HỌC VIỆN NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM PHÙNG GIANG HẢI LIÊN KẾT TRONG SẢN XUẤT VÀ CHẾ BIẾN TÔM THƯƠNG PHẨM Ở TỈNH CÀ MAU LUẬN ÁN TIẾN SĨ NHÀ XUẤT BẢN ĐẠI HỌC NÔNG NGHIỆP - 2015 HỌC VIỆN NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM PHÙNG GIANG HẢI LIÊN KẾT TRONG SẢN XUẤT VÀ CHẾ BIẾN TÔM THƯƠNG PHẨM Ở TỈNH CÀ MAU CHUYÊN NGANH: KINH TẾ NÔNG NGHIỆP Mã số : 62 62 01 15 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS PHẠM BẢO DƯƠNG TS NGUYỄN THỊ DƯƠNG NGA HÀ NỘI, NĂM 2015 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan công trình nghiên cứu riêng tôi, kết nghiên cứu trình bày luận án trung thực, khách quan chưa dùng bảo vệ để lấy học vị Tôi xin cam đoan giúp đỡ cho việc thực luận án cảm ơn thông tin trích dẫn luận án rõ nguồn gốc Hà Nội, ngày tháng năm 2015 Tác giả luận án Phùng Giang Hải i LỜI CẢM ƠN Trong trình học tập thực luận án, nhận giúp đỡ tận tình lời bảo chân tình tập thể cá nhân, quan Học viện Nông nghiệp Việt Nam Trước tiên, xin cảm ơn sâu sắc PGS.TS Phạm Bảo Dương TS Nguyễn Thị Dương Nga thầy, cô giáo trực tiếp hướng dẫn giúp đỡ mặt để hoàn thành luận án tiến sĩ Tôi xin chân thành cảm ơn Ban Giám đốc Học viện Nông nghiệp Việt Nam, Ban Chủ nhiệm Khoa Kinh tế Phát triển nông thôn, tập thể giáo viên cán Khoa Kinh tế Phát triển nông thôn, thầy, cô giáo thuộc Bộ môn Kinh tế Nông nghiệp Chính sách giúp đỡ để hoàn thành trình học tập thực luận án Tôi trân trọng cảm ơn giúp đỡ nhiệt tình Cục, Vụ, Viện thuộc Bộ Nông nghiệp Phát triển nông thôn đồng nghiệp thuộc Sở Nông nghiệp Phát triển nông thôn Cà Mau tạo điều kiện cho thu thập số liệu thông tin cần thiết phục vụ cho việc nghiên cứu hoàn thành Luận án Tôi xin bày tỏ cảm ơn gia đình, bạn bè, đồng nghiệp phối hợp, cộng tác, động viên, chia sẻ khó khăn tinh thần, vật chất với thời gian qua Sự động viên điều tạo cho niềm tin sức mạnh vượt qua khó khăn hoàn thành tốt luận án tiến sĩ Tôi xin trân trọng cảm ơn! Tác giả Luận án Phùng Giang Hải ii MỤC LỤC Lời cam đoan i Lời cảm ơn ii Mục lục iii Danh mục chữ viết tắt vi Danh mục bảng vii Danh mục hình viii Danh mục hộp ix Trích yếu luận án x Thesis abstract xii PHẦN MỞ ĐẦU 1.1 Tính cấp thiết đề tài 1.2 Mục tiêu nghiên cứu đề tài 1.3 Phạm vi nghiên cứu 1.4 Những đóng góp đề tài 1.5 Ý nghĩa khoa học thực tiễn đề tài PHẦN TỔNG QUAN TÀI LIỆU 2.1 Cơ sở lí luận liên kết sản xuất chế biến tôm thương phẩm 2.1.1 Khái niệm, chất, hình thức vai trò 2.1.2 Tính hiệu quả, hiệu lực bền vững 21 2.2 Cơ sở thực tiễn liên kết sản xuất chế biến tôm 24 2.2.1 Tổng quan học kinh nghiệm phát triển liên kết sản xuất chế biến tôm 24 2.2.2 Bài học rút 30 2.3 Tóm tắt 32 PHẦN VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 34 3.1 Địa điểm nghiên cứu 34 3.2 Thời gian nghiên cứu 36 3.3 Đối tượng nghiên cứu 37 3.4 Nội dung nghiên cứu 37 iii 3.4.1 Thực trạng liên kết ngang 37 3.4.2 Thực trạng liên kết dọc 37 3.4.3 Hiệu liên kết 38 3.4.4 Yếu tố ảnh hưởng đến liên kết 38 3.5 Phương pháp nghiên cứu 46 3.5.1 Phương pháp tiếp cận 46 3.5.2 hương pháp thu thập số