu dy hc tỏc phm t s theo c trng th loi vi phng phỏp c - hiu Xut phỏt t nhng lớ trờn, tụi chn ti c - hiu tỏc phm t s ca Tụ Hoi nh trng PTTH theo c trng th loi lm ti nghiờn cu khoỏ lun tt nghip cho mỡnh Lch s Vn c - hiu tỏc phm hc theo c trng loi th ó c cp n mt s cỏc cụng trỡnh sau: 2.1 Nhng cụng trỡnh nghiờn cu v c - hiu - V.A Nhikụnxki vi Phng phỏp ging hc trng ph thụng Ngc Ton v Bựi L dch (Nxb GD- 1978) - Z.Ia.Rez (ch biờn) vi Phng phỏp lun dy hc Phan Huy Thiu dch (Nxb GD-1983) - GS Nguyn Thanh Hựng vi + Cun Vn hc v nhõn cỏch + Bi vit c - hiu l to nn tng hoỏ cho ngi c + Chuyờn : c v tip nhn chng - GS Trn ỡnh S cng cú mt s bi + c - hc + Mụn vn: thc trng v gii phỏp (Bỏo ngh ngy 14/2/1998) - GS Phm Trng Lun vi : Sv: Vũ Thị Đào K32B Văn Khóa luận tốt nghiệp + Cun Phng phỏp dy hc + Chuyờn lun Cm th hc, ging dy hc - GS Trn Thanh m cú bi Dy dy c v vit (Bỏo ngh s 30 ngy 23/7/2005 ) - Tin s Nguyn Trng Hon cú bi vit Mt s c - hiu bn Ng (Tp GD s 56 thỏng 4/2003) 2.2.Nhng cụng trỡnh nghiờn cu v loi th - Aristot vi Ngh thut thi ca - Gulaiep vi Lớ lun hc - GS Phng lu (cb) Giỏo trỡnh lớ lun hc - GS Phan Trng Lun Giỏo trỡnh Phng phỏp dy hc - GS Trn Thanh m Vn ging dy tỏc phm theo loi th - c Hiu Thi phỏp hin i - Nguyn Thỏi Ho My thi phỏp truyn - Hong Ngc Hin Nm bi ging v th loi 2.3 Nhng cụng trỡnh nghiờn cu Tụ Hoi - Phong Lờ, Võn Thanh vi Tụ Hoi - v tỏc gi v tỏc phm - Nguyn ng Mnh, Nhng bi ging v tỏc gia hc Vit Nam hin i Nhỡn chung, cỏc cụng trỡnh nghiờn cu ny ch trung nghiờn cu mt cỏch khỏi quỏt v loi th v c - hiu Song cha cú cụng trỡnh no nghiờn cu c - hiu mt tỏc gi, mt th loi c th Do vy, ngi vit ó chn ti c - hiu tỏc phm t s ca Tụ Hoi nh trng PTTH theo c trng th loi Mc ớch nghiờn cu ti ó c gng nghiờn cu y v cú h thng v c - hiu tỏc phm t s ca Tụ Hoi vi mc ớch Sv: Vũ Thị Đào K32B Văn Khóa luận tốt nghiệp - Phỏt huy tớnh tớch cc, ch ng, sỏng to ca hc sinh gi hc - To tõm th t tin cho giỏo viờn tip xỳc vi phng phỏp dy hc theo tinh thn i mi ca SGK Ng - ng thi, ngi vit s nm vng hn lý thuyt v c trng th loi cng nh phng phỏp c - hiu t ú a c nhng phng hng dy hc phự hp, giỳp hc sinh tip nhn tỏc phm c hiu qu Nhim v nghiờn cu Vi m ti t ra, ngi vit cn thc hin c mt s nhim v sau: Tp hp nhng lớ lun cú liờn quan n ti Nghiờn cu c trng ca th loi t s Vn dng lý thuyt c - hiu vo tỡm hiu tỏc phm t s ca Tụ Hoi Tin hnh thc nghim xõy dng mt s giỏo ỏn hng dn HS c hiu tỏc phm t s ca Tụ Hoi nh trng PTTH nh D Mốn phiờu lu kớ v V chng A Ph i tng v phm vi nghiờn cu * i tng nghiờn cu - Lớ thuyt c - hiu - Lớ thuyt loi th - c im loi hỡnh t s qua tỏc phm ca Tụ Hoi * Phm vi nghiờn cu - Cỏc bc c - hiu - c im loi hỡnh t s - c im loi hỡnh t s qua tỏc phm Tụ Hoi c dy nh trng PTTH (D Mốn phiờu lu kớ v V chng A Ph) Sv: Vũ Thị Đào K32B Văn Khóa luận tốt nghiệp Phng phỏp nghiờn cu Khúa lun s dng kt hp cỏc phng phỏp: - Phng phỏp kho sỏt, thng kờ - Phng phỏp phõn tớch tng hp - Phng phỏp so sỏnh, h thng - Phng phỏp thc nghim úng gúp ca khoỏ lun - Khoỏ lun úng gúp mt phn nh vic hỡnh thnh cỏc thao tỏc, cỏc bc c - hiu ging dy tỏc phm ca t s ca Tụ Hoi nh trng PTTH - ng thi, khoỏ lun cng úng gúp tớch cc vo vic i mi phng phỏp dy hc Ng nh trng ph thụng hin B cc ca khoỏ lun M u Lớ chn ti Lch s Mc ớch nghiờn cu Nhim v nghiờn cu i tng v phm vi nghiờn cu Phng phỏp nghiờn cu úng gúp khoỏ lun B cc khoỏ lun Ni dung Chng 1: Nhng chung Chng 2: c - hiu tỏc phm t s ca Tụ Hoi nh trng PTTH theo c trng th loi Chng 3: Giỏo ỏn thc nghim Sv: Vũ Thị Đào K32B Văn Khóa luận tốt nghiệp Kt lun Ti liu tham kho NI DUNG CHUNG NHNG VN CHUNG C s lớ lun Vn chng l loi hỡnh ngh thut