BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PTNT HỌC VIỆN NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM  LÊ VĂN HÒA QUẢN LÝ NỢ THUẾ VÀ CƯỠNG CHẾ THUẾ ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP TẠI CHI CỤC THUẾ KIM THÀNH TỈNH HẢI DƯƠNG LUẬN VĂN THẠC SĨ HÀ NỘI, 2014 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PTNT HỌC VIỆN NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM  LÊ VĂN HÒA QUẢN LÝ NỢ THUẾ VÀ CƯỠNG CHẾ THUẾ ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP TẠI CHI CỤC THUẾ KIM THÀNH TỈNH HẢI DƯƠNG CHUYÊN NGÀNH: QUẢN TRỊ KINH DOANH MÃ SỐ: 60.34.01.02 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. LÊ HỮU ẢNH HÀ NỘI, 2014 Học viện Nông nghiệp Việt Nam – Luận văn Thạc sỹ Khoa học Kinh tế Page i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan rằng: số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn là trung thực và chưa từng được sử dụng để bảo vệ một học vị nào. Tôi xin cam đoan rằng mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận văn này đã được cảm ơn và các thông tin trích dẫn trong luận văn đều đã được ghi rõ nguồn gốc. Hà Nội, ngày 19 tháng 11 năm 2014 Tác giả luận văn Lê Văn Hòa Học viện Nông nghiệp Việt Nam – Luận văn Thạc sỹ Khoa học Kinh tế Page ii LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành được luận văn này, tôi đã nhận được rất nhiều sự giúp đỡ và động viên từ các thầy cô giáo, các ban ngành cùng toàn thể cán bộ nơi tôi chọn làm địa bàn nghiên cứu, gia đình và bạn bè. Trước tiên, tôi xin trân trọng cảm ơn toàn thể các thầy cô giáo bộ môn Tài chính, Khoa Kế toán & Quản trị kinh doanh và ban Giám đốc Học viện Nông nghiệp Việt Nam đã truyền đạt cho tôi những kiến thức cơ bản và tạo điều kiện giúp đỡ tôi hoàn thành luận văn này. Đặc biệt, tôi xin bày tỏ lòng cảm ơn sâu sắc tới thầy giáo PGS.TS Lê Hữu Ảnh, người đã dành nhiều thời gian trực tiếp hướng dẫn, chỉ bảo tận tình cho tôi hoàn thành quá trình nghiên cứu đề tài này. Qua đây, tôi cũng xin gửi lời cảm ơn tới toàn thể cán bộ các đội thuế, ban Lãnh đạo Chi cục Thuế Kim Thành tỉnh Hải Dương, các doanh nghiệp trên địa bàn huyện Kim Thành trong thời gian tôi thực tế nghiên cứu đã tạo điều kiện thuận lợi cho tôi tiếp cận và thu thập những thông tin cần thiết cho đề tài. Cuối cùng, tôi xin chân thành cảm ơn gia đình, bạn bè, những người đã động viên và giúp đỡ tôi về tinh thần, vật chất trong suốt quá trình học tập và thực hiện đề tài. Tôi xin chân thành cảm ơn! Hà Nội, ngày 19 tháng 11 năm 2014 Tác giả luận văn Lê Văn Hòa Học viện Nông nghiệp Việt Nam – Luận văn Thạc sỹ Khoa học Kinh tế Page iii MỤC LỤC Lời cam đoan i Lời cảm ơn ii Mục lục iii Danh mục các bảng v Danh mục các sơ đồ vi Danh mục các từ viết tắt vi PHẦN I. MỞ ĐẦU 1 1.1 Tính cấp thiết của đề tài 1 1.2 Mục tiêu nghiên cứu 2 1.2.1 Mục tiêu chung 2 1.2.2 Mục tiêu cụ thể 2 1.3 Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài 2 PHẦN II. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ NỢ THUẾ VÀ CƯỠNG CHẾ THUẾ 4 2.1 Cơ sở lý luận về quản lý nợ thuế và cưỡng chế thuế 4 2.1.1 Những vấn đề cơ bản về quản lý nợ thuế 4 2.1.2 Những vấn đề cơ bản về cưỡng chế thuế 17 2.1.3 Nội dung quản lý nợ thuế và cưỡng chế thuế đối với doanh nghiệp 19 2.1.4 Mối quan hệ giữa quản lý nợ thuế và cưỡng chế thuế 34 2.1.5 Những yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý nợ thuế và cưỡng chế thuế 35 2.2 Cơ sở thực tiễn về công tác quản lý nợ thuế và cưỡng chế thuế 37 2.2.1 Công tác quản lý nợ thuế và cưỡng chế thuế của một số nước trên thế giới 37 2.2.2 Công tác quản lý nợ thuế và cưỡng chế thuế tại Việt Nam 38 2.2.3 Bài học kinh nghiệm 40 PHẦN III. ĐẶC ĐIỂM ĐỊA BÀN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 42 3.1 Đặc điểm địa bàn nghiên cứu 42 3.1.1 Đặc điểm kinh tế - xã hội của huyện Kim Thành tỉnh Hải Dương 42 3.1.2 Giới thiệu về Chi cục Thuế Kim Thành tỉnh Hải Dương 43 3.2. Phương pháp nghiên cứu 50 Học viện Nông nghiệp Việt Nam – Luận văn Thạc sỹ Khoa học Kinh tế Page iv 3.2.1 Phương pháp thu thập số liệu 50 3.2.2 Phương pháp xử lý số liệu và phân tích 51 3.3 Hệ thống chỉ tiêu nghiên cứu 52 PHẦN IV. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN 53 4.1 Thực trạng nợ thuế và thu nợ thuế đối với doanh nghiệp tại Chi cục Thuế Kim Thành 54 4.1.1 Tình hình các doanh nghiệp do Chi cục Thuế Kim Thành quản lý 54 4.1.2 Tình hình nợ thuế các doanh nghiệp tại Chi cục Thuế Kim Thành 55 4.1.3 Tình hình thu nợ đọng thuế đối với doanh nghiệp tại Chi cục Thuế Kim Thành tỉnh Hải Dương 56 4.2 Đánh giá công tác quản lý nợ thuế và cưỡng chế thuế tại Chi cục Thuế Kim Thành tỉnh Hải Dương 57 4.2.1 Thực hiện quy trình quy trình quản lý nợ thuế và cưỡng chế thuế tại Chi cục Thuế Kim Thành tỉnh Hải Dương 57 4.2.2 Tổ chức công tác quản lý nợ thuế tại Chi cục Thuế Kim Thành 66 4.2.3 Thực hiện công tác cưỡng chế nợ thuế tại Chi cục Thuế Kim Thành 71 4.3 Đánh giá công tác quản lý nợ thuế và cưỡng chế thuế tại Chi cục Thuế Kim Thành 78 4.3.1 Những mặt được trong thời gian qua 78 4.3.2 Những hạn chế chủ yếu trong công tác quản lý nợ thuế và cưỡng chế thuế tại Chi cục Thuế Kim Thành trong thời gian qua. 79 4.3.3 Nguyên nhân của hạn chế 80 4.4 Giải pháp hoàn thiện công tác quản lý nợ thuế và cưỡng chế thuế 83 4.4.1 Quan điểm định hướng giải pháp 83 4.4.2 Giải pháp hoàn thiện công tác quản lý nợ thuế và cưỡng chế thuế tại Chi cục Thuế Kim Thành tỉnh Hải Dương 86 PHẦN V. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 100 5.1 Kết luận 100 5.2 Kiến nghị 101 TÀI LIỆU THAM KHẢO 103 PHỤ LỤC 104 Học viện Nông nghiệp Việt Nam – Luận văn Thạc sỹ Khoa học Kinh tế Page v DANH MỤC CÁC BẢNG STT Tên bảng Trang 3.1 Các đội chức năng của Chi cục Thuế Kim Thành 45 3.2 Chức năng của các đội thuế thuộc Chi cục Thuế Kim Thành 46 3.3 Đội ngũ cán bộ công chức giai đoạn 2011-2013 47 3.4 Kết quả thu NSNN của Chi cục Thuế Kim Thành giai đoạn 2011- 2013 48 3.5 Kết quả thu NSNN chia theo loại hình doanh nghiệp giai đoạn 2011- 2013 49 3.6 Bảng thu thập thông tin, tài liệu đã công bố 50 3.7 Số phiếu điều tra ở các nhóm đối tượng 51 4.1 Tình hình doanh nghiệp do Chi cục Thuế Kim Thành quản lý giai đoạn 2011 – 2013 54 4.2 Bảng tổng hợp nợ thuế giai đoạn 2011-2013 55 4.3 Kết quả thu nợ đọng thuế tại Chi cục Thuế Kim Thành giai đoạn 2011-2013 56 4.4 Tình hình nợ thuế phân