liệu 48 3.5.3 Phương pháp phân tích thông tin, số liệu 49 3.5.4 Hệ thống tiêu nghiên cứu 53 3.6 Tóm tắt 57 PHẦN KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN 58 4.1 Trình bày kết 58 4.1.1 Đặc điểm liên kết ngang sản xuất chế biến tôm thương phẩm Cà Mau 4.1.2 58 Quyền lợi nghĩa vụ liên kết ngang sản xuất chế biến tôm thương phẩm Cà Mau 4.1.3 60 Hiệu liên kết ngang sản xuất chế biến tôm thương phẩm Cà Mau 4.1.4 63 Đặc điểm liên kết dọc sản xuất chế biến tôm thương phẩm Cà Mau 4.1.5 66 Quyền lợi nghĩa vụ liên kết dọc sản xuất chế biến tôm thương phẩm Cà Mau 4.1.6 67 Kết liên kết dọc sản xuất chế biến tôm thương phẩm Cà Mau 4.1.7 68 Mức độ thực thi liên kết sản xuất chế biến tôm thương phẩm Cà Mau 69 4.1.8 Hiệu liên kết sản xuất chế biến tôm thương phẩm Cà Mau 72 4.1.9 Ảnh hưởng yếu tố chế sách đến phát triển liên kết sản xuất chế biến tôm 4.1.10 74 Ảnh hưởng yếu tố đầu tư công đến phát triển liên kết sản xuất chế biến tôm 79 iv 4.1.11 Ảnh hưởng yếu tố dịch vụ công đến phát triển liên kết sản xuất chế biến tôm 4.1.12 83 Các yếu tố ảnh hưởng đến liên kết ngang người nuôi tôm Cà Mau 4.1.13 85 Các yếu tố ảnh hưởng đến liên kết dọc người nuôi tôm doanh nghiệp chế biến tôm Cà Mau 4.1.14 93 Giải pháp tăng cường liên kết sản xuất chế biến tôm thương phẩm tỉnh Cà Mau 103 4.2 Thảo luận 128 4.2.1 Các phát đề tài 128 4.2.2 So sánh với kết nghiên cứu công bố 129 4.2.3 Kết ý nghĩa đề tài 129 4.2.4 Hạn chế đề tài 130 PHẦN KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 132 5.1 Kết luận 132 5.2 Kiến nghị 134 Danh mục công trình công bố liên quan đến luận án 135 Tài liệu tham khảo 136 Phụ lục 140 v DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT ADB Ngân hàng Phát triển châu Á CASEP Hội Chế biến xuất thủy sản Cà Mau CSHT Cơ sở hạ tầng GTSX Giá trị sản xuất KHCN Khoa học công nghệ HTX Hợp tác xã NHTM Ngân hàng thương mại NN&PTNT Nông nghiệp phát triển nông thôn TBKT Tiến kĩ thuật UBND Ủy ban nhân dân VSATTP Vệ sinh an toàn thực phẩm VASEP Hiệp hội Chế biến xuất thủy sản Việt Nam WCED Ủy ban Môi trường Phát triển Thế giới vi DANH MỤC BẢNG STT Tên bảng Trang 3.1 Sản lượng công suất chế biến tôm Cà Mau 34 3.2 Diện tích sản lượng nuôi tôm huyện thị Cà Mau 2012 36 3.3 Phân bố mẫu khảo sát 49 4.1 Thông tin chung hợp tác xã tổ hợp tác nuôi tôm 60 4.2 Hiện trạng HTX nuôi tôm Cà Mau 62 4.3 Hiệu sử dụng giống thức ăn HTX so với sản xuất cá thể 63 4.4 Hiệu sử dụng thuốc hóa chất HTX so với nuôi tôm cá thể 64 4.5 Hiệu sử dụng lao động HTX so với sản xuất cá thể 64 4.6 Hiệu sử dụng CSHT, quản lí dịch bệnh tiêu thụ sản phẩm HTX so với sản xuất cá thể 65 4.7 Các loại hình liên kết dọc 66 4.8 Các nội dung liên kết dọc 67 4.9 Lợi ích đạt tham gia liên kết 68 4.10 Tình hình thực hợp đồng liên kết nuôi tôm Cà Mau 69 4.11 Hình thức thể liên kết 70 4.12 So sánh hiệu nuôi tôm có liên kết 72 4.13 Vốn đầu tư tỉnh Cà Mau giai đoạn 2010-2012 80 4.14 Khối lượng đầu tư cho thủy lợi Cà Mau giai đoạn 2005-2010 81 4.15 Hiệu sản xuất theo liên kết ngang so với sản xuất cá thể 89 4.16 Các yếu tố khác có