BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO VIỆN KHOA HỌC GIÁO DỤC VIỆT NAM –[— PHẠM THỊ LỆ NHÂN QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC NGOÀI GIỜ LÊN LỚP THEO HƯỚNG Xà HỘI HÓA Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH Chuyên ngành: Quản lí giáo dục Mã số: 62 14 05 01 LUẬN ÁN TIẾN SĨ QUẢN LÍ GIÁO DỤC Cán hướng dẫn khoa học: 1. PGS.TS Trần Quốc Thành 2. PGS.TS Phan Văn Nhân HÀ NỘI - 2015 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan công trình nghiên cứu riêng tôi. Các số liệu kết nêu luận án chưa công bố công trình khác. Tác giả luận án Phạm Thi Lệ Nhân MỤC LỤC MỞ ĐẦU . 1. Lý chọn đề tài . 2. Mục đích nghiên cứu . 3. Khách thể đối tượng nghiên cứu 3.1. Khách thể nghiên cứu . 3.2. Đối tượng nghiên cứu . 4. Giả thuyết khoa học . 5. Nhiệm vụ nghiên cứu . 6. Phạm vi nghiên cứu . 7. Phương pháp luận phương pháp nghiên cứu 8. Những luận điểm bảo vệ . 9. Đóng góp luận án . 10. Cấu trúc luận án . CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC NGOÀI GIỜ LÊN LỚP THEO HƯỚNG Xà HỘI HÓA Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề . 1.1.1. Các nghiên cứu nước 1.1.2. Những nghiên cứu nước . 16 1.2. Một số khái niệm nội dung có liên quan đến đề tài . 19 1.2.1. Quản lý, Quản lý giáo dục Quản lý nhà trường 19 1.2.1.1. Quản lý . 19 1.2.1.2. Quản lý giáo dục 21 1.2.1.3. Quản lý nhà trường . 21 1.2.2. Trường trung học phổ thông Quản lý trường trung học phổ thông 22 1.2.2.1. Trường trung học phổ thông . 22 1.2.2.2. Quản lý trường trung học phổ thông 23 1.2.3. Hoạt động giáo dục Hoạt động giáo dục lên lớp 24 1.2.3.1. Hoạt động giáo dục . 24 1.2.3.2. Hoạt động giáo dục lên lớp . 25 1.2.4. Hoạt động giáo dục lên lớp trường trung học phổ thông Quản lý hoạt động giáo dục lên lớp trường trung học phổ thông27 1.2.4.1. Hoạt động giáo dục lên lớp trường trung học phổ thông.27 1.2.4.2. Quản lý hoạt động giáo dục lên lớp trường trung học phổ thông. . 31 1.2.5. Xã hội hóa Xã hội hóa giáo dục 32 1.2.5.1. Xã hội hóa . 32 1.2.5.2. Xã hội hóa giáo dục 34 1.3. Quản lý hoạt động giáo dục lên lớp theo hướng xã hội hoá trường trung học phổ thông . 38 1.4. Ý nghĩa quản lý hoạt động giáo dục lên lớp theo hướng xã hội hoá trường trung học phổ thông. 47 1.5. Những yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động giáo dục lên lớp theo hướng xã hội hoá trường trung học phổ thông . 48 1.5.1. Cơ chế, sách . 48 1.5.2. Đặc điểm môi trường 49 1.5.3. Sự phối hợp nhà trường, gia đình xã hội 54 1.6. Kinh nghiệm quốc tế quản lý hoạt động giáo dục lên lớp theo hướng xã hội hoá trường trung học phổ thông . 57 1.6.1. Kinh nghiệm Hoa Kỳ . 57 1.6.2. Kinh nghiệm Úc Châu 59 1.6.3. Kinh nghiệm Cộng hòa Pháp 60 1.6.4. Kinh nghiệm Singapore 60 1.6.5. Kinh nghiệm Nhật Bản 62 1.6.6. Kinh nghiệm Trung Quốc . 64 TIỂU KẾT CHƯƠNG 67 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC NGOÀI GIỜ LÊN LỚP THEO HƯỚNG Xà HỘI HÓA Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH 69 2.1. Khái quát điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội thành phố Hồ Chí Minh . 69 2.1.1. Đặc điểm tự nhiên, kinh tế - xã hội . 69 2.1.2. Khái quát tình hình phát triển giáo dục phổ thông thành phố Hồ Chí Minh . 70 2.2. Thực trạng xã hội hóa giáo dục phổ thông thành phố Hồ Chí Minh năm qua 72 2.2.1. Chủ trương, sách xã hội hoá giáo dục phổ thông thành phố Hồ Chí Minh . 72 2.2.2. Thực chế tự chủ nhà trường theo tinh thần Nghị 05/2005-CP Chính phủ 73 2.2.3. Nội dung biện pháp thực xã hội hoá giáo dục phổ thông thành phố Hồ Chí Minh . 74 2.2.4. Nhận thức lực lượng xã hội xã hội hoá giáo dục phổ thông thành phố Hồ Chí Minh . 75 2.3. Thực trạng quản lý hoạt động giáo dục lên lớp theo hướng xã hội hóa trường trung học phổ thông thành phố Hồ Chí Minh 78 2.3.1. Phương pháp số liệu đối tượng điều tra 78 2.3.2. Nội dung điều tra, khảo sát 79 2.3.2.1. Nhận thức lực lượng giáo dục vai trò, trách nhiệm tổ chức thực hoạt động giáo dục lên lớp theo hướng xã hội hóa 79 2.3.2.2. Nhận thức lực lượng giáo dục mục tiêu quản lý hoạt động giáo dục lên lớp theo hướng xã hội hóa . 