BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM HÀ NỘI PHẠM THỊ THƠM NGHIÊN CỨU CHUẨN LƢU TRỮ TRUYỀN ẢNH TRONG Y TẾ VÀ ỨNG DỤNG TẠI BỆNH VIỆN ĐA KHOA ĐÔNG ANH LUẬN VĂN THẠC SĨ MÁY TÍNH HÀ NỘI, 2014 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM HÀ NỘI PHẠM THỊ THƠM NGHIÊN CỨU CHUẨN LƢU TRỮ TRUYỀN ẢNH TRONG Y TẾ VÀ ỨNG DỤNG TẠI BỆNH VIỆN ĐA KHOA ĐÔNG ANH Chuyên ngành Mã ngành : Khoa học máy tính : 60480101 LUẬN VĂN THẠC SĨ MÁY TÍNH Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: GS TS Vũ Đức Thi HÀ NỘI, 2014 LỜI CẢM ƠN Trong trình học tập nghiên cứu trƣờng Đại học Sƣ phạm Hà Nội 2, vinh dự nhận đƣợc quan tâm, giúp đỡ từ quý thầy cô, gia đình bạn bè đồng nghiệp Với lịng biết ơn chân thành sâu sắc nhất, xin trân trọng cảm ơn GS.TS Vũ Đức Thi ngƣời thầy trực tiếp bảo, hƣớng dẫn giúp đỡ suốt q trình nghiên cứu, hồn thành luận văn Tôi xin trân thành cảm ơn Ban giám hiệu, Phịng đào tạo sau đại học thầy, giáo khoa Công nghệ thông tin Trƣờng Đại học Sƣ phạm Hà Nội ngƣời thầy trang bị kiến thức cho tơi suốt q trình học tập nghiên cứu Tôi xin trân trọng gửi lời cảm ơn đến Ban giám đốc, khoa Chẩn đoán hình ảnh, phịng Tổ chức hành tổ Cơng nghệ thông tin Bệnh viện đa khoa Đông Anh giúp đỡ thu thập thông tin, số liệu, thiết bị y tế hỗ trợ trình thực nghiên cứu luận văn Và cuối cùng, xin chân thành cảm ơn gia đình, bạn bè, đồng nghiệp, đặc biệt cảm ơn ngƣời cha, ngƣời chồng mẫu mực gái ngoan tiếp thêm sức mạnh, chia sẻ, cảm thơng giúp đỡ tơi hồn thành luận văn Hà Nội, ngày 12 tháng 12 năm 2014 HỌC VIÊN Phạm Thị Thơm LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan toàn nội dung luận văn kết tìm hiểu nghiên cứu riêng tơi Trong q trình nghiên cứu đề tài “Nghiên cứu chuẩn lưu trữ, truyền ảnh y tế ứng dụng Bệnh viện đa khoa Đông Anh” số liệu kết nghiên cứu luận văn hồn tồn trung thực khơng trùng lặp với đề tài khác, đồng thời thơng tin trích dẫn luận văn đƣợc rõ nguồn gốc Tôi xin chịu hoàn toàn trách nhiệm với nội dung đƣợc viết luận văn Hà Nội, ngày 12 tháng 12 năm 2014 HỌC VIÊN Phạm Thị Thơm MỤC LỤC LỜI CẢM ƠN .1 LỜI CAM ĐOAN .4 MỤC LỤC DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ DANH MỤC CÁC BẢNG 10 MỞ ĐẦU 11 NỘI DUNG .14 CHƢƠNG KHÁI QUÁT VỀ HỆ THỐNG THÔNG TIN VÀ CHUẨN LƢU TRỮ, TRUYỀN HÌNH ẢNH TRONG Y TẾ .14 1.1 Khái quát hệ thống thông tin y tế 15 1.1.1 Hệ thống thông tin bệnh viện ( HIS) 15 1.1.2 Hệ thống thơng tin chuẩn đốn hình ảnh (RIS) 16 1.1.3 Hệ thống lƣu trữ truyền ảnh (PACS) .17 1.1.4 Hệ thống quản lý xét nghiệm ( LIS) 18 1.1.5 Y tế từ xa (Telemedicine) 19 1.2 Hệ thống PACS 23 1.2.1 Lịch