Khoa Sinh KTNN Lớp K31B_Sinh Lời cảm ơn Bằng lòng biết ơn sâu sắc xin chân thành cảm ơn giúp đỡ tận tình, đầy trách nhiệm thầy giáo TS Hoàng Nguyễn Bình thực đề tài nghiên cứu Tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành tới thầy cô giáo tổ môn Động vật bạn sinh viên nhóm có đóng góp quý báu cho đề tài nghiên cứu để hoàn thiện tốt luận văn Tôi xin cảm ơn Ban quản lý Vườn Quốc gia Ba Bể tạo điều kiện giúp đỡ suốt trình thực đề tài nghiên cứu Đồng thời xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới cha, mẹ toàn thể gia đình Hà Nội, ngày 20 tháng 04 năm 2009 Sinh viên Vũ Đức Anh Khoá luận tốt nghiệp Vũ Đức Anh Khoa Sinh KTNN Lớp K31B_Sinh Lời cam đoan Luận văn thực hướng dẫn TS Hoàng Nguyễn Bình Tôi xin cam đoan kết nghiên cứu tài liệu công sức thân tôi, kết không trùng với kết tác giả công bố Một số dẫn liệu đề tài xin phép tác giả trích dẫn để bổ sung cho khoá luận Nếu sai hoàn toàn chịu trách nhiệm Hà Nội, ngày 20 tháng 04 năm 2009 Tác giả Vũ Đức Anh Khoá luận tốt nghiệp Vũ Đức Anh Khoa Sinh KTNN Lớp K31B_Sinh Mục lục Đề mục Trang Lời cảm ơn Lời cam đoan Mục lục Giới thiệu chung .4 Mở đầu Lý chọn đề tài Mục tiêu ý nghĩa .6 Chương Địa điểm, thời gian phương pháp nghiên cứu 1.1 Địa điểm nghiên cứu .7 1.2 Thời gian nghiên cứu .7 1.3 Phương pháp nghiên cứu Chương Tổng quan đề tài nghiên cứu Chương Kết nghiên cứu bàn luận 3.1 Các điều kiện địa lý tự nhiên để phát triển du lịch thắng cảnh cảnh quan 3.2 Các đặc điểm đa dạng sinh học .11 3.2.1 Đa dạng sinh học với loài động, thực vật 11 3.2.2 Đa dạng hệ sinh thái .12 3.3 Các đặc điểm phong tục tập quán, truyền thuyết lịch sử - văn hoá 14 3.3.1 Truyền thuyết lịch sử văn hoá 14 3.3.2 Phong tục tập quán .18 3.4 Thực trạng hoạt động du lịch Ba Bể 21 3.4.1 Xưa: Thắng cảnh .21 3.4.2 Nay: Sinh thái 22 3.4.3 ưu nhược điểm du lịch thắng cảnh du lịch sinh thái .23 3.4.4 Gắn hoạt động thành tuor thắng cảnh - sinh thái - lịch sử - văn hoá 26 Kết luận kiến nghị 28 Khoá luận tốt nghiệp Vũ Đức Anh Khoa Sinh KTNN Lớp K31B_Sinh Giới thiệu chung Bắc Kạn có suối đãi vàng Có hồ Ba Bể, có nàng áo xanh Câu ca tự thủa cất lên hẳn làm say lòng bao du khách, khiến người - đời ao ước đặt chân lần đến nơi để thưởng ngoạn hoà quyện trời, mây, nước tình đất - tình người nơi xứ núi, non, sông hồ trùng điệp Cách Hà Nội 250 km phía Bắc, quý khách đến hồ Ba Bể hai đường chính, theo quốc lộ 03, đến thị trấn Phủ Thông thị trấn Nà Phặc rẽ trái vào thị trấn Chợ Rã để đến hồ Con đường thứ hai khó thú vị rẽ trái km 31 quốc lộ 03, ngược lên ATK Định Hoá, Chợ Đồn thăm quan số di tích lịch sử - cách mạng qua thị trấn Bằng Lũng huyện Chợ Đồn để đến hồ Hồ nằm núi rừng Việt Bắc bị chia cắt hai cánh cung Ngân Sơn Sông Gâm Độ cao trung bình 500 1000 m so với mực nước biển, địa hình đá vôi - caxtơ Điều tạo nên khác biệt đặc trưng cho kiến tạo địa chất khu vực thông thường địa hình caxtơ không tích nước việc có hồ xanh núi cao tạo nên kỳ quan tạo hoá, thu hút khám phá, tìm hiểu không riêng nhà khoa học Nơi tập trung dân tộc chính: Tày, Nùng, Dao, Kinh, Mông Trong dân tộc Tày chiếm tỉ lệ lớn 57,7% (chiếm 6,42% dân tộc Tày tỉnh), Dao chiếm 21,2% (chiếm 14,58% dân tộc Dao tỉnh), Mông chiếm 12,6%, Nùng-7,1% Kinh-1.3%(chiếm 0,45% dân tộc Kinh tỉnh) Với điều kiện khí hậu mát mẻ, lành hoà cảnh