Khoá luận tốt nghiệp Khoa Sinh - KTNN LờI CảM ƠN Để hoàn thành khoá luận này, xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới thầy giáo Thạc sĩ Nguyễn Văn Đính người trực tiếp định hướng dẫn dắt bước đường nghiên cứu khoa học Qua khoá luận xin gửi lời cảm ơn tới thầy cô giáo tổ Sinh lý thực vật, thầy cô giáo khoa Sinh KTNN bạn sinh viên đóng góp ý kiến, tạo điều kiện giúp hoàn thành khoá luận Trong trình nghiên cứu khoa học chắn đề tài không tránh khỏi thiếu sót Kính mong đóng góp ý kiến thầy cô giáo bạn sinh viên Tôi xin chân thành cảm ơn! Xuân Hoà, tháng năm 2007 Sinh viên Hoàng Thị Kim Oanh Hoàng Thị Kim Oanh Lớp K29B - Sinh Khoá luận tốt nghiệp Khoa Sinh - KTNN LờI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan công trình nghiên cứu riêng tôi, tất số liệu thu thập từ thực nghiệm qua xử lý thống kê, chép không trùng với kết tác giả khác Sinh viên Hoàng thị kim oanh Hoàng Thị Kim Oanh Lớp K29B - Sinh Khoá luận tốt nghiệp Khoa Sinh - KTNN Mục lục trang Mở đầu Lý chọn đề tài mục đích nghiên cứu Nội dung nghiên cứu ý nghĩa lý luận thực tiễn Chương tổng quan tài liệu 1.1 giới thiệu chung Mắc-ca 1.1.1 nguồn gốc Mắc-ca 1.1.2 giá trị Mắc-ca 1.1.3 phân loại 10 1.1.4 đặc điểm sinh học mắc-ca 10 1.1.5 đặc điểm sinh thái Mắc-ca 11 1.1.6.tình hình nghiên cứu Mắc-ca công tác trồng rừng 12 1.2 vai trò sinh lý nitơ, phốtpho, kali đến sinh trưởng phát triển thực vật 13 1.2.1.vai trò nguyên tố nitơ 13 1.2.2.vai trò nguyên tố phốtpho 14 1.2.3.vai trò nguyên tố kali 15 1.3 đặc điểm chung phân lân hữu vi sinh 16 Chương đối tượng phương pháp nghiên cứu 18 2.1 đối tượng nghiên cứu 18 2.2 phương pháp nghiên cứu 18 2.2.1 công thức bón phân 18 2.2.2 bố trí thí nghiệm 18 2.2.3 cách bón phân 19 Hoàng Thị Kim Oanh Lớp K29B - Sinh Khoá luận tốt nghiệp Khoa Sinh - KTNN 2.2.4 phương pháp trồng đất đồi 19 2.2.5 phương pháp xác định tiêu 19 2.2.6 phương pháp xử lý số liệu 20 Chương kết thảo luận 21 3.1 đặc điểm đất thí nghiệm 21 3.2 khả sống Mắc-ca ảnh hưởng công thức bón lót phân 21 3.3 khả phân cành Mắc-ca 22 3.4 động thái phát triển chiều cao Mắc-ca 24 3.5 động thái phát triển đường kính thân 25 3.6 động thái tăng diện tích 27 Chương kết luận đề nghị 29 4.1 kết luận 29 4.2 đề nghị 29 Tài liệu tham khảo 30 Phụ lục Hoàng Thị Kim Oanh Lớp K29B - Sinh Khoá luận tốt nghiệp Khoa Sinh - KTNN Danh mục bảng Bảng1.1 hàm lượng số chất dinh dưỡng mắc-ca Bảng 3.1.đặc điểm đất thí nghiệm Bảng 3.2 khả sống mắc-ca ảnh hưởng công thức bón lót phân Bảng 3.3 ảnh hưởng phân npk phân lân hữu vi sinh đến số lượng chồi mắc-ca Bảng 3.4 động thái phát triển chiều cao mắc-ca tác động lân npk lân hữu vi sinh qua thời kì sinh trưởng bảng 3.5 động thái phát triển đường kính thân mắc-ca tác động lân npk lân hữu vi sinh qua thời kỳ sinh trưởng bảng 3.6 động thái tăng diện tích mắc-ca tác động lân npk lân hữu vi sinh qua thời kỳ sinh trưởng danh mục Hình Hình 3.3 số lượng chồi mắc-ca qua thời kỳ sinh trưởng(%) Hình 3.4 động thái phát triển chiều cao mắc-ca tác động lân npk lân hữu vi sinh qua thời kỳ sinh trưởng(%) Hình 3.5 động thái phát triển đường kính thân mắc-ca tác động lân npk lân hữu vi sinh qua thời kỳ sinh trưởng(%) Hình 3.6 động thái tăng diện tích mắc-ca tác động lân npk lân hữu vi sinh qua thời kỳ sinh trưởng(%) Hoàng Thị Kim Oanh Lớp K29B - Sinh Khoá luận tốt nghiệp Khoa Sinh - KTNN Mở ĐầU Lý chọn đề tài Dân số không ngừng gia tăng, diện tích đất trồng trọt ngày thu hẹp Để đáp ứng nhu cầu lương thực, thực phẩm người khai thác nguồn tài nguyên thiên nhiên cách mạnh mẽ Một yêu cầu cấp thiết đặt phải khai thác hợp lý tài nguyên thiên nhiên Và nguồn tài nguyên ý nhiều tài nguyên rừng Hiện diện tích