80 2.3.2.3. Thực trạng quản lý việc xây dựng môi trường tổ chức thực hoạt động giáo dục lên lớp theo hướng xã hội hóa 81 2.3.2.4. Thực trạng quản lý việc huy động nguồn lực cộng đồng tham gia tổ chức thực hoạt động giáo dục lên lớp theo hướng xã hội hóa 87 2.3.2.5. Thực trạng xây dựng kế hoạch thực hoạt động giáo dục lên lớp theo hướng xã hội hóa . 91 2.3.2.6. Thực trạng tổ chức thực hoạt động giáo dục lên lớp theo hướng xã hội hóa . 94 2.3.2.7. Đánh giá mức độ tổ chức thực hoạt động giáo dục lên lớp theo hướng xã hội hóa . 100 2.3.2.8. Thực trạng mức độ tham gia phối hợp thực hoạt động giáo dục lên lớp theo hướng xã hội hóa . 101 2.3.2.9. Đánh giá mức độ phối hợp thực hoạt động giáo dục lên lớp theo hướng xã hội hóa . 103 2.3.2.10. Thực trạng mức độ hiệu việc tham gia phối hợp thực hoạt động giáo dục lên lớp theo hướng xã hội hóa 105 2.3.2.11. Thực trạng công tác kiểm tra đánh giá việc thực kế hoạch hoạt động giáo dục lên lớp theo hướng xã hội hóa 106 2.3.2.12. Đánh giá mức độ thực công tác quản lý hoạt động giáo dục lên lớp theo hướng xã hội hóa 108 2.3.3. Đánh giá chung thực trạng quản lý hoạt động giáo dục lên lớp theo hướng xã hội hóa trường trung học phổ thông thành phố Hồ Chí Minh . 109 TIỂU KẾT CHƯƠNG . 112 CHƯƠNG 3: CÁC BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC NGOÀI GIỜ LÊN LỚP THEO HƯỚNG Xà HỘI HÓA Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH 114 3.1. Quan điểm định hướng xã hội hoá giáo dục thành phố Hồ Chí Minh . 114 3.1.1. Quan điểm chung . 114 3.1.2. Cách tiếp cận vận dụng chủ trương xã hội hoá giáo dục vào trường trung học phổ thông thành phố Hồ Chí Minh 114 3.2. Những nguyên tắc đề xuất biện pháp . 115 3.3. Các biện pháp quản lý hoạt động giáo dục lên lớp theo hướng xã hội hoá trường trung học phổ thông thành phố Hồ Chí Minh . 116 3.3.1. Biện pháp 1: Tổ chức tuyên truyền nâng cao nhận thức cho lực lượng giáo dục vai trò, nhiệm vụ tổ chức thực hoạt động giáo dục lên lớp theo hướng xã hội hoá . 116 3.3.2. Biện pháp 2: Đổi công tác xây dựng kế hoạch tổ chức thực hoạt động giáo dục lên lớp theo hướng xã hội hoá . 120 3.3.3. Biện pháp 3: Đa dạng hóa môi trường tổ chức thực hiện, chuẩn bị tốt điều kiện phương tiện phục vụ hoạt động giáo dục lên lớp theo hướng xã hội hoá . 127 3.3.4. Biện pháp 4: Đẩy mạnh việc huy động phối hợp nguồn lực cộng đồng tham gia tổ chức thực hoạt động giáo dục lên lớp theo hướng xã hội hoá. 135 3.3.5. Biện pháp 5: Đổi công tác triển khai tổ chức thực kế hoạch hoạt động giáo dục lên lớp theo hướng xã hội hoá 141 3.3.6. Biện pháp 6: Đổi công tác kiểm tra đánh giá; rút kinh nghiệm, điều chỉnh phối hợp lực lượng giáo dục tổ chức thực hoạt động giáo dục lên lớp theo hướng xã hội hoá. 144 3.3.7. Biện pháp 7: Đổi chế quản lý hoạt động giáo dục lên lớp theo hướng xã hội hoá 148 3.4. Mối quan hệ biện pháp . 155 3.5. Thăm dò tính cần thiết, khả thi thực nghiệm biện pháp 155 3.5.1. Thăm dò tính cần thiết, khả thi biện pháp . 155 3.5.2. Thực nghiệm số biện pháp . 158 3.5.3. Mối quan hệ biện chứng biện pháp thực nghiệm 169 TIỂU KẾT CHƯƠNG 171 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ . 173 TÀI LIỆU THAM KHẢO . 177 CÁC TỪ VIẾT TẮT CB-GV-NV-HS : Cán bộ, giáo viên, nhân viên học sinh. CBQL : Cán quản lý CLB : Câu lạc CNH, HĐH : Công nghiệp hoá, đại hoá CSVC : Cơ sở vật chất ĐD CMHS : Đại diện Cha Mẹ học sinh GD-ĐT : Giáo dục Đào tạo GVBM : Giáo viên môn GVCN : Giáo viên chủ nhiệm HĐGD : Hoạt động giáo dục HĐGDNGLL : Hoạt động giáo dục lên lớp HĐNK : Hoạt động ngoại khóa LLGD : Lực lượng giáo dục LLXH : Lực lượng xã hội NT-GĐ-XH : Nhà trường, gia đình xã hội QLGD : Quản lý giáo dục TDTT : Thể dục thể thao THCS ; Trung học sở THPT : Trung học phổ thông TP.HCM : Thành phố Hồ Chí Minh XHH : Xã hội hóa XHHGD : Xã hội hóa giáo dục DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ S TT LOẠI Bảng 1.1 Bảng 1.2 Bảng 2.1 Bảng 2.2 Bảng 2.3 Bảng 2.4 Bảng 2.5 Bảng 2.6 Bảng 2.7 10 Bảng 2.8 11 Bảng 2.9 12 Bảng 2.10 13 Bảng 2.11 14 Bảng 2.12 15 Bảng 2.13 NỘI DUNG TRANG BẢNG Tỷ lệ học sinh trung học tham gia vào nhiều hoạt động ngoại khóa, theo loại hoạt 14 động, giới tính, kế hoạch học đại học, khu