ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM HÀ THỊ HOÀN Tên đề tài: “ĐÁNH GIÁ CÔNG TÁC BỒI THƯỜNG, GIẢI PHÓNG MẶT BẰNG TIỂU DỰ ÁN CÔNG TRÌNH ĐƯỜNG CAO TỐC NỘI BÀI – LÀO CAI ĐOẠN QUA ĐỊA PHẬN HUYỆN TRẤN YÊN, TỈNH YÊN BÁI” KHOÁ LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC Hệ đào tạo : Chính quy Chuyên ngành : Quản lý đất đai Khoa : Quản lý Tài nguyên Khoá học : 2013 – 2015 Giáo viên hướng dẫn : Th.S Trương Thành Nam Thái Nguyên, năm 2014 LỜI CẢM ƠN Thực tập tốt nghiệp là một giai đoạn cần thiết và hết sức quan trọng đối với mỗi sinh viên, đó là thời gian để sinh viên tiếp cận với thực tế, nhằm củng cố và vận dụng những kiến thức mà mình đã học được trong nhà trường. Được sự nhất trí của Ban giám hiệu trường Đại học Nông lâm Thái nguyên, Ban chủ nhiệm khoa Quản lý Tài nguyên em đã tiến hành nghiên cứu đề tài: “Đánh giá công tác bồi thường và giải phóng mặt bằng tiểu dự án công trình đường cao tốc Nội Bài – Lào Cai đoạn qua địa phận huyện Trấn Yên – tỉnh Yên Bái”. Sau một thời gian nghiên cứu và thực tập, bản báo cáo tốt nghiệp của em đã hoàn thành. Em xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành tới các thầy cô giáo trong khoa Quản lý Tài nguyên, Trường Đại học Nông lâm Thái Nguyên đã giảng dạy và hướng dẫn, tạo điều kiện thuận lợi cho em trong quá trình học tập và rèn luyện tại trường. Em xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới thầy giáo – Th.S Trương Thành Nam người đã trực tiếp hướng dẫn, giúp đỡ em trong quá trình hoàn thành khóa luận này. Em xin gửi lời cảm ơn đến Phòng Tài nguyên & Môi Trường huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái đã tạo điều kiện giúp đỡ em trong suốt quá trình thực tập. Và em xin gửi lời cảm ơn đến gia đình, bạn bè đã động viên, khuyến khích tôi trong suốt quá trình học tập và hoàn thành khóa luận. Do trình độ năng lực còn nhiều hạn chế bài khoá luận còn nhiều thiếu sót, rất mong được sự góp ý của các thầy cô để khoá luận được hoàn thiện hơn. Em xin chân thành cảm ơn! Thái Nguyên, ngày 20 tháng 08 năm 2014 Sinh viên thực hiện Hà Thị Hoàn DANH MỤC CÁC TỪ, CỤM TỪ VIẾT TẮT BT Bồi thường BT&HTTĐC Bồi thường và hỗ trợ tái định cư GPMB Giải phóng mặt bằng HĐND Hội đồng nhân dân HT Hỗ trợ TĐC Tái định cư TNCSHCM Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh UBND Uỷ ban nhân dân DANH MỤC BẢNG Bảng 4.1. Diện tích, dân số và mật độ dân số huyện Trấn Yên năm 2013 27 Bảng 4.2. Bảng hiện trạng sử dụng đất huyện Trấn Yên năm 2013…………….30 Bảng 4.3. Bảng tình hình đo đạc địa chính huyện Trấn Yên 32 Bảng 4.4. Tình hình biến động đất đai huyện Trấn Yên giai đoạn 2010 - 2013 35 Bảng 4.5 : Tổng hợp kinh phí bồi thường, hỗ trợ và thực hiện dự án……….37 Bảng 4.6 : Tổng hợp các trường hợp bị thu hồi về đất 41 Bảng 4.7 : Tổng hợp các loại đất bị thu hồi tại dự án theo đơn vị hành chính 42 Bảng 4.8: Kết quả bồi thường về đất ở 44 Bảng 4.9: Kết quả bồi thường một số loại đất nông nghiệp chủ yếu 44 Bảng 4.10: Kết quả bồi thường các công trình kiến trúc trên đất 46 Bảng 4.11: Kết quả bồi thường hỗ trợ di chuyển mồ mả 47 Bảng 4.12: Kết quả bồi thường cho các tổ chức……………………. …… 47 Bảng 4.13: Bồi thường thiệt hại về cây cối, hoa màu 48 Bảng 4.14: Hỗ trợ theo chính sách 703 và chính sách hỗ trợ 23 49 Bảng 4.15: Hỗ trợ về đất và tái định cư cho các hộ bị thu hồi đất 50 Bảng 4.16: Nhận thức của người dân về công tác GPMB và mức độ ảnh hưởng của việc thu hồi đất đến họ 51 Bảng 4.17. Ý kiến nhận xét của người dân về công tác BT & GPMB 52 DANH MỤC HÌNH Hình 4.1: Tổng hợp kinh phí bồi thường và hỗ trợ của dự án 38 Hình 4.2: Các đối tượng bị thu hồi đất phục vụ dự án đường cao tốc Nội Bài – Lào Cai qua địa phận huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái 41 Hình 4.3: Tổng hợp diện tích các loại đất bị thu hồi tại các xã có dự án đi qua ……………………………………………………………………………….43 Hình 4.4: Kết quả bồi thường đất nông nghiệp 45 Hình 4.5: Kết quả hỗ trợ về đất và tái định cư cho các hộ bị thu hồi 50 MỤC LỤC PHẦN 1 MỞ ĐẦU 1 1.1. Đặt vấn đề 1 1.2. Mục đích của đề tài 2 1.3. Yêu cầu của đề tài 2 1.4. Ý nghĩa của đề tài 2 1.4.1. Ý nghĩa trong học tập và nghiên cứu 2 1.4.2. Ý nghĩa trong thực tiễn 3 PHẦN 2 TỔNG QUAN TÀI LIỆU 4 2.1. Khái quát về công tác bồi thường giải phóng mặt bằng 4 2.1.1 Khái niệm về bồi thường giải phóng mặt bằng 4 2.1.2. Đặc điểm của quá trình bồi thường giải phóng mặt bằng 4 2.1.3. Những quy định về trình tự, thủ tục của công tác giải phóng mặt bằng 5 2.1.3.1. Trình tự, thủ tục thu hồi đất 5 2.1.3.2. Trình tự, thủ tục bồi thường, hỗ trợ và tái định cư 6 2.1.4. Những yếu tố tác động đến công tác bồi thường giải phóng mặt bằng 7 2.1.5. Đối tượng và điều kiện được đền bù 7 2.1.5.1. Đối tượng được đền bù theo quy định của pháp luật 7 2.1.6.2. Điều kiện được đền bù thiệt hại. 8 2.2. Cơ sở khoa học của công tác bồi thường GPMB 9 2.2.1. Cơ sở lý luận 9 2.2.2. Cơ sở pháp lý 11 2.2.3. Cơ sở thực tiễn 12 2.3. Công tác bồi thường giải phóng mặt bằng trên thế giới và ở Việt Nam 13 2.3.1. Công tác bồi thường giải phóng mặt bằng trên thế giới 13 2.3.1.1. Công tác bồi thường giải phóng mặt bằng ở Thái Lan. 13 1.3.1.2. Công tác bồi thường giải phóng mặt bằng ở Trung Quốc. 13 2.3.2. Công tác giải phóng mặt bằng ở Việt Nam 14 2.3.3. Công tác giải phóng mặt bằng trên địa bàn tỉnh Yên Bái 15 2.4. Nguyên tắc, chính sách của dự án đường cao tốc Nội Bài – Lào Cai 16 2.4.1. Các nguyên tắc cơ bản của dự án 16 2.4.2. Chính sách của dự án 17 PHẦN 3 ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 20 3.1. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 20 3.2. Địa điểm và thời gian thực tập 20 3.2.1. Địa điểm 20 3.2.2. Thời gian 20 3.3. Nội dung nghiên cứu 20 3.3.2. Tình hình quản lý và sử dụng đất tại huyện Trấn Yên. 20 3.3.3. Đánh giá kết quả công tác bồi thường GPMB tại tiểu dự án công trình đường Cao tốc Nội Bài – Lào Cai đoạn qua địa phận huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái 20 3.3.4. Đánh giá những ảnh hưởng của công tác GPMB của dự án tới đời sống của nhân dân khu vực GPMB. 20 3.3.5. Đánh giá thuận lợi khó khăn, các giải pháp khắc phục và bài học kinh nghiệm. 20 3.4. Phương pháp nghiên cứu 20 3.4.1. Điều tra số liệu thứ cấp 20 3.4.2. Điều tra số liệu sơ cấp 21 3.4.3. Phương pháp tổng hợp và xử lý số liệu 21 PHẦN 4 KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN 22 4.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội của huyện Trấn Yên 22 4.1.1. Điều kiện tự nhiên 22 4.1.1.1. Vị trí địa lý 22 DANH MỤC CÁC TỪ, CỤM TỪ VIẾT TẮT BT Bồi thường BT&HTTĐC Bồi thường và hỗ trợ tái định cư GPMB Giải phóng mặt bằng HĐND Hội đồng nhân dân HT Hỗ trợ TĐC Tái định cư TNCSHCM Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh UBND Uỷ ban nhân dân 4.3.4.2. Kết quả bồi thường các loại đất 43 4.3.4.3. Bồi thường các công trình kiến trúc gắn liền với đất 45 4.3.4.4. Bồi thường thiệt hại về cây cối, hoa màu trên đất nông nghiệp 48 4.3.5. Đánh giá công tác hỗ trợ và tái định cư cho người dân bị thu hồi đất tại khu vực giải phóng mặt bằng 48 4.4. Đánh giá những ảnh hưởng của công tác GPMB của dự án tới đời sống của nhân dân khu vực GPMB 51 4.5. Đánh giá những thuận lợi khó khăn trong công tác GPMB của dự án, biện pháp khắc phục và bài học kinh nghiệm 53 4.5.1. Đánh giá những thuận lợi, khó khăn trong công tác bồi thường GPMB 53 4.5.1.1. Thuận lợi 53 4.5.1.2. Khó khăn 54 4.5.2. Tồn tại vướng mắc, biện pháp khắc phục và bài học kinh nghiệm 55 4.5.2.1. Những tồn tại vướng mắc 55 4.5.2.2. Biện pháp khắc phục 55 4.5.2.3. Những bài học kinh nghiệm 56 PHẦN 5 KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ 57 5.1. Kết luận 57 5.2. Đề nghị 58 1 PHẦN 1 MỞ ĐẦU 1.1. Đặt vấn đề Việt Nam hiện nay là một trong những thị trường phát triển năng ổn định, với tốc độ tăng trưởng kinh tế nhanh, chế độ chính trị ổn định. Các dự án đầu tư ngày một tăng, kèm theo đó là tốc độ đô thị hóa diễn ra mạnh mẽ trên cả nước là cơ sở thúc đẩy nền kinh tế - xã hội phát triển. Đất đai ngày càng có giá trị cao, nhu cầu sử dụng đất ngày một tăng lên, để có mặt bằng thực hiện các dự án bắt buộc chúng ta phải thu hồi và chuyển mục đích sử dụng đất đai. Vì vậy, công tác bồi thường giải phóng mặt bằng (GPMB) là hết sức cần thiết, nó tác động mạnh mẽ đến công tác quản lý Nhà nước về đất đai. Dự án sẽ không thực hiện được nếu các vấn đề của người dân bị mất đất và những người bị ảnh hưởng từ dự án không được quan tâm, giải quyết thỏa đáng. Thực tế cho thấy công tác bồi thường GPMB là công việc rất khó khăn, phức tạp và tồn tại nhiều bất cập. Bởi công tác bồi thường GPMB