ĐẶC điểm, THUỘC TÍNH, NGUỒN gốc của XĂNG SINH học e5, NGHIÊN cứu TRƯỜNG hợp áp DỤNG ở THÀNH PHỐ QUẢNG NGÃI

Với những lí do trên nhóm chúng tôi chọn đề tài “Tìm hiểu đặc điểm, thuộc tính, nguồn gốc của xăng sinh học E5, nghiên cứu trường hợp thành phố Quảng Ngãi áp dụng việc sử dụng xăng sinh

KHOA KINH TẾ VÀ PHÁT TRIỂN

BÁO CÁO CHUYÊN ĐỀ

HỌC PHẦN: KINH TẾ TÀI NGUYÊN KHÔNG THỂ TÁI TẠO

ĐẶC ĐIỂM, THUỘC TÍNH, NGUỒN GỐC CỦA XĂNG SINH HỌC E5, NGHIÊN CỨU TRƯỜNG HỢP ÁP DỤNG Ở THÀNH PHỐ QUẢNG NGÃI

Nhóm sinh viên thực hiện:

Nhóm 01

1 Lê Thị Phượng

2 Lê Thảo Uyên

3 Trương Nữ Diệu Linh

4 Lê Hoàng Mỹ Linh

5 Nguyễn Thị Kim Yến

6 Nguyễn Thị Thanh Thùy

7 Thái Thị Long Giang

Giáo viên hướng dẫn:

TRẦN HUỲNH BẢO CHÂU

Huế,10/2014

MỤC LỤC

DANH MỤC HÌNH iii

TÓM TẮT NGHIÊN CỨU iv

PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ 1

1 Tính cấp thiết của đề tài 1

2 Mục tiêu nghiên cứu và đối tượng nghiên cứu 1

3 Phương pháp nghiên cứu 2

4 Phạm vi nghiên cứu 2

PHẦN II: NỘI DUNG VÀ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 4

CHƯƠNG 1: CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU 4

1.1 CƠ SỞ LÝ LUẬN 4

1.1.1 Xăng sinh học 4

1.1.1.1 Khái niệm 4

1.1.1.2 Đặc điểm 4

1.1.1.3 Tính chất 5

1.1.2 Quá trình hình thành và phát triển xăng sinh học 7

1.1.2.1 Nguồn gốc 7

1.1.2.2 Quá trình hình thành xăng sinh học 8

1.2 CƠ SỞ THỰC TIỄN 10

1.2.1 Tình hình sử dụng xăng sinh học E5 ở một số quốc gia trên thế giới 10

E5 TẠI TỈNH QUÀNG NGÃI 15

2.1 ĐẶC ĐIỂM ĐỊA BÀN NGHIÊN CỨU 15

2.1.1 Đặc điểm về điều kiện tự nhiên 15

2.1.2 Đặc điểm kinh tế - xã hội 17

2.2.THỰC TRẠNG ÁP DỤNG XĂNG SINH HỌC E5 Ở TỈNH QUẢNG NGÃI 19 2.2.1 Quá trình áp dụng xăng sinh học E5 ở Quãng Ngãi 19

2.2.2 Nguồn thu từ nguồn lợi của xăng sinh học E5 của công ty sản xuất 21

2.3 QUÁ TRÌNH SẢN XUẤT XĂNG SINH HỌC 22

2.3.1 Phương pháp SX E5 22

2.3.2 Quá trình phân phối, tiêu thụ 27

2.4 TÁC ĐỘNG CỦA VIỆC SỬ DỤNG XĂNG E5 ĐẾN KINH TẾ, XÃ HỘI, MÔI TRƯỜNG CỦA TỈNH QUẢNG NGÃI 29

2.4.1 Tác động đến kinh tế 29

2.4.2 Tác động đến xã hội 30

2.4.3 Tác động đến môi trường 32

2.5 NHỮNG THÁCH THỨC CHO VIỆC ÁP DỤNG XĂNG E5 CHO CÁC THÀNH PHỐ KHÁC Ở VIỆT NAM 33

CHƯƠNG 3: ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP 36

3.1 MỤC TIÊU VÀ QUAN ĐIỂM CỦA TỈNH QUẢNG NGÃI VỀ VIỆC VIỆC SỬ DỤNG XĂNG SINH HỌC E5 36

3.3 MỘT SỐ GIẢI PHÁP CƠ BẢN NHẰM GÓP PHẦN GIÚP NGƯỜI DÂN

CÓ ĐIỀU KIỆN SỬ DỤNG XĂNG SINH HỌC E5 41

PHẦN III KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 43

1 KẾT LUẬN 43

2 KIẾN NGHỊ 43

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 45 PHỤ LỤC 46

BSR : Công ty lọc hóa dầu Bình Sơn

DANH MỤC BẢNG BIỂU

Bảng 2.1 : Thành phần condensate Việt Nam ( nhà máy chế biến khí Dinh Cố) 9 Bảng 2.2 : Tổng sản lương xăng E5 bán ra thị trường ở tỉnh Quảng Ngãi 21 Bảng 2.3: Chỉ tiêu chất lượng cồn dùng để pha vào xăng 27

DANH MỤC HÌNH

Hình 2.1 Bản đồ tỉnh Quảng Ngãi 16

như hiệu ứng nhà kính, trái đất nóng lên, băng tan Và một thách thức đã đặt ta chotoàn nhân loại đó là phải tìm ra biện pháp để cải thiện tình hình này Từ nguyên nhân

là lượng khí thải vượt quá mức cho phép và nguồn nhiên liệu hóa thạch ngày càng cạnkiệt Xăng sinh học được ra đời và được coi là một nguồn nhiên liệu rẻ, sạch và dồidào có thể thay thế cho nguồn nhiên liệu cũ Nhưng trong cuộc sống hiện nay, xăngsinh học vẫn chưa đi vào thị hiếu của người dân Việt Nam nói riêng và thế giới nóichung Để hiểu được những vai trò, lợi ích cùng với những yếu điểm của loại nhiênliệu này, nhóm chúng em đã chọn "xăng sinh học" làm đề tài để thảo luận

