BỘ GIÁO DỤC VÀ ðÀO TẠO TRƯỜNG ðẠI HỌC NÔNG NGHIỆP - HÀ NỘI VŨ HỒNG THÀNH ðÁNH GIÁ HIỆU QUẢ SỬ DỤNG ðẤT NÔNG NGHIỆP VÀ ðỀ XUẤT GIẢI PHÁP THEO HƯỚNG SẢN XUẤT NÔNG NGHIỆP HÀNG HÓA HUYỆN ÂN THI - TỈNH HƯNG YÊN LUẬN VĂN THẠC SĨ NÔNG NGHIỆP Chuyên ngành: QUẢN LÝ ðẤT ðAI Mã số: 60.62.16 Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. HỒ QUANG ðỨC HÀ NỘI - 2012 LỜI CAM ðOAN - Tôi xin cam ñoan rằng, số liệu kết nghiên cứu luận văn trung thực chưa ñược sử dụng ñể bảo vệ học vị nào. - Tôi xin cam ñoan rằng, giúp ñỡ cho việc thực luận văn ñã ñược cảm ơn thông tin trích dẫn luận văn ñều ñược rõ nguồn gốc. Hà Nội, ngày tháng năm 2012 Tác giả luận văn Vũ Hồng Thành Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp …………………… i LỜI CẢM ƠN ðể hoàn thành luận văn này, nỗ lực thân, học viên ñã nhận ñược giúp ñỡ nhiệt tình quan, thầy cô, bạn bè ñồng nghiệp gia ñình. Trước tiên xin bầy tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới PGS.TS. Hồ Quang ðức, người ñã tận tình hướng dẫn ñóng góp ý kiến quý báu trình thực hoàn thành luận văn. Xin trân trọng chân thành cảm ơn thầy, cô giáo Khoa Tài nguyên Môi trường, Viện ðào tạo Sau ñại học - Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội, UBND huyện Ân Thi, Sở Tài nguyên Môi Trường tỉnh Hưng Yên ñã giúp ñỡ trình học tập thực ñề tài. Xin chân thành cảm ơn tới tất ñồng nghiệp, bạn bè người thân ñã ñộng viên tạo ñiều kiện thuận lợi cho hoàn thành luận văn này. Tác giả luận văn Vũ Hồng Thành Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp …………………… ii MỤC LỤC Lời cam ñoan i Lời cảm ơn ii Mục lục iii Danh mục chữ viết tắt vi Danh mục bảng vii Danh mục hình viii MỞ ðẦU 1.1 Tính cấp thiết ñề tài 1.2 Mục ñích nghiên cứu 1.3 Yên cầu ñề tài. TỔNG QUAN TÀI LIỆU NGHIÊN CỨU 2.1 Một số vấn ñề liên quan ñến sử dụng ñất nông nghiệp 2.1.1 ðất nông nghiệp tình hình sử dụng ñất nông nghiệp 2.1.2 Sử dụng ñất nông nghiệp bền vững 2.2 Sử dụng ñất nông nghiệp theo hướng sản xuất hàng hoá giới Việt Nam 10 2.2.1 Hướng thị trường sản xuất hàng hoá nông nghiệp giới 10 2.2.2 Hướng thị trường sản xuất hàng hóa nông nghiệp Việt Nam 11 2.3 Hiệu sử dụng ñất sở sản xuất hàng hóa 16 2.3.1 ðặc ñiểm sản xuất hàng hóa nông nghiệp 16 2.3.2 ðánh giá yếu tố ảnh hưởng chi phối ñến hiệu sử dụng ñất nông nghiệp sản xuất hàng hóa. 2.3.3 18 Một số tiêu chí ñánh giá hiệu sản xuất hàng hoá cho sản xuất nông nghiệp 22 Tình hình sản xuất nông nghiệp hàng hóa Việt Nam 25 Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp …………………… iii 2.4 ðỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 29 3.1 ðối tượng phạm vi nghiên cứu 29 3.2 Nội dung nghiên cứu 29 3.2.1 ðánh giá ñặc ñiểm tự nhiên, kinh tế- xã hội có liên quan ñến sử dụng ñất ñai 29 3.2.2 ðiều tra ñánh giá hiệu loại hình sử dụng ñất nông nghiệp 29 3.2.3 ðánh giá hiệu sử dụng ñất nông nghiệp theo hướng sản xuất hàng hóa 30 3.2.4 ðề xuất giải pháp cho sản xuất hàng hóa cho huyện Ân Thi 30 3.3 Phương pháp nghiên cứu 30 3.3.1 Phương pháp ñiều tra 30 3.3.2 Phương pháp thu thập tài liệu, số liệu 31 3.3.3 Phương pháp tổng hợp xử lý số liệu, tài liệu 31 3.3.4 Phương pháp minh họa biểu ñồ, ñồ 31 3.3.5 Phương pháp ñánh giá 32 3.3.6 Các phương pháp khác 32 KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 33 4.1 ðiều kiện tự nhiên kinh tế - xã hội huyện 33 4.1.1 ðiều kiện tự nhiên 33 4.1.2 ðiều kiện kinh tế - xã hội 37 4.1.3 Hiện trạng sử dụng ñất 47 4.1.4 ðánh giá chung 54 4.2 Hiệu sử dụng ñất nông nghiệp 56 4.2.2 Hiện trạng trồng loại hình sử dụng ñất 56 4.2.3 Hiệu sử dụng ñất nông nghiệp 60 4.3 Hiệu sử dụng ñất nông nghiệp theo hướng sản xuất hàng hoá 82 4.3.1 Cơ sở ñể xác ñịnh loại hình sử dụng ñất hàng hóa 82 Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp …………………… iv 4.3.2 Xác ñịnh trồng hàng hoá 4.4 ðịnh hướng