ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƯỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC ĐOÀN DUY ĐÔNG BIỆN PHÁP QUẢN LÝ TRƯỜNG DẠY NGHỀ ĐÁP ỨNG YÊU CẦU ĐÀO TẠO NGHỀ XANH TẠI VIỆT NAM LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC HÀ NỘI – 2014 ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƯỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC ĐOÀN DUY ĐÔNG BIỆN PHÁP QUẢN LÝ TRƯỜNG DẠY NGHỀ ĐÁP ỨNG YÊU CẦU ĐÀO TẠO NGHỀ XANH TẠI VIỆT NAM LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC Chuyên ngành: QUẢN LÝ GIÁO DỤC Mã số: 60 14 01 14 Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS Mạc Văn Tiến HÀ NỘI – 2014 LỜI CẢM ƠN Trong thời gian nghiên cứu, học tập và hoàn thành luận văn tốt nghiệp, tôi đã nhận được sự giúp đỡ, hỗ trợ tận tình của các thầy giáo, các đồng nghiệp, gia đình và bạn bè. Tôi xin bày tỏ sự kính trọng, lòng biết ơn sâu sắc đến các thầy cô giáo trường Đại học Giáo dục – Đại học Quốc Gia Hà Nội đã tận tụy trong giảng dạy và giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu. Tôi xin được gởi lời cảm ơn chân thành tới lãnh đạo Tổng cục Dạy nghề, lãnh đạo Viện nghiên cứu Khoa học Dạy nghề đã tạo điều kiện cho tham gia khóa học cũng những kinh nghiệm quý báu trong quá trình công tác và nghiên cứu. Đặc biệt, tôi xin bày tỏ sự biết ơn sâu sắc tới PGS.TS. Mạc Văn Tiến người thầy đã định hướng, hướng dẫn tôi trong nghiên cứu và hoàn thành luận văn. Tôi xin gửi lời cảm ơn tới gia đình, bạn bè đã động viên, hỗ trợ tôi hoàn thành luận văn. Mặc dù tôi đã có nhiều cố gắng để hoàn thiện luận văn, song chắc chắn vẫn còn những sơ suất do điều kiện thời gian có hạn và kinh nghiệm bản thân về vấn đề nghiên cứu còn nhiều hạn chế. Rất mong nhận được sự góp ý của quý Thầy cô, bạn bè và đồng nghiệp. Thành phố Hà Nội, năm 2015 Học viên Đoàn Duy Đông DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT Bộ LĐ-TBXH : Bộ Lao động -Thương binh và Xã hội Bộ GD & ĐT : Bộ Giáo dục và Đào tạo CSDN : Cơ sở dạy nghề CSĐT : Cơ sở đào tạo CSĐTN : Cơ sở đào tạo nghề CTĐT : Chương trình đào tạo ĐTNX : Đào tạo nghề xanh OECD : Tổ chức Hợp tác và phát triển kinh tế (Organization for Economic Co-operation and Development) UNEP : Chương trình môi trường Liên Hiệp Quốc (United Nation Environment Programme) WB : Ngân hàng thế giới (World Bank) MỤC LỤC Lời cảm ơn ……………………………………………………………………. i Danh mục chữ viết tắt ………………………………………………………… ii Mục lục………………………………………………………………………… iii Danh mục bảng hộp …………………………………………………………. vi Danh mục hình... ………………………………………………………………. vii MỞ ĐẦU ……………………………………………………………………... 1 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ TRƯỜNG DẠY NGHỀ ĐÁP ỨNG YÊU CẦU ĐÀO TẠO NGHỀ XANH ………………………….. 5 1.1. Tổng quan nghiên cứu ……………………………………………………. 5 1.2. Những khái niệm cơ bản…………………………………...……………… 9 1.2.1. Quản lý, biện pháp quản lý và chức năng quản lý ...……………………. 9 1.2.2. Nhà trường và trường dạy nghề ………………………………………... 14 1.2.3. Quản lý nhà trường …………………………………………………...... 15 1.2.4. Đào tạo nghề …………………………………………………………… 17 1.2.5. Đào tạo nghề xanh …………………………………………………....... 17 1.2.6. Kinh tế xanh ……………………………………………………………. 17 1.2.7. Kỹ năng xanh …………………………………………………………... 17 1.3. Tầm quan trọng của đào tạo nghề xanh đáp ứng nhân lực nền kinh tế xanh 18 1.4. Nội dung quản lý nhà trường của người hiệu trưởng ……………………. 19 1.4.1. Trách nhiệm của người hiệu trưởng …………………………………… 20 1.4.2. Nhiệm vụ của người hiệu trưởng nhà trường ………………………...... 20 1.4.3. Nội dung quản lý đào tạo nghề xanh của hiệu trưởng ………………………………………………………………………….. 1.5. Kinh nghiệm quốc tế …………………………………………………….. 21 1.5.1. Kinh nghiệm từ Đức …………………………………………………… 22 1.5.2. Kinh nghiệm từ Hàn Quốc ……………………………………………… 31 1.5.3. Kinh nghiệm từ Trung Quốc …………………………………………… 38 1.5.4. Khả năng vận dụng kinh nghiệm của các nước vào Việt Nam ………… 47 Tiểu kết chương 1 …………………………………………………………….. 48 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ TRƯỜNG ĐÁP ỨNG YÊU CẦU ĐÀO TẠO NGHỀ XANH …………………………………….… 49 22 2.1. Khái quát đào tạo nghề …………………………………………………... 49 2.1.1. Quản lý đào tạo nghề …………………………………………………... 49 2.1.2. Thực trạng đào tạo nghề ……………………………………………...... 52 2.2. Thực trạng đào tạo nghề xanh ……………………………………………. 54 2.3. Thực trạng quản lý nhà trường cho đào tạo nghề xanh ………………….. 59 2.3.1. Thực trạng nhận thức đào tạo nghề xanh ...……………………………... 59 2.3.2. Thực trạng quản lý nhà trường đáp ứng những biến đổi và thách thức trong dịch chuyển sang nền kinh tế xanh ..……………..……………………… 2.3.3. Thực trạng quản lý nhà trường về các khía cạnh trường xanh .………… 60 2.3.4. Thực trạng quản lý nhà trường về các khía cạnh chương trình đào tạo xanh…………………………………………………………………………….. 2.3.5. Thực trạng quản lý nhà trường về các khía cạnh cộng đồng xanh …….. 63 2.3.6. Thực trạng quản lý nhà trường về các khía cạnh văn hóa xanh ….…….. 65 2.3.7. Thực trạng quản lý nhà trường về các khía cạnh nghiên cứu xanh …….. 66 Tiểu kết chương 2 …………………………………………………………….. 68 CHƯƠNG 3: MÔT SỐ BIỆN PHÁP QUẢN LÝ NHÀ TRƯỜNG ĐÁP ỨNG YÊU CẦU ĐÀO TẠO NGHỀ XANH …………………………….….. 62 64 69 3.1. Những yêu cầu (nguyên tắc) đối với biện pháp đề xuất …………….……. 69 3.1.1. Đảm bảo tính khoa học của các biện pháp ……………………….…...... 69 3.1.2. Đảm bảo tính khả thi và tính thực tiễn của các biện pháp ……….…….. 69 3.1.3. Đảm bảo tính lợi ích của các biện pháp ………………………….…….. 70 3.2. Một số biện pháp quản lý nhà trường đáp ứng yêu cầu đào tạo việc làm xanh …………………………………………………………………………… 70 3.2.1. Chỉ đạo bồi dưỡng nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, giáo viên về nhận thức cũng như kiến thức chuyên môn, nghiệp vụ sư phạm đáp ứng nhu 72 cầu đào tạo nghề xanh ………………………………………………………… 3.2.2. Thúc đẩy việc xây dựng, phát triển nhà trường theo các đặc điểm của trường xanh …………………………………………………………………… 74 3.2.3. Tăng cường xanh hóa chương trình đào tạo ……………………………. 76 3.2.4. Tạo ra cộng đồng xanh trong và ngoài nhà trường …………………...... 78 3.2.5. Phát triển văn hóa xanh trong và ngoài nhà trường …………………..... 79 3.2.6. Khuyến khích phong trào nghiên cứu xanh và áp dụng vào thực tiễn…. 79 3.3. Khảo nghiệm tính cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp …………... 100 Tiểu kết chương 3 …………………………………………………………….. 103 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ………………………………………….. 104 TÀI LIỆU THAM KHẢO ……………………………………………….…... 107 PHỤ LỤC ………………………………………………………………….…. 109 DANH MỤC BẢNG, HỘP Bảng 1. Tổng hợp một số ngành/ hoạt động đào tạo nghề xanh đang có nhu cầu ở Việt Nam……………………………………………………………… 57 Bảng 2: Tổng hợp thực trạng quản lý nhà trường đáp ứng những biến đổi và thách thức trong dịch chuyển sang nền kinh tế xanh ……………………….. 60 Bảng 3: Tổng hợp thực trạng quản lý nhà trường về khía cạnh trường xanh 62 Bảng 4: Tổng hợp thực trạng quản lý nhà trường về khía cạnh trường xanh 63 Bảng 5: Tổng hợp thực trạng quản lý nhà trường về khía cạnh cộng đồng xanh …………………………………………………………………………. 64 Bảng 6: Tổng hợp thực trạng quản lý nhà trường về khía văn hóa xanh … 65 Bảng 7: Tổng hợp thực trạng quản lý nhà trường về khía nghiên cứu xanh 67 Bảng 8. Thống kê kết quả đánh giá về tính cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp quản lý nhà trường………………………………………………... Hộp 1. Các chỉ số bền vững trong quản lý nhà trường……………………… 75 Hộp 2. Tái chế rác thải………………………………………………………. 80 Hộp 3. Tiết kiệm năng lượng……………………………………………… 88 Hộp 4: Không gian xanh trong trường………………………………………. 93 Hộp 5: Không gian ký túc xá, chỗ ở………………………………………… 95 DANH MỤC HÌNH Hình 1. Sơ đồ các chức năng quản lý …………………….............................. 14 Hình 2. Sơ đồ quản lý các thành tố của quá trình dạy học .............................. 16 Hình 3. Sơ đồ hệ thống giáo dục quốc dân Việt Nam ………………………. 50 Hình 4. Biểu đồ cơ cấu cơ sở dạy nghề theo trình độ đào tạo năm 2013 …... 51 Hình 5. Biểu đồ phân bố cơ sở dạy nghề theo vùng kinh tế - xã hội năm 2013…………………………………………………………………………. 52 Hình 6. Chỉ số nghề xanh Châu Á…………………………………………… 56 Hình 7. Mô hình 5 trụ cột xanh hóa đào tạo nghề của Majumdar…………… 71 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Thế kỉ XXI, thế kỉ của khoa học và công nghệ, thế kỉ của trí tuệ và cạnh tranh thị trường, thế kỉ của sự bùng nổ thông tin và xu thế toàn cầu hóa…Bước sang thế kỷ 21, ngoài những thành công và cơ hội, chúng ta đã và đang phải đối mặt trực tiếp với hai thách thức nặng nề. Thứ nhất phải ngăn chặn được tình trạng gia tăng mức độ biến đổi khí hậu và suy thoái tài nguyên thiên nhiên đang đe dọa trầm trọng đến chất lượng cuộc sống con người hiện tại và thế hệ tương lai. Trong đó, Việt Nam là một trong những nước phải chịu ảnh hưởng nghiêm trọng nhất của biến đổi khí hậu cùng với nhiều nguy cơ về tự nhiên khác như cạn kiệt tài nguyên thiên nhiên, thiên tai, bão lũ. Thứ hai là việc phải phát triển bền vững và tạo ra nguồn việc làm phù hợp cho tất cả mọi người. Tức là phải trợ giúp cho 1,3 tỷ người - bốn phần mười số người lao động trên toàn thế giới và gia đình họ thoát khỏi mức đói nghèo; đồng thời cung cấp việc làm phù hợp cho hơn 500 triệu người trong độ tuổi đang bước vào ngưỡng cửa thị trường lao động trong thời gian 10 năm tới. Điều đó đồng nghĩa đến việc hướng đến cung cấp cho 1,6 tỷ người không có nhà ở hoặc có mức sống thấp hơn mức tối thiểu các nguồn năng lượng đáp ứng nhu cầu thiết yếu của cuộc sống; và cung cấp các dịch vụ an sinh xã hội cho trên 1 tỷ người dân sống ở các khu ổ chuột ven rìa các thành phố trên thế giới. Tại Việt Nam, việc cung cấp việc làm cho thị trường lao động cũng là một bài toán khó đang cần phải có lời giải thích hợp. Hai thách thức này có mối quan hệ mật thiết không thể tách rời để giải quyết một cách riêng biệt được. Quá trình “Đào tạo nghề xanh” và việc thúc đẩy “nền kinh tế xanh” đã trở thành chìa khóa để mở ra sự phát triển kinh tế và xã hội gắn liền với phát triển môi trường một cách lâu dài và bền vững. Hiện nay, đào tạo nghề xanh không những là chủ đề rất mới ở Việt Nam, trên thế giới tuy đã có nhắc đến nhưng cũng chưa định hình rõ rệt và cũngbắt đầu được quan tâm hơn và chú ý trong những năm gần đây. Phát triển giáo dục, đào tạo nghề là sự nghiệp và trách nhiệm của toàn xã hội, là một nội dung quan trọng của chiến lược, quy hoạch phát triển nhân lực quốc gia. Trên con đường hội nhập quốc tế về mọi mặt của nước ta hiện nay, đào tạo nghề là lĩnh vực được chú ý trong phát triển nguồn nhân lực kĩ thuật vì nó góp phần nâng cao sức cạnh tranh của nền kinh tế, trước hết trên thị trường lao động. Lợi thế cạnh tranh sẽ thuộc về quốc gia nào có 1 nguồn nhân lực chất lượng cao và không thể phủ nhận rằng: “Nguồn nhân lực chất lượng cao phụ thuộc vào chất lượng đào tạo”. Việt Nam đã dần khẳng định nguồn nhân lực chất lượng cao, trong đó có nhân lực qua đào tạo nghề là một trong ba trụ cột tăng trưởng và phát triển bền vững kinh tế Việt Nam. Chất lượng nguồn nhân lực cũng được chỉ rõ là một trong ba khâu đột phá để thực hiện Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2011- 2020. Do vậy, phát triển và nâng cao chất lượng đào tạo nghề là yêu cầu, là đòi hỏi cấp thiết của đất nước, nhằm góp phần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế nói chung. Bên cạnh đó, quá trình đào tạo nghề xanh cũng đang là một mục tiêu rất quan trọng của lĩnh vực dạy nghề Việt Nam trong việc đột phá chất lượng dạy nghề. Và đào tạo nghề xanh là một trong những phần quan trọng của nền kinh tế xanh. Để tạo ra được môi trường học tập tối ưu nhất cho người học nhằm đảm bảo chất lượng hiệu quả cho nguồn nhân lực sau này, quá trình xanh hóa đào tạo nghề với rất nhiều khía cạnh của mình gắn liền với các khía cạnh: nhà trường xanh, chương trình xanh, nghiên cứu xanh, văn hóa xanh, cộng đồng xanh. Với mục tiêu phát triển đất nước một cách bền vững, đã đặt ra ra những yêu cầu to lớn, cấp bách về nguồn lực, đặc biệt là chất lượng nguồn lực con người. Đó là chất lượng toàn diện con người Việt Nam về phẩm chất đạo đức, bản lĩnh chính trị, năng lực trí tuệ, thể lực và kĩ năng nghề nghiệp của con người Việt Nam. Nền kinh tế trí thức của Việt Nam có đạt được hiệu quả hay không, tương lai đất nước, tiền đồ của dân tộc ta có được phồn vinh, thịnh vượng hay không, có sánh vai với các nước tiên tiến trên thế giới hay không là tuỳ thuộc vào phần lớn chất lượng đào tạo thế hệ trẻ Việt Nam ngày nay khi họ còn ngồi trên ghế nhà trường. Trường dạy nghề có những đặc thù riêng của mình, đó là việc đào tạo nghề, đào tạo ra những người thợ cho tương lai - nguồn nhân lực cho đất nước, cũng như tập trung vào việc đào tạo rèn luyện kỹ năng làm việc cho người học để thích ứng với nhu cầu của thị trường lao động. Việc rèn luyện kỹ năng khác với việc thu nhận kiến thức ở chỗ người ta cần một quá trình thực hành, rèn luyện bền bỉ và chủ động thì mới đạt được những kỹ năng cần có, còn việc thu nhận kiến thức thì nhanh chóng hơn, có thể không mất nhiều thời gian. Hơn nữa, trong thực tế quá trình làm việc, ngoài nền tảng kiến thức được trang bị, kỹ năng hành nghề là một trong những khâu then chốt vô cùng quan trọng, và nó là một trong những tiêu chí hàng đầu để 2 đánh giá chất lượng nguồn nhân lực. Để góp phần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực thông qua quá trình đào tạo nghề xanh trong nhà trường, rất cần có những biện pháp quản lý nhà trường để đáp ứng yêu cầu đào tạo nghề xanh. Là một người có thời gian làm việc, có kinh nghiệm nghiên cứuvề lĩnh vực đào tạo nghề tại Viện Nghiên cứu Khoa học dạy nghề - cơ quan nghiên cứu hệ thống dạy nghề, với những kiến thức đã được học trong khóa học cao học ngành Quản lý giáo dục tại trường Đại học Giáo dục, Đại học Quốc gia Hà Nội, và quan trọng hơn cả là mong muốn tìm ra lời giải đáp cho việc nâng cao chất lượng đào tạo nghề để cung cấp lực lượng lao động có chất lượng cao cho thị trường lao động, theo kịp với xu hướng của thế giới, tôi lựa chọn đề tài nghiên cứu: “Biện pháp quản lý trường dạy nghề đáp ứng yêu cầu đào tạo nghề xanh tại Việt Nam”. 2. Mục tiêu nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và đánh giá thực trạng, đề xuất những biện pháp quản lý nhà trường nhằm đáp ứng yêu cầu đào tạo nghề xanh trong giai đoạn hiện nay. 3. Khách thểvà đối tượng nghiên cứu Khách thể nghiên cứu:Hoạt động quản lý nhà trường tại các trường dạy nghề. Đối tượng nghiên cứu:Biện pháp quản lý nhà trường đáp ứng nhu cầu đào tạo nghề xanh tại các trường dạy nghề; 4. Phạm vi nghiên cứu Nội dung nghiên cứu:Nghiên cứu khía cạnh quản lý nhà trường tại các trường cao đẳng nghề nhằm đáp ứng nhu cầu đào tạo nghề xanh. Giai đoạn nghiên cứu:Nghiên cứu thực trạng đến năm 2013 Địa điểm nghiên cứu: Tổ chức khảo sát và khảo nghiệm 14 trường cao đẳng nghề trên phạm vi cả nước. 5. Vấn đề nghiên cứu và giả thuyết nghiên cứu Vấn đề nghiên cứu: Yêu cầu xanh hóa đào tạo nghề hiện nay là rất cấp thiết, vậy có những giải pháp nào cho việc quản lý trường dạy nghề để đáp ứng nhu cầu đó? Giả thuyết nghiên cứu:Áp dụng đồng bộ việc nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên, cán bộ nhà trườngvề kiến thức và nhận thức về nghề xanh. 3 Tăng cường và đẩy mạnh xanh hóa nhà trường, xanh hóa chương trình đào tạo, tạo ra các môi trường văn hóa xanh, cộng đồng xanh, nghiên cứu xanh. 6. Phương pháp nghiên cứu 6.1. Phương pháp nghiên cứu lý luận qua tài liệu Phân tích, tổng hợp các tài liệu lý luận, văn bản pháp quy của Nhà nước, của ngành Giáo dục và Đào tạo, ngành Dạy nghề, các công trình nghiên cứu khoa học, những bài học kinh nghiệm trong quản lý nhà trường của các trường dạy nghề. Tài liệu về hoạt động xanh hóa đào tạo nghề của các nước trên thế giới; 6.2. Phương pháp điều tra bằng phiếu hỏi và phỏng vấn Dự kiến chuẩn bị phiếu hỏi, điều tra với các cá nhân, đơn vị có liên quan: (1) Các giáo viên tham gia giảng dạy trong trường dạy nghề; (2) Các cán bộ quản lý nhà trường; 6.3. Phương pháp chuyên gia Trực tiếp trao đổi, hỏi ý kiến các chuyên gia trong lĩnh vực dạy nghề, quản lý dạy nghề. 7. Dự kiến các luận cứ Luận cứ lý thuyết - Các khái niệm, phạm trù về quản lý, quản lý giáo dục, quản lý nhà trường, nghề xanh và các khái niệm liên quan. - Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh thời kỳ 2011 – 2020 và tầm nhìn đến năm 2050. - Chiến lược phát triển dạy nghề giai đoạn 2011-2020. Luận cứ thực tế - Thực trạng về quản lý trường dạy nghề cho đào tạo nghề xanh. 8. Cấu trúc luận văn: Ngoài phần mở đầu, kết luận và khuyến nghị, tài liệu tham khảo và phụ lục, luận văn dự kiến được trình bày theo 3 chương: Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý nhà trường đáp ứng yêu cầu đào tạo nghề xanh Chương 2: Thực trạng công tác quản lý nhà trường đáp ứng yêu cầu đào tạo nghề xanh Chương 3: Biện pháp quản lý nhà trường nhằm đáp ứng yêu cầu đào tạo nghề xanh. 4 CHƯƠNG I CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ NHÀ TRƯỜNG ĐÁP ỨNG ĐÀO TẠO NGHỀ XANH 1.1. Tổng quan nghiên cứu Một số nghiên cứu của nước ngoài: Năm 2010, Trung tâm Phát triển Dạy nghề châu Âu (Cedefop) đã tiến hành nghiên cứu: “Kỹ năng xanh và nhận thức về môi trường ở hệ thống giáo dục dạy nghề” – “Green skills and environmental awareness in VET” về nhằm xác định kỹ năng hiện tại - tương lai và nhu cầu đào tạo cho người lao động trong chín ngành nghề mũi nhọn chịu tác động do sự chuyển đổi nền kinh tế “xanh” và sử dụng tài nguyên hiệu quả. Nghiên cứu này được thực hiện tại tám nước châu Âu: Phần Lan, Đức, Hy Lạp, Hungary, Ý, Hà Lan, Slovakia và Anh. Mục tiêu của nghiên cứu là xác định những thách thức và ưu tiên cho các kỹ năng “xanh” để đảm bảo rằng giáo dục và hệ thống đào tạo nghề có thể đáp ứng nhu cầu của các doanh nghiệp và lợi ích từ việc chuyển đổi để đạt tăng trưởng bền vững và toàn diện. Nghiên cứu tiến hành các cuộc phỏng vấn với các chuyên gia từ các tổ chức sử dụng lao động và các nhà cung cấp đào tạo… phân tích các dữ liệu thứ cấp viết báo cáo cho mỗi quốc gia và một báo cáo tổng hợp của châu Âu. Năm 2012-2013 Viện Nghiên cứu Giáo dục Hồng Kông triển khai nghiên cứu “Giáo dục và Kỹ năng cho Tăng trưởng toàn diện và Việc làm xanh” (theo yêu cầu của ADB) với mục tiêu nâng cao tri thức và năng lực nhằm giúp quá trình giáo dục và đào tạo kỹ năng nghề phù hợp với việc làm xanh của 4 nước (gồm Ấn Độ, Sri Lanka, Inđônêxia và Việt Nam). Nội dung nghiên cứu: Nghiên cứu phương thức mà 4 nước áp dụng để ban hành các chính sách, chiến lược phát triển kỹ năng kịp thời và hiệu quả nhất, khảo sát tìm hiểu thực trạng và nhu cầu về kỹ năng xanh trong một số ngành công nghiệp: Xây dựng, Giao thông vận tải, Khách sạn, nhà hàng, du lịch, Xử lý rác thải và Năng lượng tái tạo; Đánh giá sự đáp ứng của các cơ sở đào tạo đối với nhu cầu của ngành và sự tăng trưởng xanh; Đề xuất giải pháp hướng tới 5 việc thúc đẩy đào tạo kỹ năng nghề xanh trong các ngành nghề đáp ứng nhu cầu việc làm xanh của nền kinh tế. Nghiên cứu “Đào tạo nghề cho nền kinh tế xanh”- “TVET for a green economy” do tổ chức GIZ thực hiện, trong đó GIZ tại Việt Nam có tham gia với tiêu phát triển kỹ năng xanh phục vụ chuyển đổi sang tăng trường xanh với các nội dung: Lồng ghép “kỹ năng xanh” trong các nghề hiện tại, Nâng cấp các nghề hiện hành phù hợp các công nghệ mới, đẩy mạnh nhận thức về môi trường nói chung. Dự án nghiên cứu “Sự chuyển dịch toàn diện sang các nền kinh tế xanh thông qua đào tạo nghề từ năm 2015”–“Inclusive Transitions to Green Economies through TVET in Post – 2015” do UNESCO/UNEVOC thực hiện. Năm 2014 UNESCO đã đặt vị trí của giáo dục dạy nghề trong chương trình nghị sự kể từ năm 2015 để tìm các cách thúc đẩy hệ thống giáo dục và đào tạo, nâng cao năng lực cho người học có khả năng giải quyết những thách thức trong tương lai và trở nên có trách nhiệm tham gia thành viên của xã hội. Dự án nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đảm bảo kỹ năng có được trong quá trình học tập không chỉ đáp ứng yêu cầu công việc mà còn thúc đẩy sự phát triển nghề nghiệp và cá nhân suốt đời. Dự án nghiên cứu “Kỹ năng nghề xanh cho thanh niên nông thôn khu vực Đông Nam Á” – “Green skills for rural youth in South East Asia” do tổ chức PLAN thực hiện năm 2014 tại 4 nước là Indonexia, Myanma, Thái Lan và Việt Nam đã đưa ra các thông điệp chính về sự thiếu hụt trong nhận thức và đào tạo kiến thức bảo vệ môi trường và các kỹ năng xanh. Đồng thời nghiên cứu xác định tiềm năng phát triển và nêu lên tầm quan trọng trong việc trang bị kỹ năng nghề xanh cho thanh niên tạo lập “sinh kế” việc làm bền vững cũng như tăng cường khả năng ứng phó với biến đổi khí hậu Trong ấn phẩm “Chiến lược quản lý nguồn nhân lực” - “Strategic Human Resource Management” (2002), Jeffrey A. Mello và cộng sự đã phân 6 tích những vấn đề về chiến lược phát triển dạy nghề; mối quan hệ giữa đào tạo việc làm, việc sử dụng lao động trình độ cao. Tác giả Young Hyun Lee (2011), trong “Phương pháp giáo dục và đào tạo nghề tại Việt Nam – Bài học kinh nghiệm từ Hàn Quốc” “Methodology for Technical and Vocational Education and Training in Viet Nam- Lessons from Korean Experences” đã phân tích và so sánh hệ thống Giáo dục- Đào tạo ở Việt Nam và Hàn Quốc, trong đó có những đề xuất về chính sách phát triển dạy nghề cho Việt nam. Một số nghiên cứu trong nước Giáo dục nghề nghiệp, tăng trưởng xanh và phát triển bền vững tuy không phải là những khái niệm hoặc chủ đề hoàn toàn mới đối với Việt Nam, tuy nhiên hiện nay mới chỉ có rất ít những nghiên cứu được thực hiện có nội dung liên quan đến các nội dung này, đặc biệt là lại đặt trong mối quan hệ giữa giáo dục nghề nghiệp với tăng trưởng xanh và phát triển. Liên quan đến nội dung nghiên cứu có một số đề tài đã được thực hiện gồm có: Đề tài cấp Bộ do Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội thực hiện năm 2013-2014: “Các giải pháp thúc đẩy việc làm xanh ở Việt Nam”. Đề tài đã nghiên cứu tổng quan về kinh tế xanh, việc làm xanh và các nhân tố tác động đến việc phát triển việc làm xanh. Dựa trên thực trạng đã phân tích, đề tài đưa ra những đánh giá chung về thực trạng việc làm xanh của Việt Nam: những hạn chế, rào cản để thúc đẩy phát triển việc làm xanh từ đó đề xuất các giải pháp, các chính sách phát triển ngành và xanh hóa; thúc đẩy kinh tế xanh, khuyến khích doanh nghiệp sử dụng các công nghệ hiện đại, tiết kiệm năng lượng và thân thiện với môi trường ... Bên cạnh đó từ kinh nghiệm quốc tế trong nghiên cứu phát triển việc làm xanh để rút ra bài học để đề xuất các giải pháp ở Việt Nam.Tuy vậy, thực trạng việc làm xanh trong đề tài này chỉ dựa trên số liệu về việc làm xanh trong ngành bảo vệ môi trường và hoạt động bảo vệ môi trường trong ngành công nghiệp và dịch vụ bởi chưa có bất kỳ cuộc điều tra, khảo sát nào về việc làm xanh.Vì thế các số liệu thống kê này chưa 7 mang tính bao quát, đại diện để đánh giá đầy đủ số lượng, cơ cấu, chất lượng việc làm xanh trong cả nền kinh tế. Một số đề tài khác do các Viện thuộc Viện Khoa học Xã hội Việt Nam thực hiện như: “Mô hình tăng trưởng xanh: khuôn khổ cho tái cấu trúc các ngành sản xuất của Việt Nam Viện Kinh tế Việt Nam” (Viện Kinh tế Việt Nam), “Khung chính sách thúc đẩy tăng trưởng xanh ở Việt Nam giai đoạn 2011-2020” (Viện Nghiên cứu Môi trường và Phát triển bền vững)… Đề tài “Chuyển đổi sang nền kinh tế xanh ở một số nước EU và gợi mở cho Việt Nam” thực hiện năm2012 (Trường Đại học Kinh tế - Đại học Quốc gia Hà Nội) với các nội dung: Trình bày những lý luận chung về nền kinh tế xanh, khái quát chung về xu hướng chuyển đổi sang nền kinh tế xanh ở EU bao gồm: bối cảnh ban đầu của xu thế chuyển đổi, thực trạng chuyển đổi sang nền kinh tế xanh ở một số nước EU, lộ trình chuyển đổi sang nền kinh tế xanh, các yếu tố tác động đến việc chuyển đổi sang nền kinh tế xanh. Nghiên cứu trường hợp: chuyển đổi sang kinh tế xanh ở Đức. Từ những kết quả nghiên cứu về chuyển đổi sang kinh tế xanh ở EU, đưa ra một số gợi mở chuyển đổi kinh tế theo hướng xanh của Việt Nam Đề tài: “Đổi mới quản lý nhà trường giáo dục nghề nghiệp trong quá trình hội nhập quốc tế” do Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam thực hiện năm 2011-2012 với nội dung nghiên cứu đổi mới quản lý nhà trường trong hệ thống giáo dục nghề nghiệp theo định hướng quản lý chất lượng, tiếp cận với các mô hình và các giải pháp quản lý chất lượng nhà trường hiện đại phù hợp với điều kiện thực tế Việt Nam, đảm bảo hội nhập quốc tế. Cụ thể là tiếp cận với mô hình quản lý chất lượng tổng thể để đề xuất một số giải pháp quản lý chất lượng nhà trường của hệ thống giáo dục nghề nghiệp. Đề tài: “Dự báo xu hướng phát triển giáo dục nghề nghiệp giai đoạn 2011 – 2020” do Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam thực hiện năm 20112012 với các nội dung: Xây dựng hệ thống lý luận cơ bản về dự báo phát triển giáo dục nghề nghiệp; Xác định những xu hướng phát triển Giáo dục nghề 8 nghiệp từ 2011-2020; Xác dịnh những giải pháp và điều kiện đảm bảo thực hiện được những xu hướng phát triển Giáo dục nghề nghiệp từ 2011-2020. Đề tài: “Cơ sở khoa học của việc điều chỉnh cơ cấu hệ thống giáo dục nghề nghiệp trong quá trình hội nhập quốc tế” thuộc chương trình nghiên cứu khoa học cấp Bộ – Bộ Giáo dục- Đào tạo giai đoạn 20062008 “Phát triển giáo dục và đào tạo Việt Nam trong quá trình hội nhập quốc tế”, nội dung nghiên cứu: Những vấn đề lí luận về cơ cấu hệ thống GDNN; Kinh nghiệm một số nước về cơ cấu hệ thống GDNN;- Một số dự báo về cơ cấu nhân lực kĩ thuật và yêu cầu điều chỉnh cơ cấu hệ thống GD nghề nghiệp ở Việt Nam và Định hướng điều chỉnh cơ cấu hệ thống GDNN ở Việt Nam (trình độ, loại hình,...) trong quá trình hội nhập quốc tế. 1.2. Những khái niệm cơ bản 1.2.1. Quản lý, biện pháp quản lý và chức năng quản lý Quản lý Quản lý là một hiện tượng xã hội xuất hiện rất sớm. Con người trong quá trình hoạt động của mình, để đạt được mục tiêu cá nhân phải dự kiến kế hoạch, sắp xếp trình tự tiến hành và tác động đến đối tượng bằng cách nào đó theo khả năng của mình. Trong quá trình lao động tập thể càng không thể thiếu được kế hoạch, sự phân công và điều hành chung, sự hợp tác và quản lý lao động... Như vậy quản lý tất yếu nảy sinh và nó chính là một phạm trù tồn tại khách quan được ra đời từ bản thân nhu cầu của mọi chế độ xã hội, mọi quốc gia, trong mọi thời đại. Có nhiều quan điểm khác nhau về quản lý: Theo quan điểm của lý thuyết hệ thống, quản lý là phương thức tác động có chủ đích của chủ thể quản lý lên hệ thống, bao gồm hệ các quy tắc, các ràng buộc về hành vi đối với mọi đối tượng ở các cấp trong hệ thống nhằm duy trì tính trội hợp lý của cơ cấu và đưa hệ thống sớm đạt tới mục tiêu. Theo quan điểm của điều khiển học, quản lý là chức năng của những hệ có tổ chức, với bản chất khác nhau (sinh học, xã hội, kỹ thuật...) nó bảo toàn cấu trúc các hệ, duy trì chế độ hoạt động. Quản lý là một tác động hợp quy luật khách quan, làm cho hệ vận hành và phát triển. Frederik Winslon Taylo (1856 - 1915), người Mỹ, được coi là “Cha đẻ của 9 thuyết quảnlý khoa học”, là một trong những người mở ra “Kỷ nguyên vàng"trong quản lý đã thể hiện tư tưởng cốt lõi của mình trong quản lý là mỗi loại công việc dù nhỏ nhất đều phải chuyên môn hoá và đều phải quản lý chặt chẽ. Ông cho rằng quản lý là nghệ thuật biết rõ ràng chính xác cái gì cần làm và làm cái đó như thế nào bằng phương pháp tốt nhất, rẻ nhất. Theo Mác: Bất cứ lao động xã hội hay cộng đồng trực tiếp nào tiến hành trên qui mô tương đối lớn thì ít nhiều cùng đến một sự chỉ đạo để điều hoà những hoạt động cá nhân và thực hiện những chức năng chung phát sinh từ sự vận động những tổng quan độc lập của nó. Như vậy Mác đã lột tả được bản chất quản lý là một hoạt động lao động, một hoạt động tất yếu vô cùng quan trọng trong quá trình phát triển của loài người. Xã hội càng phát triển, các loại hình lao động phong phú, phức tạp thì hoạt động quản lý càng có vai trò quan trọng. Đề cập đến vấn đề quản lý, tác giả Đặng Vũ Hoạt và tác giả Hà Thế Ngữ cho rằng:"Quản lý là một quá trình định hướng, quá trình có mục tiêu, quản lý một hệ thống nhằm đạt được những mục tiêu nhất định” Tác giả Nguyễn Văn Lê, Học viện Chính trị Quốc gia thì cho rằng: “Quản lý là một hệ thống xã hội, là khoa học và nghệ thuật tác động vào từng thành tố của hệ thống bằng những phương pháp thích hợp, nhằm đạt các mục tiêu đề ra cho hệ và từng thành tố của hệ”. Theo Nguyễn Ngọc Quang: “Quản lý là tác động có mục đích, có kế hoạch của chủ thể quản lý đến những người lao động nói chung là khách thể quản lý nhằm thực hiện được những mục tiêu dự kiến”. Theo Nguyễn Quốc Chí, Nguyễn Thị Mỹ Lộc: “ Hoạt động quản lý là tác động có định hướng, có chủ đích của chủ thể quản lý( người quản lý) trong một tổ chức nhằm làm cho tổ chức vận hành và đạt được mục