Mục tiêu của đề tài:

Để thực hiện được mục tiêu trên cần các dữ liệu phục vụ nghiên cứu là:

- Tham khảo từ sách, báo, mạng Internet,…

Đề tài sử dụng phương pháp nghiên cứu:

- Phương pháp điều tra, thu thập số liệu: thứ cấp

- Phương pháp tổng hợp và xử lý số liệu: đưa ra hình ảnh, bảng biểu vànhận xét

- Phương pháp chuyên gia, chuyên khảo

Đề tài nghiên cứu đã đạt được một số kết quả sau:

- Giải thích được xăng sinh học là gì? Phân tích các tài liệu khoa học liênquan đến đề tài

- Tìm hiểu việc áp dụng xăng E5 tại tỉnh Quảng Ngãi

- Đề xuất được những kiến nghị để phát triển nguồn nhiên liệu mới này

PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ

1 Tính cấp thiết của đề tài

Trong những năm cuối thế kỷ XX và đầu thế kỷ XXI, tốc độ tăng trưởng kinh tế vàdân số thế giới đã làm nảy sinh rất nhiều vấn đề đáng để các nhà khoa học và quản lýquan tâm tìm kiếm biện pháp xử lý, giải quyết Những vấn đề như tình trạng ô nhiễmmôi trường ngày càng trầm trọng, các nguồn tài nguyên nước, rừng, khoáng sản, nhiênliệu hóa thạch… ngày càng cạn kiệt đang là những vấn đề nổi cộm đáng lo.Để đối phóvới tình hình đó con người đã tìm ra các nguồn năng lượng mới thay thế như; nănglượng mặt trời, năng lượng gió, năng lượng nước, nhiên liệu sinh học…Trong số cácnguồn nguyên liệu mới thay thế thì nguồn năng lượng từ nhiên liệu sinh hoc đangđược thế giới quan tâm, nhất là các nước nông nghiệp và nhập khẩu nhiên liệu Do cáclợi ích của nó như: Công nghệ sản xuất không quá phức tạp, tận dụng được nguồnnguyên liệu tại chỗ, tăng hiệu quả kinh tế nông nghiệp Các lọai nhiên liệu sinh hoc:disel sinh hoc, ethanol sinh hoc, ga sinh hoc

Nước ta là một nước nông nghiệp nguồn nguyên liệu để sản xuất ethanol là rấtphong phú Việt Nam sở hữu hai đồng bằng rộng lớn là đồng bằng Sông Hồng và đồngbằng Sông Cửu Long Đây là vùng nguyên liệu lí tưởng, là tiền đề cho sự ra đời củanhà máy sản xuất ethanol từ cellulose (rơm rạ) phục vụ cho việc sản xuất xăng sinh

học E5 Với những lí do trên nhóm chúng tôi chọn đề tài “Tìm hiểu đặc điểm, thuộc

tính, nguồn gốc của xăng sinh học E5, nghiên cứu trường hợp thành phố Quảng Ngãi

áp dụng việc sử dụng xăng sinh học E5” để nghiên cứu.

2 Mục tiêu nghiên cứu và đối tượng nghiên cứu

2.1 Mục tiêu nghiên cứu

- Đánh giá được thực trạng quá trình xăng sinh học E5 được áp dụng tại thànhphố Quảng Ngãi.

- Đánh giá được những ảnh hưởng tích cực và tiêu cực của việc áp dụng xăngsinh học E5

- Tìm ra được một số giải pháp cơ bản cho việc áp dụng xăng sinh học E5 vàođời sống người dân

3 Phương pháp nghiên cứu

3.1 Phương pháp thu thập số liệu

Thu thập thông tin thứ cấp (tài liệu đã được công bố sẵn)

Đây là các số liệu từ các công trình nghiên cứu trước được lựa chọn sử dụng vàomục đích phân tích, minh họa rõ nét về nội dung nghiên cứu Nguồn gốc của các tàiliệu này đã được chú thích rõ trong phần “Tài liệu tham khảo” Nguồn tài liệu này baogồm:

- Các sách, báo, tạp chí, các văn kiện Nghị quyết, các chương trình nghiên cứu đãđược xuất bản, các kết quả nghiên cứu đã công bố của các cơ quan nghiên cứu, các nhàkhoa học trong và ngoài nước, các tài liệu trên internet vv

- Tài liệu, số liệu đã được công bố về tình hình kinh tế, xã hội nông thôn, kinh tếcủa các ngành sản xuất, đời sống của các hộ dân nằm trong khu vực có áp dụng tiêuthụ xăng E5

3.2 Phương pháp phân tích số liệu

Sau khi thu thập được các thông tin thứ cấp, tiến hành phân loại, sắp xếp thông tintheo thứ tự ưu tiên về độ quan trọng của thông tin Đối với các thông tin là số liệu thìtiến hành lập lên các bảng biểu

- Phương pháp chuyên gia, chuyên khảo

Đề tài nghiên cứu các số liệu thứ cấp năm 2008 -2014.

* Về nội dung: Đề tài chỉ giới hạn trong nghiên cứu hiểu đặc điểm, thuộc tính,nguồn gốc của xăng sinh học E5, việc sử dụng xăng sinh học E5 ở thành phố QuảngNgãi, từ đó đề dưa ra được các kết luận và kiến nghị cho việc sử dụng xăng E5

4.2 Đối tượng nghiên cứu

Đề tài tập trung nghiên cứu các vấn đề liên quan tới sinh kế người dân như: laođộng, việc làm, thu nhập, môi trường, xã hội của các hộ gia đình trong phạm vi ảnhhưởng của khu công nghiệp Dung Quất

PHẦN II: NỘI DUNG VÀ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU

CHƯƠNG 1: CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU

Thông thường xăng thương phẩm cần đạt được các yêu cầu cơ bản như sau:

- Khởi động tốt ở nhiệt độ thấp

- Động cơ hoạt động không bị kích nổ

- Không kết tủa, tạo băng

- Không tạo nút hơi

- Dầu bôi trơn bị pha loãng bởi xăng là ít nhất

- Trị số octane ít bị thay đổi

- Các chất độc hại thải ra môi trường càng ít càng tốt thọ động cơ

cũng có một số xe hơi chạy với E10 nhưng theo khuyến cáo thì tốt nhất là dùng xăngE5.