rừng toàn giới nói chung Việt Nam nói riêng không bị thu hẹp diện tích mà chất lượng rừng bị suy thoái trầm trọng, điều ảnh hưởng xấu đến khí hậu, phá hoại môi trường sinh thái Theo quỹ đời sống hoang dã giới (WWF) gần 2/3 diện tích rừng nguyên sinh giới bị tàn phá Hàng năm, diện tích rừng nhiệt đới tiếp tục bị khai thác với tốc độ 17 triệu ha/năm Việt Nam thập kỷ gần tốc độ che phủ rừng nước bị suy giảm nghiêm trọng Trước năm 1945 độ che phủ rừng đạt 43% đến năm 1990 gần 29% Đứng trước tình hình Đảng Nhà nước ta có chủ trương khuyến khích người dân đặc biệt đồng bào miền núi tham gia tích cực vào công tác trồng bảo vệ rừng, nhằm phủ xanh đất trống đồi núi trọc, khôi phục lại diện tích rừng đồng thời tạo môi trường sinh thái cân [4] Tuy nhiên việc lựa chọn cấu nông lâm kết hợp có tác dụng vừa cải tạo diện tích rừng vừa tạo đà thúc đẩy phát triển kinh tế, toán khó Đảng nhân dân ta Mắc-ca (Macadamia integrifolia) nhập nội có nguồn gốc từ Australia Cây Mắc-ca Australia gọi Hawai, hạnh đào Australia, khô Queensland, đưa vào Việt Nam gọi Mắc-ca Cây Mắc-ca thuộc chi Macadamia, họ Proteaceae, ăn khô, thân gỗ Hoàng Thị Kim Oanh Lớp K29B - Sinh Khoá luận tốt nghiệp Khoa Sinh - KTNN Bộ phận ăn nhân hạt, ăn tươi, xào, chiên, ăn giòn béo ngậy có mùi thơm sữa Thường sử dụng nhân Mắc-ca để làm thực phẩm, sản xuất hàng mỹ nghệ[11], [12] Việt Nam, Viện Khoa học Lâm nghiệp trồng thử nghiệm Ba Vì năm 1994, sau bốn năm bắt đầu Năm 2003 tỉnh Nghệ An trồng thử khoảng 100000 từ Trung Quốc nông trường Con Cuông với diện tích 10 Từ năm 2003 trở diện tích trồng thử nghiệm Mắc-ca số địa phương nhân lên nhanh chóng Lạng Sơn, Hoà Bình, Hà Tây, Phú Thọ [11] Những nghiên cứu gần cho thấy giống Mắc-ca sinh trưởng phát triển nhanh loại mang lại giá trị xuất lớn, chất lượng gỗ tốt, gỗ dùng nhiều lĩnh vực, suất cao Tuy nhiên, kết nghiên cứu Mắc-ca ít, muốn đưa Mắc-ca vào trồng vùng đồi Việt Nam vừa để khai thác quả, lấy gỗ phủ xanh đất trống đồi núi trọc cần nghiên cứu Chính lý mạnh dạn tiến hành nghiên cứu Khả sinh trưởng Mắc-ca giai đoạn non ảnh hưởng công thức bón phân khác trồng đất Vĩnh Phúc mục đích nghiên cứu Nghiên cứu khả sinh trưởng Mắc-ca từ giai đoạn bầu đưa trồng đất vườn đồi Vĩnh Phúc, với công thức bón lót loại phân khác nhằm đánh giá khả sống, sinh trưởng Mắcca vùng đất Hoàng Thị Kim Oanh Lớp K29B - Sinh Khoá luận tốt nghiệp Khoa Sinh - KTNN Nội dung nghiên cứu Trong thí nghiệm tiến hành nghiên cứu: - khả sống Mắc-ca từ giai đoạn bầu đưa trồng vào vườn - khả phân cành Mắc-ca - động thái phát triển chiều cao Mắc-ca - động thái phát triển đường kính thân - động thái tăng diện tích ý nghĩa khoa học thực tiễn - góp phần bổ sung tài liệu khả thích nghi nhập nội với điều kiện bất lợi vùng đồi núi Việt Nam - Góp phần đề xuất biện pháp kĩ thuật đảm bảo tăng trưởng khả chống chịu Mắc-ca giai đoạn non điều kiện đất đồi núi Hoàng Thị Kim Oanh Lớp K29B - Sinh Khoá luận tốt nghiệp Khoa Sinh - KTNN CHƯƠNG TổNG QUAN TàI LIệU 1.1 Giới thiệu chung Mắc-ca 1.1.1 Nguồn gốc Mắc-ca Mắc-ca phát từ hoang dại vùng rừng mưa nhiệt đới ven biển vùng đông nam bang Queensland miền Bắc bang New South Wales, phạm vi vĩ độ 25 - 31o vĩ độ Nam Australia [15] Trải qua thời gian dài, Mắc-ca trồng trở thành thương phẩm Vào năm 90 kỷ XX Mắc-ca trồng nhiều nước, châu lục khác nhau, sản xuất Mắc-ca phát triển nhanh phạm vi toàn cầu 1.1.2 Giá trị Mắc-ca Hàm lượng chất dinh dưỡng Mắc-ca phong phú Kết hàm lượng số chất dinh dưỡng Mắc-ca thể bảng 1.1 Bảng 1.1 Hàm lượng số chất dinh dưỡng Mắc-ca (Theo Wekham Miller, 1995) [11] Thành phần Hàm lượng 100g hạt Nước (g) Chất béo (g) Hydratcacbon (g) Protein (g) Kali (g) Phốtpho (g) Canxi (mg) Lưu huỳnh (mg) Sắt (mg) Kẽm (mg) Mangan (mg) Axit nicotic (mg) Vitamin B1 (mg) Vitamin B2 (mg) 1,50 - 2,50 78,20 10,00 9,20 0,37 0,17 36,00 6,60 1,80 1,40 0,38 1,60 0,22 0,12 Hoàng Thị Kim Oanh Lớp K29B - Sinh Khoá luận tốt nghiệp Khoa Sinh - KTNN Hàm lượng chất béo Mắc-ca cao tới 78% Ngoài nhân chứa nhiều protein, hydratcacbon, nhiều chất khoáng, vitamin B1, B2, E Những nghiên cứu nhà khoa học gần cho thấy nhân Mắc-ca chứa số loại axit béo không no mà thể không tự tổng hợp được, giúp giảm bớt lượng cholesterol có tác dụng phòng trị bệnh xơ cứng động mạch Bên cạnh phụ phẩm Mắc-ca sử dụng với nhiều công dụng vỏ có chứa 14% tanin dùng để thuộc da, 8-10% protein nghiền trộn làm thức ăn chăn nuôi, vỏ hạt dùng làm than hoạt tính, làm chất đốt, dùng làm chất đệm để sản xuất vật liệu độn ươm giống 1.1.3 Phân loại Chi macadamia có 18 loài, 10 loài nguyên sản australia, loài Tân Criđônia, 11 loài Mađagasca, loài đảo Xiribô Trong 18 loài có loài trồng qui mô thương mại là: - Macadamia integrifolia - Mắc-ca vỏ hạt láng hay Mắc-ca nguyên - Macadamia tetraphylla - Mắc-ca vỏ hạt nhám hay Mắc-ca mép cưa Các loài Mắc-ca lại có nhân nhỏ, vị đắng, nhiều chứa độc tố nên chưa trồng nhiều [11] 1.1.4 Đặc điểm sinh học Mắc-ca Mắc-ca hai mầm, rễ Mắc-ca không phát triển, rễ chùm lớn, phạm vi phân bố rễ rộng gần sát mặt đất Bộ rễ phát triển hình thành chùm xung quanh trục rễ chính, phần lớn số rễ hình thành thời gian ngắn, rễ nhỏ khả tái sinh Thân thẳng đứng, phân cành nhiều, cành hình trụ có nhiều chỗ lồi nhỏ, vỏ khô Phiến dài 75 - 250 mm, cứng, hình bầu dục hẹp dài, tỷ lệ Hoàng Thị Kim Oanh 10 Lớp K29B - Sinh Khoá luận tốt nghiệp Khoa Sinh - KTNN CHƯƠNG ĐốI TƯợNG Và PHƯƠNG PHáP NGHIÊN CứU 2.1 Đối tượng nghiên cứu Trong đề tài sử dụng Mắc-ca ươm bầu hạt trung tâm Lâm nghiệp tỉnh Lạng Sơn đem trồng khu vực đất đồi Xuân Hoà - Phúc Yên - Vĩnh Phúc 2.2 Phương pháp nghiên cứu 2.2.1 Các công thức bón phân - Đối chứng: không bón phân - Bón phân lân NPK Lâm Thao - Bón phân lân hữu vi sinh sông Gianh 2.2.2 Bố trí thí nghiệm Các giống lấy từ ngày 10/9/2005 trồng vườn đồi khu vực Xuân Hoà - Phúc Yên - Vĩnh Phúc với số lượng 68 chia làm ba công thức thí nghiệm diện tích 400 m2 Phương pháp bố trí thí nghiệm đảm bảo theo phương pháp phối ngẫu nhiên đồng ruộng, chế độ chăm sóc đảm bảo đồng công thức thí nghiệm Thí nghiệm bố trí theo sơ đồ: 3 3 Trong đó: Đối chứng không bón phân Bón phân lân Npk Lâm Thao Bón phân lân hữu vi sinh sông Gianh Hoàng Thị Kim Oanh 18 Lớp K29B - Sinh Khoá luận tốt nghiệp Khoa Sinh - KTNN 2.2.3 Cách bón phân Bón lót vào hố trước trồng Hàm lượng phân lân NPK bón lót vào hố 150g, phân lân hữu vi sinh 200g [3] 2.2.4 Phương pháp trồng đất đồi Làm đất: làm đất theo dải nghiêng theo hướng dải chạy dọc theo đường đồng mức Đất có chiều rộng - 1,3 m, chiều dài - 12 m Hố trồng cây: đào hố hình vuông, kích thước hố 1,0x1,0x1,0m 0,8x0,8x1m [14] Trong trình chăm sóc sau cuốc rộng hố theo mức phát triển tán kết hợp với lần bón phân [14] Kỹ thuật trồng cây: chuyển cẩn thận trồng không để làm vỡ bầu, đặt bầu vào hố, bầu thẳng đứng, đường kính rễ cách mặt đất - cm, lấp đất tơi nhỏ, ấn chặt đất tiếp xúc với bầu Trước lấp đất xé bỏ vỏ bầu, bón phân vào bầu để rễ phát triển bình thường 2.2.5 Phương pháp xác định tiêu * Khả sống Mắc-ca ảnh hưởng công thức bón lót phân đếm trực tiếp số sống sau trồng 10 ngày * Khả phân cành Mắc-ca theo dõi liên tục, định kỳ 20 ngày lần trồng 30 ngày Khả phân cành xác định cách đếm tất chồi phát sinh * Động thái phát triển chiều cao Mắc-ca đo liên tục thước (cm) định kỳ 20 ngày lần Chiều cao tính từ cổ rễ đến đỉnh sinh trưởng * Động thái phát triển đường kính thân