VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI PHÁP LUẬT VỀ THANH TRA XÂY DỰNG TỪ THỰC TIỄN QUẬN HÀ ĐÔNG, THÀNH PHỐ HÀ NỘI Chuyên ngành : Luật Hành Chính Mã số : 60 38 20 LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC Người hướng dẫn Khoa học : TS. Bùi Thị Đào Hà Nội năm 2014 1 LỜI CAM KẾT Tôi xin cam kết luận văn này là công trình nghiên cứu khoa học độc lập của Tôi. Các tài liệu, tư liệu được sử dụng trong luận văn có nguồn dẫn rõ ràng, các kết quả nghiên cứu là quá trình lao động trung thực của tôi. TÁC GIẢ LUẬN VĂN Lê Ngọc Linh 2 LỜI CẢM ƠN Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc và xin trân trọng cảm ơn sự hướng dẫn, giúp đỡ hết sức nhiệt tình, trách nhiệm và hiệu quả của TS. Bùi Thị Đào – Trường Đại Học Luật Hà Nội. Tôi cũng xin bày tỏ lòng cảm ơn sâu sắc và xin được gửi lời cảm ơn tới tập thể cán bộ, giảng viên Khoa Luật, tập thể thầy, cô giáo Học viện Khoa học xã hội đã dày công giúp đỡ, giảng dạy, truyền thụ kiến thức và giúp đỡ tôi trong suốt khoá học và thời gian nghiên cứu luận văn. Trân trọng cảm ơn. MỤC LỤC 3 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài. 2. Tình hình nghiên cứu đề tài. 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài. 3.1. Mục đích nghiên cứu của đề tài. 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài. 5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu của đề tài. 6. Ý nghĩa lý luận, thực tiễn của đề tài. 7. Kết cấu luận văn. Chương 1. MỘT SỐ VẤN ĐỀ CHUNG VỀ THANH TRA XÂY DỰNG VÀ PHÁP LUẬT VỀ THANH TRA XÂY DỰNG 1.1. Thanh tra xây dựng 1.1.1. Khái niệm Thanh tra 1.1.2 Khái niệm Thanh tra xây dựng. 1.2. Pháp luật về Thanh tra xây dựng. 1.2.1. Khái niệm Pháp luật về Thanh tra xây dựng. 1.2.2. Nội dung của Pháp luật về Thanh tra xây dựng 1.2.3. Đặc điểm của Pháp luật về Thanh tra xây dựng 1.2.4. Vai trò của Pháp luật về Thanh tra xây dựng. Chương 2. THỰC TRẠNG PHÁP LUẬT VÀ THỰC HIỆN PHÁP LUẬT VỀ THANH TRA XÂY DỰNG Ở QUẬN HÀ ĐÔNG, THÀNG PHỐ HÀ NỘI 2.1. Khái quát chung về địa bàn Quận Hà Đông, thành phố Hà Nội. 2.1.1. Điều kiện địa lý tự nhiên. 2.1.2. Điều kiện kinh tế - xã hội. 2.2. Thực trạng Pháp luật về Thanh tra xây dựng ở quận Hà Đông 2.2.1. Pháp luật về Tổ chức, bộ máy của Cơ quan Thanh tra xây dựng. 2.2.1.1.Tổ chức, bộ máy của Đội Thanh tra xây dựng quận Hà Đông. 4 2.2.1.2. Tổ chức, bộ máy của Thanh tra Sở Xây dựng Hà Nội. 2.2.2. Pháp luật về Hoạt động thanh tra xây dựng. 2.2.3. Thanh tra viên và Cộng tác viên thanh tra xây dựng 2.2.4. Quyền và nghĩa vụ của đối tượng thanh tra xây dựng. 2.2.5. Nhiệm vụ của các cơ quan trong phối hợp thực hiện pháp luật về thanh tra xây dựng trên địa bàn quận Hà Đông. 2.3. Thực hiện pháp luật về Thanh tra xây dựng ở Quận Hà Đông 2.4. Đánh giá chung về pháp luật về Thanh tra xây dựng ở quận Hà Đông. 2.4.1 Những ưu điểm và nguyên nhân. 2.4.1.1. Những ưu điểm 2.4.1.2. Nguyên nhân 2.4.2. Những hạn chế, bất cập và nguyên nhân 2.4.2.1. Những hạn chế, bất