là một hoạt động mới đươc thực hiện, nên còn ít kinh nghiệm trong điều hành, tổ chức chưa linh động giải quyết các vấn đề nhạy cảm. Điều đó đã làm chậm tiến độ GPMB, ảnh hưởng nhiều đến thời gian hoàn thành dự án. Dự án Đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai là 1 dự án chiến lược của quốc gia, là một phần của đường Xuyên Á AH14, đi qua địa phận của năm tỉnh và Thành phố là Hà Nội, Vĩnh Phúc, Phú Thọ, Yên Bái, Lào Cai . Tuyến đường hoàn thành sẽ góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, an ninh quốc phòng; phục vụ cho việc phân bố lại dân cư phía hữu ngạn sông Hồng, khu vực Tây Bắc, tạo đà dịch chuyển cơ cấu kinh tế của đồng bào dân tộc nói riêng và của cả nước nói chung. Xuất phát từ thực tế nêu trên, được sự đồng ý và giúp đỡ của Ban giám hiệu nhà trường, Ban chủ nhiệm khoa Quản lý Tài Nguyên, cùng với sự giúp [...]... dụng đất của huyện Trấn Yên - Đánh giá công tác bồi thường GPMB tại tiểu dự án công trình đường cao tốc Nội Bài – Lào Cai đoạn qua địa phận huyện Trấn Yên Đặc biệt là công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư từ đó tìm ra những khó khăn và vấn đề vướng mắc còn tồn tại - Đề xuất phương án giải quyết có tính khả thi và rút ra bài học kinh nghiệm nhằm nâng cao hiệu quả trong công tác bồi thường GPMB 1.3... tượng và phạm vi nghiên cứu - Đối tượng nghiên cứu: các Nghị định, Thông tư, văn bản, bảng biểu và người dân xung quanh khu vực của dự án - Phạm vi Nghiên cứu: những vấn đề liên quan đến công tác bồi thường và giải phóng mặt bằng tiểu dự án công trình đường Cao tốc Nội Bài – Lào Cai đoạn qua địa phận huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái 3.2 Địa điểm và thời gian thực tập 3.2.1 Địa điểm - Phòng Tài nguyên và Môi... Phòng Tài nguyên & Môi trường huyện Trấn Yên Đặc biệt dưới sự hướng dẫn trực tiếp của thầy giáo Th.S Trương Thành Nam, em tiến hành nghiên cứu đề tài: Đánh giá công tác bồi thường và giải phóng mặt bằng tiểu dự án công trình đường cao tốc Nội Bài – Lào Cai đoạn qua địa phận huyện Trấn Yên – tỉnh Yên Bái” 1.2 Mục đích của đề tài - Tìm hiểu điều kiện tự nhiên kinh tế xã hội, tình hình quản lý và sử dụng... trường huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái 3.2.2 Thời gian - Bắt đầu: từ ngày 26/05/2014 - Kết thúc: ngày 20/08/2014 3.3 Nội dung nghiên cứu 3.3.1 Điều tra cơ bản về điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội huyện Trấn Yên và khu vực GPMB của dự án 3.3.2 Tình hình quản lý và sử dụng đất tại huyện Trấn Yên 3.3.3 Đánh giá kết quả công tác bồi thường GPMB tại tiểu dự án công trình đường Cao tốc Nội Bài – Lào Cai đoạn qua. .. thấy, các ngành, các cấp cần phải quan tâm hơn nữa đến công tác GPMB để đất nước phát triển đồng bộ kịp thời cơ, nâng cao đời sống của nhân dân và giảm thiểu khoảng cách giữa nông thôn và thành thị 2.3 Công tác bồi thường giải