ngụn t, ly ngụn ng lm cht liu to nờn nhng hỡnh tng ngh thut Tỏc phm hc l s phn ỏnh i sng bng hỡnh tng Nú l hỡnh nh ch quan ca th gii khỏch quan ngi ngh s i sõu, khỏm phỏ th gii qua s h cu v trớ tng tng phong phỳ ca mỡnh Mi tỏc phm hc bao gi cng tn ti di mt hỡnh thc th loi nht nh Nú l phng thc nh la chn th hin nhng quan im, t tng v s sỏng to ngh thut ca mỡnh m nh mun gi gm n bn c thụng qua tỏc phm Bn c mun hiu c tỏc phm, bin tỏc phm ca nh thnh tỏc phm ca mỡnh, phi tri qua mt quỏ trỡnh khụng n gin nhng cng vụ cựng thỳ v ú l quỏ trỡnh tip nhn hc (hay cũn gi l cm th hc) Thụng qua tip nhn hc, ngi c s nm c nhng ni dung t tng, nhng giỏ tr ngh thut c sc cựng nhng thụng ip m nh mun gi gm 1.1 Vn tip nhn hc 1.1.1 Khỏi nim Sv: Vũ Thị Đào K32B Văn Khóa luận tốt nghiệp Tip nhn hc l mt quan trng ó v ang c nhiu nh nghiờn cu quan tõm Cú rt nhiu nhng quan nim khỏc v tip nhn hc: Theo T in ting Vit tip nhn l ún nhn cỏi t ngi khỏc, ni khỏc chuyn giao cho Trong cun T in thut ng hc tip nhn hc l hot ng chim lnh cỏc giỏ tr t tng, thm m ca tỏc phm hc Bt u t cm th bn ngụn t, hỡnh tng ngh thut, t tng, cm hng, quan nim ngh thut, ti ngh tỏc gi n sau c, cỏch hiu, n tng trớ nh, nh hng hot ng sỏng to bn dch, chuyn th [4;275] Hay cun c v tip nhn tỏc phm chng ca Nguyn Thanh Hựng li cho rng: tip nhn tỏc phm hc l quỏ trỡnh em li cho ngi c s hng th v hng thỳ trớ tu, hng vo hot ng cng c v phỏt trin mt cỏch phong phỳ nhng kh nng thuc th gii tinh thn v nng lc cm xỳc ca ngi trc i sng Theo giỏo trỡnh Lớ lun hc ca Phng Lu: tip nhn hc l giai on hon tt quỏ trỡnh sỏng tỏc-giao t ca hc Ngi ngh s sỏng to tỏc phm hc l truyn t nhng cm nhn khỏi quỏt v cuc i cho ngi c Ch c bn c tip nhn quỏ trỡnh sỏng tỏc mi c hon tt Nh vy, cỏc quan nim trờn ó thõu túm tng i y bn cht ca quỏ trỡnh tip nhn Vy cú th hiu mt cỏch chung nht, tip nhn hc l hot ng nhn thc thm m ca ngi v hc Nú l quỏ trỡnh chuyn tỏc phm hc tn ti khỏch quan vi ngi c vo tõm hn, t tng ca ngi c õy l mt cuc giao tip i thoi t gia ngi c v tỏc gi qua tỏc phm Trong cuc giao tip ú ũi hi ngi hc phi tham gia vi tt c trỏi tim v úc, hng thỳ v nhõn cỏch, tri thc v Sv: Vũ Thị Đào K32B Văn Khóa luận tốt nghiệp sc sỏng to õy l mt hot ng mang tớnh sỏng to Nú cú nh hng trc tip n quỏ trỡnh hỡnh thnh v phỏt trin nhõn cỏch ca mi ngi Vic dy cỏc tỏc phm hc nh trng thc cht l t chc hot ng tip nhn hc cho ngi c Nú l hot ng mang tớnh t giỏc v tớnh mc ớch rừ rng Mc ớch cui cựng ca nú l giỳp hc sinh hiu v cm nhn tỏc phm cỏc em t hon thin nhõn cỏch ca mỡnh 1.1.2 C s tip nhn tỏc phm hc * Con ng nh lm tỏc phm Tỏc phm hc l sn phm tinh thn c to bi ti nng v tõm hn ngi ngh s Mi nh vi nhng phong cỏch khỏc s cú nhng cỏch thc, ng sỏng to nhng tỏc phm riờng bit khụng ging Thụng thng mun sỏng tỏc, cỏc nh phi cú cm hng Nguyn Quýnh cú núi: ngi lm th khụng th khụng cú hng, cng nh to hoỏ khụng th khụng cú giú vy[9;210] Hng c núi ti õy chớnh l cm hng Cm hng l gỡ? Nú cú tỏc dng chi phi nh th no n quỏ trỡnh sỏng tỏc ca nh vn? Phi chng, cm hng l trng thỏi tõm lớ c bit ca nh ng trc mt s vic, s kin mang ý ngha ln lao cuc sng H bt cht cú cm xỳc v s lụi cun mónh lit Lỳc ny, tõm hn ngi ngh s ang thng hoa, bay bng vi s tng tng vụ cựng di phong phỳ Nh ang cú nhu cu bc bch giói by ú l lỳc sn phm tinh thn sp cho i Cm hng ch cú th l kt qu bt ng ca vic thai nghộn lõu di nhng suy t, tng tng trc ú ca ngi ngh s to c tỏc phm cú giỏ tr, nh phi tri qua nhiu khõu sỏng tỏc: hỡnh thnh ý , thu thp t liu, thit lp s , vit v sa cha Cm hng ging nh cỏi c nh bt vo ngun mch, th hin nhng sỏng to ó c thai nghộn t lõu ca mỡnh Sv: Vũ Thị Đào K32B Văn Khóa luận tốt