cập. 2.4.2.2. Nguyên nhân của những hạn chế. Chương 3. CÁC GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN PHÁP LUẬT VỀ THANH TRA XÂY DỰNG Ở NƯỚC TA HIỆN NAY. 3.1. Mục tiêu, yêu cầu đối với hoàn thiện pháp luật về thanh tra xây dựng. 3.1.1. Mục tiêu của hoàn thiện pháp luật về thanh tra xây dựng. 3.1.2. Yêu cầu đối với hoàn thiện pháp luật về thanh tra xây dựng. 3.2. Giải pháp hoàn thiện pháp luật về thanh tra xây dựng. 3.2.1. Xây dựng, kiện toàn tổ chức và hoạt động của Cơ quan Thanh tra xây dựng các cấp. 3.2.2. Sửa đổi, bổ sung và ban hành mới các văn bản pháp luật về thanh tra xây dựng. 3.2.3. Tăng cường nguồn nhân lực và trang thiết bị đảm bảo thực thi công vụ cho đội ngũ Thanh tra viên và cán bộ, công chức cơ quan thanh tra chuyên ngành xây dựng. Kết luận. 5 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT 6 1, UBND : Ủy ban nhân dân. 2, HĐND : Hội đồng nhân dân. 3, XHCN : Xã hội chủ nghĩa 4, VPHC : Vi phạm hành chính 5, VBQPPL : Văn bản quy phạm pháp luật. MỞ ĐẦU I. TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi. 7 Cùng với sự phát triển của đất nước, quá trình công nghiệp hóa và đô thị hóa với tốc độ ngày càng cao là xu thế tất yếu của các quốc gia trên thế giới nói chung và Việt nam nói riêng trong sự nghiệp phát triển kinh tế - văn hóa - xã hội của mỗi quốc gia. Sự ra đời của các khu đô thị kéo theo sự phát triển dân số trong thời gian qua đã và đang có chiều hướng tăng nhanh. Tốc độ xây dựng có sự chuyển biến nhanh chóng tạo ra nhiều khu đô thị cũng như các tuyến đường trọng điểm đã và đang được xây dựng để tạo dựng nên một môi trường ảnh quan văn minh, hiện đại phù hợp với xu thế mới hiện nay. Ngành xây dựng hiện nay ở Việt Nam đã và đang là ngành kinh tế mũi nhọn trong việc xây dựng và phát triển kinh tế, xã hội của đất nước Việt Nam nói chung và quận Hà Đông nói riêng. Sự thay đổi này góp phần nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho toàn xã hội. Bên cạnh những cố gắng, kết quả đạt được, thời gian gần đây tình hình vi phạm trật tự xây dựng đô thị đã và đang là một vấn đề nóng bỏng một phần do ý thức của người dân còn yếu, quy hoạch chưa đồng bộ, hệ thống pháp luật chồng chéo, thiếu tính khả thi chưa đáp ứng là một công cụ hữu hiệu để quản lý nhà nước trong lĩnh vực quản lý trật tự xây dựng. Nhiều công trình vi phạm nghiêm trọng, trong đó có không ít trường hợp các chủ đầu tư coi thường kỷ cương, pháp luật, cố tình vi phạm. Nhiều công trình sai phạm đều có nguyên nhân từ sự buông lỏng quản lý khiến dư luận rất bức xúc. Nhiều công trình xây dựng sai phép diễn ra ngay tại các quận trung tâm như: Hoàn Kiếm, Hai Bà Trưng, Thanh Xuân, Cầu Giấy, Ba Đình… Điển hình như công trình xây dựng có nhiều sai phạm tại số 55A, 55B, 53D phố Bà Triệu, phường Hàng Bài (Hoàn Kiếm); hàng chục công trình xây dựng sai phép tại phố Bùi Thị Xuân, Triệu Việt Vương, Mai Hắc Đế, Đại Cồ Việt (quận Hai Bà Trưng); công trình xây dựng không phép của Tòa