ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM LÊ THANH HẢI ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG HIỆU QUẢ CỦA CÔNG TÁC BỒI THƯỜNG GIẢI PHÓNG MẶT BẰNG TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ UÔNG BÍ, TỈNH QUẢNG NINH LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ ĐẤT ĐAI THÁI NGUYÊN - 2014 ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM LÊ THANH HẢI ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG HIỆU QUẢ CỦA CÔNG TÁC BỒI THƯỜNG GIẢI PHÓNG MẶT BẰNG TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ UÔNG BÍ, TỈNH QUẢNG NINH Chuyên ngành: QUẢN LÝ ĐẤT ĐAI Mã số: 60.85.01.03 LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ ĐẤT ĐAI Người hướng dẫn khoa học: TS. DƯ NGỌC THÀNH THÁI NGUYÊN - 2014 i LỜI CAM ĐOAN - Tôi xin cam đoan rằng, số liệu kết nghiên cứu luận văn trung thực chưa sử dụng để bảo vệ học vị nào. - Tôi xin cam đoan rằng, giúp đỡ cho việc thực luận văn cảm ơn thông tin trích dẫn luận văn rõ nguồn gốc. Tác giả luận văn Lê Thanh Hải ii LỜI CẢM ƠN Trong trình thực nghiên cứu đề tài, nhận quan tâm giúp đỡ nhiệt tình, đóng góp quý báu nhiều cá nhân tập thể, tạo điều kiện thuận lợi để hoàn thành luận văn này. Lời đầu tiên, xin chân thành cảm ơn TS Dư Ngọc Thành trực tiếp hướng dẫn suốt thời gian nghiên cứu thực đề tài. Tôi xin cảm ơn góp ý chân thành Thầy, Cô giáo Khoa Tài nguyên Môi trường, Viện Đào tạo sau Đại học, Trường Đại học Nông lâm Thái Nguyên tạo điều kiện cho thực đề tài. Tôi xin chân thành cảm ơn Ban lãnh đạo Sở Tài nguyên Môi trường Quảng Ninh, phòng Đăng ký đất đai (Sở Tài nguyên Môi trường Quảng Ninh); phòng Tài nguyên Môi trường, phòng Quản lý đô thị, phòng Thống kê, Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất Thành phố, Trung tâm phát triển quỹ đất Thành phố Uông Bí, UBND phường Yên Thanh, UBND phường Vàng Danh tạo điều kiện giúp đỡ thời gian nghiên cứu thực luận văn địa phương. Tôi xin cảm ơn tới gia đình, người thân, đồng nghiệp bạn bè giúp đỡ trình thực đề tài. Một lần xin trân trọng cảm ơn ! Tác giả luận văn Lê Thanh Hải iii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN . i LỜI CẢM ƠN ii MỤC LỤC iii DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT . vii DANH MỤC CÁC BẢNG viii DANH MỤC ẢNH x MỞ ĐẦU . 1. Tính cấp thiết đề tài 2. Mục đích - Yêu cầu Chương 1. TỔNG QUAN VỀ CÁC VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU . 1.1. Cơ sở khoa học bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Nhà nước thu hồi đất 1.1.1. Khái niệm bồi thường, hỗ trợ, tái định cư . 1.1.2. Đặc điểm bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Nhà nước thu hồi đất 1.2. Một số vấn đề ảnh hưởng đến công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư nhà nước thu hồi đất 1.2.1. Đăng ký quyền sử dụng đất, lập quản lý hồ sơ địa chính, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất 1.2.2. Quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất 1.2.3. Giao đất, cho thuê đất 1.2.4. Việc ban hành tổ chức thực văn quy phạm pháp luật đất đai 10 1.2.5. Giá đất định giá đất . 11 1.2.6. Thị trường Bất động sản 13 iv 1.3. Kinh nghiệm số nước tổ chức ngân hàng thu hồi đất giải việc làm cho người bị thu hồi đất . 13 1.3.1. Kinh nghiệm số nước thu hồi đất giải việc làm cho người dân có đất bị thu hồi 14 1.3.2. Chính sách bồi thường Ngân hàng giới (WB) Ngân hàng phát triển châu Á (ADB) số tổ chức khác 20 1.4. Chính sách bồi thường, hỗ trợ tái định cư Việt Nam . 22 1.4.1. Trước có Luật Đất đai năm 1993 . 22 1.4.2. Thời kỳ 1993 đến 2003 . 23 1.4.3. Thời kỳ từ có Luật đất đai năm 2003 . 25 1.4.4. Nhận xét, đánh giá . 26 1.5. Thực trạng bồi thường, hỗ trợ tái định cư Nhà nước thu hồi đất Việt Nam . 27 1.5.1. Về diện tích đất nông nghiêp, đất bị thu hồi để phát triển khu công nghiệp, đô thị công trình công cộng 27 1.5.2. Tác động việc thực sách bồi thường, hỗ trợ tái định cư Nhà nước thu hồi đất . 