Luận văn tốt nghiệp Học viện Tài Chính LỜI MỞ ĐẦU Tính cấp thiết đề tài Những năm gần kinh tế giới có nhiều biến động lớn cộng với xu hƣớng cổ phần hóa doanh nghiệp, tạo thị trƣờng chứng khốn sơi động Nhu cầu tất yếu cần thiết tính minh bạch Báo cáo tài đƣợc trọng quan tâm hơn, địi hỏi dịch vụ kiểm tốn gia tăng chất lƣợng lẫn số lƣợng Kinh tế phát triển, lƣợng thông tin kinh tế nhiều ngày phức tạp, chứa đựng nhiều rủi ro, sai lệch thiếu tin cậy Kiểm toán đời phát triển tất yếu khách quan nhằm cung cấp thông tin trung thực đáng tin cậy cho đối tƣợng quan tâm đến thông tin thị trƣờng Trong hoạt động Kiểm tốn Kiểm tốn báo cáo tài chiếm tỷ trọng lớn Tiến hành kiểm tốn Báo cáo tài giúp cho kiểm tốn viên cơng ty kiểm tốn xem xét tính trung thực, hợp lý khía cạnh trọng yếu thơng tin Báo cáo tài để từ đƣa báo cáo kiểm tốn thích hợp, mặt khác cịn giúp cho đơn vị đƣợc kiểm tốn nâng cao đƣợc chất lƣợng thơng tin tài Báo cáo tài đƣợc cấu thành từ nhiều phận thơng tin kế tốn chính, để kiểm tốn Báo cáo tài ta phải tiến hành kiểm tốn từ phận cấu thành Trong tiêu tài chính, doanh thu đƣợc coi tiêu đặc biệt quan trọng, ln có ảnh hƣởng khơng nhỏ tới tiêu khác Bảng cân đối kế toán Báo cáo kết hoạt động kinh doanh nhƣ: Lợi nhuận sau thuế chƣa phân phối, chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp hành, thuế khoản phải nộp nhà nƣớc Doanh thu tảng để chủ doanh nghiệp, ngƣời có lợi ích gắn liền với doanh Sinh viên: Nguyễn Thị Giang Lớp: K45/22.02 Luận văn tốt nghiệp Học viện Tài Chính nghiệp, đối tƣợng quan tâm khác tập trung vào xem xét để đánh giá tình hình hoạt động kinh doanh doanh nghiệp nhằm đƣa định xác Khi thực kiểm tốn Báo cáo tài doanh thu ln đƣợc coi khoản mục trọng yếu Xuất phát từ vai trị quan trọng kiểm tốn doanh thu kiểm tốn Báo cáo tài chính, em sâu tìm hiểu lý luận đƣợc thực tế Cơng ty TNHH Kiểm tốn Asean, từ em lựa chọn đề tài: “Hồn thiện quy trình phương pháp Kiểm toán khoản mục doanh thu bán hàng cung cấp dịch vụ kiểm toán Báo cáo tài Cơng ty TNHH Kiểm tốn Asean thực hiện” làm đề tài viết luận văn tốt nghiệp cho Mục đích nghiên cứu đề tài Mục đích nghiên cứu đề tài nhằm tiếp cận lý luận Kiểm toán khoản mục doanh thu bán hàng cung cấp dịch vụ, mô tả thực tế q trình kiểm tốn doanh thu bán hàng cung cấp dịch vụ khách hàng công ty TNHH Kiểm tốn Asean thực Từ rút học kinh nghiệm đƣa số giải pháp nhằm hồn thiện cơng tác kiểm tốn khoản mục doanh thu bán hàng cung cấp dịch vụ kiểm tốn Báo cáo tài Cơng ty TNHH Kiểm toán Asean Đối tượng phạm vi nghiên cứu đề tài Đối tƣợng nghiên cứu đề tài lý luận Kiểm toán khoản mục Doanh thu Kiểm tốn Báo cáo tài việc xem xét thực tiễn cơng tác Kiểm tốn khoản mục doanh thu cơng ty TNHH Kiểm tốn Asean Phạm vi nghiên cứu đề tài bao gồm file tài liệu, chƣơng trình kiểm tốn, hồ sơ kiểm tốn Báo cáo tài Cơng ty TNHH Kiểm tốn Asean, kết hợp với việc tìm tịi