nghiệp Mc dự, vi nhng cỏch sỏng tỏc khỏc nhng dự vit theo cỏch no thỡ vi mi nh sỏng to ngh thut l quỏ trỡnh lao ng ht sc cụng phu, y khú khn vt v Nú ũi hi ngi ngh s phi cú bn lnh ngh nghip, phi cú ti nng, tõm huyt v tinh thn trỏch nhim cao trc cuc i Ch cú nh vy, nh mi cú th to c tỏc phm trng tn cựng thi gian * Con ng bn c chim lnh tỏc phm Tỏc phm hc c kt tinh t nhng kinh nghim, t tng tỡnh cm ca ngi ngh s trc cuc sng nht nh Ngi ngh s sỏng to tỏc phm l truyn t cho ngi c nhng khỏi quỏt, nhng cm nhn v cuc i Do ú, tỏc phm hc ch cú c i sng c bn c chim lnh mt cỏch ton vn, sõu sc Con ng chim lnh tỏc phm hc c bt u t vic: c, phõn tớch, ct ngha v bỡnh giỏ a c tỏc phm õy l hot ng u, cn phi cú ca vic tip nhn hc Vn bn l sn phm tinh thn nh sỏng to ra, ú l mt hp cỏc kớ hiu ngụn ng vụ hn Vỡ vy, hiu c bn ú núi gỡ? cp n gỡ? buc bn c phi c tỏc phm Ngi c ch cú th tip nhn tỏc phm h thng kớ hiu ngụn ng c gii mó Hot ng c khụng nhng l hot ng m u cho vic tip nhn m c cũn hiu tỏc phm, tỡm ý ngha mi xut hin tỏc phm Tuy nhiờn, vi mi loi khỏc nhau, hot ng c cng khỏc c tỏc phm t s khỏc vi c tỏc phm tr tỡnh v kch b Phõn tớch tỏc phm Sv: Vũ Thị Đào K32B Văn Khóa luận tốt nghiệp Phõn tớch tỏc phm l hot ng tip theo ca vic tip nhn hc Phõn tớch l hot ng chia nh i tng cú cỏi nhỡn c th nhng yu t lm nờn chnh th sõu hn ú l s m s chnh th tỏc phm ghi chộp hp li nhng yu t ó phõn tớch theo cỏch hon ton khỏc thng s phỏt hin nhng khớa cnh bt ng ca chnh th tỏc phm. (c v tip nhn chng ca Nguyn Thanh Hựng) Tuy nhiờn, mt tỏc phm hc khụng phi lỳc no cng chia nh i tng m chỳng ta cn phi xỏc nh õu l trng tõm i sõu vo phõn tớch Vỡ vy, hot ng phõn tớch s em li s phong phỳ v sõu sc hn cho tỏc phm hc c Ct ngha tỏc phm Ct ngha l hot ng quan trng c ch tip nhn hc Ct ngha em li nhn thc, em li c s cho nhng hin tng cú giỏ tr Hot ng ct ngha tỏc phm i t vic lý gii nhng chi tit hỡnh nh tỏc phm thy c cỏi hay cỏi p ct ngha hỡnh tng v ct ngha c tỏc phm hc Trong cựng mt tỏc phm hc, mi cỏ nhõn cú cỏch cm th, ct ngha tỏc phm riờng tựy vo s hiu bit v kinh nghim ca mi ngi Hot ng ct ngha s to cỏi nhỡn a chiu i vi mi tỏc phm ng thi, nú cng l c s ỏnh giỏ mc hiu bit ca mi ngi vỡ cú hiu thỡ mi cú th ct ngha c tỏc phm d Bỡnh giỏ tỏc phm õy l hot ng cui cựng ca quỏ trỡnh tip nhn v lnh hi tỏc phm chng Nú l hot ng mang tớnh ch quan Ngi c s th hin thỏi cỏch ỏnh giỏ ca mỡnh vi cỏc hin tng hc Hot ng ny da trờn c s ca vic c, phõn tớch v ct ngha c l yờu cu bt buc tip nhn tỏc phm ng thi, nú to nh hng cho vic phõn tớch Cũn ct ngha l xỏc nh rừ ni dung ca vic phõn tớch Nh vy, hot ng bỡnh giỏ tỏc phm l s m mang i sõu vo ni dung tỏc phm Thụng Sv: Vũ Thị Đào 10 K32B Văn Khóa luận tốt nghiệp ch v hiu tho => Cụ cú phm cht ỏng c sng cuc i hnh phỳc - GV:Vỡ M tr thnh b) Cuc i lm dõu nh thng lớ Pỏ Tra dõu gt n nh thng ca M lớ? * Nguyờn nhõn - HS: tr li - Vỡ mún n truyn kip t thi cha m cụ ci nhau, vỡ khụng tin ci, phi vay nh thng lớ Pỏ Tra - Nhng n m cụ mt m cha ht n Chớnh vỡ th m M b bt lm dõu gt - GV: b bin thnh n dõu gt n M ó * Quỏ trỡnh lm dõu ca M b y o nh th no? - i dõu gt n ca M nh thng lớ - HS: tr li l mt quóng i thờ thm, ti cc M b y o c v th xỏc ln tinh thn + M phi lm nhng cụng vic kh cc c ni tip trin miờn tt xong thỡ lờn nỳi hỏi thuc phin, gia nm thỡ git ay, xe ay, n i nng b bp + Thõn phn ca M khụng bng trõu, nga nh bi l trõu, nga lm cũn cú lỳc ờm nú c ng gói chõn, ng nhai c, n b gỏi nh ny thỡ vựi vo lm vic c ngy c ờm + M sng õm thm nh mt cỏi búng: mi ngy M cng khụng núi, lựi li nh rựa Sv: Vũ Thị Đào 74 K32B Văn Khóa luận tốt nghiệp nuụi xú ca + Cn bung M ging nh cỏi ngc tht giam