sử phát triển hệ thống PACS 23 1.2.2 Kiến trúc hệ thống PACS .24 1.2.3 Ứng dụng chuẩn PACS hệ thống thông tin y tế: .25 CHƢƠNG MỘT SỐ VẤN ĐỀ TRONG CHUẨN LƢU TRỮ, TRUYỀN, HIỂN THỊ HÌNH ẢNH Y TẾ 27 2.1 Chuẩn DICOM 27 2.1.1 Giới thiệu chung 28 2.1.2 Phạm vi lĩnh vực ứng dụng DICOM .29 2.1.3 Mục tiêu ảnh DICOM 30 2.1.4 Cấu trúc chuẩn tập tin ảnh DICOM 30 2.2 Thu nhận ảnh DICOM 36 2.2.1 Đặc điểm cổng nhận ảnh 36 2.2.2 Các bƣớc thực thu nhận ảnh liệu .36 2.2.3 Các khó khăn việc xây dựng cổng thu nhận ảnh liệu 37 2.2.4 Hệ thống mạng 37 2.3 Tổ chức lƣu trữ ảnh DICOM 44 2.3.1 Máy chủ lƣu trữ điều khiển 44 2.3.2 Các yêu cầu thiết kế hệ thống mạng 45 2.4 Phân bố hiển thị ảnh DICOM 47 2.4.1 Trạm hiển thị ảnh 47 2.4.2 Phân bố ảnh DICOM 48 2.4.3 Hiển thị ảnh DICOM 2D 48 2.4.4 Hiển thị ảnh DICOM 3D 50 CHƢƠNG XÂY DỰNG HỆ THỐNG LƢU TRỮ, TRUYỀN ẢNH HỖ TRỢ CHẨN ĐOÁN BỆNH TẠI BỆNH VIỆN ĐA KHOA ĐÔNG ANH 65 3.1 Giới thiệu bệnh viện đa khoa Đông Anh 65 3.2 Hệ thống hỗ trợ chẩn đoán Khoa Chẩn đốn hình ảnh 65 3.2.1 Giới thiệu khoa chẩn đốn hình ảnh 65 3.2.2 Hiện trạng trang thiết bị khoa chẩn đốn hình ảnh 66 3.2.3 Quá trình tạo ảnh lƣu ảnh khoa chẩn đốn hình ảnh 70 3.3 Phân tích thiết kế hệ thống 73 3.3.1 Mơ hình hệ thống 73 3.3.2 Các thành phần hệ thống 73 3.3.3 Một số chức hệ thống 74 3.3.4 Yêu cầu thiết kế hệ thống .75 3.4 Cài đặt chƣơng trình 76 3.4.1 Một số kết đạt đƣợc 76 3.4.2 Một số nhận xét đánh giá 80 KẾT LUẬN .82 DANH MỤC CƠNG TRÌNH CỦA TÁC GIẢ 83 DANH MỤC CÁC TÀI LIỆU THAM KHẢO 84 PHỤ LỤC 86 DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT DICOM Digital Imaging Communications in Medicine RIS Radiology Information System HIS Hospital Information System LIS Laboratory Information system PACS Picture Archiving and Communication Systems HL7 Health Level CT Computerized Tomagraphy MRI Magnetic Resonnance Imaging PET Positron Comuterized Tomagraphy SPET Single Photon Emission Comuterized Tomagraphy ACR American College of Radiology OSI Open Systems Interconnection HTTP HyperText Transfer Protocol WWW World Wide Web EPR Electronic Patient Record ATM Asynchronous Transfer Mode ACR American College of Radiology NEMA National Electrical Manufacturers Association DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ Hình 1.1: Hệ thống thơng tin bệnh viện ( HIS) 16 Hình 1.2: thống thơng tin chẩn đốn hình ảnh (RIS) .17 Hình 1.3: Hệ thống lƣu truyền hình ảnh (PACS) 18 Hình 1.4: Hệ thống thơng tin quản lý xét nghiệm (LIS) 19 Hình 1.5: Y tế từ xa 22 Hình 1.6: Mơ hình hệ thống PACS 25 Hình 1.7: Ứng dụng chuẩn DICOM hệ thống PACS 26 Hình 2.1: DICOM