28 1.5.3. Những ưu nhược điểm tình hình GPMB thời gian qua 30 1.6. Một số công trình nghiên cứu liên quan đến đề tài . 33 1.6.1. Một số đề tài nghiên cứu tình hình đời sống việc làm hộ dân có đất bị thu hồi . 33 1.6.2. Một số đề tài nghiên cứu khác bồi thường, hỗ trợ Nhà nước thu hồi đất 33 1.7. Nhận xét chung tổng quan vấn đề nghiên cứu . 33 1.8. Tình hình chung công tác bồi thường, hỗ trợ Nhà nước thu hồi đất địa bàn thành phố Uông Bí 34 1.8.1. Tình hình chung 34 1.8.2. Công tác bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt địa bàn thành phố Uông Bí năm 2013 . 35 v Chương 2. NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 38 2.1. Đối tượng nghiên cứu 38 2.2. Phạm vi nghiên cứu . 38 2.2.1. Phạm vi nội dung nghiên cứu 38 2.2.2. Phạm vi địa bàn nghiên cứu 38 2.3. Nội dung nghiên cứu . 38 2.3.1. Điều kiện tự nhiên - Kinh tế xã hội thành phố Uông Bí 38 2.3.2. Đánh giá thực trạng sách bồi thường, hỗ trợ Nhà nước thu hồi đất tác động việc thu hồi đất số dự án địa bàn thành phố Uông Bí 38 2.3.3. Điều tra tình hình đời sống việc làm người dân trước sau nhà nước thu hồi để thực dự án đầu tư địa bàn nghiên cứu. . 38 2.3.4. Đề xuất số giải pháp cụ thể . 38 2.3.5. Kết luận kiến nghị 38 2.4. Phương pháp nghiên cứu . 39 2.4.1. Phương pháp tiếp cận hệ thống 39 2.4.2. Phương pháp điều tra xã hội học . 39 2.4.3. Phương pháp thống kê, phân tích 39 2.2.4. Phương pháp tổng hợp, so sánh . 39 2.2.5. Phương pháp kế thừa . 40 2.2.6. Phương pháp chuyên gia . 40 2.2.7. Phương pháp minh họa 40 Chương 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN . 41 3.1. Khái quát điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội . 41 3.1.1. Điều kiện tự nhiên, tài nguyên cảnh quan môi trường . 41 3.1.2. Thực trạng phát triển kinh tế - xã hội 43 vi 3.2. Hiện trạng sử dụng đất chuyển dịch cấu sử dụng đất thành phố Uông Bí năm 2013 . 47 3.2.1. Hiện trạng biến động đất đai thành phố Uông Bí năm 2013 . 47 3.2.2. Công tác quản lý đất đai địa bàn thành phố Uông Bí 48 3.3. Phân tích, đánh giá việc thực sách bồi thường, hỗ trợ Nhà nước thu hồi đất tác động việc thu hồi đất số dự án địa bàn thành phố Uông Bí . 50 3.3.1. Tóm tắt sơ lược dự án . 50 3.3.2. Các văn pháp lý có liên quan đến dự án 52 3.3.3. Đánh giá việc thực sách bồi thường, hỗ trợ Nhà nước thu hồi đất tiến hành hai dự án nghiên cứu 55 3.4. Tác động việc thực sách bồi thường, hỗ trợ đến đời sống việc làm hộ dân bị thu hồi đất . 63 3.4.1. Đánh giá chung . 63 3.4.2. Về ưu điểm 63 3.4.3. Những tồn tại, hạn chế 64 3.4.4. Kết điều tra, vấn hộ dân tình hình thu hồi đất, bồi thường hỗ trợ hai dự án . 66 3.4.5. Tình hình việc làm người dân sau thu hồi đất 69 3.4.6. Tác động đến tài sản sở hữu hộ dân 74 3.4.7. Tác động đến thu nhập hộ dân 77 3.4.8. Tác động đến hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội . 82 3.4.9. Tác động đến cảnh quan, môi trường 83 3.4.10. Tác động đến số vấn đề xã hội khác . 83 3.5. Đề xuất số giải pháp cụ thể . 85 3.5.1. Giải pháp sách . 85 3.5.2. Giải pháp đào tạo nghề, tạo việc làm 86 3.5.3. Giải pháp tổ chức thực 87 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 88 TÀI LIỆU THAM KHẢO 91 PHỤ LỤC 99 vii DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT STT Các chữ viết tắt Ký hiệu Công nghiệp hoá - Hiện đại hoá CNH-HĐH Giải phóng mặt GPMB Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất GCNQSDĐ Hồ sơ địa HSĐC Ngân hàng phát triển châu Á ADB Ngân hàng giới WB Nuôi trồng thủy sản NTTS Sản xuất kinh doanh SXKD Tái định cư TĐC 10 Trung học sở THCS 11 Trung học phổ thông THPT 12 Uỷ ban nhân dân UBND viii DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 3.1. Tỷ trọng GDP ngành cấu kinh tế Thành phố từ 2011 - 2013 44 Bảng 3.2. Diện tích, cấu loại đất năm 2013 47 Bảng 3.3. Kết bồi thường đất dự án Đường giao thông liên huyện Uông Bí - Hoành Bồ 57 Bảng 3.4. Kết bồi thường đất dự án xây dựng khu đô thị Công Thành 58 Bảng 3.5. Kết vấn chi tiết thu hồi đất bồi thường, hỗ trợ hộ dân dự án . 