quan sát qua q trình kiểm tốn thực tế khách hàng A Sinh viên: Nguyễn Thị Giang 10 Lớp: K45/22.02 Luận văn tốt nghiệp Học viện Tài Chính Phương pháp nghiên cứu đề tài - Đề tài nghiên cứu phƣơng pháp nhƣ: - Phƣơng pháp vật chứng; - Phƣơng pháp vật lịch sử; - Phƣơng pháp tổng hợp; - Phƣơng pháp so sánh; - Phƣơng pháp khảo sát thực tiễn; … - Nội dung kết cấu đề tài Ngoài phần mở đầu kết luận, luận văn em có bố cục nhƣ sau: Chương 1: Lý luận chung Doanh thu Kiểm toán khoản mục Doanh thu Kiểm tốn Báo cáo tài Chương 2: Thực trạng kiểm tốn khoản mục Doanh thu quy trình Kiểm tốn Báo cáo tài cơng ty TNHH Kiểm tốn Asean thực Chương 3: Một số nhận xét kiến nghị nhằm hồn thiện quy trình kiểm tốn khoản mục Doanh thu Kiểm tốn Báo cáo tài cơng ty TNHH Kiểm tốn Asean thực Em xin chân thành cảm ơn giúp đỡ hƣớng dẫn nhiệt tình Tiến sĩ Phạm Tiến Hƣng Em gửi lời cảm ơn chân thành đến Ban Giám Đốc Cơng ty TNHH Kiểm tốn Asean anh chị Kiểm tốn viên cơng ty giúp đỡ em hoàn thành tốt luận văn Sinh viên Nguyễn Thị Giang Sinh viên: Nguyễn Thị Giang 11 Lớp: K45/22.02 Luận văn tốt nghiệp Học viện Tài Chính CHƢƠNG LÝ LUẬN CHUNG VỀ DOANH THU VÀ KIỂM TOÁN KHOẢN MỤC DOANH THU BÁN HÀNG VÀ CUNG CẤP DỊCH VỤ TRONG KIỂM TỐN BÁO CÁO TÀI CHÍNH 1.1 NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN CỦA DOANH THU 1.1.1 Đặc điểm Doanh thu 1.1.1.1 Khái niệm phân loại Doanh thu Theo chuẩn mực kế toán Việt Nam số 14 “ Doanh thu thu nhập khác’’ thì: “Doanh thu tổng giá trị lợi ích kinh tế doanh nghiệp thu đƣợc kỳ kế toán, phát sinh từ hoạt động sản xuất, kinh doanh thông thƣờng doanh nghiệp, góp phần làm tăng vốn chủ sở hữu” Doanh thu doanh nghiệp bao gồm: - Doanh thu bán hàng; - Doanh thu cung cấp dịch vụ; - Doanh thu hoạt động tài chính; - Ngồi khoản thu nhập khác Doanh thu từ hoạt động bán hàng: Doanh thu bán sản phẩm doanh nghiệp sản xuất bán hàng hóa mua vào Doanh thu cung cấp dịch vụ: Doanh thu thực công việc thỏa thuận theo hợp đồng nhiều kỳ kế toán Doanh thu hoạt động tài chính: Doanh thu phát sinh từ hoạt động tài kinh doanh vốn kỳ kế toán, bao gồm:  Tiền lãi: lãi tiền gửi ngân hàng, lãi cho vay, lãi trả góp, lãi đầu tƣ trái phiếu, tín phiếu, lãi bán hàng trả chậm, trả góp  Lãi bán, chuyển nhƣợng cơng cụ tài chính, đầu tƣ liên doanh vào sở liên doanh đồng kiểm soát, đầu tƣ liên kết, đầu tƣ vào công ty Sinh viên: Nguyễn Thị Giang 12 Lớp: K45/22.02 Luận văn tốt nghiệp Học viện Tài Chính  Cổ tức, lợi nhuận đƣợc chia  Chênh lệch lãi mua bán ngoại tệ, khoản lãi chênh lệch tỷ giá ngoại tệ  Chiết khấu toán đƣợc hƣởng mua vật tƣ, hàng hoá, dịch vụ, tài sản cố định  Thu nhập khác liên quan đến hoạt động tài Các khoản thu nhập khác: khoản thu từ hoạt động khơng thƣờng xun, ngồi hoạt động tạo doanh thu, bao gồm:  Thu nhập từ nhƣợng bán lý tài sản;  Thu từ phạt khách hàng vi phạm hợp đồng kinh tế;  Thu tiền bảo hiểm đƣợc bồi