BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG LƯƠNG THỊ MINH HIỀN HỒN THIỆN CƠNG TÁC KIỂM SỐT NỘI BỘ HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG NƠNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM - CHI NHÁNH HẢI CHÂU LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN TRỊ KINH DOANH Đà Nẵng - Năm 2015 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG LƯƠNG THỊ MINH HIỀN HỒN THIỆN CƠNG TÁC KIỂM SỐT NỘI BỘ HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG NƠNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM - CHI NHÁNH HẢI CHÂU Chuyên ngành: Tài – Ngân Hàng Mã số: 60.34.20 LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN TRỊ KINH DOANH Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS Trần Đình Khơi Ngun Đà Nẵng - Năm 2015 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan cơng trình nghiên cứu riêng tơi Các số liệu, kết nêu Luận văn trung thực chưa công bố cơng trình khác Tác giả luận văn Lương Thị Minh Hiền MỤC LỤC MỞ ĐẦU 1 Tính cấp thiết đề tài .1 Mục tiêu nghiên cứu Đối tượng phạm vi nghiên cứu .2 Phương pháp nghiên cứu .2 Bố cục đề tài .2 Tổng quan tài liệu nghiên cứu .3 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ KIỂM SOÁT NỘI BỘ ĐỐI VỚI HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG TRONG NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI 1.1 ĐẶC ĐIỂM HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG TRONG NHTM 1.1.1 Hoạt động tín dụng NHTM .6 1.1.2 Rủi ro tín dụng .10 1.2 TỔNG QUAN VỀ KSNB TRONG NHTM .12 1.2.1 Khái niệm KSNB 12 1.2.2 Mục tiêu, nhiệm vụ hệ thống KSNB 13 1.2.3 Các phận cấu thành hệ thống KSNB 16 1.2.4 Nguyên tắc KSNB NHTM 17 1.3 KSNB ĐỐI VỚI HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG NGÂN HÀNG 24 1.3.1 Mục tiêu nhiệm vụ KSNB hoạt động tín dụng 24 1.3.2 Nội dung KSNB hoạt động tín dụng .24 1.3.3 Các nhân tố ảnh hưởng đến KSNB hoạt động tín dụng 27 KẾT LUẬN CHƯƠNG .34 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC KIỂM SỐT NỘI BỘ ĐỐI VỚI HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM - CHI NHÁNH HẢI CHÂU 35 2.1 TỔNG QUAN VỀ NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM - CHI NHÁNH HẢI CHÂU (AGRIBANK HẢI CHÂU) .35 2.1.1 Quá trình hình thành phát triển .35 2.1.2 Cơ cấu tổ chức máy, chức năng, nhiệm vụ phòng ban36 2.2 ĐẶC ĐIỂM HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG TẠI AGRIBANK HẢI CHÂU42 2.2.1 Đặc điểm hoạt động tín dụng Agribank Hải Châu 42 2.2.2 Tình hình hoạt động tín dụng Agribank Hải Châu 45 2.3 THỰC TRẠNG CÔNG TÁC KSNB ĐỐI VỚI NGHIỆP VỤ TÍN DỤNG TẠI AGRIBANK HẢI CHÂU 51 2.3.1 Thủ tục kiểm sốt qua quy trình cho vay 51 2.3.2 Công tác kiểm tra, KSNB hoạt động tín dụng Agribank Hải Châu 56 2.3.3 Kết kiểm tra, KSNB hoạt động tín dụng Agribank Hải Châu 62 2.4 ĐÁNH GIÁ VỀ CÔNG TÁC KSNB ĐỐI VỚI HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG TẠI AGRIBANK HẢI CHÂU 68 2.4.1 Những ưu điểm 68 2.4.2 Những hạn chế .68 KẾT LUẬN CHƯƠNG .73 CHƯƠNG 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP HỒN THIỆN CƠNG TÁC KIỂM SỐT NỘI BỘ ĐỐI VỚI HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM - CHI NHÁNH HẢI CHÂU 75 3.1 SỰ CẦN THIẾT PHẢI HỒN THIỆN CƠNG TÁC KIỂM SỐT NỘI BỘ HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG TẠI AGRIBANK HẢI CHÂU 75 3.2 ĐỊNH HƯỚNG CỦA AGRIBANK ĐỐI VỚI HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG VÀ HOẠT ĐỘNG KIỂM TRA, KIỂM SỐT NỘI BỘ .76 3.2.1 Định hướng hoạt động tín dụng giai đoạn 2011 - 2015, tầm nhìn 2020 76 3.2.2 Định hướng cơng tác kiểm tra, kiểm sốt nội 77 3.3 MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM HỒN THIỆN CƠNG TÁC KIỂM SỐT NỘI BỘ ĐỐI VỚI HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG .78 3.3.1 Tuân thủ đầy đủ nguyên tắc phân chia trách nhiệm quy trình xét duyệt cho vay 78 3.3.2 Khai thác có hiệu thơng tin hoạt động tín dụng 79 3.3.3 Đổi quy trình kiểm tra sau cho vay 80 3.3.4 Nâng cao vai trị kiểm tra, kiểm sốt nội hoạt động tín dụng.82 3.3.5 Hoàn thiện phương pháp kiểm tra, ứng dụng công nghệ thông tin đẩy mạnh công tác sau kiểm tra 84 3.3.6 Nâng cao lực cho đội ngũ CBTD cán kiểm tra, KSNB87 3.3.7 Thực nghiêm túc công tác sửa sai sau đợt kiểm tra nội bộ, tra Ngân hàng Nhà nước 89 3.3.8 Hệ thống hóa văn bản, chế sách tín dụng thành tài liệu cẩm nang cho cán tín dụng 89 KẾT LUẬN CHƯƠNG .91 KẾT LUẬN .92 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO QUYẾT ĐỊNH GIAO ĐỀ TÀI (bản sao) DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT Agribank Ngân hàng Nông nghiệp Phát triển nông thôn Việt Nam Agribank Hải Châu Ngân hàng Nông nghiệp Phát triển nông thôn VN - Chi nhánh Hải Châu CBTD Cán tín dụng DN Doanh nghiệp HĐQT Hội đồng quản trị HĐTD Hợp đồng tín dụng KH Khách hàng KSNB Kiểm soát nội KTKSNB Kiểm tra, kiểm soát nội NH Ngân hàng NHTM Ngân hàng thương mại NHTMCP Ngân hàng thương mại cổ phần NHNN Ngân hàng Nhà nước PGD Phịng giao dịch TCTD Tổ chức tín dụng TSBĐ Tài sản bảo đảm DANH MỤC CÁC BẢNG Số hiệu Tên bảng bảng 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 Kết hoạt động kinh doanh Agribank Chi nhánh Hải Châu qua năm (2011 -2013) Cơ cấu dư nợ theo thành phần kinh tế Agribank Hải Châu qua năm (2011 - 2013) Cơ cấu dư nợ theo thời gian, TSBĐ Agribank Hải Châu qua năm (2011 - 2013) Cơ cấu dư nợ theo nhóm nợ Agribank Hải Châu qua năm (2011 - 2013) Tình hình nợ xấu Agribank Hải Châu qua năm (2011 - 2013) Nợ xấu phân loại theo khách hàng, TSBĐ Agribank Hải Châu qua năm (2011 - 2013) Trang 40 44 45 47 48 48 Số lượng trình độ cán làm cơng tác kiểm tra, 2.7 KSNB Agribank Hải Châu qua năm (2011 - 56 2013) Số lượng hồ sơ tín dụng kiểm tra Phòng 2.8 giao dịch chi nhánh Hải Châu từ năm 2011- 61 2013 2.9 Kết chỉnh sửa, bổ sung tồn tại, sai sót qua kiểm tra chi nhánh trực thuộc Agribank Hải Châu 66 DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ Số hiệu Tên sơ đồ sơ đồ 2.1 2.2 3.1 3.2 Mơ hình tổ chức Agribank Hải Châu Trang 34 Cơ cấu tổ chức máy quản lý tín dụng Agribank Hải Châu Cơ cấu tổ chức máy quản lý tín dụng 38 75 Bộ máy kiểm sốt nội Trụ sở chính, Văn phịng đại diện Chi nhánh 79 MỞ ĐẦU Tính cấp thiết đề tài Cho đến nay, hoạt động kinh doanh ngân hàng, tín dụng nghiệp vụ đem lại doanh thu nhiều ngân hàng thương mại (NHTM) quy mơ hoạt động tín dụng chiếm phần lớn hoạt động NHTM Quy trình cho vay đòi hỏi kỹ thuật phức tạp; sản phẩm cho vay đa dạng; khách hàng (KH) vay vốn thuộc nhiều ngành loại hình doanh nghiệp khác nhau, điều kiện kinh doanh khơng đồng đều, trình độ phẩm chất đạo đức nhà quản trị không