sống bình dân sứ, độc đáo phong tục tập quán kết hợp với nhiều nét văn hoá dân tộc khác tạo nên vẻ đẹp đặc sắc có cho vùng hồ Khoá luận tốt nghiệp Vũ Đức Anh Khoa Sinh KTNN Lớp K31B_Sinh Không thế, nơi có thắng cảnh đẹp gắn nhiều di tích lịch sử chiến công hào hùng dân tộc động Nả Poong, thôn Bó Lù, xã Nam Mẫu, huyện Ba Bể - địa điểm trụ sở Đài tiếng nói Việt Nam năm kháng chiến chống Mỹ Đến du khách thưởng ngoạn cảnh đẹp huyền ảo Động Puông, trẻo mát lạnh Ao Tiên, hay nét mạnh mẽ, cuồn cuộn Thác Đầu Đẳng Bao quanh hồ Vườn Quốc gia Ba Bể với hệ sinh thái đặc biệt bao gồm: sông, suối, hồ, rừng, núi đá vôi Xét góc độ sinh học, sinh thái học, khu vực có độ đa dạng sinh học cao, vừa có hệ động, thực vật núi đá vôi điển hình, đặc biệt nhiều động vật quý ghi sách đỏ Việt Nam giới như: loài Voọc mũi hếch (Rhinopithecus avunuculus), cá Cóc (Paramesotriton deloustali) động vật đặc thù hồ Khác với điểm du lịch khác, đến hồ Ba Bể du khách khó tìm thấy khách sạn, nhà nghỉ, khu vui chơi giải trí Bù vào điểm dừng chân nghỉ ngơi nhà sàn dân tộc làng, du khách tìm hiểu kỹ đời sống sinh hoạt người dân nơi Ngoài dạo chơi thuyền độc mộc leo núi điểm hấp dẫn khách tham quan Khoá luận tốt nghiệp Vũ Đức Anh Khoa Sinh KTNN Lớp K31B_Sinh Mở đầu Lý chọn đề tài: Bắc Kạn mảnh đất thiên nhiên ưu đãi với nhiều thắng cảnh Nổi bật lên hồ Ba Bể với tổng diện tích mặt nước 500ha, trải dài 8km, độ sâu trung bình từ 20 - 25m, nơi sâu 30m, nơi nông khoảng 5m Một hồ nước tự nhiên lớn Việt Nam núi rừng Việt Bắc thơ mộng đầy huyền thoại Nơi ví biển: Ba Bể có biển núi Đây không khu bảo tồn thiên nhiên mà nơi tham quan du lịch, nghỉ mát, nghỉ dưỡng Vì đường xá xa xôi, khách du lịch đến biết đến vẻ đẹp hoang sơ hồ mà chưa sâu tìm hiểu phong tục tập quán, nét văn hoá gắn liền với nhiều tích lịch sử, huyền thoại điều khiến nơi chưa thu hút nhiều du khách Đó lí mà chọn đề tài: Nghiên cứu việc gắn hoạt động du lịch văn hoá sinh thái với hoạt động du lịch thắng cảnh vùng hồ Ba Bể, tỉnh Bắc Kạn Mục tiêu: - Tìm hiểu điều kiện tự nhiên, đa dạng sinh học, đặc điểm phong tục tập quán, lịch sử văn hoá vùng hồ Ba Bể, tỉnh Bắc Kạn - Tìm hiểu sắc truyền thống văn hoá người Tày vùng hồ Ba Bể, tỉnh Bắc Kạn - Đề xuất gắn hoạt động du lịch văn hoá sinh thái, du lịch truyền thống, du lịch lễ hội với du lịch thắng cảnh vùng hồ Ba Bể, tỉnh Bắc Kạn ý nghĩa: Đề tài ý nghĩa thực tiễn bảo tồn loài động - thực vật có nguy tuyệt chủng mà có ý nghĩa việc giáo dục, nâng cao nhận thức cho người dân công tác bảo vệ sử dụng bền vững nguồn tài nguyên thiên nhiên khu vực Vườn Quốc gia Ba Bể Khoá luận tốt nghiệp Vũ Đức Anh Khoa Sinh KTNN Lớp K31B_Sinh Chương Địa điểm, thời gian phương pháp nghiên cứu 1.1 Địa điểm nghiên cứu Nghiên cứu Vườn Quốc gia Ba Bể, huyện Ba Bể, tỉnh Bắc Kạn 1.2 Thời gian Từ tháng 05 năm 2008 đến tháng 04 năm 2009 1.3 Phương pháp nghiên cứu 1.3.1 Điều tra khảo sát thực địa Để tìm hiểu được: - Điều kiện tự nhiên vùng hồ - Bản sắc văn hoá đời sống đồng bào dân tộc 1.3.2 Phân tích số liệu để tìm hiểu mức độ đa dạng sinh học vùng hồ 2.3.3 Nghiên cứu tài liệu nhằm thống kê số liệu Số liệu khu hệ động thực vật hồ, kết hợp với việc thu thập tài liệu tham khảo đặc điểm tự nhiên khu vực nghiên cứu có liên quan 1.3.4 Từ đưa giải pháp gắn hoạt động du lịch - Du lịch thắng