nâng cao hiệu sử dụng ñất nông nghiệp theo 82 hướng sản xuất hàng hoá 84 4.4.1 Những quan ñiểm chủ yếu nâng cao hiệu sử dụng ñất nông nghiệp 84 4.4.2 ðịnh hướng nâng cao hiệu sử dụng ñất nông nghiệp theo hướng sản xuất hàng hoá 85 4.4.3 Các giải pháp cho sản xuất hàng hóa huyện Ân Thi 88 KẾT LUẬN 93 5.1 Kết luận 93 5.2 ðề nghị 94 TÀI LIỆU THAM KHẢO 95 Phụ lục 98 Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp …………………… v DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT TT 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 Chữ viết tắt BVTV CNH-HðH CPTG ð ðVT FAO GTGT GTGT/Lð GTSX GTSX/Lð HðND HQðV Lð LUT LX – LM NTTS NXB SXHH TTCN Tr.ñồng UBND WTO Chữ viết ñầy ñủ Bảo vệ thực vật Công nghiệp hóa – Hiện ñại hóa Chi phí trung gian ðồng ðơn vị tính Tổ chức nông lương giới Giá trị gia tăng Giá trị gia tăng ngày công lao ñộng Giá trị sản xuất Giá trị sản xuất ngày công lao ñộng Hội ñồng nhân dân Hiệu ñồng vốn Lao ñộng Loại hình sử dụng ñất Lúa xuân - lúa mùa Nuôi trồng thủy sản Nhà xuất Sản xuất hàng hóa Tiểu thủ công nghiệp Triệu ñồng Ủy ban nhân dân Tổ chức thương mại giới Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp …………………… vi DANH MỤC BẢNG STT Tên bảng Trang 4.1 Tình hình dân số huyện 38 4.2 Hiện trạng sử dụng ñất nông nghiệp năm 2011 48 4.3 Giá trị sản xuất ngành nông nghiệp 50 4.4 Biến ñộng sản xuất ngành chăn nuôi qua số năm 52 4.5 Giá trị sản xuất ngành thuỷ sản 53 4.6 Hiện trạng LUT huyện Ân Thi năm 2011 59 4.6 Hiệu kinh tế trồng tiểu vùng 61 4.7 Hiệu kinh tế trồng tiểu vùng 61 4.8 Hiệu kinh tế trồng tiểu vùng 62 4.9 Hiệu kinh tế LUT vùng 64 4.10 Hiệu kinh tế LUT vùng 66 4.10 Hiệu kinh tế LUT vùng 68 4.12 Tổng hợp hiệu kinh tế theo LUT tiểu vùng 69 4.13 Hiệu xã hội loại hình sử dụng ñất tiểu vùng 72 4.14 Hiệu xã hội loại hình sử dụng ñất tiểu vùng 73 4.15 Hiệu xã hội loại hình sử dụng ñất tiểu vùng 74 4.16 So sánh mức ñầu tư phân bón thực tế ñịa phương với tiêu chuẩn bón phân cân ñối hợp lý 76 4.17 Danh mục loại thuốc BVTV người dân Ân Thi sử dụng 79 4.18 Mức ñộ sử dụng số loại thuốc bảo vệ thực vật 81 4.19 Các trồng hàng hoá huyện 82 4.20 ðịnh hướng sử dụng ñất nông nghiệp 88 Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp …………………… vii DANH MỤC HÌNH STT Tên hình Trang 2.1 Tỷ trọng xuất mặt hàng nông sản Việt Nam năm 2011 14 4.1 Cơ cấu kinh tế huyện Ân Thi năm 2011 44 4.2 Cơ cấu sử dụng ñất huyện Ân Thi năm 2011 47 Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp …………………… viii 1. MỞ ðẦU 1.1. Tính cấp thiết ñề tài ðất ñai tài nguyên vô quý giá ñối với quốc gia, nhân tố bản, ñiều kiện tiên ñể người sinh vật khác tồn phát triển. Trong trình phát triển xã hội loài người ñất ñai ñóng vai trò ñặc biệt quan trọng cho việc phát triển kinh tế xã hội. Trong sản xuất nông nghiệp, ñất ñai tư liệu sản xuất thay ñể sản xuất sản phẩm trồng vật nuôi khả phát triển nông nghiệp quốc gia giới phụ thuộc vào số lượng chất lượng ñất ñai. Việt Nam nước có tổng diện tích tự nhiên xếp vào hàng trung bình vùng ðông Nam châu Á có ñiều kiện sinh thái thuận lợi cho sản xuất nông nghiệp, nhiên dân số ñông nên tỷ lệ bình quân ñất nông nghiệp ñược xếp vào hàng gần thấp vùng. Bên cạnh ñó diện tích ñất có khả canh tác lại hạn chế tập trung chủ yếu vùng ñồng bằng, ñặc ñiểm sản xuất nông hộ vùng có tiềm lại manh mún, không tập trung thành vùng chuyên canh lớn nên khó tạo ñược hiệu cao sản xuất ñiều kiện kinh tế thị trường nay. Nhằm nâng cao hiệu cho sản xuất nông nghiệp hướng ñi ñang ñược xác ñịnh ñối với nước ñó phải mở rộng sản xuất hàng hóa ñể tạo giá trị kinh tế bước nâng cao cải thiện ñời sống nông hộ tạo ñà cho phát triển nông nghiệp bền vững. Ân Thi huyện nông nghiệp nằm phía ðông tỉnh Hưng Yên, có tổng diện tích tự nhiên 12871,5 ha. Với ñiều kiện tự nhiên thuận lợi, nguồn tài