đo thước kẹp kỹ thuật (Palme) phần gốc thân cách rễ cm, đo theo hai hướng vuông góc lấy số trung bình Hoàng Thị Kim Oanh 19 Lớp K29B - Sinh Khoá luận tốt nghiệp Khoa Sinh - KTNN * Nghiên cứu động thái tăng diện tích Mắc-ca đo phương pháp đo khối lượng thông qua so sánh khối lượng 1dm2 giấy với khối lượng miếng giấy hình loại cân cân Sartorius với độ xác 10-4g S= Diện tích tính theo công thức: Trong đó: P1 P2 S: diện tích (dm2) P1: khối lượng giấy in (g) P2: khối lượng 1dm2 giấy dùng để in (g) 2.2.6 Phương pháp xử lý số liệu Các kết nghiên cứu xử lý đánh giá theo phương pháp thống kê toán học n Xi Trung bình mẫu: X = i=1 Trong đó: Xi: giá trị mẫu n n: số lần lặp lại X : trung bình mẫu Sai số trung bình (m): m= n Độ lệch chuẩn: n = Xi - X Hoàng Thị Kim Oanh (n30) i=1 n 20 Lớp K29B - Sinh Khoá luận tốt nghiệp Khoa Sinh - KTNN chương kết thảo luận 3.1 Đặc điểm đất thí nghiệm Để tiến hành trồng Mắc-ca vườn ươm phân tích mẫu đất thí nghiệm kết phân tích thể bảng 3.1 Bảng 3.1 Đặc điểm đất thí nghiệm TT Chỉ tiêu phân tích Đặc điểm đất Tỷ lệ sỏi đá/khối lượng khô tuyệt đối (%) 22 pH 4,9 % N tổng số 0,096 %K 0,345 %P 0,012 Mo (ppm) 16,67 Cu (ppm) 29,05 Mn (ppm) 362,70 Từ bảng 3.1 nhận thấy đất thí nghiêm có tỉ lệ sỏi đá tương đối cao, độ pH thấp đất thành phần chất dinh dưỡng nitơ, kali, phốtpho tương đối thấp, số nguyên tố khoáng vi lượng nghèo Từ khẳng định đất thí nghiệm (thuộc khu vực Xuân Hoà) đất chua, nghèo dinh dưỡng 3.2 Khả sống Mắc-ca ảnh hưởng công thức bón lót phân Khả sống Mắc-ca tiêu quan trọng để đánh giá ảnh hưởng phân lân NPK phân lân hữu vi sinh đến Mắc-ca vậy, tiến hành đếm trực tiếp số sống sau 10 ngày Kết thể bảng 3.2 Hoàng Thị Kim Oanh 21 Lớp K29B - Sinh Khoá luận tốt nghiệp Khoa Sinh - KTNN Bảng 3.2 Khả sống Mắc-ca ảnh hưởng công thức bón lót phân (cây) Đối chứng Lân NPK Lân vi sinh GĐ Ban đầu 22 23 23 10 ngày 22 23 23 CT Qua bảng 3.2 ta nhận thấy bón lót phân lân NPK, phân lân hữu vi sinh đối chứng không bón phân sau 10 ngày số sống 100% Từ khẳng định Mắc-ca từ giai đoạn bầu đưa trồng vườn ươm có khả sống tương đương công thức thí nghiệm 3.3 Khả phân cành Mắc-ca Trong trình sinh trưởng phát triển thực vật, phát sinh chồi tiêu quan trọng đánh giá khả phân cành Kết đếm số chồi Mắc-ca thể qua bảng 3.3 hình 3.3 Bảng 3.3 ảnh hưởng phân NPK phân lân hữu vi sinh đến số lượng chồi Mắc-ca Đối chứng CT X GĐ Tăng trưởng m (%) Bón NPK X Tăng % so trưởng ĐC m (%) LVS X m Tăng % so trưởng ĐC (%) 30 ngày 3,91 0,05 (-) 4,24 0,07 (-) 108,4 4,74 0,05 (-) 121,2* 50 ngày 4,65 0,07 18,9 5,28 0,07 24,5 113,5* 6,52 0,04 37,5 140,2* 70 ngày 6,23 0,04 34,0 7,15 0,05 35,4 114,8* 9,02 0,05 38,3 144,8* 90 ngày 8,60 0,08 38,0 10,09 0,09 39,3 122,3* 12,71 1,03 40,9 147,8* 110 ngày 11,98 1,06 39,3 14,98 1,04 48,5 125,0* 19,0 1,26 49,5 158,6* 130 ngày 16,95 1,32 41,5 22,56 1,13 50,6 133,1* 28,94 1,32 52,3 170,7* Ghi *: Các sai khác có ý nghĩa thống kê > 95% (-) : Do 30 ngày giai đoạn đo Hoàng Thị Kim Oanh 22 Lớp K29B - Sinh Khoá luận tốt nghiệp Khoa Sinh - KTNN 60 50 LVS 40 NPK ĐC 30 20 10 50 70 90 110 130 Ngày Hình 3.3 Số lượng chồi Mắc-ca qua thời kỳ sinh trưởng (%) Qua phân tích số liệu ta nhận thấy phát sinh chồi Mắc-ca tăng dần qua thời kỳ sinh trưởng: - công thức đối chứng: phát sinh chồi tăng dần từ 18,9% (gđ 50 ngày) đến 41,5% (gđ 130 ngày) - công thức bón lân NPK: phát sinh chồi tăng dần từ 24,5% (gđ 50 ngày) đến 50,6% (gđ 130 ngày) - công thức bón lân vi sinh: phát sinh chồi tăng dần từ 37,5% (gđ 50 ngày) đến 52,3% (gđ 130 ngày) Từ ta khẳng định phân lân NPK phân lân hữu vi sinh có tác động tốt làm tăng nảy chồi Nếu so với đối chứng lân vi sinh có khả làm tốc độ phát sinh