+ Butanol (C4H10O):

Loại xăng này cho nhiều năng lượng hơn etanol và có thể đổ thẳng vào bình xăng

xe mà không cần chế biến gì thêm Chế biến từ dầu mỏ, hay từ lên men nguyên liệusinh khối do vi khuẩn Clostridium acetobutylicum

Butanol (C4H10O) cho nhiều năng lượng hơn ethanol và có thể đổ thẳng vào bìnhxăng xe mà không cần chế biến gì thêm Chế biến từ dầu mỏ, hay từ lên men nguyênliệu sinh-khối do vi khuẩn Clostridium acetobutylicum

Methanol (CH3OH), còn gọi methyl-alcohol được điều chế từ khí methane (CH4)của khí đốt của mỏ dầu Methanol cũng được chế biến từ chất hữu cơ động thực vậtqua phương pháp đun trong bình kín (không có oxy và hơi nước) ở nhiệt độ cao(pyrolysis)

Trị số octane của xăng E5

Ethanol tinh khiết có trị số octane rất cao (RON=110÷120) Chính vì vậy khi phaethanol vào condensate có tác dụng làm tăng trị số octane của hỗn hợp

Mức độ làm tăng trị số octane của ethanol phụ thuôc vào trị số octane ban đầu củahỗn hợp Nếu trị số octane ban đầu thấp thì khảnăng làm tăng trị số octane cao và

và ngược lại

 Áp suất hơi bão hòa của xăngE5

Áp suất hơi bão hòa của ethanol 99,5% hay ethanol 95% là gần như nhau (2,4 psi)

có nghĩa là thấp hơn nhiều so với xăng gốc Tuy nhiên khi pha ethanol vào xăngethanol lại có tác dụng tăng áp suất hơi bão hòa lên rõ rệt Điều này được giải thíchnhư sau:

Khi cho ethanol vào xăng thì ethanol sẽ tạo hỗn hợp đẳng phí với các cấu tử nhẹ cótrong xăng như n-pentane, n-hexane Hỗn hợp đẳng phí này có nhiệt độ sôi thấp hơnnhiều so với hỗn hợp ban đầu do đó sẽ làm tăng áp suất hơi bão hòa của Gasohol Khảnăng làm giảm nhiệt độ sôi của xăng khi cho ethanol vào phụ thuộc vào thành phầncác cấu tử nhẹ có trong xăng

Khi ta pha ethanol vào xăng với nồng độ bé hơn 5% thể tích thì RVP của hỗn hợptăng rất nhanh và đạt cực đại tại 5% thể tích ethanol pha trộn Tức là với 5% thể tíchethanol pha vào xăng thì vừa đủ để tạo hỗn hợp đẳng phí với các cấu tử nhẹ có trongxăng

Trong khoảng từ 10 đến 25% thể tích ethanol pha trộn thì áp suất hơi bảo hòa củaxăng giảm dần

 Giảm PCI của Gasohol

Các phụ gia có chứa oxy khi pha vào xăng đều làm giảm PCI của xăng Ethanolcũng tuân theo quy luật này Ethanol có PCI=26,8 MJ/kg trong khi đó PCI của xăng là42,5 MJ/kg nên khi pha ethanol vào xăng sẽ làm giảm PCI của hỗn hợp Như vậy xét

về mặt nhiệt lượng khi cháy hoàn toàn thì 1kg xăng có thể thay thế cho 1,59 kgethanol Tuy nhiên khi pha ethanol vào xăng do trong phân tử ethanol có chứa oxy nên

nó có tác dụng làm cho nhiên liệu cháy hoàn toàn hơn và điều này đồng nghĩa với việclàm tăng PCI của hỗn hợp Nhưng sự tăng PCI trong trường hợp này không thể bù lại

sự giảm PCI như đã trình bày ở trên Tóm lại khi pha ethanol vào xăng thì nó sẽ làmgiảm PCI của hỗn hợp

 Sự tách lớp của Gasohol

Khi dùng ethanol khan để pha vào xăng thì không xảy ra hiện tượng tách lớp củahỗn hợp Gasohol pha trộn Tuy nhiên nếu dùng ethanol công nghiệp để pha vào xăngthì Gasohol sau khi pha trộn sẽ tách lớp (do ethanol công nghiệp có chứa một hàmlượng nước nhất định ) gây khó khăn cho việc tồn chứa và sử dụng Hơn nữa khi dùng

ethanol công nghiệp để pha trộn thì động cơ dễ bị ăn mòn Vì vậy chỉ nên dùng ethanolkhan để pha trộn vào xăng Nếu muốn dùng ethanol công nghiệp để pha trộn Gasoholthì cần phải nghiên cứu phụ gia chống ăn mòn, phụ gia chống tách lớp để bổ xung vàoxăng

1.1.2 Quá trình hình thành và phát triển xăng sinh học

1.1.2.1 Nguồn gốc

Nhiên liệu sinh học ở thể rắn (gỗ, củi, than củi, phế thải thực và động vật, vv ) đãđược loài người sử dụng từ khi khám phá ra lửa Khi phát minh ra động cơ hơi nước vàmáy phát điện, nhiên liệu sinh học thể rắn (gỗ) được sử dụng một thời để phát triển kỹnghệ ở thế kỷ XVIII và XIX, và gây nhiều ô nhiễm Ở Việt Nam, xe lửa chạy bằng đốt

gỗ cho tới khoảng 1956, mới thay thế bằng động cơ diesel Ngày nay có khoảng 2 tỷdân đốt nhiên liệu sinh học ở thể rắn như gỗ, củi, trấu, mạt cưa, rơm rạ, lá khô, Mặcdầu chứa carbon tái tạo, nhưng cho nhiều khói, tro bụi, bù hóng nên làm ô nhiễm môitrường