mơ hình tham chiếu OSI 31 Hình 2.2: Cấu trúc file DICOM 31 Hình 2.3: Thơng tin file DICOM 32 Hình 2.4: Cấu tạo Data Set 33 Hình 2.5: Sơ đồ hệ thống tổng quát thu nhận, truyền, hiển thị ảnh DICOM 36 Hình 2.6: Sơ đồ hoạt động cổng nhận ảnh 37 Hình 2.7: Luồng liệu khái quát kiến trúc stand – alone 38 Hình 2.8: Luồng liệu tổng quát kiến trúc client-server 40 Hình 2.9: Máy chủ chứa ảnh dựa vào Web .43 Hình 2.10: Tiến trình hiển thị ảnh 49 Hình 2.11: Kiến trúc PACS điển hình cho hiển thị ảnh dựa Web 49 Hình 2.12: Kkiến trúc Component dùng hiển thị ảnh để chẩn đoán workstation 50 Hình 2.13: Hình 3D biểu diễn theo kỹ thuật Volume Rendering (VR) 51 Hình 2.14: Minh họa kỹ thuật object –order .52 Hình 2.15: Minh họa kỹ thuật image –order .52 Hình 2.16: Mơ hình Blinn / Kajiya 53 Hình 2.17: Minh họa kỹ thuật đơn giản hóa tính tốn cƣờng độ ánh sáng 55 Hình 2.18: Sơ đồ tổng quan rendering MIP 56 Hình 2.19: Hình ảnh 3D đƣợc biểu diễn theo phƣơng pháp SR .57 Hinh 2.20: Minh họa thuật toán Marching square 58 Hình 2.21: Trƣờng hợp Marching Square 59 Hình 2.22: Minh họa tạo bề mặt từ đƣờng viền 59 Hình 2.23: Xây dựng bề mặt theo giá trị đỉnh 60 Hình 2.24: Các trƣờng hợp mặt qua khối lập phƣ ơng thuật toán Marching Cubes 61 Hình 2.25: Một trƣờng hợp lỗi Marching Cubes .61 Hình 2.26: Chia khối lập phƣơng thành khối tứ diện 62 Hình 2.27: Hai trƣờng hợp mặt phẳng qua khối tứ diện thuật toán Marching Tetrahedra 62 Hình 2.28: Minh họa thuật toán Dividing Cubes để vẽ đƣờng mặt phẳng 63 Hình 2.29: Minh họa thuật tốn Dividing Cubes khơng gian ba chiều 64 Hình 3.1: Máy Brilliance 64-slice CT Scanner by Philips khoa Chẩn Đoán hình ảnh 66 Hình 3.2: Nguyên lý máy CT có 64 dãy đầu thu, bề rộng dãy đầu thu 0,5 mm, chiều dài toàn detectors 32 mm 67 Hình 3.3: Sơ đồ thu nhận hình ảnh CR (Computed Radiography) 68 Hình 3.4: Quá trình tạo ảnh lƣu trữ ảnh khoa Chẩn đốn hình ảnh 70 Hình 3.5: Tiến trình cơng việc thời khoa Chẩn đốn hình ảnh 71 Hình 3.6: Tiến trình cơng việc khoa CĐHA sau triển khai hệ thống 73 Hình 3.7: Mơ hình hệ thống hỗ trợ hình ảnh bệnh viện .73 Hình 3.8: Giao diện chƣơng trình .77 Hình 3.9: Xem ảnh bệnh nhân 77 Hình 3.10: Xem tồn ảnh 2D bệnh nhân .78 Hình 3.11: Dựng 3D dựa theo lát cắt 78 Hình 3.12: Dựng 3D dựa vào khn mặt 79 Hình 3.13: Chức tìm kiếm theo mục ảnh .79 10 DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1: Các Modality hỗ trợ DICOM 27 Bảng 2.2: Các trƣờng cấu tạo Data Set 35 Bảng 3.1: Một số thƣ viện hỗ trợ 76 72 Từ thực tế bệnh viện cần xây dựng hệ thống lƣu trữ tập chung, truyền thông ảnh y khoa hệ thống hỗ trợ chẩn đoán