đích đề ra”. Những quan niệm về quản lý trên đây tuy có cách tiếp cận khác nhau nhưng chúng tôi nhận thấy chúng đều bao hàm một ý nghĩa chung, đó là: - Quản lý là các hoạt động thiết yếu đảm bảo phối hợp những nỗ lực cá nhân, đảm bảo hoàn thành các công việc và là phương thức tốt nhất để đạt được mục tiêu chung của tập thể. - Quản lý là quá trình tác động có định hướng, có tổ chức của chủ thể quản lý lên đối tượng quản lý thông qua các cơ chế quản lý, nhằm sử dụng có hiệu quả cao 10 nhất các nguồn lực trong điều kiện môi trường biến động để hệ thống ổn định, phát triển, đạt được những mục tiêu đã định. Theo chúng tôi, quản lý là một quá trình tác động gây ảnh hưởng của chủ thể quản lý lên khách thể quản lý nhằm đạt được mục tiêu chung. Như vậy có thể khái quát: Quản lý là tác động chỉ huy, điều khiển, hướng dẫn các quá trình xã hội và hành vi hoạt động của con người nhằm đạt tới mục đích đề ra. Sự tác động của quản lý bằng cách nào đó để người bị quản lý luôn tự giác, phấn khởi đem hết năng lực trí tuệ để sáng tạo ra lợi ích cho bản thân, cho tổ chức và cho cả xã hội. Biện pháp Quản lý. Để tồn tại con người phải lao động, khi xã hội ngày càng phát triển thì xu hướng lệ thuộc lẫn nhau trong cuộc sống và lao động cũng phát triển theo. Vì vậy, con người có nhu cầu lao động tập thể, hình thành nên cộng đồng và xã hội. Trong quá trình hoạt động của mình, để đạt được mục tiêu, cá nhân phải có biện pháp như là dự kiến kế hoạch, sắp xếp tiến trình, tiến hành và tác động lên đối tượng bằng cách nào đó theo khả năng của mình. Nói cách khác, đây chính là biện pháp Quản lý giúp con người đi đến mục tiêu. Trong quá trình lao động tập thể lại càng không thể thiếu được các biện pháp Quản lý như: Xây dựng kế hoạch hoạt động, sự phân công điều hành chung, sự hiệp tác và tổ chức công việc, các tư liệu lao động... Có nhiều định nghĩa khác nhau về biện pháp Quản lý. Theo F.W. Taylor: “Quản lý là biết được chính xác điều bạn muốn người khác làm và sau đó hiểu được rằng họ đã hoàn thành công việc một cách tốt nhất, rẻ nhất”. “Quản lý là nắm chủ trương và đồng thời tạo điều kiện cho những người khác cùng mình để thực hiện những chủ trương đó”. “ Biện pháp Quản lý là sự tác động chỉ huy, điều khiển các quá trình xã hội và hành vi hoạt động của con người để chúng phát triển hợp với quy luật, đạt mục đích đã đề ra và đúng ý trí của người Quản lý”. Tìm hiểu biện pháp Quản lý cũng cần xem xét khái niệm phương pháp Quản lý. Phương pháp Quản lý là tổng thể các cách thức tác động có thể có và có chủ định của chủ thể Quản lý lên đối tượng Quản lý và khách thể Quản lý nhằm đạt được mục tiêu đề ra. Như vậy phương pháp Quản lý là khái niệm rộng lớn hơn biện 11 pháp Quản lý. Phương pháp Quản lý có vai trò quan trọng trong hệ thống Quản lý , biện pháp Quản lý là cần thiết trong quá trình Quản lý. Quá trình Quản lý là quá trình thực hiện các chức năng Quản lý theo đúng các nguyên tắc đã được xác định các nguyên tắc đó lại được vận dụng và được thực hiện thông qua các phương pháp Quản lý nhất định và các biện pháp Quản lý phù hợp. Vìvậy, vận dụng các phương pháp Quản lý cũng như áp dụng các biện pháp Quản lý là nội dung cơ bản của Quản lý. Tóm lại: Có nhiều cách hiểu và diễn đạt khác nhau về Quản lý, trong phạm vi của đề tài, chúng tôi xác định Biện pháp Quản lý là cách làm, cách giải quyết những công việc cụ thể trong từng điều kiện cụ thể của công tác Quản lý nhằm đạt được mục tiêu Quản lý. Các chức năng quản lý Chức năng quản lý là một hoạt động cơ bản mà thông qua đó chủ thể quản lý tác động vào khách thể quản lý nhằm thực hiện các mục tiêu xác định.Quản lý là những tác động hướng đích với các chức năng: Lập kế hoạch, tổ chức lãnh đạo, chỉ đạo, điều khiển, kiểm tra. Bản chất của Quản lý là sự phối hợp các nỗ lực của con người thông qua các chức năng Quản lý đó. - Kế hoạch hóa: Kế hoạch hóa là một chức năng quản lý. Kế hoạch hóa có nghĩa là xác định mục tiêu, mục đích đối với thành tựu tương lai của tổ chức và các con đường, biện pháp, cách thức để đạt được mục tiêu đó. Chức năng của kế hoạch hóa bao gồm 3 nội dung chính: + Xác định hình thành mục tiêu (phương hướng) đối với tổ chức. + Xác định và đảm bảo (có tính chắc chắn, có cam kết) về các nguồn lực của tổ chức để đạt được mục tiêu này. + Quyết định xem những hoạt động nào là cần thiết để đạt được mục tiêu đó. Như vậy: Kế hoạch hóa là việc đưa toàn bộ hoạt động quản lý vào công tác kế hoạch, trong đó chỉ rõ mục tiêu, bước đi, biện pháp thực hiện và đảm bảo các nguồn lực để đảm bảo đạt tới các mục tiêu của tổ chức. Vai trò của việc xây dựng kế hoạch cụ thể như sau: + Khẳng định sự phát triển của tổ chức, của nhà trường trong tương lai; 12 + Có cơ sở hợp lý cho việc bố trí, huy động và phân bổ các nguồn lực cho việc tổ chức các hoạt động của tổ chức để đảm bảo cho các hoạt động bình thường và đạt tới mục tiêu có chất lượng cao; + Kế hoạch không chỉ là căn cứ để triển khai các hoạt động mà nó còn có vai trò làm căn cứ để kiểm tra, đành giá thành tích của đơn vị, tổ chức hay cá nhân. Do có tác dụng thiết thực của hoạt động kiểm tra nên kế hoạch được xem như là một công cụ quan trọng của quản lý. Kế hoạch tạo điều kiện cho người quản lý giám sát, kiểm tra, đánh giá và điều chỉnh việc thực hiện các hoạt động của cá nhân và các đơn vị trong tổ chức. - Tổ chức: Là cấu trúc của những người tập hợp lại thành nhóm hoạt động theo lý tưởng, mục tiêu xác định có tính chất bền vững lâu dài mà từng thành viên khi hoạt động đơn lẻ không thể thực hiện được ý tưởng mục tiêu đó. Thuật ngữ tổ chức có thể xác định theo những phương diện cụ thể nào đó, nhưng nó đều đồng thời thể hiện 3 phương diện: Tập hợp những người có cùng mục đích, nhiệm vụ Có sự phối hợp, hợp tác với nhau trong quá trình hoạt động. Có trật tự kỷ cương nền nếp. - Lãnh đạo: Bao hàm việc liên kết, liên hệ với người khác và động viên, hướng dẫn chỉ đạo họ hoàn thành nhiệm vụ để đạt được mục tiêu của tổ chức. Lãnh đạo là quá trình tác động và ảnh hưởng đến những hoạt động có liên quan đến công việc – nhiệm vụ của một nhóm thành viên. Lãnh đạo có thể hiểu là khả năng gây ảnh hưởng, động viên và chỉ dẫn, chỉ thị người khác nhằm đạt được mục tiêu mong muốn. - Kiểm tra:Là một chức năng quản lý thông qua đó một cá nhân hoặc một tổ chức theo dõi giám sát các hoạt động và tiến hành hoạt động sửa chữa nếu cần thiết.Theo thuyết hệ thống (Cyberneticque): Kiểm tra giữ vai trò liên hệ nghịch, là trái tim, mạch máu của hoạt động Quản lý. Có kiểm tra mà không đánh giá coi như không có kiểm tra, không có kiểm tra coi như không có hoạt động Quản lý. Như vậy các chức năng Quản lý gắn bó chặt chẽ với nhau, đan xen lẫn nhau, tương hỗ lẫn nhau, khi thực hiện chức năng này thường cũng có mặt các chức năng khác ở mức độ khác nhau, mối quan hệ chặt chẽ tác động ảnh hưởng lẫn nhau có thể mô tả qua sơ đồ sau. 13 Tổ chức Lập kế hoạch Lãnh đạo Kiểm tra Môi trường bên ngoài Môi trường bên trong Hình 1. Sơ đồ các chức năng Quản lý 1.2.2. Nhà trường và trường dạy nghề Nhà trường Nhà trường là một dạng tổ chức chuyên biệt đặc thù của xã hội, được hình thành từ nhu cầu mang tính tất yếu khách quan của xã hội, nhằm truyền thụ kinh nghiệm xã hội cần thiết cho từng nhóm dân cư nhất định trong cộng đồng xã hội. Nhà trường được tổ chức và hoạt động sao cho việc truyền thụ và lĩnh hội đó đạt được mục tiêu tồn tại và phát triển của cá nhân, phát triển cộng đồng và xã hội. Việc tổ chức các hoạt động nói trên được thông qua quá trình sư phạm (Quá trình giáo dục được tổ chức một cách khoa học), nhằm xây dựng và hoàn thiện nhân cách người học, mà những nhân cách đó là những tiêu chuẩn về đạo đức và năng lực của người học đáp ứng được những yêu cầu phát triển của xã hội mà không một dạng tổ chức nào trong xã hội khác với tổ chức nhà trường có thể thay thế được nó. Trường dạy nghề Trên thế giới, thuật ngữ trường dạy nghề (Vocational School) được hiểu theo nhiều cách khác nhau bởi vì hệ thống giáo dục, đào tạo nghề của các nước cónhững đặc thù khác nhau. Theo Tổ chức lao động quốc tế ILO: “Trường dạy nghề là nhà trường mang đặc điểm cung cấp các khóa đào tạo nhằm chuẩn bịđội ngũ những người lao động nghề nghiệp ở cấp trung học hoặc các cấp giáo dục cao hơn. Các 14 chức năng và mục tiêu của các trường dạy nghề có xu hướng chồng chéo; các thuật ngữ này thường được sử dụng đồng nghĩa trong các hệ thống giáo dục quốc dân”. Ở Australia, trường dạy nghềđược gọi là trường cao đẳng kỹ thuật, đã từng có hơn 20 trường đặc thù trong giáo dục đào tạo nghề nghiệp. Tuy nhiên hiện tại chỉ có 4 trường còn tồn tại vàđãđược đổi thành trường cao đẳng thương mại. Còn tại Canada, trường dạy nghềđôi khi được gọi là trường cao đẳng. Tuy nhiên, trường cao đẳngthườngđược nhắc tới nhiều hơn là một cơ sởđào tạo cung cấp các hợp phần cấu thành của bằng đại học, hoặc là các tín chỉ có thểđược chuyển đổi sang trường đại học. Theo Luật dạy nghềđược ban hành năm 2006 của Việt Nam, dạy nghề là hoạt động dạy và học nhằm trang bị kiến thức, kỹ năng và thái độ nghề nghiệp cần thiết cho người học nghềđể có thể tìm được việc làm hoặc tự tạo việc làm sau khi hoàn thành khóa học. Trường dạy nghềởđây là cơ sởđào tạo hay nhà trường cung cấp các hoạt động dạy nghề. Tuy nhiên, khi phân tích chi tiết hơn, thì cách định nghĩa này cần phải xem xét lại, bởi vì cho rằng mục đích của dạy nghề là giúp cho người học nghề có thể tìm được việc làm hoặc tự tạo việc làm, đây không phải là mục đích đúng đắn của dạy nghề bởi vì mục đích dạy nghề là cung cấp cho người học những nền tảng kiến thức, cũng như rèn luyện cho họ có kỹ năng, thái độ cần thiết để giúp họ có thể thực hiện được nhiệm vụ của một nghề nghiệp cụ thể. Vậy tóm lại, trường dạy nghề là các cơ sởđào tạo cung cấp các hoạt động dạy và học nhằm trang bị kiến thức, kỹ năng và thái độ nghề nghiệp cần thiết cho người học nghề thực hiện được nhiệm vụ của một nghề nghiệp cụ thể và phù hợp. Trường dạy nghềlà đơn vị sự nghiệp có thu, có tư cách pháp nhân, có con dấu và tài khoản riêng thuộc hệ thống giáo dục quốc dân, thành lập và hoạt động theo qui định của pháp luật. Trường dạy nghề có nhiệm vụ đào tạo đội ngũ công nhân kỹ thuật, kỹ thuật viên, nhân viên kỹ thuật, nghiệp vụ, đáp ứng nhu cầu về lao động qua đào tạo của các ngành kinh tế-xã hội. 1.2.3. Quản lý nhà trường Có nhiều tác giả quan niệm về quản lý nhà trường khác nhau: Theo tác giả Trần Kiểm "Quản lý nhà trường là thực hiện đường lối giáo dục của Đảng trong phạm vi trách nhiệm của mình, tức là đưa nhà trường vận hành theo nguyên lý giáo 15 dục, để tiến tới mục tiêu giáo dục, mục tiêu đào tạo đối với ngành giáo dục, với thế hệ trẻ và với từng học sinh”. Trong cuốn “Cơ sở lý luận của khoa học quản lý giáo dục" tác giả M.I.Kôn .Đa- Cốp đã viết:“Chúng ta hiểu quản lý nhà trường (công việc nhà trường) là một hệ thống xã hội - sư phạm chuyên biệt, hệ thống này đòi hỏi những tác động có ý thức, có kế hoạch và hướng đích của chủ thể quản lý đến tất cả các mặt của đời sống nhà trường, nhằm đảm bảo sự vận hành tối ưu về các mặt kinh tế- xã hội, tổ chức sư phạm của quá trình dạy - học và giáo dục thế hệ đang lớn lên”. Là một thiết chế đặc biệt của xã hội nên nhà trường cùng với công tác quảnlýtrường học là vô cùng quan trọng, bao gồm sự quản lý các tác động qua lại giữa trường học và xã hội đồng thời quản lý chính nhà trường. Người ta có thể phân tích quá trình giáo dục của nhà trường như một hệ thống gồm các thành tố và được biểu diễn bằng sơ đồ sau: M: Mục tiêu dạy học M N: Nội dung dạy học N P P: Phương pháp dạy học Th: Thầy QL Tr: Trò Th Tr ĐK: Điều kiện QL: Quản lý ĐK Hình2.Sơ đồ Quản lý các thành tố của quá trình dạy học Vai trò của người quản lý là phải làm sao cho hệ thống các thành tố vận hành liên kết chặt chẽ với nhau đưa đến kết quả mong muốn. Như vậy, quản lý nhà trường là tác động có định hướng, có kế hoạch của chủ thể quản lý lên tất cả các nguồn lực nhằm đẩy mạnh hoạt động của nhà trường theo nguyên lý giáo dục và tiến tới mục tiêu giáo dục, mà trọng tâm của nó là đưa hoạt động dạy và học tiến lên trạng thái mới về chất. Do vậy, công tác quản lý giáo dục nói chung, quản lý nhà trường nói riêng, gồm có quản lý các hoạt động trong nhà trường và các quan hệ giữa trường học với xã hội. 16 1.2.4. Đào tạo nghề Đào tạo nghề là những hoạt động nhằm cung cấp kiến thức, kỹ năng và thái độ cần có cho sự thực hiện có năng suất và hiệu quả trong phạm vi một nghề hoặc nhóm nghề. Nó bao gồm đào tạo ban đầu, đào tạo lại, đào tạo nâng cao, cập nhật và đào tạo liên quan đến công việc chuyên môn hóa. Nó có thể không cần thiết phải bao gồm các môn học chung 1.2.5. Đào tạo nghề xanh Trên thế giới cũng như Việt Nam, khái niệm Đào tạo nghề xanh (ĐTNX) vẫn chưa được định nghĩa một cách thống nhất. Tuy nhiên, ta có thể hiểu: Đào tạo nghề xanh là quá trình đào tạo nghề gắn liền với bảo vệ môi trường, tiết kiệm năng lượng, giảm phát thải khí nhà kính. Đào tạo nghề xanh có thể đạt được thông qua quá trình Xanh hóa đào tạo nghề - quá trình chuyển đổi công tác đào tạo nghề hiện tại thành công tác đào tạo nghề được kết hợp, gắn với bảo vệ môi trường, tiết kiệm năng lượng. 1.2.6. Kinh tế xanh Kinh tế xanh là nền kinh tế có mức phát thải thấp, sử dụng hiệu quả tài nguyên và hướng tới công bằng xã hội. Kinh tế xanh có các đặc điểm sau: - Ghi nhận giá trị và vai trò của đầu tư vốn tự nhiên; - Là trụ cột để giảm nghèo - Tạo ra việc làm và công bằng xã hội; - Sử dụng năng lượng tái tạo, công nghệ thay thế nhiên liệu hóa thạch; - Hướng tới lối sống đô thị bền vững 1.2.7. Kỹ năng xanh Hiện nay, trên thế giới vẫn chưa có sự thống nhất về danh mục các kỹ năng xanh cụ thể. Tuy nhiên, chúng ta có thể hiểu: Kỹ năng xanh là những kỹ năng được sử dụng trong nghề xanh hay là những kỹ năng gắn với những kiến thức, khả năng cần thiết để đáp ứng những đòi hỏi liên quan đến môi trường trong những hành vi nghề nghiệp tại một địa điểm làm việc cụ thể. Là hoạt động mang tính chất bền vững có ý nghĩa trong mỗi công việc hay lĩnh vực và năng lực cho các hoạt động nghề nghiệp bền vững là một thành phần không thể thiếu trong tổng thể các kỹ năng nghề nghiệp của mỗi cá nhân. 17 1.3. Tầm quan trọng của đào tạo nghề xanh đáp ứng nhu cầu nhân lực nền kinh tế xanh Đối mặt với những thách thức của biến đổi khí hậu do chính con người gây ra đã hướng tới một sự quan tâm mới là việc đòi hỏi phải phát triển một cách bền vững, và nó được ví như một phương tiện để thúc đẩy sự phát triển của con người. Tăng trưởng – khi theo đúng hướng - vẫn là cách hiệu quả để giúp người dân thoát nghèo. Nếu con đường tăng trưởng đi theo định hướng sai lầm thì sẽ tự giết chính mình, như việc suy thoái môi trường làm giảm năng suất và phúc lợi. Tổ chức hợp tác và phát triển kinh tế (OECD) đã lưu ý rằng "Tăng trưởng xanh đang được hỗ trợ như là một phương thức để theo đuổi tăng trưởng kinh tế và phát triển, trong khi ngăn chặn sự suy thoái môi trường, mất đa dạng sinh học và sử dụng tài nguyên thiên nhiên không bền vững "(OECD, 2010). Với sự quan tâm đặc biệt về hậu quả của biến đổi khí hậu do con người gây ra. Báo cáo Phát triển Thế giới 2010 của Ngân hàng Thế giới đã lập luận rằng, "Nếu chỉ tăng trưởng kinh tế thì khó có thể chống lại các mối đe dọa từ biến đổi khí hậu một cách nhanh chóng hay phù hợp, đặc biệt nếu nó vẫn làm gia tăng lượng các-bon và tăng tốc độ nóng lên toàn cầu. Vì vậy, chính sách khí hậu không thể được đưa ra như một sự lựa chọn giữa tăng trưởng và biến đổi khí hậu. Trong thực tế, các chính sách khí hậu thông minh là việc thúc đẩy phát triển, giảm thiểu rủi ro, và hỗ trợ tài chính cho việc chuyển đổi sang con đường tăng trưởng các-bon thấp"(Ngân hàng Thế giới, 2009). Stern (2010) cho rằng "Cuộc cách mạng công nghiệp mới và việc chuyển sang sự tăng trưởng các-bon thấp tạo ra một lối đi vô cùng hấp dẫn. Nó có khả năng đưa đến hai hoặc ba thập kỷ tăng trưởng thị trường cải tiến, sáng tạo, to lớn và đầy hứa hẹn cho những người tiên phong. Nếu đạt được sự tăng trưởng các-bon thấp sẽ có thêm nhiều dạng năng lượng sạch hơn, an toàn hơn và đa dạng sinh học hơn so với người tiền nhiệm của nó. " Đào tạo nghề xanh có thể quy về bốn loại bao gồm: - Xanh hóa quá trình đào tạo nghề hiện tại; - Đào tạo nghề trong các ngành chế tạo thiết bị, dụng cụ bảo vệ môi trường; 18 - Phát triển những ngành nghề mới xanh hóa (năng lượng mặt trời, năng lượng gió, năng lượng địa nhiệt, năng lượng thủy triều, nông nghiệp sinh thái, bảo vệ rừng…); - Quá trình đào tạo nghề giảm thiểu và ứng phó hiệu quả với biến đổi khí hậu. Yêu cầu đối với đào tạo nghề xanh trong các mô hình phát triển bền vững là phải tiến tới việc làm bền vững - đó là các cơ hội đạt được việc làm phù hợp và năng suất cho cả nữ và nam trong điều kiện tự do, bình đẳng, an sinh và tôn trọng nhân phẩm. Đặc trưng của việc làm bền vững là: Thu nhập thỏa đáng và có cơ hội phát triển; Đảm bảo quyền và tiếng nói của người lao động; Thực hiện cơ chế đối thoại xã hội; Đảm bảo an sinh xã hội. Để thực hiện được những mục tiêu thiên niên kỷ về giảm nghèo và bảo vệ môi trường thì sự gắn kết chặt chẽ giữa đào tạo nghề xanh và việc làm bền vững là một đòi hỏi tất yếu. Trên thực tế, có hoàn thành mục tiêu giảm nghèo - mà nòng cốt là việc làm bền vững, thì mới có điều kiện để bảo vệ tốt môi trường và ngược lại, có bảo vệ được môi trường thì giảm nghèo mới có chiều sâu và đảm bảo bền vững và quan trọng nhất là tạo ra một nguồn lực lượng lao động dồi dào đáp ứng được nhu cầu phát triển của nền kinh tế xanh. Chính vì vậy, không ai có thể phủ nhận được vai trò quan trọng của đào tạo nghề xanh đối với việc phát triển nền kinh tế xanh của mỗi quốc gia. 1.4. Nội dung quản lý nhà trường của người hiệu trưởng Là người quản lý nhà trường, người Hiệu trưởng phải xác định từ mục tiêu giáo dục: "Đào tạo con người Việt Nam phát triển toàn diện, có đạo đức, tri thức, sức khoẻ, thẩm mỹ, nghề nghiệp, trung thành với lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, hình thành và bồi dưỡng nhân cách, phẩm chất và năng lực của công dân đáp ứng yêu cầu xây dựng và bảo vệ Tổ Quốc”. Hoạt động quản lý nhà trường là một quá trình bao gồm nhiều nội dung, nhiều bước từ việc quán triệt mục tiêu, chương trình, kế hoạch đến khâu cuối cùng là kiểm tra đánh giá kết quả. Nhiệm vụ của giáo viên là giảng dạy, truyền thụ kiến thức cho học sinh cùng với việc giáo dục đạo đức cho các em. Nhiệm vụ của hiệu trưởng là quản lý đội ngũ giáo viên để giúp giáo viên hoàn thành tốt nhiệm vụ dạy học. 19 1.4.1.Trách nhiệm của người hiệu trưởng Hiệu trưởng là lãnh đạo của nhà trường trường, đại diện cho nhà trường về mặt pháp lý, có thẩm quyền cao nhất về hành chính và chuyên môn trong trường, chịu trách nhiệm, tổ chức và quản lý toàn bộ hoạt động của nhà trường. Như vậy vai trò của hiệu trưởng trong nhà trường vô cùng quan trọng; chính hiệu trưởng là người vừa có trách nhiệm vừa phát huy cao độ tính tích cực của người giáo viên, của cán bộ, công nhân viên. Xây dựng đội ngũ giáo viên, cán bộ, công nhân viên thành một khối đoàn kết nhất trí trong việc thực hiện nhiệm vụ dạy học. Hiệu trưởng quyết định đến thành công hay thất bại của nhà trường, cho nên phải chỉ đạo thực hiện các hoạt động của nhà trường theo đúng quan điểm của Đảng, chấp hành các chỉ thị, các nghị quyết và chịu trách nhiệm trước nhà nước về công tác quản lý nhà trường và chất lượng giáo dục học sinh. Một hiệu trưởng có trình độ chuyên môn tốt nếu kết hợp với khả năng tổ chức, chỉ huy và có uy tín phẩm chất tốt, công việc thực hiện sẽ đạt được kết quả cao hơn người có ít hoặc không có các yếu tố trên. 1.4.2. Nhiệm vụ của người hiệu trưởng nhà trường Hiệu trưởng là người chịu trách nhiệm quản lý và điều hành các hoạt động của nhà trường như sau: 1. Tổ chức thực hiện các quyết nghị của hội đồng trường đối với trường công lập. 2. Quản lý cơ sở vật chất, tài sản, tài chính của trường và tổ chức khai thác, sử dụng có hiệu quả các nguồn lực huy động được để phục vụ cho hoạt động dạy nghề theo quy định của pháp luật. 3. Thường xuyên chăm lo cải thiện điều kiện làm việc, giảng dạy và học tập cho cán bộ, giáo viên và người học. 4. Tổ chức và chỉ đạo xây dựng môi trường sư phạm lành mạnh; đảm bảo an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội trong nhà trường. 5. Thực hiện quy chế dân chủ trong nhà trường; thực hiện các chính sách, chế độ của Nhà nước đối với cán bộ, giáo viên và người học trong trường. 6. Tổ chức các hoạt động tự thanh tra, kiểm tra, kiểm định chất lượng dạy nghề theo quy định. Chấp hành các kiến nghị, quyết định về thanh tra, kiểm tra, kiểm định chất lượng dạy nghề của cơ quan, tổ chức có thẩm quyền. 20 7. Thực hiện đầy đủ và kịp thời chế độ báo cáo định kỳ và đột xuất theo quy định của pháp luật. Trên cơ sở các chức năng được giao trên, người hiệu trưởng là người chịu trách nhiệm chung cho tất cả các hoạt động của nhà trường gắn liền với quá trình dạy và học và các hoạt động liên quan. Nhiệm vụ cụ thể của người hiệu trưởng nhà trường là chịu trách nhiệm quản lý quá trình dạy và học, chỉ đạo xây dựng các kế hoạch chiến lược, phân công thực hiện các hoạt động diễn ra bên trong nhà trường cùng các hoạt động liên quan, đồng thời cũng là người tổ chức triển khai công tác kiểm tra đánh giá trong trường, tất cả nhằm đến việc hoàn thành sứ mạng của nhà trường, đáp ứng nhu cầu đào tạo nguồn nhân lực cho đất nước. 1.4.3. Nội dung quản lý đào tạo nghề xanh của hiệu trưởng Trong quá trình đào tạo nghề xanh, người hiệu trưởng đóng một vai trò rất quan trọng, bởi vì mọi hoạt động trong quá trình dạy và học cũng nhưng các hoạt động liên quan của nhà trường đều nằm trong sự quản lý của hiệu trưởng. Vì vậy, ta xem nghiên cứu và xem xét nội dung quản lý đào tạo nghề xanh của người hiệu trường trong trường dạy nghề. - Kế hoạch hóa: Kế hoạch luôn là khâu quan trọng tiên quyết. Trong khâu này, người hiệu trưởng phải xác định được mục tiêu cũng như chiến lược phát triển của đào tạo nghề xanh, từ đó đưa ra các hành động, các công việc để thực hiện ngay khi bắt đầu năm học mới. Tại đây, người hiệu trưởng phải xem xét các yếu tố ảnh hưởng đến công tác đào tạo nghề xanh, đưa ra các tiêu chí nhằm thực hiện và sau đó có thể tổng kết và đánh giá, rút ra những bài học kinh nghiệm để khắc phục sửa chữa những sai sót và đẩy mạnh tăng cường những yếu tố thành công. Những tiêu chí được đưa ra ở đây có thể là: - Đạt được những tiêu chuẩn trở thành trường xanh với những tiêu chí cụ thể. - Đạt được tỉ lệ cụ thể về xanh hóa chương trình giáo trình. - Tổ chức các hoạt động xanh trong và ngoài trường. - Tổ chức bồi dưỡng giáo viên về ý thức, kiến thức, kỹ năng xanh.. - Tổ chức:Trong khâu này, người hiệu trưởng sau khi xác định các mục tiêu cũng như chiến lược đào tạo nghề xanh, sẽ phân công trách nhiệm cũng như công việc cho từng bộ phận, cá nhân để thực hiện. Cần phải xác định chính xác để đảm bảo được tiến độ cũng như chất lượng. Như phân công các khoa chuyên ngành thực 21 hiện việc tích hợp xanh hóa vào chương trình đào tạo, các phòng chuyên môn lập kế hoạch cũng như thực hiện các hành động liên quan đến hoạt động xanh trong và ngoài trường, cũng như giao cho Đoàn Thanh niên, Hội sinh viên các đề tài nghiên cứu, tổ chức các câu lạc bộ, nhóm hoạt động xanh,.. Dự trù các nguồn kinh phí để thực hiện cũng là một trong những việc trọng yếu. - Lãnh đạo:Người hiệu trưởng dựa vào chức năng, quyền hạn cũng như trách nhiệm của mình phân công đôn đốc các bộ phận, cá nhân thực hiện các nhiệm vụ được giao qua nhiều cách khác nhau với nhiều nguồn lực khác nhau. Có thể thông qua các hình thức khen thưởng, hay kỷ luật để xử lý.Triển khai các bước thực hiện - Kiểm tra:Ngay từ khi bắt đầu triển khai, người hiệu trưởng phải tự mình đồng thời giao trách nhiệm cho bộ phận chuyên trách kiểm tra đôn đốc các hoạt động liên quan đến đào tạo nghề xanh nhằm đạt được các tiêu chí đề ra. 1.5.Kinh nghiệm quốc tế 1.5.1. Kinh nghiệm từ Đức Bối cảnh chính sách Những thách thức và ưu tiên chủ đạo cho một nền kinh tế xanh Những ưu tiên của Đức đối với bảo vệ khí hậu, trong phần mở rộng các biện pháp bảo vệ môi trường trước đó đã tồn tại hơn mời năm qua, với một mục tiêu chính là việc giảm lượng khí thải nhà kính. Các cam kết về môi trường của các cơ quan công quyền của Đức được thành lập bởi các "Chương trình tích hợp năng lượng và khí hậu" do Chính phủ Liên bang công bố vào năm 2007. Chính phủ Đức đã khẳng định các nguyên tắc của chương trình này được dùng như những mục tiêu đầy tham vọng bao gồm: - Hạn chế 40% lượng phát thải nhà kính vào năm 2020 so với đường cơ sở năm 1990; - Tăng trưởng 3 % hiệu suất năng lượng hàng năm; - Mở rộng năng lượng tái tạo đạt đến 18 % tổng thể cung ứng năng lượng tổng thể vào năm 2020, và 50% vào năm 2050; - Tăng cường sản xuất kết hợp năng lượng và nhiệt lên 25% vào năm 2020. 