cm mt tự nhõn ó mt ý nim v thi gian sng, mt ht cm giỏc v cuc sng ca mỡnh v thõn phn mỡnh: cỏi bung M nm, kớn mớt, cú mt chic ca s mt l vuụng bng bn tay Lỳc no trụng cng ch thy trng trng khụng bit l sng hay - GV: Cht nng => M dng nh tờ lit c lũng yờu i, yờu cuc sng ln tinh thn phn khỏng Cụ lõu cỏi kh quen ri, khụng cú ý - GV: Qua vic tỏi hin nim gỡ v s kh cuc sng tm ti c cc, - Qua trờn Tụ Hoi mun núi: nụ l ca M, tỏc gi + T cỏo s ỏp bc búc lt ca bn a ch mun t cỏo iu gỡ? phong kin nỳi: hỡnh thc cho vay - HS: tr li nng lói, nú buc ngi lao ng nghốo kh vo s phn nụ l Lờn ỏn nhng h tc lc hu: cp v trỡnh ma => Hai th lc cng quyn v thn quyn ó dỡm cht cuc i nhng ngi cú phm cht tt p nh M + õy l bn cỏo trng qua mt cuc i: mún n nh giu ó cp trng c tui tr dt khỏt vng ca M Bụng hoa tinh khit ca nỳi rng b nhn chỡm kip - GV: Sc sng tim tng sng tụi ũi, c nhc Sv: Vũ Thị Đào 75 K32B Văn Khóa luận tốt nghiệp ca M c tri dy c) Sc sng tim tng v mnh m ca M mnh m nhng - Sc sng tim tng mnh m ca M c hon cnh no? biu hin rừ rt qua cỏc hon cnh - HS: tr li Trong ờm tỡnh xuõn - GV: t chc HS lm Trong ờm cu A Ph nhúm Nhúm 1: Trong ờm tỡnh xuõn, ngoi * Trong ờm tỡnh xuõn cnh ó tỏc ng nh th - Mựa xuõn v Hng Ngi ó cú nhng no n cuc i tm ti tỏc ng tớch cc i vi cuc i tm ti ca M? v giỏ lnh ca M HS nhúm tr li + Khung cnh xuõn vui ti, trn y sc sng v mu sc: cỏc lng Mốo , nhng chic vỏy hoa ó em phi trờn mm ỏ xoố nh bm sc s ỏm tr i tt, chi quay, ci m trờn sõn chi trc nh. + Tip ú l ting sỏo r bn tỡnh i chi khin M thit tha, bi hi : li bi hỏt gin d, mc mc nh mi gi, thỳc gic tõm hn M + Ba cm tt cỳng ma ún nm mi rn ró ting chiờng ỏnh m v ba ru tip ba cm trờn bp la => GV cht => Nhng biu hin ca ngoi cnh y khụng th khụng tỏc ng n M, nht l ting sỏo Bi ngy trc M thi sỏo gii, Sv: Vũ Thị Đào 76 K32B Văn Khóa luận tốt nghiệp bao nhiờu ngi mờ, ngy ờm i theo M Ting sỏo gi bn tỡnh, ting sỏo r bn i chi chớnh l ting ca ca hnh phỳc, l biu tng ca tỡnh yờu ụi la Nú ó xuyờn qua hng ro giỏ lnh bờn ngoi vng vo sõu thm tõm hn M, ỏnh thc sc sng tim n cừi lũng cụ - GV yờu cu nhúm - Din bin tõm lý v hnh ng ca M phõn tớch din bin tõm + u tiờn, M ngi nhm thm bi hỏt ca lý v hnh ng ca ngi ang thi => sau bao nhiờu ngy cõm M? (Chỳ ý nờu ý ngha lng thỡ cụ ó ct ting, dự ú ch l nhng ca tng hnh ng ca li thỡ thm iu ny ó ỏnh du bc tr M) li ca ngi gỏi yờu i, yờu cuc - HS nhúm tr li sng ngy no + M lộn ly h ru, c ung ng c tng bỏt => cỏch ung ru ny tht khỏc thng, M ung nh quờn i cỏi phn i cay ng va qua, sng li mnh m cỏi phn i ti tr ó cú + Tip theo, M cm thy mỡnh cũn tr lm, M cũn tr M mun i chi => rừ rng, lũng ham sng M ó tri dy, khỏt vng sng ó bng tnh M ý thc rừ quyn sng, quyn c i chi ngy Tt ca mỡnh nh bao ngi ph n cú chng khỏc Sv: Vũ Thị Đào 77 K32B Văn Khóa luận tốt nghiệp + Cht M ngh: nu cú nm lỏ ngún tay lỳc ny, M s n cho cht ngay, ch khụng bun nh li na => õy chớnh l biu hin ca s phn khỏng vi hon cnh ca s xung t gay gt gia mt bờn l khỏt vng chõn chớnh ó thc tnh vi mt bờn l thc ti ỏng chỏn ang hin hu + Ting sỏo t ch vang õu õy thỡ rp rn u M Ting sỏo y ó thụi thỳc khỏt vng i chi cng mónh lit hn Trc ú, M ó n gúc nh, ly ng m, xn mt ming b thờm vo a ốn cho sỏng thỡ ny ting sỏo ó hi thỳc M qun vỏch i chi => Vy l nhng chuyn ng mnh m tõm hn M ó dn n nhng hnh ng ni tip + Gia lỳc ú thỡ A S vo v trúi M vo ct => hnh ng ny ca A S ch trúi buc thõn xỏc M cũn cụ cm thy nng nn hi ru v nht l cụ th hn theo ting sỏo gi bn tỡnh - GV: Cht => Tuy b y o c v th xỏc ln tinh thn nhng M khụng hon ton mt i bn cht ngi tt p Khỏt vng sng, nim khao khỏt hnh phỳc tim n sõu thm tõm hn M Nhng tỏc Sv: Vũ Thị