theo loại hình DN giai đoạn 2011-2013 66 4.5 Tình hình nợ thuế phân theo ngành nghề giai đoạn 2011-2013 67 4.6 Tình hình nợ thuế phân theo tính chất nợ giai đoạn 2011-2013 68 4.7 Tình hình tuyên truyền, hỗ trợ người nộp thuế giai đoạn 2011-2013 70 4.8 Tình hình thực hiện các biện pháp đôn đốc thu nợ thuế tại Chi cục Thuế Kim Thành tỉnh Hải Dương giai đoạn 2011-2013 71 4.9 Tình hình thực hiện biện pháp cưỡng chế bằng biện pháp trích tiền từ Tài khoản tại Chi cục Thuế 73 4.10 Tình hình thực hiện biện pháp cưỡng chế bằng biện pháp Thông báo hoá đơn không còn giá trị sử dụng tại Chi cục Thuế Kim Thành giai đoạn 2011- 2013 75 4.11 Tình hình thực hiện biện pháp cưỡng chế bằng biện pháp thu hồi giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh Chi cục Thuế Kim Thành giai đoạn 2011- 2013 77 Học viện Nông nghiệp Việt Nam – Luận văn Thạc sỹ Khoa học Kinh tế Page vi DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ STT Tên sơ đồ Trang 2.1 Cưỡng chế bằng biện pháp trích tiền từ tài khoản 23 2.2 Cưỡng chế bằng biện pháp khấu trừ một phần tiền lương hoặc một phần thu nhập 24 2.3 Cưỡng chế bằng biện pháp kê biên tài sản, bán đấu giá tài sản kê biên 25 2.4 Cưỡng chế bằng biện pháp thu tiền, tài sản của đối tượng bị cưỡng chế do tổ chức, cá nhân khác đang giữ 26 2.5 Cưỡng chế bằng biện pháp dừng làm thủ tục hải quan đối với hàng hóa nhập khẩu 27 2.6 Cưỡng chế bằng biện pháp chỉ định sử dụng hóa đơn 28 2.7 Cưỡng chế bằng biện pháp thu hồi mã số thuế 29 2.8 Thu hồi giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh hoặc giấy phép thành lập và hoạt động, giấy phép hành nghề 30 4.1 Quy trình quản lý quản lý nợ thuế tại Chi cục Thuế Kim Thành 59 4.2 Cưỡng chế bằng biện pháp trích tiền từ tài khoản tại Chi cục thuế Kim Thành 62 4.3 Cưỡng chế bằng biện pháp chỉ định sử dụng hóa đơn tại Chi cục thuế Kim Thành 63 4.4 Thu hồi giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh hoặc giấy phép thành lập và hoạt động, giấy phép hành nghề tại Chi cục thuế Kim Thành 64 Học viện Nông nghiệp Việt Nam – Luận văn Thạc sỹ Khoa học Kinh tế Page vii DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT Viết tắt Giải nghĩa CCNT Cưỡng chế nợ thuế CCT Chi cục thuế DN Doanh nghiệp ĐTNT Đối tượng nộp thuế GTGT Giá trị gia tăng KBNN Kho bạc nhà nước NHTM Ngân hàng thương mại NQD Ngoài quốc doanh NSNN Ngân sách nhà nước TNDN Thu nhập doanh nghiệp UBND Ủy ban nhân dân VAT Thuế giá trị gia tăng Học viện Nông nghiệp Việt Nam – Luận văn Thạc sỹ Khoa học Kinh tế Page 1 PHẦN I. MỞ ĐẦU 1.1 Tính cấp thiết của đề tài Thuế là nguồn thu chủ yếu của Ngân sách nhà nước (NSNN), tiền thu từ thuế đảm bảo duy trì hoạt động của bộ máy Nhà nước cũng như đảm bảo an sinh xã hội. Thuế có đặc điểm là một khoản thu không hoàn trả trực tiếp và liên quan đến lợi ích trực tiếp của người nộp thuế nên trong thực tế có nhiều cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp… vẫn còn tâm lý chây ỳ nộp thuế, chiếm dụng tiền thuế, thậm chí còn có hiện tượng trốn thuế làm cho số nợ đọng thuế còn rất lớn, nhiều khoản nợ thuế tồn tại nhiều năm không có khả năng thu, nhiều đối tượng có nợ thuế đã không còn tồn tại do bị giải