tương đồng ẩn chứa nhiều rủi ro Để ngăn ngừa rủi ro tổn thất xảy ra, q trình hoạt động kinh doanh trước hết ngân hàng phải có “sức đề kháng” mạnh Ngoài tra, kiểm tra, giám sát Ngân hàng nhà nước quan quản lý nhà nước, ngân hàng phải thiết lập hệ thống kiểm soát nội (KSNB) đầy đủ hoạt động hiệu Hoạt động tín dụng hoạt động chủ chốt, đem lại nguồn thu cho ngân hàng hoạt động tiềm ẩn nhiều rủi ro Chất lượng tín dụng khơng tốt quản lý tín dụng yếu nguyên nhân chủ yếu dẫn đến thất bại ngân hàng khủng hoảng ngân hàng giới Những học công tác KSNB yếu dẫn đến nhiều sai phạm NHTM thời gian gần đặt vấn đề tầm quan trọng công tác KSNB, vụ án lừa đảo 4.900 tỷ đồng Huỳnh Thị Huyền Như Vietinbank hay số sai phạm cán Công ty Cho thuê tài II (ALC II) Agribank… Nhận thức tầm quan trọng đó, tác giả định chọn đề tài: “Hồn thiện cơng tác kiểm sốt nội hoạt động tín dụng Ngân hàng Nơng nghiệp Phát triển nông thôn Việt Nam - Chi nhánh Hải Châu” làm luận văn thạc sỹ kinh tế 80 - Giai đoạn sau cho vay: CBTD cần thu thập thơng tin tình hình sử dụng vốn vay, tình hình thực dự án, phương án vay vốn, tình hình tài thơng qua báo cáo KH, xem xét thực tế tài sản bảo đảm có đánh giá sau kiểm tra tìm kiếm từ nguồn thơng tin khác * Kiểm tra, xác minh xử lý thông tin, đáp ứng kịp thời, phù hợp với yêu cầu KSNB hoạt động tín dụng: Trên sở thơng tin thu thập được, cần phân tích cẩn thận để có định xác, tránh để xảy rủi ro Định kỳ, CBTD cán thẩm định có trách nhiệm cập nhật kịp thời thông tin KH môi trường kinh doanh KH vừa để phục vụ cho công tác thẩm định đồng thời cung cấp cho phận có liên quan hoạt động tín dụng * Lưu trữ, bảo quản thông tin cách an tồn khoa học: Việc lưu trữ, bảo quản thơng tin giúp cho Chi nhánh có lượng thơng tin đầy đủ, kịp thời, giảm chi phí cơng tác thu thập xử lý thông tin KH vay vốn 3.3.3 Đổi quy trình kiểm tra sau cho vay * Đổi quy trình kiểm tra sau cho vay Dưới hình thức việc theo dõi khoản tín dụng cấp cần thiết Tại Chi nhánh, việc kiểm tra sau cho vay giao cho cán tín dụng cho vay thực hiện, không khách quan, thiếu hiệu Do đó, Chi nhánh cần có số đổi quy trình kiểm tra sau cho vay sau: - Đối với khoản vay lớn, sau cho vay, tối đa 30 ngày, cần phải cử cán khác kiểm tra - Tổ chức kiểm tra chéo định kỳ cán tín dụng với 81 - Chú trọng công tác tiếp cận, thu thập thông tin KH sau cho vay để nắm bắt kịp thời tình hình hoạt động KH, khả tài chính, trạng tài sản… đảm bảo KH sử dụng vốn vay mục đích, đồng thời có biện pháp kịp thời trường hợp phát KH sử dụng vốn sai mục đích, làm ăn thua lỗ có dấu hiệu tẩu tán tài sản… * Thường xuyên kiểm tra tài sản bảo đảm tiền vay Ngoài việc thực kiểm tra sau cho vay, cần lưu ý đến việc thường xuyên kiểm tra tài sản bảo đảm tiền vay Đây yêu cầu để hạn chế rủi ro hoạt động tín dụng phải xử lý tài sản để thu hồi nợ Có thể thực sau: - Đối với TSBĐ bất động sản, định kỳ hàng năm Chi nhánh vào Bảng giá đất Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành; kết hợp với tham khảo giá thị trường, có tính đến lợi thương mại để làm sở xác định giá trị TSBĐ Khi kiểm tra lại kết định giá, CBTD áp giá cho bất động sản sau đối chiếu với giấy tờ sở hữu, vị trí, diện tích Để xác định CBTD có kiểm tra thực tế tài sản, lần thẩm định cán trực tiếp thẩm định chủ sở hữu tài sản ký