Đào 78 K32B Văn Khóa luận tốt nghiệp ng ngoi cnh l khụng nh nhng cỏi sc mnh bờn trong, khụng th vựi dp c mi l iu quyt nh sc sng ca M, ca mi cỏ nhõn - GV: * Trong ờm cu A Ph + Gi m: cú th thy - Ban u, trc cnh A Ph b trúi, M ờm tỡnh xuõn hon ton dng dng, cụ thn nhiờn Hng Ngi ó giỳp ta thi la h tay vỡ õy l cnh trúi ngi n nhn nhng n ca cht nh thng lớ ó l chuyn bỡnh cuc i v ngi thng V li, cú l lõu cỏi kh, M núi chung, nhiờn, tt quen kh ri nờn cỏi kh ca ngi khỏc c cha dng li cng th thụi ú õy dng nh mi - Sau ú, M ng cm: nhỡn thy dũng ch l bc chun b cho nc mt chy xung hai mỏ ó xỏm nhng hnh ng phn li A Ph thỡ M nh nm trc M cng khỏng mnh m v tỏo phi trúi ng th bo din tip theo - Thng mỡnh, thng ngi M cng + Em hóy phõn tớch din nhn rừ ti ỏc ca cha thng lớ: chỳng bin tõm trng v hnh nú tht c ỏc C chng ny ch ờm mai ng ca M on l ngi cht, cht au, cht úi, cht M cu A Ph rột, phi cht chng minh iu trờn? - Cui cựng, sc mnh ca tỡnh thng - HS: tr li ngi cựng vi nim khỏt khao t tri dy ó khin M vt qua ni s hói quyt nh hnh ng tỏo bo: ct dõy ci trúi cho A Ph v theo chng trn Hng Ngi Sv: Vũ Thị Đào 79 K32B Văn Khóa luận tốt nghiệp - GV: bỡnh õy l h qu tt yu sau nhng gỡ ó din M T ờm tỡnh xuõn Hng Ngi n ờm cu A Ph l mt hnh trỡnh tỡm li chớnh mỡnh v t gii thoỏt mỡnh nhng xing gụng ca c cng quyn bo lc v thu quyn lc hu ú cng l s khng nh ý ngha ca cuc sng v khỏt khao t chỏy bng ca ngi dõn lao ng Tõy Bc - GV: Cht => Túm li, vi bỳt phỏp hin thc sc so, ngh thut phõn tớch tõm lớ tinh t, Tụ Hoi ó khc ho thnh cụng nhõn vt M Cuc i au kh, ti cc ca M cú ý ngha tiờu biu cho kip sng khn kh ca ngi dõn nỳi di ỏch thng tr ca cỏc th lc phong kin v thc dõn Nhng cú ỏp bc thỡ s cú u tranh, nhõn vt M chớnh l in hỡnh sinh ng cho sc sng tim tng, sc lờn mnh m ca ngi t Sv: Vũ Thị Đào 80 K32B Văn Khóa luận tốt nghiệp hon cnh tm ti hng ti ỏnh sỏng ca nhõn phm v t Hot ng 2) Hỡnh tng nhõn vt A Ph Hng dn hc sinh tỡm hiu nhõn vt A Ph - GV: A Ph xut hin a) S xut hin ln u tiờn hon - A Ph xut hin cuc ỏnh ca cnh no? trai lng bờn vi bn A S: Mt ngi to - HS: tr li ln chy vt vung tay nộm quay rt to vo mt A S Con quay g ngỏt lng v gia mt Nú va kp bng bng tay lờn, A Ph xc ti, nm cỏi vũng c, kộo dp u xung, xộ vai ỏo, ỏnh ti tp. => Hng lot ng t ch hnh ng nhanh, mnh, dn dp th hin mt tớnh cỏch mnh m, gan gúc, mt khỏt vng t c bc l quyt lit -GV (cht li) => Cng nh M, A Ph c tỏc gi gii thiu bng s xut hin t ngt, gõy chỳ ý cho ngi c, ri mi k v lai lch ca anh A Ph xut hin cuc i u vi A S tht hiờn ngang v trn ũn ỏnh mi ỏp o v h hờ lm b) Thõn phn v tớnh cỏch - GV: Thõn phn v tớnh - Thõn phn cỏch ca A Ph c Tụ + A Ph l mt niờn nghốo, cha m Hoi th hin nh th cht trn dch u Sv: Vũ Thị Đào 81 K32B Văn Khóa luận tốt nghiệp no? + Anh khụng cú rung, cú bc, sut mt i - HS: tr li lm thuờ, phộp lng v tc l ci xin ngt n ni anh khụng th no ly ni v - Tớnh cỏch + Cuc sng kh cc ó hun ỳc A Ph s ham chung t do, mt sc sng mnh m, mt ti nng lao ng ỏng quý bit bao li cy, c cuc, li cy gii v i sn bũ tút rt bo + A Ph l a ca nỳi rng, t do, hn nhiờn v cht phỏc c) Cnh pht v v x kin - GV: Cnh pht v v - Thng lớ t nh mc pht v, cho vay tin x kin c din np v õy thc cht l cỏc bt A Ph v nh th no? Qua ú, lm nụ l cho mỡnh Tụ Hoi mun núi lờn - Cuc x kin din cnh khúi iu gỡ? thuc phin tuụn cỏc l ca s tun hỳt - HS: tr li xanh nh khúi bp v ngi thỡ ỏnh, ngi thỡ qu ly, bờ l, chi bi Xong mt lt ỏnh, k, chi, li hỳt c nh th, sut chiu, sut ờm Cũn A Ph gan gúc thỡ qu chu ũn, ch im nh cỏi tng ỏ => Cỏch x kin A Ph ca bn chc lng ó cho ta thy mt bc tranh c th, sinh ng, giu sc t cỏo v mt tc l hin thõn ca ỏch ỏp ch kiu trung c Min