phóng mặt bằng trên thế giới và ở Việt Nam 2.3.1 Công tác bồi thường giải phóng mặt bằng trên thế giới 2.3.1.1 Công tác bồi thường giải phóng mặt bằng ở Thái Lan Năm 1987, Thái... những quy định cụ thể về trình tự tiến hành bồi thường tái định cư, nguyên tắc cụ thể xác định bồi thường, các bước lập và phê duyệt dự án bồi thường, thủ tục thành lập cơ quan, uỷ ban tính toán bồi thường tái định cư, trình tự đàm phán, nhận tiền bồi thường, quyền khiếu nại, tố cáo, khởi kiện ra toà 1.3.1.2 Công tác bồi thường giải phóng mặt bằng ở Trung Quốc Công tác bồi thường tái định cư của Trung... chậm và chưa hoàn thiện xong cơ sở hạ tầng, nên gây khó khăn trong việc triển khai thực hiện, ảnh hưởng đến tiến độ giải phóng mặt bằng của dự án 2.4 Nguyên tắc, chính sách của dự án đường cao tốc Nội Bài – Lào Cai 2.4.1 Các nguyên tắc cơ bản của dự án - Cần tránh hoặc giảm thiểu tái định cư bắt buộc và thiệt hại về đất đai, công trình các tài sản khác và thu nhập bằng cách khai thác mọi phương án khả... thể đánh giá được thực trạng sử dụng đất, nắm được những thuận lợi và khó khăn , xác định những tồn tại chủ yếu trong công tác thực hiện bồi thường GPMB, nguyên nhân và giải pháp khắc phục để công tác này đạt được hiệu quả cao nhất Từ đó đề ra các giải pháp góp phần thúc đẩy nhanh tiến độ bồi thường GPMB cho các dự án tiếp theo 4 PHẦN 2 TỔNG QUAN TÀI LIỆU 2.1 Khái quát về công tác bồi thường giải phóng. .. tăng; công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng khi Nhà nước thu hồi đất ngày càng trở nên phức tạp và khó khăn, đòi hỏi phải có sự thay đổi về cơ chế, chính sách trong công tác này Đồng thời Nhà nước cũng cần có chính sách phù hợp về nhà ở, lao động và việc làm … để giải quyết những vấn đề liên quan đến đời sống, kinh tế cộng đồng và ổn định xã hội 2.3.3 Công tác giải phóng mặt bằng trên địa bàn tỉnh Yên. .. - Phía Đông giáp huyện Yên Bình và Thành phố Yên Bái, tỉnh Yên Bái; - Phía Tây giáp huyện Văn Chấn, tỉnh Yên Bái 4.1.1.2 Địa hình, địa mạo Địa hình của huyện có dạng chuyển tiếp từ địa hình trung du (từ tỉnh Phú Thọ) lên địa hình vùng núi (tỉnh Lào Cai) , được kiến tạo bởi dãy núi cổ Con Voi phía tả ngạn và núi Pú Luông phía hữu ngạn sông Hồng, có độ cao trung bình từ 100 - 200m so với mặt nước biển . Đánh giá công tác bồi thường và giải phóng mặt bằng tiểu dự án công trình đường cao tốc Nội Bài – Lào Cai đoạn qua địa phận huyện Trấn Yên – tỉnh Yên Bái . Sau một thời gian nghiên cứu và. lý và sử dụng đất của huyện Trấn Yên. - Đánh giá công tác bồi thường GPMB tại tiểu dự án công trình đường cao tốc Nội Bài – Lào Cai đoạn qua địa phận huyện Trấn Yên. Đặc biệt là công tác bồi. NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM HÀ THỊ HOÀN Tên đề tài: “ĐÁNH GIÁ CÔNG TÁC BỒI THƯỜNG, GIẢI PHÓNG MẶT BẰNG TIỂU DỰ ÁN CÔNG TRÌNH ĐƯỜNG CAO TỐC NỘI BÀI – LÀO CAI ĐOẠN QUA ĐỊA PHẬN