BÔ Y TÉ TRl/ÔNG DAI HOC D I/0C HÀ NÔI NGUYEN ANH QUŸNH NGHIÊN CtJU DÂC DIEM THÜC VÂT VÀ THÀNH • • • PHAN HÔA HOC TINH DAU LÂ CÂY HOI NUI NINH BÎNH VÀ LÀO CAI (KHOÂ LUÂN TÔT NGHIÊP DÜOC SÎ KHOA 1998 - 2003) Ngtfài hirâng dan : PGS.TS. Nguyên Thi Tâm TS. Nguyên Viet Thân Nai thüc hiên : Bô mon Duac lieu Thùi gian thifc hiên: 1212002 - 5/2003 HA NOI 0 5 -2 0 0 3 (V • -M LÔI CÂM ON Vôi long kmh trong và biê't on sâu sàc, nhân dip bâo câo khoâ luân tôt nghiêp duoc sÿ dai hoc, em xin chân thành câm on PGS. TS Nguyên Thj Tâm, TS.Nguyên Viê't Thân là nhCrng nguôi dà truc tiép hiréng dân em hoàn thành khoâ luân này. Em ciing xin bày to long biê't on dén KS. Tràn Quang Thuÿ-Viên Dinh Duông Hà Nôi, cùng câc thày cô giâo, câc cân bô kï thuât viên bô mon Duoc lieu và câc phông , ban , thiï viên dâ giüp dô và tao diêu kiên thuân loi cho em hoàn thành tôt công trinh tôt nghiêp düng thôi han. Hà Nôi, ngày 20 thân g 5 Sinh viên Nguyên Anh Qu)rnh nam 2003 MIJC LUC DAT VAN D E ............................................................................................ 1 Phan I. Tong q u a n .................................................................................2 I . I. Mot sô nghiên cutivê chi Illicium .............................................. 2 1.2. Dâc diëm thuc vât.........................................................................3 1.2.1. Dâc diëm hînh th âi....................................................................... 3 1.2.2. Dâc diëm vê vi hoc........................................................... .......5 1.2.3. Pliân bo, thu liai........................................................................ 5 1.2.4. Tliânh pliân hoâ h o c ........................:........................................6 1.2.5. Tac dung va công d ung................................................................ 7 Phan 2: thuc n g h iê in .............................................................................. 8 2.1. Nguyên lieu .................................................................................. 8 2.2. Phirong pliâp nghiên cü u ............................................................. 8 Phan 3: Ket quâ thuc nghiêm ................ ...........................................10 3.1. Nghiên cü vê câc dâc diëm thuc vât............................................10 3.1.1. Dâc diëm hinh thâi cây Hoi nuiNinh B în h .............................10 3.1.2. Dâc diëm vi hoc........................................................................... 14 3.2. Pliân tich hoâ h o c ..........................................................................24 31.2.1. Xâc djnh hàm luong tinh dàu trong la Hoi nui Ninh Bînh ..24 3.2.2. Pliân tich tinh dàu la Hoi nui Ninh Bînh va mot s6 loài moc lioang à Lào Cai............... ..................................................................................25 Phan 4: ket luân và de nghi ...............................................................34 4.1. Ket lu â n ................................................ ..........................................34 4.2. Dë n g h j............................................................................................35 TÀI LIEU THAM KHÀO..................................................................... 36 DAT VAN DE Vrïi diêu kiên tir nhiên vê dâ't dai, khi hâu thuân lai, Viêt Nam là nuôc co hê thuc vât phong phü và da dang, câ nurôc cô khoàng 20.000 loài trong do co trên 1000 loài cây thuô'c. Vofi so luong lôn loài cây thuô'c nhu vây bên canh do nên kinh tê' nuôc ta dura phât triën manh, diêu kiên vât châ't kho khân, chung ta chua tu tong hop duoc môt s6 hoat châ't cân thiê't thï vâln dê khai thâc nhOng cây thuô'c trong tu nhiên thay thê' cho nhüng sân phâm thuô'c téng hçfp bang phuong phàp hoâ hoc là rât thfch hop, dâp ûng duoc yêu câu thuôc hiên nay cüa nudc ta. Dë gop phân vào viêc nghiên cûu, phân loai và khai thâc nguôn duoc liêu trong tu nhiên, chung tôi dâ lâ'y mâu hôi nui moc hoang à tînh Ninh Bmh và tînh Lào Cai dé tiê'n hành dê tài “ Nghiên curu dâc diém thtrc vât và thành phân hoâ hoc tinh dàu la cây Hôi nui Ninh Binh và Lào Cai “ . Dé tài nghiên cüu nhàm thuc hiên nhüng nôi dung sau dây: - Nghiên curu vê dâc diém hînh thâi và giâi phâu la hôi nui lâ'y duoc à tînh Ninh Binh, Lào Cai. - Xâc dinh hàm luçfng tinh dâu, thành phân hoâ hoc cua tinh dàu trong la. 1 * PHAN I. TÔNG QUAN 1.1. Mot §o nghiên cuii vé chi Illicium Qua tliam khâo tài liêu, cho dén nay dâ co 42 loài thuôc chi Illicium diroc công bô. Nlurng loài này phân bô' à vùng Bâc Mÿ, Dai Tây Duong, Viêt Nam, Trung Quô'c, Nhât Ban, Campuchia... Riêng à Viêt Nam co 17 loài.l 2,3,9,10,15 ] 1. I. favgesii Franch - Dai hôi Farges co à SaPa Viêt Nam. Quâ dai 10— 12 noân. 2. I. difengpii B.N. Chang. 