nguyên ñất ñai màu mỡ với phát triển kinh tế nông nghiệp - nông thôn, mô hình kinh tế trang trại ñược hình thành phát triển bước ñầu có hiệu triển vọng. Về vị trí ñịa lý có mặt lợi Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp …………………… 5. KẾT LUẬN 5.1. Kết luận 1. Huyện Ân Thi có vị trí ñịa lý thuận lợi, nằm vùng có khí hậu nhiệt ñới gió mùa, ñất ñai màu mỡ, sở hạ tầng tương ñối hoàn chỉnh, nông dân có kinh nghiệm thâm canh sản xuất, ñó ñiều kiện thuận lợi ñể phát triển nông nghiệp. Tổng diện tích tự nhiên huyện 12.871,67 ha, ñó ñất nông nghiệp chiếm 70,42%, với loại hình sử dụng ñất chính, phân bố tiểu vùng: tiểu vùng vùng phía Nam huyện ñất có ñịa hình tương ñối thấp, tiểu vùng vùng ñất trung tâm huyện, ñất có chất lượng tốt, chủ ñộng tưới tiêu, tiểu vùng vùng ñất xã ven sông Bắc Hưng Hải sông Cửu An. 2. Kết nghiên cứu hiệu sử dụng ñất nông nghiệp cho thấy: - Về hiệu kinh tế: Trên tiểu vùng nghiên cứu cho thấy bình quân GTGT chênh lệch lẫn nhau. Tiểu vùng tiểu vùng có hiệu kinh tế cao với bình quân GTGT ñạt 127,69 triệu ñồng/ha/năm cao gấp 1,63 lần tiểu vùng 80,20 triệu ñồng/ha/năm cao gấp 1,03 lần tiểu vùng 3. Tuy nhiên xét hiệu tính công lao ñộng tiểu vùng tiểu vùng có hiệu cao nhất. GTGT/công lao ñộng tiểu vùng 92,45 nghìn ñồng, gấp 1,29 lần tiểu vùng 1. - Một số LUT ñiển hình cho hiệu kinh tế cao thu hút nhiều lao ñộng với giá trị ngày công cao như: LUT hỗn hợp LUT Chuyên rau màu, LUT lúa - rau, màu. - Việc sử dụng phân bón cho trồng nông dân cân ñối so với tiêu chuẩn. Việc sử dụng thuốc BVTV chưa có kiểm soát chặt chẽ chủng loại liều lượng nguy tiềm ẩn gây ảnh Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp …………………… 93 hưởng ñến chất lượng môi trường ñất nông nghiệp tương lai. 3. Dựa kết nghiên cứu, ñề xuất hướng sử dụng ñất nông nghiệp giai ñoạn 2011 - 2020 nhằm ñáp ứng yêu cầu phát triển nông nghiệp theo hướng sản xuất hàng hóa. ðịnh hướng ñến năm 2020 giảm diện tích ñộc canh lúa, ñưa giống lúa có giá trị kinh tế cao vào sản xuất, tăng diện tích vụ ñất vụ lúa, mở rộng vùng chuyên canh rau màu xã thuộc tiểu vùng 1, tiểu vùng 3, sử dụng phần diện tích trồng lúa vùng trũng sang kết hợp nuôi trồng thuỷ sản, thuỷ cầm theo hướng sản xuất hàng hóa góp phần nâng cao giá trị sản xuất tăng thu nhập người dân ñịa phương. ðể thực tốt ñịnh hướng ñã nêu, sử dụng ñất cần phải thực số giải pháp chủ yếu về: thị trường tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp; xây dựng ñịnh hướng cụ thể cho chuyển ñổi cấu trồng vật nuôi tiểu vùng kết hợp với hệ thống sách ñể tác ñộng ñến hiệu sử dụng ñất nông nghiệp sản xuất hang hóa giai ñoạn tới. 5.2. ðề nghị - Huyện cần ñầu tư xây dựng sở hạ tầng kỹ thuật (hệ thống giao thông, thủy lợi .) ñể phục vụ cho nhu cầu sản xuất theo hướng hàng hóa. Tăng cường công tác khuyến nông nhằm nâng cao hiểu biết kỹ thuật cho nông dân. - ðề tài cần ñược tiếp tục nghiên cứu sâu ñể bổ sung thêm tiêu ñánh giá hiệu môi trường xã hội ñể hướng tới nông nghiệp sản xuất hàng hoá bền vững. Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp …………………… 94 TÀI LIỆU THAM KHẢO A. TÀI LIỆU TIẾNG VIỆT 1. Nguyễn Văn Bích (2007), Nông nghiệp nông thôn Việt Nam hai mươi năm ñổi khứ tại, Nhà xuất Chính trị Quốc gia, Hà Nội. 2. Bộ Nông nghiệp Phát triển nông thôn (2005), Quyết ñịnh số 19/2005/ Qð-BNN ngày 24/03/2005, Hà Nội. 3. Nguyễn Văn Bộ (2000), Bón phân cân ñối hợp lý cho trồng, NXB Nông nghiệp, Hà Nội. 4. ðường Hồng Dật cộng (1994), Lịch sử Nông nghiệp Việt Nam, NXB Nông nghiệp, Hà Nội, trang 1, 262-293. 5. ðảng tỉnh Hưng Yên (2010), Báo cáo trị ðại hội ðảng tỉnh Hưng Yên lần thứ 17, Hưng Yên. 6. Phạm Vân ðình, ðỗ Kim Chung cộng (1997), Kinh tế nông nghiệp, NXB Nông nghiệp, Hà Nội. 7. Quyền ðình Hà (2007), Bài giảng kinh tế ñất, Trường ðại học Nông nghiệp I, Hà Nội. 8. ðỗ Nguyên Hải (1999), Xác ñịnh tiêu ñánh giá chất lượng môi trường quản lý sử dụng ñất ñai bền vững cho sản xuất nông nghiệp, Tạp chí Khoa học ñất, số11, tr 20. 