hình ảnh cho bác sỹ lâm sàng, cận lâm sàng bệnh viện Với mục tiêu nhƣ sau: + Thu nhận, lƣu trữ tự động hình ảnh y khoa từ thiết bị chẩn đốn hình ảnh + Bác sỹ ngồi phịng ban bệnh viện mà không cần đến khoa Chẩn đốn hình ảnh để chuẩn đốn bệnh cho bệnh nhân + Bác sỹ ghi thơng tin chẩn đốn ảnh, series ảnh mà khơng cần ghi kết theo cách thông thƣờng + Bác sỹ tìm kiếm hiển thị bệnh nhân cần chẩn đốn dễ dàng với nhiêu tiêu chí (tên bệnh nhân, ngày chụp, loại ảnh, ) + Bác sỹ theo dõi kết bệnh nhân qua lần tái khám cách dễ dàng với bệnh nhân khám nhiều lần + Bác sỹ chẩn đốn dễ dàng với nhiều chức đƣợc hỗ trợ (hiển thị ảnh theo dạng ma trận, phóng to, ghi chú, ) + Giảm chi phí in phim, ghi đĩa DVD hình ảnh đƣợc lƣu trữ Server + Giảm thời gian khám chữa bệnh cho bệnh nhân chờ nhận phim, nhận kết + Giảm đƣợc không gian, thời gian lƣu trữ ảnh + Tận dụng đƣợc tài nguyên phần cứng nhƣ máy in khô,… + Tiền đề cho việc xây dựng hệ thống hội chẩn từ xa với bệnh viện tuyến 73 BN Đăng ký Thực dịch vụ Đọc phim chấp nhận Bác sỹ xác nhận kết Hình 3.7: Tiến trình cơng việc khoa CĐHA sau triển khai hệ thống 3.3 Phân tích thiết kế hệ thống 3.3.1 Mơ hình hệ thống: Máy chủ WEb Thiết bị sinh ảnh (CT, MRI, XQ) Cổng nhận ảnh Máy chủ lƣu ảnh quản lý hình ảnh Máy Trạm hiển thị ảnh Hình 3.8: Mơ hình hệ thống hỗ trợ hình ảnh bệnh viện 3.3.2 Các thành phần hệ thống: + Cổng tiếp nhận hình ảnh + Server lƣu trữ quản lý ảnh + Web Server làm giao diện tƣơng tác hệ thống (để tích hợp, mở rộng hệ thống chẩn đốn hình ảnh từ xa với bệnh viện khác sau này) 74 + Module xem ảnh, thực thao tác hiển thị ảnh máy trạm (hỗ trợ bác sỹ cận lâm sàng) + Module hỗ trợ cho bác sỹ lâm sàng (bác sỹ khám bệnh) 3.3.3 Một số chức hệ thống: a Đối với cổng nhận ảnh: - Sẽ tự động nhận ảnh từ máy sinh ảnh y khoa, sau gửi lên hệ thống lƣu trữ hình ảnh b Đối với Server lƣu trữ ảnh quản lý hình ảnh: - Phải xác thực quyền quản trị - Lƣu trữ ảnh gửi lên từ cổng nhận ảnh - Nhập thơng tin ảnh chẩn đốn từ phía Client - Gửi thơng tin ảnh chẩn đốn có u cầu - Phân vùng lƣu trữ hình ảnh - Tìm kiếm hình ảnh với nhiều tiêu chí (mã bệnh nhân, tên bệnh nhân, ngày chụp, loại ảnh, ) - Cấu hình kết nối thiết bị c Đối với module hỗ trợ bác sỹ cận lâm sàng: - Đăng nhập với quyền bác sỹ - Nhận hình ảnh chẩn đốn server lƣu ảnh quản lý hình ảnh - Giao tiếp với server lƣu trữ hình ảnh để gửi nhận hình ảnh chẩn đốn - Tìm kiếm, thống kê hình ảnh với nhiều tiêu chí - Ghi hình ảnh tìm đĩa CD, DVD bệnh nhân theo yêu cầu - Các cơng cụ phục vụ cho việc chẩn đốn: + Công cụ xử lý ảnh (sáng, tối, xoay ảnh, lật ảnh, ) + Phóng