chồi nhanh so với bón phân NPK Cụ thể, bón NPK khả nảy chồi so với đối chứng tăng dần từ 108,4% (gđ 30 ngày) đến 133,1% (gđ 130 ngày), lân vi sinh làm tăng khả nẩy chồi lên so với đối chứng từ 121,2% (gđ 30 ngày) đến 170,7% (gđ 130 ngày) Có kết việc bón phân lân NPK phân lân hữu vi sinh có tác động tốt đến cây, làm nhanh phục hồi rễ sinh trưởng tốt Hoàng Thị Kim Oanh 23 Lớp K29B - Sinh Khoá luận tốt nghiệp Khoa Sinh - KTNN 3.4 Động thái phát triển chiều cao Sinh trưởng chiều cao tiêu để đáng giá ảnh hưởng lân NPK lân hữu vi sinh đến Mắc-ca Đồng thời công tác trồng rừng, người ta quan tâm đến khả sinh trưởng tốt đất đồi nhanh chóng chiếm lĩnh khoảng không gian để tạo độ che phủ chống xói mòn Chính tiến hành đo sinh trưởng chiều cao Mắc ca vào thời điểm khác Kết thể bảng 3.4 hình 3.4 Bảng 3.4 Động thái phát triển chiều cao Mắc-ca tác động lân NPK lân hữu vi sinh qua thời kỳ sinh trưởng CT Đối chứng X Tăng trưởng m (%) GĐ Bón NPK X Tăng trưởng m (%) LVS Tăng % so X ĐC m trưởng (%) % so ĐC 30 ngày 48,340,38 (-) 48,480,33 (-) 100,3 48,780,44 (-) 100,9 50 ngày 52,740,35 9,1 53,110,37 9,5 100,7 55,730,37 14,2 105,7 70 ngày 57,560,39 9,14 59,380,34 11,8 103,2 63,80,39 14,5 110,8* 90 ngày 63,520,40 10,35 66,820,52 12,5 105,2 73,580,53 15,3 115,8* 110 ngày 67,480,57 6,2 75,840,62 13,5 112,4* 85,630,69 16,3 126,9* 130 ngày 71,260,65 5,6 86,600,71 14,2 121,5* 99,860,82 16,6 140,8* Ghi * : Các sai khác có ý nghĩa thống kê > 95% (-) : Do 30 ngày giai đoạn đo 18 16 14 12 10 LVS NPK ĐC 50 70 90 110 130 Ngày Hình 3.4 Động thái phát triển chiều cao tác động lân NPK lân hữu vi sinh qua thời kỳ sinh trưởng (%) Hoàng Thị Kim Oanh 24 Lớp K29B - Sinh Khoá luận tốt nghiệp Khoa Sinh - KTNN Qua phân tích số liệu nhận thấy: - công thức đối chứng: tốc độ tăng trưởng chiều cao từ 9,1% (gđ 50 ngày) đến 10,35% (gđ 90 ngày) sau tỉ lệ giảm dần đến 5,6% (gđ 130 ngày ) - công thức bón NPK: tốc độ tăng trưởng chiều cao từ 9,5% (gđ 50 ngày) đến 14,2% (gđ 130 ngày) - công thức bón lân vi sinh: tốc độ tăng trưởng chiều cao từ 14,2 % (gđ 50 ngày) đến 16,6 % (gđ 130 ngày) Như ta thấy bón NPK lân vi sinh có tác dụng tốt đến sinh trưởng chiều cao Mắc-ca Sự sinh trưởng chiều cao tăng dần qua thời kỳ sinh trưởng Cụ thể, lân NPK làm tăng sinh trưởng chiều cao so với đối chứng từ 100,3% - 121,5%, lân vi sinh làm tăng trưởng chiều cao so với đối chứng từ 100,9% - 140,8% Khi đất không bón phân làm tốc độ sinh trưởng không qua giai đoạn, thời gian đầu tăng lên sau chậm lại giảm dần Có tượng xảy ban đầu bầu đất trồng lượng chất dinh dưỡng tương đối nhiều, sau không bón phân dẫn tới lượng chất dinh dưỡng giảm dần làm sinh trưởng chậm 3.5 Động thái phát triển đường kính thân Động thái phát triển đường kính thân tác động lân NPK phân lân hữu vi sinh thể bảng 3.5 hình 3.5 Hoàng Thị Kim Oanh 25 Lớp K29B - Sinh Khoá luận tốt nghiệp Khoa Sinh - KTNN Bảng 3.5 Động thái phát triển đường kính thân Mắc-ca tác động lân NPK lân hữu vi sinh qua thời kỳ sinh trưởng Đối chứng CT X Tăng trưởng m (%) Bón NPK X m Tăng % so trưởng ĐC LVS X (%) m Tăng % so trưởng ĐC (%) GĐ 30 ngày 6,010,08 (-) 6,240,1 (-) 103,8 6,460,13 (-) 107,4 50 ngày 7,710,06 28,1 8,060,12 29,2 104,5 8,910,05 37,9 115,5* 70 ngày 8,360,10 8,4 9,620,07 19,3 116,5* 10,750,11 20,6 130,1* 90 ngày 9,020,42 7,8 10,820,04 12,4 119,9* 12,180,29 13,3 135,0* 110 ngày 9,680,30 7,3 11,940,38 10,3 123,3* 13,460,32 10,5 139,0* 130 ngày 10,360,26 7,0 13,080,39 9,5 126,3* 14,750,38 9,5 142,4* Ghi * : Các sai khác có ý nghĩa thống kê > 95% (-) : Do 30 ngày giai đoạn đo 40 35 LVS 30 NPK 25 ĐC 20 15 10 50 70 90 110 130 Ngày Hình 3.5 Động thái phát triển đường kính thân Mắc-ca tác động lân