22 Thách thức của việc cắt giảm khối lượng lớn khí thải nhà kính tiến hành tập trung vào việc sử dụng năng lượng hiệu quả và sản xuất năng lượng sạch. Nó cũng có nghĩa việc chuyển dịch cơ cấu công nghiệp là cần thiết và vấn đề môi trường đang ngày càng ảnh hưởng đến cả những đổi mới của công nghệ và lối sống mỗi người dân. Các khoản đầu tư hỗ trợ tăng trưởng việc làm và thúc đẩy việc gia tăng 500.000 việc làm liên quan đến bảo vệ môi trường vào năm 2020 và 800.000 vào năm 2030. Tuy nhiên, một thách thức quan trọng là Đức chịu ảnh hưởng sự thay đổi nhân khẩu học, qua đó gây ảnh hưởng tiêu cực số lượng thanh niên đăng ký tham gia đào tạo nghề. Các chiến lược phản ứng môi trường và vai trò của phát triển kỹ năng Chiến lược môi trường chung Với tầm quan trọng ngày càng tăng, việc bảo vệ khí hậu đã trở thành yếu tố trọng tâm trong khuôn khổ chính sách môi trường tổng thể của Đức. Một số biện pháp và các công cụ đã được thực hiện trong vài năm qua, trong đó có nhiều biện pháp nằm trong Chương trình Bảo vệ Khí hậu Quốc gia năm 2000 và 2005. Tiếp tới là các biện pháp ảnh hưởng đến giao thông vận chuyển và các hộ gia đình. Chính sách bảo vệ khí hậu của Đức cũng bị ảnh hưởng bởi các chiến lược quốc gia về phát triển bền vững năm 2001. Mặc dù có sự đồng thuận rộng rãi ở Đức về các mục tiêu và nhu cầu bảo vệ môi trường và giảm lượng khí thải, cuộc tranh luận vẫn còn đang tiếp diễn cách thức tốt nhất để thực hiện . Trong nhiều thập kỷ, bảo vệ môi trường đã là trung tâm của sự phát triển chính sách công. Sự liên kết giữa pháp luật và việc gia tăng nhận thức có ảnh hưởng đến việc tái cơ cấu các ngành kinh tế của Đức và năng lực nghề nghiệp. Ngay từ đầu, chính sách về bảo vệ môi trường của Đức đã không chỉ được coi là một bước tiến cho việc đáp ứng điều kiện sống tốt hơn, mà cũng là một cơ chế để phát triển các cơ hội tiếp cận thị trường cho các nhà cung cấp các công nghệ và dịch vụ môi trường trong nước. Việc tung ra các chính sách môi trường đã được sử dụng để tạo ra việc làm mới và hỗ trợ tăng trưởng kinh tế. Khu vực dịch vụ và công nghệ môi trường hiện nay là một trong những khu vực kinh tế mũi nhọn của Đức, sử dụng 1,8 triệu người vào năm 2006 (4,5 % lực lượng lao động). Kết quả là, các công ty công nghệ môi trường của Đức được thành lập và thường là những đơn vị dẫn đầu. 23 Các chương trình chính sách dài hạn về xanh hóa nền kinh tế vì thế đã gắn kết với các tác động quan trọng trên cơ cấu nghề nghiệp và đào tạo nghề chính thức. Việc đào tạo lại xuyên suốt nền kinh tế trong hồi đáp tới xanh hóa tái xây dựng được tập trung chủ yếu vào hệ thống giáo dục và đào tạo, trong đó các khóa đào tạo trình độ chuyên môn kỹ thuật được gắn kết và các khóa đào tạo thêm và dào tạo cao hơn trong các dự án liên quan đến môi trường đã được phát triển. Phạm vi các khóa đào tạo nghề nối tiếp liên quan đến bảo vệ môi trường là khá đáng kể. Đây chủ yếu do sự thay đổi, làm mới liên tục của các khóa học đào tạo nghề, làm cho việc tích hợp các vấn đề bảo vệ môi trường là một nhiệm vụ ưu tiên quan trọng. Hồi đáp xanh cho cuộc khủng hoảng kinh tế hiện nay Chính phủ liên bang đã đưa ra hai gói kích thích kinh tế, trong tháng 11 năm 2008 và tháng 1 năm 2009 với tổng giá trị khoảng 100 tỷ Euro. Tỷ lệ của các gói kích thích đầu tư xanh hóa đạt khoảng 13 % - cao hơn so với các nước thành viên liên minh châu Âu (EU) khác, mặc dù không nhất thiết tập trung vào các vấn đề xanh. Trong gói đầu tiên, 3 triệu Euro được sử dụng để thúc đẩy việc xây dựng năng lượng hiệu quả và tái xây dựng các công trình từ năm 2009 đến 2011. Tổ chức cho vay tái xây dựng để đầu tư thêm 2,5 tỷ Euro cho việc vốn vay trong chương tình về cải tiến các tòa nhà năng lượng hiệu quả. Gói kích thích khác với 3 tỷ Euro được sử dụng cho việc hỗ trợ vốn vay với lãi suất thấp để đầu tư trong lĩnh vực cải tiến liên quan đến công nghệ năng lượng hiệu quả. Gói thứ hai, trị giá 6,5 tỷ Euro dùng thúc đẩy giáo dục, đặc biệt là về nghiên cứu năng lượng hiệu quả và tái xây dựng trong các trường học. Việc sử dụng năng lượng hiệu quả cũng được thúc đẩy thông qua ưu đãi thuế (khấu trừ thuế cao hơn) cho các dịch vụ nghề duy trì và hiện đại hóa các tòa nhà. Cả hai gói kích thích kinh tế cũng tập trung vào việc thúc đẩy nền kinh tếcácbon thấp với việc miễn thuế mở rộng cho xe ô tô đáp ứng tiêu chuẩn Euro 5 hoặc Euro 6. Hơn nữa, 0,5 tỷ Euro đã được phân bổ cho các phát triển các loại phương tiện dùng điện. Chiến lược phát triển các kỹ năng để đáp ứng với xanh hóa Nhu cầu kỹ năng trong các lĩnh vực môi trường chủ yếu được đáp ứng bằng cách tổ chức các khóa học đào tạo chính quy trong hệ thống đào tạo kép và đào tạo 24 đại học của Đức. Điều này sau một truyền thống lâu đời của ngành công nghiệp Đức khi tổ chức đào tạo kép thay vì đào tạo liên tục tại các doanh nghiệp. Việc xanh hóa nghề hiện có ở Đức đã ảnh hưởng đến phạm vi rất rộng các ngành nghề. Rõ ràng, tuy nhiên, mức độ mà các vấn đề môi trường được tích hợp khác nhau theo bề ngang dựa trên các loại công việc khác nhau. Mặc dù động cơ chính để thúc đẩy, khuyến khích quản lý và bảo vệ môi trường là việc tích hợp đào tạo các vấn đề môi trường vào giáo dục chính quy, một số các chương trình triển khai chính sách hỗ trợ học nghề lĩnh vực môi trường, các dự án thứ nghiệm đào tạo dạy nghề môi trường, nghiên cứu trong lĩnh vực môi trường. Tuy nhiên, lại xảy ra hiện tượng cô lập và không được tích hợp vào chiến lược tổng thể cho việc phát triển kỹ năng đáp ứng xanh hóa. Kỹ năng trong quá trình chuyển đổi sang nền kinh tế xanh Thay đổi cấu trúc xanh và nhu cầu đào tạo lại Tái cấu trúc xanh và tác động của nó trên thị trường lao động Chìa khóa để cải thiện năng lượng hiệu quả xuyên suốt nền kinh tế, kết hợp với việc tăng trưởng trong các mục tiêu tập trung năng lượng tái tạo và hạn chế phát thải khí nhà kính đang ảnh hưởng lớn đến hành vi của cả nhà sản xuất và người tiêu dùng. Các nhà cung cấp các sản phẩm công nghiệp và tiêu dùng đang mạnh mẽ theo đuổi mục tiêu cắt giảm khí thải nhà kính bằng cách tối ưu hóa quá trình sản xuất và các biện pháp sử dụng năng lượng hiệu quả. Minh chứng cho xu hướng này là các loại xe tiết kiệm nhiên liệu, các tòa nhà các-bon thấp, và năng lượng tái tạo được sử dụng trong nhiều cách hơn so với tưởng tượng . Ngành nông nghiệp cũng bắt đầu sử dụng các phương pháp sản xuất bền vững với môi trường hơn, giảm thiểu lượng chất thải và mức tiêu thụ nước. Tất cả các khu vực này tạo ra cơ hội kinh tế và ảnh hưởng đến yêu cầu mức độ nghề nghiệp và các kết quả đào tạo. Các công ty công nghệ môi trường Đức nói riêng cũng đã tận dụng các thị trường này, cả trong nước và nhanh chóng mở rộng ra thị trường toàn cầu. Khó có thể tìm thấy bất kỳ tỷ lệ nghề nghiệp hoặc hồ sơ nghề nghiệp hoàn toàn biến mất trong quá trình “xanh hóa” nền kinh tế. Đây là kết quả chính của hệ thống đào tạo, nơi đào tạo người học và sinh viên với việc làm linh hoạt trong thị trường lao động – với hệ thống đào tạo nghề kép tập trung vào việc chuyển giao các kiến thức cơ bản chứ không phải là năng lực 25 Hồi đáp kỹ năng Quá trình xanh hóa kỹ năng là một mục tiêu lớn cho hệ thống giáo dục và đào tạo. Có ba kênh chính – đào tạo nghề ban đầu, đào tạo nghề thường xuyên và đào tạo bậc đại học – được tổ chức một cách hệ thống và các doanh nghiệp cũng tham gia vào từng mức độ đào tạo. Việc đào tạo lại xuyên suốt nền kinh tế trong việc hồi đáp tới xanh hóa tái cấu trúc cũng như giữ vị trí chủ đạo trong hệ thống giáo dục và đào tạo. Mặt khác, với quy mô hạn chế của nó, sáng kiến của các doanh nghiệp lại được coi là đường ranh giới. Chương trình khuyến khích giáo dục đào tạo được triển khai, đào tạo trình độ chuyên môn kỹ thuật được cung cấp và các khóa đào tạo mới và đạo tạo nâng cao với các chủ đề liên quan đến môi trường cũng được phát triển. Ví dụ, phạm vi của các khóa đào tạo nghề thường xuyên liên quan đến bảo vệ môi trường hiện nay ra rất đang kể. Ngoài các loại mới về đào tạo, rất nhiều các khóa đào tạo đã có đang trở nên thực chất hơn do sự kết hợp của các yếu tố môi trường đào tạo. Hơn nữa, các doanh nghiệp có thể giúp người học bằng cách cho phép họ tham gia vào phương thức đào tạo “giáo dục tích hợp”, tức là thực hiện đào tạo nghề ban đầu cùng lúc với thực hiện khóa đào tạo đại học. Các nghề thay thế và nổi bật, nhu cầu kỹ năng liên quan Các nghề thay thế và nổi bật Cuốn danh mục nghề quốc gia BERUFENET đã phân biệt 36 mô tả công việc bao gồm "nghề nghiệp trong việc bảo vệ môi trường và thiên nhiên" qua các loại hình đào tạo. Phần lớn nội dung trong đó không mới do việc nó có sẵn hệ thống đào tạo đã được tạo lập. Các danh mục chính có thể được phân loại mới hay nổi bật là lĩnh vực nghề nghiệp bao gồm "các kỹ thuật trong lĩnh vực năng lượng tái tạo" với sáu hồ sơ nghề nghiệp mới được tạo lập chỉ trong những năm gần đây với quy mô lớn. Các ngành nghề khác có thể được phân loại là mới ngay cả khi nó chưa được liệt kê trong danh mục nghề quốc gia. Nhiều nghề trong số đó được đào tạo ở cấp độ đại học. Một loạt các đào tạo cấp độ đại học được cung cấp bởi các trường đại học nói chung và các trường đại học khoa học ứng dụng nói riêng. Các bộ kỹ năng cần thiết cho các ngành nghề khác nhau tùy theo loại công nghệ tái tạo: 26 - Năng lượng mặt trời: Nghiên cứu và phát triển (R&D), sản xuất, tư vấn và kinh doanh, lắp đặt; - Địa nhiệt: Hệ thống thủy phân nhiệt, hệ thống địa nhiệt; - Năng lượng gió: sản xuất tua bin gió, các dịch vụ kỹ thuật; - Nhiên liệu sinh học: nhà máy biogas, sản xuất dầu diesel sinh học; - Kết hợp nhiệt và điện năng: lắp đặt nhà máy kết hợp nhiệt và điện năng Kỹ năng cho những ngành nghề này được cung cấp thông qua hệ thống giáo dục chính quy, học nghề và chương trình đào tạo của công ty (xem nghiên cứu trường hợp). Do trong những năm gần đây trong các lĩnh vực toán học, kỹ thuật và khoa học tự nhiên tỷ lệ tốt nghiệp thấp đã tạo ra sự thiếu hụt khoảng 165.000 kỹ sư và kỹ thuật viên có trình độ cao trong năm 2006. Theo các doanh nghiệp, tình trạng thiếu kỹ năng đã làm hạn chế sự tăng trưởng trong lĩnh vực môi trường. Tuy nhiên, suy thoái kinh tế đã làm giảm tỷ lệ thiếu lao động và người ta cho rằng hiện nay ngành công nghiệp môi trường có thể được lấp đầy chỗ trống công việc một cách dễ dàng hơn. Vấn đề lớn nhất đối với các lĩnh vực môi trường vẫn là sự thiếu hụt lượng kỹ sư, những năm gần đây tỷ lệ tốt nghiệp cũng thấp và trong viễn cảnh ngắn hạn cũng cho thấy khó có sự thay đổi. Xanh hóa nghề hiện có Ở cấp độ đào tạo nghề kép, bảo vệ môi trường đã được tích hợp trong tất cả các quy định đào tạo nghề ban đầu, và qua đó việc xanh hóa toàn bộ đào tạo nghề kép có thể quan sát thấy được. Đối với các ngành nghề ngoài lĩnh vực môi trường, đào tạo môi trường tập trung vào kiến thức cơ bản trong việc tái chế rác thải và bảo tồn năng lượng. Các doanh nghiệp vẫn cung cấp kiến thức về môi trường cho người học nghề theo nhu cầu của họ một cách miễn phí. Trong một vài năm qua, quá trình xanh hóa đã đạt đến một mức độ lớn hơn, được xác định qua việc sửa đổi các chương trình đào tạo nghề. Các ví dụ bao gồm: - Kỹ thuật môi trường (sửa đổi năm 2002); - Nhà máy cơ khí cho vệ sinh, sưởi ấm và điều hòa không khí (sửa đổi năm 2003); - Kỹ thuật viên điện tử về năng lượng và kỹ sư dịch vụ xây (sửa đổi năm 2003); 27 - Thợ xây lò sưởi và hệ thống sưởi ấm không khí (sửa đổi năm 2006). Xanh hóa các ngành nghề hiện có trong một khuôn khổ đào tạo thường xuyên bao gồm các kỹ năng bổ sung có thể điều chỉnh được. Chúng bao gồm đào tạo cơ bản trong đó phổ biến các khía cạnh bảo vệ môi trường như xử lý và tái chế chất thải, bảo tồn năng lượng và pháp luật về môi trường cũng như đào tạo chuyên môn cho công việc chuyên sâu như chuyên gia môi trường, tư vấn viên năng lượng hoặc kỹ sư môi trường. Nhu cầu đào tạo chuyên sâu ảnh hưởng phần lớn bởi các quy định luật mới hoặc các công nghệ mới và nhu cầu tương ứng để thích ứng kỹ năng. Khi nhu cầu đào tạo nghề chuyên ngành môi trường thấp và người học nghề có nguy cơ bị đào tạo bó hẹp, điều đó có nghĩa việc tích hợp xanh hóa và duy trì trình độ đào tạo cơ bản trong định dạng hiện có là hiệu quả nhất. Vì vậy, lĩnh vực bảo vệ môi trường có khả năng được bao gồm như một khía cạnh liên ngành chủ yếu trong tương lai, trong chuyên môn hóa phụ thuộc vào trình độ khác. Xanh hóa chuyên sâu các ngành nghề có thể xảy ra trong các lĩnh vực sau đây: - Các ngành nghề nông nghiệp liên quan đến nông nghiệp hữu cơ; - Các ngành nghề liên quan giao thông hỗ trợ phương tiện di chuyển thân thiện với môi trường; - Các ngành nghề liên quan năng lượng tập trung vào năng lượng tái tạo và tiết kiệm năng lượng; - Các ngành nghề sản xuất từ vật liệu tái chế; - Các ngành nghề hóa học sử dụng các chất phân hủy sinh học; - Các ngành nghề liên quan xe cơ giới liên quan đến công nghệ động cơ đẩy thay thế. Hồi đáp kỹ năng Xuyên suốt nền kinh tế, trong những năm gần đây tất cả các ngành nghề đều đã được tích hợp với bảo vệ môi trường đến một mức độ nhất định. Lĩnh vực bảo vệ môi trường luôn luôn được tích hợp với các chuyên môn kỹ thuật được thêm vào trong đào tạo hiện có. Tại Đức, trình độ chuyên môn kỹ thuật để thực hiện một nghề nghiệp được tạo ra bởi ba kênh chính: - Hoàn thành một khóa đào tạo nghề ban đầu; - Đào tạo nghề thường xuyên 28 - Hoàn thành chương trình đại học. Do đào tạo nghề thường xuyên trình có thể đạt được trình độ chuyên môn hóa hoặc một trình độ chuyên gia. Các kỹ năng cũng có thể được mở rộng thông qua quá trình đào tạo phi chính thức tại nơi làm việc. Người học được đào tạo kiến thức cơ bản về kỹ thuật, kinh tế và khoa học như một điều kiện tiêu chuẩn. Quá trình xanh của nền kinh tế và hệ thống giáo dục trong định hướng chung cho nhu cầu cao hơn về lao động có tay nghề có mức độ tăng lên do sự gia tăng các yêu cầu kỹ thuật. Việc khuyến khích giáo dục và đào tạo, hỗ trợ xanh hóa nền kinh tế được ưu tiên. Ngoài các phương thức mới về đào tạo, nhiều khóa đào tạo hiện có đang trở nên xanh hơn do sự tích hợp các khía cạnh bảo vệ môi trường. Tuy nhiên, vẫn còn phạm vi cần được cải thiện. Nếu các dự báo tương lai cho tốc độ tăng trưởng của công nghệ môi trường được chứng minh là chính xác, thì cần phải có sự duy trì việc đào tạo nguồn lao động có tay nghề. Chính sách giáo dục của Đức được cho là đã "bỏ lỡ cơ hội" để gia tăng đầy đủ năng lực vì việc đã đánh giá thấp sự tăng trưởng cao của khu vực. Như trong trường hợp trước đó của quá trình chuyển đổi nhanh chóng, hệ thống giáo dục và đào tạo đã phản ứng chậm với sự thiếu hụt kỹ năng, và sẽ cần phải được giải quyết trong tương lai. Theo Luật Dạy nghề, một kỹ năng cụ thể cần được xác định trong nền kinh tế được hiện đại hóa hoặc việc tạo lập ra một quy chế mới để thực hiện. Trong năm 2006, Bộ Môi trường Liên bang bắt đầu một sáng kiến giáo dục mang tên "Môi trường tạo ra quan điểm", trong mối liên kết với các doanh nghiệp đến từ khu vực công nghệ môi trường/ năng lượng tái tạo. Kết quả là, 6.000 người học nghề được đào tạo bổ sung vào năm 2009. Sáng kiến này nhằm mục đích xác định các ngành nghề, kỹ năng và năng lực cần thiết của người học nghề cho lĩnh vực môi trường. Dự báo và giám sát các nhu cầu kỹ năng Chức năng dự đoán nhu cầu kỹ năng nghề là trách nhiệm của các đơn vị cung cấp đào tạo kỹ thuật được liệt kê ở trên trong ba khu vực: - Đào tạo nghề ban đầu: việc tạo ra một quy định đào tạo ban đầu mới hoặc hiện đại hóa quy định ban đầu sẵn có và các chương trình đào tạo tương ứng được thực hiện thông qua một quá trình đa cấp độ bao gồm người lao động, công đoàn, chính phủ liên bang và các nhà sử dụng lao động. Theo luật, một kỹ năng cụ thể cần 29 phải được xác định trong nền kinh tế được hiện đại hóa hoặc thành lập một quy chế đào tạo mới để thực hiện. Trong trường hợp các chủ đề môi trường mà có thể được phát triển bởi các Bộ liên bang về bảo vệ môi trường, Bảo tồn thiên nhiên và An toàn hạt nhân, các mô-đun đào tạo môi trường đặc biệt được xác định bởi sự đồng thuận giữa người sử dụng lao động và hiệp hội người lao động và Bộ Liên bang về Giáo dục và Nghiên cứu. Điều này sẽ tạo cơ sở cho sự phát triển của quy chế đào tạo của Cục liên bang về Dạy nghề và Hội nghị Thường vụ Bộ trưởng Giáo dục và Văn hoá. - Đào tạo nghề thường xuyên: quá trìnhxanh hóa chuyên môn hiện có thường xảy ra trong hệ thống đào tạo nghề thường xuyên. Người ta ước tính rằng 28.000 đến 35.000 nhà cung cấp tiếp tục đào tạo nghề trong năm 2002. Không có luật nào thực hiện việc điều hòa thị trường này và đánh giá về chất lượng hiếm khi được thực hiện. Việc thành lập các khóa học đào tạo thường xuyên mới hay hiện đại hóa các khóa đào tạo đã có chủ yếu được xác định và tổ chức bởi nhu cầu của doanh nghiệp. Đối với các nhà cung cấp tư nhân, các chương trình đào tạo là các sản phẩm "phải được bán ra" và do đó việc cung cấp bị ảnh hưởng bởi nhu cầu đối với các sản phẩm. Việc thay đổi công nghệ và quy định pháp luật mới là động lực chính cho việc đào tạo nghề thường xuyên. Hơn nữa, đào tạo thường xuyên thường được cung cấp bởi các nhà sản xuất thiết bị. Ví dụ, hãng Siemens đã xây dựng trung tâm đào tạo các tua bin gió của mình ngoài việc đào tạo nhân viên cho hãng mà còn cung cấp các khóa đào tạo sản xuất và an toàn cho chính những người lao động của khách hàng, là những người làm việc trong các tua-bin gió hoặc trong các trang trại tuabin gió. - Đào tạo cấp độ Đại học: nhu cầu cho các khóa đào tạo cấp độ đại học mới hoặc để đáp ứng với nhu cầu hiện hữu trong nền kinh tế hay việc hợp tác giữa các trường đại học và các doanh nghiệp có nhu cầu cho học viên được đào tạo đặc biệt. Các trường đại học có quyền quyết định thành lập các khóa đào tạo bởi vì họ nhận thức được nhu cầu tiềm năng, nhưng chưa có phân tích về điều này. Nội dung của các khóa học đại học được quyết định bởi các trường đại học. Chất lượng được đánh giá thường xuyên bằng cách xếp hạng các khóa đào tạo và các trường đại học. Kết luận 30 Một phát hiện quan trọng là thay vì tạo mới các ngành nghề xanh cụ thể, nhiều ngành nghề và chương trình đào tạo đã được điều chỉnh và tinh lọc nhằm xác định rõ những nhu cầu kỹ năng về việc tăng cường các khía cạnh xanh của ngành công nghiệp và kinh doanh chủ đạo cũng như các ngành công nghiệp sinh thái. Ở khía cạnh đó, các hồi đáp kỹ năng được hướng theo một cách tiếp cận tích hợp. Trọng tâm của cách tiếp cận tích hợp đảm bảo việc sử dụng linh hoạt các lao động có kỹ năng và tạo ra các cơ hội việc làm tốt hơn so với một nghề chuyên môn hóa. Để tăng cường việc cung cấp các kỹ năng xanh, cần phải được hướng đến việc tích hợp sâu hơn đối với các nghề phi môi trường và cần có chuyên môn nghề nghiệp cao hơn cho các lĩnh vực môi trường. Các đối tác xã hội đóng một vai trò quan trọng trong sự hình thành của các khóa học đào tạo, cả trong đào tạo kép và đào tạo đại học. Chúng hoạt động mạnh trong việc hình thành các nội dung của chương trình đào tạo mới. Sự hợp tác giữa Bộ Bảo vệ môi trường, Bảo tồn thiên nhiên và An toàn hạt nhân (BMU), Bộ Liên bang Giáo dục và Nghiên cứu (BMBF) và Viện Liên Bang Dạy nghề (BIBB) có thể được cải thiện. Các BMBF và BIBB chịu trách nhiệm chủ yếu về hệ thống giáo dục và đào tạo. BMU chỉ có thể cung cấp tài liệu học tập và giảng dạy, trong đó bao gồm rất nhiều kiến thức chuyên môn. Việc sử dụng các tài liệu này phải được đảm bảo với sự hợp tác tốt hơn. 1.5.2. Kinh nghiệm từ Hàn Quốc Bối cảnh chính sách Những thách thức và ưu tiên chủ đạo cho một nền kinh tế xanh Hàn Quốc đã trải qua một tốc độ tăng trưởng kinh tế nhanh chóng chưa từng có và đang là nền kinh tế lớn thứ 15 trên thế giới. Lượng phát thải khí CO2 của Hàn Quốc đang có xu hướng tăng lên cho dù tốc độ tăng đã giảm bớt kể từ sau cuộc khủng hoảng tài chính năm 1997, khi nền kinh tế Hàn Quốc phải trải qua quá trình tái thiết nền kinh tế. Tuy nhiên, trong số các nước OECD, Hàn Quốc xếp thứ sáu về khối lượng phát thải khí CO2và cũng xếp hạng cao về tỷ lệ tăng lượng phát thải khí CO2hàng năm ở mức 2.4ppm / năm (1997-2006) so với mức tăng trung bình toàn cầu 1.9ppm / năm. Lượng phát thải khí CO2 của Hàn Quốc cao do cơ cấu kinh tế và xã hội của đất nước phụ thuộc rất nhiều vào các lĩnh vực tiêu thụ nhiều năng lượng như sản 31 xuất và vận chuyển. Hàn Quốc là nước tiêu thụ năng lượng lớn thứ mười trên thế giới, với 97% mức tiêu thụ năng lượng được lấy từ các nguồn năng lượng nhập khẩu. Điều này cho thấy một tỷ lệ tiêu thụ năng lượng tương đối cao với hiệu quả năng lượng thấp. Trong năm 2006, ngành công nghiệp tiêu thụ 56% tổng số năng lượng. Giao thông vận tải có tốc độ tiêu thụ năng lượng gia tăng hàng năm cao nhất, nhưng do sự gia tăng của giá dầu kể từ đầu năm 2000, tốc độ gia tăng này đã bị chậm lại. Trong khi các quy định môi trường quốc tế về khí nhà kính đã được tăng cường kể từ sau Nghị định thư Kyoto năm 1997, thì những nỗ lực của Hàn Quốc nhằm giảm lượng khí thải CO2 khá yếu kém. Mạng lưới hành động vì khí hậu Châu Âu đã xếp hạng Hàn Quốc đứng thứ 48 trên 56 quốc gia trong việc giải quyết biến đổi khí hậu toàn cầu trong năm 2007. Bộ Chỉ số Các-bon hóa thấp (2005) cũng chỉ ra rằng Hàn Quốc cần khẩn trươngcó những hành động để giảm lượng phát thải khíCO2 trong việc ứng phó với biến đổi khí hậu toàn cầu. Các chiến lược phản ứng môi trường và vai trò của phát triển kỹ năng Chiến lược môi trường chung Hàn Quốc đã tạo ra một khuôn khổ quy định và pháp lý, với nhiều giải pháp chính sách khác nhau để đáp ứng việc gia tăng áp lực của cộng đồng quốc tế đối với việc cắt giảm khí nhà kính. Kế hoạch tổng thể ứng phó Biến đổi khí hậu quốc gia ngắn hạn (2009-12) và dài hạn (2013-30) với tầm nhìn hướng tới mục tiêu tăng trưởng xanh các-bon thấp bao gồm dự báo và giám sát biến đổi khí hậu, và các chương trình ứng phó, đánh giá tác động và mức độ tổn thương . Trong năm 2009, Chính phủ đã công bố mục tiêu hạn chế khí nhà kính trung hạn tới năm 2020 và đã bắt đầu quá trình xây dựng đồng thuận quốc gia thông qua tham vấn các chuyên gia, các cuộc điều tra công khai, và điều trần công khai với các bên liên quan khác nhau. Ba kịch bản giảm nhẹ đến năm 2020 được đề xuất trong đó có nội dung giảm lượng khí thải tương ứng 21%, 27% và 30% . Về chính sách năng lượng, Kế hoạch cơ bản năng lượng quốc gia đầu tiên 2008-30, đặt mục tiêu để tăng tỷ lệ điện năng được tạo ra bởi các nhà máy điện hạt nhân từ 24% trong năm 2008 lên 40% vào năm 2030. Ngoài ra, Chính phủ dự kiến tỷ lệ phần trăm điện được tạo ra bởi năng lượng tái tạo sẽ tăng từ 2,49% trong năm 2008 lên 11% vào năm 2030. 32 Chính phủ có cung cấp một khoản kinh phí bù đắp cho sự chênh lệch giữa giá điện nói chung và điện năng sản xuất từ các nguồn năng lượng tái tạo – với mức giá sản xuất thường tốn kém hơn. Chính phủ đã trợ cấp khoảng 60% chi phí lắp đặt hệ thống năng lượng mặt trời cho gia đình. Từ năm 2004 đến 2008, có tổng cộng 24.000 hộ gia đình nhận được trợ cấp này. Mục đích ban đầu là hỗ trợ 100.000 hộ vào năm 2012, nhưng trong năm 2009 chương trình này kết hợp với các chương trình Nhà Xanh, trong đó có một mục tiêu trang bị hệ thống năng lượng tái tạo cho một triệu hộ gia đình đến năm 2020. Thông qua các biện pháp chính sách liên quan đến năng lượng bao gồm Quản lý năng lượng qua hệ thống các mục tiêu, Nguồn năng lượng sạch mở rộng và việc thực hiện Lộ trình điện lưới thông minh quốc gia, Chính phủ dự kiến đến năm 2020 sẽ cắt giảm tổng số 932.900.000 tấn khí nhà kính. Hơn nữa, các biện pháp chính sách năng lượng dự kiến tới năm 2020 sẽ tạo ra 149.889 việc làm mới trong các lĩnh vực liên quan đến năng lượng. Hồi đáp xanh cho cuộc khủng hoảng kinh tế hiện nay Năm 2009 Ủy ban về tăng trưởng xanh được lập ra và đã được điều phối chính sách và chiến lược giữa các bộ ngành khác nhau và văn phòng chính phủ bao gồm cả Kế hoạch cơ bản năng lượng quốc gia đầu tiên (2008); Chiến lược tăng trưởng xanh các-bon thấp (2008); Kế hoạch ứng phó biến đổi khí hậu (tháng 9 năm 2008); Kế hoạch nghiên cứu và phát triển công nghệ xanh (2009); Chiến lược và tầm nhìn phát triển công nghiệp chế tạo tăng trưởng mới (2009). Trong tháng 7 năm 2009, kế hoạch 5 năm Tăng trưởng xanh được công bố, trong đó nhấn mạnh đến kế hoạch hành động trung hạn thực hiện chiến lược tăng trưởng xanh. Kế hoạch dự định để chuyển đổi chiến lược thành cụ thể hơn và các sáng kiến chính sách hoạt động hướng tới việc đạt được "tăng trưởng xanh" trong giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2013. Tổng kinh phí là 83,6 tỷ USD, chiếm khoảng 2% tổng GDP. Ngoài ra, Luật cơ bản cho tăng trưởng xanh hiện đang được Quốc hội xem xét. Tầm nhìn Tăng trưởng xanh Hàn Quốc là hướng đến việc Hàn Quốc sẽ trở thành quốc gia xếp thứ năm vào năm 2050 về chỉ số cạnh tranh xanh, trong đó bao gồm các chỉ số cac-bon hóa thấp và chỉ số xanh công nghiệp hóa. Để đáp ứng tầm nhìn, chiến lược đề xuất cho việc thực hiện bao gồm các biện pháp chính sách để 33 thích ứng và giảm thiểu biến đổi khí hậu, độc lập an ninh năng lượng, phát triển các ngành công nghiệp công nghệ xanh mới, và cải thiện giao thông xanh và chất lượng cuộc sống. Dự án The Green New Deal là một sáng kiến nhằm kết hợp các sáng kiến tăng trưởng xanh với các chiến lược để đối phó với tình trạng thất nghiệp do khủng hoảng tài chính gần đây. Ba lĩnh vực cốt lõi là: (i) đầu tư cơ sở hạ tầng xã hội xanh (như mạng lưới giao thông xanh, trường học, thư viện, công viên, vv); (ii) công nghệ công nghiệp các-bon thấp / hiệu suất cao; và (iii) các sáng kiến hỗ trợ lối sống thân thiện với môi trường. Chiến lược phát triển các kỹ năng để đáp ứng với xanh hóa Các sáng kiến khuyến khích nền kinh tế xanh nhận được rất nhiều hỗ trợ từ chính phủ. Điều này mang lại lợi thế của việc tạo ra các nỗ lực phối hợp tập trung và thực hiện hiệu quả trong khoảng thời gian ngắn. Chính phủ cũng tập trung đầu tư vào việc giáo dục sinh viên đại học, trong đó có sinh viên tốt nghiệp, xác định họ như nhóm mục tiêu chính để phát triển kỹ năng và chính sách giáo dục theo sáng kiến tăng trưởng xanh. Đào tạo nghề đã không tập trung vào việc làm xanh - trong thực tế chỉ có 10% người lao động nhận hỗ trợ đào tạo nghề thất nghiệp (khoảng 12.000) đã được đào tạo trong ngành công nghiệp xanh. Sự phát triển của công nghệ xanh ước tính tạo ra 481.000 việc làm vào năm 2012 và 1,18 triệu việc làm vào năm 2020. Năm 2002, Trung tâm Giáo dục Môi trường Hàn Quốc (KEEC) được thành lập. KEEC liên kết với Liên đoàn các phong trào môi trường Hàn Quốc, là phong trào môi trường phi chính phủ lâu đời nhất và lớn nhất ở Hàn Quốc. KEEC tập trung vào thanh niên và thúc đẩy năng lực xanh cũng như nâng cao nhận thức về môi trường, thái độ đối với môi trường, và các kiến thức và kỹ năng xanh. Ngoài ra, KEEC đã cung cấp cho các giảng viên và các chương trình đào tạo liên quan lĩnh vực bảo vệ môi trường cho cộng đồng (ví dụ, các lớp đào tạo giảng viên về môi trường và hướng dẫn sinh thái), để hỗ trợ mục tiêu "giáo dục môi trường cho tất cả mọi người" của KEEC. Kỹ năng trong quá trình chuyển đổi sang nền kinh tế xanh Thay đổi cấu trúc xanh và nhu cầu đào tạo lại Hàn Quốc chưa có một hệ thống toàn diện để xác định nhu cầu kỹ năng. Cho đến nay, các phương tiện chính để xác định nhu cầu các kỹ năng nổi bật là thông 34 qua các cơ quan khác nhau của Hội đồng khu vực Phát triển nguồn nhân lực (SCHRD). Bắt đầu với ba SCHRDs vào năm 2003, hiện nay đã có 23 SCHRDs bao gồm cả năng lượng tái tạo mới được thành lập và tài chính xanh SCHRDs. Tất cả các SCHRDs xanh sẽ tiển khai cuộc khảo sát kỹ năng cho các doanh nghiệp thành viên của họ để đánh giá thay đổi kỹ năng, nhu cầu kỹ năng và những khoảng cách nguồn lực trong các ngành công nghiệp tương ứng. Tái cơ cấu giáo dục bậc cao đang diễn ra để đáp ứng các nhu cầu xanh hóa nghề nghiệp, đặc biệt cho các kỹ thuật viên trung cấp. Trường Cao đẳng Bách khoa Hàn Quốc đã tiến hành đánh giá nhu cầu giáo dục và tái cơ cấu chương trình giảng dạy của mình để phục vụ và đáp ứng cho nhu cầu kỹ năng của các sáng kiến tăng trưởng xanh gần đây. Cho đến gần đây, việc cung cấp tổng thể các kỹ năng trong các lĩnh vực môi trường đã vượt quá nhu cầu. Đặc biệt, tình trạng thừa cung của những người có bằng cấp cao đã trở thành một vấn đề đang lo ngại bởi vì nhiều công việc liên quan đến môi trường đều có tay nghề thấp, trong môi trường làm việc kém. Các lĩnh vực môi trường đang bắt đầu tái cấu trúc, và do đó các kỹ năng cấp cao hơn và chiến lược phát triển kỹ năng sẽ nảy sinh nhu cầu. Hồi đáp kỹ năng Các tổ chức và trung tâm dạy nghề vẫn cung cấp các khóa đào tạo truyền thống và vài trung tâm dạy nghề hiện đang đào tạo lại người lao động bị ảnh hưởng bởi tăng trưởng xanh. Mặc dù nhiều chương trình bao gồm cả "xanh" trong tên khóa đào tạo nhưng nội dung thì lại không có liên quan đến kỹ năng xanh. Trong khi chiến lược vàcác biện pháp chính sách đa dạng đã được ban hành ở cấp quốc gia, nó sẽ mất một thời gian dài để thực hiện các chính sách tại các trung tâm đào tạo địa phương và cấp cơ sở. Trong năm 2009, Bộ Lao động khởi xướng một chương trình mới được gọi là Trung tâm đổi mới giáo dục và đào tạo nghề, cung cấp giáo dục và đào tạo nghề dựa trên kỹ năng xác định bởi các SCHRD. Ví dụ, với sự hỗ trợ từ chương trình này, các SCHRD ngành phương tiện giao thông sẽ cung cấp đào tạo kỹ năng phát triển các phương tiện giao thông thân thiện với môi trường. Một số chiến lược hỗ trợ của chính phủ đã được đề xuất nhằm tăng cường kỹ năng và năng lực xanh cho người lao động trong các khu vực đang xanh hóa. Chính 35 phủ sẽ hỗ trợ chi phí đào tạo và trợ cấp thu nhập cho các doanh nghiệp cung cấp cho nhân viên của họ những cơ hội đào tạo để chuẩn bị cho nhu cầu kỹ năng xanh. Các nghề thay thế và nổi bật, nhu cầu kỹ năng liên quan Các nghề thay thế và nổi bật Dịch vụ Thông tin tuyển dụng Hàn Quốc đã công bố danh sách 55 "thế hệ nghề nghiệp mới”. Được xác định là có liên quan đến Dự án động lực tăng trưởng tương lai cơ với ba hạng mục: các ngành công nghiệp công nghệ xanh (ví dụ, phát triển viên quang điện và năng lượng gió, kiểm toán khí nhà kính, kỹ sư đèn LED, các phát triển viên pin nhiên liệu cho vận chuyển xanh) ; các ngành công nghiệp hội tụ tiên tiến (ví dụ, nghiên cứu viên/ phát triển viên công nghệ Nano; nghiên cứu viên / phát triển viên Robot; nghiên cứu viên giao diện người dùng); và các ngành công nghiệp dịch vụ có giá trị cao (ví dụ, chuyên gia tin-sinh học; phát triển viên thực phẩm). Danh mục công nghiệp công nghệ xanh có liên quan đến tăng trưởng xanh nhiều nhất. Ngành nghề khác mới dự kiến sẽ xuất hiện do quá trình xanh hóa nền kinh tế bao gồm các nghiên cứu viên tế bào hydro, kỹ sư hệ thống địa nhiệt và nhà môi giới các-bon. Công nghệ xanh được rằng sẽ tạo ra cơ hội việc làm bền vững hơn cho công nhân kỹ thuật và chuyên nghiệp. Sự phát triển của công nghệ xanh được ước tính sẽ tạo ra 1,18 triệu việc làm vào năm 2020. Xanh hóa nghề hiện có Giao thông vận tải và xây dựng là hai lĩnh vực chính đòi hỏi cấp thiết quá trình xanh hóa bởi vì đây là hai lĩnh vực chịu ảnh hưởng nhiều nhất bởi các biện pháp chính sách và quy định mội trường và năng lượng mới. Ví dụ, trong ngành công nghiệp xây dựng, kiến trúc sư sẽ được đòi hỏi nhiều kiến thức hơn trong thiết kế và xây dựng sinh thái thân thiện, kỹ sư nhiệt cần được đào tạo về tiết kiệm năng lượng và hệ thống sưởi ấm thiết kế hiệu quả, và kế toán sẽ đòi hỏi một sự hiểu biết tốt hơn về các chi phí và lợi ích của các cơ sở môi trường , thiết bị và quy trình. Trong khi việc làm xanh trong sản xuất và dịch vụ sẽ tăng tương ứng 4,5%và 12,1%, việc làm xanh trong nông nghiệp, khai thác thủy hải sản và khai thác mỏ sẽ giảm 3,4%. Sự cắt giảm việc làm trong các lĩnh vực này sẽ là do việc giảm tổng thể trong việc làm có tay nghề thấp. Do đó, chiến lược giáo dục và đào tạo cho nông nghiệp, khai thác thủy hải sản và khai thác mỏ cần được giải quyết nâng cấp trình 36 độ kỹ năng của người lao động hiện nay trong các lĩnh vực này. Người nông dân cũng cần được đào tạo trong việc ứng phó với các tác động của biến đổi khí hậu đối với cây trồng cũng như phục vụ cho nhu cầu ngày càng tăng của người tiêu dùng đối với các sản phẩm bền vững và hữu cơ. Hồi đáp kỹ năng Các trung tâm cải cách đào tạo nghề đã được thành lập để đáp ứng với nhu cầu kỹ năng xanh mới và cộng tác với các SCHRD về Năng lượng mới và năng lượng tái tạo (NRE SCHRD), SHCRD về Tài chính xanh. NRE SCHRD sẽ cung cấp các chương trình đào tạo nghề về kỹ năng liên quan đến năng lượng mới và năng lượng tái tạo cho người lao động hiện tại. Chương trình bao gồm các khóa đào tạo ngắn hạn (1-2 ngày) với các mảng thiết kế năng lượng mặt trời, thực hành máy bơm địa nhiệt và năng lượng mặt trời cũng như năng lượng