TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ KHOA NÔNG NGHIỆP & SINH HỌC ỨNG DỤNG BỘ MÔN THÚ Y ………… o0o………… ĐẶNG PHÚ CƯỜNG TÌNH HÌNH NHIỄM VI KHUẨN SALMONELLA SPP.TRÊN THỊT BÒ TẠI MỘT SỐ CHỢ SIÊU THỊ VÀ ĐIỂM GIẾT MỔ NHỎ LẺ THUỘC QUẬN NINH KIỀU THÀNH PHỐ CẦN THƠ Luận văn tốt nghiệp Ngành: THÚ Y Cần Thơ, 2013 TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ KHOA NÔNG NGHIỆP & SINH HỌC ỨNG DỤNG BỘ MÔN THÚ Y -oOo- Luận văn tốt nghiệp Ngành: THÚ Y Tên đề tài: TÌNH HÌNH NHIỄMVI KHUẨN SALMONELLA SPP TRÊN THỊT BỊ TẠI MỘT SỐ CHỢ SIÊU THỊ VÀ ĐIỂM GIẾT MỔ NHỎ LẺ THUỘC QUẬN NINH KIỀU THÀNH PHỐ CẦN THƠ Giáo viên hướng dẫn: ThS Nguyễn Thu Tâm Sinh viên thực hiện: Đặng Phú Cường MSSV: 3090874 Lớp: Thú Y K35 Cần Thơ, 2013 TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ KHOA NÔNG NGHIỆP VÀ SINH HỌC ỨNG DỤNG BỘ MÔN THÚ Y Đề tài: Tình hình nhiễm vi khuẩn Salmonella spp thịt bò số chợ, siêu thị địa điểm giết mổ nhỏ lẻ thuộc quận Ninh Kiều thành phố Cần Thơ; sinh viên Đặng Phú Cường thực khoa Nông Nghiệp Sinh Học Ứng Dụng trường Đại Học Cần Thơ từ tháng 8/2013 đến tháng 12/2013 Cần Thơ, ngày….tháng….năm 2013 Duyệt Bộ Môn Cần Thơ, ngày…tháng…năm 2013 Giáo Viên Hướng Dẫn Nguyễn Thu Tâm Cần Thơ, ngày… tháng… năm 2013 Duyệt Khoa NN&SHƯD i LỜI CẢM ƠN Sau thời gian gần năm học tập mái trường đại học, ngày hôm luận văn tốt nghiệp hồn thành tơi nhận giúp đỡ nhiều người Trong giây phút ỏi cịn lại thời sinh viên, tơi khơng biết nói là: Xin kính dâng cha mẹ người sinh thành, dưỡng dục người thân gia đình tơi giúp đỡ, ni dưỡng ln đặt niềm tin u vào tơi lịng biết ơn sâu sắc Xin chân thành cảm ơn cô Nguyễn Thu Tâm người hướng dẫn, quan tâm giúp đỡ tơi hồn thành luận văn Xin chân thành cảm ơn quý thầy cô môn Thú Y, Chăn Nuôi tận tình giảng dạy truyền đạt kiến thức, giúp đỡ suốt thời gian học làm đề tài Xin chân thành cảm ơn người bạn thân yêu, tất bạn bè thân thiết ngồi lớp thú y K35 ln giúp đỡ, động viên tơi suốt q trình học tập thực đề tài Cuối cùng, tơi xin nói lời cảm ơn đến Hội Đồng Giám Khảo dành thời gian để đọc, xem xét đóng góp ý kiến quý báu cho đề tài tốt nghiệp Chân thành cảm ơn! Đặng Phú Cường ii DANH MỤC BẢNG Bảng 1: Loài mắc bệnh nguyên nhân gây bệnh 14 Bảng 2: Đặc tính sinh hóa chủng Salmonella spp.