66 Bảng 3.6. Phương thức sử dụng tiền hộ dân thuộc Dự án Đường giao thông liên huyện Uông Bí - Hoành Bồ 68 Bảng 3.7. Phương thức sử dụng tiền hộ dân thuộc Dự án khu đô thị Công Thành 69 Bảng 3.8. Tình hình lao động việc làm hộ dân bị thu hồi đất Dự án Đường giao thông liên huyện Uông Bí - Hoành Bồ 70 Bảng 3.9. Tình hình lao động việc làm hộ dân bị thu hồi đất Dự án khu đô thị Công Thành . 72 Bảng 3.10. Kết điều tra tình trạng việc làm số người độ tuổi lao động trước sau khu thu hồi đất hai dự án nghiên cứu 73 Bảng 3.11. Tài sản sở hữu hộ điều tra vấn Dự án Đường giao thông liên huyện Uông Bí - Hoành Bồ 75 Bảng 3.12. Tài sản sở hữu hộ điều tra vấn Dự án xây dựng khu đô thị Công Thành 76 Bảng 3.13. Thu nhập bình quân người dân hai dự án nghiên cứu 78 88 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 1. Kết luận Qua khảo sát, nghiên cứu, đánh giá tác động việc thực sách bồi thường GPMB đến đời sống việc làm người dân Nhà nước thu hồi đất số dự án địa bàn thành phố Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh, tác giả rút số kết luận sau: - Về ảnh hưởng sách bồi thường, hỗ trợ GPMB Sau có Luật đất đai 2003 quy định Chính phủ, UBND tỉnh Quảng Ninh kịp thời ban hành quy định Tỉnh bồi thường GPMB nhằm cụ thể hóa quy định Pháp luật bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Nhà nước thu hồi đất cho phù hợp tình hình thực tế địa phương. Tuy vậy, bất cập sách bồi thường GPMB gây nên hệ lụy không nhỏ kinh tế - xã hội, tạo nên công công lợi ích người bị thu hồi đất địa bàn, dẫn đến tình trạng khiếu kiện kéo dài nhiều hộ dân khu vực thu hồi đất. Việc hỗ trợ chuyển đổi nghề tạo việc làm chủ yếu tiền, bên cạnh công tác tuyên truyền, phổ biến sách bồi thường, hỗ trợ GPMB thiếu thường xuyên, đồng bộ; công tác đào tạo nghề, giải việc làm chưa quan tâm mức ảnh hưởng đến đời sống phận lao động nông nghiệp có đất bị thu hồi. - Tác động việc thu hồi đất nông nghiệp bồi thường, hỗ trợ GPMB + Mặt tích cực Thu nhập bình quân đầu người/năm tăng từ 5.582.820đ lên 9.870.564đ dự án Đường giao thông liên huyện Uông Bí - Hoành Bồ; tăng từ 8.777.772đ lên 11.910.756đ dự án khu dân cư đô thị Công Thành. Việc bồi thường, hỗ trợ GPMB làm gia tăng tài sản có giá trị lớn hộ dân bồi thường GPMB. 89 Các dự án đầu tư góp phần phát triển công trình hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội, góp phần cải thiện, nâng cao đời sống người dân địa bàn. Việc thu hồi đất nông nghiệp để phục vụ phát triển công nghiệp thực tiến trình đô thị hóa tác động lớn đến cấu lao động địa phương. Trong khu vực thu hồi đất thực dự án xây dựng Đường giao thông liên huyện Uông Bí - Hoành Bồ, tỷ lệ lao động nông nghiệp giảm từ 73,51% xuống 31,27%; với dự án khu đô thị Công Thành: giảm từ 62,63% xuống 21,24%. + Mặt tiêu cực Việc thu hồi đất nông nghiệp làm cho số lao động việc làm thiếu việc làm tăng lên hai dự án. Việc thu hồi đất nông nghiệp bồi thường GPMB dù góp phần làm tăng thu nhập hộ dân bị thu hồi đất, song biến động thời, không bền vững người dân biết dùng tiền bồi thường để phục vụ cho mục đích tiêu dùng mua sắm tài sản. Việc thu hồi đất phục vụ phát triển công nghiệp, trình đô thị hóa với sách bồi thường tiền Nhà nước thu hồi đất phần góp phần làm gia tăng tệ nạn xã hội địa phương; ảnh hưởng không tốt đến môi trường sống người dân. 2. Kiến nghị Để thực mục tiêu công nghiệp hóa - đại hóa, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội địa phương đồng thời đảm bảo giải việc làm, thu nhập điều kiện sống cho người dân bị thu hồi đất nông nghiệp, góp phần giữ vững ổn định trị địa phương, tác giả kiến nghị số vấn đề sau: - Cần có đầu tư nghiên cứu, khảo sát diện rộng tác động việc thu hồi đất đến đời sống, việc làm người dân để xây dựng, hoàn thiện sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Nhà nước thu hồi đất. 90 - Chính sách bồi thường, hỗ trợ tái định cư Nhà nước thu hồi đất