3. I. cambodianum Hance (= I. griffithii Hook. f. et Thom. var.cambodianum Finet et Gegnep) — Hôi nui moc hoang à Cao Bang, Lang Son, Hoà Bînh, Lang Bian, Bâo Lôc. Quâ dai 10 — 13 noân. 4. I. henryi Diels — Hôi dô. Quâ dai 8 5. I. kinabaluense A. C . Smith 6. I. leiophyllum A. C . Smith 7. I. majus Hook. et thom - Dai hôito duoc phât hiên trên dây noân. Fansipan. Qua dai 14 — 15 noân. 8. 1. micrantlmm Dum - Dai hôi hoa nhô, co à vùng nui cao. Quâ dai 7 — 8 noân. 9. 1. parviflonim Merr - Dai hôi hoa nhô co à vùng nui Bach Ma, Bana. Quâ dai 7 — 8 noân. 10. I. petelotii A. C. Sm - Dai hôi petelot co à Lô-Sui-Tông gàn Sa Pa. Quâ dai 7 noân. 11. I. macranthum A. C . Smith 12. I. ternstsoemioides A. C. Smith — Hôi hâu bi tirong. Quâ dai 12 — 14 noân, cuông hoa ngân. 13. I. tsai L. C. Sm - Dai hôi sa mac hoang à Fansipan (rirng thua vào 2500m) 14. I. ventm Hook . f - Dai hôi, dai sao, hôi thât. Quâ dai da sô 8 noân co khi 10 noân. 15. I. penninsulare A. C . Smith 16. I. tenuifolium A. C . Smith 2 17. I. pachyphyllum A. C . Smith 1.2. Dâc diém thirc vât 1.2.1. Dâc diém vê hînh thâi Ho hoi (Illiciaceae): Cây gô nhô hoâc bui, thuông thom la don nguyên, moc thành chùm 3 - 4 la tao thành vông giâ. Hoa xoân thucmg nhiêu, nhüng chiê'c ngoài cùng thuông nhô và dôi khi là dang la bac, nhüng chiê'c à trong 16n khi chuyën tiep thành nhj kép. Nhi thuông nhiëu (4 - 50) xê'p xoân 6c, la noân nhiêu (5 — 21 ) thuông ( 7 - 1 5 ) xê'p vông và thuông bi ép manh à bên suôn. Quà gôm nhiêu dai xoè thành hînh sao. O Viêt Nam cüng nhu trên thê' giôi chi co loài l.verum Hook. f. dâ duoc nghiên crîu khai thâc sü dung và tinh dàu cüa quâ loài này là 1 trong nhüng tinh dàu dtfçrc sûr dung lâu dôi thê' gïoi côn nhüng loài khâc dang là dô'i tuçrng nghiên cüru vê thuc vât hoc cüng nhu thành phân hoâ hoc. Trong sô 17 loài tîm thâ'y à Viêt Nam co môt sô' loài dâ duçrc mô tâ vê dâc diém hînh thâi.[ 11,12] 1.2.1.1.1. verum Hook. f. (Dai hoi, bât giâc hoi hitong) Cây nhô cao 6-0m, hînh dang toàn cây thon, hînh quâ tram, thân moc thâng cành dê gây. Lâ moc so le nhung thuông moc sit tao thành vông giâ tir 4-6 lâ. Lâ thon dài, hînh bâu duc, mép lâ nguyên co luon sông hoâc khôiig/ Là fât dê Vting khôi cành nê'u cat rôi cành khôi cây. Hoa co thé co nhiêu màu: trang, trâng hông, hông, tim hông. Noân da sô' là 8, co khi9-10. Quâ dai thuông cô 8 dai dfnh vào 1 truc toà trôn hînh sao, duông kfnh trung bînh 2,5-3 cm, dày 6-10 mm, cuô'ng quâ dài 2-4 cm. Quâ tuoi mêm co màu xanh, khi chm khô cu'ng cô màu nâu sâm. Trong môi dai co chü'a 1 hat màu nâu bong. Lâ, cuô'ng, hoa, quâ dêu chüa tinh dàu.[ 1,3,13 ] 1.2.1.2.1. griffithi. f. et Thoms (Hoi nûi) Cây gô cao 10-20m, tân trôn. Lâ hînh bâu duc nhân gai, không rung, nguyên, dài 10-14cm, rông 4-5cm, cô 5-7 dôi gân phu néi rô à mât duôi. Lâ tâp trung thành cum 4-5 lâ giô'ng nhu moc thành vông giâ, cuô'ng lâ dài 2-4cm. Hoa moc à nâch lâ, màu dô hông hoâc trâng ngà, moc don dôc hoâc 2-4 hoa. Cuô'ng hoâ cô thé dài tù 2-4cm hoâc 1-1,5cm. Quâ cô hînh vuông hay chir nhât, kéo dài thành mô hep và cüng dài bâng bâu, nhon cong vê phia trirôc nhu luôi liêm.[ 2,3 ] 3, 1.2.1.3.1. majus Hook. et. T hom s(Dai hoi ta) Cây gô nhô, cao 18-25m hoâc hon. Cành non nâu khi già màu xâm tro. Phiên-la khi khô màu vàng thâm ô mât trên, hori nâu hay cùng màu à mât duôi, hînh thuôn müi giâo hay müi giâo nguoc hep. Dài 10-19cm, rông 2,5-6cm. Cuông la mâp, dài l,2-2cm. Hoa màu hông hay hông thâm, moc à cành nam nay hoâc co câ cành moc nâm truôc.Cuô'ng hoa mâp,dài 1,8-4,5cm, không cô hay dôi khi co 1 la hoa nhô, mânh bao hoa 15-21.La noân co 11-14 ( rât ft khi 9 ). Quâ co 11-14 dai, môi dai co mô dài 3-7mm, nhon.f 14] 1.2.1.4.1. petelotii A. C. Sm ( Hoi petelot) Cây gô nhô, cao 5-7m. Cành non nâu thâm, khi già xâm. Chôi dài 6-8 mm, dàu nhon hoât và hoi cong moc câu la moc câch không dêu, 3-6 la thành vông già. Phiên lâ khi khô ô trên màu vàng nhat, duôi nâu, hînh bâu duc thuôn dê'n mûi giâo nguoc hep, dài 8-12cm, rông 2,2-3,7 cm. Cuô'ng lâ dài 0,8-1,8cm. Hoa màu dô nâu, moc ô nâch lâ. Mânh bao hoal 1-13, nhj co 9-15 nhj, lâ noân co 5-8. Quà 5-7 dai, cuông quâ dài4-4,5 cm, dai co mô dài . 3mm, nhon hoât. Hat màu nâu.[14] 1.2.1.5. 1 ternstroemioides A. C . Smith (Hôi chè) Cây gô nhô cao khoâng 7- 12m. Cành non mâu nâu nhat, khi già màu nâu xâm. Thucmg 3 — 5 lâ moc tru ô dâu cành thành vông giâ, dôi khi 1 — 3 lâ à duôi moc thira honi Phiên lâ khi khô màu vàng nhat à mât trên, mâu nâu nhat ô mât duôi, hînh thuôn bâu duc hay müi giâo nguoc. Cuông lâ dài 6 -— 10 mm, co khi tôi 20mm, hoi lôm thành mâng à mât trên. Hoa màu dô, moc don dôc à nâch lâ, lâ hoa mông, hînh trtrng thuôn, cuông hoa dài 10 — 35mm, co 10 — 14 mânh bao hoa. Nhi cô 22- 30 chiê'c, xê'p 2 vông. Lâ noân co 12 — 14. Quâ cô 12 — 14 dai, cuông quâ dài 25 — 45 mm , . môi dai cô mô ngan.