xác nhận thời gian nội dung thẩm định - Đối với TSBĐ động sản (máy móc, thiết bị, phương tiện vận tải…), cần quy định cán thẩm định phải chụp hình trạng, mơ tả tình trạng hoạt động tài sản thu thập chứng từ có liên quan Trong trường hợp Chi nhánh phát tài sản chấp, cầm cố sau có khác biệt so với mơ tả ban đầu, cán trực tiếp thẩm định phải chịu trách nhiệm có sai sót Cán thẩm định tài sản phải có trách nhiệm xác minh đầy đủ tính chất pháp lý người vay TSBĐ Trong trường hợp đặc biệt, cần tư vấn luật sư chuyên gia pháp lý 82 Khi cho vay cần dựa tài sản có độ an tồn cao, khơng nâng mức cho vay cao tất loại tài sản bảo đảm, tài sản dễ giảm sút giá trị, rủi ro khoản cao Giám đốc Chi nhánh cần quy định việc tái kiểm tra, đánh giá lại định kỳ TSBĐ quy định lại mức cho vay TSBĐ thấy cần thiết 3.3.4 Nâng cao vai trò kiểm tra, kiểm sốt nội hoạt động tín dụng * Cơ cấu lại mơ hình tổ chức Về cấu tổ chức hệ thống KTKSNB nay: Phòng Kiểm tra, KSNB phận Agribank Hải Châu, chịu quản lý đạo trực tiếp Ban lãnh đạo chi nhánh, chịu điều hành Ban Kiểm tra, KSNB mặt chuyên môn Mọi hoạt động tổ chức, đoàn thể quyền lợi gắn liền với Chi nhánh khơng đảm bảo nguyên tắc độc lập, ảnh hưởng đến hiệu cơng tác KSNB Vì vậy, để tạo tính độc lập đồng thời để nâng cao hiệu cơng tác KTKSNB nói chung KSNB hoạt động tín dụng nói riêng cần có thay đổi lại cấu tổ chức hệ thống kiểm tra, KSNB hệ thống Agribank để đảm bảo tính độc lập, khách quan cho hoạt động KSNB Áp dụng theo mơ hình Bộ phận kiểm tra, KSNB chuyên trách, lực lượng cán làm công tác kiểm tra, KSNB bố trí tập trung Phịng Kiểm tra, KSNB Văn phịng đại diện đóng khu vực, quyền lợi lương, thưởng chế độ tốn Văn phịng đại diện đảm bảo tính chun mơn hóa nghiệp vụ tính độc lập công việc 83 TỔNG GIÁM ĐỐC Ban Kiểm tra, KSNB Trụ sở Phịng Kiểm sốt nội Văn phịng đại diện Phịng Kiểm sốt nội Chi nhánh Sơ đồ 3.2 Bộ máy kiểm soát nội Trụ sở chính, Văn phịng đại diện Chi nhánh Ngoài ra, số lượng cán thực công tác KSNB định biên tối thiểu từ 05-07 cán phân cơng kiểm sốt địa bàn cụ thể Cần kết hợp với việc luân chuyển CBTD, kiểm tra viên định kỳ chi nhánh phụ thuộc Ưu điểm việc luân chuyển cán ngăn ngừa gian lận có kiểm sốt lẫn nhau, người làm trước người làm sau giúp phát khắc phục hậu gian lận * Hoàn thiện mơi trường pháp lý - Để cơng tác kiểm sốt nội hoạt động hiệu thông suốt cần phải có hành lang pháp lý hữu hiệu Bao gồm văn NHNN, Luật tổ chức tín dụng Agribank hướng dẫn thực hoạt động kiểm tra, KSNB Hiện nay, hệ thống văn pháp quy điều chỉnh hoạt động nhiều bất cập, chưa thống Cơ quan nhà nước cần xây dựng hành lang pháp lý thống nhất, làm sở chung cho NHTM làm thực - Riêng Agribank cần hồn thiện quy định quy trình cấp tín dụng, xử lý khoản vay hạn…với việc quy định rõ ràng quyền hạn, trách nhiệm người tham gia quy trình làm sở kiểm tra 84 * Tăng cường KSNB hoạt động tín dụng - Agribank Hải Châu cần phải kiểm tra thường xuyên hoạt động tín dụng chi nhánh Đây hoạt động chủ yếu, thường xuyên hoạt động kiểm tra, KSNB thực theo quy định Agribank - Công tác kiểm tra phải thực thường xuyên, tập trung vào KH có nợ xấu, kiểm tra ngành nghề tiềm ẩn nguy rủi ro để có biện pháp xử lý kịp thời - Định kỳ, phòng Kế hoạch kinh doanh phối hợp với phịng kiểm sốt thành lập đồn kiểm tra kiểm tra, kiểm