tái tạo. SCHRD tài chính xanh cung cấp các lời khuyên về đầu tư tài chính xanh như các xu hướng công nghiệp xanh, phân tích rủi ro, đầu tư trách nhiệm xã hội và tài chính xanh. Có hai ví dụ về các chương trình giáo dục dành cho sinh viên tốt nghiệp đại học với chứng chỉ nghiên cứu môi trường. " Chương trình giáo dục thiết kế và vận hành thiết bị chuyển hóa chất thải thành năng lượng " dành cho sinh viên tốt nghiệp đại học chưa có việc làm, cung cấp cho họ những kiến thức và kỹ năng mới để cải thiện việc làm của họ. "Chương trình giáo dục chuyên gia quản lý khí thải nhà kính" là một chương trình giáo dục do chính phủ tài trợ để phát triển các chuyên gia trong tư vấn và quản lý khí nhà kính. Các nhu cầu kỹ năng cho ngành nghề xanh mới và nổi bật cũng chưa được định lượng. Dựa trên báo cáo của Bộ Lao động “Chiến lược để mở rộng việc làm xanh", các bước tiếp theo của điều tra nhu cầu kỹ năng đào tạo nghề sẽ có sự phân loại mới, bao gồm các ngành công nghiệp xanh mới nổi. Dự báo và giám sát nhu cầu kỹ năng Bộ Lao động và Bộ Giáo dục cùng báo cáo về nhu cầu nhân lực và dự báo nguồn cung tại cấp quốc gia trong thời gian mỗi hai năm. Dự báo nguồn nhân lực quốc gia này tập trung vào số lượng dự kiến của công việc trong một lĩnh vực, nhưng cung cấp thông tin về các loại kỹ năng và kiến thức cần thiết khá hạn chế. Viện Nghiên cứu Giáo dục và Đào tạo Hàn Quốc đã triển khai một dự án sẽ thiết kế 37 và thực hiện một cuộc điều tra quốc gia mới, đặc biệt tập trung vào các nhu cầu kỹ năng. Từ khi khảo sát nhu cầu đào tạo nghề quốc gia được dựa trên việc phân loại các ngành công nghiệp, cung cấp một cái nhìn tổng quan về các nhu cầu kỹ năng xuyên suốt tất cả các ngành công nghiệp, nhưng không phản ánh cụ thể những thay đổi gần đây trong kỹ năng xanh, việc làm xanh và các nền công nghiệp xanh. Các SCHRDs đang có kế hoạch nhằm xác định và theo dõi những thay đổi kỹ năng và nhu cầu đào tạo nghề trong các ngành công nghiệp được lựa chọn. Kết luận Các chuyên gia dự đoán rằng số lượng việc làm xanh sẽ tăng nhanh hơn so với việc làm không xanh tại Hàn Quốc, mặc dù đây là một ước lượng gần đúng dựa trên dữ liệu hiện có. Một số ngành công nghiệp như ngành công nghiệp ô tô đã cố gắng đánh giá các kỹ năng cần thiết phù hợp với nền kinh tế xanh. Tuy nhiên, tại Hàn Quốc, chưa có một hệ thống toàn diện để xác định cụ thể nhu cầu kỹ năng xanh. Trong khi hội đồng ngành (SCHRDs) đã không chuẩn bị tốt hoặc chưa kinh nghiệm trong việc thực hiện các khảo sát kỹ năng, họ sẽ đóng một vai trò quan trọng trong việc xác định các nhu cầu kỹ năng xanh hiện tại và tương lai - đặc biệt là các SCHRDs về Tài chính Xanh, Năng lượng mới và năng lượng tái tạo. Kể từ khi đạt được tăng trưởng kinh tế nhanh chóng trong vòng bốn thập kỷ qua, chủ yếu là sản xuất và ngành công nghiệp hóa chất nặng, lượng khí thải CO2 của Hàn Quốc đã tăng mạnh. Hàn Quốc đã từng không quan tâm xem xét đến vấn đề môi trường khi cố gắng đạt được sự phát triển kinh tế nhanh chóng và bất chấp các nỗ lực quốc tế đối với sự phát triển bền vững với môi trường cho tới những năm gần đây. Tuy nhiên, trong năm 2008, Chính phủ Hàn Quốc đã thông qua một kế hoạch quốc gia đầy tham vọng cho tăng trưởng xanh mà mục tiêu tăng trưởng kinh tế hài hòa với môi trường bền vững. Kế hoạch tăng trưởng xanh quốc gia 5 năm và Ủy ban về tăng trưởng xanh đã chứng minh những nỗ lực của sự thay đổi chính sách hiện tại hướng tới tăng trưởng xanh. 1.5.3. Kinh nghiệm từ Trung Quốc Bối cảnh chính sách Những thách thức và ưu tiên chủ đạo cho một nền kinh tế xanh 38 Trung Quốc hiện đang là nước đứng thứ hai trên thế giới và chỉ đứng sau Mỹ về lượng phát thải khí nhà kính, với lượng khí thải tạo ra chủ yếu qua việc đốt nhiên liệu hóa thạch. Trung Quốc được dự đoán sẽ rất nhanh vượt Mỹ trong tương lai gần và trở thành nước phát thải lớn nhất trên thế giới. Thế giới đang chứng kiến sự gia tăng sản lượng thép trong những năm gần đây của Trung Quốc, nhưng lại đứng sau các nhà sản xuất lớn khác về hiệu quả năng lượng, lượng khí thải các-bon và chất thải. Sự thay đổi hướng tới một nền kinh tế xanh hơn ở Trung Quốc sẽ đòi hỏi người lao động để phát triển kỹ năng xanh mới, đòi hỏi một sự điều chỉnh chiến lược phát triển các kỹ năng và các chương trình đào tạo. Một phần quan trọng trong những thách thức cần phải được thực hiện trong các lĩnh vực đào tạo nghề đặt ra là phải cung cấp đào tạo cho tổng 80% tất cả ngành nghề. Đào tạo trình độ đại học cũng chỉ cung cấp một phần của giải pháp, phần lớn việc làm trong doanh nghiệp và công nghiệp xanh dự kiến sẽ được thực hiện bởi quá trình đào tạo người lao động phi đại học. Do đó đào tạo nghề là rất quan trọng trong việc tạo ra một lực lượng lao động có thể đáp ứng nhu cầu kinh doanh ngay lập tức và đáp ứng con đường đạt được những chứng chỉ cao hơn trong việc làm xanh. Nghề nghiệp xanh là một khái niệm rất mới ở Trung Quốc và do đó có rất ít trình độ chuyên môn đã được thông qua. Trung Quốc cần phải đảm bảo rằng việc làm xanh cung cấp tài chính và cơ hội đầy đủ cho người lao động, trong một số vai trò trên danh nghĩa môi trường như tái chế thiết bị điện tử được đặc trưng bởi điều kiện làm việc kém và tiếp xúc với các chất độc hại. Điều đó tạo ra nhu cầu cần phải nghiên cứu sâu rộng hơn và thu thập dữ liệu để dự đoán các nhu cầu kỹ năng tương lai của thị trường lao động và các cơ chế để lường trước được cần phải được tăng cườngnhững kỹ năng hiện tại. Các chiến lược phản ứng môi trường và vai trò của phát triển kỹ năng Chiến lược môi trường chung Hiện có hơn 300 văn bản pháp luật về môi trường ảnh hưởng đến các doanh nghiệp Trung Quốc, chủ yếu thuộc các mục tiêu bao trùm việc thúc đẩy phát triển bền vững, nhưng có tác động tích cực về biến đổi khí hậu, bao gồm bảo vệ môi trường và bảo tồn năng lượng. Sự theo đuổi phát triển bền vững chủ yếu gắn với 39 việc bảo vệ môi trường. Hội đồng Nhà nước Trung Quốc đã công bố năm 2020 Trung Quốc sẽ cắt giảm cường độ phát thải CO2 40-45 % so với mức năm 2005. Trong năm 2007, Trung Quốc đã thành lập Nhóm quốc gia dẫn đầu để đối phó với biến đổi khí hậu với mục đích: - Cắt giảm lượng tiêu thụ năng lượng năm 2020 với 20% so với năm 2005; - Tăng cường sử dụng năng lượng tái tạo với lượng 10% tổng mức tiêu thụ năng lượng năm 2010; - Tăng độ che phủ của rừng lên 20% năm 2010. Hiệu quả sử dụng năng lượng của Trung Quốc ngày càng tăng, với mức tiêu thụ năng lượng giảm gần 50 phần trăm từ năm 1990 đến 2005. Mục tiêu hiện nay là Trung Quốc sẽ sử dụng năng lượng từ than đá với việc hầu như không phát thải lượng phát thải khí nhà kính trong thập kỷ tới. Phản ứng xanh cho cuộc khủng hoảng kinh tế hiện nay Cuộc khủng hoảng kinh tế dẫn đến sự sụt giảm mạnh mẽ trong sản xuất công nghiệp ở Trung Quốc. Các gói kích thích kinh tế do Chính phủ Trung Quốc bao gồm đầu tư nhằm vào các biện pháp hướng tới một nền kinh tế xanh. Trong tháng 11 năm 2008, 51 tỷ USD đã được chỉ định để bảo tồn sinh học và bảo vệ môi trường như là một phần của một gói mở rộng đầu tư (585 tỷ USD); Bộ Bảo vệ Môi trường đã báo cáo rằng tài chính đã được chi cho việc kiểm soát năng lượng tái tạo và các ngành công nghiệp gây ô nhiễm. Trong thời gian phục hồi kinh tế, Chính phủ tập trung vào năng lượng hiệu quả, mở rộng hệ thống đường sắt chuyên chở hàng hóa, xây dựng hệ thống truyền tải lưới điện thông minh, năng lượng gió, năng lượng mặt trời và nhiên liệu sinh học. Các trọng tâm chính là nâng cấp cơ sở hạ tầng công cộng, công trình công cộng và trang bị thêm phương giao thông công cộng để có thể vận chuyển nhanh chóng. Chiến lược phát triển các kỹ năng để đáp ứng với xanh hóa Giáo dục và đào tạo nghề Trung Quốc (VET) bao gồm ở ba cấp độ: sơ cấp nghề, trung cấp nghề và cấp đại học. Hệ thống dạy nghề cung cấp hầu hết các lao động có tay nghề theo yêu cầu của các khu vực việc làm xanh. Có khoảng 50% học sinh trường trung học phổ thông theo học các trường kỹ thuật và dạy nghề, nhằm mục đích trang bị cho học sinh sau khi tốt nghiệp những kỹ năng làm việc thực tế, trong khi phần còn lại thì tham gia vào các trường trung 40 học phổ thông để đạt được những kỹ năng cho công việc phổ thông và đào tạo cao hơn. Các trường trung cấp dạy nghề ngoài những khóa đào tạo toàn thời gian từ hai đến bốn năm còn cung cấp các khóa đào tạo ngắn hạn, cung cấp các dịch vụ đào tạo và đào tạo tiền công vụ. Đào tạo dạy nghề được quản lý bởi Bộ Giáo dục thông qua các trường kỹ thuật, trường dạy nghề và các trường cao đẳng kỹ thuật đào tạo tiền công vụ, trong khi Bộ Nhân lực và An sinh xã hội giám sát các trường công nhân kỹ thuật đào tạo ở cấp trung cấp nghề. Trong khi các trường kỹ thuật là các trường thương mại kỹ thuật liên quan đến Vụ kỹ thuật, các trường trung cấp nghề thì được quản lý bởi Vụ giáo dục địa phương đào tạo ra các sinh viên tốt nghiệp gắn với việc làm trong thị trường lao động đang nổi lên. Trong khi việc ký kết giữa những sinh viên tốt nghiệp từ các trường kỹ thuật và các trường công nhân kỹ thuật với các doanh nghiệp nhà nước bị bãi bỏ, thì các sinh viên học tại các trường thuộc các doanh nghiệp nhà nước và chình quyền địa phương đã cam kết làm việc theo các điều khoản ký kết giữa nhà trường và doanh nghiệp hay chính phủ. Tuy nhiên, sinh viên tốt nghiệp ngày càng có cơ hội tìm kiếm việc làm một cách độc lập.. Đào tạo nghề sở hữu một vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ quá trình chuyển đổi của Trung Quốc đến nền kinh tế các-bon trung bình, đặc biệt 80% tất cả các ngành nghề được cung cấp qua đào tạo nghề và dựa trên năng lực, cũng như được cung cấp và kiểm định với các tiêu chuẩn quốc gia. Nó cũng cho thấy phần lớn các thay đổi trong lối sống, sinh hoạt, làm việc hàng ngày đáp ứng trong quá trình chuyển giao sang nền kinh tế các-bon thấp được thực hiện bởi những người không qua đào tạo trình độ đại học. Quá trình đào tạo mới trong phát triển bền vững cần phải bao gồm đầy đủ trình độ chuyên môn và thêm nhiều kỹ năng cần thiết để đáp ứng nhu cầu của doanh nghiệp, cũng như cung cấp các con đường nâng cao trình độ và giáo dục cao hơn. Cần phải đưa vào những kỹ năng cần thiết vào trong đào tạo nghề dài hạn và cả ngắn hạn trước khi làm việc hoặc là một phần của phát triển chuyên nghiệp. Các chương trình đào tạo quốc gia cung cấp một khuôn khổ lý tưởng để tích hợp các kỹ năng và kiến thức bền vững vào khung thực hành nghề cụ thể cho tất cả các lĩnh vực và ngành nghề. Thuật ngữ “nghề xanh" là một khái niệm mới ở Trung Quốc cũng như chưa có tiêu chuẩn việc làm xanh, mặc dù Quỹ Doanh 41 nghiệp Trung Quốc, cùng với các ngành công nghiệp đã nhận thấy sự cần thiết của mô hình mới được tích hợp cả vấn đề liên quan đến môi trường cho các gói đào tạo. Trung Quốc đã chuyển hướng nhanh chóng tới sự phát triển các nguồn năng lượng tái tạo. Năm 2006 số điện năng cung cấp từ nguồn năng lượng tái tạo Trung Quốc đã cung cấp đạt 16% trên tổng số điện năng. Các nhà nghiên cứu đã ước tính rằng Trung Quốc có thể đáp ứng tất cả các nhu cầu điện năng từ năng lượng gió vào năm 2030. Kéo theo việc bùng nổ các doanh nghiệp các-bon thấp, nhu cầu về kỹ năng xanh là rất lớn nhưng tuy nhiên vẫn chưa có bất cứ khóa đào tạo chuyên môn nào được cung cấp cho việc làm xanh, không có sáng kiến quốc gia cho chương trình đào tạo cho nghề xanh cho dù Chính phủ nhận ra sự cần thiết của các kỹ năng xanh. Ba thách thức chính liên quan đến kỹ năng của Trung Quốc: - Xanh hóa công việc hiện tại để đáp ứng nhu cầu hiện tại nhằm việc tái thiết và tái trang bị trong công nghiệp, đặc biệt là trong các lĩnh vực có những tác động môi trường cao như xây dựng, năng lượng, giao thông vận tải và nông nghiệp; - Đào tạo những lao động mới trong việc tiếp cận kỹ năng đáp ứng nhu cầu với các kỹ năng cần thiết được thiết lập trong các ngành công nghiệp tái tạo và công nghệ xanh mới. - Dự đoán nhu cầu trong tương lai cho các kỹ năng xanh trong các ngành công nghiệp đang nổi, như các tiếp cận hiện tại tới các kỹ năng xanh vẫn chưa đầy đủ, không có hệ thống thu thập dữ liệu. Kỹ năng trong quá trình chuyển đổi sang nền kinh tế xanh Thay đổi cấu trúc xanh và nhu cầu đào tạo lại Tái cấu trúc xanh và tác động của nó trên thị trường lao động Xanh hóa lực lượng lao động sẽ ảnh hưởng nhiều nhất trong ngành công nghiệp năng lượng. Trong các ngành công nghiệp than và xi măng, tỷ lệ thất nghiệp hiện hữu đã thu nhỏ, nó được hy vọng được cân bằng bởi sự tăng trưởng trong ngành lâm nghiệp, năng lượng gió, năng lượng mặt trời và các khu vực tái chếvà việc đào tạo lại người lao động trong lĩnh vực đang bị thu hẹp để giúp họ trở lại làm việc. Công nghiệp suy thoái có thể sẽ dẫn đến một sự mất mát của một số lượng đáng kể các công việc trong quá trình di chuyển sang nền kinh tế các-bon thấp, bao 42 gồm cả ví dụ việc đóng cửa các nhà máy điện đốt than nhỏ, trong đó dự kiến sẽ ảnh hưởng đến hơn 600.000 người lao động vào từ năm 2003 đến 2020. Hơn nữa, ngành công nghiệp xi măng số lượng lao động rất có khả năng sẽ phải thất nghiệp khoảng 584.000 người từ năm 2005 đến năm 2020, tùy thuộc vào cường độ của việc đóng cửa. Khi Trung Quốc chuyển hướng tới nền kinh tế xanh, các ngành công nghiệp cung cấp nguồn việc làm cho hàng triệu lao động sẽ trở nên lỗi thời, điều đó yêu cầu phải đào tạo nghề và nâng cấp kỹ năng của người lao động. Sự phát triển của các ngành công nghiệp-bon thấp, bao gồm các ngành công nghiệp khử lưu huỳnh, tuy nhiên lại có khả năng tạo ra hơn 1 triệu việc làm từ năm 2005 đến năm 2020. Các chiến lược phát triển bền vững nhà nước đã xác định sáu lĩnh vực đầu tư cho tương lai xanh bao gồm: - Xây dựng tái thiết (thợ điện, sưởi ấm / điều hòa không khí, khai thác thiết bị xây dựng, công nhân thi công vật liệu ngăn cách); - Đường sắt vận tải cỡ lớn (kỹ sư xây dựng / điện, thợ hàn, thợ chế tạo kim loại, kỹ sư đầu máy); - Lưới điện thông minh (kỹ sư phần mềm máy tính, kỹ sư điện, kỹ thuật viên, thợ máy, đội lắp ráp); - Điện gió (kỹ sư môi trường, công nhân sắt và gang thép, thợ tuốc-bin gió, kỹ sư cơ khí, quản lý sản xuất công nghiệp); - Điện mặt trời (kỹ sư điện, thợ điện, máy móc công nghiệp, thợ hàn, thợ chế tạo kim loại); - Nhiên liệu sinh học tiên tiến (kỹ sư hóa học, nhà hóa học, khai thác viên thiết bị hóa chất, công nhân nông nghiệp, giám sát nông nghiệp / lâm nghiệp và đốc công). Hồi đáp kỹ năng Trung Quốc đã báo cáo tình trạng thiếu hụt và những khoảng trống kỹ năng, đòi hỏi sự thích ứng để đào tạo người lao động mới và những nỗ lực đào tạo lại cho những người muốn thực hiện quá trình chuyển đổi công việc, từ những ngành công nghiệp phát thải sang các ngành công nghiệp mới. Sự tồn tại của các kỹ năng phù hợp là một điều kiện tiên quyết để đảm bảo rằng quá trình chuyển đổi sang nền kinh tế xanh sẽ xảy ra. Hiện tại có khoảng trống kỹ năng trong một số lĩnh vực bao gồm 43 năng lượng tái tạo, khai thác năng lượng và tài nguyên hiệu quả, xây dựng cải tạo, dịch vụ môi trường xây dựng và sản xuất. Các hồi đáp kỹ năng để tái cơ cấu cần được thực hiện bởi một loạt các bộ phận; Chính phủ, doanh nghiệp, tổ chức công đoàn, cá nhân, các doanh nghiệp nhỏ và vừa, doanh nghiệp ngoài quốc doanh. Và các doanh nghiệp nên làm việc với chính phủ để đảm bảo rằng sự tồn tại hồi đáp kỹ năng thích hợp cho phép họ giảm thiểu ảnh hưởng đến môi trườngvà tuân thủ pháp luật. Đối với công ty đặc trưng bởi khí thải các-bon thấp, cam kết kinh doanh tới thay đổi hoạt động cần phải được phát triển thông qua giáo dục để đạt được sự gia tăng thay đổi trong hoạt động kinh doanh, như việc phát triển bề vững hiện tại vẫn còn có mức ưu tiên thấp. Để đáp ứng yêu cầu thay đổi kỹ năng, hệ thống giáo dục đã được chuyển đổi để chuẩn bị cho công nhân các ngành nghề mới, và các trường dạy nghề đã bổ sung thêm các khóa học với các môn học thực tiễn trong chương trình giảng dạy. Thay đổi và phát triển nghề nghiệp và nhu cầu kỹ năng liên quan Xanh hóa nghề Để tạo ra một nền kinh tế xanh, một số ngành nghề có thể cũng được "xanh hóa", bao gồm cả ô tô, xây dựng và các ngành công nghiệp tái chế. - Các ngành công nghiệp tự động sử dụng 1,6 triệu người lao động ở Trung Quốc. Một chiến lược hiệu quả nhiên liệu quốc tế được phối hợp đã tạo ra một số lượng lớn việc làm xanh hơn thông qua các chỉ tiêu năng lượng, cơ chế để phổ biến công nghệ và khuyến khích người tiêu dùng mua các sản phẩm sạch. - Thông qua các biện pháp tái thiết và năng lượng hiệu quả, kỹ năng xanh được yêu cầu trong các ngành công nghiệp xây dựng. Trong 20 năm tới, 300 triệu người Trung Quốc được quy hoạch sẽ di chuyển vào các khu vực đô thị đòi hỏi phải có hai tỷ mét vuông xây dựng mới mỗi năm và yêu cầu tăng trưởng trong lĩnh vực xây dựng 7% mỗi năm. Các biện pháp tiết kiệm năng lượng liên quan đến xây dựng dẫn đến trực tiếp haygián tiếp tạo racác công việc.. - Thông qua xanh hóa ngành công nghiệp tái chế, công nghệ và kỹ năng cần phải được nâng cấp, cung cấp cơ hội làm việc tốt hơn cho người lao động. Các chuyên gia ước tính rằng 70% chất thải điện tử trên thế giới (chất thải hoặc thiết bị điện và điện tử) được thu nhận bởi Trung Quốc, được thực hiện bởi các công ty quy mô nhỏ và hộ cá thể. Chỉ tại Giuyu, có khoảng 60.000 công nhân tái chế hơn 1,5 44 triệu tấn rác thải điện mỗi năm, cung cấp khoảng 90% của thu nhập tài chính địa phương. Hồi đáp kỹ năng Bộ Nhân lực và An sinh Xã hội và Bộ Giáo dục đã bắt đầu giải quyết nhu cầu cho đào tạo nghề để điều tiết kỹ năng xanh và kiến thức thông qua việc phát triển các phần sau: - Hệ thống đào tạo cơ bản về các kỹ năng việc làm xanh: phát triển việc làm xanh bằng mọi cách, và thiết lập các tiêu chuẩn cho các kỹ năng việc làm xanh, trình độ người lao động và tập huấn giảng viên về kỹ năng việc làm xanh; - Đào tạo kinh doanh qua kỹ năng việc làm xanh: bao gồm các kỹ năng xanh trong đào tạo khởi sự kinh doanh, khuyến khích việc thành lập các doanh nghiệp xanh, và thêm các loại kỹ năng doanh nghiệp xanh vào phục vụ đào tạo kinh doanh; - Cải thiện cơ sở hạ tầng cho việc đào tạo kỹ năng việc làm xanh: thiết lập các khóa học và đào tạo kỹ năng xanh, xuất bản sách giáo khoa và hướng dẫn liên quan các kỹ năng cho việc làm xanh; - Hệ thống hỗ trợ: bao gồm các khoản trợ cấp cho người lao động tham gia đào tạo việc làm xanh, các khoản vốn vay và thuế cho đào tạo kinh doanh xanh. Dự báo và giám sát các nhu cầu kỹ năng Chính phủ Trung Quốc tiến hành các cuộc điều tra để xác định nhu cầu kỹ năng trong tương lai cũng như sử dụng các dự báo định lượng của việc làm dựa trên các mô hình kinh tế lượng. Tiến tới, các dịch vụ việc làm công có thể xác định nhu cầu kỹ năng trong thị trường lao động khi xem hệ thống quy mô quốc gia và có thể cung cấp các cơ hội phù hợp với cung và cầu trong thị trường lao động thông qua việc cung cấp các dịch vụ cho nhà tuyển dụng và người tìm việc làm. Tuy nhiên, hiện nay các dịch vụ việc làm công đang cung cấp cho người tìm việc các hướng dẫn và địa điểm có thể hỗ trợ người lao động thông qua các cuộc hội thảo nhu cầu kỹ năng và đào tạo, đồng thời cung cấp đào tạo và đào tạo lại cho người tìm việc làm. Hệ thống này có thể đóng một vai trò then chốt trong việc phát hiện và giải quyết các nhu cầu và thay đổi kỹ năng thông qua thông tin mà nó đã thu thập. 45 Kết luận Dịch chuyển xanh hóa trong thị trường lao động Trung Quốc đang có kế hoạch gia tăng một cách đáng kể việc sử dụng năng lượng gió và năng lượng mặt trời trong thập kỷ tới. Trung Quốc tin tưởng rằng các biện pháp tài chính và chương trình phục hồi kinh tế sẽ dẫn đến việc sử dụng hiệu quả hơn các nguồn lực và đẩy mạnh nhu cầu về năng lượng tái tạo, thí dụ các doanh nghiệp cho thấy sự quan tâm lớn đến sản xuất năng lượng sạch. Tập trung đổi mới về năng lượng xanh đòi hỏi kỹ năng xanh cho đồng thời các ngành nghề mới và tái đào tạo các ngành nghề đã tồn tại theo định hướng mục tiêu xanh. Việc làm xanh đòi hỏi người lao động phải có những kỹ năng mới, Trung Quốc sẽ cần phải tập trung đào tạo các kỹ năng về bảo vệ và quản lý môi trường trong các công nghệ thân thiện với môi trường, bao gồm các ngành năng lượng tái tạo, năng lượng hiệu quả và tái chế. Điều này đòi hỏi: - Khảo sát của nhân viên và nhà tuyển dụng về kỹ năng xanh; - Đặt ra kế hoạch định lượng của việc làm dựa trên mô hình kinh tế phù hợp; - Định hướng phân tích định tính các kỹ năng xanh Các tác động kỹ năng Để đảm bảo mức tăng trưởng kinh tế, các thói quen, hành xử của mỗi cá nhân hay mỗi doanh nghiệp cần phải thay đổi. Những khoảng trống và thiếu hụt kỹ năng tồn tại ở trong tất cả các lĩnh vực: đồng thời ở các kỹ năng chung liên quan đến việc làm xanh trong tất cả các lĩnh vực lẫn trong kỹ năng đặc trưng cho nghề nghiệp mỗi cá nhân. Trong khi đó, một số khóa đào tạo được tổ chức thực hiện lại không trên quy mô cần thiết nhằm đảm bảo rằng những khoảng trống được lấp đầy và mục tiêu cho năng lượng tái tạo được thực hiện. Giáo dục và đào tạo - Đào tạo phải phù hợp với nhu cầu của thị trường lao động và được xác định thông qua các kỹ năng và các đơn vị năng lực. - Việc sử dụng các công nghệ mới, quy trình sản xuất mới và phương thức làm việc mới cho nền kinh tế xanh đã dẫn đến việc nhấn mạnh kỹ năng cho nền kinh tế quốc gia và sự gia tăng nhu cầu về kỹ năng. Sự thiếu hụt đáng kể nhất là lao động có tay nghề cao ở các cấp quản lý và kỹ thuật, nhất là những người hoạt động 46 trong thị trường quốc tế. Hệ thống giáo dục và đào tạo chủ yếu vẫn hướng về phía các ngành công nghiệp truyền thống và đang phải vật lộn để theo kịp. - Hệ thống đào tạo cần được linh hoạt hơn trong các môn học. Ở đó có những tiềm năng cho việc kết nối được tạo ra và tăng cường giữa doanh nghiệp và giáo dục nhằm cung cấp tri thức được căn cứ dựa trên kỹ năng qua làm việc thực tế. Hệ thống đào tạo cần phải đẩy nhanh hơn nữa việc hồi đáp những kỹ năng xanh. - Sự hiểu biết kinh doanh đào tạo cần được hỗ trợ thông qua tiếp thị các lợi ích kinh doanh và kinh tế, nghiên cứu các mô hình học tập và các giải pháp thực hiện tốt. 1.5.4. Khả năng vận dụng kinh nghiệm của các nước vào Việt Nam Phát triển dạy nghề đã và đang được coi là một trong những nội dung quan trọng trong chiến lược phát triển nguồn nhân lực của các nước, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội của thế kỉ 21. Là một nước đang phát triển, có nhiều tiềm năng về điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội và con người, thông qua các quan hệ hợp tác, giúp đỡ với các nước phát triển như Đức, Hàn Quốc, Nhật Bản,.. Việt Nam đã học tập và vận dụng một số các khía cạnh hay bài học kinh nghiệm vào điều kiện thực tế của mình, việc này là hoàn toàn khả thi tuy nhiên cần phải nghiên cứu và xem xét tùy từng lĩnh vực cũng như khía cạnh, bởi vì hoàn cảnh kinh tế, xã hội cũng như điều kiện phát triển của các quốc gia là khác nhau. Đây cũng là một bài toán đặt ra để định hướng được hướng đi đúng đắn cho việc phát triển bền vững của nước ta hiện nay và trong tương lai. 47 Tiểu kết chương 1 Đào tạo nghề xanh là xu hướng tất yếu của hoạt động đào tạo nghề ở nước ta hiện nay vì nó có thể giải quyết các vấn đề đáp ứng nhu cầu công việc cho người lao động cũng như góp phần giảm thiểu ảnh hưởng tiêu cực tới môi trường để phát triển một cách bền vững. Tuy nhiên những bước đi đầu tiên bao giờ cũng rất khó khăn, nhất là việc chuyển đổi đào tạo nghề hiện tại thành đào tạo nghề xanh hay còn gọi là quá trình xanh hóa đào tạo nghề là một quá trình lâu dài và tiến từng bước một.Các khái niệm, cơ sở lý luận tại chương1 cùng với thực trạng của đào tạo nghề tại chương tiếp theo sẽ là những nền tảng để đưa ra những giải pháp quản lý nhà trường để đáp ứng yêu cầu đào tạo nghề xanh. 48 CHƯƠNG 2 THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ TRƯỜNG ĐÁP ỨNG NHU CẦU ĐÀO TẠO NGHỀ XANH TẠI VIỆT NAM 2.1. Khái quát đào tạo nghề 2.1.1. Quản lý đào tạo nghề Hệ thống giáo dục Việt Nam là một chỉnh thể thống nhất bao gồm các bậc giáo dục cơ bản từ giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông (tiểu học, trung học cơ sở và trung học phổ thông), giáo dục nghề nghiệp (trung cấp chuyên nghiệp và dạy nghề) và giáo dục đại học với rất nhiều loại hình giáo dục đa dạng (chính quy, thường xuyên). Theo quy định của Luật Giáo dục 2005 (sửa đổi năm 2009), Luật Dạy nghề và Luật Giáo dục đại học, hệ thống giáo dục quốc dân gồm: Giáo dục mầm non, Giáo dục phổ thông, Giáo dục nghề nghiệp, Giáo dục đại học và sau đại học. Trong đó giáo dục nghề nghiệp nhằm đào tạo nhân lực kỹ thuật trực tiếp, lao động sản xuất và dịch vụ có năng lực thực hành nghề tương xứng với trình độ đào tạo, có đạo đức, lương tâm nghề nghiệp, ý thức kỷ luật, tác phong công nghiệp, có sức khỏe để tạo điều kiện cho người lao động có khả năng tìm việc làm, tự tạo việc làm hoặc tiếp tục học tập nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa, xây dựng và bảo vệ tổ quốc. Giáo dục nghề nghiệp có trung cấp chuyên nghiệp và dạy nghề. Trong đó dạy nghề gồm có ba cấp trình độ đào tạo bao gồm: sơ cấp nghề, trung cấp nghề và cao đẳng nghề. Tính đến đầu năm 2013 trên cả nước có 1332 CSDN (158 trường cao đẳng nghề, 304 trường trung cấp nghề và 870 trung tâm dạy nghề). So với năm 2001 số trường nghề tăng 2,84 lần (từ 156 trường dạy nghề năm 2001 lên 462 trường CĐN và TCN năm 2013). Mỗi tỉnh đã có ít nhất một trường nghề, một số huyện, cụm huyện đã có trường trung cấp nghề. 49 Tiến sĩ Thạc sĩ Đại học Cao đẳng Cao đẳng nghề Trung cấp chuyên nghiệp Trung cấp nghề Trung học phổ thông Sơ cấp nghề Trung học cơ sở Tiểu học Mẫu giáo Nhà trẻ GIÁO DỤC CHÍNH QUY Hình 3. Sơ đồ hệ thống giáo dục quốc dân Việt Nam 50 GIÁO DỤC THƯỜNG XUYÊN Nếu tính cả các cơ sở khác có dạy nghề (bao gồm đại học, cao đẳng, trung tâm khác có dạy nghề) thì mạng lưới CSDN cả nước có 1975 cơ sở, trong đó CSDN công lập chiếm 67,2%. Mạng lưới cơ sở dạy nghề phân theo cấp trình độ đào tạo Trong tổng số 1332 CSDN, có 158 trường CĐN, 307 trường TCN và 849 TTDN. Trong số 158 trường CĐN có 34trường được thành lập mới, 86 trường được nâng cấp từ trường dạy nghề hoặc trường TCN và 25 trường được nâng cấp từ trường trung cấp chuyên nghiệp lên tính từ năm 2001. Với số lượng trường CĐN như hiện tại (chiếm 10,5% trong tổng số CSDN), thì việc đáp ứng nhu cầu lao động có tay nghề cao gặp rất nhiều khó khăn. Cao đẳng nghề, 10.5% Trung cấp nghề, 23.8% Trung tâm dạy nghề, 65.7% Hình 4. Biểu đồ cơ cấu CSDN theo trình độ đào tạo năm 2013 Mạng lưới cơ sở dạy nghề phân theo vùng kinh tế - xã hội Mạng lưới các CSDN trong những năm qua phát triển nhanh nhưng chủ yếu tập trung ở Đồng bằng sông Hồng, chiếm 27,3% số cơ sở trên cả nước, tiếp đến là vùng Bắc Trung Bộ và Duyên hải Nam Trung Bộ 20,4%, thấp nhất là vùng Tây Nguyên chiếm 5,3%. Đồng bằng sông Hồng là vùng có số lượng trường CĐN cao nhất trong cả nước: 52 trường, chiếm 38,2% số trường CĐN toàn quốc. Trong khi vùng Tây Nguyên hiện mới chỉ có 3 trường CĐN (Nguồn: Vụ Tổ chức cán bộ Tổng cục Dạy nghề). 