cảnh - Du lịch sinh thái Thành tour du lịch thắng cảnh - sinh - Du lịch văn hoá lịch sử thái - lịch sử, văn hoá Khoá luận tốt nghiệp Vũ Đức Anh Khoa Sinh KTNN Lớp K31B_Sinh Chương Tổng quan đề tài nghiên cứu Đã có nhiều nghiên cứu vùng hồ núi đá vôi Việt Nam, vùng hồ Ba Bể với điều kiện khí hậu đặc biệt, lại nằm núi rừng Việt Bắc thơ mộng đầy huyền thoại có người nói Hạ Long có núi biển, Ba Bể lại có biển núi Thật đặc biệt hồ nước tự nhiên nằm địa hình caxtơ, giới hồ nằm địa hình caxtơ bị cạn có mùa nước, riêng hồ Ba Bể bốn mùa đầy nước, tồn với thời gian, điều làm cho nhà khoa học không ngạc nhiên có nhiều công trình nghiên cứu hồ Ba Bể Trong có dự án Xây dựng khu bảo vệ nhằm bảo tồn thiên nhiên sở ứng dụng quan điểm sinh thái cảnh quan công trình tác giả Pháp, công trình nhận hỗ trợ tài chương trình phát triển Liên Hợp Quốc (UNDP) quy mô toàn cầu (GEF) với mục tiêu Xây dựng mô hình bảo tồn đa dạng sinh học nguồn tài nguyên thiên nhiên Việt Nam có nhiều công trình khác nghiên cứu hồ Ba Bể Nhìn chung công trình nghiên cứu chủ yếu địa chất, khí hậu vùng hồ vúi đá vôi Gần có công trình nghiên cứu du lịch vùng hồ Ba Bể, chủ yếu tham quan thắng cảnh du lịch nghỉ dưỡng mà chưa sâu vào nghiên cứu du lịch văn hoá sinh thái gắn với du lịch thắng cảnh Đây điểm đề tài mà nghiên cứu Khoá luận tốt nghiệp Vũ Đức Anh Khoa Sinh KTNN Lớp K31B_Sinh Chương KếT QUả NGHIÊN CứU bàn luận 3.1 Các điều kiện địa lý tự nhiên để phát triển du lịch thắng cảnh cảnh quan * Toạ độ địa lý: Hồ Ba Bể nằm toạ độ: 105 09 07 đến 105 11 82 Kinh độ Đông 22 05 72 đến 22 08 14 Vĩ độ Bắc * Giới hạn diện tích: Vườn Quốc gia Ba Bể có diện tích gần 13.340 ha, nằm xã Nam Mẫu, Khang Ninh thuộc huyện Ba Bể, tỉnh Bắc Kạn - Phía Bắc giáp xã Cao Thượng, huyện Ba Bể - Phía Đông giáp xã Cao Trĩ, huyện Ba Bể - Phía Tây giáp xã Nam Cường, xã Xuân Lạc (huyện Chợ Đồn, tỉnh Bắc Kạn), xã Đà Vị (huyện Na Hang, tỉnh Tuyên Quang) - Phía Nam giáp xã Quảng Khê, huyện Ba Bể - Diện tích vùng lõi: 13.340 - Diện tích vùng đệm: 37.702 3.1.1 Lịch sử kiến tạo địa chất Vị trí Vườn Quốc gia Ba Bể bối cảnh kiến tạo khu vực: Vườn Quốc gia Ba Bể nằm cánh cung sông Gâm, ôm lấy vòm sông Chảy (còn gọi tiểu lục địa cổ sông Chảy) Tất làm nên khối nâng dạng vòm Việt Bắc, khối nâng phức nếp lõm Vân Nam chuẩn Dương Tử (còn gọi lục địa cổ Nam Hoa, Trung Quốc, có tuổi hình thành 2,5 2,6 tỷ năm trước) - Các hệ thống đứt gẫy: Có hệ thống đứt gẫy Tây Bắc - Đông Nam, Đông Bắc Tây Nam, vĩ tuyến kinh tuyến Hệ đứt gẫy kinh tuyến thể thân hồ Ba Bể loạt suối khác Hẻm sông Khoá luận tốt nghiệp Vũ Đức Anh Khoa Sinh KTNN Lớp K31B_Sinh Năng chảy qua phía Bắc hồ có nhiều đoạn đặt lòng theo hệ đứt gẫy vĩ tuyến hệ đứt gẫy có tuổi từ lâu - Cấu trúc địa phương: Bản thân Vườn Quốc gia Ba Bể lân cận có cấu trúc địa chất độc đáo, góp phần tạo nên hồ Ba Bể giữ cho nước hồ khỏi tiêu thoát mất, bồn trũng biến tạo với đáy thành tạo giầu sét cách nước Đá vôi khu vực Ba Bể nằm thoải, gần ngang, bị biến chất hoa hoá mãnh liệt, nằm trọn vẹn bồn trũng 3.1.2 Địa hình Nếu xem dạng địa hình, cảnh quan dấu ấn kết thể bề mặt tác động tương hỗ trình phát triển địa chất với điều kiện khí hậu Vườn Quốc gia Ba Bể có nét độc đáo Khu vực Ba Bể có đa dạng, đan xen dạng địa hình cảnh quan Karst phi Karst (vùng đá vôi) mà di sản