cần phải quy định cụ thể, rõ ràng, dễ hiểu, đầy đủ chặt chẽ để nhân dân hiểu rõ nghiêm chỉnh chấp hành. - Giá bồi thường đất phải xây dựng sở khảo sát toàn diện, khoa học, đảm bảo giá bồi thường sát với giá thị trường chuyển nhượng. Chính sách bồi thường GPMB phải đảm bảo tính công bằng, hợp lý thống dự án địa bàn, địa phương với địa phương khác. - Chính quyền địa phương nhà đầu tư cần điều tra, đánh giá tỉ mỉ tác động việc thu hồi đất đến đời sống, việc làm người dân trước định thu hồi đất, qua có giải pháp để hạn chế tối đa tác động tiêu cực. Cần thực tốt việc công khai quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất định hướng cho nhân dân để họ chủ động tự học nghề, chuyển đổi nghề tìm kiếm việc làm. - Thành phố Uông Bí cần có đề án đào tạo nghề chuyển đổi nghề cho người dân có đất nông nghiệp bị thu hồi cách thiết thực, khả thi mang tính chiến lược, phù hợp với nhu cầu sử dụng lao động doanh nghiệp địa bàn. Việc thu hồi đất nông nghiệp để phục vụ xây dựng phát triển Thành phố cần đặt mối quan hệ hài hòa với vấn đề giải việc làm, nâng cao thu nhập ổn định đời sống cho người dân có đất bị thu hồi, đảm bảo phát triển bền vững địa phương./. 91 TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Hoàng Thị Anh (2006), Nghiên cứu tác động việc thực sách bồi, thường giải phóng mặt đến đời sống việc làm người dân bị Nhà nước thu hồi đất số dự án thuộc địa bàn huyện Mê Linh, tỉnh Vĩnh Phúc, Luận văn thạc sỹ nông nghiệp đại học Nông nghiệp Hà Nội. 2. Bộ Tài (2004), Thông tư số 116/2004/TT-BTC ngày 07/12/2004 Bộ Tài chính: Về hướng dẫn thực Nghị định số 197/2004/NĐCP ngày 03/12/2004 Chính phủ bồi thường, hỗ trợ tái định cư Nhà nước thu hồi đất. 3. Bộ Tài nguyên Môi trường (2007), Hội nghị kiểm điểm công tác quản lý Nhà nước Tài nguyên Môi trường 27/02/2007, Hà Nội 4. Bộ Tài nguyên Môi trường (2007), Báo cáo kiểm tra thi hành Luật đất đai, Hà Nội. 5. Bộ Tài nguyên Môi trường (2006), Thông tư số 69/2006/TT-BTC ngày 02/8/2006 Bộ Tài sửa đổi, bổ sung Thông tư số 116/2004/TT-BTC ngày 07/12/2004 Bộ Tài Chính hướng dẫn thực Nghị định số 197/2004/NĐ-CP ngày 03/12/2004 Chính phủ bồi thường, hỗ trợ Nhà nước thu hồi đất. 6. Bộ Tài nguyên Môi trường (2007), Thông tư 06/2007/TT-BTNMT ngày 15/6/2007 Bộ Tài nguyên Môi trường: Về hướng dẫn thực Nghị định 84/2007/NĐ-CP ngày 25/5/2007 Chính phủ. 7. Bộ Tài nguyên Môi trường (2007), Thông tư liên tịch số 14/2008/TTLT/BTC-BTNMT ngày 31/01/2008 Hướng dẫn thực số điều Nghị định số 84/2007/NĐ-CP ngày 25/5/2007 Chính phủ quy định bổ sung việc cấp GCNQSDĐ, thu hồi đất, thực quyền sử dụng đất, trình tự, thủ tục bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Nhà nước thu hồi đất giải khiếu nại đất đai 92 8. Bộ Tài nguyên Môi trường (2009), Thông tư 14/2009/TT-BTNMT ngày 01/10/2009 Bộ Tài nguyên Môi trường: Về hướng dẫn thực Nghị định số 69/2009/NĐ-CP ngày 13/8/2009 Chính phủ. 9. Các tài liệu, số liệu thống kê kiểm kê đất đai UBND thành phố Uông Bí 10. Nguyễn Đình Bồng, Tôn Gia Huyên, Phạm Minh Hạnh (2010), Báo cáo tổng hợp sách bồi thường thu hồi đất nông nghiêp, Hội Khoa học Đất Việt Nam (3.2010). 11. Care Quốc tế Việt Nam- Liên hiệp Hội khoa học kỹ thuật Việt Nam (2005), Quản lý sử dụng đất đai nông thôn Miền Bắc nước ta, NXB Lao động- xã hội. 12. Chính phủ (1993), Nghị định số 64/1993/NĐ-CP ngày 27/9/1993 Chính phủ quy định việc giao đất nông nghiệp cho hộ gia đình, cá nhân sử dụng ổn định lâu dài vào mục đích sản xuất nông nghiệp. 