thƣờng;  Thu từ khoản nợ khó địi xử lý xố sổ tính vào chi phí kì trƣớc;  Các khoản thuế đƣợc miễn giảm trừ thuế thu nhập doanh nghiệp;  Các khoản tiền thƣởng, quà biếu, quà tặng Việc phân loại Doanh thu giúp cho việc xác định Doanh thu loại đƣợc tính tốn tổng hợp cách xác Dựa mục tiêu xác định cơng thức tính tốn Doanh thu cần đƣợc thực theo quy chuẩn định Theo định số 149/2001/QĐ - BTC ngày 31/12/2001 Bộ Tài Chính việc ban hành cơng bố bốn chuẩn mực kế tốn Việt Nam ( đợt 1) Thông tƣ số 89/2002/TT – BTC ngày 09/10/2002 Bộ Tài Chính hƣớng dẫn thi hành Chuẩn mực kế toán Việt Nam ( đợt 1), Doanh thu đƣợc xác định theo giá trị hợp lý khoản thu thu đƣợc 1.1.1.2 Xác định Doanh thu Theo chuẩn mực kế toán Việt Nam số 14 “Doanh thu thu nhập khác” việc xác định Doanh thu phải tuân theo quy định sau:  Doanh thu đƣợc xác định theo giá trị hợp lý khoản thu thu đƣợc Sinh viên: Nguyễn Thị Giang 13 Lớp: K45/22.02 Luận văn tốt nghiệp Học viện Tài Chính  Doanh thu phát sinh từ giao dịch đƣợc xác định thỏa thuận doanh nghiệp với bên mua bên sử dụng tài sản Nó đƣợc xác định giá trị hợp lý khoản thu đƣợc thu đƣợc sau trừ khoản chiết khấu thƣơng mại, giảm giá hàng bán giá trị hàng bán bị trả lại  Đối với khoản tiền tƣơng đƣơng tiền khơng đƣợc nhận Doanh thu đƣợc xét quy đổi giá trị danh nghĩa khoản thu đƣợc theo tỉ lệ lãi suất hành, giá trị thực tế thời điểm ghi nhận doanh thu nhỏ giá trị danh nghĩa thu đƣợc tƣơng lai  Khi hàng hoá dịch vụ đƣợc trao đổi để lấy hàng hóa dịch vụ tƣơng tự chất giá trị việc trao đổi khơng đƣợc coi giao dịch tạo Doanh thu không đƣợc ghi nhận Doanh thu Khi hàng hóa dịch vụ đƣợc trao đổi để lấy hàng hóa dịch vụ khác khơng tƣơng tự việc trao đổi đƣợc coi giao dịch tạo Doanh thu Trƣờng hợp Doanh thu đƣợc xác định giá trị hợp lý hàng hóa dịch vụ nhận về, sau điều chỉnh khoản tiền tƣơng đƣơng tiền trả thêm thu thêm Khi không xác định đƣợc giá trị hợp lý hàng hóa dịch vụ nhận Doanh thu đƣợc xác định giá trị hợp lý hàng hóa dịch vụ đem trao đổi sau điều chỉnh khoản tiền tƣơng đƣơng tiền trả thêm thu thêm 1.1.1.3 Nguyên tắc ghi nhận Doanh thu bán hàng cung cấp dịch vụ 1) Doanh thu đƣợc ghi nhận thoả mãn đồng thời tất điều kiện ghi nhận Doanh thu: * Đối với Doanh thu bán hàng, Doanh thu đƣợc ghi nhận thoả mãn đồng thời điều kiện: Sinh viên: Nguyễn Thị Giang 14 Lớp: K45/22.02 Luận văn tốt nghiệp Học viện Tài Chính - Doanh nghiệp chuyển giao phần lớn rủi ro lợi ích gắn liền với quyền sở hữu sản phẩm hàng hoá cho ngƣời mua; - Doanh nghiệp khơng cịn nắm giữ quyền quản lý hàng hoá nhƣ ngƣời sở hữu hàng hoá quyền kiểm soát hàng hoá; - Doanh thu đƣợc xác định tƣơng đối chắn; - Doanh nghiệp thu đƣợc thu đƣợc lợi ích kinh tế từ giao dịch bán hàng; - Xác định đƣợc chi phí liên quan đến giao dịch bán hàng * Đối với Doanh thu cung cấp dịch vụ, Doanh thu đƣợc ghi nhận kết giao dịch đƣợc xác định cách đáng