BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NÔNG NGHIỆP & PTNT HỌC VIỆN NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM VŨ THU HIỀN NGHIÊN CỨU TÌNH HÌNH THỰC HIỆN CHƯƠNG TRÌNH HỖ TRỢ NHÀ Ở CHO HỘ NGHÈO TẠI HUYỆN MỸ HÀO, TỈNH HƯNG YÊN LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ HÀ NỘI - 2014 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NÔNG NGHIỆP & PTNT HỌC VIỆN NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM VŨ THU HIỀN NGHIÊN CỨU TÌNH HÌNH THỰC HIỆN CHƯƠNG TRÌNH HỖ TRỢ NHÀ Ở CHO HỘ NGHÈO TẠI HUYỆN MỸ HÀO, TỈNH HƯNG YÊN LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ CHUYÊN NGÀNH: KINH TẾ NÔNG NGHIỆP MÃ SỐ: 60.62.01.15 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC TS. NGUYỄN VIẾT ĐĂNG HÀ NỘI - 2014 Học viện Nông nghiệp Việt Nam – Luận văn Thạc sỹ Khoa học Kinh tế Page i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan rằng toàn bộ số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn là hoàn toàn trung thực và chưa từng sử dụng để bảo vệ một học vị nào khác. Tôi xin cam đoan các thông tin trích dẫn trong luận văn này đã được chỉ rõ nguồn gốc. Mỹ Hào, ngày 15 tháng 9 năm 2014 Tác giả luận văn Vũ Thu Hiền Học viện Nông nghiệp Việt Nam – Luận văn Thạc sỹ Khoa học Kinh tế Page ii LỜI CẢM ƠN Để thực hiện và hoàn thành luận văn này, ngoài sự nỗ lực và cố gắng của bản thân, tôi đã nhận được sự quan tâm, giúp đỡ tận tình về nhiều mặt của các tổ chức và cá nhân. Trước tiên, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến TS. Nguyễn Viết Đăng, người thầy đã tận tình chỉ dạy, hướng dẫn và giúp đỡ tôi hoàn thành luận văn này. Tôi cũng xin được cảm ơn Viện đào tạo Sau đại học, Khoa Kinh tế và Phát triển nông thôn, Bộ môn Kinh tế nông nghiệp và Chính sách đã tạo điều kiện để tôi học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn. Xin chân thành cảm ơn: lãnh đạo Uỷ ban nhân dân huyện Mỹ Hào, tỉnh Hưng Yên đã tạo điều kiện cho tôi nghiên cứu, phòng Lao động – Thương binh & xã hội, phòng Thống kê, Uỷ ban nhân dân các xã Cẩm Xá, Thị Trấn Bần Yên Nhân, các phòng ban trên địa bàn huyện Mỹ Hào và các hộ gia đình nơi tôi nghiên cứu đã dành thời gian quý báu để tiếp chuyện và cung cấp số liệu, tư liệu để tôi hoàn thành luận văn này. Xin chân thành cảm ơn những người thân trong gia đình, bạn bè và các thầy cô giáo đã động viên, giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập và hoàn thành luận văn này. Mỹ Hào, ngày 15 tháng 9 năm 2014 Tác giả luận văn Vũ Thu Hiền Học viện Nông nghiệp Việt Nam – Luận văn Thạc sỹ Khoa học Kinh tế Page iii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN i LỜI CẢM ƠN ii MỤC LỤC iii DANH MỤC BẢNG vi DANH MỤC SƠ ĐỒ, ĐỒ THỊ vii DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT viii PHẦN I: MỞ ĐẦU 1 1.1 Tính cấp thiết của đề tài 1 1.2 Mục tiêu nghiên cứu của đề tài 3 1.2.1 Mục tiêu chung 3 1.2.2 Mục tiêu cụ thể 3 1.3 Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 3 1.3.1 Đối tượng nghiên cứu 3 1.3.2 Phạm vi nghiên cứu 3 PHẦN II: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ HỖ TRỢ NHÀ Ở CHO HỘ NGHÈO 5 2.1 Cơ sở lý luận về hỗ trợ nhà ở. 5 2.1.1 Hộ nghèo và hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo 5 2.1.2 Vai trò của chương trình hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo 11 2.1.3 Đặc điểm của việc hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo 12 2.1.4 Nội dung nghiên cứu tình hình thực hiện chương trình hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo 18 2.1.5 Các yếu tố ảnh hưởng đến