13. Chính phủ (1998), Nghị định số 22/1998/NĐ-CP ngày 24/4/1998 Chính phủ: Về việc đền bù thiệt hại Nhà nước thu hồi đất để sử dụng vào mục đích an ninh, quốc phòng, lợi ích quốc gia, lợi ích công cộng. 14. Chính phủ (2004), Nghị định số 197/2004/NĐ-CP ngày 03/12/2004 bồi thường, hỗ trợ tái định cư Nhà nước thu hồi đất. 15. Chính phủ (2004), Nghị định số 188/2004/NĐ-CP ngày 16/11/2004 phương pháp xác đị giá đất khung giá đất loại đất. 16. Chính phủ (2007), Nghị định số 84/2007/NĐ-CP ngày 25/5/2007 Chính phủ: Về quy định bổ sung cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, thu hồi đất, thực quyền sử dụng đất, trình tự, thủ tục bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Nhà nước thu hồi đất giải khiếu nại đất. 17. Chính phủ (2007), Nghị định số 123/2007/NĐ-CP ngày 27/7/2007 Chính phủ: Sửa đổi, bổ sung số điều Nghị định 188/2004/NĐCP ngày 16/11/2004 phương pháp xác định giá đất khung giá loại đất. 93 18. Chính phủ (2009), Nghị định số 69/2009/NĐ-CP ngày 13/8/2009 Chính phủ: Quy định bổ sung quy hoạch sử dụng đất, giá đất, thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ tái định cư. 19. Nguyễn Vinh Diện (2006), Pháp luật bồi thường thiệt hại nhà nước thu hồi đất, Luận văn thạc sỹ luật học, Trường Đại học Luật, Hà Nội. 20. Nguyễn Thị Song Hiền (2009), Đề tài Nghiên cứu ảnh hưởng việc chuyển đổi đất nông nghiệp sang đất phi nông nghiệp tới sinh kế người bị thu hồi đất địa bàn huyện Mê Linh, thành phố Hà Nội làm sở cho việc đề xuất số giải pháp góp phần cải thiện đời sống, việc làm cho người có đất nông nghiệp bị thu hồi, Tổng cục Quản lý đất đai - Bộ TNMT. 21. Chu Tiến Quang (2001), Việc làm nông thôn - thực trạng giải pháp, Nhà xuất Nông nghiệp Hà Nội. 22. Quốc hội, Hiến pháp 1992, Nhà xuất Chính trị Quốc gia, Hà nội -1992. 23. Nguyễn Chí Mỳ - Hoàng Xuân Nghĩa - Viện nghiên cứu phát triển kinh tế - xã hội Hà Nội (2009), Hậu giải phóng mặt Hà Nội, vấn đề giải pháp - Nhà xuất trị quốc gia. 24. Phạm Sỹ Liêm (2009), “Chính sách thu hồi đất đô thị” - Hội thảo sách pháp luật đất đai liên quan đến nông nghiệp, nông dân, nông thôn, Hội khoa học đất Việt Nam, Bộ Tài nguyên môi trường, 08/05/2009, Hà Nội. 25. Luật Đất đai năm 2003, 2008, 2013, 2014, 2015, sửa đổi 2014 - NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội 26. Ngân hàng Phát triển Châu Á (2005), Dự án nâng cao hiệu thị trường cho người nghèo. 27. Đặng Thái Sơn (2007) đề tài nghiên cứu đánh giá thực trạng công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đề xuất giải pháp đẩy nhanh tiến độ thu hồi đất dự án xây dựng sở hạ tầng chỉnh trang đô thị, Viện Nghiên cứu địa - Bộ Tài nguyên môi trường. 28. Hồ Thị Lam Trà, Nguyễn Văn Quân (2006), Giáo trình Định Giá đất, NXB nông nghiệp Hà Nội. 94 29. Trung tâm Ngôn ngữ văn hoá Việt Nam- Bộ Giáo dục Đào tạo (1998), Đại từ điển Tiếng việt, NXB Văn hoá- Thông tin, Hà Nội 30. UBND tỉnh Quảng Ninh (2005), Quyết định số 1122/2005/QĐ-UB ngày 20/5/2005 “V/v ban hành quy định bồi thường, hỗ trợ tái định cư Nhà nước thu hồi đất địa bàn tỉnh Quảng Ninh ”. 31. UBND tỉnh Quảng Ninh (2005), Quyết định số 4466/2005/QĐ-UBND ngày 01/12/2005 “ Sửa đổi, bổ sung số quy định việc thực bồi thường, hỗ trợ tái định cư Nhà nước thu hồi đất địa bàn tỉnh Quảng Ninh, ban hành kèm theo Quyết định số 1122/2005/QĐ-UB ngày 20/4/2005 UBND tỉnh Quảng Ninh”. 32. UBND tỉnh Quảng Ninh (2004), Quyết định số 4005/2004/QĐ-UB ngày 4/11/2004 “V/v ban hành Bộ đơn giá bồi thường thiệt hại Nhà nước thu hồi đất địa bàn tỉnh Quảng Ninh ”. 33. UBND thị xã Uông Bí (2010), Báo cáo kết thực nhiệm vụ trọng tâm năm 2010 phát huy sức mạnh tổng hợp hệ thống trị tập trung làm tốt công tác giải phóng mặt bằng, thu hút nguồn lực để đầu tư nâng cấp sở hạ tầng kinh tế - xã hội, phấn đấu đưa thị xã Uông Bí trở thành Thành phố vào năm 2011. 34. UBND tỉnh Quảng Ninh (2010), Quyết định số 499/2010/QĐ-UBND quy định bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Nhà nước thu hồi đất địa bàn tỉnh Quảng Ninh. 35. Viện Nghiên cứu Địa (2008), Báo cáo kết nghiên cứu đề tài Điều tra nghiên cứu xã hội học sách đền bù giải phóng mặt tái định cư, Hà Nội. 36. Nông dân bị thu hồi đất nông nghiệp: Hỗ trợ việc nhiều bồi thường đất, http://batdongsan.com.vn 37. Trung Quốc hoạt động thu hồi đất nông nghiệp, Số 22 (166) năm 2008, http://www.tapchicongsan.org.vn 95 MẪU PHIẾU 01/QLĐĐ Thành phố Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh Số phiếu:……… PHIẾU ĐIỀU TRA THỰC TRẠNG ĐỜI SỐNG, VIỆC LÀM CỦA NGƯỜI CÓ ĐẤT NÔNG NGHIỆP BỊ THU HỒI (Đối tượng vấn: Các hộ nông dân có đất nông nghiệp bị thu hồi) Chủ hộ: ….