soát phải bám vào nhiệm vụ kinh doanh ngành, chấp hành tuân thủ thể lệ, chế độ ngành Thơng qua phát sai trái với luật, chế nhằm giúp CBTD tiếp tục chấn chỉnh, củng cố tính pháp lý hồ sơ tín dụng, đồng thời xử lý CBTD vi phạm nguyên tắc, chế độ quy định nhằm nâng cao trách nhiệm người CBTD nói riêng cán ngân hàng nói chung 3.3.5 Hồn thiện phương pháp kiểm tra, ứng dụng công nghệ thông tin đẩy mạnh công tác sau kiểm tra * Kết hợp hiệu phương pháp kiểm tra chi tiết ứng dụng công nghệ thông tin qua phương pháp kiểm tra hệ thống Theo xu hướng NHTM KSNB chuyển từ phương pháp kiểm tra sang kiểm tra hệ thống, cách ngân hàng chi phí cho kiểm tra hơn, thời gian cơng sức bỏ mà hiệu cao nhiều so với kiểm toán quan trọng có nhìn tổng thể hoạt động Ngân hàng Từ ngân hàng đưa kết luận xác sai phạm trọng yếu kiến nghị cần thiết Phương pháp kiểm tra tín dụng NHNo chi nhánh chủ yếu kiểm tra chỗ theo định kỳ đột xuất để thu thập thơng tin, việc 85 lãng phí thời gian, tiền Cách thức phương pháp kiểm tra tín dụng chưa phù hợp với chương trình giao dịch IPCAS Do đó, để đảm bảo chức giám sát từ xa kiểm soát hoạt động tín dụng giao dịch hệ thống giao dịch hồ sơ, đáp ứng yêu cầu KSNB ngân hàng đại, đảm bảo tiết kiệm thời gian, chi phí, chất lượng cơng tác kiểm tra địi hỏi phải tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động KTKSNB tín dụng Với biện pháp cụ thể sau: - Đối với công tác giám sát hoạt động tín dụng: Thơng qua vấn tin giao dịch hệ thống IPCAS để kiểm tra, giám sát hoạt động tín dụng chi nhánh: Hiện nay, chưa có phần mềm tin học hỗ trợ cho kiểm tra, kiểm sốt chương trình giao dịch IPCAS tất cán kiểm tra, kiểm soát trang cấp user để truy cập vấn tin chương trình giao dịch IPCAS Cán kiểm tra, kiểm sốt ứng dụng vấn tin để giám sát hoạt động tín dụng từ xa, từ cảnh báo sớm khoản vay có vấn đề rủi ro tín dụng thơng qua việc theo dõi định kỳ tiêu hoạt động kinh doanh: + Tăng trưởng nguồn vốn so với kế hoạch, cấu nguồn vốn + Tăng trưởng dư nợ so với kế hoach, cấu dư nợ + Tỷ lệ sử dụng vốn so với nguồn vốn huy động + Tỷ lệ nợ xấu: phân theo nhóm: từ 1-3%, từ - %, từ 5-10%, 10% - Chỉnh sửa phương pháp kiểm tra tín dụng theo hướng: (1) Trên sở theo dõi định kỳ (hằng tuần/tháng), có diễn biến bất thường vượt mức tiêu kế hoạch, có tỷ lệ nợ xấu cao (trên 5%), số tuyệt đối nợ xấu tăng cao đề xuất lãnh đạo kế hoạch kiểm tra, xây dựng đề cương kiểm tra, định kiểm tra (2) Chuẩn bị số liệu trước thực kiểm tra: 86 - Xuất toàn liệu kê dư nợ exell - Sắp xếp liệu theo nhóm: cho vay doanh nghiệp, cho vay hộ sản xuất cá nhân, cho vay đời sống, cầm cố giấy tờ có giá - Đối với KH có nhiều khoản vay: xếp theo thời hạn cho vay: ngắn hạn, trung hạn, dài hạn - Lọc vay theo nhóm nợ, nợ xấu cao, nợ nhóm - Lọc vay có lãi chưa thu từ tháng trở lên (đối với cho vay ngắn hạn) lãi chưa thu từ 12 tháng trở lên (đối với cho vay trung hạn) Xác định vay hạn trả lãi (3) Xác định trọng tâm khoản cho vay cần kiểm tra: + Kiểm tra khoản vay thuộc nhóm nợ xấu + Kiểm tra hồ sơ khoản vay có lãi chưa thu cao + Kiểm tra theo quy mô dư nợ KH, khoản vay + Kiểm tra theo nội dung khoản vay + Kiểm tra theo hồ sơ cán tín dụng quản lý Ngồi ra, cần phải phối hợp phương pháp kiểm tra cách khoa học để vừa đảm bảo tính tổng quát tất hồ sơ tín dụng