thiên nhiên khác Vịnh Hạ Long Phong Nha Kẻ Bàng không có, thêm vào với vị trí, bối cảnh kiến tạo đặc biệt, tạo điều kiện cho chế độ khí hậu đặc biệt 3.1.3 Khí hậu thuỷ văn Khí hậu: Sự bốc nước hồ Ba Bể diễn liên tục quanh năm Tạo nên tiểu khí hậu xung quanh hồ mát mẻ ẩm Chênh lệch nhiệt độ, độ ẩm tháng năm không lớn Số liệu nhiệt độ, lượng mưa trung bình 10 năm gần (phụ lục) [1] Thuỷ văn: Đối với hồ Ba Bể có diện tích trung bình 500 có sức chứa bình quân 90 triệu m3, nước có vai trò lớn việc phân lũ cho lưu vực sông Năng, sông Lô tỉnh Tuyên Quang Khi lũ sông Năng lớn hồ Ba Bể nơi chứa nước, lũ hạ nước hồ lại chảy sông Năng điều tiếu làm giảm lũ cho lưu vực sông Gâm, sông Lô tỉnh Tuyên Quang [1] 3.2 Các đặc điểm đa dạng sinh học Khoá luận tốt nghiệp 10 Vũ Đức Anh Khoa Sinh KTNN Lớp K31B_Sinh - Ngoài di sản quý giá thiên nhiên, rừng - hồ chứa đựng nguồn gen quý hệ động thực vật như: Trúc Dây (Ampelocalams sp), Cá Cóc (Paramesotriton deloustali) => Những giá trị mà địa chất, địa mạo vùng núi đá vôi vùng hồ tạo nên khu du lịch sinh thái hấp dẫn du khách đến với hồ Ba Bể Hiện khu du lịch sinh thái có dự án chương trình phát triển khu du lịch sinh thái như: dự án tác giả Pháp, công trình hỗ trợ Liên Hợp Quốc (UNDP) quy mô toàn cầu với (GEF), từ ngày đầu thành lập tỉnh (1997) Bắc Kạn có chủ chương phát triển khu du lịch sinh thái hồ Ba Bể 3.4.3 ưu nhược điểm du lịch thắng cảnh du lịch sinh thái * ưu điểm: Nếu du lịch thắng cảnh du khách thấy cảnh đẹp độc đáo vùng hồ, khác với điểm du lịch khác hình thành đứt gãy địa chất mà tạo thành hồ núi - Đến nơi du khách thấy phong cảnh đẹp, đặc sắc có giá trị thẩm mỹ cao Đó hang động đá vôi với hình dáng kỳ dị màu sắc huyền ảo (Động Puông, Động Nả Poong) - Nơi có khí hậu mát xứ nhiệt đới với nhiệt độ năm trung bình 220C Đó nơi thoáng đáng, không khí lành, hồ nước lớn mùa không cạn Đó điểm phù hợp thích nghi với số đông du khách du lịch thắng cảnh - Có khu bảo tồn thiên nhiên, Vườn Quốc gia hệ sinh thái đặc biệt Trong hồ có hồ nhỏ nối liền trung tâm Vườn Quốc gia, quần thể hồ dòng sông suối, núi rừng hang động gắn liền với hệ động thực vật phong phú Theo thống kê hồ có 106 loài cá Khoá luận tốt nghiệp 24 Vũ Đức Anh Khoa Sinh KTNN Lớp K31B_Sinh nước đặc trưng vùng Đông Bắc nước ta với nhiều loài quý đặc hữu - Đặc biệt chứa đựng nguồn gen quý loài động thực vật điển hình loài cá Cóc (Paramesotriton deloustali) nơi có Ba Bể (Bắc Kạn), Tam Đảo (Vĩnh Phúc) * Nhược điểm: - Hiện du khách đến biết đến thắng cảnh đẹp tham quan, nghỉ dưỡng tour du lịch đơn lẻ thiếu hấp dẫn - Nay mở rộng thêm hoạt động du lịch sinh thái lại chưa quan tâm đến đa dạng sinh học tìm hiểu xem rừng nguyên sinh nhiều hay - Với lý thắng cảnh đẹp mà bỏ bớt truyền thuyết lịch sử văn hoá phong tục tập quán Nên du khách đến mà chưa tạo lôi hấp dẫn với tiềm vốn có vùng hồ - Đây nơi cư trú dân tộc Tày, Nùng, Dao, Mông, Kinh Sinh sống Vườn Quốc gia Ba Bể chủ yếu dân tộc Tày dân tộc Mông Với việc có 19714 dân cư sinh sống rải rác Vườn Quốc gia Ba Bể trở ngại cho công tác bảo tồn công tác phát triển kinh tế xã hội cho người dân Đối với người dân cư trú Vườn Quốc gia Ba Bể vùng phụ cận kinh tế chủ yếu họ sản xuất nông nghiệp Tuy nhiên gắn với yếu tố môi sinh, môi trường nên nhiều hộ gia đình vùng hồ Ba Bể ven lưu vực