Thực hiện chiếm lược chăn nuôi này, trong thời gian qua, nhà nước ựã cho nhập hàng loạt các giống lợn ngoại có năng suất cao như: Landrace, Yorkshire, Pietrain, Duroc,Ầ.Từ ựó tiến hành l
B GIÁO D C VÀ ðÀO T O TRƯ NG ð I H C NÔNG NGHI P HÀ N I - - NGUY N VĂN QUÂN ðÁNH GIÁ S C S N XU T C A CÁC T H P LAI GI A ð C LANDRACE VÀ YORKSHIRE V I NÁI F1(LANDRACE × MĨNG CÁI) NI T I TR I L N GI NG DÂN QUY N - T NH THANH HĨA LU N VĂN TH C SĨ NƠNG NGHI P Chuyên ngành : Chăn nuôi Mã s : 60.62.0105 Ngư i hư ng d n khoa h c : PGS.TS NGUY N BÁ MÙI HÀ N I – 2012 L I CAM ðOAN Tơi xin cam đoan r ng, s li u k t qu nghiên c u lu n văn trung th c, chưa t ng đư c cơng b b o v m t h c v Tôi xin cam ñoan r ng, m i s giúp ñ cho vi c th c hi n lu n văn ñã đư c cám ơn, thơng tin trích d n lu n văn ñã ñư c ch rõ ngu n g c Tác gi Nguy n Văn Quân Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c nông nghi p …………………… i L I C M ƠN Nhân d p hoàn thành lu n văn này, trư c tiên tơi đư c bày t lịng bi t ơn sâu s c ñ n PGS.TS Nguy n Bá Mùi, ngư i hư ng d n khoa h c giúp đ nhi t tình có trách nhi m đ i v i tơi su t q trình th c hi n đ tài hồn thành lu n văn t t nghi p Tôi xin chân thành c m ơn th y cô B mơn Hóa sinh-Sinh lý đ ng v t, Khoa Chăn nuôi - Nuôi tr ng thu s n, Vi n ñào t o Sau ñ i h c, Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i ñã t o m i ñi u ki n thu n l i, giúp đ Tơi hồn thành lu n văn Tôi xin g i l i c m ơn t i tồn th ban l nh đ o, công nhân viên tr i l n gi ng Dân Quy n Thanh Hố, giúp đ tơi th c hi n lu n văn Nhân d p hồn thành lu n văn, tơi xin đư c bày t lòng bi t ơn sâu s c t i t i gia đình b n bè ñã giúp ñ , ñ ng viên su t th i gian qua Tác gi Nguy n Văn Quân Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c nông nghi p …………………… ii M CL C L i cam ñoan i L i c m ơn ii M cl c iii Danh m c t vi t t t iv Danh m c b ng v Danh m c hình vii M ð U 1.1 ð tv nñ 1.2 M c ñích yêu c u c a ñ tài 1.2.1 M c đích 1.2.2 u c u 1.3 Ý nghĩa khoa h c tính th c ti n c a ñ tài T NG QUAN TÀI LI U 2.1 Cơ s khoa h c 2.2 Ch tiêu sinh s n y u t 2.3 Các ch tiêu ñánh giá sinh trư ng, kh cho th t y u t nh hư ng nh hư ng 12 22 2.4 Tiêu t n th c ăn giá thành s n ph m l n cai s a 27 2.5 Tình hình nghiên c u nư c ngồi nư c 30 2.6 ð c m c a gi ng l n tham gia thí nghi m 36 ð I TƯ NG - ð A ðI M - N I DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN C U 39 3.1 ð i tư ng nghiên c u 39 3.2 ð a ñi m nghiên c u 39 3.3 Th i gian nghiên c u 39 Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c nông nghi p …………………… iii 3.4 ði u ki n nghiên c u 39 3.5 N i dung nghiên c u 40 3.6 Phương pháp nghiên c u 41 