Nỳi Sv: Vũ Thị Đào 82 K32B Văn Khóa luận tốt nghiệp - Vỡ h tc v phỏp lut nm tay bn chỳa t nờn kt qu l A Ph phi tr thnh tr n i i kip kip cho nh thng lớ Pỏ Tra => Vic A Ph b bt lm ngi tr n - GV: cht cng lm tng thờm sc t cỏo ca tỏc phm: mt chng trai kho mnh, gan gúc, khụng n nn gỡ Pỏ Tra, li lao ng gii, sng t do, vy m cui cựng cng khụng thoỏt ỏch ỏp bc ca chỳa t, phi ri vo thõn phn nụ l sut i nh thng lớ Pỏ Tra Hn th na, cho n i con, i chỏu cng vy, bao gi tr ht mún n thỡ thụi d) Cuc chy trn tỡm t v hnh phỳc - Trong thõn phn n, A Ph sng - GV: Trong thõn phn mnh m vỡ bn cht anh l ngi lao n A Ph ó lm ng :cy nng, cuc nng, sn bũ tút, nhng vin gỡ? by h, chn nga - HS: tr li phng anh u lm phng - Khi i chn bũ, A Ph h bt mt mt - GV: Khi lm mt bũ, Khi v nh, anh rt tht th v bc thỏi ca anh nh th trc xin Pỏ Tra cho mn sỳng i bn h no? Nhng thng lớ khụng cho m cũn trúi A - HS: tr li Ph vo cc bng hai cun dõy mõy - Sut my ngy ờm b trúi ng vo cc - GV: Khi b trúi ng ch cht, ngi trai gan gúc, y sc Sv: Vũ Thị Đào 83 K32B Văn Khóa luận tốt nghiệp vo ct, A Ph cú thỏi vỏc y cng ó phi tuyt vng: mt dũng nh th no? nc mt lp lỏnh bũ xung hai mỏ en - HS: tr li xm li. - Khi c M ct dõy ci trúi thỡ A Ph ó - GV: Khi c M ct qut sc vựng lờn chy Sau ú M núi: dõy ci trúi thỡ A Ph A Ph cho tụi i vi õy thỡ cht mt. cú thỏi nh th no? A Ph khụng th b ri ngi n b va - HS: tr li cu mỡnh, anh núi i vi tụi nh n n, cu ly ngi dõu gt n au kh, tuyt vng => Túm li: A Ph l mt chng trai nghốo kh nhng bờn li cha ng sc mnh s v v p tr trung Th lc phong kin nỳi cao, tay sai ca thc dõn Phỏp, khụng th ch p c ngi y khỏt vng, tim lc ny Con ngi y ó t gii phúng v n vi vựng tri t do, gii phúng lm ch cho cuc i mỡnh Hot ng 3) Giỏ tr tỏc phm Hng dn HS tỡm hiu cỏc giỏ tr ca tỏc phm a Giỏ tr hin thc - GV: Em hóy nờu giỏ tr - Truyn miờu t chõn thc s phn nụ l hin thc ca truyn cc kh ca ngi dõn lao ng nghốo ngn ny ? Tõy Bc di ỏch thng tr ca bn cng - HS: tr li quyn phong kin nỳi Sv: Vũ Thị Đào 84 K32B Văn Khóa luận tốt nghiệp - Truyn phi by bn cht tn bo ca giai cp phong kin thng tr nỳi - GV: Qua s phn ca b Giỏ tr nhõn o hai nhõn vt M v A - Tỏc phm t cỏo ỏch ỏp bc, búc lt, s Ph, em hóy nờu giỏ tr thng tr nng n ca bn phong kin thc nhõn o ca tỏc phm dõn i vi ngi lao ng nghốo nỳi - HS: tr li - Truyn th hin s thng xút, cm thụng s phn nụ l cay ng, ti nhc ca ngi dõn nghốo nỳi - Tỏc phm ó phỏt hin v miờu t sc sng tim n, nim khỏt khao t do, hnh phỳc v kh nng lờn t gii phúng ca ngi lao ng bng nim trõn trng, khớch l c) Giỏ tr ngh thut - GV: Em hóy nờu nhng - B cc hp dn bi cỏc tỡnh cht c sc v ngh thut ca ch, hp lý tỏc phm? - Khc ho nhõn vt sinh ng, tõm lớ v - HS: tr li tớnh cỏch din bin hp logic, rt tht, rt sng, nht l nhõn vt M - Ngụn ng giu cht th, m phong v nỳi, phự hp vi ngi, cnh vt Tõy Bc - Ging trn thut n nhp vi t tng ca truyn v ni dung tng on Nhp k chm, ging trm lng y s cm thụng, yờu mn - GV cht li nhng III: Tng kt Sv: Vũ Thị Đào 85 K32B Văn Khóa luận tốt nghiệp cn bn Ni dung - GV: Cho hc sinh c -V chng A Ph l cõu chuyn v nhng ngi dõn lao ng vựng cao Tõy Bc ghi nh SGK khụng cam chu bn thc dõn, chỳa t ỏp bc, y o, giam hóm cuc sng tm ti ó vung lờn phn khỏng, i tỡm cuc sng t Ngh thut Tỏc phm khc ho chõn thc nhng nột riờng bit v phong tc, quỏn, tớnh cỏch v tõm hn ngi dõn cỏc dõn tc thiu s bng mt ging nh nhng, tinh t, m mu sc v phong v dõn tc, va giu tớnh to hỡnh va giu cht th D Cng c, dn dũ - Cng c: Giỳp HS: + Thy c cuc i tm ti, c cc ca M v A Ph di ch phong kin + Nm c nhng din bin ni tõm ca nhõn vt (c bit l M) thy c sc sng tim tng v khỏt vng sng mónh lit ca ngi dõn vựng nỳi