vực: 2010 Chương trình hoạt động giáo dục 29 lên lớp trường trung học phổ thông Nội dung chế tự chủ trường trung học 74 phổ thông công lập Ý nghĩa, tầm quan trọng xã hội hóa 75 hoạt động giáo dục Quan niệm xã hội hóa giáo dục 76 Nội dung biện pháp thực xã hội hóa 77 giáo dục phổ thông Phương pháp đối tượng điều tra 79 Nhận thức lực lượng giáo dục vai trò, trách nhiệm tổ chức thực hoạt 79 động giáo dục lên lớp theo hướng xã hội hoá Nhận thức lực lượng giáo dục mục tiêu quản lý hoạt động giáo dục 80 lên lớp theo hướng xã hội hoá Thực trạng quản lý việc xây dựng môi trường tổ chức thực hoạt động giáo 81 – 82 dục lên lớp theo hướng xã hội hoá Thực trạng quản lý việc huy động nguồn lực cộng đồng tham gia tổ chức thực 88 hoạt động giáo dục lên lớp theo hướng xã hội hoá Thực trạng xây dựng kế hoạch thực hoạt động giáo dục lên lớp theo 92 hướng xã hội hoá Thực trạng tổ chức thực hoạt động giáo dục lên lớp theo hướng xã 95 – 96 hội hoá Đánh giá mức độ tổ chức thực hoạt động giáo dục lên lớp theo hướng 101 xã hội hoá Thực trạng mức độ phối hợp tham gia nội dung thực hoạt động giáo dục 101 – 102 lên lớp theo hướng xã hội hoá 16 Bảng 2.14 17 Bảng 2.15 18 Bảng 2.16 19 Bảng 2.17 20 Bảng 2.18 21 Bảng 3.1 22 Bảng 3.2 23 Bảng 3.3 24 Bảng 3.4 25 Bảng 3.5 26 Biểu đồ Đánh giá mức độ tham gia phối hợp tổ chức thực hoạt động giáo dục lên 103 lớp lực lượng giáo dục Thực trạng mức độ hiệu việc phối hợp tham gia tổ chức thực hoạt động 106 giáo dục lên lớp theo hướng xã hội hoá Thực trạng công tác kiểm tra, đánh giá thực 107 kế hoạch hoạt động giáo dục lên lớp theo hướng xã hội hoá Đánh giá mức độ thực công tác quản lý hoạt động giáo dục lên 109 lớp theo hướng xã hội hoá Nguyên nhân mức độ ảnh hưởng nguyên nhân công tác quản lý 110 – 111 hoạt động giáo dục lên lớp theo hướng xã hội hoá Tổng hợp ý kiến tính cần thiết khả thi 157 giải pháp đề xuất Bảng thống kê mức điểm đánh giá cán bộ, giáo viên, cha mẹ học sinh, lực lượng xã hội sau thực nghiệm việc huy động phối hợp nguồn lực cộng đồng 163 tham gia tổ chức thực hoạt động giáo dục lên lớp theo hướng xã hội hoá Bảng thống kê kết đánh giá mức độ khả thi dựa vào thang điểm đánh giá (từ - 10 điểm) cho việc huy động phối hợp 164 nguồn lực cộng đồng tham gia tổ chức thực hoạt động giáo dục lên lớp theo hướng xã hội hoá Bảng thống kê mức điểm đánh giá cán bộ, giáo viên, giáo viên chủ nhiệm, lực lượng giáo dục sau thực nghiệm 165 – 166 việc cải thiện công tác quản lý hoạt động giáo dục lên lớp theo hướng xã hội hoá Bảng thống kê kết đánh giá mức độ khả thi dựa vào thang điểm đánh giá (từ - 10 điểm) cho việc cải thiện công tác quản lý 166 hoạt động giáo dục lên lớp theo hướng xã hội hoá BIỂU ĐỒ Sự khác giới tính việc tham 13 10 PHỤ LỤC Phiếu số: PHIẾU TRƯNG CẦU Ý KIẾN (Dành cho cán lãnh đạo Đảng, quyền, đoàn thể, CMHS, LLXH khác) Thực xã hội hóa giáo dục (XHHGD) nói chung xã hội hóa (XHH) hoạt động giáo dục lên lớp (HĐGDNGLL) nội dung quan trọng cần quan tâm trường trung học phổ thông (THPT) thành phố Hồ Chí Minh (TP.HCM). Để có sở thực tiễn việc đánh giá việc tổ chức thực HĐGDNGLL cho học sinh THPT năm qua nghiên cứu công tác quản lý HĐGDNGLL theo hướng XHH trường THPT, nhằm nâng cao hiệu công tác năm tới, xin ông/bà vui lòng cho biết ý kiến vấn đề cách đánh dấu x vào lựa chọn theo mức độ từ đến (với mức thấp nhất, mức cao nhất), hay điền thêm thông tin vào khoảng trống (nếu có). Những ý kiến ông/bà góp phần quan trọng vào công tác giáo dục toàn diện cho học sinh thông qua HĐGDNGLL theo hướng XHH trường THPT TP.HCM thời gian tới. Xin chân thành cảm ơn cộng tác ông/bà! 1. Xin Ông/Bà cho biết vài thông tin thân a. Giới tính: Nam: £ Nữ: £ b. Dân tộc: Kinh: £ Dân tộc khác: £ c. Tuổi: Dưới 40 tuổi: £ Từ 40 đến 49 tuổi: £ Từ 50 đến 60 tuổi: £ Từ 60 tuổi trở lên: £ £ Số năm công tác: …… £ Số năm công tác: …… d. Hiện là: Cán bộ, viên chức nhà nước Cán bộ, nhân viên tổ chức tư nhân khác 2. Theo ông/bà, xã hội hóa giáo dục là: a. Huy động toàn Đảng quyền, toàn dân đầu tư cho GD-ĐT £ b. Tạo mối quan hệ nhà trường, gia đình xã hội (NT-GĐ-XH) £ c. Đổi phương pháp giáo dục cho phù hợp với yêu