3.7 Các tham s th ng kê 47 3.8 Phương pháp x lý s li u 47 K T QU VÀ TH O LU N 48 4.1 Kh sinh s n c a nái F1(L x MC) ph i v i ñ c L Y 48 4.2 Sinh trư ng c a ñàn l n theo m 54 4.3 Tiêu t n th c ăn /kg l n cai s a hai t h p lai 56 4.4 Sinh trư ng TTTA c a l n t CS – 60 ngày tu i 59 4.5 Sinh trư ng c a hai t h p lai gi a F1(L x MC) v i ñ c Y, L 61 4.5.1 Tăng kh i lư ng c a lai qua tháng nuôi 61 4.5.2 Sinh trư ng t ñ i c a lai qua tháng nuôi 63 4.5.3 Tiêu t n th c ăn qua tháng c giai ño n nuôi 65 4.6 Năng su t th t c a lai thương ph m LxF1(LxMC) YxF1(LxMC) 67 4.7 Sơ b tính tốn l i nhu n chăn nuôi c a hai t h p lai 70 4.7.1 L i nhu n chăn nuôi l n nái sinh s n 70 4.7.2 L i nhu n chăn nuôi l n th t 73 K T LU N VÀ ð NGH 76 5.1 K t lu n 76 5.2 ð ngh 77 TÀI LI U THAM KH O Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c nông nghi p …………………… 78 iv DANH M C CÁC T CS Cai s a cs VI T T T C ng s D (hay Du) Gi ng l n Duroc DML Dày m lưng ðVT ðơn v tính F1(LxMC) Con lai gi a ñ c Landrace Móng Cái H Gi ng l n Hampshire KL Kh i lư ng L (hay LR) Gi ng l n Landrace LY Con lai gi a ñ c Landrace Yorkshire LW Gi ng l n LargeWhite MC Gi ng l n Móng Cái P (hay Pi) Gi ng l n Pietrain Pidu Con lai gi a l n Pietrain Duroc TĂ Th c ăn TT Tăng tr ng TTTĂ Tiêu t n th c ăn Y Gi ng l n Yorkshire YL Con lai gi a ñ c Yorkshire Landrace Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c nông nghi p …………………… v DANH M C B NG STT Tên b ng Trang 2.1 Kh sinh s n c a l n ph thu c vào gi ng 17 2.2 Năng su t sinh s n c a m t s gi ng l n nái [Schimidin (1980)] 18 2.3 H s di truy n c a m t s tính tr ng sinh s n (Schmitten, 1989) 19 2.4 nh hư ng c a gi i tính đ n đ dày m lưng 25 3.1 Các lo i th c ăn s d ng giai đo n ni 40 3.2 Tiêu chu n giá tr dinh dư ng/kg th c ăn h n h p 43 4.1 Năng su t sinh s n c a l n nái F1(LxMC) ph i v i ñ c L Y 48 4.2 Sinh trư ng c a l n theo m 55 4.3 Tiêu t n th c ăn/kg l n cai s a 56 4.4 Sinh trư ng TTTA c a l n t cai s a ñ n 60 ngày tu i 59 4.5 Tăng KL c a lai nuôi th t qua tháng nuôi 61 4.6 Tăng kh i lư ng t ñ i c a lai qua tháng nuôi 63 4.7 TTTA/kgTT c a lai giai ño n nuôi th t 65 4.8 K t qu m kh o sát l n lai thương ph m 67 4.9 L i nhu n chăn nuôi l n nái sinh s n 71 4.10 L i nhu n chăn nuôi l n th t 73 Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c nông nghi p …………………… vi DANH M C BI U ð STT Tên bi u ñ Trang 4.1 S SS s SS s ng c a hai t h p lai 50 4.2 S đ ni s cai s a/ c a hai t h p lai 51 4.3 S cai s a/ s 52 4.4 KL cai s a/con KL cai s a/ c a hai t h p lai 53 4.5 Kh sinh trư ng c a l n theo m 55 4.6 Tăng tr ng t CS – 60 ngày tu i c a hai t h p lai 60 4.7 TTTA/kg TT c