tác động đến hiệu liên kết ngang 90 4.17 Hiện trạng sở hạ tầng 94 4.18 Chi phí sản xuất bình quân/ha 96 4.19 Quy mô sản xuất 98 vii DANH MỤC HÌNH STT Tên hình Trang 2.1 Liên kết ngang người nuôi tôm 2.2 Liên kết ngang doanh nghiệp chế biến 10 2.3 Liên kết nội công đoạn doanh nghiệp chế biến 13 2.4 Liên kết trực tiếp doanh nghiệp chế biến người nuôi tôm 14 2.5 Liên kết gián tiếp doanh nghiệp chế biến người nuôi tôm 15 3.1 Bản đồ tỉnh Cà Mau 34 3.2 Khung phân tích liên kết sản xuất chế biến tôm thương phẩm Cà Mau 47 4.1 Sơ đồ liên kết ngang doanh nghiệp chế biến Cà Mau 58 4.2 Sơ đồ liên kết ngang thành hợp tác xã nuôi tôm Cà Mau 59 4.3 Đất đai quy hoạch 86 4.4 Quyền lợi tham gia liên kết ngang người nuôi tôm 87 4.5 Nghĩa vụ tham gia liên kết ngang người nuôi tôm 88 4.6 Mức độ thực thi liên kết ngang 92 4.7 Vi phạm xử lí vi phạm liên kết ngang 93 4.8 Hình thức thể hợp đồng liên kết 100 4.9 Cách thức giải vi phạm hợp đồng liên kết 100 viii iii Những khó khăn CSHT điều kiện ao đầm: (nêu khó khăn giải thích sao?) …………………………………………………………………………… …………… …………………………………………………………… Thông tin vốn tín dụng iv Nguồn cung cấp: [ ] Ngân hàng [ ] Gia đình/Người thân [ ] Khác v Những khó khăn vốn tín dụng: (nêu khó khăn giải thích sao?) Hạn mức thấp [ ] Cụ thể: …………………………………… Thời hạn ngắn [ ] Cụ thể: …………………………………… Lãi suất cao [ ] Cụ thể: ………………………………………… Thủ tục (khả tiếp cận) khó [ ] Cụ thể: ………………… Thông tin giống nguồn cung cấp giống tôm nuôi i Nguồn cung cấp: CSSX [ ] (ghi rõ) [ ] Đại lí phân phối [ ] Tự SX [ ] Khác ii Cách thức cung cấp: Mua CSSX/Đại lí phân phối [ ] ] Mua trả tiền [ ] Người bán chở đến tận đầm nuôi [ Mua trả chậm [ ] Nếu trả chậm, thời gian trả chậm là: … tháng? Lãi suất phải trả: ………%/tháng iii Chất lượng tôm giống thời gian gần Tốt [ ] Không ổn định [ ] Duy trì [ ] Kém [ ] Khác [ ] Ghi rõ……………………………… Tỷ lệ sống: ……% iv Những khó khăn việc mua giống tôm: (nêu khó khăn giải thích sao?) …………………………………………………………………………… ……… ……………………………………………………………………………… Thông tin thức ăn chăn nuôi i Loại thức ăn sử dụng: Dạng viên [ ] Tự chế [ ] Loại khác (ghi rõ)………………………… 154 Cả hai [ ] ii Nguồn cung cấp thức ăn chăn nuôi? Đại lí địa phương [ ] Mua trực tiếp DNCB [ ] Loại khác (ghi rõ) …………………………… iii Cách thức cung cấp: Trả tiền [ ] Trả tiền chậm [ ] chậm … tháng; Lãi suất phải trả ………………%/tháng Được iv Chất lượng thức ăn thời gian gần Tốt [ ] Duy trì [ ] Không ổn định [ ] Kém [ ] Khác [ ] Ghi rõ……………………………… v Những khó khăn việc mua thức ăn: (nêu khó khăn giải thích sao?) ……………………………………………………………………… ……………………………………………………………………… Thông tin thuốc/hóa chất phục vụ nuôi tôm vi Nơi cung cấp? Đại lý địa phương [ ] Mua trực tiếp DNCB [ ] Khác (ghi rõ) …………………………………………………… vii Hình thức mua: Trả tiền [ ] Trả tiền chậm [ …… tháng; Lãi suất phải trả ……………%/tháng ] Được chậm viii Chất lượng thuốc, hóa chất thời gian gần Tốt [ ] Duy trì [ ] Kém [ ] Không ổn định [ ] Khác [ ] Ghi rõ………………………… ix Những khó khăn việc thuốc/hóa chất: (nêu khó khăn giải thích sao?) ……………………………………………………………………… ……………………………………………………………………… Thông