nhà chung cư N04B1 cao 17 tầng do Công ty cổ phần phát triển và đô thị Từ Liêm làm chủ đầu tư xây dựng tại phường Dịch Vọng, quận Cầu giấy; Công trình của Học viện Phật giáo tại xã Phù Linh (huyện Sóc Sơn) Tại nhiều huyện ngoại thành, hàng trăm công trình, nhà ở xây dựng không phép trên đất nông nghiệp. Ngoài ra, nhiều vụ tham nhũng lớn trong lĩnh vực đầu tư xây dựng, gây 8 thit hi nghiờm trng v ti sn ca nh nc cng nh lm gim uy tớn trong mi quan h gia cỏc quc gia trong hot ng hp tỏc hu ngh gia cỏc nc. in hỡnh nh v ỏn tham nhng ti nghnh ng st Vit nam hi thỏng 3/2014 va qua. Ngoi ra cụng tỏc cp phộp xõy dng vn cũn nhiu th tc rm r gõy khú khn cho ngi dõn khi tham gia th tc hnh chớnh. Hot ng qun lý sau cp phộp xõy dng nhiu khi cũn buụng lng, cha kp thi dn n tỡnh trng xõy dng sai phộp, khụng phộp, trỏi phộp din ra ht sc phc tp gõy nh hng n m quan, mụi trng xung quanh, gõy nh hng v thit hi v ngi v ti sn cng nh coi thng phỏp lut, lm gim hiu qu ca vic thc thi phỏp lut Qua thi gian cụng tỏc ti c quan chuyờn mụn trờn a bn qun H ụng v qua nghiờn cu cỏc vn lý lun liờn quan n thc tin em ó chn ti Phỏp lut v thanh tra xõy dng t thc tin qun H ụng, Thnh ph H Ni lm ni dung nghiờn cu, bi vỡ Quận Hà Đông là một quận thuộc thủ đô Hà Nội. Hà Đông là nơi đặt trụ sở của một số cơ quan hành chính cấp Thành Phố của thủ đô Hà Nội. Đây là một vùng đất giàu truyền thồng văn hóa với các làng nghề nổi tiếng khắp gần xa. õy l mt qun mi c thnh lp theo s điều chỉnh địa giới hành chính ti nghị định số 23/2008/NĐ-CP của Chính phủ thì Hà Đông có tổng số phờng là 17 phờng. Với sự u ái về địa thế hành chính đã tạo cho Hà Đông có sự phát triển nhanh và mạnh về mọi tiềm lực nh Kinh tế - Văn hóa - Xã Hội và hiện nay Hà Đông là một trong những địa phơng có tốc độ phát triển nhanh nhất của Thành Phố Hà Nội. Hàng loạt các dự án khu đô thị đợc phê duyệt nh Khu đô thị Văn Quán - Yên Phúc. Khu đô thị Vn Phỳ, Khu đô thị Văn Khê cùng nhiều các tuyến đờng đợc mở rộng giao với các trục đờng chính lớn khác giúp cho các phơng tiện đi lại đợc thuận tiện nh trục đờng T Hu, trục đờng Lê Trọng Tn, trục đờng 21B, kết hợp với một số các trờng đại học lớn đợc mở nh trờng Đại học Thành Tây, trờng Đại học Đại Nam đã giúp cho Hà Đông trở thành một trong những quận có sự đô thị hóa lớn nhất trong cả nớc với mật độ xây dựng cao nhất. Tổng số công trình xây dựng mới phát sinh trên toàn địa bàn quận trong 3 nm va qua cho thy rằng đây là một quận có tốc độ xây dựng cao nhất trên toàn Thành phố Hà Nội. Cựng vi s phỏt trin trờn thỡ mt trỏi ca nn kinh t th 9 trường đã tác động không nhỏ đến một số mặt trên lĩnh vực của đời sống xã hội như: Sự yếu kém trong quản lý kinh tế, sự bất cập, thiếu đồng bộ trong hệ thống các quy định của pháp luật, một số các quy định chưa phù hợp với thực tiễn đã làm ảnh hưởng đến tính đồng bộ trong việc quản lý. Ngoài ra việc Thanh tra, kiểm tra, giám sát trong đầu tư xây dựng còn nhiều bất cập, yếu kém, việc chấp