a l n t CS - 60 ngày 60 4.8 Kh i lư ng c a lai qua tháng ni 62 4.9 Sinh trư ng t đ i qua tháng nuôi 64 4.10 TTTĂ/kgTT qua tháng ni c giai đo n ni 66 4.11 T l móc hàm, t l th t x , t l n c c a lai 70 60 ngày tu i c a hai t h p lai Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c nông nghi p …………………… vii M ð U 1.1 ð t v n ñ T trư c t i nay, chăn ni ln có vai trị quan tr ng đ i v i n n nơng nghi p nư c ta, giá tr chăn nuôi chi m t tr ng khá, 27% c u c a toàn ngành tăng trư ng m i năm (giai ño n 2001 – 2009) ñ t 7,0 – 8,0% Theo t ng c c th ng kê, năm 2010, t ng s ñàn l n c nư c ñ t 27,3 tri u con, gia c m 300 tri u con, bị đ t tri u con, bị s a 128 nghìn trâu 2,9 tri u T ng s n lư ng th t c a c nư c năm 2010 ñ t 3,9 – 4,0 tri u t n, tương ñương 2,7 – 2,8 tri u t n th t x , tăng 5,0 – 5,5% so v i năm 2009.Trong đó, ngành chăn ni l n gi m t v trí quan tr ng nh t s n xu t th t ñư c phân b kh p vùng c nư c Th t l n chi m 76 – 77% t ng s n lư ng th t c a ngành chăn nuôi, t ñây ta th y nhu c u v th t l n c a th trư ng r t l n, su t ch t lư ng s n ph m chưa cao Chi n lư c chăn nuôi c a Vi t Nam th i gian t i tăng s ñ u l n, nâng cao su t ch t lư ng s n ph m b ng cách tăng t l máu ngo i cho đàn l n ni nư c Th c hi n chi m lư c chăn nuôi này, th i gian qua, nhà nư c ñã cho nh p hàng lo t gi ng l n ngo i có su t cao như: Landrace, Yorkshire, Pietrain, Duroc,….T ti n hành lai t o lai máu, máu, máu nh m nâng cao kh s n xu t kh thích nghi v i u ki n chăn nuôi Vi t Nam Các gi ng l n n i c a nư c ta có kh thích nghi r t t t v i u ki n chăn ni c a Vi t Nam, nhiên su t th p, t l m cao khơng đáp ng đư c nhu c u tiêu dùng Vì v y, lai t o có ý nghĩa quan tr ng vi c nâng cao kh thích nghi hi u qu s n xu t c a v t nuôi Con lai v a k t h p ñư c ưu ñi m c a nh ng gi ng ñem l i, v a t n d ng ñư c Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c nông nghi p …………………… ưu th lai c a công th c lai Trong lai t o gi ng ngư i ta thư ng dùng nái n i Móng Cái đ c ngo i Landrace, Pietrain, Yorkshire, t o lai làm nái n n ñ s n xu t gi ng cung c p cho h chăn nuôi l n thương ph m Thanh Hóa thu c khu v c b c trung b , kinh t ngư i dân nhi u khó khăn, khí h u kh c nghi t, phương th c chăn ni cịn nh l , mang tính t n d ng, chưa đáp ng đư c nhu c u chăn nuôi l n ngo i Trong u ki n t h p lai F1(Landrace x Móng cái) đư c s d ng làm nái n n ñ ph i v i l n ñ c ngo i khác t o lai ¾ máu ngo i dùng làm thương ph m đư c ni ph bi n khu v c t nh Xu t phát t th c t trên, chúng tơi ti n hành chun đ : “ðánh giá s c s n xu t c a t h p lai gi a ñ c Landrace Yorkshire v i nái F1(Landrace × Móng cái) nuôi t i tr i l n gi