tin tình hình tiêu thụ x Nơi bán tôm: Tại nhà [ ] Tại đại lí thu mua [ ] Tại DNCB [ ] xi Người mua tôm: DNCB [ ] Thương lái thu gom [ ] lí (Vựa) [ ] Khác (ghi rõ) [ ] ………………………… xii Hình thức bán tôm: Tự [ ] Theo hợp đồng [ ] xiii Những khó khăn gặp phải tiêu thụ 155 Đại Giá thấp [ ] Giá không ổn định [ ] Đánh giá không phẩm chất sản phẩm [ Bị ép giá [ ] ] Những vấn đề khác (ghi rõ) ……………………………………… ……………………………………………………………………… Mô tả chi tiết khó khăn lớn tiêu thụ tôm: ……………………………………………………………………… ……………………………………………………………………… Thông tin hoạt động nuôi tôm 2013 Đơn giá Khoản mục ĐVT Số lượng Thành tiền (1000 đ) Chi phí - Giống Con/vụ - Thức ăn Tấn/vụ - Thuốc/Hóa chất Tr.đ/vụ - Nhiên liệu - Thuê lao động Công/vụ - Chuẩn bị ao đầm (chi phí cải tạo, sửa chữa… vụ) Tr.đ/vụ - Lãi tiền vay Tr.đ/vụ - Chi khác Tr.đ/vụ Doanh thu Tr.đ/vụ Lao động gia đình Công/vụ D Thông tin cụ thể tình hình liên kết người nuôi tôm Có tham gia hình thức liên kết không Có [ ] Không [ ] Nếu “Không”: chuyển sang phần E 156 Nếu có, đối tác liên kết*: …………………………………………… 2.1 Nội dung liên kết: i ii iii iv 2.2 i Tiêu thụ sản phẩm Không [ ] Cung ứng vật tư thu mua tôm Hợp tác sản xuất Ghi rõ: ……………………… Nội dung liên kết khác Ghi rõ: ……………………… Có [ ] Không [ ] Có [ ] Không [ ] Có [ ] Không [ ] Tính pháp lý hình thức liên kết: ii iii Liên kết có hợp đồng: Có [ ] - Bằng văn Có [ ] Không [ ] - Công chứng Có [ ] Không [ ] Thoả thuận miệng (không có HĐ): [ ] Khác (ghi rõ)…………………….: [ ] 2.3 Quyền lợi người nuôi tôm tham gia liên kết: i Có [ ] Được hỗ trợ vốn đầu tư Không [ ] Có [ ] Không [ ] Nếu có: Số lượng: …………… triệu đồng Thời hạn ……… Tháng Thỏa thuận/Điều kiện cung cấp vốn: ………………………………… ………………………………………………………………………… Các khó khăn/thuận lợi thực nội dung liên kết này: ……… ………………………………………………………………………… Được hỗ trợ giống Có [ ] Không [ ] Nếu có, Số lượng: …………… triệu tương đương …… % tổng lượng giống thả nuôi? Bảo hành chất lượng giống Có [ ] Không [ ] cụ thể …………… Thỏa thuận khác………………………………………………………… ………………………………………………………………………… Các khó khăn/thuận lợi thực nội dung liên kết này: ……………………………………………………… ……………… ………………………………………………………………………… 157 Được hỗ trợ vật tư đầu vào Có [ ] Không [ ] Nếu có: Loại vật tư cung cấp Thuốc [ ] Hóa chất [ ] Khác [ ] Cụ thể: Hạng mục ĐVT Số lượng Chất lượng (tốt/không đạt tiêu chuẩn) Điều kiện hỗ trợ Các khó khăn/thuận lợi thực nội dung liên kết này: ……………………………………………………… ………………Được hỗ trợ kỹ thuật Có [ ] Không [ ] Nếu có: Chuyển giao TBKT [ ] Cử cán kĩ thuật giúp theo dõi SX [ ] Khác [ ] Cụ thể: ……………………………………………… ii Các lợi ích khác: Có [ ] Không [ ] cụ thể: ………… ……………………………………………………… 2.4 i Nghĩa vụ người nuôi tôm tham gia liên kết: Thực kỹ thuật Có [ ] Không [ ] cụ thể là: ………………………………………………………………………… ii iii iv Bán sản phẩm thời hạn Có [ ] Không [ ] cụ thể là: ……………………………………………………………… ……………………………… Bán sản phẩm số lượng Có [ ] Không [ ] cụ thể là: ……………………………………………………… ……………………………… Bán sản phẩm theo giá cam kết Có [ ] Không [ ] cụ thể là: ……………………………………………………… …………………… v 2.5 