NPK lân hữu vi sinh qua thời kỳ sinh trưởng(%) Qua phân tích số liệu nhận thấy: - công thức đối chứng: tốc độ tăng trưởng đường kính thân giảm dần từ 28,13% (gđ 50 ngày) đến 7,02% (gđ 130 ngày) - công thức bón NPK: tốc độ tăng trưởng đường kính thân giảm dần từ 29,20% (gđ 50 ngày) đến 9,54% (gđ 130 ngày) Hoàng Thị Kim Oanh 26 Lớp K29B - Sinh Khoá luận tốt nghiệp Khoa Sinh - KTNN - công thức bón lân vi sinh: tốc độ tăng trưởng đường kính thân giảm dần từ 37,92% (gđ 50 ngày) đến 9,58% (gđ 130 ngày) Từ nhận thấy tốc độ tăng trưởng đường kính thân giảm dần tất công thức thí nghiệm trình sinh trưởng giai đoạn đầu tăng nhanh đường kính thân, đến giai đoạn định tốc độ tăng trưởng giảm dần Tuy nhiên, động thái phát triển đường kính thân Mắc-ca không giống công thức thí nghiệm Cụ thể, lân NPK làm tăng trưởng đường kính thân so với đối chứng từ 103,8% (gđ 30 ngày) lên đến 126,3% (gđ 130 ngày) lân vi sinh làm tăng trưởng đường kính thân so với đối chứng từ 107,48% (gđ 30 ngày) lên đến 142,4% (gđ 130 ngày) 3.6 Động thái tăng diện tích Diện tích ảnh hưởng đến trình quang hợp, khả thoát nước trồng Diện tích tăng làm cho diện tích tiếp xúc với ánh sáng tăng, đồng nghĩa với diện tích nhận lượng quang tăng Kết nghiên cứu động thái tăng diện tích thể bảng 3.6 hình 3.6 Bảng 3.6 Động thái tăng diện tích Mắc-ca tác động lân NPK lân hữu vi sinh qua thời kỳ sinh trưởng CT GĐ Đối chứng X Tăng trưởng m (%) Bón NPK X Tăng trưởng m (%) % so ĐC LVS X Tăng trưởng m (%) % so ĐC 30 ngày 27,150,11 (-) 30,070,12 (-) 110,7* 31,540,12 (-) 116,2* 50 ngày 33,820,12 24,6 42,780,17 29,7 126,5* 44,860,08 42,2 132,6* 70 ngày 42,560,18 25,9 55,870,32 30,6 131,3* 64,370,24 43,5 151,2* 90 ngày 54,090,28 27,1 74,020,40 32,5 136,8* 93,340,41 45,0 172,6* 110 ngày 69,680,32 28,8 99,630,51 34,6 142,9* 136,760,52 46,0 196,3* 130 ngày 90,720,44 30,2 135,590,62 36,1 149,5* 201,030,69 47,0 221,6* Ghi *: Các sai khác có ý nghĩa thống kê > 95% (-) : Do 30 ngày giai đoạn đo Hoàng Thị Kim Oanh 27 Lớp K29B - Sinh Khoá luận tốt nghiệp Khoa Sinh - KTNN 50 45 40 35 30 25 20 15 10 LVS NPK ĐC 50 70 90 110 130 Ngày Hình 3.6 Động thái tăng diện tích Mắc-ca tác động lân NPK lân hữu vi sinh qua thời kỳ sinh trưởng (%) Qua phân tích số liệu nhận thấy: - công thức đối chứng: tốc độ tăng diện tích tăng dần từ 24,6% (gđ 50 ngày) đến 30,2 % (gđ 130 ngày) - công thức bón NPK: tốc độ tăng diện tích tăng dần từ 29,7% (gđ 50 ngày) đến 36,1% (gđ 130 ngày) - công thức bón lân vi sinh: tốc độ tăng diện tích tăng dần từ 42,2% (gđ 50 ngày) đến 47,0% (gđ 130 ngày) Từ nhận thấy diện tích Mắc-ca tăng dần trình sinh trưởng tất công thức thí nghiệm Tuy nhiên, tác động lân NPK lân hữu vi sinh diện tích Mắc-ca tăng lên rõ rệt, bón lân hữu vi sinh có hiệu bón NPK Cụ thể là, từ giai đoạn 50 ngày đến giai đoạn 130 ngày diện tích công thức bón NPK tăng từ 126,5% đến 149,5%, công thức bón lân vi sinh tăng từ 132,6% đến 221,6% so với đối chứng Điều giải thích việc bón lân NPK lân hữu vi sinh cung cấp lượng lớn chất dinh dưỡng cần thiết cho giúp sinh trưởng, phát triển tốt nên diện tích tăng cao so với đối chứng Hoàng Thị Kim Oanh 28 Lớp K29B - Sinh Khoá luận tốt nghiệp Khoa Sinh - KTNN Chương Kết luận đề nghị 4.1 Kết luận Sau nghiên cứu ảnh hưởng phân lân NPK phân lân hữu vi sinh đến sinh trưởng Mắc-ca giai đoạn non, rút số kết luận sau: Đất Xuân Hoà đất có tỉ lệ sỏi đá cao, đất chua, nghèo dinh dưỡng, hàm lượng nguyên tố khoáng vi lượng thấp Khả sống Mắc-ca từ bầu vườn ươm cao Khả sống đối chứng công thức thí nghiệm đạt 100% Sự phát sinh chồi Mắc-ca tăng dần qua thời kỳ sinh trưởng Tuy nhiên, bón phân lân NPK lân hữu vi sinh khả nẩy chồi Mắc-ca tăng nhanh so