sông, suối có thêm nguồn lợi đáng kể từ việc đánh bắt thuỷ sản Cá biệt số hộ gia đình coi nguồn lực Tuy nhân tố nhiều yếu tố khách quan đem lại Các hộ gần sông, hồ thường gặp thiên tai, lũ lụt nên lương thực dùng để đảm bảo, để mưu sinh họ buộc phải tận dụng nguồn lợi từ mặt nước Đó nguyên nhân làm cho hệ Khoá luận tốt nghiệp 25 Vũ Đức Anh Khoa Sinh KTNN Lớp K31B_Sinh động vật ngày có nguy đe doạ cao, đặc biệt loài cá Cóc (Paramesotriton deloustali) Ngoài ra, để mưu sinh người dân khai thác nguồn tài nguyên rừng: phát rừng làm nương, rẫy, khai thác gỗ làm nhà, làm củi đun, vật dụng nhà (đây nguyên nhân góp phần gây bồi lấp lòng hồ) Chăn thả gia súc gây ảnh hưởng đến quần thể thực vật, làm ảnh hưởng đến số loài động vật côn trùng có ích sử dụng phương tiện có tính huỷ diệt để đánh bắt hồ (xung điện, mìn, chất độc) Một hoạt động làm ảnh hưởng đến hệ sinh thái, đặc biệt hệ sinh thái nước hoạt động vận chuyển phục vụ cho du khách xuồng máy chạy động diezen Việc sử dụng xà phòng tẩy rửa, tắm giặt có nồng độ cao thải trực tiếp dòng nước hoạt động gây hại đến môi trường Vấn đề chất thải hữu người động vật thải ra, bồi lấp lòng hồ cửa sông đổ vào hồ sông Chợ Lèng, Bó Lù, Tà Han hàng năm bồi lấp hồ thêm vài mét Điều vừa phá huỷ hang động lòng hồ, vừa phá huỷ môi trường sinh sống động vật, thực vật thuỷ sinh vừa thu hẹp diện tích lòng hồ Từ nhân tố nói nhận thấy rõ việc giữ gìn, bảo tồn phát triển hệ sinh thái nói chung, hệ sinh thái nước nói riêng Đặc biệt môi trường sinh thái nhân văn cư dân vùng hồ Ba Bể phải đặt mối tương quan nhiều góc độ: phát triển đời sống kinh tế xã hội, nâng cao trình độ nhận thức, lực xã hội cư dân, củng cố hoàn thiện máy Vườn Quốc gia Thời gian qua Ban quản lý Vườn Quốc gia Ba Bể có nhiều cố gắng công tác ổn định dân cư hỗ trợ phát triển kinh tế, văn hoá cho đồng bào dân tộc vùng Thực chương trình ổn định dân cư tỉnh Bắc Kạn chương trình dự án PARC chương trình phát triển cộng đồng, xây dựng mở rộng thành công mô hình thâm canh trồng nông nghiệp: 23 thâm Khoá luận tốt nghiệp 26 Vũ Đức Anh Khoa Sinh KTNN Lớp K31B_Sinh canh lúa, 39 thâm canh ngô mở rộng từ mô hình thử nghiệm trồng Phòng trừ dịch bệnh cho gia súc gia cầm: xây dựng 10 tủ thuốc thú y cho thôn bản, 90% gia súc, gia cầm thú y thôn tiêm phòng Tuy nhiên công tác vệ sinh môi trường, phòng trừ dịch bệnh thôn chưa ý mức, tượng thả rông gia súc gia cầm phổ biến Nguồn chất thải loại gia súc không xử lý thu dọn, nguồn lây nhiễm dịch bệnh Trong người dân thường phàn nàn hàng năm vật nuôi họ bị chết bệnh dịch, có tiêm phòng Vì vậy, công tác tuyên truyền làm chuồng trại cho gia súc, hạn chế thả rông biện pháp cần thực địa phương nhằm đảm bảo sức khoẻ cho cộng đồng [1][7] 3.4.4 Gắn hoạt động thành tuor thắng cảnh sinh thái lịch sử văn hoá Điều kiện để phát triển du lịch hồ Ba Bể thành tour du lịch hấp dẫn du khách cần gắn hoạt động du lịch sinh thái với hoạt động du lịch thắng cảnh lịch sử văn hoá Nếu có thời gian, theo đường du lịch sinh thái - du khách sống nhà sàn rừng cây, núi cao Thưởng thức rượu ngô, rượu gạo nấu men lá, rượu ủ người Tày, người Dao tựa rượu nếp người Kinh vị cá nướng, hay đặc sản tôm chua, cá chua, bánh trứng kiến, mật ong nuôi rừng.Và có điều kiện, du khách nghe câu Then, điệu Lượn chàng trai, cô gái người Tày, múa cầu