* 30 Bảng 3: Bảng tiêu chuẩn phân tích kết đường kính vơ trùng 32 Bảng 4: Kết phân lập vi khuẩn Salmonella spp theo địa điểm 34 Bảng 5: Kết phân lập vi khuẩn Salmonella spp theo chợ 35 Bảng 6:Tỉ lệ nhiễm Salmonella spp thịt bò siêu thị 36 Bảng 7: Kết kiểm tra tính nhạy cảm số kháng sinh mẫu Salmonella spp phân lập (n=22) 37 iii DANH MỤC HÌNH, SƠ ĐỒ Hình 1: Khuẩn lạc vi khuẩn Salmonella ni cấy mơi trường BGA 25 Hình 2: Khuẩn lạc vi khuẩn Salmonella nuôi cấy môi trường MLCB 26 Hình 3: Kết đặc tính sinh hóa Salmonella 29 Hình 4: Đĩa kết thử kháng sinh đồ 31 Sơ đồ 1: Đường lây nhiễm vi khuẩn Salmonella 17 Sơ đồ Quy trình phân lập vi khuẩn Salmonella 24 iv MỤC LỤC TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ i LỜI CẢM ƠN ii DANH MỤC BẢNG iii DANH MỤC HÌNH SƠ ĐỒ iv MỤC LỤC………………………………………………………………… v TÓM LƯỢC vii CHƯƠNG ĐẶT VẤN ĐỀ CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN 2.1 Một vài nghiên cứu vi khuẩn Salmonella 2.1.1 Tình hình nghiên cứu nước 2.1.2 Tình hình nghiên cứu ngồi nước 2.2 Đặc điểm chung vi khuẩn Salmonella spp 2.2.1 Phân loại vi khuẩn Salmonella spp 2.2.2 Đặc điểm hình thái 2.2.3 Sức đề kháng vi khuẩn Salmonella 2.2.4 Đặc tính ni cấy vi khuẩn Salmonella spp 2.2.5 Đặc tính sinh hóa vi khuẩn Salmonella spp 2.2.6 Độc tố vi khuẩn Salmonella spp 10 2.2.7 Tính gây bệnh vi khuẩn Salmonella spp 10 2.2.8 Cấu tạo kháng nguyên 11 2.2.9 Biến dị 13 2.2.10 Đối tượng mắc bệnh 13 2.3 Bệnh thương hàn người 14 2.3.1 Bệnh thương hàn người 15 2.3.2 Bệnh thương hàn bò 17 2.3.3 Triệu chứng bệnh thương hàn bò 18 2.3.4 Một số chủng thường phân lập từ bò 18 2.3.5 Phòng trị bệnh thương hàn bò 19 2.4 Ngộ độc thực phẩm người vi khuẩn Salmonella 20 2.4.1 Triệu chứng ngộ độc thực phẩm vi khuẩn Salmonella người 20 2.4.2 Phòng trị ngộ độc thực phẩm người 21 CHƯƠNG PHƯƠNG TIỆN VÀ PHƯƠNG PHÁP THÍ NGHIỆM 22 3.1 Phương tiện nghiên cứu 22 3.2 Phương pháp tiến hành thí nghiệm 23 3.2.1 Nội dung nghiên cứu 23 v 3.2.2 Phương pháp lấy mẫu 23 3.2.3 Phương pháp phân lập vi khuẩn Samonella 23 3.2.4 Mơi trường thử phản ứng sinh hóa 26 3.2.5 Kiểm tra đặc tính sinh hóa 28 CHƯƠNG 33 KẾT QUẢ THẢO LUẬN 33 4.1 Tổng quan địa điêm lấy mẫu……………………………………… 33 4.2 Kết phân lập vi khuẩn Salmonella spp từ thịt bò số chợ, siêu thị quầy thịt quận Ninh Kiều 33 4.3 Kết phân lập vi khuẩn Salmonella spp theo địa điểm 34 4.3 Kết thử kháng sinh đồ 36 CHƯƠNG 38 KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ 38 5.1 Kết luận: 38 5.2 Đề nghị: 38 TÀI LIỆU THAM KHẢO 