cầu xã hội. 212 £ d. Đóng góp tiền cho nhà trường, sở vật chất (CSVC) £ e. Nâng cao chất xám, trình độ học vấn, đáp ứng nhu cầu hội nhập £ f. Phát huy trách nhiệm nhà trường xã hội. £ g. Tạo điều kiện cho người xã hội thụ hưởng thành GD £ h. Cả nội dung £ 3. Theo Ông/Bà, nội dung biện pháp thực XHHGD phổ thông thực TP.HCM? a. Xã hội hóa mục tiêu giáo dục đào tạo - XHHGD nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho HS phổ thông. £ - Xây dựng chương trình phổ cập ngoại ngữ tăng cường ngoại ngữ cho thiếu niên thành phố. £ - Xây dựng chương trình phổ cập tin học cho thiếu niên thành phố £ b. Xã hội hóa huy động nguồn lực đầu tư giáo dục đào tạo trường công lập - Xây dựng chế phối hợp LLXH chăm lo cho nghiệp GD-ĐT £ - Xây dựng quỹ bảo trợ học đường, quỹ khen thưởng qua Hội, Đoàn địa phương £ - Phát huy mức vai trò Ban Đại diện CMHS, củng cố hoạt động cha mẹ. - Thực chế độ học phí phần. £ - Thực sách kích cầu đầu tư. £ c. Xã hội hóa huy động trường công lập - Tạo điều kiện thuận lợi khuyến khích xây dựng trường công lập. £ - Phát huy mạnh hệ thống trường công lập, củng cố chất lượng chuyên môn, nâng cao uy tín trường. £ - Tăng cường hiệu lực quản lý, hướng dẫn sâu sát chuyên môn nhà trường. £ 4. Theo ông/bà, công tác XHH hoạt động giáo dục (HĐGD) là: Rất quan trọng £ Quan trọng £ Không quan trọng £ Không có ý kiến £ 5. Việc tổ chức thực HĐGDNGLL trường THPT năm qua có ông (bà) quan tâm? 213 Rất quan tâm £ Quan tâm £ Ít quan tâm £ Không quan tâm £ 6. Theo ông/bà, vai trò, trách nhiệm tổ chức thực HĐGDNGLL trường THPT của: Riêng nhà trường £ Riêng xã hội £ Riêng gia đình £ Cả nhà trường, gia đình xã hội £ 7. Theo ông/bà lực lượng giáo dục (LLGD) sau cần phối hợp tham gia tổ chức thực HĐGDNGLL cho học sinh THPT? Đội ngũ GVCN £ Đội ngũ GVBM £ Đoàn niên £ Các tổ chức CT-XH địa phương £ Các LLXH khác £ Cha mẹ học sinh£ 8. Theo ông/bà, mục tiêu quản lý HĐGDNGLL theo hướng XHH trường THPT là: a. Thống mục tiêu giáo dục toàn diện, liên tục £ b. Huy động đóng góp tài cho nhà trường £ c. Xây dựng môi trường giáo dục lành mạnh, rộng khắp £ d. Huy động phát huy tiềm xã hội £ e. Nâng cao chức quản lý nhà trường £ f. Cộng đồng trách nhiệm nhà trường, gia đình xã hội £ 9. Theo ông/bà nội dung thực đạt mức độ trình quản lý HĐGDNGLL nhà trường THPT năm qua? LOẠI TRG T T NỘI DUNG QUẢN LÝ E. Xây dựng môi trường tâm lý xã hội: TỐT (4) Xây dựng trường, lớp xanh-sạch-đẹp-an toàn Phân công trực nhật, vệ sinh lớp học ngày; trực trường, trực đội Cờ đỏ, . Thực nếp sống văn hóa, văn minh học đường: Giữ gìn trường, lớp, nhà vệ sinh; không xả rác; giữ gìn tài sản công; đảm bảo cảnh quan phạm. Trang trí trường, lớp học thân thiện, thực bảng tin, cải thiện CSVC lớp học tiện việc học hành. Ngày chủ nhật xanh: vệ sinh môi trường; trồng chăm sóc xanh, cảnh, bồn hoa, … 214 CÓ THỰC HIỆN KHÁ TB YẾU (3) (2) (1) KHÔNG THỰC HIỆN Giữ gìn an toàn giao thông khu vực cổng trường; giữ gìn an ninh trật tự, không để xảy tai nạn, gây gổ đánh khu vực xung quanh trường; Tổ chức hoạt động tham vấn tâm lý; giáo dục y tế học đường, giáo dục SKSSVTN. Dạy học có hiệu quả, phù hợp với đặc điểm lứa tuổi học sinh địa phương, giúp em tự tin học tập Phát huy vai trò “Thầy chủ đạo – Trò chủ động”, thể thái độ tôn trọng, yêu thương, quan tâm động viên GVHS học tập sinh hoạt khác. Đổi phương pháp dạy học: Dạy học theo dự án; rèn luyện kỹ tự học, tự đánh giá hợp tác học tập (đôi bạn học tập, học nhóm,…); hình thành thói quen tốt thái độ, động đắn học tập, thi cử. Tăng cường thực hành; tham quan, giao lưu học tập thực tế Rèn luyện kĩ sống cho học sinh (bao hàm kĩ hoạt động độc lập hay làm theo nhóm; xây dựng kế hoạch; bảo vệ tự bảo vệ có tính mạng sức khoẻ trước hiểm hoạ tai nạn, ma tuý, bạo lực, xâm hại đời sống tinh thần thể chất .). Kĩ giao tiếp, ứng xử văn hoá quan hệ với người Kĩ tư tích cực có định đắn Kĩ ứng phó tình biết kiềm chế Tổ chức hoạt động tập thể vui tươi, lành mạnh Các hoạt động “Phòng Chống” (bạo lực học đường, HIV-AIDS, ma túy tệ nạn xã hội, Các hội thi giáo dục: Quyền Trẻ em, An toàn giao thông, … Các hoạt động Văn – Thể - Mĩ” (các trò