51 200 180 160 140 120 100 80 60 40 20 0 Tây Nguyên Đồng bằng sông Cửu Long Trường cao đẳng nghề 3 11 Trung du và miền núi phía Bắc 20 Đông Nam Bộ 23 Bắc Trung Bộ và Duyên hải Nam Trung Bộ 27 Đồng bằng sông Hồng Trường Trung cấp nghề 12 33 34 52 67 109 Trung tâm dạy nghề 53 134 184 117 169 192 52 Hình 5: Biểu đồ phân bố CSDN theo vùng kinh tế - xã hội năm 2013 2.1.2. Thực trạng đào tạo nghề Đến năm 2010, các cơ sở dạy nghề đã chuyển mạnh sang đào tạo nghề đáp ứng nhu cầu của thị trường lao động, đặc biệt là các trường cao đẳng nghề. Các điều kiện đảm bảo chất lượng dạy nghề được quan tâm đầu tư, do vậy chất lượng và hiệu quả dạy nghề có bước chuyển biến tích cực; khoảng trên 70% học sinh tìm được việc làm hoặc tự tạo việc làm ngay sau khi tốt nghiệp, ở một số nghề và một số cơ sở dạy nghề tỉ lệ này đạt đến trên 90%; một số nghề đã đào tạo tiếp cận trình độ tiên tiến của thế giới như nghề hàn đạt 6G, nghề công nghệ thông tin, điện tử, du lịch, dầu khí, viễn thông ... bước đầu đã đáp ứng được yêu cầu của thị trường lao động có chất lượng cao cho các khu công nghiệp, khu chế xuất, các ngành kinh tế mũi nhọn, các doanh nghiệp FDI và cho xuất khẩu lao động. Năm 2010, qua báo cáo của 55/70 trường cao đẳng nghề về kỳ thi tốt nghiệp cao đẳng nghề khóa I, có 18.008 sinh viên đỗ tốt nghiệp, chiếm 92,6% (trong đó loại giỏi 16,1%, khá 41,3%, trung bình khá 36,6%, trung bình 6%). Kết quả thi tốt nghiệp đã phản ánh đúng chất lượng đào tạo, bước đầu khẳng định việc đào tạo trình độ cao đẳng nghề đáp ứng được yêu cầu về chất lượng lao động của doanh nghiệp và xã hội. Tỷ lệ sinh viên có việc làm ngay sau khi tốt nghiệp đạt 80,39%. Ngay tại kỳ thi đã có gần 800 doanh nghiệp đến theo dõi và ký hợp dồng tuyển dụng với sinh viên ngay khi 52 tốt nghiệp. Tiền lương của sinh viên sau tốt nghiệp mức cao nhất từ 4,5 – 5,0 triệu đồng/ tháng, mức lương thấp nhất không dưới 1,8 triệu đồng/ tháng, có một số sinh viên được trả mức lương 300 USD/ tháng. Đến tháng 10 năm 2010, số giáo viên trong các cơ sở dạy nghề thuộc hệ thống có khoảng 33.300 người, trong đó 12.400 giáo viên trong các trường cao đẳng nghề, 11.500 giáo viên trong các trường trung cấp nghề và 9.400 giáo viên trong các trung tâm dạy nghề. Về cơ cấu: số giáo viên dạy chuyên môn nghề (giáo viên dạy nghề) chiếm khoảng 88%, còn lại khoảng 12% là giáo viên dạy các môn chung (và môn văn hóa); giáo viên nữ chiếm tỷ lệ 27%; giáo viên người dân tộc thiểu số chiếm hơn 1%. Trong số giáo viên dạy nghề có 46% giáo viên dạy được cả lý thuyết và thực hành, 33% giáo viên dạy thực hành và 21% giáo viên dạy lý thuyết. Về trình độ chuyên môn được đào tạo: 100% giáo viên trong cơ sở dạy nghề đạt chuẩn về trình độ đào tạo, trong đó tỷ lệ giáo viên có trình độ trên đại học trong các cơ sở dạy nghề năm 2009 là 8,45%, đến nay khoảng 10%; riêng các trường cao đẳng nghề tỷ lệ này là 14% năm 2009, đến nay khoảng 17%. Về nghiệp vụ sư phạm dạy nghề: Tỷ lệ giáo viên trong các cơ sở dạy nghề đạt chuẩn về sư phạm chiếm 81%, trong đó các trường cao đẳng nghề chiếm 84%, trường trung cấp nghề chiếm 82%, trung tâm dạy nghề là 77% Về kỹ năng nghề: Khoảng 79% số giáo viên dạy nghề trong các cơ sở dạy nghề có trình độ kỹ năng nghề để có thể dạy thực hành nghề theo các cấp trình độ đào tạo, trong đó có 46% giáo viên dạy nghề có khả năng dạy cả lý thuyết và thực hành (dạy tích hợp). Tính đến tháng 10 năm 2010 đã thành lập 25 khoa sư phạm dạy nghề ở một số trường cao đẳng nghề để thí điểm đào tạo, bồi dưỡng giáo viên dạy nghề (có 9.241 giáo viên dạy nghề đã được đào tạo sư phạm day nghề); thí điểm tổ chức đào tạo nghiệp vụ sư phạm theo chương trình tiếp cận trình độ quốc tế: Chương trình của Anh quốc, Chương trình kỹ năng dạy học theo năng lực thực hiện của ILO với 160 giáo viên được đào tạo; Chương trình nâng cao kỹ năng nghề cắt gọt kim loại (CNC) của Cộng hòa liên bang Đức với 16 giáo viên được đào tạo. Từ năm 2007 đến nay, thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia về giáo dục và đào tạo, mỗi năm có khoảng 1.500 lượt giáo viên dạy nghề của các trường cao đẳng 53 nghề, trung cấp nghề được đào tạo, bồi dưỡng về nghiệp vụ sư phạm dạy nghề, về kỹ năng, phương pháp giảng dạy tiên tiến; về công nghệ mới, kỹ năng giảng dạy theo chương trìnhkhung. Cơ sở vật chất, thiết bị của nhiều cơ sở dạy nghề được tăng cường đầu tư từ nhiều nguồn (ngân sách trung ương, ngân sách địa phương, các dự án nước ngoài, đầu tư của doanh nghiệp, cơ sở sản xuất – kinh doanh, dịch vụ; các cơ sở dạy nghề tự đầu tư ...). Đến nay, khoảng 50% số cơ sở dạy nghề đã được trang bị bổ sung, nâng cấp đáp ứng một số yêu cầu của việc thực hành cơ bản; một số trường được trang bị tương đối đồng bộ, hiện đại ở một số nghề phù hợp với yêu cầu của doanh nghiệp, trong đó có 15 trường của dự án ADB; 25 trường của các dự án Đức, Hà Lan, Hàn Quốc...; 60 trường được đầu tư tập trung và 250 trung tâm dạy nghề được đầu tư tập trung từ Dự án tăng cường năng lực dạy nghề; 37 trung tâm dạy nghề của dự án Thụy sĩ... và phầnlớn cơ sở dạy nghề khác đã được trang bị các thiét bị đáp ứng yêu cầu thực hành cơ bản của chương trình dạy nghề.Một số trường đã có thư viện và phòng thí nghiệm hiện đại. Chương trình dạy nghề được xây dựng xuất phát từ thực tiễn sản xuất; trên cơ sở phân tích nhiệm vụ, công việc của người lao động để thiết kế mô-đun đào tạo tích hợp giữa lý thuyết và thực hành thay thế cho chương trình dạy nghề theo môn học tách rời giữa lý thyết và thực hành. Đến nay đã xây dựng được hơn 200 bộ chương trình khung trình độ cao đẳng nghề, trung cấp nghề liên thông giữa các trình độ đào tạo nghề.Xây dựng được 96 chương trình sơ cấp nghề để đào tạo nghề cho lao động nông thôn. Việc xây dựng và ban hành chương trình khung đã đáp ứng kịp thời cho các trường tổ chức đào tạo nghề ở trình độ cao đẳng và trung cấp. Đã phối hợp với các bộ, ngành xây dựng và ban hành chương trình, giáo trình của 6 môn học chung, nhất là môn tiếng Anh theo chuẩn TOEIC, tạo điều kiện để nâng cao năng lực sử dụng tiếng Anh đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế. 2.2. Thực trạng đào tạo nghề xanh Trong bối cảnh quốc tế có nhiều thay đổi, quá trình quốc tế hóa sản xuất, ứng dụng khoa học công nghệ và phân công lao động diễn ra ngày càng sâu rộng, chất lượng nguồn nhân lực được coi là yếu tố quyết định thắng lợi trong cạnh tranh phát triển kinh tế - xã hội của mỗi quốc gia. Đồng thời, cạnh tranh về nhân lực chất lượng cao cũng diễn ra mạnh mẽ hơn ở trên bình diện thế giới, khu vực và quốc gia. 54 Việc mở ra khả năng di chuyển lao động giữa các nước đòi hỏi người lao động phải có kỹ năng nghề cao, có năng lực làm việc trong môi trường quốc tế với những tiêu chuẩn, tiêu chí do thị trường lao động xác định. Đào tạo theo hướng cầu đã trở thành cách tiếp cận đào tạo có hiệu quả, đang và sẽ được thực hiện ở tất cả các quốc gia phát triển trong khu vực và trên thế giới. Tháng 9 năm 2012, Chính phủ Việt Nam đã phê duyệt “Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh thời kỳ 2011 – 2020 và tầm nhìn đến năm 2050”. Với việc phát triển và phê duyệt Chiến lược này, Chính phủ đã thừa nhận sự cần thiết phải giải quyết những thách thức về môi trường và kinh tế - xã hội, tập trung vào thay đổi mô hình phát triển, bởi vì mô hình tăng trưởng cũ không bền vững. Tăng trưởng xanh được xem như là một con đường phát triển phù hợp, tương thích với nhu cầu điều chỉnh về mô hình kinh tế và tăng trưởng của Việt Nam. Chiến lược này cũng nhằm đáp ứng quá trình tái cấu trúc nền kinh tế hướng tới việc sử dụng bền vững hơn nguồn tài nguyên thiên nhiên và giảm phát thải khí nhà kính. Và xa hơn nữa, đó là cải thiện, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của người dân.Mục tiêu tổng quát: “Tăng trưởng xanh, tiến tới nền kinh tế các-bon thấp, làm giàu vốn tự nhiên để trở thành xu hướng chủ đạo trong phát triển kinh tế bền vững; giảm thải và tăng khả năng hấp thụ khí nhà kính dần trở thành chỉ tiêu bắt buộc và quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội” 55 Hình 6. Chỉ số nghề xanh Châu Á Ở Việt Nam đang hình thành 2 loại hình nhân lực: nhân lực phổ thông và nhân lực chất lượng cao. Nhân lực phổ thông hiện tại vẫn chiếm số đông, trong khi đó, tỷ lệ nhân lực chất lượng cao lại chiếm tỷ lệ rất thấp. Cái thiếu của Việt Nam hiện nay không phải là nhân lực phổ thông, mà là nhân lực chất lượng cao. Trong khi đó chất lượng giáo dục đại học còn thấp; kết cấu hạ tầng còn rất thấp kém; tỷ lệ lao động mới qua đào tạo mới chỉ có từ 30 đến 40%; trình độ ngoại ngữ, khả năng sử dụng máy tính, công nghệ thông tin kém…Theo số liệu thống kê năm 2010, trong số 20,1 triệu lao động đã qua đào tạo trên tổng số 48,8 triệu lao động đang làm việc, thì chỉ có 8,4 triệu người có bằng cấp, chứng chỉ cấp bởi các cơ sở đào tạo trong và ngoài nước. Số người từ 15 tuổi trở lên được đào tạo nghề và chuyên môn kỹ thuật rất thấp, chiếm khoảng 40%. Cơ cấu đào tạo hiện còn bất hợp lý được thể hiện qua các tỷ lệ: Đại học và trên Đại học là 1, trung học chuyên nghiệp là 1,3 và công nhân kỹ thuật là 0,92; trong khi trên thế giới, tỷ lệ này là 1-4-10. Theo đánh giá của Ngân hàng Thế giới (WB), Việt Nam đang rất thiếu lao động có trình độ tay nghề, công nhân kỹ thuật bậc cao và chất lượng nguồn nhân lực Việt Nam cũng thấp hơn so với nhiều nước khác. Nếu lấy thang điểm là 10 thì chất lượng nhân lực 56 của Việt Nam chỉ đạt 3,79 điểm (xếp thứ 11/12 nước Châu Á tham gia xếp hạng của WB) trong khi Hàn Quốc là 6,91; Ấn Độ là 5,76; Malaysia là 5,59; Thái Lan là 4,94... Cơ cấu phân bổ lao động theo ngành nghề cũng mất cân đối. Các ngành kỹ thuật - công nghệ, nông - lâm - ngư nghiệp ít và chiếm tỉ trọng thấp, trong khi đó các ngành xã hội luật, kinh tế, ngoại ngữ... lại quá cao. Nhiều ngành nghề, lĩnh vực có tình trạng vừa thừa vừa thiếu nhân lực. Điều này cho thấy, hiện trạng nhu cầu đào tạo nghề, nhất là đào tạo nghề xanh ở Việt Nam là rất lớn, tuy chưa có những chỉ số rõ ràng nhưng ta có thể nhận thấy được xu hướng của nó. Do phần lớn lao động còn thiếu trình độ tay nghề, rất cần thiết phải đầu tư vào đào tạo nghề cũng như các mô hình đào tạo nghề chất lượng cao như đào tạo nghề xanh. Qua đây, ta có thể thấy được những khó khăn và thách thức thực hiện tăng trưởng và đào tạo nghề xanh ở Việt Nam: Khó khăn: - Về nhận thức; - Về công nghệ thực hiện đào tạo nghề xanh - Về nguồn vốn đầu tư cho đào tạo nghề xanh - Về tăng trưởng kinh tế và phát triển bền vững; Thách thức: - Quá trình xanh hóa đào tạo nghề chưa được cập nhật kịp thời với tri thức và khoa học công nghệ; - Mức tiêu tốn năng lượng để tạo ra 1 đơn vị GDP cao; - Lượng phát thải khí CO2 vẫn ở mức cao; Bảng 1: Tổng hợp một số ngành/ hoạt động đào tạo nghề xanh đang có nhu cầu ở Việt Nam Stt Ngành Các hoạt động đào tạo nghề xanh 1 Xây dựng - Xây dựng các tòa nhà xanh và tòa nhà tiết kiệm năng lượng 2 Giao thông - Sản xuất ô tô có lượng khí phát thải thấp - Sản xuất xe chạy bằng nhiên liệu thay thế - Nghiên cứu sử dụng hệ thống điều hành giao thông thông minh 57 3 Thép - Sản xuất dựa trên các loại công nghệ thiết bị hiệu suất cao, giảm tiêu hao năng lượng; - Phục hồi và tái chế vảy sắt; - Luyện thép sử dụng ít khí CO 4 Dệt, nhuộm - Sử dụng công nghệ xử lý nước thải trong ngành dệt, nhuộm và may mặc và may mặc - Sử dụng các ứng dụng đa năng của nguyên liệu sinh học trong ngành dệt - Sử dụng các công nghệ trao đổi nhiệt tiên tiến, tiêu hao ít năng lượng, hiệu quả thu hồi nhiệt cao, tận dụng nhiệt thải để phát điện 5 Giấy và bột - Thu lượm và tái chế giấy loại giấy - Sản xuất giấy và bột giấy không gỗ; - Ứng dụng công nghệ sản xuất giấy khép kín không chất thải 6 7 Công nghiệp - Ứng dụng công nghệ tiên tiến, tự động hóa ở mức cao, các hóa chất thiết bị tiết kiệm năng lượng, sử dụng nguyên liệu thay thế Nông nghiệp - Sản xuất nông nghiệp hữu cơ; - Quản lý và bảo tồn, sử dụng có hiệu quả các nguồn tài nguyên tự nhiên 8 Lâm nghiệp - Phủ xanh đất trống đồi núi trọc, tái tạo rừng; - Quản lý rừng bền vững; - Kết hợp nông lâm nghiệp 9 Thủy sản - Sử dụng tàu thuyền khai thác tiết kiệm nhiên liệu; - Sử dụng công nghệ đánh bắt tiết kiệm năng lượng (công nghệ đèn chiếu sáng) 10 Năng lượng - Sử dụng năng lượng tái tạo như: năng lượng gió, địa nhiệt, sinh học, năng lượng thủy triều; năng lượng mặt trời 11 Du lịch - Tổ chức hoạt động du lịch sinh thái 58 Một cách tổng quát, ta có những đánh giá chung về thực trạng đào tạo nghề xanh của Việt Nam như sau: 1. Khung khổ pháp lý chưa đồng bộ, chưa có khung pháp lý cho phát triển đào tạo nghề xanh 2. Mô hình tăng trưởng còn theo chiều rộng dựa trên lao động giá rẻ, khai thác tài nguyên, chi phí năng lượng cao, ô nhiễm môi trường 3. Thực trạng thống kê và hoạt động nền kinh tế chưa cho phép đánh giá đầy đủ số lượng, cơ cấu, chất lượng đào tạo nghề xanh 4. Quy mô của các ngành “xanh” và quy mô đào tạo nghề xanh còn rất nhỏ bé 5. Các ngành xanh của Việt Nam mới chủ yếu thu hút lao động phổ thông và tập trung vào một số ngành công nghiệp và dịch vụ 6. Rất thiếu cơ sở dữ liệu tính toán khi phân tích đào tạo nghề xanh trong một ngành 2.3. Thực trạng quản lý nhà trường đào tạo nghề xanh Trong phạm vi nghiên cứu, đề tài tập trung vào nghiên cứu hoạt động quản lý nhà trường đáp ứng yêu cầu đào tạo nghề xanh thông qua sử dụng bộ số liệu lấy từ mẫu phiếu điều tra khảo sát cơ sở dạy nghề của cán bộ quản lý, hiệu trưởngcủa 14 trường đượclấy mẫu điều tra khảo sát trên phạm vi cả nước để nghiên cứu phân tích thực trạng quản lý trường dạy nghề đáp ứng yêu cầu đào tạo nghề xanh. 2.3.1. Thực trạng nhận thức đào tạo nghề xanh Qua quá trình khảo sát cho thấy, 100% số người được hỏi đều đã từng biết đến đào tạo nghề xanh, tuy nhiên đến 78,57% số người được tiếp cận thông qua sách, báo, các phương tiện thông tin đại chúng. Còn lại 21,43% người được khảo sát được tiếp cận thông tin về đào tạo nghề xanh thông qua hội thảo, hội nghị chuyên ngành. Các cách tiếp cận khác như các lớp bồi dưỡng tập huấn cũng như tham gia các đề tài, chuyên đề liên quan đều là 0%. Điều nay cho thấy được những nhà quản lý đều được biết đến đào tạo nghề xanh, tuy nhiên các cách tiếp cận vẫn còn rất nhiều hạn chế, phần lớn vẫn chỉ thông qua sách, báo hay các phương tiện thông tin đại chúng chứ chưa thực sự được nắm bắt sâu vào trong nội dung đào tạo nghề xanh. 59 2.3.2. Thực trạng quản lý nhà trường đáp ứng những biến đổi và thách thức trong dịch chuyển sang nền kinh tế xanh Kết quả khảo sát được như sau: Hoàn toàn đồng ý (1) Không đồng ý (4) Đồng ý (2) Không chắc chắn (3) Rất không đồng ý (5) Bảng 2: Tổng hợp thực trạng quản lý nhà trường đáp ứng những biến đổi và thách thức trong dịch chuyển sang nền kinh tế xanh Tỷ lệ đồng ý của người được khảo sát (%) Nội dung 1 2 3 4 5 7,14 21,43 50 0 0 7,14 92,86 0 0 0 14,29 78,57 7,14 0 0 7,14 78,57 14,29 0 0 7,14 85,71 7,14 0 0 7,14 57,14 35,71 0 0 28,57 64,29 7,14 0 0 a) Trường cần phát triển cách thức tiếp cận toàn diện để điều chỉnh hoạt động đào tạo đáp ứng nhu cầu xanh hóa nền kinh tế b) Trường phải đối mặt với nhiều thách thức trong việc giải quyết vấn đề phát triển xanh hóa đào tạo nghề trong nhà trường c) Trường có tham gia vào các hoạt động hợp tác đối nội và/hoặc đối ngoại về việc đưa các kỹ năng xanh vào các khóa học/ chương trình đào tạo d) Nhu cầu đối với một số khóa học/ chương trình học ngày càng tăng e) Trường cần thêm sáng kiến mới hoặc tiếp tục cung cấp các chương trình đào tạo để đáp ứng xanh hóa đào tạo nghề f) Nhà trường đã và đang phát triển các khóa học/ chương trình đào tạo mới để cung cấp các Kỹ năng xanh cho các học viên g) Trường đã bổ sung đào tạo các kỹ năng mới và năng lực mới vào trong các khóa 60 học hiện tại để đáp ứng xanh hóa đào tạo nghề h) Trong trường, nội dung “xanh hóa” chủ yếu được giảng dạy ở các môn học chung 7,14 28,57 50 14,29 0 0 21,43 50 28,57 0 0 28,57 57,14 14,29 0 0 21,43 0 21,43 0 7,14 78,57 14,29 0 0 0 50 50 0 0 i) Trong trường, nội dung “xanh hóa” chủ yếu được giảng dạy ở các môn chuyên ngành k) Nhà trường đã và đang xây dựng các tiêu chuẩn kỹ năng nghề “xanh” toàn diện l) Nhà trường đã và đang xây dựng một hệ thống chứng nhận toàn diện cho các tiêu chuẩn kỹ năng xanh m) Trường đang đào tạo các học viên cho các ngành công nghiệp chủ chốt, các ngành là động lực chính cho tăng trưởng kinh tế trong khu vực n) Các chính sách và hoạt động của trường rất hiệu quả trong việc phát triển các kỹ năng và kiến thức “xanh” cho các học viên để họ được cập nhật các kiến thức và kỹ năng đáp ứng nhu cầu của ngành công nghiệp và dịch vụ Qua bảng số liệu ta thấy những nhà quản lý cũng nhận thấy rõ được những khó khăn và thách thức trong việc vấn đề phát triển xanh hóa trong nhà trường, có 92,86% người được phỏng vấn đồng ý và 7,14% còn lại hoàn toàn đồng ý. Đây cũng là điều dễ hiểu khi đối mặt với một vấn đề mới thì việc gặp những khó khăn nhất định là không thể tránh khỏi. Số liệu hiện trạng cũng có tín hiệu đáng mừng khi các nhà quản lý đã có những động thái bổ sung đào tạo những kỹ năng mới vào trong các khóa học hiện tại với tỉ lệ 64,29% số người đồng ý và 28,57% số người hoàn toàn đồng ý. 61 Thêm vào đó, nhà trường đã có những động thái quản lý tích cực hướng đến đào tạo nghề xanh khi tổng cộng 92,86% số ý kiến đưa ra đồng ý hoặc hoàn toàn đồng ý với việc trường đã có tham gia vào các hoạt động hợp tác đối nội/ đối ngoại về việc đưa kỹ năng xanh vào các khóa học/ chương trình đào tạo. Đồng thời 7,14% tỉ lệ hoàn toàn đồng ý và 57,14% tỉ lệ đồng ý với việc nhà trường đã và đang phát triển các khóa học/ chương trình đào tạo mới để cung cấp các kỹ năng xanh cho các học viên. 2.3.3. Thực trạng quản lý nhà trường về các khía cạnh trường xanh Kết quả khảo sát được như sau: Hoàn toàn đồng ý (1) Không đồng ý (4) Đồng ý (2) Không chắc chắn (3) Rất không đồng ý (5) Bảng 3: Tổng hợp thực trạng quản lý nhà trường về khía cạnh trường xanh Tỷ lệ đồng ý của người được khảo sát (%) Nội dung a) Trường có sử dụng các nguyên vật liệu tái chế 1 2 3 4 5 100 0 0 0 0 7,14 42,86 50 0 0 100 0 0 0 0 21,43 78,57 0 0 0 0 100 0 0 0 0 42,86 57,14 0 0 7,14 7,14 71,43 14,29 0 b) Trường xây dựng cơ sởhạ tầng đáp ứng đảm bảo không gây độc hại đối với môi trường c) Trường có những nội quy về vệ sinh an toàn trong nhà xưởng, lớp học, các khu thực hành d) Trường có phân loại và xử lý rác thải e) Trường có sử dụng những nguồn ánh sáng tự nhiên f) Trường có khuôn viên cây xanh và tổ chức các lễ phát động trồng cây g) Trường có sử dụng các nguồn năng lượng tái tạo (năng lượng mặt trời, năng lượng gió,….) 62 Qua việc điều tra khảo sát, ta thấy dù chưa định hình rõ ràng nhưng các nhà quản lý các trường dạy nghề cũng có những sự quan tâm nhất định tới các vấn đề liên quan đến bảo vệ môi trường cũng như an toàn vệ sinh trong khuôn viên nhà trường. Đặc biệt có tổng cộng 14,28% người được khảo sát đồng ý và hoàn toàn đồng ý với việc nhà trường đang có sử dụng các nguồn năng lượng tái tạo (năng lượng mặt trời, năng lượng gió,..). Dù có tỷ lệ không cao nhưng đây cũng là tín hiệu rất đáng mừng khi những người quản lý nhà trường đã có những quan tâm và đầu tư tới việc sử dụng các nguồn năng lượng tái tạo, cho dù việc sử dụng chúng ở trong các trường học là chưa phổ biến. 2.3.4. Thực trạng quản lý nhà trường về các khía cạnh chương trình đào tạo xanh Kết quả khảo sát được như sau: Hoàn toàn đồng ý (1) Không đồng ý (4) Đồng ý (2) Không chắc chắn (3) Rất không đồng ý (5) Bảng 4: Tổng hợp thực trạng quản lý nhà trường về khía cạnh trường xanh Tỷ lệ đồng ý của người được khảo sát (%) Nội dung 1 2 3 4 5 7,14 92,86 0 0 0 7,14 50 42,86 0 0 28,57 57,14 14,29 0 0 7,14 7,14 85,71 0 0 a) Trong 3 năm qua, việc phát triển kinh tế đã ảnh hưởng đến sự phát triển các chương trình đào tạo của nhà trường b) Trường có tham gia vào việc đưa ra các sáng kiến cùng với các doanh nghiệp để phát triển các chương trình theo kỹ năng yêu cầu c) Chương trình đào tạo gắn với việc phát triển các công nghệ mới d) Nhu cầu đối với một số khóa học/ chương trình học liên quan đến môi trường ngày càng tăng 63 e) Các chương trình đào tạo hiện tại của trường đáp ứng được yêu cầu về kỹ năng ở 7,14 92,86 0 0 0 0 7,14 35,71 57,14 0 7,14 21,43 71,43 0 0 0 92,86 7,14 0 0 0 78,57 21,43 0 0 cấp độ địa phương hoặc khu vực f) Chương trình đào tạo của trường được lồng ghép vấn đề bảo vệ môi trường, an toàn lao động g) Trường có những hội thảo chuyên đề về vấn đề môi trường h) Chương trình thực hành an toàn, thân thiện với môi trường i) Các chương trình của trường phù hợp với các miêu tả kỹ năng nghề và tiêu chuẩn kỹ năng trong ngành công nghiệp Qua đánh giá thực trạng, chương trình đào tạo của nhà trường đáp ứng khá tốt yêu cầu về kỹ năng của địa phương hay khu vực tuy nhiên có một vấn đề được đặt ra là chương trình vẫn còn thiếu sự lồng ghép các vấn đề bảo vệ môi trường, an toàn lao động. Chỉ có 7,14% người được hỏi xác nhận đồng ý. Đây là một trong những khía cạnh quan trọng của đào tạo nghề xanh, cần phải có những biện pháp quản lý để khắc phục. 2.3.5. Thực trạng quản lý nhà trường về các khía cạnh cộng đồng xanh Kết quả khảo sát được như sau: Hoàn toàn đồng ý (1) Không đồng ý (4) Đồng ý (2) Không chắc chắn (3) Rất không đồng ý (5) Bảng 5: Tổng hợp thực trạng quản lý nhà trường về khía cạnh cộng đồng xanh Tỷ lệ đồng ý của người được khảo sát (%) Nội dung 1 2 3 4 5 7,14 35,71 57,14 0 0 a) Trường có các câu lạc bộ, nhóm hoạt động vì môi trường (đội vệ sinh môi trường tự quản,vv) 64 b) Trường có các hoạt động hưởng ứng những ngày lễ về môi trường (Ngày môi 7,14 35,71 57,14 0 0 50 50 0 0 0 14,29 85,71 0 0 0 0 50 50 0 0 0 0 100 0 0 0 0 42,86 57,14 0 trường thế giới, Giờ trái đất,vv) c) Trường phối hợp với doanh nghiệp trong việc đào tạo đáp ứng cập nhật khoa học kỹ thuật d) Trường có các biện pháp tuyên truyền cho việc vệ sinh, an toàn, bảo vệ môi trường trong và ngoài nhà trường (biểu ngữ, pa-nô, áp phích, khẩu hiệu,vv) e) Trường tổ chức các hoạt động ý nghĩa phát động việc bảo vệ môi trường f) Trường có những hội thi với nội dung làm xanh không gian sống g) Làm cam kết bảo vệ vệ sinh, môi trường trong và ngoài trường. Qua khảo sát, mặc dù tỉ lệ các hoạt động cộng đồng xanh trong nhà trường không thấp, tuy nhiên, cần phải có thêm những biện pháp quản lý chặt chẽ hơn nhằm tạo ra một cộng đồng xanh đoàn kết và bền vững.Trong khía cạnh này, chưa có nhiều hoạt động được diễn ra một cách hiệu quả và gây ảnh hưởng lớn. 2.3.6. Thực trạng quản lý nhà trường về các khía cạnh văn hóa xanh Kết quả khảo sát được như sau: Hoàn toàn đồng ý (1) Không đồng ý (4) Đồng ý (2) Không chắc chắn (3) Rất không đồng ý (5) Bảng 6: Tổng hợp thực trạng quản lý nhà trường về khía văn hóa xanh Tỷ lệ đồng ý của người được khảo sát (%) Nội dung a) Phát động thi đua bảo vệ môi trường b) Trường có những biện pháp tuyên 65 1 2 3 4 5 0 35,71 64,29 0 0 7,14 92,86 0 0 0 truyền bảo vệ môi trường, giữ gìn về sinh c) Trường tổ chức các lễ phát động trồng cây xanh, tiết kiệm năng lượng,vv d) Không hút thuốc lá trong khu vực trường học 7,14 64,29 28,57 0 0 0 0 100 0 0 78,57 0 0 0 21,43 78,57 0 0 0 100 0 0 0 0 0 0 100 0 0 e) Khuyến khích học sinh có ý thức trong việc phân loại rác thải, giữ gìn vệ sinh 21,43 trong nhà trường f) Tiết kiệm năng lượng và sử dụng nguồn sáng tự nhiên g) Có những quy định quy chế về bảo quản, giữ gìn vệ sinh nhà xưởng, khu thực hành gọn gàng, ngăn nắp h) Khuyến khích sử dụng phương tiện công cộng thay cho các phương tiện cá nhân tiêu thụ năng lượng (xe máy,vv) Việc tạo dựng văn hóa xanh trong nhà trường là rất quan trọng, nó ảnh hưởng đến ý thức của tất cả mọi người khi cùng làm việc, học tập và rèn luyện trong cùng một ngôi trường. Vai trò của người quản lý là rất quan trọng trong việc xây dựng văn hóa xanh đặc trưng của riêng ngôi trường của mình. Chính vì vậy cũng rất cần có những biện pháp hỗ trợ tạo dựng ra văn hóa xanh trong trường dạy nghề.Thực trạng cho thấy công tác quản lý nhà trường cũng có quan tâm đến các khía cạnh của văn hóa xanh, tuy nhiên vẫn còn chưa đáp ứng được đúng tầm quan trọng của nó. 2.3.7. Thực trạng quản lý nhà trường về các khía cạnh nghiên cứu xanh Kết quả khảo sát được như sau: Hoàn toàn đồng ý (1) Không đồng ý (4) Đồng ý 66 (2) Không chắc chắn (3) Rất không đồng ý (5) Bảng 7: Tổng hợp thực trạng quản lý nhà trường về khía nghiên cứu xanh Tỷ lệ đồng ý của người được khảo sát (%) Nội dung a) Tổ chức các phong trào nghiên cứu gắn liền với bảo vệ môi trường b) Sử dụng các biện pháp tái chế chất thải, tái chế nguyên vật liệu thực hành, 1 2 3 4 5 0 7,14 92,86 0 0 0 100 0 0 0 0 0 0 100 0 0 14,29 85,71 0 0 28,57 71,43 0 0 0 7,14 0 92,86 0 0 c) Trường đặt ra các chỉ tiêu về nghiên cứu liên quan đến bảo vệ môi trường cho giáo viên và học sinh d) Khuyến khích sáng kiến, sáng chế tiết kiệm năng lượng hay sử dụng năng lượng hiệu quả e) Cải tiến kỹ thuật để bảo vệ môi trường hiệu quả hơn f) Nghiên cứu áp dụng các dạng năng lượng tái tạo mới, ít ảnh hưởng môi trường Ta có thể thấy rằng do thiếu sót trong công tác lập kế hoạch ngay từ đầu năm về công tác nghiên cứu liên quan đến các lĩnh vực bảo vệ môi trường, nên việc đầu tư vào nghiên cứu xanh còn rất nhiều hạn chế trong các trường dạy nghề, một mặt cũng do đặc điểm của trường nghề chú trọng hơn vào việc thực hành so với các trường đào tạo chính quy khác. Tuy nhiên, phải có những giải pháp quản lý nhằm thúc đẩy việc áp dụng các nghiên cứu xanh vào trong nhà trường dạy nghề. 67 Tiểu kết chương 2 Qua việc nghiên cứu thực trạng nhu cầu đào tạo nghề xanh ở Việt Nam, ta có thể thấy rõ nhất là nhận thức của các nhà quản lý dạy nghề cũng như hiệu trưởng của các cơ sở dạy nghề về yêu cầu đào tạo nghề xanh tuy cũng có nhưng còn khá hạn chế. Ngay cả các cán bộ quản lý cũng như hiệu trưởng nhà trường mới hiểu việc làm ở bề nổi: đó là việc làm trong các ngành trực tiếp bảo vệ môi trường, mà không nói đến các việc làm trong các hoạt động kinh tế hướng tới bảo vệ và giữ gìn phát triển bền vững môi trường. Lý do quan trọng nhất là thông tin về đào tạo nghề xanh nói riêng và tăng trưởng xanh còn rất ít, chưa được nhắc tới nhiều và phổ biến rộng rãi. Sự quan tâm của các trường học đối với chính sách xanh chưa đúng với tầm quan trọng của việc phát triển đào tạo nghề xanh. Nên cần có những biện pháp thông tin, tuyên truyền cũng như có những nghiên cứu sâu hơn vào nhu cầu đào tạo nghề xanh để đáp ứng với việc tăng trưởng bền vững. 68 CHƯƠNG 3 ĐỀ XUẤT CÁC BIỆN PHÁP QUẢN LÝ NHÀ TRƯỜNG ĐÁP ỨNG YÊU CẦU ĐÀO TẠO NGHỀ XANH 3.1. Những yêu cầu (nguyên tắc) đối với các biện pháp đề xuất Việc đề xuất các biện pháp quản trường dạy nghề của các cán bộ quản lý phải đảm bảo các nguyên tắc sau: 3.1.1. Đảm bảo tính khoa học của các biện pháp Yêu cầu này xuất phát từ bản chất của quá trình quản lý của các cán bộ quản lý, người hiệu trưởng trong nhà trường, trong đó tập trung vào việc lập kế hoạch, chỉ đạo hoạt động dạy của giáo viên, hoạt động học của học sinh, điều hành hoạt động dạy học và các hoạt động khác phục vụ cho hoạt động dạy học trong nhà trường. Các hoạt động này nhằm tạo ra kỷ cương, nề nếp, phối hợp với các lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường, tạo ra được môi trường giáo dục lành mạnh, nhằm nâng cao chất lượng dạy học trong nhà trường. Đảm bảo tính đồng bộ của các biện pháp phải chú ý đến các yếu tố tác động tham gia vào các biện pháp của đội ngũ giáo viên, cơ sở vật chất - thiết bị dạy học. Chỉ khi thực hiện đồng bộ các biện pháp mới phát huy thế mạnh của từng biện pháp trong việc nâng cao chất lượng dạy học trong nhà trường. 3.1.2. Đảm bảo tính khả thi và tính thực tiễn của các biện pháp Các biện pháp phải thể hiện và cụ thể hoá đường lối, phương châm giáo dục của Đảng và nhà nước, phù hợp với chế định giáo dục của ngành trong quá trình quản lý. Muốn vậy phải xác định hướng chiến lược phát triển giáo dục hiện nay, trong đó việc nâng cao chất lượng dạy học trong nhà trường là một trong những yếu tố cấp bách cần được tập trung giải quyết. Các biện pháp quản lý của các cán bộ quản lý, người hiệu trưởng nhằm nâng cao chất lượng dạy học trong trường dạy nghề đòi hỏi người quản lý phải tìm ra hướng đi cho phù hợp với đơn vị mình. Tính thực tiễn của các biện pháp đòi hỏi phải tìm ra cách phù hợp với hoàn cảnh, điều kiện, các nguồn lực (nhân lực, vật lực, tài lực), môi trường của nhà trường dạy nghề trên cơ sở tuân thủ nghiêm ngặt các quy chế của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Yêu cầu này đòi hỏi các biện pháp được đề xuất có khả năng áp dụng vào thực tiễn hoạt động quản lý của người Hiệu trưởng trường dạy nghề một cách thuận lợi, trở thành hiện thực và đem lại hiệu quả cao trong việc thực hiện các chức năng 69 quản lý của người quản lý(lập kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo, kiểm tra). Để đạt được điều này, khi xây dựng biện pháp phải đảm bảo tính khoa học trong quy trình với các bước tiến hành cụ thể, chính xác. Các biện pháp phải được kiểm chứng, khảo nghiệm một cách có căn cứ khách quan và có khả năng thực hiện cao. Các biện pháp phải được thực hiện một cách rộng rãi và được điều chỉnh để ngày càng hoàn thiện. 