Động cơ nổ đầu tiên trên thế giới do Nikolaus August Otto (người Đức) thiết kế sửdụng nhiên liệu sinh học thể lỏng là rượu cồn – ethanol, Rudolf Diesel (người Đức)phát minh động cơ Diesel thiết kế chạy bằng dầu đậu phộng (groundnut oil), và HenryFord (Mỹ) thiết kế xe hơi chạy bằng dầu thực vật (từ 1903 đến 1926) chế biến từ dầuchứa trong hạt và thân cây cần sa

Từ khi khám phá ra nhiên liệu cổ sinh (than đá, dầu hoả, khí đốt) thì ngành kỹ nghệ

sử dụng nhiên liệu cổ sinh, vì có hiệu quả kinh tế hơn Tuy nhiên mỗi khi có chiếntranh, bị địch phong toả khó chuyển vận dầu, hay thế giới có khủng hoảng chính trị,kinh tế, và để không tuỳ thuộc vào dầu hoả nhập cảng (từ Trung Đông), khuynh huớng

sử dụng xăng sinh học lại bộc phát trong những thời kỳ này Chẳng hạn, Đức và AnhQuốc sản xuất xăng sinh học từ khoai tây và lúa mì trong thời kỳ Đệ nhị Thế Chiến.Khủng hoảng xăng dầu năm 1972 do khối OPEC gây ra, làm một số quốc gia có chủtrương tự túc nhiên liệu bằng cách sản xuất xăng sinh học từ tiềm năng nông nghiệp đồ

sộ của mình Brazil tiêu biểu cho chính sách này

Kể từ 2000, các quốc gia trên thế giới lần lượt thật sự tuân thủ Thoả hiệp Rio deJaneiro (1992), rồi Kyoto (1997), tìm kỹ thuật hạn chế sa thải khí nhà kiếng (CO2,

methane,N2O, ) của nhiên liệu cổ sinh, thay thế bằng năng lượng xanh (như nănglượng mặt trời, gió, thuỷ điện, ),năng lượng sạch nên nhiên liệu sinh học đang trên

đà phát triển

1.1.2.2 Quá trình hình thành xăng sinh học

Trong Thế chiến I (1914-1918), đã có tình trạng thiếu ( hóa thạch) dầu, và do đóngười biết chế tao ethanol có thể được pha trộn với xăng cho nhiên liệu động cơ phùhợp

Khủng hoảng dầu lửa từ những năm 1970 đã thúc đẩy quan tâm mới trong nhiênliệu sinh học :

- Năm 1973, Khủng hoảng dầu mỏ : do Tổ chức các nước xuất khẩu dầu mỏ Ảrập ( OAPEC ) lệnh cấm vận xuất khẩu dầu

- Năm 1979, Khủng hoảng dầu mỏ : do cuộc Cách mạng Iran

- Năm 1990, Giá dầu sốc : gây ra bởi chiến tranh vùng Vịnh

Các động cơ đốt trong đầu tiên được cấp bằng sáng chế tại Mỹ năm 1826 đượcthiết kế để chạy trên một hỗn hợp ethanol và nhựa thông ( có nguồn gốc từ cây thông ).Henry Ford thiết kế ban đầu T 1908 mô hình của mình để chạy bằng ethanol

Khả năng phối trộn ethanol vào condensate Việt Nam Ở Việt Nam sử dụngcondensate cho mục đích sản xuất xăng nhiên liệu Ngoài ra một lượng nhỏ condensatecũng được sử dụng để sản xuất xăng dung môi dùng trong công nghệ hóa học

Condensate hay là khí ngưng tụ, là dạng trung gian giữa dầu và khí Trong quátrình khai thác condensate bị lôi cuốn theo khí đồng hành hay khí thiên nhiên Ở điềukiên thường thì condensate ở thể lỏng

Thành phần chính của Condensate là các hydrocarbon no như pentane, hexane,heptane…(C5+) Ngoài ra còn có các hydrocarbon mạch vòng, các nhân thơm và một

số tạp chất khác

 Thành phần và đặc tính của condensate Việt Nam

Thành phần cơ bản của condensate là các hydrocacbon no có phân tử lượng và tỷtrọng lớn như pentane, hexane, heptane…vv Ngoài ra còn chứa các hydrocacbonmạch vòng, các nhân thơm và một số tạp chất khác như hàm lượng rất nhỏ H2S,

mercaptane,…vv Chất lựợng của nó phụ thuộc vào mỏ khai thác, công nghệ chế biến.Thành phần condensate Việt Nam của nhà máy chế biến khí Dinh Cố

Bảng 2.1 : Thành phần condensate Việt Nam ( nhà máy chế biến khí Dinh Cố)

(Nguồn: Báo cáo đồ án 2011)

Một số đặc tính kỹ thuật của condensate Việt Nam

+ Áp suất hơi bão hòa (psi): 12

 Tình hình khai thác và trữ lượng condensate Việt Nam

Trữ lượng dầu và khí của Việt Nam được đánh giá có tiềm năng lớn Ở thềm lụcđịa phía nam Việt Nam có ba bể trầm tích có khả năng khai thác dầu khí thương mại là

bể Cửu Long, bể Nam Côn Sơn và bể Malay – Thổ Chu với tổng trữ lượng condensateđến năm 2025 ước tính khoảng 21 triệu tấn, tập trung ở các mỏ của bể Cửu Long vàNam Côn Sơn Sản lượng khai thác condensate nội địa trung bình khoảng trên 1 triệutấn/năm và thấp nhất là 0,42 triệu tấn/năm vào năm 2009 Ngoài các nguồn condensatetrong nước còn có các nguồn condensate trong khu vực Đặc biệt là condensateCakerawala (Malaysia) có tính chất tương đối giống condensate Việt Nam

 Thuận lợi và khó khăn của việc pha ethanol vào condensate

+ Thuận lợi

- Ethanol có trị số octane cao (RONethanol=110÷120) Vì vậy khi pha ethanolvào condensate nó sẽ làm tăng tri số octane của hỗn hợp