thể, mất tích… gây thất thu lớn cho NSNN. Luật quản lý thuế có hiệu lực thi hành từ ngày 01/7/2007, Luật số 21/2012/QH13 sửa đổi Luật quản lý thuế có hiệu lực từ ngày 01/7/2013. Hệ thống quản lý thu thuế từ quản lý theo sắc thuế nay chuyển sang quản lý theo chức năng đó là: Chức năng Tuyên truyền, hỗ trợ người nộp thuế; Chức năng Kê khai kế toán thuế; Chức năng Quản lý nợ thuế và cưỡng chế thuế và chức năng Thanh tra kiểm tra thuế. Như vậy quản lý nợ thuế và cưỡng chế thuế là một khâu quan trọng trong hệ thống quản lý thuế, là một chức năng chính của quản lý thuế. Nhất là trong bối cảnh nền kinh tế suy thoái, hoạt động sản xuất kinh doanh kém hiệu quả, số nợ đọng về thuế diễn ra phổ biến. Công tác quản lý nợ thuế và cưỡng chế thuế có vai trò quan trọng trong việc đảm bảo thu đúng, thu đủ, thu kịp thời tiền thuế cho NSNN nhằm chống thất thu thuế cũng như nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật của đối tượng nộp thuế đảm bảo công bằng giữa các đối tượng nộp thuế. Trong bối cảnh đó Chi cục Thuế (CCT) Kim Thành đã và đang triển khai công tác quản lý thuế nói chung, trong đó có công tác quản lý nợ thuế và cưỡng chế thuế đối với doanh ghiệp (DN). Thực tế thời gian qua cho thấy công tác quản lý nợ thuế ở Chi cục Thuế Kim Thành cũng đã đạt được nhiều kết quả tích cực. Tuy nhiên trong quá trình triển khai công tác quản lý nợ và cưỡng chế thuế cũng còn gặp phải những vướng mắc, khó khăn và bất cập nên tình trạng nợ đọng tiền thuế của doanh nghiệp thời gian qua vẫn còn diễn ra nhiều, gây thất thu cho NSNN. [...]... quản lý nợ thuế và cưỡng chế thuế đối với doanh nghiệp tại Chi cục Thuế Kim Thành tỉnh Hải Dương để hoàn thiện công tác này ở Chi cục Thuế Kim Thành tỉnh Hải Dương 1.2.2 Mục tiêu cụ thể - Góp phần hệ thống hoá cơ sở lý luận và thực tiễn về công tác quản lý nợ thuế và cưỡng chế thuế của nhà nước - Phân tích thực trạng công tác quản lý nợ thuế và cưỡng chế thuế đối với doanh nghiệp tại Chi cục Thuế Kim. .. Kim Thành tỉnh Hải Dương - Đề xuất các giải pháp hoàn thiện công tác quản lý nợ thuế và cưỡng chế thuế tại Chi cục Thuế Kim Thành tỉnh Hải Dương 1.3 Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài * Đối tượng nghiên cứu Đề tài tập trung đi sâu vào các vấn đề lý luận và thực trạng công tác quản lý nợ thuế và cưỡng chế thuế đối với doanh nghiệp nộp thuế trên địa bàn huyện Kim Thành và do Chi cục Thuế Kim Thành. .. Thuế Kim Thành quản lý Theo phân cấp quản lý của Cục thuế tỉnh Hải Dương, Chi cục Thuế Kim Thành chỉ theo dõi, quản lý các doanh nghiệp ngoài quốc doanh đóng trên địa bàn huyện Do đó đối tượng nghiên cứu của đề tài chỉ dừng ở việc nghiên cứu công tác quản lý nợ và cưỡng chế thuế đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh đóng trên địa bàn huyện và do Chi cục Thuế Kim Thành quản lý Học viện Nông nghiệp Việt... cứu về công tác quản lý nợ thuế và cưỡng chế thuế đối với doanh nghiệp trên địa bàn huyện Kim Thành thuộc tỉnh Hải Dương và do Chi cục Thuế Kim Thành quản lý - Phạm vi về không gian: Nghiên cứu trực tiếp tại văn phòng Chi cục thuế và các đội thuế thuộc Chi cục Thuế Kim Thành - Phạm vi về thời gian: Các số liệu thứ cấp từ 2011 – 2013 Kiến nghị giải pháp dự kiến đến năm 2020 Học viện Nông nghiệp Việt Nam...