mùa người Dao, hay tiếng khèn dìu dặt bay xa chàng trai người Mông vi vút triền núi dốc đắm không gian cổ thụ chốn non ngàn, tự trò truyện với sấu ngót ngàn năm tuổi mà suy ngẫm chuyện trước sau Tình đất, tình người quyện vào tạo nên nét sinh thái - nhân văn đặc trưng cho đất người Ba Bể Bởi sắc thái Khoá luận tốt nghiệp 27 Vũ Đức Anh Khoa Sinh KTNN Lớp K31B_Sinh riêng ấy, cộng với đa dạng sinh học truyền thuyết lịch sử hình thành bí hiểm hồ Việc gắn hoạt động tạo thành tour du lịch hấp dẫn, thu hút nhiều du khách đến tham quan, nghỉ mát, nghỉ dưỡng Ngoài hoạt động đem lại cho đời sống đồng bào dân tộc nơi tăng thêm nguồn thu nhập, ổn định đời sống nguồn thu nhập nghề cấy lúa nước lại có thêm nghề phụ khác như: sản xuất đồ lưu niệm, hàng thổ cẩmbán cho du khách Với có từ công việc mà du lịch đem lại, đồng bào dân tộc ý thức cần thiết phải bảo vệ tài nguyên thiên nhiên có giá trị đa dạng sinh học, môi trường để du lịch phát triển, để sống họ đảm bảo cải thiện Bên cạnh vấn đề công tác giáo dục, nâng cao thêm nhận thức cho người dân tầm quan trọng việc bảo tồn đa dạng sinh học, bảo vệ môi trường Vườn Quốc gia cần đề cập đến nhà chức trách, lãnh đạo địa phương mà cần đến với công dân cộng đồng đặc biệt hệ trẻ Khoá luận tốt nghiệp 28 Vũ Đức Anh Khoa Sinh KTNN Lớp K31B_Sinh KếT LUậN Và KIếN NGHị * Kết luận + Vườn Quốc gia Ba Bể - di sản thiên nhiên ASEAN với phong cảnh kỳ thú đa dạng sinh học, với lễ hội cổ truyền mang đậm sắc dân tộc điểm du lịch văn hoá sinh thái lý tưởng Cho nên việc gắn hoạt động du lịch văn hoá sinh thái, du lịch truyền thống, du lịch lễ hội với du lịch thắng cảnh thu hút du khách đến với Ba Bể cách mạnh mẽ Qua khơi dậy tinh thần bảo tồn, làm giàu phát huy giá trị di sản văn hoá dân tộc đông đảo tầng lớp nhân dân, góp phần xây dựng đời sống văn hoá sở, phát triển kinh tế - xã hội, phát triển kinh tế du lịch + Những vấn đề cần khắc phục nhằm phát triển kinh tế du lịch Ba Bể: - Tại khu vực Vườn Quốc gia Ba Bể số lượng nhà nghỉ nhà hàng phục vụ du khách tham quan - Một số nhà nghỉ nhà sàn thuộc Pác Ngòi, xã Nam Mẫu không đảm bảo tiện nghi - Du khách đến biết đến vẻ đẹp hoang sơ hồ mà chưa sâu tìm hiểu sắc văn hoá đồng bào dân tộc khác - Giao thông có nhiều hạn chế địa hình hiểm trở lại bị chia cắt nhiều nên đường đến hồ khó khăn - Bên cạnh đó, lực lượng kiểm lâm Vườn Quốc gia tập trung vào quản lý tài nguyên đất Việc quản lý tài nguyên nước chưa bàn tính triển khai thi hành cách nghiêm túc, cẩn thận, kỹ lưỡng Bởi số loài động vật quý đà tuyệt chủng Khoá luận tốt nghiệp 29 Vũ Đức Anh Khoa Sinh KTNN Lớp K31B_Sinh chưa ý tới Điển loài cá Cóc (Paramesotriton deloustali) Mặc dù hồ Ba Bể ví Viên ngọc xanh núi rừng Việt Bắc với tiềm phát triển thành điểm du lịch với nhiều loại du lịch sinh thái, du lịch mạo hiểm rõ ràng, ngành du lịch chưa kết hợp chặt chẽ mối tương quan di sản vật thể di sản phi vật thể Vì tour du lịch hồ Ba Bể đơn điệu, không gây ấn tượng cho du khách * KIếN NGHị - Xây dựng nhà nghỉ kiểu truyền thống nhà sàn với đầy đủ tiện nghi - Xây dựng nhà hàng ẩm thực, giới thiệu ăn đặc sản vùng hồ - Cần làm phong phú hoạt động văn hoá, nghệ thuật, thể dục thể thao - Duy trì nét sinh hoạt văn hoá đặc sắc, truyền thống - Bảo tồn, xây dựng làng văn hoá dân tộc (Tày, Mông, Dao) - Kết hợp băng đĩa