to, thu nhỏ hình ảnh + Thiết lập hình cho ảnh đa khung + Xuất ảnh sang định dạng JPEG + Ghi lên ảnh + Lƣu lại thơng tin chẩn đốn ảnh series ảnh 75 + In ảnh, chẩn đoán cho bệnh nhân d Đối với module hỗ trợ bác sỹ lâm sàng: - Đăng nhập với quyền bác sỹ khám lâm sàng - Giao tiếp với hệ thống lƣu trữ truyền hình ảnh để nhận gửi thơng tin hình ảnh chẩn đốn lâm sàng - Có thể định chẩn đoán cận lâm sàng - Xem kết khám cận lâm sàng - Bác sỹ kết luận kết khám cuối 3.3.4 Yêu cầu thiết kế hệ thống: Do hệ thống lƣu trữ & truyền hình ảnh hệ thống hỗ trợ chẩn đốn hình ảnh cho bác sỹ nên thơng tin cần tức thời xác, thời gian chết hệ thống nằm khoảng thời gian cho phép Vì yêu cầu thiết kế hệ thống phải đảm bảo tiêu chí sau: a Tiêu chuẩn hóa hệ thống: Đây điều cần thiết ta phải tận dụng tối đa chuẩn công nghiệp đề phù hợp với toàn với hệ thống, tăng khả nâng cấp, mở rộng cho hệ thống Vì hệ thống sử dụng: - Máy chủ chạy hệ điều hành Windows Sever 2008 2012 - Máy trạm dùng hệ điều hành Windows XP, 7, - Giao thức truyền thông hệ thống TCP/IP - Hệ quản trị sở liệu SQL 2012 - Định dạng liệu ảnh theo chuẩn DICOM - Định dạng chữ viết HL7, hệ thống giao tiếp với hệ thống thông tin bệnh viện (HIS),… - Ngôn ngữ lập trình C#,… b Kiến trúc mở hệ thống: Hệ thống hỗ trợ chẩn đốn hình ảnh phải giao tiếp với hệ thống thông tin khác bệnh viện nhƣ HIS, LIS,…đồng thời trình phát triển bệnh viện cịn trang bị thêm máy móc, thiết bị chẩn đốn hình ảnh khác Và nâng cấp, mở 76 rộng hệ thống theo hƣớng khác Vì thiết kế hệ thống phải mang tính mở, thiết kế phải theo chuẩn c Độ tin cậy: Phải có phƣơng án dự phịng, lƣu số liệu Ở sử dụng hai máy chủ hỗ trợ RAID để chạy, lƣu số liệu Trƣờng hợp máy chủ có cố hệ thống chạy bình thƣờng Thứ hai trang bị hai nguồn cho máy chủ d Bảo mật: Hệ thống đƣợc thiết kế bảo mật liệu account password Mỗi bác sỹ đƣợc phân quyền theo nhiệm vụ đƣợc phân cơng Có module riêng để quản trị bảo trì hệ thống Tăng mức bảo mật phần mềm, nhƣ thiết bị phần cứng 3.4 Cài đặt chƣơng trình: - Chƣơng trình đƣợc lập trình Visual Studio.NET 2012 nền.NET Framework 4.5 trở lên - Cơ sở liệu chƣơng trình sử dụng Microsoft SQL 2012 - Sử dụng thƣ viện hỗ trợ nhƣ: Mô tả Tên thƣ viện DCMTK Toolkit Dùng xử lý tập tin DICOM Data Access Application Block in Dùng truy xuất hệ quản trị sở liệu Microsoft SQL Server Enterprise Library Configuration Application Block in Enterprise Library Dùng đọc ghi thông tin cấu hình cho ứng dụng Bảng 3.1: Một số thư viện hỗ trợ 3.4.1 Một số kết đạt đƣợc: 77 Hình 3.8: Giao diện chương trình Hình 3.9: Xem ảnh bệnh nhân 78 Hình 3.9 thể