Khác: Có [ ] Không [ ] cụ thể là: ……………………………………………………… ……………………… Nghĩa vụ khác người nuôi tôm tham gia liên kết: ……… ……………………………………………………… ……………… 158 i ii Tình hình thực hợp đồng liên kết Việc phá vỡ hợp đồng tồn không? Có [ ] Không [ ] Nguyên nhân tình trạng này? - DNCB không thực HĐ giá tôm thị trường giảm [ ] - DNCB không thực HĐ dịch bệnh/chất lượng tôm không tốt [ ] - DNCB không thực HĐ sản lượng tôm không đủ [ ] - Người nuôi tôm không thực HĐ giá tôm thị trường tăng [ ] - HĐ không thực rủi ro [ ] - Nguyên nhân khác, cụ thể: ……………………………………[ ] iii Biện pháp sử dụng để giải - Không có giải pháp [ ] - Thưa kiện pháp luật [ ] - Tự thỏa thuận [ ] Hiệu giải pháp sử dụng - Không có hiệu - Ít hiệu (ghi rõ)…………………………………… - Có hiệu (ghi rõ) ……………………………… Tình hình tái phạm (tiếp tục phá vỡ HĐ) - Giảm [ ] - Vẫn cũ [ ] - Tăng lên [ ] iv v [ ] [ ] [ ] E Kiến nghị a Đề nghị sách nhà nước + Khung pháp lí ………… …………….………….………… …… …… ………… …………….………….………… …… …… + Đất đai, quy hoạch đất đai ………… …………….………….………… …… …… ………… …………….………….………… …… …… + Vốn tín dụng ………… …………….………….………… …… …… ………… …………….………….………… …… …… ………… …………….………….………… …… …… 159 + Chuyển giao khoa học công nghệ ………… …………….………….………… …… …… ………… …………….………….………… …… …… ………… …………….………….………… …… …… + Bảo hiểm nông nghiệp ………… …………….………….………… …… …… ………… …………….………….………… …… …… ………… …………….………….………… …… …… + Quản lý dịch bệnh, giống, môi trường ………… …………….………….………… …… …… ………… …………….………….………… …… …… ………… …………….………….………… …… …… b Đề nghị phía doanh nghiệp ………… …………….………….………… …… …… ………… …………….………….………… …… …… ………… …………….………….………… …… …… ………… …………….………….………… …… …… ………… …………….………….………… …… …… Xin chân thành cảm ơn giúp đỡ ông/bà! 160 NỘI DUNG PHỎNG VẤN SÂU CÁN BỘ (Cán Sở ban ngành, Hiệp hội địa phương) I Thông tin người trả lời Họ tên: ………………………………………………………………………… Đơn vị công tác: ………………………………………………………………… Địa chỉ: …………………………………………………………………………… Chức vụ: ………………………………………………………………………… Số điện thoại liên hệ: ………………………………………………………… II.Nội dung vấn Xin ông/bà cho biết tình hình chung liên kết nuôi chế biến tôm địa phương Hình thành phát triển: ……………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… Hiện trạng (mức độ tồn tại; vướng mắc trì liên kết; tình trạng phá vỡ HĐ…): …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… Nguyên nhân: …………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… Xin ông/bà, mô tả cụ thể yếu tố tác động đến việc hình thành trì liên kết sản xuất chế biến tôm địa phương? Khung pháp lí: …… …………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… 161 …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… Đất đai quy hoạch: ………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… KHKT chuyển giao TBKT: …………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… Con người: ……………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… Vốn: ………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… Vai trò quyền: ………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… Đặc trưng SX nhỏ, manh mún: …………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… 162 …………………………………………………………………………………… Hội nhập kinh tế quốc tế: ………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… Rủi ro: ………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… Xin ông/bà cho biết quan quản lý Nhà nước/doanh nghiệp/người nuôi tôm làm để tăng cường liên kết nuôi chế biến tôm? (khung pháp lí, quy hoạch, áp dụng quy trình nuôi tiên tiến, giám sát chất lượng, ATVSTP, liên kết ngang để tăng quy mô nuôi tôm…) Nhà nước: ……………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… Doanh nghiệp: …………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… Người nuôi tôm: ………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… Xin ông/bà cho biết hiệu giải pháp trên? Giải thích? …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… 163 …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… Theo ông/bà, cần có đổi giải pháp, sách để tăng cường liên kết sản xuất chế biến tôm? …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… Theo ông/bà, kiến nghị nên thực theo lộ trình nào? …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… Xin cảm ơn ông/bà! 164 NỘI DUNG PHỎNG VẤN HỢP TÁC XÃ NUÔI TÔM III Thông tin người trả lời Họ tên: ………………………………………………………………… Đơn vị công tác: …………………………………………………………… Địa chỉ: …………………………………………………………………… Chức vụ: ………………………………………………………………… Số điện thoại liên hệ: ……………………………………………………… IV Nội dung vấn Tình hình chung HTX - Thời gian thành lập: ……/……/…… Số lượng thành viên ban đầu: …… người Số lượng thành viên nay: …… người Lí thành lập (có thể chọn nhiều lí do): Tăng quy mô diện tích SX [ ] Tăng hiệu SX (giảm chi phí) [ ] Tăng khả đàm phán giá bán tôm [ ] Tăng khả xử lí dịch bệnh [ ] Khác [ ], nêu rõ …………………………………………………… Lí yếu nhất: ……………………………………………… - Tổng diện tích nuôi tôm HTX quản lí: …… - Hình thức góp vốn vào HTX: Góp đất NTTS [ ] Góp tiền [ ] Hình thức khác [ ], nêu rõ: ………………………………………… Nếu góp đất: 165 Diện tích góp nhỏ nhất: …… Diện tích góp lớn nhất: …… - Cách thức quản lí/ăn chia: Theo diện tích đất đóng góp [ ] Khác [ ], nêu rõ …………………………………………………… Xin ông/bà, mô tả hiệu nuôi tôm hình thức HTX so với hình thức hộ gia đình địa phương? (ước lượng thành tiền/ha số lượng đơn vị/ha, mô tả cụ thể) Hiệu ĐV tính HTX Cá nhân/Hộ gia đình Giống Thức ăn Thuốc Hóa chất Lao động CSHT Quản lí dịch bệnh Bán sản phẩm Khác Kết luận: Nên liên kết thành HTX [ ] Không cần liên kết thành HTX [ ] Cách thức xây dựng cam kết - Hình thức cam kết tham gia HTX: Bằng văn [ ] Cam kết miệng [ ] - Hiệu lực cam kết này: Cao [ ] Thấp [ ] - Vi phạm cam kết: Có [ ] Không [ ] - Xử lí vi phạm cam kết: Tự thỏa thuận [ ] Đưa pháp luật [ ] 166 Lí do: …………………………………………………………………… - Hiệu xử lí vi phạm cam kết: ………………………………………… - Số lượng tái phạm: Nhiều [ ] Ít [ ] Không có [ ] Khó khăn tổ chức vận hành HTX Khung pháp lí: …… ……………………………………………………… ……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… Đất đai quy hoạch: ……………………………………………………… ……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… KHKT chuyển giao TBKT: …………………………………………… ……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… Con người: ………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… Vốn: ………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… Vai trò quyền: …………………………………………………… ……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… Rủi ro: ……………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… 167 Xin ông/bà cho biết quan quản lý Nhà nước/Doanh nghiệp làm để hỗ trợ phát triển HTX? (khung pháp lí, quy hoạch, hỗ trợ kĩ thuật, hỗ trợ phát triển kênh tiêu thụ…) Nhà nước: ………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… Doanh nghiệp: ……………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… Xin ông/bà cho biết hiệu giải pháp trên? Giải thích? ……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… Theo ông/bà, cần có giải pháp để hỗ trợ phát triển HTX? - Hoàn thiện khung pháp lí [ ], cụ thể: ……………………………… …………………………………………………………………………… - Đất đai quy hoạch [ ], cụ thể: …………………………………… …………………………………………………………………………… - KHKT chuyển giao TBKT [ ], cụ thể: ………………………… …………………………………………………………………………… - Con người [ ], cụ thể: ……………………………………………… …………………………………………………………………………… - Vốn [ ], cụ thể: …………………………………………………… …………………………………………………………………………… - Vai trò quyền [ ], cụ thể: ………………………………… …………………………………………………………………………… Xin cảm ơn ông/bà! 168 [...]... trong sản xuất và chế biến tôm thương phẩm ở tỉnh Cà Mau 1.2.2 Mục tiêu cụ thể  Hệ thống hóa và phát triển hệ thống lý luận và thực tiễn về liên kết trong sản xuất và chế biến tôm thương phẩm;  Đánh giá được thực trạng liên kết trong sản xuất và chế biến tôm thương phẩm ở Cà Mau; 3  Đề xuất giải pháp tăng cường liên kết trong sản xuất và chế biến tôm thương phẩm ở Cà Mau 1.3 PHẠM VI NGHIÊN CỨU 1.3.1... về liên kết trong sản xuất và chế biến tôm thương phẩm;  Các vấn đề lý luận và thực tiễn trong liên kết trong sản xuất và chế biến tôm thương phẩm;  Các tác nhân tham gia liên kết trong ngành tôm thương phẩm 1.3.2 Phạm vi nghiên cứu Về không gian: Nghiên cứu chỉ tập trung trong địa bàn tỉnh Cà Mau - tỉnh đứng đầu về nuôi tôm của cả nước Về thời gian: Các số liệu thống kê thứ cấp được thu thập trong. .. và cấp bách nhằm đề xuất các giải pháp tăng cường liên kết trong sản xuất và chế biến tôm ở tỉnh Cà Mau và góp phần xây dựng cơ sở khoa học đề xuất các giải pháp, chính sách hỗ trợ phát triển bền vững cả ngành sản xuất, chế biến và xuất khẩu tôm Việt Nam 1.2 MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU CỦA ĐỀ TÀI 1.2.1 Mục tiêu tổng quát Nghiên cứu nhằm đề xuất các giải pháp tăng cường liên kết trong sản xuất và chế biến tôm. .. và doanh nghiệp chế biến tôm ở Cà Mau Nghiên cứu sẽ chỉ tập trung vào đề xuất các giải pháp nhằm tăng cường liên kết giữa sản xuất và chế biến tôm thương phẩm ở Cà Mau Các giải pháp nhằm phát triển ngành hàng tôm nói chung không thuộc phạm vi nghiên cứu này 1.4 NHỮNG ĐÓNG GÓP MỚI CỦA ĐỀ TÀI Về lí luận, luận án đã xác định bản chất của liên kết trong sản xuất và chế biến tôm thương phẩm không khác nhiều... trường trong nước và quốc tế Cụ thể, liên kết