với đối chứng, kết thể rõ giai đoạn 130 ngày Bón lót vào hốc trồng phân lân NPK phân lân hữu vi sinh cho vùng đất đồi Xuân Hoà - Phúc Yên - Vĩnh Phúc có tác dụng làm cho phân cành, phát triển chiều cao, tăng đường kính thân cao so với đối chứng Với công thức bón lân NPK lân hữu vi sinh bón lân hữu vi sinh có ảnh hưởng tốt đến sinh trưởng, phát triển Mắc-ca so với bón NPK 4.2 Đề nghị Bước đầu nghiên cứu ảnh hưởng công thức bón lân NPK lân hữu vi sinh đến khả sinh trưởng Mắc-ca giai đoạn từ bầu vườn ươm rút số kết luận Tuy nhiên thời gian nghiên cứu hạn chế để kết luận có tính thuyết phục cần thiết phải có thí nghiệm lặp lại Tôi mong có kết nghiên cứu theo hướng vào thời gian tới Hoàng Thị Kim Oanh 29 Lớp K29B - Sinh Khoá luận tốt nghiệp Khoa Sinh - KTNN TàI LIệU THAM KHảO Công ty giống phục vụ trồng rừng (1995), Sổ tay kỹ thuật hạt giống gieo ươm số loài rừng, Nxb Nông nghiệp, trang 99 - 103 Cục phát triển Lâm ngiệp (2001), Dự án trồng triệu rừng, Nxb Hà Nội Đường Hồng Dật (2003), Sổ tay hướng dẫn sử dụng phân bón, Nxb Nông nghiệp, trang 143 - 153 Hội Khoa học kĩ thuật Lâm nghiệp Việt Nam (2002), Hội thảo Quốc Gia quản lý rừng bền vững chứng rừng Việt Nam, Nxb Văn Hoá Dân Tộc Hà Nội Kiều Vũ Mạnh (2007), Nghiên cứu sinh trưởng số tiêu sinh lý liên quan đến khả chống chịu Mắc-ca giai đoạn non ảnh hưởng phân lân NPK, Tạp chí Nông nghiệp phát triển nông thôn số 99 tháng 2/2007 Moxolocv I.V (1987), Cơ sở sinh lý việc sử dụng phân khoáng, Nxb Khoa học kĩ thuật Lê Đình Khả cộng (2002), Nghiên cứu chọn tạo giống nhân giống cho số loài trồng rừng chủ yếu, Thông tin Khoa học kĩ thuật Lâm nghiệp số - 2002, Viện Khoa học Lâm nghiệp Việt Nam Lê Văn Khoa, Nguyễn Văn Cự, Lê Đức, Trần Khắc Hiệp, Cái Văn Tranh (2000), Phương pháp phân tích đất, nước, phân bón, trồng, Nxb Giáo dục A.I Oparin (1977), Cơ sở sinh lý học thực vật, Nxb Khoa học kĩ thuật 10 Nguyễn Như Khanh (1982), Sơ phân loại tính chịu hạn số gỗ bụi vùng đồi núi Vĩnh Phú, Hà Tuyên, Hà Bắc, Hà Nội theo khả giữ nước mô lá, Thông báo khoa học Sinh - Nông tập 3, trang 38 - 40 11 Nguyễn Công Tạn (2003), Cây Mắc-ca, Nxb Nông nghiệp Hoàng Thị Kim Oanh 30 Lớp K29B - Sinh Khoá luận tốt nghiệp Khoa Sinh - KTNN 12 Nguyễn Công Tạn (2004), Các giống Mắc-ca tốt Australia, Nxb Nông nghiệp 13 Nguyễn Công Tạn (2005), Kĩ thuật đơn giản trồng Mắc-ca Việt Nam, Nxb Nông nghiệp, trang - 14, 37 14 http://dof.mard.gov.vn/khuyenlam/macca_1.htm: giới thiệu trồng Lâm nghiệp (Cục Lâm nghiệp) Hoàng Thị Kim Oanh 31 Lớp K29B - Sinh Khoá luận tốt nghiệp Khoa Sinh - KTNN Phụ Lục Hoàng Thị Kim Oanh 32 Lớp K29B - Sinh [...]... lấp đất xé bỏ vỏ bầu, bón phân vào bầu để rễ phát triển bình thường 2.2.5 Phương pháp xác định các chỉ tiêu * Khả năng sống của Mắc- ca dưới ảnh hưởng của các công thức bón lót phân được đếm trực tiếp số cây còn sống sau khi trồng được 10 ngày * Khả năng phân cành của cây Mắc- ca được theo dõi liên tục, định kỳ 20 ngày 1 lần bắt đầu từ khi trồng được 30 ngày Khả năng phân cành được xác định bằng cách... 3.2 ta nhận thấy khi bón lót bằng phân lân NPK, phân lân hữu cơ vi sinh và đối chứng không bón phân thì sau 10 ngày số cây còn sống là 100% Từ đó có thể khẳng định cây Mắc- ca từ giai đoạn bầu đưa ra trồng ở vườn ươm có khả năng sống tương đương nhau giữa các công thức thí nghiệm 3.3 Khả năng phân cành của cây Mắc- ca Trong quá trình sinh trưởng và phát triển của thực vật, sự phát sinh chồi là một chỉ... 1 Đất Xuân Hoà là đất có tỉ lệ sỏi đá cao, đất chua, nghèo dinh dưỡng, hàm lượng một nguyên tố khoáng vi lượng thấp 2 Khả năng sống của cây Mắc- ca từ bầu ra vườn ươm là rất cao Khả năng sống giữa đối chứng và các công thức thí nghiệm