mà nhấn mạnh, tập trung vào điểm cần ý, điểm trọng yếu gây thiệt hại cho Ngân hàng (4) Trên sở xác định khoản cho vay cần kiểm tra, yêu cầu cung cấp hồ sơ thực kiểm tra * Cải tiến cách thức phương pháp kiểm tra tín dụng phù hợp với chương trình giao dịch IPCAS: - Về cách thức kiểm tra: Hoạt động KSNB phải bao trùm lên hoạt động kinh doanh ngân hàng, đồng thời có lưu ý đến quy mơ mức độ rủi ro hoạt động kinh doanh Vì vậy, cần xây dựng kế hoạch KSNB ngắn hạn dài hạn 87 Riêng nghiệp vụ tín dụng, hoạt động chứa đựng nhiều rủi ro đòi hỏi hoạt động KSNB phải định hướng vào rủi ro để ngăn ngừa, phát sớm Kế hoạch kiểm tra, kiểm soát mảng hoạt động tiết cụ thể không hàng năm mà phải mức độ hàng quý, hàng tháng Đặc biệt, việc kiểm tra hoạt động tín dụng khơng nên áp dụng với nghiệp vụ kinh tế phát sinh năm mà phải xem xét nghiệp vụ phát sinh trước Như vậy, KSNB phát kịp thời sai sót, gian lận hoạt động tín dụng đưa giải pháp ngăn chặn để hạn chế rủi ro thiệt hại Bên cạnh việc thực chương trình kiểm tra theo kế hoạch lập ra, phận KSNB phải có kiểm tra đột xuất bất thường để đơn vị kiểm tra đối phó với kế hoạch kiểm tra - Về phương pháp kiểm tra tín dụng: Đối với kiểm tra cần lên kế hoạch rõ ràng, hiệu quả, q trình kiểm tra cần tập trung vào: + Ngồi việc kiểm tra tính đầy đủ, hợp lệ hợp pháp hồ sơ cho vay, cần kết hợp với kiểm sốt dịng tiền KH đảm bảo việc sử dụng vốn vay mục đích cam kết theo HĐTD + Các kết luận, kiến nghị đoàn kiểm tra phải cụ thể theo dạng sai sót, KH để Chi nhánh kiểm tra sửa sai phân định trách nhiệm cá nhân có liên quan việc phê duyệt, quản lý giám sát khoản vay - Cần phải kiểm tra công tác sửa sai sau kiểm tra, đôn đốc chi nhánh kịp thời khắc phục khuyết điểm để hạn chế thiệt hại mức thấp 3.3.6 Nâng cao lực cho đội ngũ CBTD cán kiểm tra, KSNB * Nâng cao lực đội ngũ CBTD Đối với việc nâng cao lực cán tín dụng cần trọng 88 thực thông qua số giải pháp sau: - Thường xuyên tổ chức lớp tập huấn nghiệp vụ tín dụng, để nâng cao trình độ thẩm định - Tổ chức thi nghiệp vụ theo định kỳ, thảo luận vướng mắc công tác tín dụng, quy trình nghiệp vụ - Xây dựng chế độ đánh giá, khen thưởng, kỷ luật phù hợp, rõ ràng, minh bạch - Ban lãnh đạo phải gương mẫu, làm chuẩn mực để nhân viên noi theo - Rèn luyện phẩm chất đạo đức cho nhân viên, thái độ phục vụ tận tình, vui vẻ với KH, có tính tự lập, có tinh thần sáng tạo - Xây dựng sách tiền lương thỏa đáng, cơng - Hằng năm có kế hoạch luân chuyển vị trí làm việc địa bàn cơng tác cán nhằm hạn chế gian lận, thiếu trung thực sai phạm nghiệp vụ cán Chi nhánh trực thuộc * Nâng cao lực cho đội ngũ cán kiểm tra, KSNB Qua phân tích cấu tổ chức đội ngũ cán kiểm tra, kiểm sốt Chi nhánh cho thấy trình độ cán kiểm tra, kiểm soát bất cập nghiệp vụ tin học Điều phần ảnh hưởng tới chất lượng hiệu công việc phận KSNB Để thực phương pháp kiểm tra máy, phía cán kiểm tra, kiểm sốt phải có khả trình độ tin học đảm bảo đủ để làm chủ công nghệ, xử lý liệu máy Có luân chuyển cán nghiệp vụ cán kiểm tra, kiểm soát sau khoảng thời gian định nhằm phát huy tính sáng tạo, khắc phục lối mịn tư Ngồi giải pháp nội dung nâng cao chất lượng CBTD kết hợp thực giải pháp sau: - Phải xây dựng hệ thống tiêu chuẩn chuyên môn nghiệp vụ, đạo đức nghiệp vụ để làm sở cho cán kiểm tra làm việc 89 - Ngân hàng cần tạo điều kiện đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ cơng tác cho cán làm công tác kiểm tra nội - Bổ sung cán kiểm tra đủ số lượng có trình độ để giảm tải bớt áp lực cơng việc chi nhánh có 03 cán làm công tác kiểm tra 3.3.7 Thực nghiêm túc công tác sửa sai sau đợt kiểm tra nội bộ, tra Ngân hàng Nhà nước Để phát huy hiệu lực, hiệu tranh tra, kiểm tra, kiểm soát bảo đảm mục tiêu an toàn hoạt động ngân hàng cần tăng cường giám sát tra, đưa việc theo dõi, đôn đốc chỉnh sửa sau tra, kiểm tra-kiểm soát việc xử lý sau tra, kiểm tra-kiểm soát nhiệm vụ trọng tâm việc thực chương trình cơng tác Từng phận Chi nhánh có liên quan phải thành lập tổ chuyên trách giám sát trình chỉnh sửa thực kiến nghị sau tra, kiểm tra-kiểm soát, đồng thời cán có trách nhiệm liên quan việc chỉnh sửa hoàn thiện kiến nghị Đoàn kiểm tra nội quan bên ngồi, NHNN 3.3.8 Hệ thống hóa văn bản, chế sách tín dụng thành tài liệu cẩm nang cho cán tín dụng Hiện hệ thống văn chế độ quy định hoạt động tín dụng nhiều văn pháp quy lẫn văn nội Bởi lẽ hoạt động tín dụng nhạy cảm với kinh tế, quy định pháp luật phải sửa đổi bổ sung để phù hợp với phát triển kinh tế, với chủ trương sách thời kỳ Do quy định quy chế nội phải chỉnh sửa theo Dẫn đến việc cập nhật nắm bắt tính hiệu lực văn chế độ hành vấn đề Trong đó, sách, quy chế lại khơng hệ thống hóa cách khoa học: dễ tìm 90 kiếm, dễ tra cứu, dễ hiểu nên qua đợt kiểm tra phát nhiều trường hợp cán tín dụng khơng cập nhật nắm vững chế sách tín dụng q trình thẩm định, giải cho vay Hoặc số cán kiểm tra chuyên trách không nắm vững chế độ thực kiểm tra nên bỏ sót lỗi Để khắc phục tình trạng cần phải thường xun rà sốt hệ thống hóa văn chế độ nghiệp vụ thiết lập chương trình phần mềm quản lý cách đầy đủ, khoa học, dễ tìm kiếm, dễ tra cứu tính hiệu lực Đó cơng cụ, kim nam cho cán nghiệp vụ cán kiểm tra dễ dàng tham chiếu thực công việc 91 KẾT LUẬN CHƯƠNG Trên sở phân tích đánh giá thực trạng KSNB hoạt động tín dụng Agribank Hải Châu, qua đưa đánh giá tồn KSNB hoạt động tín dụng Từ thực trạng kết hợp với sở lý luận KSNB hoạt động tín dụng, chương tác giả đưa số giải pháp xây dựng cấu tín dụng hợp lý, phân tán rủi ro tín dụng để nâng cao chất lượng hoạt động tín dụng; số giải pháp cấu lại mơ hình tổ chức, hoàn thiện cách thức phương pháp kiểm tra tín dụng phù hợp với chương trình giao dịch IPCAS, nâng cao lực đội ngũ cán KSNB Đồng thời đề xuất số kiến nghị Agribank nhằm hồn thiện mơ hình tổ chức đổi hoạt động KSNB, đào tạo xây dựng phần mềm ứng dụng hỗ trợ cho công tác kiểm tra, kiểm sốt chương trình giao dịch IPCAS để phù hợp với mục tiêu hồn thiện cơng tác KSNB, nâng cao hiệu hoạt động tín dụng Agribank Hải Châu 92 KẾT LUẬN Trong năm qua, Agribank Hải Châu trải qua nhiều khó khăn tình hình kinh tế xã hội biến động phức tạp, lạm phát tăng, giá nguyên liệu tăng, giá vàng biến động mạnh, tỷ giá ngoại tệ không ổn định….khiến doanh nghiệp KH ngân hàng gặp nhiều khó khăn Vì vậy, hoạt động tín dụng có rủi ro cao nguy rủi ro lại cao Agribank Hải Châu đồng hành, sát cánh với KH với phương châm “Mang phồn thịnh đến khách hàng” cung cấp vốn cho doanh nghiệp cá nhân, hộ sản xuất phát triển ổn định trước tình hình khó khăn Với mục đích nghiên cứu hệ thống KSNB hoạt động tín dụng