hành kỷ cương pháp luật của nhà nước còn chưa nghiêm cũng như ý thức và trách nhiệm trong công việc của mỗi cán bộ công chức còn chưa cao Với những lý do và yêu cầu cấp bách như vậy, việc nghiên cứu đề tài “Pháp luật về thanh tra xây dựng từ thực tiễn quận Hà Đông, Thành phố Hà Nội” nhằm đánh giá tình hình thực tiễn, tìm ra các giải pháp và phương hướng nhằm hoàn hiện pháp luật về thanh tra xây dựng ở quận Hà Đông nói riêng, thành phố Hà Nội nói chung trong tình hình thực tế hiện nay. 2. Tình hình nghiên cứu đề tài. Cho đến nay có rất nhiều đề tài nghiên cứu về pháp luật về Thanh tra. Tuy nhiên đối với Pháp luật về thanh tra xây dựng thì vẫn là vấn đề rất mới bởi vì hoạt động của Thanh tra xây dựng trong thời gian gần đây mới được Nhà nước quan tâm và đánh giá là vấn đề quan trọng trong quá trình xây dựng và phát triển kinh tế xã hội nói riêng và phát triển hoạt động xây dựng nói chung. Do vậy mà các công trình nghiên cứu về vấn đề này còn rất ít. Tuy nhiên cũng được một số các nhà nghiên cứu đề cập, như: Luận văn thạc sỹ “Pháp luật về Thanh tra xây dựng ở Việt Nam hiện nay” của tác giả Nguyễn Thanh Mộng, 2012. Qua luận văn này, tác giả đã làm rõ một số vấn đề liên quan pháp luật về tổ chức và hoạt động của Thanh tra xây dựng hiện nay, qua đó đưa ra được các giải pháp hoàn thiện pháp luật về thanh tra xây dựng. Giáo trình “Tài liệu bồi dưỡng nghiệp vụ cơ bản thanh tra chuyên ngành xây dựng” do Trường Học viện cán bộ quản lý xây dựng và đô thị ban hành năm 2009. Giáo trình trên bao gồm 10 chuyên đề. Mỗi chuyên đề đã cung cấp những kiến thức cơ bản nhất về quá trình thanh tra trong các lĩnh vực cụ thể như: Đầu tư xây dựng công trình, Công tác quy hoạch xây dựng, quản lý và sử dụng công trình 10 [...]... Thanh tra Sở 28 xây dựng Hà Tây Sau khi sát nhập, đơn vị trực thuộc Thanh tra Sở xây dựng Hà Nội Ngày 18/6/2007 Thủ tớng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 89/2007/QĐ-TTg về việc thí điểm thành lập Thanh tra chuyên nghành xây dựng tại Thành phố Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh Ngày 05/5/2009 UBND thành phố Hà Nội đã ban hành Quyết định số 66/2009/QĐ-UBND về việc thí điểm thành lập Thanh tra xây dựng quận. .. Hà Đông Thực hiện Quyết định, ngày 30/6/2009 UBND quận Hà Đông đã tiếp nhận toàn bộ Đội Thanh tra xây dựng Thành phố Hà Đông, là đơn vị hành chính trực thuộc Thanh tra Sở xây dựng Hà Nội để thành lập Thanh tra xây dựng quận Hà Đông Ngy 29/3/2013, Chớnh ph ó ban hnh Ngh nh s 26/2013/N-CP v t chc v hot ng ca Thanh tra ngnh xõy dng Theo quy nh mi ny thỡ lc lng Thanh tra xõy dng qun H ụng s tr thnh i Thanh. .. Thanh tra xõy dng qun H ụng 2.2.1 Phỏp lut v T chc, b mỏy ca C quan Thanh tra xõy dng 2.2.1.1 T chc, b mỏy ca i Thanh tra xõy dng qun H ụng + S ra i ca i Thanh tra xõy dng qun H ụng Tiền thân của i Thanh tra xây dựng quận Hà Đông là Đội quy tắc (sau đổi tên là Đội kiểm tra xây dựng nhà đất và đô thị) do UBND Thị xã Hà Đông trớc đây