ng Dân Quy n - t nh Thanh Hóa” 1.2 M c ñích yêu c u c a ñ tài 1.2.1 M c đích - ðánh giá su t sinh s n c a t h p lai L x F1(L x MC) Y x F1(L x MC) nuôi t i Tr i gi ng Dân Quy n - Kh sinh trư ng c a l n theo m c a hai t h p lai - Năng su t sinh trư ng tiêu t n th c ăn c a lai thương ph m - Xác ñ nh t h p lai phù h p cho s chăn nuôi m rông h chăn nuôi t nh 1.2.2 Yêu c u Theo dõi, thu th p, phân tích đ y ñ xác s li u v kh s n xu t c a t h p lai gi a nái F1(L x MC) ph i v i ñ c L Y Theo dõi, thu th p, phân tích đ y đ xác s li u v kh cho th t c a hai t h p lai Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c nông nghi p …………………… L i nhu n bình quân ñ u l n c a hai t h p lai khơng có s khác bi t l n, lai YxF1(LxMC) thu ñư c k t qu kinh t th p (500.730 ñ ng) so v i lai LxF1(LxMC) (513.540 ñ ng) s sai khác không rõ ràng K t lu n: Trong chăn nuôi l n nái sinh s n, ta th y t YxF1(LxMC) cho hi u qu kinh t cao t h p lai h p lai LxF1(LxMC) 169.870 ñ ng/ nái Trong chăn ni l n th t hi u qu kinh t c a lai LxF1(LxMC) cao so v i lai YxF1(LxMC) 13.540 ñ ng/con Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c nông nghi p …………………… 75 K T LU N VÀ ð NGH 5.1 K t lu n Trên s k t qu thu ñư c nghiên c u v hai t h p lai, chúng tơi đưa m t s k t lu n sau: V su t sinh s n: + Năng su t sinh s n c a nái F1(LxMC) ph i v i hai ñ c gi ng ñ u t t S sơ sinh s ng s cai s a/ tương ng v i ñ c L là: 11,18 10,94 con; v i ñ c Y là: 11,14 10,83 Các ch tiêu khơng có s sai khác gi a hai t h p lai + Kh i lư ng sơ sinh/con kh i lư ng CS/con tương ng v i ñ c L là: 1,20 6,63kg; V i ñ c Y là: 1,26 6,67kg T k t qu ta th y ñàn c a hai t h p lai v i ñ c Y L v kh i lư ng sơ sinh kh i lư ng CS/con tương ñương khơng có s sai khác C th kh i lư ng CS/ hai t h p lai v i ñ c L 72,53kg, v i ñ c Y 72,23kg Sinh trư ng tiêu t n th c ăn c a lai: + Kh tăng tr ng c a l n t sơ sinh ñ n CS t CS ñ n 60 ngày tu i t h p lai v i ñ c L là: 214,96 316,63g/con/ngày; ñ c Y 215,62 325,98g/con/ngày + Kh tăng tr ng th i gian ni th t t 60 ngày đ n 157 ngày tu i c a hai công th c lai v i ñ c L Y là: 637,83 657,16g/con/ngày + V TTTĂ/kgTT cho 1kg l n cai s a 5,32kg t h p lai v i ñ c L t h p lai v i ñ c Y 5,47 kg; th i gian nuôi th t là: 2,68 2,74kg Kh cho th t: + T l th t x c a lai YxF1(LxMC) cao so v i lai LxF1(LxMC) là: 67,15 66,16% Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c nông nghi p …………………… 76 + Di n tích thăn t l n c: lai YxF1(LxMC) có di n tích thăn l n lai Lx(LxMC), d n ñ n t l n c c a t h p lai YxF1(LxMC) cao t h p lai LxF1(LxMC) tương ng là:44,12 42,36 cm2; v t l n c là: 51,21 49,36%, s sai khác có ý nghĩa th ng kê (p