Tõy Bc - Dn dũ: Hc bi, chun b bi sau Sv: Vũ Thị Đào 86 K32B Văn Khóa luận tốt nghiệp KT LUN dy tt tỏc phm hc núi chung, tỏc phm t s núi riờng, chỳng ta cn phi cm nhn ỳng, sõu sc v tỏc phm ng thi cn cú mt phng phỏp dy hc phự hp Tuy nhiờn, chỳng ta bit rng khụng cú phng phỏp no ti u, l nng Vỡ vy, hiu ỳng v mt tỏc phm hc, ngi tip nhn cn cú mt cỏi nhỡn h thng, khoa hc v nht quỏn Vi nhng hiu bit v lớ thuyt c - hiu, th loi t s v phng phỏp c - hiu tỏc phm t s theo c trng th loi, khoỏ lun ny, ngi vit sau ó trỡnh by lớ thuyt c hiu, lớ thuyt th loi t s v phng phỏp c - hiu tỏc phm t s theo c trng th loi ó th nghim vo thc tin ging dy tỏc phm t s ca Tụ Hoi nh trng PTTH Vi vic lm ú, ngi vit mong mun s gúp phn vo vic ging dy tỏc phm t s c bit l tỏc phm t s ca Tụ Hoi tt hn v cú hiu qu cao hn thc hin mc ớch núi trờn, khoỏ lun c trin khai theo ba ni dung: t c s lớ lun chung v c im ca th loi t s, phng phỏp c -hiu n c im t s ca nh Tụ Hoi, t ú hng dn hc sinh cú th tip nhn v tỡm hiu cỏc on trớch ging Bi hc ng i u tiờn, V chng A Ph Trong phm vi tng i hp ca mt khoỏ luõn tt nghip, ngi nghiờn cu mi ch dng li ti c - hiu tỏc phm t s ca Tụ Hoi nh trng PTTH theo c trng th loi Khoỏ lun tt nghip c hon thnh trờn c s tip thu cú chn lc nhng ý kin ỏnh giỏ ca nhng ngi i trc ng thi cú s tỡm tũi, khỏm phỏ ca bn thõn Nhm gúp thờm mt phng phỏp riờng vic ging dy tỏc phm t s ca Tụ Hoi theo phng thc c - hiu Ngi vit hi vng s c s úng gúp, b sung ca nhng ngi yờu thớch chng, nhng nh s phm v tt c nhng Sv: Vũ Thị Đào 87 K32B Văn Khóa luận tốt nghiệp quan tm n s i mi phng phỏp ging dy Ng núi riờng v s nghip i mi giỏo dc núi chung TI LIU THAM KHO Phan Vn Cỏc, (2001), T in Hỏn - Vit, Nxb TP H Chớ Minh Trn Thanh m,(1997), Vn ging dy tỏc phm theo loi th, Nxb GD H Minh c (cb),(2001), Lớ lun hc (tỏi bn ln 7), Nxb GD Lờ Bỏ Hỏn, Trn ỡnh S, Nguyn khc Phi, (2000), T in thut ng hc, Nxb HQG H Ni Hong Ngc Hin, (1998), Nm bi ging v th loi, Nxb GD Nguyn Thanh Hựng, (2001), c v tip nhn chng, Nxb GD Phong Lờ, Võn Thanh, (2007), Tụ Hoi, v tỏc gi v tỏc phm, Nxb GD Phan Trng Lun (cb), (1999), Phng phỏp dy hc vn, Nxb HQG Phng Lu (cb), (1987), Lớ lun hc (tp 2-HSP), Nxb GD 10 Phan Trng Lun (cb), (2007), Ng Vn 12 2, Nxb GD 11 Nguyn ng Mnh, (2005), Nhng bi ging v tỏc gia hc Vit Nam hin i, Nxb HSP 12 Hong Phờ (cb), (2002), T in ting Vit, Nxb Nng 13 Nguyn Khc Phi, (tng ch biờn), (2006) Ng Vn - 2, Nxb GD 14 Trn ỡnh S, (2001), c vn, hc vn, Nxb GD Sv: Vũ Thị Đào 88 K32B Văn [...]... tõm, Sv: Vũ Thị Đào 30 K32B Văn Khóa luận tốt nghiệp ch ng trong mi hot ng cũn GV ch l ngi t chc, nh hng, hng dn hc sinh Cú nh vy, gi c - hiu Ng vn núi chung cng nh c-hiu tỏc phm t s núi riờng mi t kt qu tt hn CHNG 2 C - HIU TC PHM T S CA Tễ HOI TRONG NH TRNG PTTH THEO C TRNG TH LOI 1 V trớ ca nh vn Tụ Hoi trong trng PTTH Xa nay, Tụ Hoi c bit n trong d lun xó hi nh mt nh vn thõn thuc ca nhiu th h bn c... hn trong quỏ trỡnh tip nhn mt tỏc phm vn hc núi chung v tỏc phm t s ca Tụ Hoi núi riờng 2 C s thc tin 2.1 c - hiu tỏc phm t s trong nh trng ph thụng c - hiu tỏc phm vn hc theo th loi l vn ó c t ra t lõu Song vic ỏp dng c - hiu vo ging dy cỏc tỏc phm trong nh trng ph thụng vn cũn dố dt v tha tht bi l: Lõu nay, trong nh trng ph thụng, vic dy cỏc tỏc phm vn hc núi chung, tỏc phm t s núi riờng thng theo. .. hc sinh c-hiu tỏc phm t s trong nh trng PTTH T thc trng dy v hc c - hiu tỏc phm t s trong nh trng ph thụng, cú th rỳt ra mt s nhng hn ch c bn sau: Trc tiờn, v phớa ngi dy (GV) cú mt s hn ch ú l: Mt s giỏo viờn cha nm vng nhng c trng riờng cu tng th trong loi t s: (vỡ loi t s cú nhiu th