- Ethanol có tỷ trọng gần với tỷ trọng của condensate do đó dễ hòa trộn vàoxăng

- Trong phân tử ethanol có chứa oxy vì vậy quá trình cháy của hỗn hợp sẽ diễn

ra tốt hơn từ đó giảm phát thải đáng kể các chất gây ô nhiễm

+ Khó khăn

- Khi pha ethanol vào xăng gặp những khó khăn chủ yếu như sau:

- Ethanol tạo với các hydrocacbon nhẹ trong condensate (pentane, hexane…)hỗn hợp đẳng phí có nhiệt độ sôi thấp hơn nhiệt độ sôi của hỗn hợp ban đầu Vì vậykhi pha ethanol vào xăng nó sẽ làm tăng áp suất hơi bão hòa của hỗn hợp

- Ethanol có tính háo nước Nó dễ dàng hút nước có trong không khí ẩm vì vậygây khó khăn cho vấn đề tồn trữ và bảo quản nhiên liệu

- Ethanol không tương thích với các vật liệu cao su, dễ làm trương nở các ốngdẫn nhiên liệu làm bằng vật liệu này Tuy nhiên nếu dùng với nồng độ ethanol thấp(<15% thể tích ethanol) thì hoàn toàn không gây tác hại

1.2 CƠ SỞ THỰC TIỄN

1.2.1 Tình hình sử dụng xăng sinh học E5 ở một số quốc gia trên thế giới

Mặc dầu xăng-sinh-học đắt hơn xăng-cổ-sinh, mọi quốc gia trên thế giới đều dầndần chuyển hướng đến sử dụng xăng-sinh-học, vì lý do chính trị muốn ít tuỳ thuộc vàoTrung Đông, vì tuân thủ theo quy ước Kyoto giảm sa thải khí nhà kiếngg và sức ép củagiới môi sinh, đồng thời phát triển nông nghiệp tạo công ăn việc làm cho vùng thônquê

Brazil: Bắt nguồn từ khủng hoảng dầu hoả 1972, Brazil có kế hoạch sản xuấtxăng-sinh-học, và hiện nay dẫn đầu thế giới về sản xuất và sử dụng xăng-ethanol vàdiesel-sinh-học Năm 2006, Brazil đã có trên 325 nhà máy ethanol, và khoảng 60 nhàmáy khác đang xây cất, để sản xuất xăng-ethanol từ mía (đường, nước mật, bã mía), vàbắp Để sản xuất diesel-sinh-học từ hạt cải-dầu và đậu nành, hiện có 10 nhà máy, và 40nhà máy khác đang xây cất Năm 2005, Brazil sản xuất 16 tỷ lít ethanol, chiếm 1/3 sảnxuất toàn cầu Năm 2006, Brazil sản xuất được 17.8 tỷ lít ethanol, dự trù sẽ sản xuất 38

tỷ lít vào năm 2013 Chính phủ Brazil mới đây ra chỉ tiêu 2% diesel-sinh-học cho

2008, và 5% cho năm 2013 Ngày nay, diện tích trồng mía ở Brazil là 10.3 triệu ha,một nửa sản lượng mía dùng sản xuất xăng-ethanol, nửa kia dùng sản xuất đường.Tiên đoán là Brazil sẽ canh tác 30 triệu ha mía năm 2020 Vì lợi nhuận khổng lồ, cáccông ty tiếp tục phá rừng Amazon để canh tác mía, bắp, đậu nành cho mục tiêu xăng-sinh-học vừa tiêu thụ trong nước vừa xuất cảng Giá xăng-ethanol được bán bằng nửagiá xăng thường tại Brazil

Hoa Kỳ: Hoa kỳ sản xuất Ethanol từ hạt bắp, hạt sorgho và thân cây đường, và củ cải-đường Khoảng 17% sản lượng bắp sản xuất hàng năm ở Hoa Kỳdùng để sản xuất ethanol Hoa Kỳ đặt chỉ tiêu sản xuất E10 để cung cấp 46% nhiênliệu cho xe hơi năm 2010, và 100% xe hơi vào 2012 hãng General Motor đang thựchiện dự án sản xuất E85 từ cellulose (thân bắp), và hiện có khoảng hơn 4 triệu xe hơichạy bằng E85 hãng Coskata đang có 2 nhà máy lớn sản xuất xăng-ethanol Hiện tạinông dân Hoa Kỳ chuyển hướng sản xuất lúa mì và bắp cho xăng-sinh-học, vì vậy sốlượng xuất cảng hạt ngũ cốc giảm từ nhiều năm nay, làm giá nông phẩm thế giới giatăng Vì giá cả xăng-sinh-học còn cao hơn xăng thường, chính phủ Mỹ phải trợ cấp,khoảng 1.9 USD cho mỗi gallon (=3.78 lít) xăng-sinh-học, trợ cấp tổng cộng khoảng 7

sorgho-tỷ USD/năm

Châu Âu: Cộng-đồng Âu châu (EU) ra biểu quyết chung là mỗi quốc gia phải sảnxuất cung cấp 5.75% xăng-sinh-học vào năm 2010, và 10% năm 2020 cho nước mình.Đức là nước tiêu thụ nhiều nhất xăng-sinh-học trong cộng đồng Âu châu,khoảng 2.8 triệu tấn diesel-sinh-học, 0.71 triệu tấn dầu-thực-vật (tinh khiết) và 0.48triệu tấn ethanol Công ty sản xuất diesel-sinh-học lớn nhất là ADM OelmühleHamburg AG (của Hoa Kỳ), kế đến là MUW (Mitteldeutsche UmesterungswerkeGmbH & Co KG) và EOP Biodiesel AG Nguyên liệu chánh là củ cải-đường để sảnxuất ethanol, và dầu-cải và dừa-dầu (nhập cảng từ Mã Lai, Indonesia) cho diesel-sinh-học

Pháp: là nước thứ hai tiêu thụ nhiều ethanol-sinh-học trong cộng đồng Âu châunăm 2006, khoảng 1,07 triệu tấn ethanol và diesel-sinh-học Công ty Diester sản xuấtdiesel-sinh-học và Téréos sản xuất ethanol là 2 đại công ty của Pháp

Thuỵ Điển có chương trình chấm dứt hoàn toàn nhập cảng xăng cho xe hơi vàonăm 2020, thay vào đó là tự túc bằng xăng-sinh-học Hiện nay, 20% xe ở Thuỵ Điểnchạy bằng xăng-sinh-học, nhất là xăng-ethanol Thuỵ Điển đang chế tạo xe-hơi-lai vừachạy bằng ethanol vừa bằng điện Để khuyến khích sử dụng xăng-sinh-học, chính phủThuỵ Điển không đánh thuế lên xăng-sinh-học, trợ cấp xăng-sinh-học rẻ hơn 20% sovới xăng cổ sinh, không phải trả tiền đậu xe ở thủ đô và một số thành phố lớn, bảohiểm xe cũng rẻ hơn.

Vương quốc Anh: chỉ tiêu 5% xe giao thông sử dụng xăng-sinh-học năm 2010.Hiện tại các xe bus đều chạy xăng-sinh-học hãng Hàng Không Virgin (Anh quốc) bắtđầu sử dụng xăng-sinh-học cho máy bay liên lục địa Các nước Âu châu nhập cảngdừa-dầu (oil palm) từ Mã Lai và Indonesia để chế diesel-sinh-học

Trung quốc: Năm 2005, Trung quốc sản xuất 920,000 tấn ethanol và khoảng200,000 tấn diesel-sinh-học Chỉ tiêu sản xuất 4 triệu tấn ethanol và 2 triệu tấn diesel-sinh-học vào năm 2010, và 300 triệu tấn ethanol vào 2020 Hiện tại sản xuất xăng E10

ở 5 tỉnh phía nam, cung cấp 16% nhiên liệu cho toàn xe hơi ở Trung quốc Trung quốccũng trợ cấp khoảng 163 USD cho mỗi tấn xăng-ethanol (nhưng không trợ cấp diesel-sinh-học) Vì giá cả nông phẩm gia tăng, và sợ thiếu thực phẩm, hiện nay Trung quốcchỉ cho phép canh tác khoai mì, sorgho-đường và một số hoa màu không quan trọngkhác trên đất biên tế (nghèo), không thích ứng sản xuất nông phẩm như ở Shangdong

và Xinjiang Uygur Hiện tại, Trung quốc có 2 nhà máy lớn là Longyan Zhuoyue NewEnergy Development (thiết lập năm 2001) và Xiamen Zhuoyue Biomass Energy Co.(thiết lập năm 2006), cả 2 đều ở tỉnh Fujian nam Trung quốc Ngoài ra còn khoảng hơn

100 nhà máy quốc doanh nhỏ ở Guizhou, Guangxi, Shandong, và Anhui, với khả năngsản xuất từ 300 đến 600,000 tấn diesel-sinh-học/năm, biến chế từ dừa-dầu (nhập cảng

từ Mã Lai), hay từ dầu-ăn-phế-thải, dầu hạt-cải (trồng ở thung lủng sông Hoàng Hà),dầu bông vải, dầu trẩu (Aleurites moluccana), hạt dầu-lai (jatropha, trồng vùng đồi núi

ở Guizhou, Sichuan, và Yunnan trong chương trình xoá đói giảm nghèo) và các phếthải hữu cơ khác Hàng năm, Trung quốc tiêu thụ khoảng 22 triệu tấn dầu ăn trong kỹnghệ thực phẩm, sa thải khoảng 4,5 triệu tấn dầu đã-sử-dụng (sau khi chiên xào rồi) đểchạy vào dây chuyền sản xuất diesel-sinh-học Để tìm nguồn nguyên liệu khác, các

nhà khoa học Trung quốc nghiên cứu cho biết có 1553 loài cây rừng chứa nhiều dầu cókhả năng khai thác sản xuất diesel-sinh-học, trong đó là Pistacia chinensisBungo chứa40% dầu trong thân mọc trên đồi núi Trung quốc cũng dự trù trồng 670,000 ha câydầu-lai (jatropha) để sản xuất diesel-sinh-học.

Mã Lai và Indonesia đã phá rừng canh tác thêm dừa-dầu (oil palm) để xuất cảngdầu cho thị trường Âu châu, Hoa Kỳ và Trung quốc cho mục tiêu sản xuất diesel-sinh-học Hai quốc gia này dự trù cung cấp 20% nhu cầu dầu cho kỹ nghệ diesel-sinh-họccủa Âu châu vào 2009 Chẳng hạn, tại Tây Kalimantan thuộc Indonesia trong thập niên1990s có nửa triệu ha cây dừa-dầu, nay (2006) diện tích dừa dầu tăng lên hơn 3.2 triệu

ha, và sẽ gia năng lên nữa trong tương lai Indonesia có chương trình phá rừng để giatăng diện tích dừa-dầu toàn quốc lên 20 triệu ha Liên Hiệp Quốc đã cảnh cáoIndonesia về việc phá rừng quy mô này, và tiên đoán rằng 98% rừng Indonesia sẽ bịphá huỷ vào 2022 với đà phá rừng trồng dừa-dầu hiện nay

1.2.2 Tình hình sử dụng xăng sinh học E5 ở Việt Nam

Ở nước ta công nghệ sản xuất ethanol còn rất nhỏ bé và lạc hậu Chỉ có nhàmáy sản xuất ethanol mà nguồn nguyên liệu chủ yếu từ tinh bột (sắn, ngô, khoai…) và

từ rỉ đường Hoàn toàn chưa có nhà máy sản xuất ethanol từ các nguồn nguyên liệuchứa cellulose (rơm rạ, mùn cưa, cây cỏ…) Sản phẩm chủ yếu là ethanol thươngphẩm (nồng độ 40% đến 45%) và cồn công nghiệp (nồng độ từ 95,57% đến 96%), mộtlượng nhỏ được làm khan thành ethanol tuyệt đối (nồng độ 99,5%)

Nước ta có nhà máy sản xuất ethanol đầu tiên là nhà máy ethanol Đại Tân Nhàmáy có công suất 100.000 tấn/năm (tương đương với 125 triệu lít/năm) Có tổng vốnđầu tư khoảng 900 tỉ đồng, được đặt tại xã Đại Tân, huyện Đại Lộc, Quảng Nam doCông ty CP Đồng Xanh đầu tư Mỗi năm nhà máy cần 300.000 tấn sắn (mì) khô để sảnxuất ra 100 ngàn tấn ethanol