Đứng trước thực trạng đó, công tác quản lý nợ và cưỡng chế thuế của toàn ngành nói chung và Chi cục Thuế Kim Thành nói riêng đang là vấn đề cấp bách, đòi hỏi phải có những biện pháp khả thi để thực hiện tốt công tác này Xuất phát từ các lý do nêu trên, tác giả nghiên cứu đề tài: "Quản lý nợ thuế và cưỡng chế thuế đối với doanh nghiệp tại Chi cục Thuế Kim Thành tỉnh Hải Dương" 1.2 Mục tiêu nghiên cứu 1.2.1... Việc quản lý thuế nói chung và quản lý nợ thuế nói riêng cũng không phải là ngoại lệ Vì vậy, căn cứ vào đối tượng nợ thuế thì người ta có thể chia thành các nhóm nợ khác nhau như sau: - Nợ thuế của doanh nghiệp nhà nước - Nợ thuế của doanh nghiệp ngoài quốc doanh - Nợ thuế của doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài - Nợ thuế của hộ kinh doanh cá thể - Nợ thuế thu nhập của cá nhân - Nợ thuế. .. quản lý nợ thuế và cưỡng chế thuế đối với doanh nghiệp a Xây dựng quy trình quản lý nợ thuế * Xây dựng chỉ tiêu thu tiền thuế nợ - Xác định số tiền thuế nợ năm thực hiện - Lập chỉ tiêu thu tiền thuế nợ năm kế hoạch - Báo cáo chỉ tiêu thu tiền thuế nợ đã xác định ở trên cho cơ quan thuế cấp trên: + Chi cục Thuế báo cáo chỉ tiêu thu tiền thuế nợ về Cục Thuế + Cục Thuế báo cáo chỉ tiêu thu tiền thuế nợ. .. Việt Nam – Luận văn Thạc sỹ Khoa học Kinh tế Page 3 PHẦN II CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ NỢ THUẾ VÀ CƯỠNG CHẾ THUẾ 2.1 Cơ sở lý luận về quản lý nợ thuế và cưỡng chế thuế 2.1.1 Những vấn đề cơ bản về quản lý nợ thuế 2.1.1.1 Khái niệm nợ thuế và quản lý nợ thuế Giáo trình Quản lý Tài chính công của Học viện tài chính định nghĩa Thuế là một hình thức động viên bắt buộc của nhà nước theo luật định,... nhiều khoản nợ có tuổi nợ và mức nợ khác nhau do người nộp thuế kê khai với cơ quan thuế và các khoản nợ thuế này được theo dõi trên hồ sơ quản lý đối tượng nộp thuế lưu tại cơ quan thuế - Nợ phạt thuế, phí Theo Luật Quản lý thuế hiện nay thì việc cơ quan thuế xử phạt thuế, phí đối với người nộp thuế vi phạm về thuế thì sẽ có nhiều loại vi phạm tương ứng với từng nội dung vi phạm, tương ứng với đó là... cưỡng chế sau đang áp dụng - Các bước thực hiện đối với 1 biện pháp cưỡng chế nợ thuế - Bước 1: Xác định người nợ thuế phải áp dụng biện pháp cưỡng chế - Bước 2: Thu thập, xác minh và kiểm tra thông tin - Bước 3: Tổ chức thực hiện cưỡng chế nợ thuế - Bước 4: Theo dõi quá trình thực hiện cưỡng chế nợ thuế - Trách nhiệm của cơ quan thuế Đối với tổng cục thuế: + Hướng dẫn, chỉ đạo và kiểm tra các Cục thuế . trình quản lý nợ thuế và cưỡng chế thuế tại Chi cục Thuế Kim Thành tỉnh Hải Dương 57 4.2.2 Tổ chức công tác quản lý nợ thuế tại Chi cục Thuế Kim Thành 66 4.2.3 Thực hiện công tác cưỡng chế nợ thuế. nợ đọng thuế đối với doanh nghiệp tại Chi cục Thuế Kim Thành tỉnh Hải Dương 56 4.2 Đánh giá công tác quản lý nợ thuế và cưỡng chế thuế tại Chi cục Thuế Kim Thành tỉnh Hải Dương 57 4.2.1 Thực. đề lý luận và thực trạng công tác quản lý nợ thuế và cưỡng chế thuế đối với doanh nghiệp nộp thuế trên địa bàn huyện Kim Thành và do Chi cục Thuế Kim Thành quản lý. Theo phân cấp quản lý