9. ðỗ Nguyên Hải (2001), ðánh giá ñất hướng sử dụng ñất ñai bền vững sản xuất nông nghiệp huyện Tiên Sơn - Bắc Ninh, Luận án tiến sĩ nông nghiệp, ðại học Nông nghiệp I, Hà Nội. 10. Lê Hiếu, Ân Thi Trải rộng sức xuân, Báo Hưng Yên số ngày 27/01/2011. 11. Lê Hội (1996), Một số phương pháp luận việc quản sử dụng ñất ñai, Tạp chí Nghiên cứu kinh tế số 193. 12. Hội khoa học ñất, ðất Việt Nam, NXBNN, Hà Nội, 2000. 13. Phan Sỹ Mẫn, Nguyễn Việt Anh (2001), ðịnh hướng tổ chức phát triển Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp …………………… 95 nông nghiệp hàng hoá. Tạp chí nghiên cứu kinh tế, số 273, trang 21-29. 14. Phan Sĩ Mẫn, Nguyễn Việt Anh (2001), Những giải pháp cho sản xuất nông nghiệp hàng hoá. Tạp chí Tia sáng, 3/2001, trang 11-12. 15. Nhóm PV Kinh tế, Sử dụng ñất canh tác hướng tới mục tiêu phát triển nông nghiệp sản xuất hàng hoá hiệu bền vững, Báo Hưng Yên số ngày 11,12/08/2011, Hưng yên. 16. Phòng Thống kê huyện Ân Thi, tỉnh Hưng Yên (2011). 17. Phòng Tài nguyên Môi trường huyện Ân Thi, tỉnh Hưng Yên (2011). 18. Trần An Phong cộng (1996), Các vùng sinh thái nông nghiệp Việt Nam, kết nghiên cứu thời kỳ 1986-1996, NXBNN, Hà Nội. 19. Phùng Văn Phúc (1996), Quy hoạch sử dụng ñất vùng ðBSH, kết nghiên cứu thời kỳ 1986 -1996, NXB Nông nghiệp, Hà Nội. 20. ðặng Kim Sơn, Trần Công Thắng (2001). Chuyển ñổi cấu sản xuất nông nghiệp số nước ðông Nam Á.Tạp chí nghiên cứu kinh tế, số 274, trang 60- 69. 21. ðỗ Thị Tám (2000), ðánh giá hiệu sử dụng ñất nông nghiệp theo hướng sản xuất hàng hoá huyện Văn Giang – Hưng Yên, Luận văn thạc sỹ nông nghiệp, Trường ðại học nông nghiệp I, Hà Nội. 22. Nguyễn Ích Tân (2000), Nghiên cứu tiềm ñất ñai, nguồn nước xây dựng mô hình sản xuất nông nghiệp nhằm khai thác có hiệu kinh tế cao số vùng úng trũng ðồng sông Hồng, Luận án tiến sĩ nông nghiệp, Trường ðại học nông nghiệp I, Hà Nội. 23. ðào Châu Thu, Nguyễn Khang (1998), ðánh giá ñất, NXB Nông nghiệp. 24. Vũ Phương Thuỵ (2000), Thực trạng giải pháp chủ yếu nâng cao hiệu kinh tế sử dụng ñất canh tác ngoại thành Hà Nội, Luận án tiến sĩ kinh tế, Trường ðại học nông nghiệp I, Hà Nội. 25. Nguyễn Duy Tính (1995), Nghiên cứu hệ thống trồng vùng ñồng Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp …………………… 96 sông Hồng Bắc Trung Bộ, NXB Nông nghiệp, Hà Nội. 26. Nguyễn Thị Ngọc Trân (2007), ðặc ñiểm sản xuất nông nghiệp số nước Châu Á, Nhà xuất trị Quốc gia, Hà Nội. 27. Trung tâm Công nghệ thông tin, sở Tài nguyên Môi trường Hưng Yên (2011), Báo cáo ñiều tra nông hóa thổ nhưỡng năm 1993 huyện Ân Thi, sở ðịa tỉnh Hải Hưng. 28. Ủy ban nhân dân huyện Ân Thi (2011), Báo cáo tình hình thực kế hoạch phát triển kinh tế xã hội năm 2006-2010, kế hoạch năm 20112016 ñịnh hướng ñến năm 2020, Ân Thi. 29. Bộ Nông nghiệp Phát triển nông thôn (2010), Bản tin ISG quý Http://www.isgmard.org.vn/VHDocs/DocsPub/NewsLetters/2010/thang% 2012/ban%20tin%20ISG%20Q4%20TV.pdf 30. Lê Văn Hưng (2008), Phát triển nông nghiệp hữu cơ, http://www.ppd.gov.vn/ttbaochi/ttinbaochi152.htm. 31. Hải quan Việt Nam (2011), tình hình xuất nhập hàng hóa Việt Nam năm 2011, http://www.customs.gov.vn/lists/tinhoatdong/ViewDetails.aspx?ID=18434 &Category=Th%C3%B4ng b%C3%A1o - Th%C3%B4ng c%C3%A1o 32.http://www.tinkinhte.com/nd5/detail/canh%20bao%20thieu%20dat%20no ng%20nghiep%20tren%20the%20gioi/canh-bao-thieu-dat-nong-nghieptren-the-gioi/5367.102103.html 33.http://vietbao.vn/Xa-hoi/Dien-tich-dat-canh-tac-cua-VN-vao-loai-thapnhat-the-gioi/65093271/157/ B. TÀI LIỆU TIẾNG ANH 34. FAO (1990), Land evaluation and farming system anylysis for land use planning, Working document, Rome. 35. FAO (1990), World Food Dry, Rome. Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp …………………… 97 Phụ lục Hiện trạng sử dụng ñất huyện Ân Thi năm 2011 Thứ tự (1) 1.1 1.1.1 1.1.1.1 1.1.1.1.1 1.1.1.1.2 1.1.1.2 1.1.2 1.3 2.1 2.1.1 2.1.2 2.2 2.2.1 2.2.2 2.2.3 2.2.4 2.2.3.2 2.2.3.4 2.2.5 2.2.5.1 2.2.5.2 2.2.5.3 2.2.5.4 2.2.5.5 2.2.5.6 2.2.5.7 2.2.5.8 2.2.5.11 2.2.5.12 2.2.5.13 2.3 2.4 2.5 3.1 Loại ñất (2) TỔNG DIỆN TÍCH TỰ NHIÊN ðẤT NÔNG NGHIỆP ðất sản xuất nông nghiệp ðất trồng hàng năm ðất trồng lúa ðất chuyên trồng lúa nước ðất trồng lúa nước lại ðất trồng hàng năm lại ðất trồng lâu năm ðất nuôi trồng thuỷ sản ðẤT PHI NÔNG NGHIỆP ðất ðất nông thôn ðất ñô thị ðất chuyên dùng ðất trụ sở quan, công trình nghiệp ðất quốc phòng, an ninh ðất an ninh ðất sản xuất, kinh doanh phi nông nghiệp ðất sở sản xuất, kinh doanh ðất sản xuất vật liệu xây dựng, gốm sứ ðất có mục ñích công cộng ðất giao thông ðất thuỷ lợi ðất ñể chuyển dẫn lượng ðất bưu viễn thông ðất sở văn hóa ðất sở y tế ðất sở giáo dục - ñào tạo ðất sở thể dục - thể thao ðất chợ ðất có di tích, danh thắng ðất bãi thải, xử lý chất thải ðất tôn giáo, tín ngưỡng ðất nghĩa trang, nghĩa ñịa ðất sông suối mặt nước CD ðất chưa sử dụng ðất chưa sử dụng Mã (3) NNP SXN CHN LUA LUC LUK HNC(a) CLN NTS PNN OTC ONT ODT CDG CTS CQP CAN CSK SKC SKX CCC DGT DTL DNT DBV DVH DYT DGD DTT DCH DDT DRA TTN NTD SMN CSD BCS Diện tích (ha) (4) 12.871,67 9.064,21 8.496,15 8.292,02 8.265,77 8.265,59 0,18 26,25 204,13 568,06 3.770,67 1.273,42 1.195,99 77,43 1.876,44 31,20 4,75 2,36 51,58 46,44 5,14 1.786,55 1.063,02 606,81 1,27 0,78 3,35 7,39 52,73 35,74 2,64 8,62 4,20 32,21 151,98 436,62 36,79 36,79 Tỷ lệ (%) (5) 100,00 70,42 93,73 97,60 99,68 100,00 0,00 0,32 2,40 6,27 29,29 33,77 93,92 6,08 49,76 1,66 0,25 0,13 2,75 90,03 9,97 95,21 59,50 33,97 0,07 0,04 0,19 0,41 2,95 2,00 0,15 0,48 0,24 0,85 4,03 11,58 0,29 100,00 (Nguồn số liệu: Phòng Tài nguyên Môi trường huyện Ân Thi)[17] Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp …………………… 98 Phụ lục Một số hình ảnh khu vực ñiểu tra Ảnh 1: Cảnh quan ruộng trồng ngô Ảnh 2: Cảnh quan hồ nuôi cá Ảnh 3: Hình ảnh vỏ bao bì thuốc BVTV ñể lại ñồng ruộng Ảnh 4: Nguồn nước tưới rau Ảnh 5: Hình ảnh thu gom ñồng ruộng Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp …………………… 99 Ảnh 6: Cảnh quan ruộng rau gia vị Ảnh 7: Cảnh quan ruộng cải loại Ảnh 8: Cảnh quan ruộng cà chua Ảnh 9: Cảnh quan ruộng lúa Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp …………………… 100 Phụ lục Giá số mặt hàng nông sản năm 2011 STT Tên sản phẩm ðơn giá (ñồng/kg) 1. Lúa 6.300 2. Ngô 4.000 3. Khoai Tây 9.000 4. Rau loại 5.000 5. Lạc 17.000 6. ðậu tương 13.000 7. Bắp cải, Su hào 6.000 8. Khoai lang 8.000 9. Cà chua 7.000 10. Bí xanh 6.000 11. Dưa chuột 5.000 12. Cá Chép 55.000 13. Cá Trôi 40.000 14. Trắm cỏ 55.000 15. Cá Mè 22.000 16. Rô phi 25.000 17. Bưởi Diễn 25.000 18. Cam Vinh 35.000 19. Nhãn 20.000 20. Táo 12.000 (Nguồn: Tổng hợp từ số liệu ñiều tra) Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp …………………… 101 Phụ lục Hiện trạng hệ thống trồng huyện Ân Thi Cây trồng I. Cây lương thực 1. Lúa xuân - Diện tích - Năng suất - Sản lượng 2. Lúa mùa - Diện tích - Năng suất - Sản lượng 3. Ngô - Diện tích - Năng suất - Sản lượng II. Cây công nghiệp hàng năm 1. ðậu tương - Diện tích - Năng suất - Sản lượng 2. Lạc - Diện tích - Năng suất - Sản lượng III. Cây màu 1. Rau loại - Diện tích - Năng suất - Sản lượng ðVT Năm 2009 Năm 2010 Năm 2011 Ha Tạ/ha Tấn 7849,0 62,7 49213,23 7791,0 64,0 49862,40 7652,0 64,2 49125,84 Ha Tạ/ha Tấn 7521,0 62,5 47006,29 7486,0 64,0 47910,4 7364,0 64,1 47203,24 Ha Tạ/ha Tấn 319,54 39,8 1271,77 317,87 48,9 1554,38 316,43 44,2 1398,62 Ha Tạ/ha Tấn 187,45 14,7 275,55 185,32 18,7 346,55 183,74 18,9 347,27 Ha Tạ/ha Tấn 139,67 23,3 325,43 138,92 23,1 320,90 138,65 23,3 323,05 Ha Tạ/ha Tấn 961,0 164,6 15818,06 834,0 168,3 14036,22 784,7 181,3 14213,92 (Nguồn: Phòng Thống kê huyện)[16] Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp …………………… 102 Phụ lục Huyện: Ân Thi Xã: Tiền Phong Thôn: Bích Tràng PHIẾU ðIỀU TRA NÔNG HỘ Họ tên chủ hộ:……Trần Quang Vinh .