[14] 1.2.1.6.1. tsai A. C . Smith Cây gô nhô, ft khi cao quâ 5 — 7m. Cành non mâu nâu nhat, khi già cô màu xâm tro. Phién lâ khi khô màu vàng nhat ô mât trên, nâu nhat ô mât duôi, tù hînh thuôn dêri hînh trirng nguoc bâu duc, dài 8 — 14 mm, rông 2,5 — 6,3mm. Cuông lâ dài 10 — 25mm. Hoa màu trâng ngà, thtfm diu, moc trên cành nâm nay, cành cô lâ cüa nâm truôc hay câ trên cành già 4 không cô lâ và trên thân. Cuô'ng hoa dài 6 — lOmm, không cô lâ hoa nhô. Mânh bao hoa 27 — 32 chiê'c. Nhj 21 — 26, xê'p 3 vông. Lâ noân 13 — 14. Quâ cô 11 dai, tân cùng bàng mô dài nhon hoât.[14] 1.2.2. Dâc diëm vé’vi hoc 1 .2.2.1.1. verum Hook. f. a. Dâc diém vi hoc lâ Pliân phien lâ: bièu bî trên và dirai gôm 1 hàng tê' bào duoc phü 1 lôp cutin dày. Duôi biëu bi trên là mot hàng tê' bào mô dâu. Mô khuyê't là nhirng tê bào màng mông. Cô nhiêu tê' bào tiê't tinh dâu và thé cûng hinh dâng dâc biêt nâm rai râc. Phan gân lâ: à giüa là bô libè gô, libe à phîa duôi hinh vông cung theo gân lâ, bô gô à trên cô nhûng dâm soi nhô xê'p sât nhau bao quanh bô libe gô. Sât vôi biëu bî trên và biëu bî duôi là mô dày trên và mô dày duôi. Cô nhiêu tê' bào tiê't tinh dâu và thë oing dâc biêt nâm râi râc.[1,3] b. Dâc diém vi hoc quâ \ Vô quâ ngoài: tê' bào biëu bi cô lô khi, phü môt lôp cutin loi lên. Vô qüa giiïa: gôm nhüng tê' bào râo ra à vùng ngoài và sft nhau à vùng trong. Cô nhiêu bô libe gô nhiêu tê' bào tiê't tinh dâu râi râc, nhiêu thé cufng hînh dâng dâc biêt. Vô quâ trong: gôm 1 dây tê' bào cô hînh dâng khâc nhau tuÿ noi quan sât. Phân bao boc khoang quâ gôm câc tê' bào hînh chü nhât màng tUdng dôi mông, xê'p thành hînh giâu, cô nhiêu tê' bào mô cûng và cô câc ô'ng trao déi. H, 3, 4) 1.2.2.2.1. griffithii Hook. f. et Thoms Theo mot sô tài liêû thî dâc diëm vi hoc lâ và quâ cüa loài I. griffithii Hook. f. et Thoms không cô su khâc biêt so vôi loài I. verum Hook. f. Chi khâc nhau là không cô thë cûng trong mô mêm cüa lâ, gân lâ và tê' bào vô quâ giCra nhirng cô su xuâ't hiên cüa tê' bào mô cûng bao quanh bô libe gô cüa gân lâ. I.2.3. Phân bô, thu hâi 1.2.3.1. Phân bo Phân bô long khàp à hâu hê't câc khu vite trên thê' giôi nhit à Dông a' , y Bac An Do, Trung Quôc, Indônêsia, Dông Nam Bac Mÿ, Campuchia, Viêt Nam ... 5 Ô Viêt Nam, tai tinh Lang Son hôi dtfçrc coi là môt dâc sân, duçfc trông à h fi11 liét câc huyên tir HOu Lüng và Chi Lâng. Ngoài ra côn duçfc li ong cf Cao Bâng, Quàng Ninh, Bac Thâi... [1, 3 ,1 2 ] I.2.3.2. Thu hâi Hiên nay chung ta chî trông Dai hôi côn nhGng loài hôi nui moc hoang do không co giâ tri sü dung nên thuôfng không duçfc khai thâc. Môt sô ngitôi dân thu hâi hat quâ nhüng loài moc hoang này chu yê'u dùng dê’ duôc câ. Dai hôi duçfc khai thâc vào 2 vu. Vu chmh vào thâng 8-9 (vu mùa), vu phu tu thâng 11 dê'n thâng 2 nàm sau (vu chiêm). Thucrng cây sai quâ vào vu mùa thl sê ît quâ vào vu chiêm và ngtroc lai.[1 ,3 ,5 ] 1.2.4. Thành phân hoa hoc 1.2.4.1.1. verum Hook. f. a. Quâ Quâ tuai cô thé câ't 2,5-3% tinh dâu. Quâ khô: 7-8% DDVNII quy dinh, quâ Dai hôi phâi chura ît nhâ't 5 % tinh dâu. Thành phân hoa hQC - Anethol 85-90% - Ngoài ra co: a - pinen, fi- phellandren, p — cymen, limonen, dipenten, A3- caren, a - terpineol anisceton, hydro chinon, n — decylic, palmitic, tiglic, benloic, salicylic, anisacid, anisoxyd, câc sesquiterpen: 1— bisabolen, d-cadinen.[3,6] h. La] Dai hôi Trung Quôc co khoâng 1% tinh dâu, chûa anethol ît hem quâ Tinh dâu lâ Dai hôi Viêt Nam chûa 1% tinh dâu, thành phân chmh cua tinh dâu là anethol. [3, 6] 1.2.4 2 . 1. griffithi Hook. f. et Thoms Hiên nay PGS.TS Nguyên Thi Tâm và công sir [2, 3, 6, 7] dâ nghiên curu tinh dâu Hôi nui moc hoang à câc tinh Lang Son, Ninh Bînh, Nghê An, Quâng Nam và dâ xâc dinh duoc môt sô tuÿp khâc nhau. I. Hôi nui moc hoang ôr xâ Hông Phong, huyên Cao Lôc, tinh Lang Son co hàm luorng tinh dâu trong lâ (2,39-4,75%) vôi hàm lirofng safnol rât cao 60%. 6 2. Hoi nui moc o xâ Tân Mÿ, huyên Vân Lang, tînh Lang Son vôi hàm lirong tinh dàu trong lâ 3,38% dâc tnrng bcti hàm luong methyl eugenol cao 22,8%. 3. Hoi nui moc hoang à xâ Trà Linh, huyên Trà My, tînh Quâng Nam vôi hàm lirong tinh dâu trong lâ thâp là 0,19%, thành phân chmh là 1-linalol (9,54%). 4. Hoi nui moc à nui dâ vôi rùfng Cüc Phuong, huyên Nho Quan, tînh Ninh Binh vôi hàm lirong tinh dâu trong lâ 1,8%, thành phân chmh là linalol vôi hàm luong cao 30,3%. 