………… ……… .………… Phường (xã): ……….…… …………………………… I. TÌNH HÌNH CHUNG STT Chỉ tiêu điều tra 1. Tổng số nhân hộ Trong đó: - Số người độ tuổi học (từ mẫu giáo đến PTTH) - Số người độ tuổi học không đến trường - Số người có trình độ PTTH Lao động - Số người độ tuổi từ 15 - 35 - Số người độ tuổi > 35 - Lao động nông nghiệp - Lao động làm doanh nghiệp - Buôn bán nhỏ, dịch vụ - Cán công chức, viên chức - Số lao động đủ việc làm - Số lao động thiếu việc làm - Không có việc làm - Số lao động làm việc huyện - Số lao động làm việc nơi khác Tài sản hộ - Số xe máy - Xe đạp - Ti vi - Tủ lạnh - Máy vi tính - Điện thoại bàn - Điện thoại di động 2. 3. Trước Sau thu hồi đất thu hồi đất 96 II. THÔNG TIN VỀ THU HỒI ĐẤT NÔNG NGHIỆP, BỒI THƯỜNG HỖ TRỢ 1. Tình hình thu hồi đất - Diện tích đất nông nghiệp trước bị thu hồi .m2 - Diện tích đất nông nghiệp bị thu hồi: .m2 2. Phương thức sử dụng tiền bồi thường: STT Chỉ tiêu Tổng số tiền bồi thường, hỗ trợ 1. Đầu tư sản xuất kinh doanh dịch vụ phi nông nghiệp 2. Xây dựng, sửa chữa nhà cửa 3. Mua sắm đồ dùng 4. Tiết kiệm 5. Đầu tư học hành 6. Chi khác (ghi rõ mục đích) Số tiền (1.000 đồng) 97 III. THÔNG TIN VỀ HOẠT ĐỘNG KINH TẾ CỦA GIA ĐÌNH 1. Thu nhập hộ trước bị thu hồi đất STT 1. 2. Nguồn thu Đơn vị tính Đơn giá Thành tiền (triệu đồng) Thu từ nông nghiệp - Thóc - Ngô - Khoai - Rau - Lợn - Gà - Trâu, bò Thu từ phi nông nghiệp - Buôn bán nhỏ - Dịch vụ - Làm công ăn lương - Trợ cấp - Thu từ nguồn khác Tổng thu 2. Thu nhập hộ sau thu hồi đất STT 1. 2. Nguồn thu Thu từ nông nghiệp - Thóc - Ngô - Khoai - Rau - Lợn - Gà - Trâu, bò Thu từ phi nông nghiệp - Buôn bán nhỏ - Dịch vụ - Làm công ăn lương - Trợ cấp - Thu từ nguồn khác Tổng thu Đơn vị tính Đơn giá Thành tiền (triệu đồng) 98 IV. QUAN ĐIỂM CỦA HỘ VỀ TÌNH HÌNH THU HỒI ĐẤT NÔNG NGHIỆP 1. Về thu nhập hộ trước sau bị thu hồi đất nông nghiệp: Tốt hơn: Như cũ: Kém hơn: 2. Quan hệ nội gia đình: Tốt hơn: Như cũ: Kém hơn: 3. Tình hình tiếp cận sở hạ tầng, phúc lợi xã hội: Tốt hơn: Như cũ: Kém hơn: 4. Kiến nghị hỗ trợ tạo việc làm ổn định đời sống sau bị thu hồi đất nông nghiệp: a. Hỗ trợ đào tạo tiền: b. Đào tạo dạy nghề (trực tiếp): c. Cho vay vốn ưu đãi: d. Ưu tiên thu hút vào doanh nghiệp địa bàn: e. Hỗ trợ vốn, kĩ thuật, sách ưu đãi phát triển nghề truyền thống: f. Tư vấn giới thiệu việc làm: g. Ưu tiên khác: (ghi cụ thể) . Ngày tháng .năm 2014 99 PHỤ LỤC Phụ lục SƠ ĐỒ HÀNH CHÍNH THÀNH PHỐ UÔNG BÍ – TỈNH QUẢNG NINH 100 Phụ lục BẢNG TỔNG HỢP KINH PHÍ BỒI THƯỜNG, HỖ TRỢ ĐẤT ĐAI, TÀI SẢN, HOA MẦU ( ĐỢT ) DỰ ÁN: XÂY DỰNG ĐƯỜNG GIAO THÔNG LIÊN HUYỆN UÔNG BÍ - HOÀNH BỒ TẠI PHƯỜNG VÀNG DANH THÀNH PHỐ UÔNG BÍ ( Kèm theo Quyết định số 1969/QĐ-UB ngày 4/10/2012 UBND thành phố Uông Bí) STT Họ tên Kính phí bồi thường, hỗ trợ ( đồng) Đất Hoa mầu Phạm Văn Dẫn Vũ Thị Thắng 15.883.851 14.969.080 Phùng Văn Dũng 11.556.450 Vũ Văn Luân 7.777.500 3.482.500 5.486.435 Các khoản hỗ trợ 2.425.000 Tổng số 13.685.000 3.650.000 39.989.366 846.000 5.000.000 17.402.450 22.817.172 1.641.360 6.600.000 31.058.532 Đoàn Thị Chép 16.987.890 1.375.200 5.600.000 23.963.090 Vũ Văn Hồng 38.471.907 3.526.780 14.483.000 56.481.687 Vũ Văn Hưng 4.178.500 366.000 Phạm Văn Cao 28.821.210 2.303.200 9.822.000 40.946.410 Phạm Văn Thông 22.271.649 1.494.120 7.335.000 31.100.769 10 Trần Văn Sơn 92.098.410 7.306.800 29.420.000 128.825.210 11 Vũ Duy Trinh 8.818.553 908.760 2.975.000 12.702.313 12 Đặng Văn Phấn 43.067.962 3.211.680 20.282.500 66.562.142 13 Nguyễn Văn Đại 42.690.406 3.425.280 10.185.000 56.300.686 4.544.500 Ghi 100 Vật kiến trúc 101 Kính phí bồi thường, hỗ trợ ( đồng) STT Họ tên 36.460.630 3.152.400 Các khoản hỗ trợ 9.798.000 9.921.345 987.600 2.637.500 13.546.445 Nguyễn Văn Hòe 20.943.469 