……………. Tuổi: ……42 ………. PHẦN I: TÌNH HÌNH CHUNG CỦA HỘ 1.1. Số nhân khẩu: .4 1.2. Ngành sản xuất hộ: - Ngành nông nghiệp = - Ngành khác = PHẦN II: TÌNH HÌNH SẢN XUẤT NÔNG NGHIỆP CỦA HỘ 2.1. Tình hình sử dụng ñất nông nghiệp hộ Tổng diện tích ñất nông nghiệp hộ: 5400 m2, bao gồm mảnh: .4 . ðịa hình Dự kiến Diện Nguồn Loại hình sử tương thay ñổi sử TT mảnh tích gốc dụng ñất Lịch thời vụ (Âm Lịch) ñối dụng (a) (m ) (c) (b) (d) Mảnh 2160 T2-T5; T6-T9 Lúa:T2-T5;T6-T9. Mảnh 1080 Mầu: T10-T1 Lúa: T2-T5;T6-T9. Mảnh 1800 3 3 Cá: T1-T12. Láu: T2-T5; T6-T9 Mảnh 360 Lúa-Màu Mầu: T10-T1 (a): = ðất ñược giao; = ðất thuê, mượn, ñấu thầu; = ðất mua; = Khác (ghi rõ) (b):1 = Cao, vàn cao; = Vàn; = Thấp, trũng; = Khác (ghi rõ) (c): = Lúa xuân - Lúa mùa; = vụ lúa; = Lúa - cá; = Chuyên canh rau, màu;(ghi rõ loại trồng); = lúa - màu; = lúa - 2,3 màu; = Cây ăn quả; = NTTS; = Khác (ghi rõ). (d): = Chuyển sang trồng rau; = Chuyển sang trồng ăn quả; = Chuyển sang NTTS; = Khác (ghi rõ). 2.2. Hiệu kinh tế sử dụng ñất 2.2.1. Cây trồng hàng năm 1. Kết sản xuất Cây trồng Hạng mục ðVT Lúa Lúa Lúa Lạc ðậu Tương Bắc Thơm IR - Tên giống Q5 TB 25 DT 96 số 1561 - Diện tích M 1440 1800 2160 360 1080 - Năng suất Kg/sào 210 210 230 350 75 - Sản phẩm khác (tên sản phẩm, số lượng) Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp …………………… 103 2. Chi phí (tính bình quân sào) Cây trồng Hạng mục ðVT Lúa Lúa Lúa Lạc ðậu Tương Q5 TB 25 DT 96 23 40 20 I. Chi phí vật chất 1. Giống trồng Bắc Thơm IR 1561 số 1000ñ 25 25 - Mua - Tự sản xuất 2. Phân bón - Phân hữu kg - Phân vô Kg + ðạm + Lân + Kali + NPK + Phân tổng hợp khác + Vôi 3. Thuốc BVTV - Thuốc trừ sâu 1000ñ - Thuốc diệt cỏ 1000ñ - Thuốc kích thích tăng trưởng: - Các loại khác (nếu có) II. Chi phí lao ñộng 1. Lao ñộng thuê 1000ñ - Cày, bừa, làm ñất - Gieo cấy - Chăm sóc - Bón phân - Phun thuốc - Thu hoạch, vận chuyển - Tuốt - Phơi sấy - Chi phí thuê khác 2. Lao ñộng tự làm Công - Cày, bừa, làm ñất - Gieo cấy - Chăm sóc - Bón phân - Phun thuốc - Thu hoạch, vận chuyển - Tuốt - Phơi sấy - Công việc hộ tự làm khác III. Chi phí khác - Dịch vụ BVTV 1000ñ 10 10 10 20 20 20 100 80 100 80 100 80 50 25 12 12 150 190 150 190 150 190 150 190 150 190 100 200 50 100 200 50 100 200 50 100 200 50 100 200 50 3 1 3 1 3 1 2 1 15 15 15 15 15 Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp …………………… 104 3. Tiêu thụ Hạng mục ðVT Cây trồng Lúa Lạc ðậu Tương 15 75 1. Gia ñình sử dụng % 20 20 2. Lượng bán % 80 80 - Số lượng Tạ 28,45 - Giá bán/Tạ 1000ñ 750 1500 12 - Nơi bán 1 - Bán cho ñối tượng 2 - Nơi bán: (Tại nhà, ruộng = 1; Cơ sở người mua = 2; Chợ xã = 3; Chợ xã = 4; Nơi khác = 5) - Bán cho ñối tượng: (Các tố chức = 1; Tư thương = 2; ðối tượng khác = 3) 2.2.2. Cây lâu năm 1. Kết sản xuất Cây trồng Hạng mục ðVT - Tên giống - Diện tích - Năng suất - Sản phẩm khác 2. Chi phí (tính bình quân sào) Hạng mục ðVT Cây trồng I. Chi phí vật chất 1. Giống trồng - Mua - Tự sản xuất 2. Phân bón - Phân hữu - Phân vô + ðạm + Lân + Kali + NPK + Phân tổng hợp khác + Vôi 3. Thuốc BVTV - Thuốc trừ sâu - Thuốc diệt cỏ - Thuốc kích thích tăng trưởng: - Các loại khác (nếu có) Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp …………………… 105 II. Chi phí lao ñộng 1. Lao ñộng thuê - Cày, bừa, làm ñất - Gieo cấy - Chăm sóc - Bón phân - Phun thuốc - Thu hoạch, vận chuyển - Tuốt - Phơi sấy - Chi phí thuê khác 2. Lao ñộng tự làm - Cày, bừa, làm ñất - Gieo cấy - Chăm sóc - Bón phân - Phun thuốc - Thu