5. PGS.TS Nguyên Thi Tâm dâ câ't quâ Hôi nui co 13 cânh duoc mot tinh dàu co tÿ trong nâng hon nirôc vôi hàm luong tinh dàu 1,5%, thành phân chmh là safrol 77,6%. Dê tài cua chung tôi së tiê'p tue nghiên curu vê dâc diëm vi hoc cüa lâ cûy Hôi nui Ninh Binh, loài 13 cânh, cùng câc loài Hôi moc hoang à Lào Cai: I. ma jus, I. micranthum, I. petelotii. Dông thôi cüng nghiên ciru vê thành phân hoâ hoc cua lâ câc loài trên. Riêng loài 13 cânh chung tôi së nghiên ciru thành phân hoâ hoc cüa quâ thay cho lâ. 1.2.5. Tâc dung và công dung Trong sô câc loài thuôc chi Illicium, chî cô Dai hôi I. verum duoc trong và khai thâc quâ de cât lâ'y tinh dàu. Dai hôi duoc sir dung dê làm thuôc dura dau bung, buôn non, ho gà, bach hàu, kfch thfch tiêu hoâ, loi süa. Ngoài ra Dai hôi côn cô tâc dung trên hê thô'ng thân kinh làm diu dau, trên co làm giâm co bôp. Tuy nhiên dùng quâ lieu së gây ngô dôc. Trong Dôn^ Yt Dai hôi cô tâc dung khir hàn, kiên tÿ, khai vi. Dai hôi côn duoc su dung trong kÿ nghê thuc phâm làm gia vi, ruou khai vi. Ngoài ra côn sur dung lâ là nguôn nguyên lieu dë téng hop Hoocmon. Cac loài khâc nhau duoc coi là dôc, nê'u dùng nhàm së gây ngô dôc: nôn mira, rât liong, dau bung, chân tay lanh chây nuôc râi. Tuy nhiên mot vài nghiên ciru gàn dây cho thây, môt sô loài Hôi nui moc hoang cô chiira câc thành phân chmh nhu safrol, lihalol... vôi hàm luong cao là nhirng tinh dâu duoc sir dung trong kÿ nghê huong lieu, thuc phâm. Nên nô së là nhüng nguôn nguyên lieu thay thé cho nhüng nguôn nguyên lieu giàu safrol, linalol... dang khai thâc hiên nay. [1, 3, 5] 7 PHAN II. THUC NGHIÊM 2.1. Nguyên lieu /. Cây Hoi nui moc hoang à vùng nui cao thuôc xâ Ciic Plurong (lît'ng Cùc Plurong), huyên Nho Quan, tinh Ninh Bînli. Lây màu: la , rê và hoa Thoi gian lây: Lâ: Thâng 12, thâng 4 và thâng 5. Rê: Thâng 12. Hoa: Thâng 5. 2. Mân nlnl'ng loài I. ma jus /. micranthum I. petelotii Loài 13 cânh chua xâc djnh tên khoa hoc. Do GS. Phan Kê' Lôc thu thâp mâu. Ba mâu trên duoc GS lâ'y tai phia Tây Nam cùa thôn Nà Nheo xâ Yên Khânh Ha, huyên Vân Bàn, tînh Lào Cai. 2.2. Plurong phnp nghiên ciru 2.2.1. Phân tich dâc diém hinh thâi Mô ta dâc diëm hînh thâi cây Hoi nüi moc hoang à Ninh Bînh. Thu thâp mâu, chup ânh, làm mâu cây khô. Pliân tich dâc diëm hînh thâi véi câc loài khâc. 2.2.2. Nghiên cû’u vê dâc diém vi hoc Vi pliâu lâ, cuô'ng lâ Hoi nüi Ninh Bînh. Vi pliâu lâ và cuô'ng lâ loài I. majus, I. petelotii, l. micranthum và loài 13 cânh. Phân Ifch dâc diëm vi hoc cüa câc mâu trên. Qiîa tiînh tien hành nghiên cü'u vi phâu: -Cât vi phâu bâng bô dung eu cât tay. -Tien hành nhuôm kép theo tài liêu “Thirc tâp duoc liêu “ (Bô môn Duçfc liêu truông Dai Hoc Duoc Hà Nôi). - Chup ânh vi phâu qua kfnh hiën vi. 2.2.3. Xâc ditth hàm lu'ong tinh dàu cây Hoi nui Ninh Binh Phân tich tinh dâu câc mâu bang SKK và khôi pho (GC-MS). Tien hành phân tich mâu tai viên dinh dudng Hà Nôi. - May SKK — khôi pho (GC — MS). - Côt Capillar SPB™ — 5. 8 Fured Silica Detector khoi phô GCMS — QP 5050A. Khi mang Heli. Chuong trînh nhiêt dô: + Nhiêt dô ban dâu: 75°C giO trong 8 phut. + Nhiêt dô cuôi: 280°C giü trong 4 phut. + Tô'c dô tâng nhiêt dô: 4°C tfên 1 phut. + Nhiêt dô buông tiêm mâu: 250°C. + Nhiêt dô Detector: 300°C . Âp suât dâu vào côt: Kpa 10,2. Tôc dô khi mang (ml/phut): 0,5. Tÿ sô' chia dâu vào côt tâch: 1/200 9 PHAN III. KÉT QUÂ THUC NGHIÊM 3.1. Nghiên cuti vê câc dâc diê’m thuc vât 3.1.1. Dâc diëm hinli thâi cây Hoi nui Ninh Binh Cây moc trên nui dâ vôi o rirng quô'c gia Cüc Phirong huyên Nho Quan, tînh Ninh Bînh. Cây gô cao 3-4m, dai da sô cây thuông phân nhânh sôm trông giong nhu mot cum, duông kmh gôc 30 - 40mm. Dôi vôi cây không phân nhânh dirông kfnh gôc lôn hon khoàng 60 - 100mm. Cây co tan long, kliüc khiiÿu nhiêu cành nhô. Lâ hînh bâu duc, mép lâ nguyên, dây dân và don. Khi tuai mât trên màu xanh dâm, mât duôi màu xanh nhat, gân chmh néi rô, gân phu không rô. Khi lâ khô gân phu nôi rô câ 2 mât tiïng dôi môt cô 5 - 7dôi. Lâ moc so le nhung sât nhau tao thành vông già gôm 5-7 lâ. Lâ non cho màu nâu dô. Vô thân dàykhoâng 1-1,5cm cô màu nâu dô, rât nhôt, gô thân rât mêm. Rê moc thành chùm an sâu vào kê dâ, vô rê dây khoàng 2-2,5cm, màu dô nâu và cüng rât nhôt. Hoa don dôc à kê lâ hoâc dâu cành, môi cum lâ co 1 hoa hoâc 3 - 5 hoa. Nu hoa mâu dô tia à dînh. Khi hoa nà, cânh hoa màu trang ngà, thuong cô 19 - 22 cânh, kfch thuôc cânh hoa thay doi tir ngoài vào trong. Plüa ngoài hînh tam giâc, nhüng cânh à giüa cô hînh tiü’ng hoâc gân trôn.Nhüng cânh phi a trong kfch thuôc nhô hon, cô hînh müi mâc.Nhi 26-30 nhj, xêp vông quanh bâu. Tâm bî thuông 13 chiê'c rôi, dâu nhon uôn cong ra ngoài. Toàn cây cô mùi thom thoang thoâng lâ tràu không. Chung tôi tien hànli do kfch thirôc cua lâ và chiêu dài cüa cuông hoa trên cùng mot cây. Sô làn do là 10 trên câc la và hoa khâc nhau. Kêt quâ throc trînh bày à bâng 1: ’ 10 Bon g I . Kich lin inc trung binh cüa lâ, cuông lâ và cuong hoa Lan Kich thircte lâ (cm) Kich thiïac cuông do Dài Rông Cuông la hoa (cm) 1 12,0 3,3 1,7 2 11,5 3,2 3 9,5 2,9 1,5 1,8 1,8 2,2 4 10,7 3,0 1,6 1,6 5 10,8 3,0 1,5 2,0 6 10,0 2,8 1,7 1,8 7 11,5 3,2 1,5 2,2 8 11,6 3,7 1,5 9 11 • 3,5 1,6 2,1 2,0 10 11,5 3,7 1,5 1,7 TB 10,91 3,23 1,59 1,89 ■ f f Ânlî 1: Cây Hôi nui Ninh Binh 1,5 Anh 2. Cành mang lâ và hoa 11 1 Qua thuc té nghiên cûu vê cây H6i nüi Ninh Bînh so sânh