3.1.3. Đảm bảo tính lợi ích của các biện pháp Các biện pháp quản lý nhà trường của Hiệu trưởng các trường dạy nghề đưa ra phải đảm bảo tính lợi ích của các biện pháp. Đó là xây dựng các nội dung, hình thức tiến hành, điều kiện để thực hiện phải được tính toán sao chi phí đầu tư ít nhưng đạt hiệu quả chất lượng giáo dục cao. Nguyên tắc của tính lợi ích qui định hiệu quả của các biện pháp mà chúng tôi đưa ra sẽ có tác dụng định hướng, lôi kéo giáo viên, cán bộ quản lý nhận thức rõ vai trò và vị trí của mình trong trường dạy nghề để tự nghiên cứu, tự tìm tòi học tập nâng cao trình độ khẳng định bản thân để vươn lên trong sự nghiệp giáo dục. Hoạt động quản lý nhà trường của Hiệu trưởng với những biện pháp quản lý tốt hơn sẽ hiệu quả như mong muốn. Nó không những giúp cho Hiệu trưởng các trường dạy nghề làm tốt hơn công việc quản lý trường dạy nghề mà còn nâng cao chất lượng dạy học của giáo viên và học sinh đạt mục tiêu đề ra đáp ứng nhu cầu đào tạo nghề xanh.Bên cạnh đó còn giúp cho nhà giáo nhận thức rõ ngoài việc truyền thụ kiến thức cho học sinh cần phải có cái "tâm" của người thầy trong công tác giáo dục. 3.2. Một số biện pháp quản lý nhà trường đáp ứng nhu cầu đào tạo nghề xanh Hiện nay con người đang phải đối mặt với những hệ quả do chính mình gây ra với việc sử dụng tài nguyên thiên nhiên một cách quá mức mất kiểm soát, đó là sự gia tăng đột biến lượng khí thải vào môi trường gây nên hiệu ứng nhà kính, nó có sự tác động mạnh đến lượng nhiệt độ trái đất nhận được từ mặt trời, gây ra hiện tượng nóng lên toàn cầu, biến đổi khí hậu dần trở nên phức tạp hơn bao giờ hết. Điều này đã, đang và sẽ đe dọa sự tồn tại và phát triển của 7 tỷ người hiện nay và 10 tỷ người vào năm 2083. Chính vì vậy, cần phải có những giải pháp phát triển bền vững giúp ứng phó với biến đổi khí hậu và hạn chế việc sử dụng tài nguyên một cách quá mức như hiện 70 nay. Tăng trưởng ởng xanh (Green Growth) llà hướng ớng tiếp cận mới trong tăng tr trưởng kinh tế, ế, với cách tiếp cận xanh hóa tăng tr trưởng này không chỉỉ mang lại lợi ích kinh tế, mà còn hướng ớng tới phục hồi v và bảo tồn hệ sinh thái tự nhiên ên nuôi dư dưỡng cuộc sống con người, ời, giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu. Chính v vìì vậy v nhiều quốc gia trên thếế giới đang tiếp cận theo xu hướng h mới này nhằm hướng ớng tới phát triển bền vững. Việt ệt Nam cũng đang định h hướng đi theo con đường ờng phát triển bền vững, và v việc xanh hóa đào tạo ạo nghề nhằm tạo ra và v phát triển ển nguồn nhân lực có kỹ năng đáp ứng với nhu cầu tăng trưởng tr xanh, phát triển bền vững của đất nư ước. Xanh hóa đào tạo ạo nghề có 5 trụ cột chính: Xanh hóa nhà nhà trư trường, xanh hóa chương trình, ình, xanh hóa nghiên cứu, c xanh hóa cộng đồng vàà xanh hóa văn hóa. Những trụ cột này có mối ối li liên kết một cách chặt chẽ với nhau và là nh những bộ phận không thểể tách rời của việc xanh hóa to toàn bộ hệ thống đào tạo ạo nghề. Đây cũng llà những khái niệm rất mới ới trong đào đ tạo nghề tại Việt Nam. Và hệệ thống các giải pháp cũng được ợc tập trung v vào 5 trụ cột chính ở trên đểể giúp đáp ứng đđược nhu cầu đào tạo nghề xanh. Hình 7: Mô hình 5 tr trụ cột xanh hóa đào tạo ạo nghề của Majumdar 71 3.2.1. Chỉ đạo bồi dưỡng nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, giáo viên về nhận thức cũng như kiến thức chuyên môn, nghiệp vụ sư phạm đáp ứng nhu cầu đào tạo nghề xanh Mục đích và ý nghĩa: Đội ngũ giáo viên là lực lượng chủ yếu giữ vai trò rất quan trọng trong việc thực hiện mục tiêu kế hoạch đào tạo, là nhân tố ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả giáo dục của nhà trường. Trình độ và năng lực sư phạm của đội ngũ giáo viên là yếu tố mang tính quyết định đến chất lượng uy tín của nhà trường. Vấn đề bồi dưỡng, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, giáo viên luôn là những công việc thường xuyên và liên tục ở tất cả các đơn vị trong mọi giai đoạn. Nhưng ở đây cần nhấn mạnh rằng việc nâng cao kiến thức và nhận thức của đội ngũ cán bộ giáo viên luôn là giải pháp hàng đầu, tiên quyết xuyên suốt. Bởi vì tính chất quan trọng của nó, chính những người cán bộ, giáo viên là những người truyền thụ trực tiếp kiến thức, hướng dẫn rèn luyện kỹ năng cho người học, một khi họ nắm rõ được yêu cầu đào tạo nghề xanh thì họ mới có thể truyền dạy được cho người học. Giải pháp dành cho người hiệu trưởng, người quản lý toàn bộ đội ngũ cán bộ giáo viên, định hướng việc nâng cao kiến thức về nghề xanh cũng như xanh hóa cơ sở đào tạo nghề cho đội ngũ nhân sự mình quản lý. Công tác bồi dưỡng nâng cao cũng được chọn lựa cho phù hợp với năng lực cũng như vị trí công việc của từng cá nhân, bù đắp những chỗ còn thiếu cho thật hợp lý và công bằng. Nội dung tổ chức chỉ đạo thực hiện biện pháp * Việc bồi dưỡng giáo viên mới cần tuân theo những nguyên tắc sau: - Thống nhất giữa bồi dưỡng chính trị, tư tưởng, nghiệp vụ và các nhiệm vụ đặt ra từ thực tiễn. - Bồi dưỡng theo kế hoạch. - Việc bồi dưỡng phải thu hút được tất cả giáo viên, lãnh đạo nhà trường. Luôn cập nhật các thành tựu mới của khoa học giáo dục và kinh nghiệm tiên tiến. - Kết hợp giữa bồi dưỡng và tự bồi dưỡng. - Việc bồi dưỡng phải được tiến hành liên tục, không bao giờ kết thúc. - Chú ý nhu cầu đào tạo, nhu cầu bồi dưỡng của từng cá nhân giáo viên, trên cơ sở đó mà có nội dung, phương pháp và hình thức bồi dưỡng cho phù hợp. 72 * Nội dung công tác bồi dưỡng. Xây dựng kế hoạch cho chương trình bồi dưỡng. Không có một chương trình nào hoàn hảo. Vì vậy, nhà trường cần thiết kế chương trình riêng cho mình sao cho phù hợp với những mối quan tâm, nhu cầu và mục đích của chính những giáo viên mới. Người quản lý cần nghiên cứu kỹ những nội dung các văn bản, chỉ thị hướng dẫn nhiệm vụ năm học, những yêu cầu về thực hiện nội dung, chương trình về phương pháp giảng dạy, sử dụng đồ dùng...Từ đó xây dựng lên kế hoạch chuyên môn của tổ chuyên môn, nhà trường về nội dung và hình thức bồi dưỡng cho giáo viên. Căn cứ vào những văn bản chỉ thị đó, nhà trường có thể lên kế hoạch cụ thể để bồi dưỡng: - Lên kế hoạch chương trình tổng thể cả năm. - Xác định nội dung hoạt động bồi dưỡng ưu tiên. - Xác định kết quả sẽ đạt được sau khi thực hiện các hoạt động bồi dưỡng. - Xác định danh sách các giáo viên mới tham gia mỗi nội dung hoạt động đó. Cách thức tiến hành Thực hiện các hình thức bồi dưỡng: Bồi dưỡng tại chỗ: - Đầu năm học, hiệu trưởng cần chỉđạo các tổ chuyên môn họp giáo viên thực hiện nghiêm túc và có chất lượng.Đồng thời hiệu trưởng yêu cầu các giáo viên mới xây dựng kế hoạch giảng dạy gắn với đào tạo nghề xanhđể thông qua tổ trước khi trình lãnh đạo duyệt cho phép thực hiện. - Chỉđạo các tổ chuyên môn, các nhóm bộ môn, sinh hoạt có nề nếp, luôn cải tiến nội dung và phương pháp, kiểm tra đôn đốc giáo viên mới, thực hiện quy chế chuyên môn. Hướng dẫn giáo viên mới soạn giáo án, sử dụng thiết bị dạy học hiện đại tham gia các nhóm nghiên cứu chuyên đềđổi mới phương pháp giảng dạy. - Sắp xếp thời khoá biểu và lịch công tác một cách khoa học, tạo điều kiện thời gian và kinh phí cho giáo viên đi học nâng cao ởđịa phương, khuyến khích giáo viên đi học cao học đểđạt trình độ thạc sỹ chuyên ngành. - Là một khâu trong chu trình quản lý, vấn đề kiểm tra, đánh giá công tác bồi dưỡng giáo viên cũng phải được thực hiện thường xuyên giữa học kỳ, cuối kỳ vàđầu 73 năm học. Có kiểm tra mới phát hiện được sai lệch, tìm ra được nguyên nhân để uốn nắn bổ sung kịp thời vàđánh giá được việc thực hiện quyết định của nhà quản lýở mức độ nào, qua đóđộng viên khen thưởng kịp thời. Cử giáo viên đi học: Việc đi học các lớp có hệ thống hoặc tham quan điển hình giáo dục tiên tiến giúp nhận thức và trình độ giáo viên mới được nâng lên rõ rệt. - Giao nhiệm vụ tự bồi dưỡng cho giáo viên. - Xây dựng nhà trường thành một tổ chức học tập. - Xây dựng đội ngũ cốt cán về chuyên môn. - Đánh giá về trình độ bồi dưỡng và các yêu cầu cần đạt được. - Qua mỗi việc chỉđạo bồi dưỡng đội ngũ cần đánh giá rõ ràng mục tiêu đã thực hiện được, qua đó rút kinh nghiệm để bồi dưỡng đạt kết quả cao hơn. - 100% giáo viên mới phải tham gia bồi dưỡng thường xuyên theo chu kỳ, phấn đấu có nghiệp vụ tay nghề từ khá trở lên. 3.2.2. Thúc đẩy việc xây dựng, phát triển nhà trường theo các đặc điểm của trường xanh Mục đích và ý nghĩa Qua mô hình Xanh hóa đào tạo nghề của GS.TS. Shyamal Majumdar, Tổng giám đốc trung tâm kỹ thuật, đào tạo và dạy nghề quốc tế (UNIVOC) của Liên hợp quốc, trụ cột đầu tiên được gọi là Trường xanh dựa trên triết lý thực hành đang được giảng dạy trong quản lý tài nguyên nhà trường như tài nguyên năng lượng, nước và chất thải với mục đích hạn chế các hoạt động làm tăng lượng khí thải CO2 của học sinh, giáo viên và nhân viên trong các trường nghề. Trường xanh là gì? – “Trường xanh là ngôi trường cung cấp, tạo ra môi trường thân thiện, khỏe mạnh nhằm hỗ trợ cho quá trình sư phạm trong khi tiết kiệm năng lượng, tài nguyên và tài chính”.Sự phát triển và quản lý của một trường đào tạo nghề xanh bao quanh việc quản lý hiệu quả các nguồn năng lượng bao gồm các sáng kiến thích ứng, quản lý tài nguyên nước, kiểm soát ô nhiễm và chất thải. Nó phù hợp về tính bền vững, một ngôi trường xanh được xem như là có đóng góp cho việc hạn chế đổi khí hậu dựa trên thực tiễn hiện nay. 74 Hộp 1. Các chỉ số bền vững trong quản lý nhà trường (UNESCO 2006) Tiêu chí: 1. Lượng khí thải CO2 trên mỗi sinh viên/ giáo viên/ nhân viên. 2. Tỉ lệ phần trăm vật liệu được tái chế. 3. Tỉ lệ phần trăm vật lệ tái chế được bán. 4. Tỉ lệ phần trăm của việc hạn chế sử dụng các vật liệu độc hại 5. Tỉ lệ phần trăm năng lượng tái tạo được tạo ra và tiêu thụ 6. Tỉ lệ phần trăm chất thải hữu cơ 7. Lượng nước sinh hoạt trên mỗi sinh viên/ giáo viên và nhân viên 8. Tỉ lệ phần trăm hữu cơ và thực phẩm được trồng nội bộ được phục vụ. Nội dung tổ chức chỉ đạo thực hiện biện pháp Trường xanh hiện nay là một mô hình nhà trường của tương lai, gắn liền với các đặc điểm phù hợp với việc phát triển bền vững.Trường xanh không đơn thuần là những tòa nhà. Nó là nơi để người học có thể học được những điều tốt nhất và giáo viên chuẩn bị hành trang cho những thế hệ tiếp sau - những người chủ tương lai. Trường xanh được xây dựng và vận hành với bầu không khí sạch và thân thiện, sử dụng ánh sáng thiên nhiên và không sử dụng các vật liệu và hóa chất độc hại. Trường xanh sử dụng năng lượng hiệu quả, giúp giảm chi phí tiện ích, bảo tồn tài nguyên thiên nhiên và giảm thiểu chất thải. Trường xanh đưa ra cam kết của cộng đồng với học sinh và tương lai của họ, là những người nắm bắt được tầm quan trọng của người quản lý cũng như trách nhiệm của cộng đồng và của thế giới. Tất nhiên, những ngôi trường mới cũng như các trường đã tồn tại vẫn có thể trở thành trường xanh thông qua hoạt động xanh hóa nhà trường, tạo cho trường có những đặc điểm kể trên của trường xanh đồng thời với việc tập trung chính sách giảm thiểu chất thải, tăng cường sử dụng giao thông công cộng và khuyến khích mua và sử dụng các sản phẩm thân thiện với môi trường. Trường cũng có thể phát triển kế hoạch để giới thiệu và nâng cấp xây dựng các hệ thống mới, công nghệ và chính sách hợp lý, tập trung đầu tư về chiến lược nâng cao năng suất, tiết kiệm và 75 có tác động giữ gìn sức khỏe cho sinh viên, học sinh của mình. Cách thức tiến hành Qua việc lập kế hoạch, tổ chức, các nhà quản lý, người hiệu trưởng nhà trường có thể đưa ra chính sách và mục tiêu xanhphù hợp về việc xây dựng phát triển nhà trường theo các đặc điểm của trường xanh. Tổ chức, chỉ đạo phân công giáo viên cũng như học viên trong trường thực hiện các hoạt động nhằm xanh hóa nhà trường như: - Bảo tồn năng lượng và tài nguyên thiên nhiên qua việc thực hiện tiết kiệm các nguồn năng lượng như điện năng, nước sạch. - Cải thiện chất lượng không khí trong nhà bằng cách sử dụng các ống, cửa sổ thông hơi. - Loại bỏ các chất độc hại từ những nơi diễn ra các hoạt động như học tập, thực hành,giải trí trong và ngoài trường. - Tổ chức trồng cây xanh bên trong và ngoài khuôn viên trường - Sử dụng ánh sáng tự nhiên và tăng cường chất lượng âm thanh trong lớp học. - Sử dụng các sản phẩm xanh, sạch và bền vững - Cải thiện môi trường văn hóa trong sinh viên - Giảm thiểu sự lãng phí nước và hạn chế lượng nước thải ra bên ngoài - Khuyến khích các nỗ lực quản lý chất thải có lợi cho cộng đồng và khu vực địa phương - Khuyến khích tái chế - Thúc đẩy bảo vệ môi trường sống - Giảm nhu cầu về xử lý rác thải Thực thi các hành động trên đồng thời với việc quản lý các nguồn lực để thực hiện. Cùng với việc tạo ra một hệ thống quản lý kiểm tra giám sát nhằm đánh giá các kết quả thu được và có những hình thức tuyên dương những cá nhân và tập thể tích cực, qua đó tạo ra các phong trào xây dựng bảo vệ môi trường ngay bên trong nhà trường. 3.2.3. Tăng cường xanh hóa chương trình đào tạo Mục đích và ý nghĩa: Chương trình xanh là các chương trình giảng dạy và công nghệ đáp ứng các yêu cầu về kỹ năng hướng tới các nghề xanh và sạch. 76 Chương trình xanh phản ánh những thay đổi về kinh tế, kỹ thuật và môi trường trong hiện tại và tương lai, đồng thời cung cấp những kiến thức, kỹ năng cần thiết để người học có khả năng ứng phó và thích ứng với những thay đổi này. Để thúc đẩy quá trình này, qua việc quản lý nội dung chương trình đào tạo, các nhà quản lý cũng như hiệu trưởng đưa ra các quyết sách, quy định nhằm tăng cường xanh hóa chương trình đào tạo, tiến tới việc xanh hóa toàn bộ chương trình đào tạo. Nội dung tổ chức chỉ đạo thực hiện biện pháp Việc xanh hóa chương trình đào tạo là một việc làm tất yếu bởi vì đây là nhân tố quan trọng không thể thiếu, là căn bản của việc xanh hóa đào tạo nghề. Chỉ đạo thực hiện việc Xanh hóa chương trình đào tạo qua cách lồng ghép các kỹ năng xanh vào trong các chương trình hiện tại; Nâng cấp các nghề cho phù hợp với các điều kiện kỹ thuật, công nghệ mới; Lồng ghép các vấn đề xanh, phát triển bền vững, các yếu tố bảo vệ môi trường vào trong các chương trình đào tạo. Khuyến khích thúc đẩy phát triển bền vững - Công nghệ sạch hơn - Xác định kết quả học tập - Tích hợp phát triển môi trường bền vững Cách thức tiến hành Đưa ra kế hoạch, lộ trình cụ thể tỉ lệ các chương trình cần phải xanh hóa trong các mốc thời gian nhất định.Xây dựng các khóa đào tạo và chương trình xanh mới hoặc nâng cấp những cái cũ. Thực hiện việc chỉ đạo cá nhân các giáo viên, tổ, khoa phụ trách nghiên cứu các chương trình hiện hành, bổ sung, tích hợp thêm các mô-đun như tiết kiệm năng lượng, an toàn, vệ sinh trong học tập và lao động đồng thời tổ chức thực hành xanh tại lớp và phòng thực hành, thí nghiệm. Lồng ghép các hình ảnh, tranh minh họa có liên quan đến bảo vệ môi trường vào trong các bài giảng. Thực hiện cập nhật các công nghệ, phương tiện mới gắn liền với tiết kiệm năng lượng, năng lượng hiệu quả trong chương trình cũng như trong các giờ dạy của giáo viên ở trên lớp, phòng/xưởng thực hành, thực tập qua việc tạo ra các mối 77 tương tác với các doanh nghiệp, các tổ chức công nghiệp để hỗ trợ nâng cao năng lực, kỹ năng của người học cho phù hợp với thực tiễn lao động. Trong khi thực hiện, luôn thực hiện kiểm tra đánh giá chất lượng các chương trình đã được xanh hóa. 3.2.4. Tạo ra cộng đồng xanh trong và ngoài nhà trường Mục đích và ý nghĩa: Hiện nay, cộng đồng xanh chưa được quan tâm một cách thích đáng, vì vậy việc trong công tác nhà trường, phải có thêm việc tổ chức, chỉ đạo xây dựng một cộng đồng xanh bên trong và ngoài khu vực trường học. Điều này vừa góp phần tạo ra một không gian xanh, sạch cho nhà trường mà còn đồng thời nâng cao ý thức của tất cả mọi người. Nội dung tổ chức chỉ đạo thực hiện biện pháp Đưa ra các quyết định lựa chọn và phát triển cộng đồng xanh hợp nhất với các tiêu chí: - Môi trường bền vững trong cộng đồng - Tác động của giá trị và văn hóa tới các cộng đồng khác - Sở hữu giá trị và phản ánh đời sống xanh - Cộng đồng định hướng xanh - Trao đổi kiến thức và kỹ năng - Nhận thức và thông tin dựa trên cộng đồng - Giá trị giáo dục Cách thức tiến hành Lập kế hoạch, đề ra mục tiêu phát triển các nhóm, câu lạc bộ bảo vệ môi trường ngay từ đầu năm học, đồng thời khuyến khích các giáo viên và học sinh đăng ký tham gia. Đưa ra các mục hỗ trợ phát triển của các nhóm, câu lạc bộ. Chỉ đạo xây dựng các nhóm, các câu lạc bộ xanh làm nòng cốt để kết nối tham gia chung sức, thực hành xanh với quy mô cộng đồng. Xây dựng các buổi thảo luận, đối thoại về các vấn đề môi trường ở trong và ngoài trường với các chương trình và dự án tiên tiến. Tổ chức đánh giá công tác hoạt động để có những hành động biểu dương xứng đáng. 78 3.2.5. Phát triển văn hóa xanh trong và ngoài nhà trường Mục đích và ý nghĩa Văn hóa xanh cũng ít được biết tới và để ý, mặc dù nó cũng là một trong những giá trị cốt lõi cả việc phát triển bền vững, vì nó cũng nằm trong nội dung nâng cao ý thức, nhưng ngoài ra nó có ý nghĩa cao hơn bởi chính những hành động của những người có văn hóa xanh. Việc xây dựng phát triển văn hóa xanh trong nhà trường là một việc làm cần phải đầu tư trong thời gian lâu dài mới phát huy được tính hiệu quả và bền vững của nó. Nội dung tổ chức chỉ đạo thực hiện biện pháp Việc xây dựng văn hóa xanh có thể được bắt đầu bằng những hành động nhỏ nhất như tắt điện khi không dùng đến, tiết kiệm các nguồn tài nguyên, xử lý rác thải bằng cách phân loại rác,.. Đào tạo nghề cần gắn chặt với Văn hóa xanh bao gồm: - Tôn trọng và quan tâm đến đời sống cộng đồng và môi trường - Liên hệ với tính đa dạng và sự tồn tại của trái đất - Quan tâm đến thế hệ tương lai - Thói quen và lựa chọn cách sống của mỗi cá nhân - Thay đổi thái độ và hành động Cách thức tiến hành Đặt ra các mục tiêu cụ thể, tạo ra nét văn hóa riêng ở trong nhà trường. Tổ chức các cuộc thi, phong trào bảo vệ môi trường xung quanh nhằm nâng cao ý thức của tất cả mọi người. Đồng thời chính những người cán bộ quản lý luôn là tấm gương đi đầu trong các hoạt động bảo vệ môi trường, tiết kiệm năng lượng, tạo ra mức giá trị và thực hành cho bản thân và mọi người. Đưa ra các hình thức khuyến khích tham gia đóng góp, chấp hành nội quy được đặt ra và các mức phạt cho những người không chấp hành để tạo nên thói quen bảo vệ môi trường. Đồng thời đưa ra các chương trình cải tiến đổi mới về văn hóa nhằmthu hút để nâng cao ý thức tiết kiệm tài nguyên của tất cả các cá nhân trong trường. 3.2.6. Thúc đẩy phong trào nghiên cứu xanh và áp dụng vào trong nhà trường Mục đích và ý nghĩa Trong nhà trường, việc nghiên cứu luôn là một trong những nhiệm vụ chính. Với việc quản lý nhà trường, người hiệu trưởng sẽ đưa ra các quy định về việc đảm 79 bảo có tỷ lệ bao nhiêu phần trăm nghiên cứu xanh được thực hiện nhằm tạo ra các phong trào nghiên cứu xanh và áp dụng vào thực tế của nhà trường. Việc nghiên cứu xanh được thực hiện bởi chính cán bộ, giáo viên và sinh viên trong trường, nâng cao tinh thần nghiên cứu khoa học, sáng tạo, áp dụng những cái mới, thiết thực vào trong đời sống của cộng đồng. Nội dung tổ chức chỉ đạo thực hiện biện pháp Thực hiện các lĩnh vực nghiên cứu xanh trong Đào tạo nghề: - Năng lượng thay thế - Kiến trúc xây dựng mới - Vật liệu sinh học - Cải tiến kỹ thuật xanh - Kiểm tra môi trường Cách thức tiến hành Đặt ra kế hoạch nghiên cứu cho giáo viên và học sinh trong trường với việc đưa ra các chỉ tiêu nghiên cứu, đồng thời khuyến khích việc tự nghiên cứu của mọi người về lĩnh vực phát triển bền vững. Tổ chức chỉ đạo các cá nhân, tập thể có những sản phẩm nghiên cứu, kích thích sự sáng tạo của mỗi người. Ngoài ra có những biện pháp áp dụng, đưa chính những sản phẩm được nghiên cứu vào trong thực tế để đánh giá tác động và hậu quả, đồng thời góp phần nâng cao nhận thức của mọi người về sự quan trọng của việc nghiên cứu, bên cạnh việc học tập và rèn luyện. Xây dựng hệ thống quản lý và giám sát việc nghiên cứu xanh để khuyến khích và thúc đẩy mọi người. Sau đây, chúng ta sẽ có những định hướng cụ thể các hoạt động tiếp cậntích hợp đồng thời các biện pháp để áp dụng xanh hóa nhà trường,xanh hóa chương trình, xanh hóa cộng đồng, xanh hóa văn hóa, xanh hóa nghiên cứu để đáp ứng nhu cầu đào tạo nghề xanh trong nhà trường dạy nghề như sau: Hộp 2. Tái chế rác thải 1. Thu gom và tái chế ít nhất 25 vỏ chai thủy tinh, nhựa hay vỏ lon Gợi ý hành động: Bắt đầu một chương trình tái chế ở nơi công cộng Các trung tâm mua sắm hay công viên là những nơi tập trung đông người, tuy nhiên rác thải lại thường bị bỏ sai quy định thay cho việc bỏ vào các thùng rác được đặt ở trong khu vực. Chúng ta có thể bắt đầu một chương trình tái chế tại nơi 80 công cộng theo cách sau: Liên hệ với Văn phòng trung tâm Các khu vực thương mại như trung tâm mua sắm thường có văn phòng trung tâm. Hãy liên lạc những nơi này và cho họ biết bạn và bạn bè là những tình nguyện viên đang thiết lập chương trình tái chế của mình. Những thứ có thể tái chế Cái gì có thể tái chế được phụ thuộc loại vật liệu nào. Chúng ta có thể liên hệ với các trung tâm tái chế rác thải và xem họ chấp nhận những loại gì. (Vỏ chai nhựa, thủy tinh, vỏ lon, túi nilon,..) Trang trí các thùng rác Bây giờ là lúc để thiết lập các thùng tái chế. Bạn cần có những màu sắc hoặc hình dạng khác nhau cho mỗi vật liệu tái chế khác nhau. Gắn nhãn bên ngoài thùng để hướng dẫn người tiêu dùng biết họ có thể vứt bỏ các loại rác thải nào vào. Lên lịch thu gom - Tổ chức các tình nguyện viên thu gom các rác tái chế và mang chúng đến trung tâm tái chế. Các tình nguyện viên cần có: - Phương tiện di chuyển. - Túi nhựa dầy có thể đựng được chất lỏng bị rò rỉ 2. Yêu cầu người quản lý nhà trường đặt thùng rác tái chế vào trong các lớp học. Gợi ý hành động: Bắt đầu một chương trình tái chế trong trường học. Bạn không biết nên làm gì cả khi cậu bạn cùng lớp vứt đi chai lọ, lon nước hay giấy cũ có thể tái chế? Chúng ta có thể chấm dứt điều này bằng cách bắt đầu một chương trình tái chế tại trường học của bạn. Dưới đây là những bước mà chúng ta có thể làm: Gom rác thải Xác định được bao nhiêu rác thải trường học trong mỗi ngày bằng cách thu thập lon và chai từ các sinh viên sau khi ăn trưa. Điều này cũng cho bạn có cơ hội tiếp cận đến những người có ý tưởng của bạn. Lập nhóm cùng hoạt động Lập ra nhóm gồm sinh viên và giáo viên để giúp bạn thực hiện chương trình. Trình bày ý tưởng của bạn với họ bằng cách cung cấp danh sách các số liệu thống kê và 81 các dữ kiện về tái chế, cùng với các sự kiện trong nhà trường. Điều tra Khi được người quản lý nhà trường chấp thuận ý tưởng, hãy bắt đầu tiến hành điều tra! Tra cứu số điện thoại và địa chỉ liên lạc của một đơn vị xử lý tái chế rác thải. Sau đó thiết lập một buổi quyên góp để mua các thùng rác tái chế cho mỗi tầng / khu vực trường học của bạn. Chuẩn bị thùng rác tái chế Ngay khi bạn có thể nhận được các thùng rác tái chế, trang trí hoặc vẽ lên trên màu sắc hoặc hình dạng khác nhau, và phân tách chúng ra bằng các loại khác nhau như giấy, nhựa, nhôm và thùng rác hữu cơ. Nếu bạn không thể làm điều này, thì hãy làm nhãn thật nổi bật. Thu hút sự chú ý Dán những thông báo bắt mắt xung quanh trường học để tuyên truyền về chương trình tái chế mới của bạn. Hãy chắc chắn nội dung trong đó có bao gồm lý do tại sao việc tái chế rác rất quan trọng và những loại rác gì có thể cho vào bên trong mỗi thùng. Kết nối Kêu gọi mọi người tham gia qua việc đầu tiên là tham gia vào câu lạc bộ bảo vệ môi trường trong trường học của bạn. Đây là một cách tuyệt vời để thảo luận các vấn đề môi trường trên trái đất và trao đổi việc chúng ta có thể làm những gì và làm như thế nào. Các gợi ý khác • Tổ chức một sự kiện khai mạc tại trường của bạn để nâng cao nhận thức về bảo vệ môi trường. Có thể tổ chức các trò chơi, ẩm thực và các sự kiện tái chế! • Thuyết phục trường học của bạn để sử dụng những khoản tiền từ chai, lọ và rác tái chế để mua những hòm đựng rác tái chế hay các chuyến đi thực địa nhằm tạo quỹ. (Phần thưởng cho những ai hoạt động chăm chỉ.) 3. Sử dụng màu sắc tươi sáng và thiết kế bắt mắt để thu hút sự chú ý của mọi người Làm thế nào để: Trang trí thùng rác tái chế cho thật nổi bật 82 Đôi khi người ta không sử dụng thùng rác tái chế bởi vì đơn giản là họ không nhìn thấy chúng hoặc họ không biết cho vào thùng nào. Khuyến khích vẽ lên thùng rác tái chế thích hợp để đơn giản hóa công việc hơn. 1. Xin phép. Chắc chắn rằng chúng ta cần sự đồng ý cho phép của quản lý nhà trường, công viên hay cơ quan có thẩm quyền, và của cả các bậc phụ huynh. 2. Nghiên cứu. Liên hệ với trung tâm tái chế tại địa phương bạn và xác định những vật liệu được chấp nhận và cách nó được phân loại. 3. Thiết kế kế hoạch của bạn. Phác thảo ra những hình ảnh bạn sẽ vẽ ở mặt bên của thùng. Hãy chắc chắn rằng những hình ảnh chỉ thị rõ ràng như vỏ lon, vỏ chai, v.v.. 4. Bắt đầu vẽ • Sơn toàn bộ thùng với màu sắc tươi sáng để thu hút sự chú ý (hoặc sử dụng các thùng có màu sắc khác nhau). • Sau khi sơn khô, vẽ hình ảnh tượng trưng những thứ được bỏ vào bên trong với màu tối hơn (như vỏ chai thủy tinh, lon nhôm, vv.) • Ghi một cách rõ ràng những gì vật liệu gì được cho vào thùng rác bên dưới hình ảnh. 4. Tạo và dán áp phích tại nhà hay ở trường để nhắc nhở gia đình và bạn bè tái chế rác. Làm thế nào để: Bắt đầu một chiến dịch nâng cao nhận thức Có rất nhiều người không hiểu rõ mục tiêu của bạn và sự ảnh hưởng của nó. Dưới đây là một số lời khuyên về việc làm thế nào để bắt đầu một chiến dịch nâng cao nhận thức về mục tiêu bạn quan tâm. 1. Dán bản tin và phát tờ rơi quanh trường học, doanh nghiệp địa phương, thư viện công cộng và các nơi tập trung dân cư. 2. Xác định cách bạn muốn trình bày dữ liệu của bạn. 5. Đôi khi hình ảnh tạo hiệu ứng mạnh mẽ hơn lời nói nên đừng ngại sử dụng chúng. Ví dụ như khi bạn vận động cho việc tiêu dung thực phẩm trồng tại địa phương, thì hãy lấy một bức ảnh chụp sản phẩm nông nghiệp đấy. 6. Khi chúng ta đã có tất cả các thông tin này, hãy nhờ một số bạn bè giúp bạn thiết kế và hoàn thành các áp phích hoặc tờ rơi. Họ cũng có thể giúp bạn dán chúng lên 83 khi bạn đã hoàn tất. 7. Hãy nhớ rằng để làm cho chiến dịch đạt hiệu quả, bạn nên đưa ra nhiều phương thức thực hiện. Vì vậy, có thể thực hiện một số cách tiếp cận khác nhau như: • Tờ rơi nhỏ để đưa cho mọi người • Những áp phích to, nhiều màu sắc được dán trên cột điện hoặc trên tường: để thu hút sự chú ý của mọi người. • Các tờ rơi thông tin được dán trên bảng thông báo của các khu dân cư. 8. Hãy tính toán thời gian tốt nhất để vận động. Ví dụ: nếu nguyên nhân của bạn là biến đổi khí hậu, có thể hướng đến chiến dịch gần ngày Trái Đất. 9. Hãy tìm hiểu về những nơi bạn chưa biết để chắc chắn rằng bạn có thể dán được áp phích và xem liệu bạn có thể nhận được sự cho phép để dán chúng ở đó hay không. Dán lên ở những nơi như cửa ra vào nhà vệ sinh của nhà hàng, quán cà phê, và / hoặc ngay cả trong nhà vệ sinh của bến/bãi xe buýt hoặc ga xe lửa địa phương của bạn. 10. Hãy nhớ rằng thời tiết có thể làm hư hỏng áp phích, do đó có thể bạn sẽ muốn kiểm tra và dán lại những thông báo của mình. 11. Có thể sử dụng kênh phát thanh để kết nối và trao đổi mục tiêu của bạn với sinh viên và mọi người tại trường học, hoặc trung tâm cộng đồng. 5. Hình thành trung tâm tái chế quy mô gia đình và hướng dẫn cho thành viên trong gia đình bạn cách thực hiện. Phân loại thùng rác cho thủy tinh, nhựa, và giấy báo. Việc phân loại tái chế rác là bước đầu tiên để ghi dấu trong việc xanh hóa. Tuy nhiên, cần phải biết một số thông tin hữu ích khi phân loại tái chế rác như sau: Giấy - Giấy có thể bị phân hủy trong thời gian dưới 5 tháng nhưng với túi nhựa thì không. Giấy được bọc trong túi thì sẽ không bị phân hủy ít nhất trong 20 năm. - Đừng cố gắng và tái chế bất cứ thứ gì lẫn với thức ăn hoặc dầu - không chỉ là nó không thể tái chế nhưng nó có thể làm cho các sản phẩm giấy khác xung quanh nó không sử dụng được nữa! Ví dụ như vỏ hộp đựng thức ăn, khăn giấy ... 84 - Giấy ướt cũng không được đem tái chế - các sợi giấy ướt ngắn và ít có giá trị sử dụng cho các nhà máy giấy. - Chúng ta trung bình sử dụng hai tỷ cây gỗ mỗi năm cho việc tạo ra giấy, gỗ và các sản phẩm khác. - Nếu chúng ta tái chế 1/10 lượng giấy mà chúng ta đã sử dụng và vứt bỏ thì chúng ta cũng đã tiết kiệm được 25 triệu cây gỗ! Nhựa - Phải mất đến 400 năm để cho một cốc nhựa có thể phân hủy. Thủy tinh - Thủy tinh là thứ luôn luôn có thể tái chế được. - Một chai thủy tinh có thể mất đến 1 triệu năm để phân hủy trong một bãi rác. - Mỗi tháng, chúng ta đã vứt bỏ số lượng chai lọ thủy tinh đủ để lấp đầy một tòa nhà chọ trời khổng lồ. Tất cả các chai lọ thủy tinh đều có thể tái chế! Nhôm - Phải mất 500 năm để một lon nhôm phân hủy. - Chỉ cần mất 90 ngày, nhôm tái chế sau khi được thu thập bởi các nhà máy tái chế có thể được để lên các kệ của cửa hàng tạp hóa tái sử dụng như mới, - Tái chế một lon nhôm tiết kiệm đủ năng lượng để sử dụng TV trong hai giờ hoặc sử dụng máy tính trong ba giờ. Vải mặc - Cách tốt nhất để tái chế vải là tích cóp đồ cũ của bạn cho các tổ chức từ thiện hoặc những người cần sử dụng chúng. Chất thải điện tử - Đến năm 2020, rác thải điện tử trên toàn thế giới có thể tăng hơn 500%. 