39 PHỤ CHƯƠNG 43 vi TÓM LƯỢC Đề tài tiến hành từ tháng năm 2013 đến tháng 12 năm 2013 50 mẫu thịt bò lấy ngẫu nhiên chợ, siêu thị điểm giết mổ nhỏ lẻ địa bàn quận Ninh Kiều thành phố Cần Thơ Vi khuẩn Salmonella tiến hành kiểm tra nuôi cấy môi trường Buffered Peptone Water, môi trường Rappaport Vasiliadis, môi trường MLCB BGA để phân lập vi khuẩn Salmonella spp Kết cho thấy tỷ lệ thịt bị có nhiễm vi khuẩn Salmonella spp mức cao (44%) Tỷ lệ nhiễm Salmonella spp cao địa điểm giết mổ (66,67%) chợ với tỷ lệ nhiễm (48%) chưa phát vi khuẩn Salmonella spp mẫu thu thập siêu thị (0%) Tỷ lệ kháng thuốc vi khuẩn Salmonella spp sau làm kháng sinh đồ với loại kháng sinh Amoxicylin, Gentamycin, Colistin, Doxycyline Ciprofloxacin cho thấy vi khuẩn Salmonella spp kháng hoàn toàn với Amoxycilin (100%) ngược lại vi khuẩn Salmonella spp nhạy hoàn toàn với Gentamycin Ciprofloxacin (100%) cuối Doxycyline Colistin với tỷ lệ nhạy 54,54% 63,64% vii Fonda E.S., Griswold K.E., Overton T.R., VanAmburch M.E., Anderson R.C., Genovese K.J., Poole T.L., Harvey R.B., Nis, 2005 Fecal prevalence and diversity of Salmonella species in lacating dairy cattle in four states, Journal of Dairy Science, (Vol.88) (No.10) 3603-3608 Curiale, M.S, M.J Klatt, M.J and M.A Mozola, 1990 Colorimetric deoxyribonucleid acid hybridization assay for rapid screening of Salmonella in foods D’Aoust, J.Y., 1989 Foodborne Bacterial Pathogens Jensen R., and Mackey D.R (1971) SalmonellosiS In diseases of Feedlt Cattle, Lea & Febiger, Philadelphia, pp 88-90 Kenneth Todar University of Wisconsin – Madison Department of Bacteriology, 2005 Salmonella and Salmonellosis 10 Mycology Koupal R.R., 1997 Diagnotic Procedures in Veternary Bacteriology and 11 McLaughlin M.R., Balaa M.F., Jins J., King R., 2006 Isolation of Salmonella Bacteriophages form swine effluent LagoonS 12 Michael P.D., Dean O.C, 1990 Foodborne Disease 13 Minor, 1987 Salmonella 14 Nagaraja K.V., Pomeroy B.S., and William J.E., 1991 Paratyphoid infections In B W Calnek, H.J Barnes, C.W Beard, W.M Reid, and H.W Yoder (Eds) Disease of poultry, Iowa State University Press, Ames, Lowa, USA: 99-130 15 Po-Ren Hsueh, 2004 Ciprofloxacine-resistand Salmonella Enterica Typhimurium And Cholerea From Pig to Human, Taiwain Emerging Infectious Diseases Vol 10, No 16 Popoff, M.Y., 2001 Antigenic Formulas of the Salmonella Serovars, 