vôi mot sô' tài liêu mô ta vê cây Hoi nüi, cùng vôi mot sô' loài Hoi nüi moc hoang à Lào Cai duoc ghi trong bâng 2. • Thâo luân ket quâ /. Qua nghiên cûu hinh thâi tinte vât cây Hoi nui Ninh Bînh so sânh vôi tài liêu nghiên cûu tnrôc dây cua Nguyên Thê' Hung chüng tôi nhân thâ'y co khâ nhiêu diëm khâc nhau: - Khâc nhau vê chiêu dài cüa lâ, sô' dôi gân phu, sô' lâ moc trong môt cum, mâu sâc cua nu hoa và sô' lirong lâ noân. - Vî vây dây co thë là mot loài Hôi nüi khâc vôi loài Hoi nüi triïôc dây Nguyên Thê' Hirng dâ nghiên cûu. 2. Qua hàng so sânh chi'mg toi co nhân xét Loài Hôi nüi chüng tôi dang nghiên cûu cô nhiêu dâc diëm hînh thâi giô'ng vôi loài Hôi nüi I. griffithii và loài hôi nüi do Hà Lai An nghiên cûu. 3. Và thâng qua ket qua so sânh chüng tôi nhân dinh loài này cô nhiêu dâc diëm hînh thâi khâc vôi nhüng loài I. majus, I. petelotii nên cô thë kêî luân dây không pliai là 1 loài trong 2 loài trên. 12 Bàng 2: Dâc diêm hinh thâi cây Hoi nui Ninh Bînh so sânh voi tài liêu truorc dây dâ nghiên ciru, so sânh vôi tài lieu vê cây Hôi nui và mot so loài moc hoang à Lào Cai dâ biê't tên khoa hoc ST Tiêu chuân so T sânh Kê't quâ nghiên cûu I. majus I. petelotii I. griffithi Hook et Thom Nghiên cûu cüa Nghiên ctiru cûa Nguyên Thé Hung Hà Lai An Ki'ch thutic lâ: 1 2 Dài 9,5-12cm 10 -19cm 8 -12cm 10- 14cm 12- 14cm 7 - 14cm Rông 2,8 - 3,7cm 2,5 - 6cm 2,2-3,7cm 4 -5cm 2 -5cm 2 -5cm Gân chmh Môt gân chinh noi rô Gân chinh noi rô Gân chmh nô’i rô Noi rô Noirô Noi rô Gân phu Không thay gân phu, khi Gân phu cô 6 - 9 dôi Gân phu cô 9 -1 2 dôi Gân phu noi rô ô mât dircri cô Không thay gân phu, khi Không thay gân phu, 5 - 7 dôi khô cô 4 - 6 dôi. khi khô cô 4 - 7 dôi 2 - 4cm 1 -2cm 1,2-2,5cm Vông giâ 4 - 5 lâ Moc vông 4 -5 lâ Bâu duc Bâu duc Bâu duc khô cô 5 - 7 dôi. 3 Cuông là 1 ,5 -1,8cm 4 Kiéu moc lâ Moc vông giâ 5 - 7 lâ 5 Phién lâ Bâu duc 1,2-2cm 0,8-1,8cm Thuôn müi giâo hay müi giâo Bâu duc thuôn dén müi giâo nguoc hep nguoc hep • Moc vông 4 -5 lâ 5 Loai cây Cây gô cao 3 - 4m Cây gô cao 18 - 25m Cây gô cao 5 - 7m Cây gô to. 'cao 10 - 20m Cây gô cao 2 - 4m Cây gô cao 1,5 - 3m 7 Kiéu moc, màu Don dôc d ké lâ, cành hoa Moc d ké lâ, cânh hoa màu Moc d ké lâ, cânh hoa màu Don dôc ô ké lâ, cânh hoa Don dôc ô ké lâ, nu hoa Don dôc ô ké lâ. Cô 2 sac cânhhoa, nu màu trang ngà, nu hoa cô hông hay hông thâm. dô nâu. màu dô hông hoâc trâng ngà màu xanh nhat. dang: Cânh màu trànr hoa màudôtiaôdînh ngà, nu hoa màu xanh nhat và cânh màu vàng nhat, nu hoa màu dô. 8 Sô noân 13 11-14, rât it khi 9 5 -8 12-13 10 13 3.1.2. Dâc ctiém vi hoc 3.1.2.1 Dâc âiém vi hoc lâ 1. Dâc (Hem vi hoc la cây Hôi nui Ninh Binh a. Dâc diëm vi pliâu phân gân lâ: ânh 3 Phân phien lâ: biëu bî trên và durci (1) gôm môt lôp té bào dêu dan. Du'ôi biëu bî trên là mot té bào mô dâu (2) hinh chü nhât xêp doc. Rai râc trong phân mô mèm và mô dâu cô câc tê' bào tiê't tinh dâu. Phân gân lâ: à giüa là bolibe gô, gô à phfa trên (4), libe à dtfdti (5). Co câc dam soi (6) xê'p sât nhau bao quanh bo libe gô. Sât duôi lôp biëu bî trên và dirôi là câc té bào mô dày (3). 1 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. B ieu bî M ô d âu M ô d ây Gô L ib e Sçi Mô T é bào 8P 7 So dô t6ng quât là Hôi nui Ninh Bînh Anh 3: Dâc diëm vi phâu lâ Hôi nui Ninh Bînh. 14 b. Dâc diëm vi phâu phân cuô'ng lâ: ânh 4 Gân giông vi phâu lâ nhung câc dâm soi (6) không bao quanh bô libe gô mà chüng nâm râi râfc trong phân mô mêm. Thë cûng (2) hiê'm thâ'y. Phân mô dày (3) lâ'n sâu vào mô mêm 1 1. Biëu bî 2. Thë cûng 3. Mô dây 4. Gô 5. Libe 6. Soi 7. Mô mêm 8. Té bào tiét 9. Mô khuyê't Sa do tong quât cuô'ng lâ Hôi nui Ninh Bînh «r Ành 4: Dâc diëm vi phâu cuông là Hôi nüi Ninh Bînh ! 15 2. Dâc âiêm vi hoc lâ cây Hôi nui loài 13 cânh a. Dâc diëm vi phâu lâ Hôi nui loài 13 cânh: ânh 5 ~ôT)7roi 1. Bien bi 2. Mô dâu 3. Mô dây 4. G ô 5. Libe 6. Soi 7. Mô mêm 8. Tê bào tiét 9. Thê’ cûng Sa dô tông quat vi phâu lâ Hoi nui loài 13 cânh Ành 5: Dâc diëm vi phâu lâ Hôi nui loài 13 cânh 16 b. Dâc diëm vi phâu cuông lâ Hôi nui loài 13 cânh: Ânh 6 1 . B i e n bï 2. Thê7 cirn g 3. M ô dâ y 4. G ô 5. L i b e 6. Sçyi 7. M ô m ê m 8.Te bào tiét 9.M ôkhuyét S a dô tong quât vi phâu cuong lâ Hoi nui loài 13 cânh 2JO -oJ \ Anh 6: Dâc diëm vi phâu cuông lâ Hôi nui loài 13 cânh Tslil'-YiK'S 17 \ \ - - a. Dâc diëm vi phâu lâ Hôi nüi l.majus: Ành 7 So dô tông (^uât vi phâu la Hôi nüi I. majus ■ i 7 Anh 7: Dâc diêm vi phâu lâ Hôi nüi l.majus 18 b. Dâc diêm vi hoc cuông lâ Hôi nui l.m ajus: ânh 8 Ành 8. Dâc diëm vi phâu cuông lâ hôi nui I. majus 19 4. Dâc diëm vi hoc lâ cây Hoi nui I. petelotii a. Dâc diëm vi phâu lâ Hôi nui I. petelotii: ânh 9 1 1. Cu tin 2. Biëu bi 3. M ô dây 4. Gô 5. Libe 6. Soi 7. M ô mêm 8. T é bào tiét 9. Thé cuti g 10. M ô dâu Sa dô tông qu ât vi phâu lâ Hôi nui I. petelotii Ành 9: Dâc diëm vi