đều đạt 100% 3 Sự phát sinh chồi của cây Mắc- ca tăng dần qua các thời kỳ sinh trưởng Tuy nhiên, khi được bón phân lân NPK và lân hữu cơ vi sinh thì khả năng nẩy chồi trên. .. quan trọng để đánh giá ảnh hưởng của phân lân NPK và phân lân hữu cơ vi sinh đến cây Mắc- ca vì vậy, chúng tôi tiến hành đếm trực tiếp số cây còn sống sau 10 ngày Kết quả được thể hiện ở bảng 3.2 Hoàng Thị Kim Oanh 21 Lớp K29B - Sinh Khoá luận tốt nghiệp Khoa Sinh - KTNN Bảng 3.2 Khả năng sống của cây Mắc- ca dưới ảnh hưởng của các công thức bón lót phân (cây) Đối chứng Lân NPK Lân vi sinh GĐ Ban đầu 22... có ảnh hưởng tốt hơn đến sinh trưởng, phát triển của cây Mắc- ca so với bón NPK 4.2 Đề nghị Bước đầu nghiên cứu ảnh hưởng của công thức bón lân NPK và lân hữu cơ vi sinh đến khả năng sinh trưởng của cây Mắc- ca trong giai đoạn từ bầu ra vườn ươm chúng tôi rút ra một số kết luận trên Tuy nhiên do thời gian nghiên cứu còn hạn chế vì vậy để các kết luận có tính thuyết phục hơn cần thiết phải có các thí... dụng tốt đến sinh trưởng chiều cao của cây Mắc- ca Sự sinh trưởng chiều cao của cây tăng dần qua các thời kỳ sinh trưởng Cụ thể, lân NPK đã làm tăng sinh trưởng chiều cao so với đối chứng là từ 100,3% - 121,5%, lân vi sinh làm tăng trưởng chiều cao so với đối chứng là từ 100,9% - 140,8% Khi đất không được bón phân làm tốc độ sinh trưởng của cây không đều qua các giai đoạn, thời gian đầu tăng lên sau đó... nhận thấy đất thí nghiêm có tỉ lệ sỏi đá tương đối cao, độ pH thấp và trong đất thành phần các chất dinh dưỡng như nitơ, kali, phốtpho tương đối thấp, một số nguyên tố khoáng vi lượng nghèo Từ đó chúng ta có thể khẳng định đất thí nghiệm (thuộc khu vực Xuân Hoà) là đất chua, nghèo dinh dưỡng 3.2 Khả năng sống của cây Mắc- ca dưới ảnh hưởng của các công thức bón lót phân Khả năng sống của cây Mắc- ca là một... trên cây Mắc- ca tăng nhanh hơn so với đối chứng, kết quả được thể hiện rõ nhất ở giai đoạn 130 ngày 4 Bón lót vào hốc trồng cây phân lân NPK và phân lân hữu cơ vi sinh cho vùng đất đồi Xuân Hoà - Phúc Yên - Vĩnh Phúc có tác dụng làm cho cây phân cành, phát triển chiều cao, tăng đường kính thân cây cao hơn so với đối chứng 5 Với công thức bón lân NPK và lân hữu cơ vi sinh thì bón lân hữu cơ vi sinh có ảnh. .. động tốt đến cây, làm cây nhanh phục hồi bộ rễ và sinh trưởng tốt hơn Hoàng Thị Kim Oanh 23 Lớp K29B - Sinh Khoá luận tốt nghiệp Khoa Sinh - KTNN 3.4 Động thái phát triển chiều cao Sinh trưởng chiều cao là một chỉ tiêu để đáng giá ảnh hưởng của lân NPK và lân hữu cơ vi sinh đến cây Mắc- ca Đồng thời trong công tác trồng rừng, người ta quan tâm đến khả năng sinh trưởng tốt của cây trên đất đồi và nhanh... sử dụng các cây Mắc- ca đã được ươm trong bầu bằng hạt của trung tâm Lâm nghiệp tỉnh Lạng Sơn đem về trồng tại khu vực đất đồi Xuân Hoà - Phúc Yên - Vĩnh Phúc 2.2 Phương pháp nghiên cứu 2.2.1 Các công thức bón phân - Đối chứng: không bón phân - Bón phân lân NPK Lâm Thao - Bón phân lân hữu cơ vi sinh sông Gianh 2.2.2 Bố trí thí nghiệm Các cây giống được lấy về từ ngày 10/9/2005 và được trồng trên vườn ... Mắc-ca giai đoạn non ảnh hưởng công thức bón phân khác trồng đất Vĩnh Phúc mục đích nghiên cứu Nghiên cứu khả sinh trưởng Mắc-ca từ giai đoạn bầu đưa trồng đất vườn đồi Vĩnh Phúc, với công thức bón. .. vi sinh có ảnh hưởng tốt đến sinh trưởng, phát triển Mắc-ca so với bón NPK 4.2 Đề nghị Bước đầu nghiên cứu ảnh hưởng công thức bón lân NPK lân hữu vi sinh đến khả sinh trưởng Mắc-ca giai đoạn. .. Xuân Hoà) đất chua, nghèo dinh dưỡng 3.2 Khả sống Mắc-ca ảnh hưởng công thức bón lót phân Khả sống Mắc-ca tiêu quan trọng để đánh giá ảnh hưởng phân lân NPK phân lân hữu vi sinh đến Mắc-ca vậy,