loạt lát cắt ngang bệnh nhân theo thứ tự Khi tích vào lát cắt phần mềm hiển thị ảnh mơ tả chi tiết lát cắt Hình 3.10: Xem tồn ảnh 2D bệnh nhân Hình 3.10: Hiển thị dạng 2D tồn lát cắt file ảnh Dicom, phần mềm hỗ trợ phóng to, thu nhỏ điểm ảnh, thuận lợi cho việc chẩn đốn Xem lát cắt di chuyển mũi tƣơng ứng với chiều Hình 3.11: Dựng 3D dựa theo lát cắt 79 Hình 3.12: Dựng 3D dựa vào khn mặt Hình 3.13: Chức tìm kiếm theo mục ảnh 80 3.4.2 Một số nhận xét đánh giá a Các công việc hồn thành + Về mặt lý thuyết: tìm hiểu chuẩn định dạng DICOM, số hệ thống thông tin y tế nhƣ hệ thống thông tin bệnh viện (HIS), hệ thống thơng tin chẩn đốn hình ảnh (RIS), hệ thống lƣu trữ truyền thông ảnh (PACS), giao tiếp PACS với HIS/RIS… + Về mặt thực hành: xây dựng module xem ảnh (Image Viewing Station) hệ thống PACS với chức nhƣ: hiển thị ảnh, quay ảnh, lật ảnh, phóng to, thu nhỏ… b Kết ứng dụng khoa Chẩn đoán hình ảnh Ứng dụng đƣợc xây dựng dựa thực trạng khoa chẩn đốn hình ảnh bệnh viện đa khoa Đơng Anh giải đƣợc yêu cầu thiết bệnh viện Bƣớc đầu hoạt động có kết tốt cho thấy đƣợc ƣu việt hệ thống cũ Hệ thống cũ Hệ thống Bác sỹ Bác sỹ Đòi hỏi bác sỹ phải ln có mặt Bác sỹ phịng ban phịng chẩn đốn khoa chẩn đốn chẩn đốn đƣợc hình ảnh Thơng tin chẩn đốn bác sỹ ghi Thơng tin chẩn đoán bác sỹ đƣợc lại tay theo cách thông thƣờng lƣu trữ trực tiếp ảnh hay series ảnh Tìm kiếm hiển thị hình ảnh chẩn Tìm kiếm hiển thị hình ảnh nhanh đốn khó khăn chóng với nhiều tiêu chí tìm kiếm (Mã BN, tên BN, ngày chụp,…) Thời gian không gian bác sỹ Thoải mái khơng gian thời cịn hạn chế gian Bệnh nhân Bệnh nhân Giảm chi phí in phim không cần Bắt buộc phải in phim ghi đĩa thiết ghi đĩa DVD hình ảnh đƣợc DVD dể lƣu trữ lại lƣu trữ server Bệnh viện Bệnh viện Phải mua lƣợng lớn đĩa CD, Giảm chi phí mua đĩa CD, DVD DVD để lƣu trữ hình ảnh Phải thao tác tay để lƣu trữ hình Tự động lƣu trữ server 81 ảnh Tìm kiếm lại thơng tin bệnh nhân khó khăn Thống kê số lƣợng bệnh nhân chụp theo ngày, tháng, năm cịn khó khăn Hệ thống độc lập không tận dụng đƣợc tài nguyên thông tin hệ thống khác bệnh viện Không tận dụng đƣợc tài nguyên phần cứng Tìm kiếm dễ dàng với nhiều tiêu chí Thống kê dễ dàng số lƣợng bệnh nhân chụp với nhiêu tiêu chí Tích hợp với hệ thống thông tin khác bệnh viện, nên sử dụng thông tin liên hoàn Tận dụng đƣợc tài nguyên phần cứng dùng chung c Hƣớng nghiên cứu Tiếp tục tiếp thu ý kiến làm theo yêu cầu khoa Chẩn đốn hình ảnh mẫu biểu báo cáo, tổng hợp Phối kết hợp với hệ thống lại với thành hệ thống quản lý công nghệ thông tin tổng thể Nâng cấp hệ thống lên tảng Web để