chơi tập thể, trò chơi dân gian hát dân ca, sinh hoạt CLB, hội diễn văn nghệ, Hội khỏe Phù Đổng cấp, hội thi thi báo chí, hội họa, làm thiệp, …) Các hoạt động hướng nghiệp, vui chơi, giải trí, tham quan, dã ngoại, Hội trại truyền thống, Học sinh tham gia tìm hiểu, chăm sóc phát huy giá trị di tích lịch sử, văn hóa, cách mạng địa phương 215 Thăm gia đình diện sách (thương binh liệt sĩ, Ba Má phong trào, Bà Mẹ VNAH), địa đỏ; thăm GV nghỉ hưu Đóng góp xây dựng nhà tình bạn, tình thương, tình nghĩa Tham gia công tác từ thiện: quỹ học bổng tương thân tương ái, học bổng khuyến học, khuyến tài, quỹ “Vì người nghèo”; đóng góp ủng hộ Trường Sa; ủng hộ nạn nhân chất độc da cam; đồng bào bị thiên tai, bão lụt Viếng, chăm sóc, giữ gìn, tôn tạo bia tưởng niệm, nghĩa trang liệt sĩ, di tích lịch sử, văn hoá cách mạng địa phương Xây dựng sở vật chất 1. Đầu tư sân bãi, cảnh quan môi trường sư phạm (bổ sung, chăm sóc xanh, cảnh sân trường) 2. Đầu tư CSVC, mua sắm phương tiện, trang thiết bị phục vụ HĐGDNGLL F. 10. Xin Ông/bà cho biết nội dung hình thức ông/bà tham gia thực với nhà trường đánh giá mức độ chúng (nếu có tham gia). Các ký hiệu mức độ: CTH = Chưa thực hiện, TT = Thỉnh thoảng, TX = Thường xuyên, CT = Chưa tốt, T = Tốt MỨC ĐỘ ĐÁNH GIÁ MỨC ĐỘ THỰC HIỆN (Tỷ lệ %) S T T NỘI DUNG VÀ HÌNH THỨC TT CTH Sinh hoạt cờ đầu tuần Sinh hoạt chủ nhiệm lớp Sinh hoạt chủ điểm, chuyên đề (giáo dục, môi trường, sức khỏe cộng đồng, vấn đề toàn cầu,…) Học tập thảo luận nhiệm vụ năm học; nội quy, truyền thống, tên trường Trao đổi phương pháp học tập; tổ chức thi đua học tốt lớp/ Chi đoàn 216 LLGD Trong trường (Tỷ lệ %) TX LLGD Ngoài trường LLGD Trong trường LLGD Ngoài trường CT T Tổ chức HĐGDCT-TT (nghe báo cáo thời KT,CT,XH địa phương, đất nước, hoạt động đền ơn đáp nghĩa, từ thiện,…) 10 11 12 13 14 15 16 17 18 Tổ chức hoạt động giáo dục truyền thống (trường, địa phương, đất nước…) Tổ chức HĐGD lối sống (nếp sống văn hóa văn minh đô thị; niên công tác phòng chống tệ nạn xã hội) Tổ chức HĐGD pháp luật (QTE, Luật Phòng chống ma túy, Luật GTĐB, Luật Môi trường, Luật NVQS, Luật Hôn nhân-Gia đình). Tổ chức mít-tinh, kỷ niệm ngày lễ lớn năm. Tổ chức hoạt động văn hóa, y tế, hoạt động sưu tầm, thực dự án, nghiên cứu KH, CLB học tập Tổ chức hoạt động văn nghệ, TDTT, CLB âm nhạc, TDTT Tổ chức hội thi theo chủ điểm, chuyên đề; hội thi tìm hiểu truyền thống Đảng, Đoàn, Bác Hồ Tổ chức hội thi văn thể mỹ (vẽ, báo tường, thiết kế thiệp, hội thao, hội diễn văn nghệ; hội thi biểu diễn thời trang, thi HS lịch) Tổ chức hội thi nghệ thuật, khéo tay hay làm: nấu ăn, làm bánh, cắm hoa, bày mâm quả,… Tổ chức HĐ hướng nghiệp; ngoại khóa, giải trí: xem phim, xiếc, biểu diễn nghệ thuật, tham quan, du lịch Tổ chức HĐ lao động công ích, xung kích, tình nguyên, sức khỏe cộng đồng, … Tổ chức ký kết thi đua, giao lưu với trường bạn, tổ chức, đơn vị, 11. Xin Ông/bà cho biết nội dung ông/bà tham gia thực đánh giá mức độ chúng (nếu có tham gia). TT NỘI DUNG THỰC HIỆN NGƯỜI THỰC HIỆN Thiết kế (lựa chọn nội dung hình thức) BGH 217 MỨC ĐỘ THAM GIA Tốt Khá TB Yếu (4) (3) (3) (1) HĐGDNGLL Chuẩn bị điều kiện, CSVC tổ chức HĐGDNGLL Điều khiển HĐGDNGLL Tham gia HĐGDNGLL Tổng kết, đánh giá, rút kinh nghiệm HĐGDNGLL Đoàn TN GVCN Học sinh LLGD khác BGH Đoàn TN GVCN Học sinh LLGD khác BGH Đoàn TN GVCN Học sinh LLGD khác BGH Đoàn TN GVCN Học sinh LLGD khác BGH Đoàn TN GVCN Học sinh LLGD khác 12. Để đạt mục tiêu, nội dung, hình thức tổ chức thực HĐGDNGLL theo hướng XHH trường THPT; theo ông/ bà, nguyên nhân gây ảnh hưởng đến việc tổ chức thực HĐGDNGLL theo hướng XHH cho học sinh THPT mức độ ảnh hưởng chúng? Các ký hiệu mức độ ảnh hưởng: = Ảnh hưởng nhiều, = Có ảnh hưởng, = Ít ảnh hưởng, = Không ảnh hưởng S T T CÁC NGUYÊN NHÂN GÂY ẢNH HƯỞNG ĐÁNH GIÁ CỦA CÁC LLGD (Tỷ lệ %) CB-GV CMHS LLXH 4 Các LLGD chưa nhận thức đầy đủ QL HĐGDNGLL theo hướng XHH Chưa có phối hợp nhà trường với LLXH có liên quan. Hiệu trưởng quản lý chưa hiệu HĐGDNGLL theo hướng XHH GVCN chưa quan tâm đến việc tổ chức thực HĐGDNGLL 218 10 11 12 theo hướng XHH Nhà trường đầu tư chưa mức HĐGDNGLL theo hướng XHH Học sinh không hứng thú với HĐGDNGLL theo hướng XHH Gia đình chưa quan tâm đến HĐGDNGLL theo hướng XHH Xã hội chưa ý phát triển HĐGDNGLL theo hướng XHH CSVC, điều kiện thực HĐGDNGLL theo hướng XHH chưa đáp ứng yêu cầu đặt Các cấp QLGD chưa quan tâm đạo mức công tác quản lý HĐGDNGLL theo hướng XHH Chưa thực XHH HĐGDNGLL Tác động mặt trái kinh tế thị trường toàn cầu hóa 13. Theo Ông/Bà, để quản lý HĐGDNGLL theo hướng XHH cho học sinh THPT đạt hiệu tốt hơn, nhà trường cần có giải pháp cho công tác này? . . 