1.485.720 6.300.000 28.729.189 17 Vũ Văn Thắng 14.154.378 3.965.400 3.247.500 21.367.278 18 Đặng Thị Hải 50.693.562 3.902.760 14.435.000 69.031.322 19 Vũ Văn No 4.793.754 1.236.920 195.000 6.225.674 20 Phùng Văn Chuyển 90.111.396 6.102.480 36.218.000 132.431.876 21 Đặng Văn Tâm 16.110.222 1.348.560 7.096.400 24.555.182 22 Đặng Thị Tám 11.537.784 841.920 3.600.000 15.979.704 23 Đặng Văn Bình 36.461.286 22.509.680 15.270.000 74.240.966 24 Vũ Đình Cận 83.709.507 6.173.160 19.435.000 109.317.667 25 Phạm Văn Thức 4.629.900 396.000 1.400.000 6.425.900 237.409.900 1.074.824.388 14 Nguyễn Văn Tuấn 15 Phạm Văn Hiên 16 Hoa mầu 734.968.693 96.959.360 Vật kiến trúc 5.486.435 Tổng số Ghi 49.411.030 101 Tổng cộng Đất 102 Phụ lục BẢNG TỔNG HỢP KINH PHÍ BỒI THƯỜNG, HỖ TRỢ ĐẤT ĐAI, TÀI SẢN, HOA MẦU ( ĐỢT ) DỰ ÁN: XÂY DỰNG KHU ĐÔ THỊ MỚI TẠI PHƯỜNG YÊN THANH, T P UÔNG BÍ (ĐÔ THỊ CÔNG THÀNH) ( Kèm theo Quyết định số 2478/QĐ-UBND ngày 23/7/2010 UBND thành phố Uông Bí) STT Họ tên Vũ Văn Thắng Đất Hoa mầu Các khoản hỗ trợ Tổng số 5.257.800 1.524.000 12.246.102 19.027.902 Nguyễn Thị Chích 27.416.000 2.384.000 70.038.440 99.838.440 Đinh Văn Ngọ 58.742.000 5.108.000 152.324.780 216.174.780 Vũ Thị Thập 30.217.400 3.504.000 78.525.266 112.246.666 Hoàng Thị Khanh 65.214.200 6.900.000 165.005.378 237.119.578 Đào Thị Cảnh 44.528.000 3.872.000 115.744.520 164.144.520 Hoàng Văn Võ 60.393.400 6.548.000 153.561.106 220.502.506 Đinh Văn Ích 29.026.000 2.524.000 74.652.340 106.202.340 Ngô Thị Giang 61.364.000 5.336.000 156.352.760 223.052.760 10 Hoàng Văn Huấn 41.216.000 3.584.000 106.734.440 151.534.440 11 Nguyễn Thị Hồng 71.070.000 6.180.000 180.822.300 258.072.300 12 Nguyễn Thị Ngân 13.524.000 1.176.000 37.628.160 52.328.160 13 Phạm Thị Gai 11.362.000 988.000 32.664.580 45.014.580 Ghi 102 Kính phí bồi thường, hỗ trợ ( đồng) 103 Kính phí bồi thường. hỗ trợ ( đồng) STT Họ tên Đất Hoa mầu Các khoản hỗ trợ Tổng số Vũ Thị Hòa 16.790.000 1.460.000 43.660.100 61.910.100 15 Nguyễn Văn Thái 35.282.000 3.068.000 92.697.380 131.047.380 16 Nguyễn Văn Đông 13.386.000 1.164.000 37.246.740 51.796.740 17 Hoàng Thị Khoa 36.358.400 3.332.000 92.063.456 131.753.856 18 Đặng Văn Trịnh 45.544.600 5.184.000 115.619.314 166.347.914 19 Vũ Thị Nháng 16.560.000 1.440.000 46.400.400 64.400.400 20 Đặng Văn Quyền 19.136.000 1.664.000 51.086.240 71.886.240 21 Hoàng Văn Hào 49.864.000 4.336.000 128.172.760 182.372.760 22 Đỗ Thị Dực 36.156.000 3.144.000 94.535.040 133.835.040 23 Phạm Thị Hiền 12.466.000 1.084.000 34.038.940 47.588.940 24 Đinh Văn Đãng 19.642.000 1.708.000 51.715.780 73.065.780 25 Hoàng Văn Độ 30.902.800 3.016.200 80.436.652 114.355.652 26 Nguyễn Thị Các 23.984.400 1.772.000 58.003.442 83.759.842 27 UBND phường Yên Thanh 65.462.600 152.470.934 217.933.534 2.414.447.350 3.437.313.150 Tổng cộng 940.865.600 82.000.200 103 14 Ghi [...]... sống của người dân bị thu hồi đất, chúng tôi chọn đề tài: "Đánh giá thực trạng và giải pháp tăng cường hiệu quả của công tác bồi thường giải phóng mặt bằng trên địa bàn thành phố Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh" 2 Mục đích - Yêu cầu 2.1 Mục đích - Đánh giá thực trạng và tác động của việc thực hiện chính sách bồi thường, hỗ trợ đến đời sống và việc làm của người dân khi Nhà nước thu hồi đất ở một số dự án trên. .. khăn trong việc thực hiện chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư đến đời sống, việc làm của người dân khi Nhà nước thu hồi đất Trong bối cảnh trên, để đánh giá đúng thực trạng đời sống và việc làm của người dân bị thu hồi đất ở một số dự án trên địa bàn thành phố Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh và kịp thời đề xuất những giải pháp tích cực trong việc 3 quản lý, sử dụng đất đai có hiệu quả và giải quyết các... thu hồi và tác động xấu đến môi trường đầu tư của nước ta Nguyên nhân gây ra tình trạng này là: chính sách, thủ tục về thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư còn nhiều vướng mắc, bất cập, lại thường xuyên thay đổi, gây ách tắc trong công tác bồi thường giải phóng mặt bằng; việc thực hiện chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư của nhiều địa phương còn chưa tuân thủ các quy định của pháp luật,... trên địa bàn thành phố Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh - Đề xuất các giải pháp nhằm góp phần hoàn thiện việc thực hiện chính sách bồi thường GPMB và cải thiện đời sống, việc làm cho người dân có đất bị thu hồi 2.2 Yêu cầu - Các tài liệu, số liệu điều tra, thu thập, được phân tích, đánh giá phải phản ánh khách quan, trung thực, đúng tình hình thực hiện chính sách bồi thường, hỗ trợ đến đời sống và việc làm của. .. hữu thì việc bồi thường giá trị đất căn cứ vào giá trị đất được pháp luật quy định tại thời điểm công bố trưng thu đất Đối với đất đai đã qua chuyển đổi quyền sở hữu thì bồi thường theo giá trị đất đai của lần chuyển đổi sau cùng Tiền bồi thường tài sản trên đất do cơ quan địa chính huyện, thành phố phối hợp với các cơ quan có liên quan đánh giá, quyết định Việc phát tiền bồi thường được thực hiện trong... đó liên hệ với cơ quan địa chính địa phương để thực hiện Cũng theo quy định của Luật đất đai Đài Loan (Điều 236) thì đất đai bị thu hồi được bồi thường giá trị đất và tiền di chuyển Các khoản bồi thường giá trị đất và tiền di chuyển do cơ quan Chính phủ thành phố, huyện địa phương đó quy định Khoản tiền bồi thường đất do người cần dùng đất trả và nộp vào cơ quan địa chính huyện địa phương nơi có đất... được đúng sai, thường hay tụ tập khiếu kiện Những nguyên nhân trên làm cho công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất gặp rất nhiều khó khăn, tiến độ giải phóng mặt bằng chậm, nhân dân khiếu kiện đông người, kéo dài hiện nay (có hơn 70% số đơn thư khiếu nại về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư )[24] Uông Bí là một đô thị nằm ở phía Tây Nam của tỉnh Quảng Ninh, nằm trên trục đường... dụng đất được bố trí TĐC bằng một trong các hình thức sau; - Bồi thường bằng nhà ở; - Bồi thường bằng giao đất ở mới; - Bồi thường bằng tiền để người dân tự lo chỗ ở [25] Tái định cư là một bộ phận không thể tách rời và giữ vị trí rất quan trọng trong chính sách giải phóng mặt bằng 1.1.1.4 Phân biệt giữa hỗ trợ, tái định cư với bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất Tìm hiểu về bồi thường khi Nhà nước thu... một thời gian khá dài (trên mười năm), mặc dù trong quá trình áp dụng có quy định việc điều chỉnh khung giá đất để tính bồi thường bằng hệ số K nhưng mức tăng cao nhất cũng chỉ là 1,2 lần đối với đất nông nghiệp hạng 1 Do vậy giá đất để tính bồi thường vẫn thấp hơn nhiều so với giá thực tế, dẫn đến phát sinh hàng loạt các khiếu kiện về bồi thường, giải phóng mặt bằng tại các địa phương - Từ khi có... 22 - WB và ADB quy định các thông tin về dự án cũng như chính sách bồi thường tái định cư của dự án phải được thông báo đầy đủ, công khai để tham khảo ý kiến, hợp tác và tìm mọi cách thoả mãn nhu cầu chính đáng của người bị thu hồi trong suốt quá trình lập kế hoạch bồi thường tái định cư cho tới khi thực hiện công tác lập kế hoạch - Việc lập kế hoạch cho công tác bồi thường tái định cư được WB và ADB . LÂM LÊ THANH HẢI ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG HIỆU QUẢ CỦA CÔNG TÁC BỒI THƯỜNG GIẢI PHÓNG MẶT BẰNG TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ UÔNG BÍ, TỈNH QUẢNG NINH LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ ĐẤT ĐAI THÁI. LÂM LÊ THANH HẢI ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG HIỆU QUẢ CỦA CÔNG TÁC BỒI THƯỜNG GIẢI PHÓNG MẶT BẰNG TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ UÔNG BÍ, TỈNH QUẢNG NINH Chuyên ngành: QUẢN LÝ ĐẤT ĐAI Mã. sống của người dân bị thu hồi đất, chúng tôi chọn đề tài: " ;Đánh giá thực trạng và giải pháp tăng cường hiệu quả của công tác bồi thường giải phóng mặt bằng trên địa bàn thành phố Uông Bí, tỉnh