thuận tiện cho việc chẩn đoán bệnh từ xa 82 KẾT LUẬN Trong thời gian nghiên cứu đề tài “Nghiên cứu chuẩn lƣu trữ, truyền ảnh y tế ứng dụng Bệnh viện đa khoa Đông Anh” thực đƣợc cơng việc nhƣ sau: - Tìm hiểu sâu hệ thống thông tin quản lý bệnh viện, đặc biệt chuẩn DICOM - Dựa vào cấu trúc chuẩn DICOM xây dựng hệ thống lƣu trữ truyền hình ảnh bệnh viện nơi công tác Hệ thống triển khai giải đƣợc cơng tác lƣu trữ hình ảnh y khoa cách toàn vẹn, đồng đƣợc với hệ thống HIS, LIS, bệnh viện triển khai trở thành hệ thống phần mềm quản lý bệnh viện tổng thể - Hệ thống giúp cho bệnh viện tiết kiệm chi phí phải in phim, đĩa CD, DVD cho bệnh nhân; Đồng thời bác sỹ nơi đâu bệnh viện xem hình ảnh đƣa chẩn đốn mình; tìm kiếm, tổng hợp hình ảnh cho bệnh nhân cách nhanh chóng - Ứng dụng cịn cho phép lƣu trữ lại hình ảnh, kết quả, đánh giá bác sĩ lần khám trƣớc, từ dễ dàng chẩn đoán, theo dõi tiền sử bệnh nhân tái khám Bên cạnh ƣu điểm trên, xây dựng hệ thống lƣu trữ, truyền hình ảnh bệnh viện cịn nhiều khó khăn: hình ảnh y khoa lần chụp có lƣợng liệu lớn nên địi hỏi phải có hệ thống sợ hạ tầng mạng tốt, máy chủ đủ mạnh để lƣu trữ Hiện hệ thống sử dụng máy tính thƣờng với cấu hình nên việc quản lý, phân phối ảnh chậm Định hƣớng phát triển hệ thống phát triển giao diện web giúp bác sỹ không bệnh viện mà đâu có internet truy cập thơng tin hình ảnh để xem, chẩn đốn Từ phát triển, mở rộng hệ thống chẩn đốn hình ảnh từ xa với bệnh viện tuyến bệnh viện vệ tinh 83 DANH MỤC CƠNG TRÌNH CỦA TÁC GIẢ [1] Phạm Thị Thơm, Nguyễn Tiến Quang (2014), Phần mềm quản lý bệnh viện tổng thể MTS – Ehospital, tảng Webbased, công nghệ ASP.net mơ hình MVC, C#, Cục quyền tác giả chứng nhận [2] Phạm Thị Thơm, Ngơ Văn Huy, Hồng Ngọc Vinh (2014), Sáng kiến cải tiến kỹ thuật cấp sở “Xây dựng phần mềm quản lý kết siêu âm bệnh viện đa khoa Đông Anh”, Hội đồng khoa học cấp sở nghiệm thu 84 DANH MỤC CÁC TÀI LIỆU THAM KHẢO Tiếng Việt [1] Lƣơng Mạnh Bá, Nguyễn Thanh Thủy (2003), Nhập môn xử lý ảnh số, Nhà xuất Khoa học Kỹ thuật, Hà Nội [2] B ộ Y t ế ( ) , ”Ứng dụng Công nghệ thông tin Quản lý khám bệnh”, Hà Nội [3] Lâm Phƣơng Duy, Tăng Phú (2012), “Nghiên cứu ứng dụng chuẩn DICOM việc lưu trữ, truyền nhận chẩn đốn hình ảnh y tế từ xa bệnh viện đa khoa Đồng Nai”, Đồng Nai [4] Đại học Y Hà Nội (2012), Chuẩn DICOM hoạt động y tế, Hà Nội, [5] Lê Mạnh Hải, Vũ Công Lập, Y học từ xa: Đại cương bước khởi đầu, Trung tâm Khoa học kỹ thuật Công nghệ quân sự, Bộ Quốc phòng [6] Hà Thái Sơn (2008), “Hệ thống thông tin quản lý bệnh viện”, Vụ điều trị, Bộ Y tế [7] Nguyễn Đức Thuận, Vũ Duy Hải, Trần