phâu la Hôi nui I. petelotii b. Dâc diëm vi phâu cuông lâ Hôi nui I. petelotii: ânh 10 1 1 . B ië u b ï 2 . T ê' b à o tié t 3 . M ô dây 4. G ô 5 . L ib e 6 . M ô m èm So dô tông quât vi phâu cuong la Hôi nui I. petelotii Ânh 10: Dâc diëm vi phâu cuông lâ Hôi nui I. petelotii 5. Dâc diém vi hoc la cây Hoi nui I. Micranthum a. Dâc diém vi phâu lâ Hôi nüi I. micranthum: ành.l 1 1 1 . C ti t i n 2. Biëu bl 3. M ô dây 4. Gô 5. Libe 6. Soi 7. M ô in ê m 8. Tê bào tiê’t 9. Thë cûng 10. M ô dâu o tông quât vi phâu la Hôi nui I . micranthum Ành 11 : Dâc diëm vi phâu lâ Hôi nüi I. micranthum 22 b. Dâc diëm vi phâu cuông lâ Hôi nui I. micranthum: ânh 12 Ành 12: Dâc diëm vi phâu cuông lâ Hôi nui I. micranthum 23 * T h âo luân két quâ: Sau khi tiê'n hành khâo sât dâc diëm vi hoc cüa lâ và cuong lâ thuôc loài Moi nui Ninh Binh và Lào Cai chung tôi thây rang: Dâc diëm vi hoc lâ Hôi nui Ninh Bînh cô môt sô diëm khâc biêt so vôi cac loài Hôi nui ô Lào Cai. Vê hînh dang gân lâ Hôi nui Ninh Bînh tuong dôi phang dur không 15m sâu xuông nhir gân lâ câc loài HÔi nui Lào Cai. Mât khâc cô sir xuât hiên cüa thë cüng à môt sÔ loài nhir I .micranthum, I.petelotii, loài 13 cânh, côn à loài Hôi nui Ninh Binh không cô. Dâc biêt riêng vôi loài 13 cânh chung tôi thây cô hînh dang và câ'u truc lâ tuong dôi giông vôi hînh dang và câ'u truc cüa lâ Dai hôi mà Hà Lai An {6} dâ nghiên curu. Phân cuông lâ Hôi nui Ninh Bînh chung tôi không thây xuât hiên cüa thë cirng hoâc rât ft,ngoài ra cô rai râc môt vài soi gô trong phân mô mêm, côn câc loài Hôi nui Lào Cai dêu thây xuât hiên thë cürng nam rai râc trong mô mêm. Mât khâc câc loài Hôi nui Lào Cai sô luong mô dày ô cuông lâ khâ nhiêu gân nhu bao quanh nâm sât duôi lôp biëu bî, côn mô dày cuông lâ Hôi nui Ninh Bînh sô luong ft hon. 3.2. Phân tich hoâ hoc 3.2.1. Xâc djnh hâin luong tinh dâu trong lâ Hôi nui Ninh Binh - Lâ Hôi nui Ninh Binh duoc thu hâi 3 lân vào thâng 12 thâng 4 và thâng 5 - Dia diëm: Xà Cüd Plurong, huyên Nho Quan, tînh Ninh Bînh - Câc h tien hành: + Cân chmh xâc 1 luong duoc liêu. + Cho vào bînh dinh luong cô sân 200ml. + Cât kéo hoi nuôc trong 3 h. + Song song tiê'n hành xâc dinh dô âm. -Két quâ dito'c tôm tât ô bâng 3. 24 Bdng 3: Hàm hcçfng tinh dâu lâ Hôi nui Ninh Bînh y à Lào Cai Khôi Mâu , Iirçmg DL Vml tinh dâu Dô im Hàm luromg tinh dâu tinh theo DL tuoi Hàm ltfçmg tinh dâu tinh theo DL khô (g) Lan 1 (thâng 12) Lân 2 (thâng 4) Lan 3 (thâng 5) 13 cânh 645 2,6 73,45 0,403% 1,52% 530 1,4 52,98 0,26% 0,56% 280 1,8 58,79 0,64% 1,56% 600 5,4 40,02 0,90% 1,50% 1 I. petelotii 500 6,2 24,05 . 1,24% 1,63% I. micranthum 300 1,0 46,61 0,33% 0,62% I. majus 250 0,2 34,62 0,08% 0,12% 3.2.2. Phân tich tinh dàu lâ Hoi nüi Ninh Binh và mot sô loài khâc moc hoang o Lào Cai: I. majus, I. petelotii, I. micranthum và loài 13 cânh chua xâc dinh tên loài. 25 Tinh dâu la - Mâu 163 Bdug 4: Kët quâ phân tich tinh dâu lâ Hôi nui Ninh Binh mâu thâng 12 hang phiïong phâp sac ky khi kët hçfp vâi khoi pho (GC - MS) STT Thành phân Hàm l non g 1 a - Pinen 2 Camphen 0,24 3 P - Pinèn 8,04 4 Myrcen 0,78 5 a - Phelandren 1,30 6 cis - p - Ocimen 0,77 7 a - Terpinen 0,41 8 trans - p - Ocimen 5,37 9 Cineol 1,96 10 /-T erp in en 0,66 11 Terpinolen 0,43 12 Linalol oxid 0,10 13 L inalol' 35,83 14 Terpinen — 4 — ol 1,91 15 a - Terpineol 2,08 16 Geraniol 0,73 17 Thujol 0,14 18 Safrol 19,77 19 a - Copaen 0,42 20 Eugenol 1,92 21 P - Caryophylen 1,39 22 Germacren D 0,36 23 Aromaciendren 0,73 24 ô - Cadinen 0,35 25 4-Hydroxy-y0-ionon 1,19 26 Caryophylen oxid 2,08 27 Ledol 0,24 28 5 - Cadinol 2,33 29 Veridiflorol 2,19 A,91 26 3. Tinh dàu lâ - Mâu 196 Bdng 5: Ket quâ phân tich tinh dâu lâ Hoi nui Ninh Bînh mâu thâng 4 hàng phuo'ng phâp sac ky khi ket hçfp vôi khôi pho (GC - MS) STT 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 Thành phan a - Pinen Camphen P - Pinen Myrcen a - Phelandren Cis - p - Ocimen a - Terpinen p- Cymen Cumylhydroperoxid y - Terpinen 1,4- Cineol Tterpinolen 5- Caranol Linalol Ascarridol Carveol propinat Terpinen-4-ol a - Terpineol Isofiulegol Isogeraniol Safrol a - Copaen P - Caryophylen y - Gurjunen a -Leden Duvatriendiol Bayeren Caryophylen oxid Naphthalenol Spatlulenol CyClosativen r -cadinol Veridiflorol Longifolen aldehyd 27 H àm liiong 7,05 0,39 9,54 0,38 0,81 1,93 0,40 8,77 0,86 0,70 0,36 0,27 0,27 19,60 1,59 0,26 2,60 1,53 0,40 0,26 22,67 0,44 1,11 0,16 0,17 0,69 0,20 7,58 0,92 0,36 4,03 1,26 0,51 0,64 4. Tinh dau là - Mâu 216 Ban g 6: Két quâ phân tich tinh dàu lâ Hoi nui Ninh Bînh mâu thâng 5 bàng p luron g phâp sac kÿ khi két hçfp vôi khôl pho (GC - MS) STT - 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 Thành phân a - Pinen Camphen Sabinen Myrcen a - Phelandren cis - (5 - Ocimen a - Terpinen Benzyl alcohol Terpiolen 5 — Caranol Linalol Terpinolen-4-ol a - Terpineol Isopulegol Bornyl acelat Safrol a - Copaen Eugenol y3 - Caryophylen Valencen y -Gurjunen Iso-leden Germacren D Leden 5 -Cadinen /?