219 PHỤ LỤC Phiếu số: PHIẾU TRƯNG CẦU Ý KIẾN (Về mức độ cần thiết tính khả thi số giải pháp Quản lý HĐGDNGLL theo hướng XHH trường THPT TP.HCM) Trong trình nghiên cứu, đề xuất số giải pháp Quản lý HĐGDNGLL theo hướng XHH trường THPT TP.HCM. Để có sở khách quan trước triển khai giải pháp, xin Ông/Bà vui lòng cho biết ý kiến giải này. Ý kiến đánh giá S T T Các giải pháp quản lý HĐGDNGLL theo hướng XHH Giải pháp 1: Tăng cường tuyên truyền, nâng cao nhận thức, xác định vai trò, nhiệm vụ tổ chức thực HĐGDNGLL theo hướng XHH cho LLGD trường THPT TP.HCM Giải pháp 2: Cải thiện chế quản lý HĐGDNGLL theo hướng XHH trường THPT TP.HCM Giải pháp 3: Xây dựng kế hoạch nhằm thống mục tiêu, nội dung, phương pháp, hình thức tổ chức, triển khai thực HĐGDNGLL theo hướng XHH trường THPT TP.HCM Giải pháp 4: Đa dạng hóa môi trường tổ chức thực hiện, chuẩn bị tốt điều kiện phương tiện phục vụ HĐGDNGLL theo hướng XHH trường THPT TP.HCM Giải pháp 5: Đẩy mạnh việc huy động phối hợp nguồn lực cộng đồng tham gia tổ chức thực HĐGDNGLL theo hướng XHH trường THPT TP.HCM Giải pháp 6: Đổi việc tổ chức triển khai thực kế hoạch HĐGDNGLL theo hướng XHH trường THPT TP.HCM 220 SỰ CẦN THIẾT TÍNH KHẢ THI Rất cần thiết Rất khả thi Cần thiết Khôn g cần thiết Khả thi Không khả thi Giải pháp 7: Tăng cường kiểm tra – đánh giá, rút kinh nghiệm, điều chỉnh phối hợp LLXH tổ chức thực HĐGDNGLL theo hướng XHH trường THPT TP.HCM Ngoài giải pháp nói trên, theo Ông/Bà có đề xuất thêm giải pháp để quản lý HĐGDNGLL theo hướng XHH trường THPT TP.HCM đạt hiệu tốt hơn? ……………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… Xin cảm ơn cộng tác Ông/Bà! 221 PHỤ LỤC Phiếu số: PHIẾU KHẢO SÁT ĐÁNH GIÁ THỰC NGHIỆM NĂM HỌC 2013 – 2014 Để góp phần vào công tác nghiên cứu khoa học QLGD, đồng thời đáp ứng nhu cầu không ngừng cải tiến, nâng cao chất lượng hiệu công tác quản lý HĐGDNGLL theo hướng XHH trường THPT TP.HCM, xin ông/bà vui lòng cho biết ý kiến vấn đề cách đánh dấu x vào lựa chọn cho mức độ điểm từ đến 10 (với mức thấp nhất, 10 mức cao nhất) vào mức ô tương ứng dựa tình hình thực tế tổ chức thực nghiệm biện pháp đơn vị Xin chân thành cảm ơn cộng tác ông/bà! 1. Biện pháp “Đổi chế quản lý HĐGDNGLL theo hướng XHH trường THPT TP.HCM” qua chức lập kế hoạch phối hợp tổ chức thực với LLGD CBQL GVCN trường THPT công lập công lập. Kết thăm dò thực vận dụng TT Chức lập kế hoạch phối hợp với LLGD CBQL trường THPT Khả thi mức độ hiệu Kém Trung bình Xây dựng thống kế hoạch phối hợp với LLGD tổ chức thực HĐGDNGLL năm học kế hoạch theo chủ đề tháng. Kế hoạch phối hợp với LLGD để bồi dưỡng kỹ tổ chức HĐGDNGLL cho giáo viên học sinh. Kế hoạch huy động LLGD đầu tư CSVC, mua sắm phương tiện, trang thiết bị phục vụ cho HĐGDNGLL. CBQL xây dựng phổ biến kế hoạch phối hợp với LLGD hoạt động văn hóa nghệ thuật. 222 Khá Xuất sắc 10 Không khả thi CBQL xây dựng phổ biến kế hoạch phối hợp với LLGD hoạt động trị xã hội. CBQL xây dựng phổ biến kế hoạch phối hợp với LLGD hoạt động thể dục thể thao. CBQL xây dựng phổ biến kế hoạch phối hợp với LLGD hoạt động hứng thú khoa học kỹ thuật. CBQL xây dựng phổ biến kế hoạch phối hợp với LLGD hoạt động vui chơi giải trí. CBQL xây dựng phổ biến kế hoạch phối hợp với LLGD hoạt động lao động công ích. Kế hoạch kiểm tra – đánh giá, rút kinh nghiệm, điều chỉnh phối hợp LLGD tổ chức thực HĐGDNGLL theo hướng XHH 10 2. Biện pháp “Đẩy mạnh việc huy động phối hợp nguồn lực cộng đồng tham gia tổ chức thực HĐGDNGLL theo hướng XHH trường THPT TP.HCM” qua biện pháp phối hợp NT-GĐ-XH. Nhà trường với xã hội Nhà trường với gia đình Đối tượng phối hợp Mức độ hiệu biện pháp phối hợp Trung Kém Khá Tốt bình Biện pháp phối hợp Họp CMHS định kỳ để phổ biến kế hoạch tổ chức HĐGDNGLL Phổ biến kế hoạch HĐGDNGLL qua Sổ Liên lạc, trao đổi thư từ, điện thoại CMHS chủ động hỗ trợ HĐGDNGLL nhà trường thông qua GVCN/ BGH Phối hợp với CMHS qua Ban Đại diện CMHS Phối hợp với CMHS qua quan nơi họ làm việc Phối hợp với CMHS qua quyền địa phương Một số hình thức khác Các CQ, ban ngành, đoàn thể, tổ chức CT-XH đỡ đầu nhà trường tài Các CQ, ban ngành, đoàn thể, tổ chức CT-XH tham gia tổ chức lễ hội, HĐGDNGLL Xây dựng môi trường học đường xanh-sạchđẹp-an toàn Tạo trình giáo dục toàn diện thông qua HĐGDNGLL thời gian lẫn không 223 10 Gia đình với xã hội gian Khai thác nguồn lực mạnh LLGD vào HĐGDNGLL; tăng cường XHH HĐGDNGLL Một số hình thức khác Gia đình ký cam kết với địa phương không để em vi phạm pháp luật Gia đình với địa phương tổ chức HĐGDNGLL bên nhà trường Các đoàn thể xã hội địa phương tổ chức hoạt động nhân đạo, từ thiện, phong trào niên tình nguyện,… để học sinh tham gia hình thức HĐGDNGLL. Xây dựng ga đình văn hóa địa phương Một số hình thức khác 224 PHỤ LỤC Phiếu số: MẪU BÁO CÁO KẾT QUẢ THỰC NGHIỆM CÁC BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HĐGDNGLL THEO HƯỚNG XHH Ở TRƯỜNG THPT TP.HCM Đơn vị: Trường THPT ……………………………………… I. Một số thông tin trường năm học 2013-2014: + Đặc điểm: ……………………………………… + Tổng số lớp: …………………………………… + Tổng số học sinh: ………………………………………… + Tổng số cán giáo viên: ………………………………… + Có thành lập Ban Chỉ đạo HĐGDNGLL hay không:………… II. Thời gian thử nghiệm: Năm học 2013 - 2014 III. Nội dung thử nghiệm: giải pháp giải pháp Quản lý HĐGDNGLL theo hướng XHH trường THPT TP.HCM IV. Kết thử nghiệm: 1. Giải pháp “Cải thiện chế quản lý HĐGDNGLL theo hướng XHH trường THPT TP.HCM” - Hình thức triển khai thực hiện: ……………………… - Thời gian tổ chức thực hiện:…………………… - Kết thực hiện:…………………… 2. Giải pháp “Đẩy mạnh việc huy động phối hợp nguồn lực cộng đồng tham gia tổ chức thực HĐGDNGLL theo hướng XHH trường THPT TP.HCM” - Hình thức triển khai thực hiện: ……………… - Thời gian tổ chức thực hiện:………………… - Kết thực hiện:…………………… V. Đánh giá chung: - Các giải pháp triển khai để thực đại trà không? ……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… 225 - Khó khăn lớn trường triển khai giải pháp? ……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… - Các kiến nghị: ….…………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… HIỆU TRƯỞNG (Ký tên, đóng dấu) 226 DANH MỤC CÁC KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU CÓ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN 1. Thái Quốc Tuấn, Nguyễn Thành Trung, Phạm Thị Lệ Nhân, Tổ chức thực hoạt động giáo dục lên lớp, NXB Giáo dục, 2008 2. Phạm Thị Lệ Nhân, Các lực lượng giáo dục tham gia thực kế hoạch hoạt động giáo dục lên lớp trường trung học phổ thông, Tạp chí Khoa hoc giáo dục số 47, tháng 8/2009 3. Phạm Thị Lệ Nhân, Nhận thức xã hội hóa giáo dục thành phố Hồ Chí Minh, Tạp chí Quản lý giáo dục số 48, tháng 5/2013 4. Phạm Thị Lệ Nhân, Xã hội hóa mục tiêu giáo dục đào tạo thành phố Hồ Chí Minh, Tạp chí Giáo dục số 332, kỳ 2, tháng 4/2014 5. Phạm Thị Lệ Nhân, Những khía cạnh tác động xã hội hóa đến quản lý hoạt động giáo dục lên lớp trường trung học phổ thông thành phố Hồ Chí Minh, Tạp chí Giáo dục số 343, kỳ 1, tháng 10/2014 227 [...]... hiện hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo hướng xã hội hoá Biểu đồ phân phối tần suất của hai nhóm đối chứng và thực nghiệm các trường hệ Nhóm công lập và ngoài công lập trong việc cải biểu đồ 3.2 thiện công tác quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo hướng xã hội hoá SƠ ĐỒ Sơ đồ 1.1 Mô hình về quản lý Sơ đồ 1.2 Chức năng quản lý Sơ đồ 1.3 Hệ thống giáo dục của Việt Nam Quản lý hoạt động. .. trạng quản lý HĐGDNGLL theo hướng XHH ở trường THPT TP.HCM - Chương 3 Các giải pháp quản lý HĐGDNGLL theo hướng XHH ở các trường THPT TP.HCM 19 CHƯƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC NGOÀI GIỜ LÊN LỚP THEO HƯỚNG Xà HỘI HÓA Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG 1.1 Tổng quan nghiên cứu vấn