chương trình hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo. 25 2.2 Cơ sở thực tiễn về hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo 27 2.2.1 Kinh nghiệm hỗ trợ nhà ở của một số địa phương 27 2.2.2 Bài học kinh nghiệm rút ra từ việc thực hiện chương trình 28 Học viện Nông nghiệp Việt Nam – Luận văn Thạc sỹ Khoa học Kinh tế Page iv PHẦN III: ĐẶC ĐIỂM ĐỊA BÀN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 30 3.1 Đặc điểm địa bàn nghiên cứu 30 3.1.1 Đặc điểm tự nhiên 30 3.1.2 Đặc điểm kinh tế cuả huyện Mỹ Hào 32 3.1.3 Những thuận lợi và khó khăn 37 3.2 Phương pháp nghiên cứu 38 3.2.1 Phương pháp tiếp cận 38 3.2.2 Chọn điểm nghiên cứu 38 3.2.3 Thu thập số liệu và xử lý thông tin 39 3.2.4 Chỉ tiêu phân tích 41 3.2.5 Phương pháp phân tích 41 PHẦN IV: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN 43 4.1 Tình hình thực hiện chương trình hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo trên địa bàn huyện Mỹ Hào - tỉnh Hưng Yên 43 4.1.1 Khái quát về chương trình hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo ở huyện Mỹ Hào - tỉnh Hưng Yên. 43 4.1.2 Thực trạng thực hiện chương trình hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo 52 4.1.3 Kết quả đạt được của chương trình 69 4.1.4 Tác động của chương trình 72 4.2 Các yếu tố ảnh hưởng tới hiệu quả thực hiện chương trình hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo ở huyện Mỹ Hào 77 4.2.1 Nguồn kinh phí 77 4.2.2 Năng lực của cán bộ địa phương 78 4.2.3 Sự ủng hộ của cộng đồng 79 4.3 Một số giải pháp nâng cao hiệu quả của chương trình hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo ở huyện Mỹ Hào tỉnh Hưng Yên 80 4.3.1 Hoàn thiện chương trình hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo 80 4.3.2 Tăng cường công tác chỉ đạo, quản lý 82 Học viện Nông nghiệp Việt Nam – Luận văn Thạc sỹ Khoa học Kinh tế Page v 4.3.3 Hoàn thiện việc bình xét hộ nghèo 83 4.3.4 Tích cực trong công tác huy động và phân bổ nguồn vốn 84 4.3.5 Cải thiện việc tổ chức làm nhà ở cho hộ nghèo 86 4.3.6 Đẩy mạnh công tác tuyên truyền 86 4.3.7 Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát 88 PHẦN V. KẾT LUẬN GIẢI PHÁP VÀ KIẾN NGHỊ 89 5.1 Kết luận 89 5.2 Một số giải pháp 90 5.2.1 Đối với Chính phủ 90 5.2.2 Đối với Uỷ ban nhân dân tỉnh 91 5.2.3 Đối với Ngân hàng Chính sách xã hội: 91 5.2.4 Đối với Uỷ ban nhân dân các huyện 91 5.2.5 Đối với Uỷ ban nhân dân các xã, thị trấn 92 5.3 Kiến nghị 92 TÀI LIỆU THAM KHẢO 93 PHỤ LỤC 95 Học viện Nông nghiệp Việt Nam – Luận văn Thạc sỹ Khoa học Kinh tế Page vi DANH MỤC BẢNG Bảng 2.1 Sự khác nhau về bản chất của hỗ trợ giảm nghèo và bao cấp 10 Bảng 3.1 Thông tin chung về hộ nghèo huyện Mỹ Hào 39 Bảng 3.2 Thông tin sơ cấp 40 Bảng 4.1 Kết quả vận động quỹ các cấp 48 Bảng 4.2 Thực trạng nhà ở của hộ nghèo trên địa bàn huyện Mỹ Hào 55 Bảng 4.3 Tình hình nhà ở của hộ nghèo trước khi có chương trình 57 Bảng 4.4 Bảng tổng hợp đối tượng thụ hưởng chương trình hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo của huyện Mỹ Hào 59 Bảng 4.5 Tình hình huy động nguồn lực khi tham gia chương trình năm 2012 61 Bảng 4.6 Lượng vốn đã huy động để hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo tại huyện Mỹ Hào 62 Bảng 4.7 Tình hình 02 xã nghiên cứu hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo 66 Bảng 4.8 Bảng tổng hợp kinh phí hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo huyện Mỹ Hào qua các năm 67 Bảng 4.9 Tình hình thực hiện chương trình hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo ở huyện Mỹ Hào 70 Bảng 4.10 Tổng hợp kết quả thực hiện chương trình hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo 71 Bảng 4.11 Nhận định về hiệu quả của việc thực hiện chương trình hỗ trợ nhà ở cho người nghèo ở huyện Mỹ Hào 72 Bảng 4.12 Tình hình các hộ nghèo sau khi tham gia chương trình 74 Bảng 4.13 Tác động của chính sách hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo đến y tế, giáo dục ở 2 xã nghiên cứu 76 Bảng 4.14 Kết quả huy động sự ủng hộ của cộng đồng trong thực hiện chương trình hỗ trợ nhà ở trong nhóm hộ điều tra 79 Học viện Nông nghiệp Việt Nam – Luận văn Thạc sỹ Khoa học Kinh tế Page vii DANH MỤC SƠ ĐỒ, ĐỒ THỊ Sơ đồ: 2.1 Trình tự lập, phê duyệt đề án hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo 21 Sơ đồ: 2.2 Quy trình phân bổ nguồn vốn hỗ trợ làm nhà ở tới các hộ 24 Sơ đồ 4.1 Sơ đồ tổ chức thực hiện chương trình hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo 45 Đồ thị 4.1 Cơ cấu nguồn vốn hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo 65 Đồ thị 4.2 Tỷ lệ hộ nghèo huyện Mỹ Hào 75 Học viện Nông nghiệp Việt Nam – Luận văn Thạc sỹ Khoa học Kinh tế Page viii DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT CP Chính phủ HĐND Hội đồng nhân dân UBND Ủy Ban Nhân dân MTTQ Mặt trận Tổ quốc MTTW Mặt trận Trung ương NHCSXH Ngân hàng Chính sách xã hội NGOs Các tổ chức phi Chính phủ LĐTB&XH Lao động Thương binh và xã hội OECD Tổ chức Hợp tác Kinh tế và Phát triển UNDP Liên hợp quốc ÙNFPA Quỹ dân số Liên hợp quốc UNICEF Quỹ nhi đồng Liên hợp quốc IMF Quỹ tiền tệ Quốc tế WB Ngân hàng Thế giới [...]... cơ sở lý luận và thực tiễn về hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo Đánh giá thực trạng tình hình thực hiện chương trình hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo trên địa bàn huyện Mỹ Hào- tỉnh Hưng Yên Đề xuất một số giải pháp nhằm đẩy mạnh chương trình hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo ở huyện Mỹ Hào- tỉnh Hưng Yên 1.3 Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 1.3.1 Đối tượng nghiên cứu Tình hình thực hiện chương trình hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo. .. chọn đề tài: “ Nghiên cứu tình hình thực hiện chương trình hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo tại huyện Mỹ Hào tỉnh Hưng Yên 1.2 Mục tiêu nghiên cứu của đề tài 1.2.1 Mục tiêu chung Nghiên cứu tình hình thực hiện chương trình hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo, qua đó đề xuất những giải pháp nhằm góp phần thực hiện xóa đói, giảm nghèo, đẩy mạnh các chương trình hỗ trợ hộ nghèo ở huyện Mỹ Hàotỉnh Hưng Yên 1.2.2 Mục tiêu... chương trình hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo 2.1.4.1 Chương trình hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo Chương trình hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo được triển khai trên phạm vi cả nước Thực hiện chương trình hỗ trợ hộ nghèo về nhà ở nhằm mục đích cùng với việc thực hiện các chính sách thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo giai đoạn 2006 – 2010, Nhà nước trực tiếp hỗ trợ các hộ nghèo để có nhà ở ổn định, an toàn, từng... Hưng Yên trong đó tập trung nghiên cứu tình hình thực hiện chương trình hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo tại 2 đơn vị trọng điểm là Thị Trấn Bần Yên Nhân và xã Cẩm Xá 1.3.2.3 Phạm vi về nội dung Tập trung nghiên cứu tình hình thực hiện chương trình hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo và đề xuất một số giải pháp nhằm thực hiện hiệu có quả chương trình này ở huyện Mỹ Hào- tỉnh