ngân hàng, để tìm hiểu ngân hàng kiểm soát hoạt động giảm thiểu rủi ro nào, đồng thời tìm biện pháp giúp ngân hàng nâng cao chất lượng hệ thống KSNB Về bản, luận văn tập trung hoàn thành số vấn đề sau: - Hệ thống lý luận hệ thống KSNB, hoạt động kiểm sốt nội tín dụng ngân hàng vấn đề liên quan - Phân tích hoạt động kinh doanh, tìm hiểu thực trạng phân tích tình hình tín dụng Agribank Hải Châu qua năm 2011 - 2013 - Tìm hiểu đánh giá thực trạng cơng tác KSNB hoạt động tín dụng Agribank Hải Châu qua năm 2011 - 2013 - Đưa số biện pháp để hoàn thiện nhằm nâng cao hiệu KSNB hoạt động tín dụng Agribank Hải Châu Tuy nhiên điều kiện thời gian đặc thù công việc nên khả tiếp cận số liệu thực tế, sâu vào luận văn cịn hạn chế khơng tránh khỏi thiếu sót Rất mong góp ý thầy để luận văn hoàn chỉnh DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO [1] Bộ Tài (2001), Chuẩn mực kiểm toán, Chuẩn mực số 400 ban hành theo Quyết định số 143/2001/QĐ-BTC ngày 21 tháng 12 năm 2001 Bộ trưởng BTC hiệu lực thi hành ngày 01/01/2011 [2] TS Hồ Diệu (2000), Tín dụng ngân hàng, NXB Thống kê, Hà Nội [3] Nguyễn Minh Kiều, Nghiệp vụ ngân hàng thương mại (2009), NXB Thống kê [4] Nguyễn Thị Phương Linh (2010), Tăng cường kiểm sốt tín dụng ngân hàng Nông nghiệp & Phát triển nông thôn Đà Nẵng, Luận văn thạc sĩ Quản trị kinh doanh, Chuyên ngành Kế toán, Đại học Đà Nẵng [5] Phạm Thị Trà My (2011),Tăng cường kiểm sốt nội hoạt động tín dụng ngân hàng thương mại cổ phần Quân Đội – Chi nhánh Đà Nẵng, Luận văn thạc sĩ Quản trị kinh doanh, Chuyên ngành Kế toán, Đại học Đà Nẵng [6] Nguyễn Thị Bích Ngọc (2011), Kiểm sốt nội hoạt động tín dụng ngân hàng Nơng nghiệp & Phát triển nông thôn thành phố Đà Nẵng, Luận văn thạc sĩ Quản trị kinh doanh, Chuyên ngành Kế tốn, Đại học Đà Nẵng [7] Ngân hàng nơng nghiệp phát triển nông thôn Việt Nam (2010), Quyết định số 666/QĐ-HĐQT-TDHo, ngày 15 tháng 06 năm 2010: Quy định cho vay khách hàng hệ thống [8] Ngân hàng nông nghiệp phát triển nông thôn Việt Nam (2011), Quy định hệ thống kiểm soát kiểm toán nội TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngồi ban hành kèm theo Thơng tư số 44/2011/TT-NHNN ngày 29 tháng 12 năm 2011 Thống đốc NHNN Việt Nam [9] Quốc hội (2010), Luật tổ chức tín dụng, số 47/2010/QH12 [10] Sổ tay tín dụng NHNo&PTNT Việt Nam [11] PGS TS Nguyễn Đình Tự, TS Tô Ánh Dương, TS Tô Kim Ngọc, THS Nguyễn Thị Minh Huệ, TS Nguyễn Đình Trung, TS Ngơ Chung, Thanh tra, giám sát, kiểm soát, kiểm toán ngân hàng (2008), Nhà xuất niên [12] Trường Đại học Kinh Tế TP Hồ Chí Minh (2009), Kiểm sốt nội bộ, NXB Phương Đông ... NỘI BỘ HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG NƠNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM - CHI NHÁNH HẢI CHÂU Chuyên ngành: Tài – Ngân Hàng Mã số: 60.34.20 LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN TRỊ KINH DOANH Người... TẠI NGÂN HÀNG NƠNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM - CHI NHÁNH HẢI CHÂU 35 2.1 TỔNG QUAN VỀ NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM - CHI NHÁNH HẢI CHÂU (AGRIBANK HẢI CHÂU)... sốt nội hoạt động tín dụng Ngân hàng Nông nghiệp Phát triển nông thôn Việt Nam - Chi nhánh Hải Châu? ?? làm luận văn thạc sỹ kinh tế 2 Mục tiêu nghiên cứu - Hệ thống sở lý luận KSNB hoạt động tín