8th ed., WHO Collaborating Centre for Reference and Research on Salmonella 17 Taylor D.N., Bied J.M., Munro S., and Feldman R.A., 1982 Salmonella 41 Dublin infections in United States, 1970 – 1980 J.Infect.DIs., 146:322-327 18 Vassen M.A., Velling J., Frankena K., Graat E.A., and Klunder T., 1998 Risk factor for Salmonella Dublin infeactions on dairy farms Diergeneeskd., 123:349351 Một số trang wed tham khảo http://vfa.gov.vn/content/article/so-lieu-cac-vu-ngo-doc-nam-2009-103.vfa www.suckhoecongdong.com/content/view/ 42 PHỤ CHƯƠNG Bảng 1: So sánh tỷ lệ nhiễm vi khuẩn Salmonella spp nghiệm thức chợ, siêu thị địa điểm giết mổ: DT AT Tổng Tại chợ 12 13 25 Siêu thị 10 10 Địa điểm giết mổ 10 15 Tổng 22 28 50 Trị số Chi Bình Phương Độ Tự P (Ho) = 9.22998 0.0099 ** Bảng 2: So sánh tỷ lệ nhiễm vi khuẩn Salmonella spp nghiệm thức chợ siêu thị DT AT Tổng Tại chợ 12 13 25 Siêu thị 10 10 Tổng 12 23 35 Trị số Chi Bình Phương Độ Tự P (Ho) = 81295 0.01 591 * 43 Bảng 3: So sánh tỷ lệ nhiễm vi khuẩn Salmonella spp nghiệm thức chợ địa điểm giết mổ: DT AT Tổng Tại chợ 12 13 25 Địa điểm giết mổ 10 15 Tổng 22 18 40 Chi-Square Test: DT, AT Expected counts are printed below observed counts Chi-Square contributions are printed below expected counts DT 13 25 11.25 0.272 10 8.25 6.75 0.371 Total 12 0.223 Total 13.75 AT 0.454 22 18 15 40 Chi-Sq = 1.320, DF = 1, P-Value = 0.251 44 Bảng 4: So sánh tỷ lệ nhiễm vi khuẩn Salmonella spp nghiệm thức địa điểm giết mổ siêu thị: DT AT Tổng Địa điểm giết mổ 15 Siêu thị 10 10 Tổng Trị số Phương 10 10 15 25 Chi Bình Độ Tự 9.13 194 00251 P (Ho) = ** Bảng 5: So sánh tỷ lệ nhiễm vi khuẩn Salmonella spp nghiệm thức chợ A,B,C,D,E DT Tổng Chợ A Chợ B 5 Chợ C Chợ D Chợ E Tổng Trị số Phương AT 12 13 25 Chi Bình 5.110 58 45 Độ Tự P (Ho) = 27614 NS Bảng 6: So sánh tỷ lệ nhiễm vi khuẩn Salmonella spp nghiệm thức chợ A chợ B DT Tổng Chợ A Chợ B 5 Tổng H0 : AT 10 PA =PB EPT = Kết : 0.0 83333 NS Bảng So sánh tỷ lệ nhiễm vi khuẩn Salmonella spp nghiệm thức chợ A chợ C DT AT Tổng Chợ A Chợ C Tổng 10 46 H0 : PA =PB EPT = 0.4 16667 Kết : NS Bảng So sánh tỷ lệ nhiễm vi khuẩn Salmonella spp nghiệm thức chợ A chợ D DT Tổng Chợ A Chợ D Tổng H0 : AT 10 PA =PB EPT = 0.47 619 Kết : NS 47 Bảng So sánh tỷ lệ nhiễm vi khuẩn Salmonella spp nghiệm thức chợ A chợ E DT Tổng Chợ A Chợ E Tổng H0 : AT 10 PA =PB 0.4 7619 EPT = Kết : NS Bảng 