truyn, kớ, tu bỳt ) dn n tỡnh trng ỏnh ng chỳng trong quỏ trỡnh ging dy iu ny khin hc sinh trong quỏ trỡnh tip nhn tỏc... con ngi c th c miờu t trong tỏc phm vn hc [4 ;202] Theo G.S Trn Thanh m: nhõn vt l hỡnh tng nhng con ngi ang sng, suy ngh, cm xỳc, hnh ng trong nhng mụi trng, hon cnh, tỡnh hung, nhng con ngi cú quỏ trỡnh, vn mnh, cú khi cú bn sc v cú tớnh cỏch Tuy nhiờn, trong cỏc tỏc phm ng ngụn, thm chớ c truyn hin i thỡ nhõn vt trong tỏc phm khụng ch l con ngi Nú cũn cú th l cỏc con vt Vớ nh, trong tỏc phm D Mốn... rt lõu trong lch s loi ngi Nhng nm gn õy, vn ny ó v ang c nhiu nh nghiờn cu quan tõm Cú rt nhiu nhng quan nim khỏc nhau v vn c - hiu Theo GS.TS Nguyn Thanh Hựng trong c - hiu vn chng (Tp chớ GD s 92, [tr26]) quan nim c - hiu l mt hot ng ca con ngi Nú khụng ch l hỡnh thc nhn bit ni dung ý tng t vn bn m cũn l hot ng tõm lớ giu cm xỳc cú tớnh trc giỏc v khỏi quỏt trong s nm tri ca con ngi Hoc theo PGS.TS... phm t s núi riờng thng theo tin trỡnh lich s, theo ch Vn th loi ớt c quan tõm nờn trong hot ng dy ca giỏo viờn cũn nhiu phin din Dn n tỡnh trng hc sinh khụng th hiu k, sõu sc v tỏc phm vn hc Hn na, trng ph thụng, mt s giỏo viờn vn coi trng phng phỏp dy hc truyn thng theo li mũn c ca lớ thuyt ging vn H cha cp nht c phng phỏp dy hc theo hng i mi l c - hiu Trong Sv: Vũ Thị Đào 28 K32B Văn Khóa luận... phm theo th loi Thc trng ging dy tỏc phm t s trong nh trng ph thụng nh trờn ó lm gim cht lng dy, hc ca c thy v trũ dy tỏc phm t s cú hiu qu thỡ phng phỏp c - hiu tỏc phm theo c trng th loi s l cụng c c lc giỳp hc sinh cú th khỏm phỏ, tỡm tũi nhng tỏc phm vn hc trong v ngoi nh trng iu ú s giỳp hc sinh cú hng thỳ, say mờ, s sỏng to vi vic hc mụn Ng vn nh trng ph thụng 2.2 Nhng hn ch v hng khc phc trong. .. khỏi quỏt trong s nm tri ca con ngi Sv: Vũ Thị Đào 20 K32B Văn Khóa luận tốt nghiệp Trong dy hc hin nay, vi quan im dy hc tớch cc ly hc sinh lm trung tõm nhm hng ti quỏ trỡnh t vn ng bờn trong ca hc sinh thỡ vn c - hiu c t ra cú tớnh cp bỏch v ngy cng cú vai trũ quan trng c - hiu khụng ch giỳp bn c tỡm ra nhng tng ý ngha n sõu trong tng cõu ch, nhn thy t tng, tỡnh cm m nh vn mun gi gm trong tỏc phm... phin din T tõm lớ ngi i thay ca giỏo viờn, ngi theo cỏi mi, vn quen li dy hc c ó dn n tỡnh trng mt s giỏo viờn cha thc s nhit tỡnh Sv: Vũ Thị Đào 29 K32B Văn Khóa luận tốt nghiệp trong vic nghiờn cu, tỡm tũi, o sõu phng phỏp dy hc i mi Cú chng, mt s giỏo viờn ch lm cho xong nhim v iu ny cng l mt trong nhng hn ch trong cụng tỏc ging dy ca ngi giỏo viờn Ng vn trong trng ph thụng V phớa hc sinh, khi c -... vt chớnh l M v A Ph Trong ú, M chớnh l nhõn vt trung tõm nm mi t tng ca tỏc phm M, chỳng ta cn thy c sc sng tim tng mónh lit ca cụ dự b bt lm con dõu gt n c bit sc sng mónh lit y c biu hin trong nhng ờm tỡnh mựa xuõn v trong ờm cu A Ph c sõu l c phỏt hin ra cu trỳc ni ti ca tỏc phm .Trong tỏc phm vn hc, cu trỳc ni ti chớnh l s vn ng v phỏt trin t tng cm xỳc ca hỡnh tng ngh thut Nh trong Mựa Lc ca Nguyn ... cu - Lớ thuyt c - hiu - Lớ thuyt loi th - c im loi hỡnh t s qua tỏc phm ca Tụ Hoi * Phm vi nghiờn cu - Cỏc bc c - hiu - c im loi hỡnh t s - c im loi hỡnh t s qua tỏc phm Tụ Hoi c dy nh trng PTTH. .. ca - Gulaiep vi Lớ lun hc - GS Phng lu (cb) Giỏo trỡnh lớ lun hc - GS Phan Trng Lun Giỏo trỡnh Phng phỏp dy hc - GS Trn Thanh m Vn ging dy tỏc phm theo loi th - c Hiu Thi phỏp hin i - Nguyn... nh vy, gi c - hiu Ng núi chung cng nh c-hiu tỏc phm t s núi riờng mi t kt qu tt hn CHNG C - HIU TC PHM T S CA Tễ HOI TRONG NH TRNG PTTH THEO C TRNG TH LOI V trớ ca nh Tụ Hoi trng PTTH Xa nay,