Hưng Yên Học viện Nông nghiệp Việt Nam –... để có cơ sở xây dựng chương trình xoá đói giảm nghèo phù hợp với tập quán và mức sống ở nước ta hiện nay 2.1.2 Vai trò của chương trình hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo Chương trình hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo là một hình thức của hỗ trợ giảm nghèo Hỗ trợ giảm nghèo là chủ trương phổ biến của các quốc gia, đặc biệt là các nước đang phát triển và chậm phát triển vì những lý do cơ bản sau: Thứ nhất, nghèo đói... gián tiếp là thông qua đầu tư công cho giảm nghèo (thực hiện các dự án tín dụng, khuyến nông, mô hình xóa đói giảm nghèo ở các vùng nghèo, phát triển hạ tầng cơ sở cho cộng đồng nghèo) Chính sách hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo là phương thức hỗ trợ trực tiếp cho người dân Ngân sách trung ương hỗ trợ để xây dựng nhà ở theo đối tượng quy định Việc hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo bảo đảm công khai, công bằng và minh... 2 chương trình đã mang lại nhiều đổi thay trên quê hương Mỹ Hào, đặc biệt là sự cải thiện đáng kể về cơ sở hạ tầng và cuộc sống của nhân dân Kết quả thực hiện chương trình huyện Mỹ Hào đã hoàn thành vượt mức chỉ tiêu trên giao hỗ trợ hộ nghèo về nhà ở Năm 2013 tỷ lệ hộ nghèo trong toàn huyện chỉ còn 3,5 % Để thấy rõ được chương trình hỗ trợ xây dựng nhà ở cho người nghèo tôi lựa chọn đề tài: “ Nghiên. .. Thạc sỹ Khoa học Kinh tế Page 4 PHẦN II CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ HỖ TRỢ NHÀ Ở CHO HỘ NGHÈO 2.1 Cơ sở lý luận về hỗ trợ nhà ở 2.1.1 Hộ nghèo và hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo * Khái niệm về hộ nghèo Nghèo diễn tả sự thiếu cơ hội để có thể sống một cuộc sống tương ứng với các tiêu chuẩn tối thiểu nhất định Thước đo các tiêu chuẩn này và các nguyên nhân dẫn đến nghèo nàn thay đổi tùy theo địa phương và... nhiều chương trình để hỗ trợ cho các hộ nghèo như chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo 2006 – 2010, chương trình 134, chương trình 135 giai đoạn I, II, chương trình 30a… Các tổ chức quốc tế như Liên hợp quốc, Hội Chữ thập đỏ cũng tích cực thực hiện giúp đỡ hỗ trợ cho người nghèo Các tổ chức phi chính phủ trên thế giới và trong nước cũng tham gia vào các chương trình dự án hỗ trợ cho người nghèo. .. Sơ đồ: 2.1 .Trình tự lập, phê duyệt đề án hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo Học viện Nông nghiệp Việt Nam – Luận văn Thạc sỹ Khoa học Kinh tế Page 21 2.1.4.5 Huy động vốn hỗ trợ làm nhà ở cho hộ nghèo Thực hiện chương trình 167/CP, Ngân sách Trung ương hỗ trợ 7.200.000đ/ hộ Đối với những hộ dân thuộc diện đối tượng được hỗ trợ nhà ở đang cư trú tại các đơn vị hành chính thuộc vùng khó khăn quy định tại Quyết . chương trình hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo ở huyện Mỹ Hào- tỉnh Hưng Yên. 1.3 Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 1.3.1 Đối tượng nghiên cứu Tình hình thực hiện chương trình hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo. trò của chương trình hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo 11 2.1.3 Đặc điểm của việc hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo 12 2.1.4 Nội dung nghiên cứu tình hình thực hiện chương trình hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo 18. xã nghiên cứu hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo 66 Bảng 4.8 Bảng tổng hợp kinh phí hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo huyện Mỹ Hào qua các năm 67 Bảng 4.9 Tình hình thực hiện chương trình hỗ trợ nhà ở cho hộ