hình để đưa chương trình quảng cáo du lịch hồ - Để tạo thuận lợi cho việc tham quan du lịch cần có phối hợp đầu tư nhà nước, tỉnh, địa phương mở rộng tuyến đường giao thông - Cần thực lồng ghép song song chương trình nâng cao đời sống phát triển kinh tế cho người dân - Cải tạo vốn gen đồng thời bảo vệ nguồn gen động, thực vật quý hiếm, đặc biệt loài cá Cóc (Paramesotriton deloustali) Khoá luận tốt nghiệp 30 Vũ Đức Anh Khoa Sinh KTNN Lớp K31B_Sinh Tài liệu tham khảo Báo cáo hội thảo khoa học Quốc gia Vườn Quốc gia Ba Bể khu bảo tồn thiên nhiên Na Hang, 2005 Nxb Lao động Bản sắc truyền thống văn hoá dân tộc tỉnh Bắc Kạn, 2004 Nxb Văn hoá dân tộc Bộ khoa học công nghệ môi trường, 2000 Sách đỏ Việt Nam, Nxb Khoa học kỹ thuật Phan Nguyên Hồng, 2003 Hỏi đáp môi trường sinh thái, Nxb Giáo dục Phạm Bình Quyền, Nguyễn Nghĩa Thìn, 2002 Đa dạng sinh học, Nxb ĐHQG Hà Nội Nguyễn Thị Kim Thái, Lê Thị Hiền Thảo, 2003 Sinh thái học bảo vệ môi trường, Nxb Giáo dục Dương Hữu Thời, 2000 Cơ sở sinh thái học, Nxb ĐHQG Hà Nội Mai Đình Yên, 1978 loài cá nước Việt Nam, Nxb Khoa học kỹ thuật www.google.com/dulichbabe Khoá luận tốt nghiệp 31 Vũ Đức Anh Khoa Sinh KTNN Lớp K31B_Sinh Phụ lục Hình 1: Bản đồ Huyện Ba Bể Tỉnh Bắc Kạn (Hồ Ba Bể) Khoá luận tốt nghiệp 32 Vũ Đức Anh Khoa Sinh KTNN Lớp K31B_Sinh Hình 2: Hoàng hôn hồ Ba Bể Hình 3: Hồ Ba Bể Khoá luận tốt nghiệp 33 Vũ Đức Anh Khoa Sinh KTNN Lớp K31B_Sinh Hình 4: Cửa vào Động Puông Khoá luận tốt nghiệp 34 Vũ Đức Anh Khoa Sinh KTNN Lớp K31B_Sinh Hình 5: Động Puông Khoá luận tốt nghiệp 35 Vũ Đức Anh Khoa Sinh KTNN Lớp K31B_Sinh Hình 6: đảo bà goá Hình 7: Thuyền độc mộc Khoá luận tốt nghiệp 36 Vũ Đức Anh Khoa Sinh KTNN Lớp K31B_Sinh Hình 8: Thác Đầu đẳng Hình 9: Ao tiên Khoá luận tốt nghiệp 37 Vũ Đức Anh Khoa Sinh KTNN Lớp K31B_Sinh Hình 11: Trò Chơi Tung lễ hội Lồng tổng Khoá luận tốt nghiệp 38 Vũ Đức Anh [...]... pháp cần thực hiện ngay tại địa phương nhằm đảm bảo sức khoẻ cho cộng đồng [1][7] 3.4.4 Gắn 2 hoạt động đó thành 1 tuor thắng cảnh sinh thái lịch sử văn hoá Điều kiện để phát triển du lịch hồ Ba Bể thành một tour du lịch hấp dẫn du khách cần gắn hoạt động du lịch sinh thái với hoạt động du lịch thắng cảnh lịch sử và văn hoá Nếu có thời gian, theo con đường du lịch sinh thái - du khách sẽ được sống... cảnh kỳ thú và sự đa dạng sinh học, với các lễ hội cổ truyền mang đậm bản sắc dân tộc là một điểm du lịch văn hoá sinh thái lý tưởng Cho nên việc gắn hoạt động du lịch văn hoá sinh thái, du lịch truyền thống, du lịch lễ hội với du lịch thắng cảnh sẽ thu hút du khách đến với Ba Bể một cách mạnh mẽ Qua đó khơi dậy tinh thần bảo tồn, làm giàu và phát huy các giá trị di sản văn hoá dân tộc trong đông đảo... mô toàn cầu với (GEF), chính ngay từ ngày đầu mới thành lập tỉnh (1997) Bắc Kạn cũng đã có chủ chương phát triển khu du lịch sinh thái hồ Ba Bể 3.4.3 ưu nhược điểm của du lịch thắng cảnh và du lịch sinh thái * ưu điểm: Nếu du lịch thắng cảnh thì du khách sẽ thấy được cảnh đẹp độc đáo của vùng hồ, khác với các điểm du lịch khác về sự hình thành của nó là do sự đứt gãy địa chất mà tạo thành hồ trên núi... tour du lịch rất đơn lẻ và ngắn chưa thu hút và hấp dẫn được nhiều du khách => Vậy vấn đề đặt ra tại sao không gắn các hoạt động thắng cảnh với các hoạt động du lịch khác để