Tiểu luận thuyết axit bazơ PP

* Nhược điểm: - Không giải thích được tính axit, bazơ của một số hợp chất như NH3, AlCl3, xà phòng.. Thuyết Lewis - Axit là những chất trong đó có thể là ion, nguyên tử hay phân tử có kh

THUYẾT AXIT- BAZƠ

1.Khái niệm axit- bazơ

1.1 Thuyết axit, bazơ

1.1.1 Thuyết Arhenius:

- Axit là những hợp chất có chứa hidro, khi phân li trong nước cho ion H+

H

nX → nH+ + X HCl → H+ +

- Bazơ là những hợp chất có chứa ion OH-, khi phân ly trong nước cho ion OH-

M(OH)

m → Mm+ + mHO- Ca(OH)

2 → Ca2+ + 2

* Ưu điểm:

- Phân loại được thành các hợp chất axit, bazơ

- Giải thích được bản chất của phản ứng trung hòa:

H+ + HO- → H2O

- Giải thích khả năng xúc tác: tính xúc tác tăng khi [H+]tăng

- Thao tác đơn giản, dễ viết

* Nhược điểm:

- Không giải thích được tính axit, bazơ của một số hợp chất như NH3, AlCl3, xà phòng

- Không giải thích được cho những hợp chất lúc này là axit nhưng lúc khác nó là bazơ

1.1.2 Thuyết Lewis

- Axit là những chất trong đó có thể là ion, nguyên tử hay phân tử có khả năng kết hợp với đôi điện tử tự do của bazơ

Các axit theo Lewis có:

- Proton:

H+ + CH2 = CH2 → CH3 - +CH2

- Các cation:

Li+ + CH3OH → CH – O+Li – H

Tính axit của các cation tăng khi:

+ Điện tích dương của cation tăng

+ Điện tích hạt nhân của cation tăng

+ Bán kính ion giảm

+ Số lớp electron của cation giảm

- Các hợp chất có nguyên tử nguyên tâm có lớp điện tử ngoài cùng chưa đầy đủ,còn chứa quỹ đạo trống…các hợp chất này có khả năng tác dụng với đôi điện tử của bazơ để tạo ra lớp điện tử ngoài cùng

đủ 8e-

AlCl3 + Cl- →

Trường hợp này tính axit tăng khi :

+ Điện tích của hạt nhân nguyên tử trung tâm tăng + Độ âm điện của các nguyên tử liên kết với

nguyên tử trung tâm tăng

+ Bán kính nguyên tử trung tâm giảm

+ Số lớp điện tử xung quanh nguyên tử trung tâm giảm

- Các nguyên tố có 6 điện tử lớp ngoài cùng ví dụ

như oxy, lưu huỳnh, các nguyên tố này có thể tương tác

với bazơ để tạo ra lớp ngoài cùng đủ

- Các hợp chất có nối kép bị phân cực

- Các hợp chất mà lớp điện tử ngoài cùng của

nguyên tử trung tâm có thể mở rộng

O + NR3 O NR3

R C H

O

H RCH=O + CN- R C H

O

F Si F

F

F + 2F- F Si F

F

F

F

F

- Bazơ là những anion hay phân tử, kể cả olefin hay hidrocacbon thơm có khả năng cho đôi điện tử không chia của mình

1.1.3 Thuyết Bronsted

- Axit là những chất( phân tử trung hòa, ion) có khả năng cho proton CH3COOH + H2O CH3COO- + H3O+

Anion CH3COO- : bazơ liên hợp

- Bazơ là những chất( phân tử trung hòa, ion) có khả năng nhận proton NH2 ─ NH3 + + H2O H3N+ ─ N +H3

Cation H3N+ ─ N +H3 : axit liên hợp

Qua đây ta thấy nước cũng như nhiều chất khác có chức nhóm hydroxyl tùy theo chất tác dụng với nó mà thể hiện tính axit hay bazơ

Theo Bronsted, những axit rất mạnh phải có những bazơ liên hợp rất yếu và ngược lại, những bazơ rất mạnh phải có những axit liên hợp rất yếu

Thuyết này khắc phục nhược điểm của thuyết

Arhenius và có nhiều ưu điểm hơn đó là mở rộng phạm vi chất; một chất là axit hay bazơ không nhất thiết phải có H+ hay OH- trong phân tử

* Ứng dụng các thuyết axit- bazơ

- Giải thích cơ chế các phản ứng hữu cơ

- Dự đoán chiều một số phản ứng hữu cơ

- Giải thích một số phản ứng của hidrocacbon