-Guaien Duvatriendiol Caryophylen oxid Naphthalenol Spathulenol ô -Cadinol Veridiflorol Longifolen aldehyd 28 H àm luong 0,10 4,46 8,07 0,38 0,67 1,28 1,25 7,49 0,37 0,08 23,33 1,75 1,26 0,33 0,10 26,14 0,56 1,42 4,30 0,22 0,73 0,17 0,58 0,72 0,52 0,11 1,61 3,72 0,51 0,26 3,06 1,50 1,85 8. Hôi nui Illicium 13 cânh - Mâu 24 Bâng 7: Kët quâ phân tich tinh dâu lâ Hôi nui Illicium 13 cânh bang plufo’ng phâp sac ky khi kët hçfp vâi khoi pho (GC - MS) STT 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 Thành phân a - Pinen Camphen Sabinen P -Pinen Myrcen a -Terpinen p-Cymen 1,8-Cineol Y -Terpinen Linalol Ko-trien cis-Sabinenhydrat acetat Ppinocarveol Pinocarvon Terpinen-4-ol Myrtenal Myrtenol Nerol P -Elemen p -Caryophylen Widdren P -Farnesen P -Gurjunen Cupraen (C15H22) Ô -Cadinen a-Calacoren (C13H 16) Spathulenol Globulol Ledol Veridiflorol S -Cadinol Farnesol 29 H àm litong 12,34 0,47 1,71 0,81 0,8 0,69 0,20 18,41 1,18 1,76 1,11 0,56 27,05 12,95 3,15 2,46 1,44 1,00 1,74 2,40 0,74 2,60 0,25 1,05 0,63 0,63 1,34 0,60 1,19 1,51 1,13 1,39 6. La Hôi nüi Illicium micranthum — mâu so 26 Bdng 8: Ket quel phân tich tinh dàu lâ Hôi nui /. micranthum phudng phâp sac ky khi ket hçfp vôi khôl pho (GC - MS) ST T 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 Thành phàn a - Thu jen a - Pinen Camphen Sabinen P -Pinen Myrcen a -Terpinen p-Cymen 1-Limonen 1,8-Cineol trans- p -Ocimen y -Terpinen Linalol oxid a -Terpinolen Linalol Ho-triol Terpinen-4-ol a-Terpinolen Nerol Linalykl acetat Geraniol Bornyl acetat Germacren A P -Caryophylen a -Humulen Aromadendren Valencen Leden a -Muurolen y -Cadinen ô -Cadinen Elemol Nerolidol (trans) Caryophylen oxid Globulot y -Eeudesmol Veridiflorol a -Cadinol 30 Hàm luong 0,14 13,15 0,28 0,68 10,63 1,22 0,27 0,59 2,38 5,17 0,94 0,57 0,18 0,45 26,16 0,13 2,82 3,26 0,28 0,37 1,48 0,50 0,52 6,69 0,60 0,26 0,16 0,70 0,40 0,50 2,11 0,49 5,62 1,39 0,25 0,64 3,83 3,35 7. La Hôi'nüi Illicium majus — Mâu sô' 27 Bang 9: Kët quâ phâu tich tinh dâu lâ Hôi nui I. majus bàng phiMng phâp sac ky khi kët hop vâi khôi pho (GC - MS) STT 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 Thành phân a Thujen a - Pinen Sabinen P -Pinen Myrcen a-Terpinen p-Cymen 1,8-Çineol trans- p -Ocimen y -Terpinen a -Terpinolen Linalol Ho-trien Terpinen-4-ol a -Terpineol Nerol 2-Undecanen P -Elemen P -Caryophylen P -Farnesen P -Sesquiphelandren a-H um ulen Germacren D Bicyclogermacren Y -Cadinen 8 -Cadinen Nerolidol Spathulenol Globulol Ledol 31 32 Veridiflorol 5 -Cadinol 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 - H àm luong 0,17 13,66 2,99 2,96 2,89 0,43 0,20 18,41 0,50 0,79 0,41 11,77 0,14 2,50 2,90 0,16 0,18 1,56 5,29 1,08 0,56 0,41 0,88 3,61 0,45 1,78 10,35 1,75 0,40 0,30 3,38 3,30 31 5. Là Hôi nui lllicium petelotii — Mâu sô 25 Bâng 10: Két quâ phân tich tinh dâu lâ Hoi nui /. petelotii hang phutang pliâp sac ky khi két hçrp vôi khoi pho (GC - MS). STT 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 , Thành phân a - Thujen a - Pinen Sabinen /? -Pinen Myrcen a -Phelandren a -Terpinen p-Cymen 1,8-Cineol y -Terpinen Linalol oxid a -Terpinolen Linalol Sabinenhydrat b(cis) Pinenhydrat Terpinen-4-oI a -Terpineol Pipértol Geraniol a -Copaen (5 -Elemen l3-Caryophylen a -Humulen Germacren D Bicyclogermacren y -Cadinen S -Cadinen Nerolidol Spathulenol Veridiflorol 1,1,10-Trimethyldecalon S -Cadinol a -Cadinol 32 H àm luong 1,14 3,85 10,82 1,33 4,10 0,41 4,49 0,53 11,20 6,64 0,12 1,62 18,56 0,26 0,26 15,24 3,19 0,10 1,06 0,16 0,09 4,58 0,41 0,08 0,82 0,18 0,77 3,26 1,36 0,12 0,25 1,39 1,04 Data: THY.D24 02/12/30 11:23:15 Sa ni pic : Mau 163 - Tinh dàu lâ Hôi nüi Ninh Bînh lâ'y mâu thâng 12. Saniple Amount: 0 Opcrator : Ngoan V i e i l 11i1111 I,)tioiig 9-1 Data: THUY.D29 03/04/29 09:29:12 Samplc : 196 N-NB- Mâu tinh dàu lâ Hoi nui Ninh Bînh lâ'y mâu thâng 4 Saniple Amount Opcralor :0 : Ngoan i 20 11 1.1 I7 10 VU. I ,1 19 15 7.2? 1 \N 'v J L/\XaJ , V _ M »• !...-1--- i...—t- 25 20 ' 9-1 f 40 Data: HAI.D05 03/05/08 11:30:35 : 2 16 - Mâu tinh dâu lâ Hôi nui Ninh Binh lâ'y mâu thâng Simple Amount :0 vSampIe 5 : Ngoan ( > |'cia(o r !K 7 5 11 1.1 10 \2 UJV 10 ... 15 20 7\\ l»1.U)H577 . ! ' )! 7 2 7 9 « 16 LIil / 10 “V li;1 ' 'T15 V. 15 147 IK 19 l 20 ' 2I22J V 20 25 ,? i 30 1™ «I 35 I 9I I >al;i: ID.D09 02/04/20 12:57:13 vimplc . Tinh chlu 24 - M âu tinh dâu quâ Hôi nui Illicium 13 cânh Sam pic Amount : 0 Operator : Ngoan Mclliod File Name: CCBVTV.MET iH i 27 V \ i fr.ftmtort 21 12 11 ’9 s 20 lU /lM /J U I2 :5 7 :.|.li . i b t i l i i i I ü . iji H 1.1 2 i, » 16 ! i „,l 14 ^ .12 2.1 M 25 17 II 12 17 .11 |:« |y ; ,1.1 27 21 20 1..Ij Ita.*l «...1 r «I, 15 m -r% -, 3i t t 25 20 10 «Je* .15 I7fi?17405 ir, 10 24 21 27 17 IK M 7^4 jy l-l.i il>1! 