đề 1.1.1 Các nghiên cứu ở nước ngoài Với mục tiêu giáo dục toàn diện học sinh theo phương thức kết hợp ba môi trường. .. Quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên Sơ đồ 1.4 lớp theo hướng xã hội hoá Huy động và phối hợp các nguồn lực cộng đồng tham gia thực hiện kế hoạch hoạt Sơ đồ 3.1 động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo hướng xã hội hoá ở trường trung học phổ thông Phương pháp thống kê toán học bằng phép Sơ đồ 3.2 thử Student 11 13 64 165 168 20 20 23 41 140 160 MỞ ĐẦU 1 Lý do chọn đề tài Xã hội hóa giáo dục (XHHGD) là... trường; đẩy mạnh hoạt động của nhà trường theo nguyên lý giáo dục và tiến đến mục tiêu giáo dục Có nhiều cấp quản lý trường học: cấp cao nhất là Bộ GD-ĐT, nơi quản lý nhà trường bằng các biện pháp vĩ mô; hai cấp trung gian là Sở GDĐT ở tỉnh /thành phố và các Phòng Giáo dục ở các quận/ huyện; cấp quản lý quan trọng trực tiếp của HĐGD trong các trường học là Ban Giám hiệu nhà trường [3] 1.2.2 Trường trung. .. ngoài giờ lên lớp theo hướng xã hội hóa ở trường trung học phổ thông thành phố Hồ Chí Minh là cần thiết và thực sự có ý nghĩa trong giai đoạn hiện nay 2 Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn quản lý HĐGDNGLL, đề xuất các giải pháp quản lý HĐGDNGLL theo hướng XHH ở trường THPT TP.HCM 3 Khách thể và đối tượng nghiên cứu 3.1 Khách thể nghiên cứu Quản lý các HĐGDNGLL ở trường THPT... [3] 1.2.2 Trường trung học phổ thông và Quản lý trường trung học phổ thông 1.2.2.1 Trường trung học phổ thông: Trung học phổ thông là một loại hình đào tạo chính quy trong hệ thống giáo dục ở Việt Nam hiện nay, đứng sau tiểu học, THCS và trước cao đẳng hoặc đại học (Sơ đồ 1.3) Cơ sở giáo dục của bậc học này gọi là trường THPT, dành cho lứa tuổi từ 15 tới 18 (không kể một số trường hợp đặc biệt) được... lượng giáo dục toàn diện Để hình thành và phát triển nhân cách cho học sinh, có thể sử dụng nhiều con đường như dạy học, sinh hoạt ngoại khoá, hoạt động tập 12 thể, Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp (HĐGDNGLL) ở trường trung học phổ thông (THPT) là những hoạt động trải nghiệm sáng tạo tiếp nối các HĐGD trên lớp của học sinh, được tổ chức dưới hình thức sinh hoạt tập thể Đây là một phương thức giáo dục. .. cho học sinh ở các trường THPT của thành phố 5 Nhiệm vụ nghiên cứu 5.1 Xây dựng cơ sở lý luận về quản lý HĐGDNGLL theo hướng XHH ở trường THPT 15 5.2 Khảo sát, đánh giá thực trạng HĐGDNGLL và quản lý HĐGDNGLL theo hướng XHH ở trường THPT TP.HCM 5.3 Đề xuất các giải pháp quản lý HĐGDNGLL theo hướng XHH ở trường THPT TP.HCM 6 Phạm vi nghiên cứu 6.1 Về nội dung: Luận án nghiên cứu về quản lý HĐGDNGLL (theo. .. hội - Theo Trần Kiểm, QLGD có thể chia hai cấp độ là vĩ mô và vi mô QLGD ở cấp vĩ mô là quản lý nền giáo dục hoặc hệ thống giáo dục; ở cấp vi mô – là QLGD tại các cơ sở giáo dục, các trường học [10] - Theo Nguyễn Minh Đường, QLGD với nghĩa rộng: “là hoạt động, điều hành, phối hợp các LLXH nhằm đẩy mạnh hoạt động đào tạo thế hệ trẻ theo yêu cầu xã hội hiện nay”; với nghĩa hẹp: “QLGD, quản lý trường học. .. sau giờ học hoặc bên ngoài lớp học , “Cuộc sống bên ngoài lớp học được gọi chung là hoạt động ngoại khoá (HĐNK) đang được các nhà QLGD quan tâm vì được đánh giá là các hoạt động mang tính toàn diện và đạt hiệu quả giáo dục cao Đây là những HĐGD có chương trình cụ thể bắt đầu từ lớp bốn ở tiểu học đến các khối lớp ở trung học cơ sở (THCS), THPT và cao đẳng, đại học bao gồm các hoạt động đa dạng ở nhiều . giáo dục 24 4 1.2.3.2. Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp 25 1.2.4. Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường trung học phổ thông và Quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường. trường trung học phổ thông2 7 1.2.4.1. Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường trung học phổ thông. 27 1.2.4.2. Quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường trung học phổ thông. . lượng xã hội về xã hội hoá giáo dụ c phổ thông thành phố Hồ Chí Minh 75 2.3. Thực trạng quản lý hoạt đ ộng giáo dục ngoài giờ lên lớp theo hướng xã hội hóa ở trường trung học phổ thông thành phố