Anh Vũ (2006), Hệ thống thông tin y tế, Nhà xuất Bách khoa Hà Nội, Hà Nội [8] Đỗ Năng Tồn, Phạm Việt Bình (2007), Giáo trình xử lý ảnh, Khoa Công nghệ thông tin, Đại học Thái Nguyên [9] Nguyễn Mạnh Tuân (2011), “Tìm hiểu chuẩn lưu trữ ảnh DICOM viết chương trình đọc ảnh DICOM” Tiếng Anh [10] Alex A.T.Bui, Ricky K.Taira (2010): “Medical Imaging Informatics”, Springer [11] H K Huang (2004), “PACS and Imaging Informatics”, John Wiley and Sons, Inc., Hoboken, NewJersey [12] In National Electrical Manufacturers Assosciation, USA (2007), “Digital Imaging and Communications in Medicine (DICOM)” [13] K Najarian & R Splinter (2006), Biomedical Singnal and Image Processing, Taylor & Francis Group, CRC Press 85 [14] M A Petrou and P Osdogianni (2006), Image Processing: The Fundamentals, John Wiley and Sons, Inc [15] R A Robb (2000), Biomedical imaging, visualization, and analysis; John Wiley and Sons., Inc [16] J L Semmlow, M Dekker (2004), Biosignal and Biomedical Image Processing: Matlab based Applications, John Wiley and Sons, Inc Website: [17] http://en.wikipedia.org/wiki/DICOM DICOM Wikipedia [18] ftp://medical.nema.org/medical/dicom/2008/ Tài liệu chuẩn DICOM (phiên 3.0) 86 PHỤ LỤC Các thuật ngữ dùng tài liệu - Ảnh số: ảnh kỹ thuật số, ảnh đƣợc lƣu máy vi tính dạng nhị phân - Khám lâm sàng: bác sỹ khám dựa vào triệu trứng đƣợc bệnh nhân mô tả, tình trạng bệnh biểu bên ngồi kinh nghiệm để phán đoán bệnh cho bệnh nhân - Khám cận lâm sàng: có hỗ trợ modality việc chẩn đốn giúp đƣa kết luận xác - UID (Uniquely Identifie): chuỗi dùng để xác định thực thể - Modality: thiết bị y khoa dùng chẩn đoán cận lâm sàng, kết thƣờng hình ảnh hay phim Thƣ viện hỗ trợ: NET Framework 4.0 trở lên Tên thƣ viện Mô tả DCMTK Toolkit Data Access Application Block in Enterprise Library Dùng xử lý tập tin DICOM Dùng truy xuất hệ quản trị sở liệu Microsoft SQL Server Configuration Application Block in Enterprise Library Dùng đọc ghi thơng tin cấu hình cho ứng dụng ... GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM HÀ NỘI PHẠM THỊ THƠM NGHIÊN CỨU CHUẨN LƢU TRỮ TRUYỀN ẢNH TRONG Y TẾ VÀ ỨNG DỤNG TẠI BỆNH VIỆN ĐA KHOA ĐÔNG ANH Chuyên ngành Mã ngành : Khoa học m? ?y tính... vào khoảng cách địa lý Từ lý từ y? ?u cầu thực tiễn nơi công tác, chọn đề tài: ? ?Nghiên cứu chuẩn lưu trữ, truyền ảnh y tế ứng dụng Bệnh viện đa khoa Đơng Anh? ?? nhằm tìm hiểu chuẩn lƣu trữ hình ảnh. .. 2.4.4 Hiển thị ảnh DICOM 3D 50 CHƢƠNG X? ?Y DỰNG HỆ THỐNG LƢU TRỮ, TRUYỀN ẢNH HỖ TRỢ CHẨN ĐOÁN BỆNH TẠI BỆNH VIỆN ĐA KHOA ĐÔNG ANH 65 3.1 Giới thiệu bệnh viện đa khoa Đông Anh 65