1 2(0) 2,ü if i im ^ i . 15 22 27 j f 17 < ^ 16 M i 20 24 Vit ,i hinli dtioitf*/ 0-1 25 26 10 M [...]... lõ thuục loi Moi nui Ninh Binh v Lo Cai chung tụi thõy rang: Dõc diởm vi hoc lõ Hụi nui Ninh Bợnh cụ mụt sụ diởm khõc biờt so vụi cac loi Hụi nui ụ Lo Cai Vờ hợnh dang gõn lõ Hụi nui Ninh Bợnh tuong dụi phang dur khụng 15m sõu xuụng nhir gõn lõ cõc loi Hễi nui Lo Cai Mõt khõc cụ sir xuõt hiờn cỹa thở cỹng mụt sễ loi nhir I micranthum, I.petelotii, loi 13 cõnh, cụn loi Hụi nui Ninh Binh khụng cụ Dõc... luong tinh dõu trong lõ Hụi nui Ninh Binh - Lõ Hụi nui Ninh Binh duoc thu hõi 3 lõn vo thõng 12 thõng 4 v thõng 5 - Dia diởm: X Cỹd Plurong, huyờn Nho Quan, tợnh Ninh Bợnh - Cõc h tien hnh: + Cõn chmh xõc 1 luong duoc liờu + Cho vo bợnh dinh luong cụ sõn 200ml + Cõt kộo hoi nuục trong 3 h + Song song tiờ'n hnh xõc dinh dụ õm -Kột quõ dito'c tụm tõt ụ bõng 3 24 Bdng 3: Hm hcỗfng tinh dõu lõ Hụi nui Ninh. .. kộo hoi nuục trong 3 h + Song song tiờ'n hnh xõc dinh dụ õm -Kột quõ dito'c tụm tõt ụ bõng 3 24 Bdng 3: Hm hcỗfng tinh dõu lõ Hụi nui Ninh Bợnh y Lo Cai Khụi Mõu , Iirỗmg DL Vml tinh dõu Dụ im Hm luromg tinh dõu tinh theo DL tuoi Hm ltfỗmg tinh dõu tinh theo DL khụ (g) Lan 1 (thõng 12) Lõn 2 (thõng 4) Lan 3 (thõng 5) 13 cõnh 645 2,6 73,45 0,403% 1,52% 530 1,4 52,98 0,26% 0,56% 280 1,8 58,79 0,64%... 1,24% 1,63% I micranthum 300 1,0 46,61 0,33% 0,62% I majus 250 0,2 34,62 0,08% 0,12% 3.2.2 Phõn tich tinh du lõ Hoi nỹi Ninh Binh v mot sụ loi khõc moc hoang o Lo Cai: I majus, I petelotii, I micranthum v loi 13 cõnh chua xõc dinh tờn loi 25 Tinh dõu la - Mõu 163 Bdug 4: Kởt quõ phõn tich tinh dõu lõ Hụi nui Ninh Binh mõu thõng 12 hang phiùong phõp sac ky khi kởt hỗfp või khoi pho (GC - MS) STT Thnh phõn... nghiờn curu Phõn cuụng lõ Hụi nui Ninh Bợnh chung tụi khụng thõy xuõt hiờn cỹa thở cirng hoõc rõt ft,ngoi ra cụ rai rõc mụt vi soi gụ trong phõn mụ mờm, cụn cõc loi Hụi nui Lo Cai dờu thõy xuõt hiờn thở cỹrng nam rai rõc trong mụ mờm Mõt khõc cõc loi Hụi nui Lo Cai sụ luong mụ dy ụ cuụng lõ khõ nhiờu gõn nhu bao quanh nõm sõt duụi lụp biởu bợ, cụn mụ dy cuụng lõ Hụi nui Ninh Bợnh sụ luong ft hon 3.2 Phõn... 11,5 3,7 1,5 1,7 TB 10,91 3,23 1,59 1,89 f f nlợ 1: Cõy Hụi nui Ninh Binh 1,5 Anh 2 Cnh mang lõ v hoa 11 1 Qua thuc tộ nghiờn cỷu vờ cõy H6i nỹi Ninh Bợnh so sõnh vụi mot sụ' ti liờu mụ ta vờ cõy Hoi nỹi, cựng vụi mot sụ' loi Hoi nỹi moc hoang Lo Cai duoc ghi trong bõng 2 Thõo luõn ket quõ / Qua nghiờn cỷu hinh thõi tinte võt cõy Hoi nui Ninh Bợnh so sõnh vụi ti liờu nghiờn cỷu tnrục dõy cua Nguyờn... Hụi nui Ninh Bợnh Anh 3: Dõc diởm vi phõu lõ Hụi nui Ninh Bợnh 14 b Dõc diởm vi phõu phõn cuụ'ng lõ: õnh 4 Gõn giụng vi phõu lõ nhung cõc dõm soi (6) khụng bao quanh bụ libe gụ m chỹng nõm rõi rõfc trong phõn mụ mờm Thở cỷng (2) hiờ'm thõ'y Phõn mụ dy (3) lõ'n sõu vo mụ mờm 1 1 Biởu bợ 2 Thở cỷng 3 Mụ dõy 4 Gụ 5 Libe 6 Soi 7 Mụ mờm 8 Tộ bo tiột 9 Mụ khuyờ't Sa do tong quõt cuụ'ng lõ Hụi nui Ninh Bợnh... bụ dung eu cõt tay -Tien hnh nhuụm kộp theo ti liờu Thirc tõp duoc liờu (Bụ mụn Duỗfc liờu truụng Dai Hoc Duoc H Nụi) - Chup õnh vi phõu qua kfnh hiởn vi 2.2.3 Xõc ditth hm lu'ong tinh du cõy Hoi nui Ninh Binh Phõn tich tinh dõu cõc mõu bang SKK v khụi pho (GC-MS) Tien hnh phõn tich mõu tai viờn dinh dudng H Nụi - May SKK khụi pho (GC MS) - Cụt Capillar SPB 5 8 Fured Silica Detector khoi phụ GCMS... (lợt'ng Cực Plurong), huyờn Nho Quan, tinh Ninh Bợnli Lõy mu: la , rờ v hoa Thoi gian lõy: Lõ: Thõng 12, thõng 4 v thõng 5 Rờ: Thõng 12 Hoa: Thõng 5 2 Mõn nlnl'ng loi I ma jus / micranthum I petelotii Loi 13 cõnh chua xõc djnh tờn khoa hoc Do GS Phan Kờ' Lục thu thõp mõu Ba mõu trờn duoc GS lõ'y tai phia Tõy Nam cựa thụn N Nheo xõ Yờn Khõnh Ha, huyờn Võn Bn, tợnh Lo Cai 2.2 Plurong phnp nghiờn ciru 2.2.1... Germacren D 0,36 23 Aromaciendren 0,73 24 ụ - Cadinen 0,35 25 4-Hydroxy-y0-ionon 1,19 26 Caryophylen oxid 2,08 27 Ledol 0,24 28 5 - Cadinol 2,33 29 Veridiflorol 2,19 A,91 26 3 Tinh du lõ - Mõu 196 Bdng 5: Ket quõ phõn tich tinh dõu lõ Hoi nui Ninh Bợnh mõu thõng 4 hng phuo'ng phõp sac ky khi ket hỗfp vụi khụi pho (GC - MS) STT 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 ... ụ bõng 24 Bdng 3: Hm hcỗfng tinh dõu lõ Hụi nui Ninh Bợnh y Lo Cai Khụi Mõu , Iirỗmg DL Vml tinh dõu Dụ im Hm luromg tinh dõu tinh theo DL tuoi Hm ltfỗmg tinh dõu tinh theo DL khụ (g) Lan (thõng... phan hoõ hoc tinh du quõ loi ny lai khõc vụi thnh phan hoõ hoc tinh dõu qua Dai Hụi Vờ hoõ hoc: tinh du Hụi nui Ninh Binh v Lo Cai cụ nhỹng thnh phõn dõc tru'ng cho tự'ng loi nhu' sau: Tinh du lõ... thuục loi Moi nui Ninh Binh v Lo Cai chung tụi thõy rang: Dõc diởm vi hoc lõ Hụi nui Ninh Bợnh cụ mụt sụ diởm khõc biờt so vụi cac loi Hụi nui ụ Lo Cai Vờ hợnh dang gõn lõ Hụi nui Ninh Bợnh tuong