thành lập Tháng 10/2006, toàn bộ đơn vị đợc chuyển về trực thuộc Thanh. .. chung v Thanh tra xõy dng v phỏp lut v Thanh tra xõy dng + Chng 2: Thc trng phỏp lut v thc hin phỏp lut v Thanh tra xõy dng qun H ụng + Chng 3: Cỏc gii phỏp hon thin phỏp lut v Thanh tra xõy dng nc ta hin nay 13 Chng 1 MT S VN CHUNG V THANH TRA XY DNG V PHP LUT V THANH TRA XY DNG 1.1 .Thanh tra xõy dng 1.1.1 Khỏi nim Thanh tra Thanh tra l mt khõu trong hot ng qun lý hnh chớnh nh nc Hot ng thanh tra nhm... dng: - Thanh tra S cú Chỏnh Thanh tra, cỏc Phú Chỏnh Thanh tra, thanh tra viờn, cụng chc, cng tỏc viờn v cỏc nhõn viờn tha hnh phc v 32 - Chỏnh Thanh tra l ngi ng u Thanh tra S Xõy dng, chu trỏch nhim trc Giỏm c S Xõy dng v trc phỏp lut v thc hin nhim v, quyn hn c giao; Chỏnh Thanh tra do Giỏm c S Xõy dng b nhim, b nhim li, min nhim, cỏch chc sau khi thng nht vi Chỏnh Thanh tra Thnh ph - Phú Chỏnh Thanh. .. viờn trong c quan thanh tra xõy dng Vic ban hnh cỏc vn bn quy nh rừ cỏc vn nờu trờn nhm bo m cho b mỏy thanh tra xõy dng hot ng cú hiu qu v l mt b phn trong b mỏy nh nc thc hin chc nng thanh tra chuyờn nghnh do Chớnh ph quy nh 19 + Hot ng thanh tra xõy dng: ú l cỏc quy nh liờn quan n ton b quỏ trỡnh ca hot ng thanh tra nh v ni dung thanh tra, thm quyn ra quyt nh thanh tra, thi hn thanh tra, trỡnh t, th... quy nh ca phỏp lut i vi t chc b mỏy Thanh tra S Xõy dng H Ni Mt khỏc, c quan thanh tra chuyờn ngnh khụng c t chc cp qun, huyn nờn thanh tra xõy dng trờn a bn qun H ụng thc cht do thanh tra S Xõy dng thc hin Thanh tra S Xõy dng l c quan thanh tra nh nc ca S Xõy dng H Ni cú chc nng giỳp Giỏm c S Xõy dng thc hin chc nng, nhim v, quyn hn thanh tra hnh chớnh v thanh tra chuyờn ngnh xõy dng; gii quyt khiu... ng thanh tra Vớ d nh ti iu 54 ca Lut Thanh tra quy nh v Nhim v, quyn hn ca Thanh tra viờn khi tin hnh thanh tra theo on cú nhim v, quyn hn sau õy: - Thc hin nhim v theo s phõn cụng ca Trng on thanh tra; - Yờu cu i tng thanh tra cung cp thụng tin, ti liu, bỏo cỏo bng vn bn, gii trỡnh v vn liờn quan n ni dung thanh tra; yờu cu c quan, t chc, cỏ nhõn cú thụng tin, ti liu liờn quan n ni dung thanh tra. .. quan, n v thuc S thc hin quy nh ca phỏp lut v thanh tra; + Tng hp, bỏo cỏo kt qu v cụng tỏc thanh tra thuc phm vi qun lý ca S; + Theo dừi, ụn c, kim tra thc hin kt lun, kin ngh, quyt nh x lý v thanh tra ca Giỏm c S, Thanh tra S; + Kim tra tớnh chớnh xỏc, hp phỏp ca kt lun thanh tra v quyt nh x lý sau thanh tra ca th trng c quan c giao thc hin chc nng thanh tra chuyờn ngnh thuc S i vi v vic thuc ngnh,... Biờn ch 33 Thanh tra S Xõy dng c UBND Thnh ph giao hng nm trong tng s biờn ch hnh chớnh ca S Xõy dng Thanh tra S Xõy dng cú nhng nhim v, quyn hn sau: Thanh tra S Xõy dng thc hin nhim v v quyn hn theo quy nh ti iu 24 Lut Thanh tra nm 2010, c th nh sau: + Xõy dng k hoch thanh tra trỡnh Giỏm c S phờ duyt; t chc thc hin k hoch thanh tra thuc trỏch nhim ca Thanh tra S; hng dn, theo dừi, ụn c, kim tra vic thc