du khách muốn đi tham quan nhiều ngày còn có nhiều hoạt động để khám phá thay vì chỉ có riêng hoạt động thắng cảnh VD: tìm hiểu đa dạng sinh học hay tìm hiểu các phong tục tập quán của đồng bào các dân tộc sinh sống quanh hồ, du lịch. .. còn chứa đựng những nguồn gen quý của hệ động thực vật như: Trúc Dây (Ampelocalams sp), Cá Cóc (Paramesotriton deloustali) => Những giá trị mà địa chất, địa mạo trên vùng núi đá vôi và vùng hồ đã tạo nên một khu du lịch sinh thái hấp dẫn du khách đến với hồ Ba Bể Hiện nay khu du lịch sinh thái này cũng đã có những dự án chương trình phát triển khu du lịch sinh thái như: dự án của các tác giả Pháp, công... của vùng hồ) 3.2.2.3 Vùng giáp ranh Hồ Ba Bể nằm giáp ranh hai huyện Ba Bể và huyện Chợ Đồn tỉnh Bắc Kạn, cách Thị Trấn Chợ Rã 18km Ba Bể là một trong 20 hồ nước ngọt có trữ lượng lớn nhất thế giới Đây cũng là di sản thiên nhiên, nơi bảo tồn đa dạng sinh học và là vùng quy hoạch du lịch sinh thái, là nguồn cấp nước, tiêu thoát nước cho 15 xã thuộc 2 huyện này Vườn Quốc gia Ba Bể giáp huyện Na Hang (tỉnh. .. Bể Tỉnh Bắc Kạn (Hồ Ba Bể) Khoá luận tốt nghiệp 32 Vũ Đức Anh Khoa Sinh KTNN Lớp K31B _Sinh Hình 2: Hoàng hôn trên hồ Ba Bể Hình 3: Hồ Ba Bể Khoá luận tốt nghiệp 33 Vũ Đức Anh Khoa Sinh KTNN Lớp K31B _Sinh Hình 4: Cửa vào Động Puông Khoá luận tốt nghiệp 34 Vũ Đức Anh Khoa Sinh KTNN Lớp K31B _Sinh Hình 5: Động Puông Khoá luận tốt nghiệp 35 Vũ Đức Anh Khoa Sinh KTNN Lớp K31B _Sinh Hình 6: đảo... tour du lịch hồ Ba Bể rất đơn điệu, không gây được ấn tượng cho du khách * KIếN NGHị - Xây dựng nhà nghỉ kiểu truyền thống đó là các nhà sàn với đầy đủ tiện nghi - Xây dựng các nhà hàng ẩm thực, giới thiệu các món ăn đặc sản của vùng hồ - Cần làm phong phú hơn các hoạt động văn hoá, nghệ thuật, thể dục thể thao - Duy trì các nét sinh hoạt văn hoá đặc sắc, truyền thống - Bảo tồn, xây dựng làng văn hoá. .. thiếu hấp dẫn - Nay đã mở rộng thêm hoạt động du lịch sinh thái nhưng lại chưa quan tâm đến sự đa dạng sinh học và tìm hiểu xem rừng nguyên sinh còn nhiều hay ít - Với lý do thắng cảnh đẹp mà bỏ bớt truyền thuyết lịch sử văn hoá và phong tục tập quán Nên du khách đến đây còn rất ít chính vì thế mà chưa tạo được sự lôi cuốn và hấp dẫn với tiềm năng vốn có của vùng hồ - Đây còn là nơi cư trú của các... hiếm đang trên đà tuyệt chủng Khoá luận tốt nghiệp 29 Vũ Đức Anh Khoa Sinh KTNN Lớp K31B _Sinh chưa được chú ý tới Điển hình như loài cá Cóc (Paramesotriton deloustali) Mặc dù hồ Ba Bể được ví như Viên ngọc xanh giữa núi rừng Việt Bắc với tiềm năng phát triển thành một điểm du lịch với nhiều loại hình như du lịch sinh thái, du lịch mạo hiểm rất rõ ràng, nhưng ngành du lịch chưa kết hợp được chặt chẽ ... tập quán, lịch sử văn hoá vùng hồ Ba Bể, tỉnh Bắc Kạn - Tìm hiểu sắc truyền thống văn hoá người Tày vùng hồ Ba Bể, tỉnh Bắc Kạn - Đề xuất gắn hoạt động du lịch văn hoá sinh thái, du lịch truyền... pháp gắn hoạt động du lịch - Du lịch thắng cảnh - Du lịch sinh thái Thành tour du lịch thắng cảnh - sinh - Du lịch văn hoá lịch sử thái - lịch sử, văn hoá Khoá luận tốt nghiệp Vũ Đức Anh Khoa Sinh. .. tộc điểm du lịch văn hoá sinh thái lý tưởng Cho nên việc gắn hoạt động du lịch văn hoá sinh thái, du lịch truyền thống, du lịch lễ hội với du lịch thắng cảnh thu hút du khách đến với Ba Bể cách