Tháng 9/2009 nhà máy Ethanol Đại Tân đã sản xuất thử mẻ sản phẩm đầu tiên, từtháng 4-6/2010 sản xuất 50% công xuất và từ tháng 7/2010 nhà máy đã chạy từ 60-70% công suất

Hiện nay ngoài nhà máy ethanol Đại Tân chúng ta còn có nhiều nhà máy sản xuấtethanol khác trên khắp cả nước đang được xây dựng và hoàn thiện

Ở nước ta xăng E5 được bán thí điểm lần đầu tiên vào năm 2008 tại hai trạm bán lẻxăng dầu ở Hà Nội thuộc hệ thống phân phối xăng dầu của PVOIL PVB nhập khẩuethanol tuyệt đối 99,6 % thể tích từ Trung Quốc, sau đó pha với xăng A95 và A92 với

tỷ lệ 5 % ethanol theo thể tích để thành xăng ethanol E5 Xăng E5 ban đầu được bánthử nghiệm cho 50 xe tắc xi gồm hai loại: loại 4 chỗ và 7 chỗ ngồi, thuộc hiệp hội taxithành phố Hà Nội Thời gian bán thử nghiệm là 6 tháng Sau đó Bộ công thương đãyêu cầu dừng bán xăng E5 rộng rãi ra công chúng vì đến năm 2008, Việt Nam chưa

có quy chuẩn quy định về xăng pha ethanol Trong khi đó xăng dầu là mặt hàng phảituân theo quy chuẩn của nhà nước nên không thể bán ra thị trường

Theo Quyết định số 53/2012/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về việc ban hành

lộ trình áp dụng tỷ lệ phối trộn nhiên liệu sinh học với nhiên liệu truyền thống, từ ngày01/12/2014, xăng sinh học E5 sẽ được sản xuất và bán rộng rãi tại 7 địa phương HàNội, TP.HCM, Hải Phòng, Đà Nẵng, Cần Thơ, Quảng Ngãi và Bà Rịa-Vũng Tàu Từngày 01/12/2015 sẽ chính thức sử dụng rộng rãi trên toàn quốc

CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG ÁP DỤNG VIỆC SỬ DỤNG XĂNG SINH HỌC E5 TẠI TỈNH QUÀNG NGÃI

2.1 ĐẶC ĐIỂM ĐỊA BÀN NGHIÊN CỨU

2.1.1 Đặc điểm về điều kiện tự nhiên

2.1.1.1 Vị trí địa lý

Quảng Ngãi trải dài:

- Từ 14°32′ đến 15°25′ Bắc

- Từ 108°06′ đến 109°04′ Đông

- Tựa vào dãy núi Trường Sơn hướng ra biển Đông với chiều dài bờ biển 144Km

- Phía bắc giáp tỉnh Quảng Nam với chiều dài đường địa giới 98 Km

- Phía nam giáp tỉnh Bình Định với chiều dài đường địa giới 83 Km

- Phía tây giáp tỉnh Kon Tum với chiều dài đường địa giới 79 Km

- Phía đông giáp biển Đông Nằm ở vị trí trung độ của cả nước.

- Cách thủ đô Hà Nội 883 km về phía Bắc

- Cách Tp.Hồ Chí Minh 838 km về phía Nam

Hình 2.1 Bản đồ tỉnh Quảng Ngãi

(Nguồn: http://vi.wikipedia.org)

Địa hình tương đối phức tạp, thấp dần từ Tây sang Đông với các dạng địa hìnhđồi núi, đồng bằng ven biển, phía Tây của tỉnh là sườn Đông của dãy Trường Sơn, tiếpđến là địa hình núi thấp và đồi xen kẽ đồng bằng, có nơi núi chạy sát biển, đồi núi

chiếm phần lớn diện tích, đồng bằng ven biển nhỏ hẹp (trừ đồng bằng thuộc hạ lưusông Trà Khúc, sông Vệ).

2.1.1.2 Đặc điểm điều kiện đất đai- khí hậu

Tỉnh Quảng Ngãi nằm trong khu vực chịu ảnh hưởng của khí hậu nhiệt đới giómùa, khí hậu chia làm 2 mùa rõ rệt, mùa khô và mùa mưa

Mùa khô bắt đầu từ tháng 2 đến tháng 8 hàng năm, lượng mưa trung bình trongcác tháng mùa khô vào khoản 86,6mm Mùa mưa kéo dài từ tháng 9 đến tháng 1 nămsau, lượn mưa trung bình vào khỏan 459,7mm

Nhiệt độ không khí tại Quãng Ngãi thay đổi theo mùa Chênh lệch nhiệt độ giữamùa xuân đông , hè thu tương đương nhau sự chênh lệch khoảng 4,4 đến 5,30C Nhiệt

độ không khí trung bình hàng năm khoản 26.30C

Độ ẩm trung bình là 82%

Tổng lượng mưa trung bình 2008 – 2013 khoản 2055.2mm

2.1.2 Đặc điểm kinh tế - xã hội

2.1.2.1 Tình hình dân số và lao động

Dân số tỉnh quảng ngãi 1.216.773 năm 2009 Mặc dù đóng vai trò hết sức quantrọng trong phát triển kinh tế-xã hội của tỉnh, tuy nhiên, từ năm 2009 đến 6 tháng đầunăm 2013, tình hình lao động tại KKT Dung Quất tăng không đáng kể Tại các doanhnghiệp (DN) nhà nước có 4.986 lao động, chiếm tỷ lệ 38%; DN tư nhân là 5.510 laođộng, chiếm tỷ lệ 42%; DN đầu tư nước ngoài là 2.624 lao động, chiếm tỷ lệ 20% Quakhảo sát các DN tại KKT cho thấy, hiện nay khu vực này đang có nhu cầu tuyển laođộng có tay nghề chuyên môn nhưng chất lượng cũng như cơ cấu ngành nghề đào tạovẫn chưa đáp ứng được nên DN phải tự đào tạo là chính Được biết, hầu như năm nào

DN tại KKT Dung Quất cũng thông báo tuyển lao động, nhưng kết quả là không thểtuyển đủ nhu cầu do nguồn nhân lực tại chỗ rất hạn chế, chất lượng chưa đáp ứng đượcyêu cầu nhiệm vụ của DN

2.1.2.2 Cơ sở hạ tầng

+ Đường bộ:

- Quốc lộ 1A: đoạn chạy qua tỉnh: 98km

- Quốc lộ 24A: Nối liền Quốc lội 1A (đoạn qua Thạch Trụ, huyện Mộ Đức, tỉnhQuảng Ngãi) với KonTum dài 69km và Quốc lộ 24B dài 18km.