6. Thiết kế một mẫu áo có gắn các câu khẩu hiệu hay hình ảnh liên quan đến tái chế rác, mặc nó đến trường và sẵn sàng để trả lời câu hỏi. Gợi ý: Sử dụng một mẫu áo để quảng bá sự kiện hoặc vấn đề bạn quan tâm Có một cách tuyệt vời để nâng cao nhận thức về một vấn đề (và thể hiện phong cách thời trang của bạn) là làm một mẫu áo thun. Thực hiện theo các bước đơn giản để làm một chiếc áo sẽ gây sự chú ý của tất cả mọi người sẽ chú ý hơn. 85 Làm một khẩu hiệu (Slogan) Hãy chọn những câu slogan dễ nhớ và có thể thu hút sự chú ý của mọi người. Một số ý tưởng: - Làm xanh – làm sạch thế giới. - Bảo vệ môi trường là cứu lấy tương lai - Vì một thế giới ngày mai Có thể gắn với những thứ tự thiết kế Nếu bạn muốn, cũng sử dụng logo của dự án của bạn hoặc thiết kế của riêng bạn để nhấn mạnh tuyên bố qua mẫu áo mà bạn sử dụng. Có lời kêu gọi hành động Bạn muốn kêu gọi mọi người làm những việc gì? Sau slogan của bạn, có những thông tin có thể ... - Các sự kiện bạn đang quảng cáo - Trang web mọi người có thể truy cập - Một điều đơn giản mà mọi người đều có thể làm được (ví dụ tái chế tất cả các chai nhựa bạn sử dụng) 7. Viết một bài luận về tác động tích cực của việc tái chế rác có thể mang lại cho cộng đồng của bạn; gửi và sử dụng chúng trong trường học hoặc trên bản tin của trường. Làm thế nào để: Viết một bài viết về vấn đề bạn quan tâm. 1. Bạn có thể sử dụng internet để nghiên cứu, nhưng chắc chắn rằng phải sử dụng các nguồn đáng tin cậy. 2. Bạn có thể nhận được cách trải nghiệm sâu sắc bằng cách đi ra ngoài và phỏng vấn những người đã biết về vấn đề bạn quan tâm. Ví dụ có thể bạn đến thăm một người vô gia cư khi muốn viết bài về vấn đề này.. 3. Đi đến thư viện và tìm những cuốn sách, tài liệu lưu trữ bài báo cũ, lưu trữ phim, vv Có rất nhiều thông tin trên mạng về các vấn đề khác nhau để bạn tìm. 4. Quyết định ai là độc giả. Bạn viết cho người lớn tuổi hơn, trẻ hơn hay cùng lứa tuổi với bạn? Lựa chọn từ ngữ và sự kiện của bạn dựa trên độc giả của bạn là ai. 5. Luôn luôn sử dụng kiểm tra chính tả. 8. Hãy chắc chắn rằng bạn sẽ làm tốt với đoạn đầu tiên. Thường thì phần đầu tiên 86 sẽ được xem và quyết định đến việc đọc toàn bộ hay không của người đọc. 9. Một tiêu đề hay có thể giúp bán chạy một cuốn sách và cũng như tiêu đề của các chương cũng làm cho chúng hấp dẫn và dễ nắm bắt thông tin hơn. 10. Khi thực hiện xong, tìm hiểu về nơi mà bạn có thể muốn gửi bài viết của bạn để xuất bản. Nếu bạn cần một số ý tưởng? Dưới đây là một số cách có thể tham khảo: - Liên lạc với tờ báo địa phương hay trường học của bạn - Hãy tìm một số tạp chí, bản tin tập trung vào những vấn đề này. Gửi bài viết của bạn đến - Tốt hơn, tìm ra những trang web hoặc blog có cùng quan tâm đến vấn đề của bạn và cố gắng gửi bài viết của bạn ở đây. - Tự xuất bản-ví dụ, các bản phát tay xung quanh trường hoặc tại một sự kiện thể thao tại địa phương. 8. Khi bạn đã đọc xong những cuốn tạp chí yêu thích, hãy tái chế nó. Thu thập và tái chế ít nhất 5 tạp chí Hành động Lời khuyên: Những cách tái chế và giảm thiểu chất thải Chúng ta đều biết rằng chúng ta cần giảm bớt (reduce), tái sử dụng (reuse), tái chế (recycle) rác thải, nhưng chính xác đó là gì? Dưới đây là một số ý tưởng khác có thể dễ dàng thực hiện và mang tính khuyến khích người khác làm là theo. - Tái sử dụng túi và thùng đựng. Rửa sạch hộp nhựa và lọ thủy tinh là bạn có thể tái sử dụng chúng để đựng đồ ăn hoặc các đồ khác. - Sử dụng báo cũ như giấy bọc quà gói và trang trí thêm một vài chiếc nơ xinh xắn. - Thay vì vứt đi, chúng ta có thể đem tặng quần áo và đồ chơi cũ cho các đơn vị từ thiện địa phương hoặc các cửa hàng đồ cũ. - Có thể thay thế việc sử dụng giấy ăn bằng khăn ăn vải, sau đó có thể giặt sạch để tái sử dụng chúng Điều này cũng sẽ giúp cắt giảm lượng rác thải sinh hoạt trong mỗi gia đình. - Khi sử dụng những chiếc cốc hoặc chén dùng một lần, hãy sử dụng đồ bằng giấy thay cho đồ bằng nhựa. - Nói không khi sử dụng túi giấy hoặc túi nilon khi đi mua sắm, thay vào đó chúng ta sẽ dùng túi vải để có thể tái sử dụng. 87 9. Khuyến khích bạn bè của bạn tham gia và thu thập vật liệu tái chế từ các điểm công cộng. Hãy chắc chắn rằng tất cả mọi thứ mà bạn nhận được cần phải được phân loại theo mỗi loại riêng biệt Làm thế nào để: Làm sạch không gian công cộng Không ai muốn ngồi bên cạnh mẩu thuốc lá vứt đầy trong chuyến dã ngoại hoặc việc phải nhìn thấy chai nhựa vứt bừa bãi khi đi bộ trên bãi biển. Vì vậy, cần chấm dứt việc xả rác ra xung quanh chỗ ngồi để có một không gian công cộng sạch sẽ. 1. Chọn một thời gian, ngày tháng và địa điểm cho việc dọn dẹp để cùng làm việc nhóm. Dán tờ rơi xung quanh khu phố của bạn, gửi Facebook mời bạn bè của bạn, và xin phép gia đình để tham gia. 2. Bạn không thể đi dọn dẹp mà không cần những trang bị cần thiết. Hãy chắc chắn rằng bạn có chuẩn bị: • túi rác • găng tay cao su (loại tái sử dụng) • giày 3. Kiểm tra xem khu vực cần làm sạch có những loại rác tái chế nào. Sau đó bạn có thể dán nhãn cho mỗi túi thành các loại: • Nhôm • Nhựa • Giấy • Rác vụn 4. Bây giờ bạn được chuẩn bị, đi ra ngoài và bắt đầu dọn dẹp thôi! Đi đến một công viên địa phương, bãi biển hoặc bất kỳ không gian công cộng với nhóm hoạt động dọn dẹp của bạn. 5. Có thể chính việc thiếu thùng rác và thùng tái chế là một lý do chính tại sao có quá nhiều rác bị vứt bừa bãi. Điều kiện thực hiện - Nghiên cứu tổ chức sự kiện khai mạc tại địa điểm chúng ta thực hiện chương trình, và có thể theo dõi và sơ đồ hóa những kết quả tái chế đạt được. - Trong quá trình tái chế có thể thu được kinh phí thông qua những rác tái chế thu nhận được. Chúng ta có thể sử dụng kinh phí này để mua các vật tư nhằm duy trì hoạt động của chương trình. Hộp 3. Tiết kiệm năng lượng 1. Trao đổi với người quản lý trường học của bạn về việc áp dụng biện pháp tiết kiệm Gợi ý hành dộng: Giáo dục môi trường Trường học của bạn đã xanh chưa? Hãy thúc đẩy để mọi thứ thay đổi! Dùng 88 phương pháp “Công não – Brainstorm” để đưa một số ý tưởng về cách làm thế nào để trường học của bạn có thể tiết kiệm năng lượng mỗi ngày, và trình bày cho hiệu trưởng. Dưới đây là một danh sách mà bạn có thể bắt đầu thực hiện: • Có ngày không sử dụng bóng đèn điện. • Sử dụng bóng đèn huỳnh quang compact (CFBs). Kêu gọi những nhà quản lý trường học thay thế đèn dây tóc bằng đèn huỳnh quang nhằm tiết kiệm điện. • Sử dụng giấy tái chế và chúng ta có thể làm bớt đi 5 lbs. CO2 cho mỗi mỗi ram giấy. • Khi sử dụng điều hòa, điều chỉnh nhiệt độ xuống hai độ trong mùa đông và lên hai độ vào mùa hè. Chúng ta có thể làm bớt đi 2000 lbs. carbon dioxide mỗi năm. 2. Giáo dục bạn bè và những bạn khóa sau sử dụng năng lượng hiệu quả. Bạn không thể bảo vệ môi trường một mình được, và có một cách dễ dàng để gia tăng số lượng người hành động vì tiết kiệm năng lượng cho trái đất bằng cách dạy cho những người xung quanh về việc tiết kiệm và giữ gìn năng lượng. Hay có một cách là cho mọi người cùng xem bộ phim Wall-E để mọi người học cách để giữ cho thế giới khỏi bị bao phủ bởi rác. 3. Tạo lập và duy trì một câu lạc bộ hành động vì tiết kiệm năng lượng Bạn muốn làm điều gì đó với những người bạn của mình và tạo ra sự khác biệt trong cộng đồng bởi những điều bạn và những người bạn của mình cùng quan tâm và chia sẻ? Dường như bạn đã sẵn sàng để bắt đầu cho Câu lạc bộ hành động của chính mình. Hãy tạo lập và duy trì một câu lạc bộ hành động vì tiết kiệm năng lượng, bảo vệ môi trường. 5. Giải thích về đèn sử dụng năng lượng hiệu quả cho mọi người. Làm thế nào để: Giải thích về đèn sử dụng năng lượng hiệu quả trên lớp của bạn. Dành một vài phút trước khi vào lớp để giải thích cho mọi người cách nhận biết và mua đèn tiết kiệm năng lượng. 1. Xem trên bao bì và trên đèn. Với các đèn tiết kiệm năng lượng thường có các ký hiệu biểu thị mức độ tiết kiệm năng lượng. 2. Kiểm tra nếu bạn cần một chiếc đèn được thiết kế đặc biệt. Đèn cần phải được 89 đánh dấu đặc biệt cho các tính năng như: • Điều chỉnh cường độ sáng độ sáng • Hẹn giờ bật tắt. 3. Bắt đầu thay đổi. Với sự cho phép của trường, tổ chức một ngày để sinh viên thay thế các bóng đèn dây tóc hoặc không tiết kiệm năng lượng bằngcác bóng đèn huỳnh quang tiết kiệm điện trong các phòng học. 7. Khuyến khích mọi người rút bộ sạc khi thiết bị được sạc pin xong Giáo viên và sinh viên rút sạc cắm sau khi quá trình sạc hoàn tất. Trong thực tế vẫn có sự tiêu hao năng lượng khi các thiết bị điện tử đã được sạc đầy nhưng vẫn không được rút khỏi ổ điện. Nếu pin của bạn đã được sạc đầy thì nó không nhận được thêm năng lượng từ ổ cắm, nhưng nó vẫn gây tiêu hao năng lượng. Cắt đứt nguồn cung cấp bằng cách rút phích khỏi ổ cắm và khuyến khích thầy cô giáo và mọi người trong lớp cùng thực hiện. 8. Chỉ cho bạn bè cách để tiết kiệm năng lượng và tiền bạc trong sinh hoạt gia đình hàng ngày. Làm thế nào để: giữ gìn năng lượng và tiết kiệm tiền Bạn có biết là chúng ta đã phải chi trả bao nhiểu tiền điện cho việc sử dụng máy tính, các thiết bị gia đình, thiết bị chiếu sáng trong một tháng? 1. Lấy giấy và bắt đầu tính xem chi phí sử dụng điện điện của bạn. 2. Chọn một sản phẩm điện tử theo danh sách ở dưới đây và viết nó ra giấy. 3. Xác định ra mức độ thường xuyên sử dụng sản phẩm đó. Nếu đó là một máy tính, thì có bao nhiêu giờ bạn sử dụng chúng để làm bài tập (hay chơi game) trong mỗi buổi tối? Nhân chúng với 30 và them hoặc trừ đi thời gian cuối tuần. Nếu đó là chiếc bóng đèn chiếu sáng của gia đình được để mỗi đêm trong vòng 8 giờ, ta cũng làm phép nhân 8x30. 4. Nhân công suất trung bình cho thiết bị điện tử bạn chọn (trong danh sách dưới đây) với số giờ mà bạn sử dụng trong một tháng 5. Chia số watt-giờ(Wh) bạn có được ở bước 4 cho 1.000. Bước này là để chuyển đổi số sang kilowatt-giờ(kWh). 6. Nhân số kWh bạn có được ở bước 5 với giá điện cho mỗi kWh từ bảng giá điện. Nếu bạn không biết số này, bạn có thể sử dụng 2000 vnđ cho mỗi kWh. Đây chính 90 là chi phí mà bạn phải trả mỗi tháng cho thiết bị điện tử này. 7. Bây giờ bạn có số của bạn, suy nghĩ về nó! Một con số không nhỏ chút nào đúng không? Hoặc có thể nó chỉ nhiều hơn một chút so với con số bạn mong muốn. Hãy lập ra một danh sách các cách mà bạn có thể giảm thiểu chi phí đó xuống. 8. Cuối cùng, bạn có thể tính toán toàn bộ chi phí sử dụng năng lượng trong gia đình hàng tháng và đưa ra được các cách để giảm thiểu chi phí tiêu thụ điện và con số năng lượng phải sử dụng xuống! Lưu ý: Hãy nhớ rằng một số thiết bị (như tủ lạnh) có chu kỳ tự bật/ tắt, vì vậy bạn có thể chi tiêu ít tiền hơn bạn tính toán ở bước 6. Bảng công suất trung bình của một số thiết bị điện gia dụng: Đài radio ……………..70 Tivi ……………….….200 Bóng đèn …………….40 Ti vi màn hình lớn……400 Trò chơi điện tử ……...35 Tủ lạnh ……………....725 Máy sấy tóc ……..…..1800 Lò vi sóng …………...750 Máy tính …………..…200 9. Khuyến khích trường của bạn sửa chữa vòi nước và nhà vệ sinh bị rò rỉ nước . Thông báo đến người quản lý rằng vòi nước hay nhà vệ sinh bị rỏ rỉ nước. Một vòi nước hay bệ vệ sinh bị rỏ rỉ trong nhà vệ sinh nghe có vẻ như không phải là một vấn đề lớn, nhưng nếu bỏ qua nó trong một thời gian dài thì có thể nó sẽ làm ngập hết nhà vệ sinh và biến nó như một đầm lầy và không ai muốn điều này. Thông báo với người quản trị để có thể giữ được nước và tránh một thảm họa có thể xảy ra. 10. Tổ chức một ngày tắt điện tại trường học của bạn, và sau đó lập danh sách những người cam kết cũng thực hiện tắt điện ở nhà Gợi ý hành động: Tổ chức Ngày Tắt điện tại trường học của bạn Trường học của bạn có thể làm một ngày khác biệt với mọi người bằng cách thực hiện “Ngày Tắt điện”. Đây là một số điều đơn giản bạn có thể làm để tiết kiệm 91 năng lượng trong trường học và lớp học của bạn. Đèn và máy tính • Tắt đèn và quạt khi không có ai trong lớp, đặc biệt trong giờ giải lao và giờ nghỉ trưa. • Tắt máy tính và màn hình khi không sử dụng. • Rút phích cắm điện máy tính và thiết bị điện tử khác khi không sử dụng. Điều này giúp ngăn chặn việc lãng phí năng lượng mặc dù pin không còn được nạp, nhưng nó vẫn đang sử dụng điện. Điều chỉnh nhiệt độ • Đóng cửa sổ và cửa ra vào khi sử dụng hệ thống làm mát, sưởi hay hệ thống điều hòa đang chạy • Đảm bảo không có gì cản trở điều hòa không khí hoặc quạt thông gió trong lớp học của bạn. • Hãy chắc chắn rằng các thiết lập nhiệt độ không đặt quá cao hoặc quá thấp so với nhiệt độ ngoài trời. Nước • Tắt vòi nước và vòi phun khi bạn đã sử dụng xong • Thông báo cho giáo viên hay nhà quản lý khi thấy có vòi nước bị rò ri trong nhà vệ sinh, lớp học hay trong sân trường. Quản trị • Nói chuyện với hiệu trưởng và giáo viên của bạn để tích hợp các bài học về giữ gìn năng lượng vào chương trình giảng dạy với mục tiêu phát triển nhận thức của học sinh về các vấn đề môi trường hiện nay. 11. Khuyến khích trường của bạn để cài đặt đèn cảm biến Gợi ý hành động: Khuyến khích trường học của bạn để cài đặt chuyển động cảm biến trên bóng đèn Bạn và các bạn cùng lớp của bạn có rất nhiều việc phải suy nghĩ tại trường học: kiểm tra, bài tập về nhà. Tắt đèn khi bạn rời khỏi một lớp học có vẻ như một bước đơn giản theo hướng tiết kiệm năng lượng nhưng nó dễ dàng bị bỏ quên. Đèn cảm biến chuyển động trong trường của bạn sẽ tự động tắt nếu căn phòng trống trong thời gian đủ lâu. Đó là một trong ít điều chúng ta có thể suy nghĩ và cân nhắc để 92 làm. Hoặc cũng có thể đặt những bóng đèn sử dụng năng lượng mặt trời nhằm giúp tiết kiệm tối đa chi phí về năng lượng tiêu thụ Hộp 4. Không gian xanh trong trường 1. Bắt đầu xây dựng một khu vườn và phát triển sản phẩm cho ăn uống lành mạnh Làm thế nào để: Bắt đầu xây dựng một khu vườn trường Phát triển một khu vườn ở trường để khuyến khích việc ăn uống lành mạnh và giảm bao nhiêu nhiên liệu được sử dụng để có được thực phẩm cho người tiêu dùng. 1. Tiến hành đề xuất: Nếu bạn đang có kế hoạch để thực hiện một vườn trường, có thể bạn sẽ cần sự chấp thuận của hai hiệu trưởng hoặc hội đồng trường. Đưa ra một kế hoạch cụ thể của - Nơi bạn muốn xây dựng vườn - Thời gian bạn sẽ bắt đầu - Những ai sẽ tham gia cùng Có thể lấy mẫu hay ví dụ từ vườn trường khác để học tập và làm theo. 2. Phân tích hiện trạng sau khi đã được chấp thuận - Xác định loại đất - Bao nhiêu ánh sáng cần có - Nơi bạn sẽ lấy nước để tưới - Làm thế nào để thoát nước 2. Bắt đầu làm phân bón Cách làm: phân hữu cơ Ngoài trời: 1. Chọn một chỗ râm khô gần một nguồn nước cho đống ủ của bạn. 2. Thêm vật liệu nâu (lá khô) và các vật liệu xanh lá cây (cỏ hay hoa cũ), phải băm nhỏ thành miếng khi chúng ta đem ủ. 3. Khi ủ nên có số lượng cân bằng giữa vật liệu nâu và xanh và các lớp thay thế vật liệu hữu cơ với các kích thước khác nhau. Không thêm chất thải động vật, thịt, dầu, sữa, cây bị bệnh, cỏ dại có hạt giống phát tán được, hoặc cây trồng bị xử lý thuốc trừ sâu hay thuốc diệt cỏ ủ chung với đống ủ của bạn. Vì nó có thể gây tổn hại cho 93 các cây giống, thu hút sâu bệnh, hoặc tạo ra mùi hôi. 4. Làm ẩm vật liệu khô khi chúng được thêm vào. Tiến hành một cách thận trọng! Thêm quá nhiều nước có thể làm cho hại cây và quá ít có thể làm chậm phân hủy. 5. Khi đống phân của bạn được thiết lập, kết hợp cắt cỏ và chất thải xanh lá cây vào đống chôn trái cây và phế thải thực vật dưới 25cm của vật liệu phân. Thêm vào một ít phân hữu cơ đã hoàn thành hoặc đất vườn để giúp kích hoạt các hoạt động của vi sinh vật trong đống của bạn. 6 Tùy chọn: Che đống ủ với một tấm phủ để giữ ẩm. Trộn mỗi tuần một lần bằng ấy di chuyển vật liệu từ bên ngoài. Cần đảm bảo đống ủ được phân hủy với tốc độ bình thường. 7. Khi vật liệu ở phía dưới là bị đen lại và bạn không thể phân biệt bất cứ vật liệu khác nhau trong đó, phân của bạn đã sẵn sàng để sử dụng. Có thể mất một vài tháng để thu được việc này. Trong nhà: 1. Đục một lỗ trong một thùng rác. Các vi khuẩn lên men thì là những vi khuẩn hiếu khí, chúng cần oxy để thực hiện quá trình này. 2. Cắt các mảnh vụn thực vật thành nhiều phần nhỏ và đặt chúng bên trong thùng rác. Như với các đống ngoài trời, bạn nên sử dụng một số vật liệu xanh lá cây và nâu. 3. Xịt nước vào nguyên liệu thực vật nhỏ bên trong để làm ướt nhưng không được quá nhiều nước. 4. Đậy nắp trên hộp. Hãy để sự kỳ diệu xảy ra. 5. Đặt thùng rác lên trên viên gạch hoặc miếng gỗ để cách khỏi mặt đất. Điều này sẽ giữ cho nó khỏi bị rỉ sét. 6. Đảo thùng hàng ngày nếu có thể, hoặc ít nhất là một lần một tuần. 7. Thêm nguyên liệu thực vật vào bất cứ lúc nào.. 8. Giữ phân ẩm bằng cách phun nó với nước khi bắt đầu bị khô. 9. Sau một tháng, khi bạn lần đầu tiên thu hoạch phân của bạn, sử dụng mảnh lọc để phân tách ra phân hữu cơ chưa hoàn thành. 5. Khuyến khích để các loài thực vật tự nhiên phát triển trong vườn của bạn Gợi ý hành động: Hãy để khu vườn đạt được sự đa dạng sinh học. 94 Không cắt dọn cỏ quá thường xuyên Giữ độ cao bãi cỏ của bạn với mức cho phép cỏ để giữ nước nhiều hơn và tránh ánh sáng mặt trời chiếu trực tiếp vào đất. Tưới nước một cách hợp lý Bạn muốn bãi cỏ của bạn được ngậm nước, nhưng bạn không làm nó ngập úng. Hạn chế tưới nước khoảng ba lần một tuần (ít hơn nếu có dự báo mưa). Diệt cỏ tự nhiên Diệt cỏ với thuốc diệt cỏ không phải là cách tốt nếu bạn muốn làm cho khu vườn sinh động và xanh tươi. Áp dụng phủ cỏ xén hoặc lá cỏ của bạn nếu bạn muốn nó để giữ ẩm. Không áp dụng quá nhiều, nó có thể làm cho đất chua đi. Làm một vườn cỏ nhỏ Vạch ra một diện tích cỏ tự nhiên, thêm hạt giống bản địa và để cho nó phát triển. Vườn cỏ mới của bạn sẽ cung cấp hạt giống và mật hoa cho các loài chim, bướm, ong và côn trùng thụ phấn khác. Hộp 5. Không gian Ký túc xá, chỗ ở 1. Tắt các thiết bị điện, đèn, và quạt khi bạn rời khỏi phòng 2. Ngăn chặn năng lượng bị hao hụt và tiết kiệm điện. Gợi ý hành động: Ngăn chặn năng lượng bị hao hụt và tiết kiệm điện. Năng lượng hao hụt dùng để chỉ điện tiêu hao cả khi thiết bị điện tử không sử dụng. Thực hiện theo các mẹo đơn giản để tiết kiệm năng lượng và chi phí phải trả cho hóa đơn tiền điện. Rút dây sau khi sử dụng Những thứ cần tháo phích cắm điện sau khi sử dụng: Bàn là, máy sấy tóc Tháo phích cắm sau khi sạc đầy: Rất nhiều thứ sử dụng pin sạc. Không cần thiết luôn cắm vào ổ điện bạn đã ra khỏi nhà. • bộ sạc điện thoại di động • dao cạo điện 95 • máy tính bảng, máy tính xách tay Rút phích trước khi đi ngủ Thậm chí nếu bạn sử dụng một cái gì đó cả ngày mà không sử dụng nó khi bạn đang ngủ thì chúng ta có thể rút phích cắm thiết bị điện tử thông thường và khởi động lại vào ngày hôm sau. • máy tính bàn • TV • Dàn âm thanh 3. Sử dụng các chế độ ngủ đông, tiết kiệm năng lượng trên máy tính 4. Đi bộ, đi xe đạp thay vì sử dụng xe máy để di chuyển Gợi ý hành động: Tiết kiệm xăng Với việc nhiên liệu đang ngày càng tang giá, mọi người đang vật lộn để tìm cách để tiết kiệm năng lượng và tiền bạc. Thực hiện các mẹo đơn giản sau để tiết kiệm xăng: Kiểm tra bộ lọc không khí của bạn • Một bộ lọc không khí sạch có thể cải thiện tiết kiệm nhiên liệu đến 10%. Điều này thường không được mọi người chú ý đến. Điều chỉnh • Một công cụ điều chỉnh đúng cách có thể cải thiện số dặm 4%. Bơm lốp Xe được bơm không đúng cách không đúng cách đã làm phồng lốp xe hoặc làm quá xẹp lốp, điều này cũng gây tiêu hao nhiên liệu hơn. Lái xe êm hơn Cách bạn tăng tốc và giảm tốc nhẹ nhàng sẽ tiết kiệm xăng đến 33% trên đường cao tốc và 5% khi đi ở khu vực nội thành. Tắt máy khi chạy không tải (Dừng chờ đèn đỏ) • Ngoài ra gây ô nhiễm với chất thải khí chạy không tải. Nếu dừng lại quá 30 giây, tắt động cơ, ngoại trừ trong khi tham gia giao thông trong khóa học. Và không cần bận tâm để làm nóng động cơ chiếc xe của bạn trước khi lái xe – vì đó là điều không cần thiết. 5. Tích cực thảo luận, trao đổi với mọi người về thói quen tiết kiệm năng lượng Cửa sổ 96 • Láp rèm cửa, bằng cách này, cửa sổ có thể mở lại trong mùa hè mà không sợ côn trùng vào. Cửa ra vào • Giữ cửa mở vào mùa hè để tận hưởng những cơn gió mát mẻ tuyệt vời. Hoặc có thể lắp màn để ngăn trao đổi nhiệt độ bên trong và bên ngoài đồng thời ngăn được côn trùng. 6. Giữ cửa ra vào và cửa sổ được đóng lại khi điều hòa không khí bật 7. Thông khí cho cửa sổ và cửa ra vào tùy thuộc vào thời tiết. 8. Đặt nhiệt độ thích hợp để tiết kiệm năng lượng 9. Tổ chức trao đổi quần áo với bạn bè Gợi ý hành động: Tổ chức một buổi trao đổi quần áo Với những quần áo và đồ đạc không dung đến, chúng ta có thể trao đổi lẫn nhau. Và nếu là được điều này, chúng ta sẽ bớt đi một khoản tiền để mua đồ và điều này đồng nghĩa với việc tiết kiệm được năng lượng và nguyên liệu sản xuất. Bắt đầu buổi gặp Sắp xếp một nơi nào đó cho tất cả mọi người đều có thể đến được, tốt nhất là trong một ngôi nhà nào đó để mọi người có thể thử quần áo. Chuẩn bị đồ Tất cả mọi người sắp xếp và giặt quần áo của họ trước. Khi đồ được mang đến, phân loại quần áo qua kích thước và điều kiện, do đó bạn có thể có góc cho " áo thun",” kích cỡ trẻ em", hoặc " quần denim đã được sử dụng, kích thước 10-16". Trao đổi! Cho phép mọi người thử đồ của nhau và lấy những thứ họ có thể sử dụng Sửa chữa quần áo Hãy chắc chắn có dụng cụ may vá để sửa chữa những lỗ hổng nhỏ. Quần áo thừa Nếu có những quần áo không ai nhận hay trao đổi, bạn có thể tặng nó cho những người nghèo hay quyên vào các tổ chức từ thiện. Hoặc chúng ta có thể sáng tạo với quần áo thừa và sử dụng lại chúng. 10. Khuyến khích gia đình của bạn để giảm thiểu, tái sử dụng, tái chế và phục hồi đồ sử dụng 97 Gợi ý hành động: Khuyến khích bạn bè và gia đình để tái chế một cách hiệu quả Khuyến khích gia đình và bạn bè của bạn để giảm thiểu, tái sử dụng, tái chế, phục hồi đồ sử dụng ở nhà. Chúng tôi đã có một số mẹo đơn giản để giúp bạn tạo ra một thế giới và gia đình tốt đẹp hơn. Trong nhà bếp • Sử dụng nồi niêu xoong chảo, bát đũa thân thiện với môi trường. • Tủ lạnh được dự trữ đầy thực phẩm bên trong ít tiêu tốn năng lượng hơn là một tủ lạnh trống không. • Mua đồ số lượng lớn để giảm thiểu việc sử dụng túi • Tái sử dụng các thùng chứa, lá nhôm và túi. Phòng khách • Tiết kiệm năng lượng bằng cách chuyển sang bóng đèn huỳnh quang compact. • Sử dụng các thiết bị điện ít tiêu tốn điện năng hơn. • Hãy chắc chắn rằng cửa sổ phòng khách của bạn được đóng, đặc biệt là trong mùa đông. Phòng ngủ • Sử dụng chăn nệm với len hữu cơ hoặc vải cotton. • Tái sử dụng đồ nội thất phòng ngủ cũ của bạn bằng cách phục hồi sửa chữa nó, hoặc mua sắm tại các cửa hàng giá rẻ, đồ cũ. • Ngủ với không khí trong lành bằng cách đặt các tấm lọc lọc, quạt hay máy lọc. • Tái chế đồ điện tử cũ như máy tính, đĩa CD, DVD, và đồ điện tử khác không dùng trong phòng của bạn. Phòng giặt • Tiết kiệm năng lượng bằng cách cho nhiều quần áo nhất trong mức cho phép cho mỗi lần giặt hay sấy khô. • Sửa chữa quần áo cũ để phù hợp với phong cách hiện tại của bạn. • Giặt quần áo bằng nước lạnh hoặc không sử dụng bình nóng lạnh • Sử dụng chất tẩy rửa thân thiện với môi trường. Sân vườn • Trồng hoa, cây cối. • Xây dựng một vườn rau. 98 • Loại bỏ các loại thuốc trừ sâu độc hại và phân bón bằng cách sử dụng nhiều lựa chọn thay thế thân thiện với môi trường hơn. 11. Kêu gọi mọi người sử dụng tiết kiệm nước Gợi ý hành động: Tổ chức thi với bạn bè về việc sử dụng tiết kiệm nước để giảm thiểu lượng nước sử dụng. 1. Mỗi thành viên viết ra tất cả mọi việc mà người đó sử dụng nước trong cuộc sống hàng ngày. 2. Xem xét và xác định lượng nước cho mỗi hoạt động trên danh sách của mỗi người. Ví dụ: • Bốn phút tắm: 4 lít • Xả vệ sinh: 2-3 lít mỗi lần xả cho một nhà vệ sinh • Rửa tay: 2 lít mỗi phút • Đánh răng: 2 lít mỗi phút • Giặt đồ: 43 lít mỗi lần giặt 3. Bây giờ thi xem ai có thể sử dụng nước ít nhất trong một ngày. Chỉ định một giải thưởng đặc biệt hoặc công nhận cho những người sử dụng ở mức 10 lít/ ngày. 4. Cho phép mọi người không giới hạn số lượng nước uống (bạn không muốn gửi bất cứ ai đến bệnh viện). 5. Sau phần báo cáo của mọi người về kết quả đã đạt được, thảo luận về những gì mọi người biết. Đặt những câu hỏi như: • Điều khó khăn nhất của cuộc sống mà không có nước là gì? • Bạn có biết rằng có những người chỉ có 8 lít nước sạch để dung mỗi ngày? 12. Đăng tải những mẹo tiết kiệm năng lượng thông qua mạng truyền thông xã hội Gợi ý hành động: Đăng tải những mẹo tiết kiệm năng lượng thông qua mạng xã hội Hiện nay sự phổ biến của các mạng xã hội là rất mạnh mẽ, chúng ta có thể sử dụng nó như là một công cụ hữu ích bằng cách thông qua đó đăng tải những nội dung mình quan tâm để khuyến khích cổ vũ mọi người tiết kiệm năng lượng qua những cách thức sau: • Thay bóng đèn dây tóc bằng đèn huỳnh quang tiết kiệm điện 99 • Tạo lớp cách nhiệt cho nhà và phòng để tiết kiệm năng lượng. • Giảm thời gian sử dụng nước xuống một nửa trong tuần. 3.3. Khảo nghiệm tính cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực trạng quản nhà trường của Hiệu trưởng trường dạy nghề, đề tài đã đề xuất 6 biện pháp quản lý nhà trường đáp ứng nhu cầu đào tạo nghề xanh, đó là: Biện pháp 1: Chỉ đạo bồi dưỡng nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, giáo viên về nhận thức cũng như kiến thức về nhu cầu đào tạo nghề xanh Biện pháp 2: Xây dựng kế hoạch thúc đẩy việc xây dựng, phát triển nhà trường theo các đặc điểm của trường xanh Biện pháp 3: Đưa ra các quy định tăng cường xanh hóa chương trình đào tạo Biện pháp 4:Tạo ra cộng đồng xanh trong và ngoài nhà trường Biện pháp 5:Phát triển văn hóa xanh trong và ngoài nhà trường Biện pháp 6:Thúc đẩy phong trào nghiên cứu xanh và áp dụng vào trong nhà trường Để khẳng định tính cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp quản lý đề xuất chúng tôi dùng phương pháp lấy ý kiến chuyên gia để khảo nghiệm các biện pháp. Phương pháp được thực hiện theo quy trình sau: Bước1: Xây dựng mẫu phiếu trưng cầu ý kiến dành cho chuyên gia Bước 2: Lựa chọn chuyên gia Những chuyên gia mà chúng tôi lựa chọn gồm 87 người. Đó là các cán bộ quản lý về dạy nghề, hiệu trưởng và giáo viên của 15 trường Cao đẳng nghề. Bước 3: Xin ý kiến chuyên gia và xử lý kết quả nghiên cứu Sau khi xây dựng xong mẫu phiếu trưng cầu ý kiến, chúng tôi trực tiếp đến gặp các chuyên gia để xin ý kiến về mức độ cấp thiết và mức độ khả thi của các biện pháp đề xuất. Kết quả được thống kê và thể hiện qua các bảngdưới đây: 100 Bảng 8:Thống kê kết quả đánh giá về tính cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp quản lý nhà trường Tính cấp thiết Số TT Các biện pháp quản lý Rất nhà trường cần thiết Tính khả thi Khôn Cần g thiết cần thiết Rất khả thi Khả thi Không khả thi Bồi dưỡng nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, giáo 1. viên về nhận thức cũng như 80% 20% 0% 80% 20% 0% 100% 0% 0% 53,33 46,67 % % 60% 40% 0% 6,67% 0% kiến thức về nhu cầu đào 93,33 % 6,67% 0% tạo nghề xanh Thúc đẩy việc xây dựng, 2. phát triển nhà trường theo các đặc điểm của trường 46,67 53,33 % % 66,67 33,33 % % 53,33 46,67 % % 40% 60% 0% 6,67% 0% 0% xanh 3. 4. 5 Tăng xanh hóa chương trình đào tạo Tạo ra cộng đồng xanh trong và ngoài nhà trường Phát triển văn hóa xanh trong và ngoài nhà trường Thúc 6 cường đẩy phong trào nghiên cứu xanh và áp dụng vào trong nhà trường 93,33 % 0% 93,33 % 0% 0% Kết quả khảo sát cho thấy về những người tham gia khảo sát về cơ bản đều nhất trí đồng tình với các biện pháp được đưa ra trong đề tài. Đồng thời thấy rõ sự cần thiết và tính khả thi của từng biện pháp cũng như mức tỉ lệ % của các nội dung then chốt bên trong từng biện pháp. Nhìn chung, các biện pháp đưa ra đều được 101 đánh giá là cần thiết, nếu tổ chức thực hiện tốt và đồng bộ các biện pháp này thì sẽ giúp giải quyết được nhu cầu đào tạo nghề xanh trong nhà trường dạy nghề. Tuy nhiên, mức độ cần thiết cũng như tính khả của từng biện pháp không giống nhau, có sự khác biệt giữa các biện pháp và các nội dung của từng biện pháp. Qua đây ta có thể thấy được phần nào xu hướng chung của nó. Trong khuôn khổ nghiên cứu của đề tài, kết quả bước đầu là đã giải quyết được việc đưa ra các biện pháp nhằm đáp ứng nhu cầu đào tạo nghề xanh. Nếu những biện pháp được áp dụng vào thực tế trong các trường dạy nghề thì nó sẽ được chứng minh một cách rõ ràng hơn thông qua quá trình quản lý nhà trường của các cán bộ quản lý, đặc biệt là người hiệu trưởng. Tóm lại, các biện pháp quản lý nhà trườngmà chúng tôi nêu trên không phải là những vấn đề quá khó đối với người cán bộ quản lý trường dạy nghề. Xét về tính khả thi của đề tài thì thực sự không quá tốn kém đến sức người, sức của trong quá trình thực hiện. Nhưng đòi hỏi phải phát huy hết nội lực, sự kiên trì, ham học hỏi, cầu tiến của tất cả mọi người, bởi vì đây là quá trình biến đổi lâu dài và từ từ chứ không thể làm nhanh được. Được như vậy thì các biện pháp quản lý mà chúng tôi nêu trên nó trở thành một công cụ hiệu quả và có tính định hướng cho các nhà quản lý khi thực thi, tuỳ từng hoàn cảnh, từng thời điểm mà quan tâm, nhấn mạnh đến biện pháp này hay biện pháp khác và nó trở thành cần thiết trong công tác quản lý của các nhà quản lý các trường dạy nghề trong giai đoạn hiện nay. Trong quá trình thực hiện các biện pháp này đòi hỏi phải có sự phối hợp đồng bộ, sự nỗ lực rất lớn của các nhà trường và của các cấp lãnh đạo. 102 Tiểu kết chương 3 Trên cơ sở lý luận về quản lý nhà trường đối với nhu cầu đào tạo nghề xanh ở chương 1 và thực trạng nhu cầu đào tạo nghề xanh, bám sát vào định hướng phát triển dạy nghề, các nguyên tắc đề xuất giải pháp, tác giả đã đề xuất 06 giải pháp. Đây là những giải pháp có liên quan chặt chẽ với nhau. Thực hiện đồng bộ các giải pháp này, quản lý nhà trường nhằm đáp ứng nhu cầu đào tạo nghề xanh sẽ đạt hiệu quả cao, đáp ứng được yêu cầu của nhiệm vụ trong những năm tới. 103 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ 1. Kết luận 1. Trong những năm gần đây, chủ đề liên quan đến phát triển bền vững, định hình nền kinh tế xanh luôn nhận được mối quan tâm của mọi người. Đặc biệt là quá trình xanh hóa đào tạo nghề trong lĩnh vực đào tạo nghề hiện nay cũng là một khía cạnh quan trọng trong sự nghiệp phát triển, đào tạo nguồn nhân lực cho đất nước hiện nay. Tuy nhiên để đáp ứng được yêu cầu đào tạo nghề xanh trong nhà trường dạy nghề hiện nay thì phải nâng cao công tác quản lý nhà trường của các cán bộ quản lý, đặc biệt đối với người hiệu trưởng – đầu tàu của mỗi nhà trường. Qua nghiên cứu thực trạng cho thấy, công tác quản lý của Hiệu trưởng mặc dù có nhiều cố gắng trong việc duy trì các mảng hoạt động trong nhà trường, song việc đáp ứng nhu cầu đào tạo nghề xanh lại chưa được chú trọng đúng mức, dẫn đến việc thiếu nhận thức, hiểu biết của học sinh và giáo viên trong trường về xu hướng đào tạo nghề hiện nay cũng như xây dựng các biện pháp đảm bảo môi trường xanh, sạch, đẹp đồng thời tiết kiệm năng lượng, tiết kiệm chi phí cho nhà trường. 