10: So sánh tỷ lệ nhiễm vi khuẩn Salmonella spp nghiệm thức chợ B chợ C DT Tổng Chợ B 5 Chợ C Tổng H0 : AT 10 PA =PB EPT = Kết : 0.02381 * 48 Bảng 11: So sánh tỷ lệ nhiễm vi khuẩn Salmonella spp nghiệm thức chợ B chợ D DT Tổng Chợ B 5 Chợ D Tổng H0 : AT 10 PA =PB EPT = Kết : 0.0 83333 NS Bảng 12: So sánh tỷ lệ nhiễm vi khuẩn Salmonella spp nghiệm thức chợ B chợ E DT Tổng Chợ B 5 Chợ E Tổng H0 : AT 10 PA =PB EPT = 0.0 49 83333 Kết : NS Bảng 13: So sánh tỷ lệ nhiễm vi khuẩn Salmonella spp nghiệm thức chợ C chợ D DT Tổng Chợ C Chợ D Tổng H0 : AT 10 PA =PB EPT = Kết : 0.4 16667 NS Bảng 14: So sánh tỷ lệ nhiễm vi khuẩn Salmonella spp nghiệm thức chợ C chợ E DT AT Tổng Chợ C Chợ E 50 Tổng H0 : 10 PA =PB EPT = Kết : 0.4 16667 NS Bảng 15: So sánh tỷ lệ nhiễm vi khuẩn Salmonella spp nghiệm thức chợ D chợ E DT Tổng Chợ D Chợ E Tổng H0 : AT 10 PA =PB EPT = 0.476 19 Kết : NS 51 Bảng 16: So sánh tỷ lệ nhiễm vi khuẩn Salmonella spp nghiệm thức siêu thị siêu thị DT Tổng Siêu thị 5 Siêu thị 5 Tổng H0 : AT 10 10 PA =PB EPT = Kết : NS Bảng 17: So sánh tỷ lệ nhiễm vi khuẩn Salmonella spp nghiệm thức điểm giết mổ 1,2 DT Tổng Điểm giết mổ Điểm giết mổ Điểm giết mổ 3 Tổng H0 : AT 10 15 PA =PB 52 EPT = Kết : 1.9 98002 NS Bảng 18: So sánh tỷ lệ nhiễm vi khuẩn Salmonella spp nghiệm thức điểm giết mổ điểm giết mổ 2: DT Tổng Điểm giết mổ Điểm giết mổ Tổng H0 : AT 10 PA =PB EPT = Kết : 0.4 16667 NS 53 Bảng 18: So sánh tỷ lệ nhiễm vi khuẩn Salmonella spp nghiệm thức điểm giết mổ điểm giết mổ 3: DT Tổng Điểm giết mổ Điểm giết mổ 3 Tổng H0 : AT 10 PA =PB EPT = Kết : 0.4 16667 NS Bảng 19: So sánh tỷ lệ nhiễm vi khuẩn Salmonella spp nghiệm thức điểm giết mổ điểm giết mổ 3: DT Tổng Điểm giết mổ Điểm giết mổ 3 Tổng H0 : AT 10 PA =PB EPT = 0.47 619 54 Kết : NS 55 ... giết mổ nhỏ lẻ thuộc quận Ninh kiều, thành phố Cần Thơ? ?? Mục tiêu đề tài: Xác định tỷ lệ nhiễm Salmonella spp thịt bò số chợ siêu thị điểm giết mổ nhỏ lẻ quận Ninh Kiều, thành phố Cần Thơ Khảo sát... CẦN THƠ KHOA NÔNG NGHIỆP VÀ SINH HỌC ỨNG DỤNG BỘ MÔN THÚ Y Đề tài: Tình hình nhiễm vi khuẩn Salmonella spp thịt bị số chợ, siêu thị địa điểm giết mổ nhỏ lẻ thuộc quận Ninh Kiều thành phố Cần Thơ; ... mẫu Mẫu thịt bò lấy ngẫu nhiên chợ siêu thị địa điểm giết mổ quận Ninh Kiều thành phố Cần Thơ Tổng số mẫu 50 25 mẫu lấy chợ 10 mẫu lấy siêu thị 15 mẫu lấy điểm giết mổ nhỏ lẻ Mẫu lấy cho vào dụng