Đường ven biển Dung Quất- Sa Huỳnh đi qua các huyện Bình Sơn, Sơn Tịnh, TưNghĩa, Mộ Đức, Đức Phổ và thành phố Quảng Ngãi, với chiều dài khoảng 117 Km Cóđiểm đầu tại ranh giữa hai tỉnh Quảng Nam và Quảng Ngãi thuộc Khu kinh tế DungQuất và điểm cuối giao với Quốc lộ 1A tại Km1116 thuộc Sa Huỳnh, huyện Đức Phổ.Đường nội KKT Dung Quất: có tổng chiều dài trên 60km

2010 và khoảng 34 triệu tấn/năm vào năm 2020

2.1.2.3 Kết quả sản xuất

Trong năm 2013, mặc dù gặp nhiều khó khăn, hầu hết các chỉ tiêu kinh tế chủ yếucủa tỉnh đề tăng cao so với cùng kỳ năm 2012 và vượt chỉ tiêu kế hoạch năm: Kinh tếtăng trưởng 11,3%, GDP bình quân đầu người 2.040 USD, tổng thu ngân sách Nhànước trên địa bàn đạt 28.049 tỷ đồng, vượt dự toán HĐND tỉnh giao 28,7%; kim ngạchxuất khẩu vượt cao so với kế hoạch; thu hút đầu tư nước ngoài đạt kết quả tích cực.Giá trị sản xuất công nghiệp tăng 15,5% và vượt kế hoạch 9,3% Sản xuất nôngnghiệp tiếp tục ổn định, sản lượng khai thác thủy sản tăng đáng kể Việc khởi công Dự

án khu công nghiệp, dịch vụ và du lịch VSIP Quảng Ngãi đã mở ra triển vọng mới cho

sự phát triển kinh tế-xã hội của tỉnh

2.2 THỰC TRẠNG ÁP DỤNG XĂNG SINH HỌC E5 Ở TỈNH QUẢNG NGÃI

2.2.1 Quá trình áp dụng xăng sinh học E5 ở Quãng Ngãi

Thực hiện Quyết định số 53/QĐ-TTg ngày 22/11/2012 của Thủ tướng Chính phủ;Quyết định số 113/QĐ-BCT ngày 9/1/2013 của Bộ Công Thương về việc ban hành kếhoạch thực hiện lộ trình áp dụng tỷ lệ phối trộn nhiên liệu sinh học với nhiên liệutruyền thống; tỉnh Quảng Ngãi là 1 trong 7 tỉnh thực hiện tỷ lệ phối trộn nhiên liệusinh học với nhiên liệu truyền thống kể từ ngày 1/12/2014 Ban đầu, tỉnh Quảng Ngãiđưa ra lộ trình sẽ đi trước 6 tháng, tức đến 1/6/2014 sẽ đồng loạt kinh doanh E5 trên

hệ thống các cửa hàng xăng dầu Nhưng để các doanh nghiệp có thêm thời gian chuẩn

bị, tỉnh Quảng Ngãi quyết định chỉ “về đích trước” 3 tháng trong việc tổ chức phânphối xăng E5-RON 92

Về quy hoạch phát triển mạng lưới kinh doanh xăng dầu trên địa bàn, UBND tỉnh

đã ban hành Quyết định số 2191/QĐ-UBND ngày 25/12/2012 về việc phê duyệt quyhoạch phát triển hệ thống cửa hàng bán lẻ xăng dầu trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi giaiđoạn 2012-2015 và định hướng đến năm 2020 và Quyết định số 15/QĐ-UBND ngày4/1/2013 về việc phê duyệt mạng lưới kinh doanh xăng dầu tại Khu Kinh tế DungQuất giai đoạn 2011-2015, định hướng đến năm 2020 Trong quá trình thực hiện quyhoạch, Sở Công Thương quy định đối với các cửa hàng phát triển mới, phải lắp đặt ítnhất 1 trụ bơm bán xăng E5

Công ty CP Xăng dầu Dầu khí PV OIL Miền Trung là đơn vị đầu tiên và duynhất làm đầu mối phân phối sản phẩm xăng sinh học E5 ra thị trường tại khu vựcmiền Trung Tại Quảng Ngãi, PV OIL Miền Trung hiện có 9 cửa hàng xăng dầu trựcthuộc; trong đó có 4 cửa hàng bán xăng E5 Ngoài ra, doanh nghiệp này còn cung cấpxăng E5 cho 2 cửa hàng bán lẻ xăng dầu trên địa bàn tỉnh Dự kiến đến hết tháng3/2014, PV OIL Miền Trung sẽ đưa 100% các cửa hàng xăng dầu trực thuộc tại tỉnhQuảng Ngãi vào kinh doanh xăng E5 và đến hết tháng 6/2014 sẽ triển khai bán 100%xăng E5 tại các cửa hàng trực thuộc trên địa bàn Quảng Ngãi

Theo kế hoạch của Công ty CP Xăng dầu Dầu khí PV OIL Miền Trung, lộ trìnhphân phối xăng E5 đối với các cửa hàng xăng dầu thuộc hệ thống đại lý của PV OILMiền Trung được thực hiện như sau: Đến hết tháng 3/2014, dự kiến sẽ có khoảng30% các cửa hàng xăng dầu thuộc hệ thống đại lý của doanh nghiệp, tham gia và dự