2. Từ kết quả nghiên cứu lý luận và thực tiễn, chúng tôi đề xuất ra 6 biện pháp cơ bản đó là: Chỉ đạo bồi dưỡng nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, giáo viên về nhận thức cũng như kiến thức về nhu cầu đào tạo nghề xanh; Xây dựng kế hoạch thúc đẩy việc xây dựng, phát triển nhà trường theo các đặc điểm của trường xanh; Tăng cường xanh hóa chương trình đào tạo; Tạo ra cộng đồng xanh trong và ngoài nhà trường; Khuyến khích và phát triển văn hóa xanh trong và ngoài nhà trường; Khuyến khích phong trào nghiên cứu xanh và áp dụng vào trong nhà trường. Các biện pháp được xây dựng trên cơ sở lý luận và thực tiễn nêu trên được kiểm định qua việc điều tra quan điểm cá nhân mà chúng tôi lựa chọn gồm 29 cá nhân, đó là các chuyên gia về dạy nghề của Tổng cục dạy nghề, các cán bộ quản lý, hiệu trưởng của 14 trường Cao đẳng nghề. Kết quả cho thấy các biện pháp chúng tôi đề xuất phù hợp với thực tiễn và có tính khả thi. Các biện pháp tăng cường quản lý nhà trường được nêu trên không phải là những biện pháp đơn lẻ, tách rời nhau mà chúng có mối quan hệ chặt chẽ với nhau thành một hệ thống có tác động bổ sung cho nhau trong việc nâng cao chất lượng đào tạo nghề. Do đó vận dụng các biện pháp ấy như thế nào để đạt được hiệu quả 104 cao nhất lại phụ thuộc rất nhiều vào khả năng và sự nhạy cảm của người Hiệu trưởng và các cán bộ quản lý. Nếu các nhà quản lý biết lựa chọn và triển khai cụ thể tăng cường biện pháp quản lý thích hợp với hoàn cảnh thực tế thì chắc chắn sẽ đạt hiệu quả cao để đáp ứng yêu cầu đào tạo nghề xanh trong nhà trường dạy nghề hiện nay. 2. Khuyến nghị Để có thể thực hiện những giải pháp trên đây, chúng tôi mạnh dạn kiến nghị với các cấp quản lý, các cơ quan liên quan một số vấn đề cụ thể như sau: 2.1. Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội: - Hoàn thiện hệ thống pháp luật về dạy nghề. Sửa Luật dạy nghề và các quy định liên quan đến dạy nghề trong các Bộ luật, Luật. - Hoàn thiện cơ chế, chính sách về dạy nghề, học nghề: - Hoàn thiện cơ chế quản lý nhà nước về dạy nghề theo hướng phân định rõ chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền, gắn với trách nhiệm và tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra; đảm bảo sự giám sát của cơ quan nhà nước và các tổ chức chính trị xã hội và nhân dân. - Có cơ chế để cơ sở dạy nghề là một chủ thể độc lập, tự chủ; ... - Nghiên cứu bổ sung các chính sách quản lý, hướng dẫn thực hiện xây dựng quy hoạch, kế hoạch gắn liền với tăng trưởng bền vững, nhu cầu đào tạo nghề xanh. Khi đó, các kế hoạch thực hiện hoạt động đào tạo nghề xanh sẽ khả thi hơn -Bộ Lao động – thương binh và xã hộiđề xuất với Chính phủ các chính sách ưu tiên đối với cán bộ quản lý nhà nước về hoạt động đào tạo nghề xanh; - Nghiên cứu trình Chính phủ sửa đổi Luật dạy nghề, bổ sung các nội dung chưa có quy định trong Luật như: kiểm định chất lượng chương trình đào tạo; việc thành lập tổ chức kiểm định độc lập, trung tâm kiểm định, quyền hạn và trách nhiệm của các tổ chức này; … 2.2. Tổng cục Dạy nghề, Viện nghiên cứu Khoa học Dạy nghề: - Nghiên cứu, bổ sung các chính sách quản lý, hướng dẫn thực hiện xây dựng tăng trưởng xanh - Nghiên cứu, điều tra, dự đoán nhu cầu đào tạo nghề xanh 105 - Hướng dẫn, phối hợp với Sở Lao động – Thương binh và xã hội trong các công tác kiểm tra, giám sát các trường nghề thực hiện kế hoạch đào tạo dựa trên nhu cầu thị trường lao động - Thường xuyên tổ chức đào tạo, bồi dưỡng có trọng tâm cho đội ngũ cán bộ , nghiên cứu viên 2.3. Các trường dạy nghề Tích cực nghiên cứu và triển khai xanh hóa cơ sở dạy nghề của mình theo điều kiện và khả năng của mỗi đơn vị cho phù hợp Đề xuất các sáng kiến cụ thể trong quá trình xanh hóa đào tạo nghề trong nhà trường của mình. 106 TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Alex Bowen, Policy Research Working Paper 5990: Green’ Growth, ‘Green’ Jobs and Labor Markets, The World BankSustainable Development Network, 2012. 2.BIBB, VET in Euro – Country Report Germany, 9th Edition, Germany 2011. 3.Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Chiến lược phát triển dạy nghề thời kỳ 2011 -2020. 4.CEDEFOP (ILO), Green Skills and environmental awareness in vocational training education. Synthesis report, Luxembourg, 2012. 5.CEDEFOP (ILO), Skill for Green Jobs. A Global View, Geneva, 2011. 6.CEDEFOP (ILO), Skill for Green Jobs. Briefing note. Thessaloniki, 2010. 7.Đặng Bá Lãm, Quản lý nhà nước về giáo dục Lý luận và thực tiễn, Nhà xuất bản chính trị quốc gia, 2005. 8.Đặng Quốc Bảo, Đổi mới quản lý và nâng cao chất lượng giáo dục, NXB giáo dục, Hà Nội, 2010. 9.Đặng Quốc Bảo, Những khái niệm cơ bản về Quản lí giáo dục, Trường Cán bộ quản lý giáo dục trung ương 1, Hà Nội, 2007. 10.GIZ, Green skill development – essential for the transititon to green growth, 2013. 11.GIZ, Report on TVET for a Sustainable Development implementation in Program Reform TVET in Vietnam and Concrete recommendation to green skills in Vietnam, 2013. 12.GIZ, TVET for a Green Economy, Bonn, 2013. 13.Luật Dạy nghề, NXB Giáo dục, 2006. 14.Luật Giáo dục, NXB Giáo dục, 2005. 15.Majumdar Shyamal,Developing a Green TVET Framework, Bonn, 2012. 16.Majumdar Shyamal,Greening TVET: Connecting the Dots in TVET in Sustainable Development, Bonn, 2012. 17.Majumdar Shyamal,Integrating Sustainable Development in TVET Curriculum, Thailand, 2007. 18.Mertineit, K-D,TVET for a green economy. Presentation in the workshop on “Greening TVET for achieving National Green Growth Strategy”, Hanoi, 2013. 19.Nguyễn Quốc Chí – Nguyễn Thị Mỹ Lộc, Đại cương khoa học quản lý , Nhà xuất bản Đại học quốc gia Hà Nội, 2010. 20.Nguyễn Thị Mỹ Lộc chủ biên, Quản lý giáo dục – một số vấn đề lý luận và thực tiễn, Nhà xuất bản Đại học quốc gia, Hà Nội, 2012. 21.OECD, Tools for Delivering on Green Growth, OECD Meeting on Council at Ministerial level, Paris, 2011 22.Phạm Viết Vượng,Phương pháp luận nghiên cứu khoa học, giáo trỡnh dành cho học sinh cao học và nghiờn cứu sinh, NXB Đại học quốc gia, Hà Nội, 2000. 23.Quisumbing, L.R. The Importance of Values Education for TVET and its Economic and Human Resource Development Program, Paper presented at the UNESCO Asia Pacific Conference, Adelaide, 2001 24.UNESCO – UNEVOC, Orienting technical and Vocational Education and Training for Sustaninable Development, Bonn, Germany, 2004 107 25.Viện Nghiên cứu khoa học dạy nghề - Tổng cục dạy nghề, Báo cáo quốc gia về dạy nghề năm 2011; NXB Lao động – Xã Hội, Hà Nội, 2013. 26.Viện Nghiên cứu khoa học dạy nghề - Tổng cục dạy nghề, Báo cáo quốc gia về dạy nghề năm 2012; NXB Lao động – Xã Hội, Hà Nội, 2014. 27.Viện Nghiên cứu khoa học dạy nghề - Tổng cục dạy nghề, Đào tạo nghề thuật ngữ chọn lọc; NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2007 28.Viện quản lý kinh tế Trung ương, Thông tin chuyên đề Tiềm năng tạo việc làm xanh ở Việt Nam, 2012. 29.Vũ Cao Đàm,Phương pháp luận nghiên cứu khoa học, 2011. 108 PHỤ LỤC 1 PHIẾU KHẢO SÁT CƠ SỞ DẠY NGHỀ Tăng trưởng bền vững; Đào tạo nghề xanh Phiếu khảo sát chỉ sử dụng các thông tin này phục vụ mục đích nghiên cứu và đảm bảo giữ bí mật tuyệt đối các thông tin Ông/ bà cung cấp Một số thông tin về khái niệm cơ bản liên quan đến nội dung nghiên cứu: - “Việc làm xanh” là công việc giảm thiểu tác động của các doanh nghiệp và các ngành kinh tế đến môi trường ở mức thấp nhất để phát triển bền vững (Theo Tổ chức lao động quốc tế - ILO). - “Xanh hóa” làthuật ngữ diễn tả việc chuyển đổi từ quy trình sản xuất, dịch vụ hoặc các hoạt động hiện tại sang những quy trình sản xuất, dịch vụ, hoạt động giảm thiểu tác động đến môi trường. - “Đào tạo nghề xanh” là quá trình đào tạo nghề được gắn liền với bảo vệ môi trường, tiết kiệm năng lượng, giảm khí phát thải nhà kính. Nếu Ông/bà có bất kỳ câu hỏi hoặc muốn biết thêm thông tin, xin vui lòng liên hệ: Đoàn Duy Đông - Viện nghiên cứu Khoa học Dạy nghề/ Tổng cục dạy nghề. ĐT: 098 882 5155 CQ: (04) 39 44 90 64 Email: dongdoanduy@gmail.com PHẦN 1: Thông tin chung 1. Tên cơ sở dạy nghề: 2. Họ và tên người trả lời: Vị trí, chức vụ hiện tại của Ông/bà tại trường: 3. Xin đánh dấu vào ô tương ứng với tuổi của Ông/bà: Dưới 21 tuổi 50-59 4. Giới tính 21-29 Trên 60 Nam 30-39 40-49 Nữ 6. Trình độ chuyên môn kỹ thuật Chứng chỉ chuyên môn Cao đẳng Thạc sỹ, Tiến sỹ Trung cấp Đại học Khác (nêu rõ): ………… 109 PHẦN 2: Thông tin về cơ sở dạy nghề 7. Tổng số học viên đang theo học tại trường: ….. người 8. Số lượng giáo viên và cán bộ đang làm việc trong trường? (Xin đánh dấu vào ô có số lượng tương ứng) Giáo Cán bộ và Cán bộ, kỹ Tổng số Trong đó số viên/ nhân viên thuật viên giáo giáo viên, Giảng quản lý, thuộc bộ viên hành chính phận hỗ trợ viên, cán cán bộ là nữ bộ khác Ít hơn 19 người 20-39 người 50-79 người 80-109 người 110-149 người 150-199 người trên 200 người 9. Liệt kê tên các chương trình/ khóa học mà nhà trường đang đào tạo? Cấp trình độ đào tạo Trình độ đầu vào Tổng (ghi theo mã sau: 1. THCS số học học Tên chương trình 1: Cao đẳng nghề 2. THPT viên sinh đào tạo 2: Trung cấp nghề 3. Khác (2013) nữ 3: Sơ cấp nghề (ghi cụ thể) 110 Tỷ lệ (%) PHẦN 3: Đánh giá thực trạng Quản lý đáp ứng yêu cầu đào tạo nghề xanh tại nhà trường 10. a) Ông/bà đã từng được biết hay đã tiếp cận tới các vấn đề liên quan Đào tạo nghề xanh chưa? Đã có tham những nghiên cứu liên Đã từng nghe nói đến quan chuyên sâu về ĐTNX Chưa từng được nghe b) Nếu đã từng được biết, ông bà được tiếp cận thông tin theo cách nào ? (Chọn tất cả các phương án đúng) Sách, báo, phương tiện thông tin đại chúng Hội thảo, hội nghị Lớp tập huấn, bồi dưỡng Tham gia các đề tài nghiên cứu liên quan 11. Xin vui lòng cho biết NHẬN ĐỊNH của Ông/bà về những nội dung sau: (Đánh giá theo 5 mức độ như sau) Hoàn toàn đồng ý (1) Không đồng ý (4) Đồng ý (2) Không chắc chắn (3) Rất không đồng ý (5) Các nội dung: a) Trường có sử dụng các nguyên vật liệu tái chế 1 2 3 4 5 b) Trường xây dựng cơ sởhạ tầng đáp ứng đảm bảo 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 d) Trường có phân loại và xử lý rác thải 1 2 3 4 5 e) Trường có sử dụng những nguồn ánh sáng tự 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 không gây độc hại đối với môi trường c) Trường có những nội quy về vệ sinh an toàn trong nhà xưởng, lớp học, các khu thực hành nhiên f) Trường có khuôn viên cây xanh và tổ chức các lễ phát động trồng cây g) Trường có sử dụng các nguồn năng lượng tái tạo (năng lượng mặt trời, năng lượng gió,….) 111 12. Xin vui lòng cho biết NHẬN ĐỊNH của Ông/bà về những nội dung sau: (Đánh giá theo 5 mức độ như sau) Hoàn toàn đồng ý (1) Không đồng ý (4) Đồng ý (2) Không chắc chắn (3) Rất không đồng ý (5) Các nội dung: a) Trong 3 năm qua, việc phát triển kinh tế đã ảnh 1 2 3 4 5 2 3 4 5 2 3 4 5 2 3 4 5 2 3 4 5 2 3 4 5 2 3 4 5 2 3 4 5 2 3 4 5 hưởng đến sự phát triển các chương trình đào tạo của nhà trường b) Trường có tham gia vào việc đưa ra các sáng kiến 1 cùng với các doanh nghiệp để phát triển các chương trình theo kỹ năng yêu cầu c) Chương trình đào tạo gắn với việc phát triển các 1 công nghệ mới d) Nhu cầu đối với một số khóa học/ chương trình 1 học liên quan đến môi trường ngày càng tăng e) Các chương trình đào tạo hiện tại của trường đáp 1 ứng được yêu cầu về kỹ năng ở cấp độ địa phương hoặc khu vực f) Chương trình đào tạo của trường được lồng ghép 1 vấn đề bảo vệ môi trường, an toàn lao động g) Trường có những hội thảo chuyên đề về vấn đề 1 môi trường h) Chương trình thực hành an toàn, thân thiện với 1 môi trường i) Các chương trình của trường phù hợp với các miêu 1 tả kỹ năng nghề và tiêu chuẩn kỹ năng trong ngành công nghiệp 13. Xin vui lòng cho biết NHẬN ĐỊNH của Ông/bà về những nội dung sau: (Đánh giá theo 5 mức độ như sau) Hoàn toàn đồng ý (1) Không đồng ý (4) Đồng ý 112 (2) Không chắc chắn (3) Rất không đồng ý (5) Các nội dung: a) Trường có các câu lạc bộ, nhóm hoạt động vì môi 1 2 3 4 5 2 3 4 5 2 3 4 5 2 3 4 5 2 3 4 5 2 3 4 5 2 3 4 5 trường (đội vệ sinh môi trường tự quản,vv) b) Trường có các hoạt động hưởng ứng những ngày 1 lễ về môi trường (Ngày môi trường thế giới, Giờ trái đất,vv) c) Trường phối hợp với doanh nghiệp trong việc đào 1 tạo đáp ứng cập nhật khoa học kỹ thuật d) Trường có các biện pháp tuyên truyền cho việc vệ 1 sinh, an toàn, bảo vệ môi trường trong và ngoài nhà trường (biểu ngữ, pa-nô, áp phích, khẩu hiệu,vv) e) Trường tổ chức các hoạt động ý nghĩa phát động 1 việc bảo vệ môi trường f) Trường có những hội thi với nội dung làm xanh 1 không gian sống g) Làm cam kết bảo vệ vệ sinh, môi trường trong và 1 ngoài trường. 14. Xin vui lòng cho biết NHẬN ĐỊNH của Ông/bà về những nội dung sau: (Đánh giá theo 5 mức độ như sau) Hoàn toàn đồng ý (1) Không đồng ý (4) Đồng ý (2) Không chắc chắn (3) Rất không đồng ý (5) Các nội dung: a) Phát động thi đua bảo vệ môi trường 1 2 3 4 5 b) Trường có những biện pháp tuyên truyền bảo vệ 1 2 3 4 5 2 3 4 5 1 2 3 4 5 e) Khuyến khích học sinh có ý thức trong việc phân 1 2 3 4 5 môi trường, giữ gìn về sinh c) Trường tổ chức các lễ phát động trồng cây xanh, 1 tiết kiệm năng lượng,vv d) Không hút thuốc lá trong khu vực trường học loại rác thải, giữ gìn vệ sinh trong nhà trường 113 f) Tiết kiệm năng lượng và sử dụng nguồn sáng tự 1 2 3 4 5 2 3 4 5 2 3 4 5 nhiên g) Có những quy định quy chế về bảo quản, giữ gìn 1 vệ sinh nhà xưởng, khu thực hành gọn gàng, ngăn nắp h) Khuyến khích sử dụng phương tiện công cộng 1 thay cho các phương tiện cá nhân tiêu thụ năng lượng (xe máy,vv) 15. Xin vui lòng cho biết NHẬN ĐỊNH của Ông/bà về những nội dung sau: (Đánh giá theo 5 mức độ như sau) Hoàn toàn đồng ý (1) Không đồng ý (4) Đồng ý (2) Không chắc chắn (3) Rất không đồng ý (5) Các nội dung: a) Tổ chức các phong trào nghiên cứu gắn liền với 1 2 3 4 5 2 3 4 5 2 3 4 5 2 3 4 5 2 3 4 5 2 3 4 5 bảo vệ môi trường b) Sử dụng các biện pháp tái chế chất thải, tái chế 1 nguyên vật liệu thực hành, c) Trường đặt ra các chỉ tiêu về nghiên cứu liên quan 1 đến bảo vệ môi trường cho giáo viên và học sinh d) Khuyến khích sáng kiến, sáng chế tiết kiệm năng 1 lượng hay sử dụng năng lượng hiệu quả e) Cải tiến kỹ thuật để bảo vệ môi trường hiệu quả 1 hơn f) Nghiên cứu áp dụng các dạng năng lượng tái tạo 1 mới, ít ảnh hưởng môi trường 16. Xin cho biết mức độ đồng ý hoặc không đồng ý với những nội dung sau: (Đánh giá theo 5 mức độ như sau) Hoàn toàn đồng ý (1) Không đồng ý (4) Đồng ý Các nội dung: 114 (2) Không chắc chắn (3) Rất không đồng ý (5) a) Trường cần phát triển cách thức tiếp cận toàn diện 1 2 3 4 5 2 3 4 5 2 3 4 5 2 3 4 5 2 3 4 5 2 3 4 5 2 3 4 5 2 3 4 5 2 3 4 5 2 3 4 5 2 3 4 5 2 3 4 5 để điều chỉnh hoạt động đào tạo đáp ứng nhu cầu xanh hóa nền kinh tế b) Trường phải đối mặt với nhiều thách thức trong 1 việc giải quyết vấn đề phát triển xanh hóa đào tạo nghề trong nhà trường c) Trường có tham gia vào các hoạt động hợp tác đối 1 nội và/hoặc đối ngoại về việc đưa các kỹ năng xanh vào các khóa học/ chương trình đào tạo d) Nhu cầu đối với một số khóa học/ chương trình 1 học ngày càng tăng e) Trường cần thêm sáng kiến mới hoặc tiếp tục cung 1 cấp các chương trình đào tạo để đáp ứng xanh hóa đào tạo nghề f) Nhà trường đã và đang phát triển các khóa học/ 1 chương trình đào tạo mới để cung cấp các Kỹ năng xanh cho các học viên g) Trường đã bổ sung đào tạo các kỹ năng mới và 1 năng lực mới vào trong các khóa học hiện tại để đáp ứng xanh hóa đào tạo nghề h) Trong trường, nội dung “xanh hóa” chủ yếu được 1 giảng dạy ở các môn học chung i) Trong trường, nội dung “xanh hóa” chủ yếu được 1 giảng dạy ở các môn chuyên ngành k) Nhà trường đã và đang xây dựng các tiêu chuẩn 1 kỹ năng nghề “xanh” toàn diện l) Nhà trường đã và đang xây dựng một hệ thống 1 chứng nhận toàn diện cho các tiêu chuẩn kỹ năng xanh m) Trường đang đào tạo các học viên cho các ngành 1 công nghiẹp chủ chốt, các ngành là động lực chính 115 cho tăng trưởng kinh tế trong khu vực n) Các chính sách và hoạt động của trường rất hiệu 1 2 3 4 5 quả trong việc phát triển các kỹ năng và kiến thức “xanh” cho các học viên để họ được cập nhật các kiến thức và kỹ năng đáp ứng nhu cầu của ngành công nghiệp và dịch vụ 17. Những thay đổi trong các chương trình học/ khóa đào tạo của nhà trường là hệ quả của các vấn đề nào sau đây? (Đánh giá theo 5 mức độ như sau) Hoàn toàn đồng ý (1) Không đồng ý (4) Đồng ý (2) Không chắc chắn (3) Rất không đồng ý (5) Các nội dung: a) Nhiều người sử dụng các nguồn năng lượng tái tạo 1 2 3 4 5 2 3 4 5 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 hơn (ví dụ năng lượng mặt trời, gió, địa nhiệt, v.v..) b) Nhiều người chuyển sang sử dụng các sản phẩm 1 và dịch vụ sử dụng năng lượng hiệu quả hơn (các thiết bị, thiết bị gia dụng, phương tiện vận tải … tiết kiệm năng lượng) c) Nhiều tổ chức chuyển sang sử dụng các quy trình làm giảm/ loại bỏ khí thải ô nhiễm và khí thải gây hiệu ứng nhà kinh và chuyển sang quy trình tái chế và tái sử dụng hơn d) Nhiều người chuyển sang sử dụng các sản phẩm và dịch vụ bảo tồn nguồn tài nguyên thiên nhiên hơn (ví dụ như các sản phẩm nông nghiệp xanh, lâm nghiệp bền vững, quản lý đất, quản lý nước ) e) Nhiều người chuyển sang sử dụng các sản phẩm và dịch vụ tuân thủ các quy định và tiêu chuẩn về môi trường 116 PHẦN 4: Xin Ông/ bà vui lòng cung cấp thêm ý kiến cụ thể cho các câu hỏi dưới đây: 18. Ông/ bà có ý kiến gì khác: ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………… 19. Ông/bà thấy đâu là lợi ích nổi bật của việc phát triển nhà trường đáp ứng tăng trưởng kinh tế toàn diện và xanh hóa đào tạo nghề (xin lấy ví dụ minh họa) ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………… 20. Ông/bà thấy có những khó khăn, thách thức nổi bật nào đối với phát triển nhà trường đáp ứng tăng trưởng kinh tế toàn diện và xanh hóa đào tạo nghề (cung cấp ví dụ bất kỳ) ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………… Xin trân trọng cảm ơn Ông/bà đã dành thời gian trả lời phiếu khảo sát này 117 PHỤC LỤC 2 PHIẾU XIN Ý KIẾN CHUYÊN GIA Tên đề tài: “Biện pháp quản lý trường dạy nghề đáp ứng yêu cầu đào tạo nghề xanh tại Việt Nam" Họ và tên : ........................................................................................................ Chức vụ: ......................................................................................................... Đơn vị công tác: ............................................................................................. Để giúp tìm hiểu tính cấp thiết và khả thi của các biện pháp quản lý nhà trường đáp ứng yêu cầu đào tạo nghề xanh do đề tài đưa ra, xin ông/bà vui lòng đọc và bày tỏ quan điểm về những nội dung ghi trong phiếu này bằng cách đánh dấu “x” hoặc điền vào các dòng để trống. I. Đánh giá tính cấp thiết vàkhả thi của các biện pháp Tính cấp thiết Số TT Các biện pháp quản lý nhà trường Rất cần thiết Bồi dưỡng nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, giáo 1. viên về nhận thức cũng như kiến thức về nhu cầu đào tạo nghề xanh Thúc đẩy việc xây dựng, phát 2. triển nhà trường theo các đặc điểm của trường xanh 3. 4. Tăng cường xanh hóa chương trình đào tạo Tạo ra cộng đồng xanh trong và ngoài nhà trường 118 Tính khả thi Khôn Cần g thiết cần thiết Rất khả thi Khả thi Khôn g khả thi Khuyến khích và phát triển 5 văn hóa xanh trong và ngoài nhà trường Khuyến khích phong trào 6 nghiên cứu xanh và áp dụng vào trong nhà trường Cộng: II. Đánh giá nội dung biện pháp đề tài đưa ra (Đánh giá theo 5 mức độ như sau) Hoàn toàn đồng ý (1) Không đồng ý (4) Đồng ý (2) Không chắc chắn (3) Rất không đồng ý (5) Các nội dung: Biện pháp 1: Chỉ đạo bồi dưỡng nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, giáo viên về nhận thức cũng như kiến thức về nhu cầu đào tạo nghề xanh Bồi dưỡng về nhận thức 1 2 3 4 5 Bồi dưỡng về kiến thức chuyên môn 1 2 3 4 5 Bồi dưỡng sử dụng thiết bị dạy học 1 2 3 4 5 Biện pháp 2: Xây dựng kế hoạch thúc đẩy việc xây dựng, phát triển nhà trường theo các đặc điểm của trường xanh Chính sách và mục tiêu xanh 1 2 3 4 5 Quản lý nguồn lực 1 2 3 4 5 Hệ thống quản lý kiểm tra giám sát 1 2 3 4 5 Biện pháp 3: Tăng cường xanh hóa chương trình đào tạo Các khóa đào tạo và chương trình xanh 1 2 3 4 5 Thực hành xanh tại lớp và phòng thí nghiệm 1 2 3 4 5 Tương tác giữa tổ chức công nghiệp 1 2 3 4 5 119 Biện pháp 4:Tạo ra cộng đồng xanh trong và ngoài nhà trường Thực hành xanh với quy mô cộng đồng 1 2 3 4 5 Sự tham gia cộng đồng 1 2 3 4 5 Các chương trình và dự án tiên tiến 1 2 3 4 5 Biện pháp 5:Khuyến khích và phát triển văn hóa xanh trong và ngoài nhà trường Giá trị và thực hành 1 2 3 4 5 Tham gia và đóng góp 1 2 3 4 5 Các chương trình cải tiến đổi mới 1 2 3 4 5 Biện pháp 6:Khuyến khích phong trào nghiên cứu xanh và áp dụng vào trong nhà trường Các chương trình nghiên cứu trong lĩnh vực phát triển 1 2 3 4 5 Tác động và hậu quả 1 2 3 4 5 Quản lý và giám sát 1 2 3 4 5 bền vững Ông/ bà có ý kiến gì khác: ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………… Xin trân trọng cảm ơn Ông/bà đã dành thời giantrả lời phiếu lấy ý kiến đánh giá này! 120 PHỤ LỤC 3 DANH SÁCH CÁN BỘ QUẢN LÝ CÁC TRƯỜNGTHAM GIA ĐIỀU TRA KHẢO SÁT THỰC TRẠNG QUẢN LÝ ĐÀO TẠO NGHỀ XANH TT Họ và Tên Nơi công tác 1 Phạm Thành Giang Trường Cao đẳng nghề Bách nghệ Hải Phòng 2 Khổng Hữu Lực Trường Cao đẳng nghề Công nghệ Cao Hà Nội 3 Mai Xuân Thành Trường Cao đẳng nghề Công nghiệp Hà Nội 4 Nguyễn Đăng Bình Trường Cao đẳng nghề Hải Dương 5 Trần Thị Trang Trường Cao đẳng nghề Phú Yên 6 Nguyễn Văn Phong Trường Cao đẳng nghề Đà Nẵng 7 Nguyễn Văn Nam Trường Cao đẳng nghề Trần Hưng Đạo 8 Trần Văn Hòa Trường Cao đẳng nghề Quy Nhơn 9 Nguyễn Ngọc Quỳnh Trường Cao đẳng nghề Kỹ Thuật Công nghệ tp. Hồ Như Chí Minh 10 Nguyễn Thanh Bình Trường Cao đẳng nghề LILAMA-2 11 Trần Văn Hải Trường Cao đằng nghề Nha Trang 12 Hoàng Quốc Liêm Trường Cao đẳng xây dựng công trình đô thị 13 Nguyễn Đình Hải Trường Cao đẳng xây dựng số 1 14 Trần Văn Quyến Trường Cao đẳng nghề kỹ thuật công nghệ 121 PHỤ LỤC 4 DANH SÁCH LÃNH ĐẠO CÁC ĐƠN VỊ CỦA TỔNG CỤC DẠY NGHỀ ĐƯỢC XIN Ý KIẾN KHẢO NGHIỆM CHUYÊN GIA TT Họ và Tên Nơi công tác Chức vụ Chánh văn 1 Trần Quốc Huy Văn phòng 2 Phạm Văn Luyện Vụ Kế hoạch – Tài chính Vụ trưởng 3 Quản Văn Giáo Vụ Cơ sở vật chất và thiết bị dạy nghề Vụ trưởng 4 Nguyễn Ngọc Tám Vụ Cơ sở vật chất và thiết bị dạy nghề Phó vụ trưởng 5 Đặng Xuân Thức Vụ Dạy nghề chính quy Vụ trưởng 6 Đỗ Văn Giang Vụ Dạy nghề chính quy Phó vụ trưởng 7 Lê Vinh Vụ Giáo viên và cán bộ quản lý dạy Vụ trưởng 8 Trần Văn Nịch 9 Hà Minh Phương Vụ Công tác học sinh – sinh viên Vụ trưởng 10 Đào Văn Tiến Vụ Dạy nghề thường xuyên Vụ trưởng 11 Lê Nho Luyên Vụ Dạy nghề thường xuyên Phó vụ trưởng 12 Đào Trọng Độ Vụ Dạy nghề thường xuyên Phó vụ trưởng 13 Mạc Văn Tiến Viện Nghiên cứu khoa học dạy nghề Viện trưởng 14 Phạm Xuân Thu Viện Nghiên cứu khoa học dạy nghề Phó viện trưởng 15 Nguyễn Quang Việt Viện Nghiên cứu khoa học dạy nghề Phó viện trưởng phòng nghề Vụ Giáo viên và cán bộ quản lý dạy Phó vụ trưởng nghề 122 [...]... Cơ sở lý luận về quản lý nhà trường đáp ứng yêu cầu đào tạo nghề xanh Chương 2: Thực trạng công tác quản lý nhà trường đáp ứng yêu cầu đào tạo nghề xanh Chương 3: Biện pháp quản lý nhà trường nhằm đáp ứng yêu cầu đào tạo nghề xanh 4 CHƯƠNG I CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ NHÀ TRƯỜNG ĐÁP ỨNG ĐÀO TẠO NGHỀ XANH 1.1 Tổng quan nghiên cứu Một số nghiên cứu của nước ngoài: Năm 2010, Trung tâm Phát triển Dạy nghề. .. Biện pháp quản lý trường dạy nghề đáp ứng yêu cầu đào tạo nghề xanh tại Việt Nam 2 Mục tiêu nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và đánh giá thực trạng, đề xuất những biện pháp quản lý nhà trường nhằm đáp ứng yêu cầu đào tạo nghề xanh trong giai đoạn hiện nay 3 Khách thểvà đối tượng nghiên cứu Khách thể nghiên cứu:Hoạt động quản lý nhà trường tại các trường dạy nghề Đối tượng nghiên cứu :Biện pháp. .. tượng nghiên cứu :Biện pháp quản lý nhà trường đáp ứng nhu cầu đào tạo nghề xanh tại các trường dạy nghề; 4 Phạm vi nghiên cứu Nội dung nghiên cứu:Nghiên cứu khía cạnh quản lý nhà trường tại các trường cao đẳng nghề nhằm đáp ứng nhu cầu đào tạo nghề xanh Giai đoạn nghiên cứu:Nghiên cứu thực trạng đến năm 2013 Địa điểm nghiên cứu: Tổ chức khảo sát và khảo nghiệm 14 trường cao đẳng nghề trên phạm vi cả nước... nghề xanh Trên thế giới cũng như Việt Nam, khái niệm Đào tạo nghề xanh (ĐTNX) vẫn chưa được định nghĩa một cách thống nhất Tuy nhiên, ta có thể hiểu: Đào tạo nghề xanh là quá trình đào tạo nghề gắn liền với bảo vệ môi trường, tiết kiệm năng lượng, giảm phát thải khí nhà kính Đào tạo nghề xanh có thể đạt được thông qua quá trình Xanh hóa đào tạo nghề - quá trình chuyển đổi công tác đào tạo nghề hiện tại. .. nghiên cứu: Yêu cầu xanh hóa đào tạo nghề hiện nay là rất cấp thiết, vậy có những giải pháp nào cho việc quản lý trường dạy nghề để đáp ứng nhu cầu đó? Giả thuyết nghiên cứu:Áp dụng đồng bộ việc nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên, cán bộ nhà trườngvề kiến thức và nhận thức về nghề xanh 3 Tăng cường và đẩy mạnh xanh hóa nhà trường, xanh hóa chương trình đào tạo, tạo ra các môi trường văn hóa xanh, cộng... phương pháp Quản lý nhất định và các biện pháp Quản lý phù hợp Vìvậy, vận dụng các phương pháp Quản lý cũng như áp dụng các biện pháp Quản lý là nội dung cơ bản của Quản lý Tóm lại: Có nhiều cách hiểu và diễn đạt khác nhau về Quản lý, trong phạm vi của đề tài, chúng tôi xác định Biện pháp Quản lý là cách làm, cách giải quyết những công việc cụ thể trong từng điều kiện cụ thể của công tác Quản lý nhằm... của chủ thể Quản lý lên đối tượng Quản lý và khách thể Quản lý nhằm đạt được mục tiêu đề ra Như vậy phương pháp Quản lý là khái niệm rộng lớn hơn biện 11 pháp Quản lý Phương pháp Quản lý có vai trò quan trọng trong hệ thống Quản lý , biện pháp Quản lý là cần thiết trong quá trình Quản lý Quá trình Quản lý là quá trình thực hiện các chức năng Quản lý theo đúng các nguyên tắc đã được xác định các nguyên... kỹ năng xanh trong một số ngành công nghiệp: Xây dựng, Giao thông vận tải, Khách sạn, nhà hàng, du lịch, Xử lý rác thải và Năng lượng tái tạo; Đánh giá sự đáp ứng của các cơ sở đào tạo đối với nhu cầu của ngành và sự tăng trưởng xanh; Đề xuất giải pháp hướng tới 5 việc thúc đẩy đào tạo kỹ năng nghề xanh trong các ngành nghề đáp ứng nhu cầu việc làm xanh của nền kinh tế Nghiên cứu Đào tạo nghề cho... hóa xanh, cộng đồng xanh, nghiên cứu xanh 6 Phương pháp nghiên cứu 6.1 Phương pháp nghiên cứu lý luận qua tài liệu Phân tích, tổng hợp các tài liệu lý luận, văn bản pháp quy của Nhà nước, của ngành Giáo dục và Đào tạo, ngành Dạy nghề, các công trình nghiên cứu khoa học, những bài học kinh nghiệm trong quản lý nhà trường của các trường dạy nghề Tài liệu về hoạt động xanh hóa đào tạo nghề của các nước... Bên cạnh đó, quá trình đào tạo nghề xanh cũng đang là một mục tiêu rất quan trọng của lĩnh vực dạy nghề Việt Nam trong việc đột phá chất lượng dạy nghề Và đào tạo nghề xanh là một trong những phần quan trọng của nền kinh tế xanh Để tạo ra được môi trường học tập tối ưu nhất cho người học nhằm đảm bảo chất lượng hiệu quả cho nguồn nhân lực sau này, quá trình xanh hóa đào tạo nghề với rất nhiều khía ... luận quản lý nhà trường đáp ứng yêu cầu đào tạo nghề xanh Chương 2: Thực trạng công tác quản lý nhà trường đáp ứng yêu cầu đào tạo nghề xanh Chương 3: Biện pháp quản lý nhà trường nhằm đáp ứng yêu. .. GIA HÀ NỘI TRƯỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC ĐOÀN DUY ĐÔNG BIỆN PHÁP QUẢN LÝ TRƯỜNG DẠY NGHỀ ĐÁP ỨNG YÊU CẦU ĐÀO TẠO NGHỀ XANH TẠI VIỆT NAM LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC Chuyên ngành: QUẢN LÝ GIÁO DỤC... Khách thể nghiên cứu:Hoạt động quản lý nhà trường trường dạy nghề Đối tượng nghiên cứu :Biện pháp quản lý nhà trường đáp ứng nhu cầu đào tạo nghề xanh trường dạy nghề; Phạm vi nghiên cứu Nội dung