trong sản xuất và chế biến tôm sẽ giúp phía doanh nghiệp chế biến tôm có điều kiện mở rộng quy mô sản xuất tương ứng với các nhu cầu của thị trường, đảm bảo uy tín, chất lượng của sản phẩm dựa trên nguồn nguyên liệu tốt (Lê Văn Gia Nhỏ và cộng sự, 2012) Đồng thời, việc liên kết trong sản xuất và chế biến tôm cũng có thể giúp những người sản xuất tôm nguyên... tăng cường liên kết trong sản xuất và chế biến tôm thương phẩm ở tỉnh Cà Mau - Các phương pháp nghiên cứu đã sử dụng: + Nghiên cứu tiếp cận theo loại liên kết (dọc và ngang) nhằm nghiên cứu các mô hình liên kết giữa doanh nghiệp chế biến và người nuôi tôm + Nghiên cứu tiếp cận theo kinh tế thể chế nhằm phân tích rõ quan hệ lợi ích và nghĩa vụ của các bên trong liên kết + Số liệu đã công bố và số liệu... sản lượng và chất lượng, giá trị, tăng khả năng cạnh tranh của tôm nguyên liệu Những lợi ích của liên kết trong sản xuất và chế biến có thể tóm tắt như sau: Đối với người sản xuất tôm: - Đảm bảo được đầu ra cho sản phẩm thông qua việc nâng cao vị thế của người nuôi tôm dựa vào các liên kết ngang, mở rộng quy mô sản xuất để gắn kết được sản xuất nguyên liệu với chế biến; - Đảm bảo được đầu vào cho sản. .. thiếu tôm nguyên liệu trầm trọng hiện nay và ổn định nguồn cung tôm nguyên liệu trong dài hạn phục vụ chế biến 5 PHẦN 2 TỔNG QUAN TÀI LIỆU 2.1 CƠ SỞ LÍ LUẬN VỀ LIÊN KẾT TRONG SẢN XUẤT VÀ CHẾ BIẾN TÔM THƯƠNG PHẨM 2.1.1 Khái niệm, bản chất, hình thức và vai trò Về tôm thương phẩm, thực tế có nhiều công đoạn để sản xuất ra được một sản phẩm là “con tôm đến tay người tiêu dùng cuối cùng, như sản xuất giống,... phân công và hợp tác lao động để đạt tới lợi ích chung (Phạm Thị Minh Nguyệt, 2006) Liên kết giữa doanh nghiệp chế biến tôm với người nuôi tôm là hai khâu tiếp nối nhau trong quá trình sản xuất và chế biến nông sản: doanh nghiệp chế biến tôm tiêu thụ sản phẩm do người nuôi tôm sản xuất và tiếp tục sản xuất ra các sản phẩm phục vụ nhu cầu tiêu dùng của xã hội (Hồ Thị Minh Hợp, 2012) Nội dung liên kết là... hình thức liên kết giữa các doanh nghiệp chế biến và người nuôi tôm là liên kết trực tiếp doanh nghiệp chế biến với người nuôi tôm và liên kết gián tiếp doanh nghiệp chế biến với tổ chức đại diện cho những người nuôi tôm Mô hình liên kết trực tiếp giữa các doanh nghiệp chế biến tôm và những người nuôi tôm ở đồng bằng sông Cửu Long (Lê Xuân Sinh và cộng sự, 2010) được thể hiện ở hình 2.4 - Tôm Giống ... dọc sản xuất chế biến tôm thương phẩm Cà Mau 4.1.6 67 Kết liên kết dọc sản xuất chế biến tôm thương phẩm Cà Mau 4.1.7 68 Mức độ thực thi liên kết sản xuất chế biến tôm thương phẩm Cà Mau 69 4.1.8... Cà Mau 4.1.3 60 Hiệu liên kết ngang sản xuất chế biến tôm thương phẩm Cà Mau 4.1.4 63 Đặc điểm liên kết dọc sản xuất chế biến tôm thương phẩm Cà Mau 4.1.5 66 Quyền lợi nghĩa vụ liên kết dọc sản. .. PHẦN KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN 58 4.1 Trình bày kết 58 4.1.1 Đặc điểm liên kết ngang sản xuất chế biến tôm thương phẩm Cà Mau 4.1.2 58 Quyền lợi nghĩa vụ liên kết ngang sản xuất chế biến tôm thương phẩm