hoạch, vận chuyển - Tuốt - Phơi sấy - Công việc hộ tự làm khác III. Chi phí khác - Dịch vụ BVTV 1000ñ Công 3. Tiêu thụ Hạng mục ðVT Cây trồng 1. Gia ñình sử dụng 2. Lượng bán - Số lượng - Giá bán - Nơi bán - Bán cho ñối tượng - Nơi bán: (Tại nhà, ruộng = 1; Cơ sở người mua = 2; Chợ xã = 3; Chợ xã = 4; Nơi khác = 5) - Bán cho ñối tượng: (Các tố chức = 1; Tư thương = 2; ðối tượng khác = 3) Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp …………………… 106 2.2.3. Nuôi trồng thuỷ sản (chăn nuôi) 1. Kết sản xuất Loại thuỷ sản Hạng mục ðVT - Tên giống - Diện tích - Thời gian thả - Thời gian thu hoạch - Năng suất - Sản lượng - Sản phẩm khác 2. Chi phí M2 Tháng Tháng Kg/con Kg Cá Cá Cá Trắm Chép Trôi Cá Cá Mè Rô Phi 1000 1-12 T12 1000 1-12 T12 1000 1-12 T12 1000 1-12 T12 1000 1-12 T12 260 220 220 200 120 Loại thuỷ sản Hạng mục ðVT Cá Cá Trắm Chép Cá Cá Cá Mè Rô Phi cám cám cám cám 50 50 I. Chi phí vật chất 1. Giống - Mua Kg - Tự sản xuất 2. Thức ăn II. Chi phí lao ñộng 1.Lao ñộng thuê 1000ñ ( thả, chăm sóc, ) 2. Lao ñộng tự làm Công ( thả, chăm sóc, .) III. Chi phí khác 3. Tiêu thụ Hạng mục Cỏ 50 50 ðVT Trắm Chép Trôi 50 Loại thuỷ sản (cá) Trôi Mè Rô Phi 1. Gia ñình sử dụng % 2. Lượng bán % 98 98 98 98 98 - Số lượng - Giá bán (ðồng/kg) 1000ñ 55 55 40 22 25 - Nơi bán 1 1 - Bán cho ñối tượng 2 2 - Nơi bán: (Tại nhà, ao = 1; Cơ sở người mua = 2; Chợ xã = 3; Chợ xã = 4; Nơi khác = 5) - Bán cho ñối tượng: (Các tố chức = 1; Tư thương = 2; ðối tượng khác = 3) Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp …………………… 107 2.3. Cung cấp thông tin thị trường 1. Xin ông bà cho biết khó khăn ñối với sản xuất nông sản hàng hoá gia ñình mức ñộ ðánh dấu theo Ông bà có biện pháp ñề Loại khó khăn mức ñộ khó TT nghị hỗ trợ ñể khắc phục khó khăn khăn Vốn sản xuất Hỗ trợ, cho vay với lãi suất thấp 2 Lao ñộng ðào tạo Kỹ thuật Tập huấn, chuyển giao Thị trường tiêu thụ Mở rộng chợ Khác (ghi rõ) Mức ñộ: 1. Khó khăn cao; 2. Khó khăn cao; 3. Khó khăn trung bình; 4. Khó khăn thấp; 5. Khó khăn thấp. 2. Mong muốn ông bà trình sản xuất? …Cung cấp vốn xây dựng vùng chuyên canh tập trung, tạo ñầu cho sản phẩm. PHẦN III: VẤN ðỀ MÔI TRƯỜNG 3.1. Theo ông/ bà việc sử dụng trồng có phù hợp với ñất không? - Rất phù hợp = - Phù hợp = - Ít phù hợp = - Không phù hợp = 3.2. Việc bón phân có ảnh hưởng tới ñất không? - Không ảnh hưởng = - Có ảnh hưởng = 3.3. Nếu ảnh hưởng theo chiều hướng nào? Tốt lên = Xấu ñi = 3.4. Việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật có ảnh hưởng tới ñất không? - Không ảnh hưởng = - Có ảnh hưởng = 3.5. Nếu có ảnh hưởng ảnh hưởng theo chiều hướng nào? Tốt lên = Xấu ñi = Xin chân thành cảm ơn gia ñình ñã hợp tác./. Ân Thi, ngày 18 tháng 10 năm 2011 ðiều tra viên Chủ hộ (ký, ghi rõ họ tên) (Ký, ghi rõ họ tên) (ðã Ký) (ðã Ký) Vũ Hồng Thành Trần Quang Vinh Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp …………………… 108 [...]... ph và các trung tâm công nghi p nên vi c lưu thông h t s c thu n l i, h t ng cơ s ph c v s n xu t l i khá phát tri n r t thu n l i cho s n xu t nông nghi p Vì v y, phát tri n nông nghi p theo hư ng s n xu t hàng hoá c n ph i d a trên cơ s ñánh giá hi u qu s d ng ñ t nông ð tài: “ðánh giá hi u qu s d ng ñ t nông nghi p và ñ xu t gi i pháp theo hư ng s n xu t nông nghi p hàng hoá huy n Ân Thi, t nh Hưng. .. n xu t Vì s n xu t nông nghi p hàng hoá phát tri n ñòi h i ph i không ng ng nâng cao ch t lư ng nông s n và h giá thành nông s n ph m 2.3.2.4 Nhóm các y u t xã h i Nhóm các y u t này bao g m: - H th ng th trư ng và s hình thành c a th trư ng ñ t nông nghi p, th trư ng nông s n ph m Th trư ng là nhân t quan tr ng, d a vào nhu c u c a th trư ng nông dân l a ch n hàng hoá ñ s n xu t Theo Nguy n Duy Tính... t ðây là m t nguyên nhân ñã và ñang c n tr r t l n ñ n s n xu t hàng hóa hi n nay Hưng Yên là t nh có nhi u ti m năng và l i th ñ phát tri n s n xu t nông nghi p theo hư ng s n xu t nông nghi p hàng hoá Nh ng năm g n ñây, T nh u , HðND, UBND t nh ñã có nhi u ch trương, gi i pháp nh m thúc ñ y ngành nông nghi p phát tri n Các ñ a phương trong t nh, nông dân ñã áp d ng t t nh ng bi n pháp canh tác ñem... ng, nâng cao hi u qu s d ng ñ t 2.2 S d ng ñ t nông nghi p theo hư ng s n xu t hàng hoá trên th gi i và Vi t Nam 2.2.1 Hư ng th trư ng s n xu t hàng hoá nông nghi p trên th gi i Th trư ng tiêu th s n ph m nông lâm s n là c u n i gi a ngư i s n xu t và tiêu dùng, ñó ngư i s n xu t th c hi n vi c trao ñ i hàng hoá, ñi u này giúp cho h th c hi n ñư c t t quá trình tái s n xu t ti p theo Th trư ng hàng nông. .. bán S n xu t hàng hóa ra ñ i và phát tri n d a trên cơ s phát tri n các phương th c s n xu t và s phân công lao ñ ng xã h i S phân công y càng cao, càng sâu s c, s phân công chuyên môn hoá cao thì s n xu t hàng hóa càng phát tri n, ñ i s ng ngư i dân ngày m t nâng cao, làm cho quá trình trao ñ i hàng hoá di n ra m nh m hơn, s n xu t hàng hóa phát tri n ngày càng ña d ng hơn S n xu t hàng hoá là s bi... Hưng Yên nh m phát huy nh ng l i th và kh c ph c tr ng i trong s n xu t nông nghi p, ñ ng th i ñ xu t nh ng gi i pháp góp ph n nâng cao hi u qu s d ng ñ t trên quan ñi m phát tri n b n v ng 1.2 M c ñích nghiên c u - ðánh giá hi u qu s d ng ñ t s n xu t nông nghi p trên ñ a bàn huy n Ân Thi - ð xu t gi i pháp h p lý nh m ñáp ng yêu c u phát tri n nông nghi p b n v ng theo hư ng s n xu t hàng hoá 1.3 Yên. .. d ng hoá các hình th c h p tác trong nông nghi p, xác l p m t h th ng t ch c s n xu t phù h p và gi i quy t t t m i quan h gi a s n xu t - d ch v và tiêu th nông s n hàng hoá Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c nông nghi p …………………… 19 - D ch v k thu t S n xu t hàng hoá c a h nông dân không th tách r i nh ng ti n b k thu t và vi c ng d ng các ti n b khoa h c công ngh vào s... cao, thúc ñ y nông nghi p c a t nh chuy n m nh sang x n xu t hàng hóa, góp ph n c i thi n ñ i s ng nông dân [15] ð i h i ð ng b t nh Hưng Yên l n th 17 xác ñ nh: "Phát tri n nông nghi p hàng hóa toàn di n, theo hư ng CNH, HðH g n v i xây d ng nông thôn m i" v i m c tiêu giai ño n năm 2011 - 2015, giá tr s n xu t nông, lâm, th y s n ñ t t c ñ tăng trư ng bình quân 4%/năm, cơ c u kinh t nông nghi p: cây... i nông dân, ngư i nông dân c n ph i bi t chuyên môn hoá, t p trung trong s n xu t nh m t o ra nông s n ph m nhi u v s lư ng, tăng cư ng v ch t lư ng, ña d ng v ch ng lo i ñ tho mãn nhu c u th trư ng, ñem l i hi u qu cao nh t trên m t ñơn v di n tích ñ t nông nghi p Phát tri n s n xu t nông nghi p theo hư ng SXHH cho phép tăng thêm kh i lư ng nông s n hàng hoá ñáp ng nhu c u tiêu dùng trong nư c và. .. thâm canh và ti n hành t p trung hoá, chuyên môn hoá, hi n ñ i hoá nh m nâng cao hi u qu s d ng ñ t nông nghi p và phát tri n s n xu t hàng hoá - Hình th c t ch c s n xu t Các hình th c t ch c s n xu t có nh hư ng tr c ti p ñ n vi c t ch c khai thác và nâng cao hi u qu s d ng ñ t nông nghi p [10] Vì th , phát huy th m nh c a các lo i hình t ch c s d ng ñ t trong t ng cơ s s n xu t là r t c n thi t Mu . ñánh giá hiệu quả các loại hình sử dụng ñất nông nghiệp 29 3.2.3 ðánh giá hiệu quả sử dụng ñất nông nghiệp theo hướng sản xuất hàng hóa 30 3.2.4 ðề xuất các giải pháp cho sản xuất hàng hóa. sản xuất nông nghiệp. Vì vậy, phát triển nông nghiệp theo hướng sản xuất hàng hoá cần phải dựa trên cơ sở ñánh giá hiệu quả sử dụng ñất nông. ðề tài: “ðánh giá hiệu quả sử dụng ñất nông nghiệp. nghiệp và ñề xuất giải pháp theo hướng sản xuất nông nghiệp hàng hoá huyện Ân Thi, tỉnh Hưng Yên nhằm phát huy những lợi thế và khắc phục trở ngại trong sản xuất nông nghiệp, ñồng thời ñề xuất