tin cậy.Trƣờng hợp giao dịch cung cấp dịch vụ liên quan đến nhiều kỳ doanh thu đƣợc ghi nhận kỳ theo kết phần công việc hoàn thành vào ngày lập Bảng cân đối kế tốn kì Kết giao dịch cung cấp dịch vụ đƣợc xác định thoả mãn đồng thời điều kiện sau:  Doanh thu đƣợc xác định tƣơng đối chắn;  Có khả thu đƣợc lợi ích kinh tế từ giao dịch cung cấp dịch vụ đó;  Xác định đƣợc phần cơng việc hoàn thành vào ngày lập Bảng cân đối kế tốn;  Xác định đƣợc chi phí phát sinh cho giao dịch chi phí để hồn thành giao dịch cung cấp dịch vụ 2) Doanh thu chi phí liên quan đến giao dịch phải đƣợc ghi nhận đồng thời theo nguyên tắc phù hợp theo năm tài 3) Trƣờng hợp hàng hoá, dịch vụ trao đổi lấy hàng hoá dịch vụ tƣơng tự chất khơng đƣợc ghi nhận Doanh thu 4) Phải theo dõi chi tiết loại Doanh thu, Doanh thu mặt hàng, ngành hàng, sản phẩm, Theo dõi chi tiết khoản giảm trừ Doanh thu, để xác định Doanh thu loại Doanh thu, chi tiết mặt Sinh viên: Nguyễn Thị Giang 15 Lớp: K45/22.02 Luận văn tốt nghiệp Học viện Tài Chính hàng, sản phẩm, để phục vụ cho cung cấp thơng tin kế tốn, để quản trị doanh nghiệp để lập Báo cáo tài 1.1.1.4 Chứng từ kế toán tài khoản kế toán sử dụng ghi nhận Doanh thu * Chứng từ kế toán đƣợc sử dụng để kế toán Doanh thu khoản giảm trừ Doanh thu bao gồm: - Hoá đơn GTGT (mẫu 01- GTKT- 3LL) - Hoá đơn bán hàng thông thƣờng (mẫu 02- GTTT- 3LL) - Bảng toán hàng đại lý, ký gửi (mẫu 01- BH) - Thẻ quầy hàng (mẫu 02- BH) - Các chứng từ toán (Phiếu thu, séc chuyển khoản, séc tốn,uỷ nhiệm thu, giấy báo có ngân hàng, bảng kê ngân hàng, ) - Chứng từ liên quan khác nhƣ phiếu nhập kho hàng trả lại Sơ đồ 1.1: Luân chuyển chứng từ trình bán hàng: Khách hàng Phòng kinh doanh Thủ trƣởng (hoặc KTT) Phòng kinh doanh Thủ kho Phịng kinh doanh Phịng kế tốn Lƣu trữ bảo quản chứng từ Nhu cầu mua hàng Đơn đặt hàng phiếu tiêu thụ Phê chuẩn phƣơng thức tiêu thụ Lập hóa đơn bán hàng, phiếu xuất kho Xuất kho Vận chuyển hàng hóa Lập chứng từ vận chuyển Ghi sổ kế toán lập báo cáo hàng kỳ * Sổ sách kế toán sử dụng Kết hợp chứng từ, doanh nghiệp sử dụng hệ thống sổ sách kế toán để phục vụ cho việc hạch toán Tùy thuộc vào lựa chọn Doanh Sinh viên: Nguyễn Thị Giang 16 Lớp: K45/22.02 Luận văn tốt nghiệp Học viện Tài Chính nghiệp mà có sổ sách phù hợp Theo quy định chế độ sổ sách kế tốn Bộ tài ban hành, doanh nghiệp thực sổ kế toán sau đây: - Sổ kế toán tổng hợp - Sổ kế toán chi tiết * Tài khoản kế toán sử dụng hạch toán doanh thu (theo QĐ 15/2006BTC) TK 511- Doanh thu bán hàng cung cấp dịch vụ TK 512- Doanh thu nội TK 515- Doanh thu hoạt động tài TK 521- Chiết khấu thƣơng mại TK 531- Hàng bán bị trả lại TK 532- Giảm giá hàng bán TK 3331- Thuế GTGT phải nộp TK 3387- Doanh thu chƣa thực Và tài khoản liên quan khác 1.1.1.5 Các thủ tục Kiểm soát nội Doanh thu bán hàng cung cấp dịch vụ Hoạt động Kiểm soát nội Doanh thu bán hàng bao gồm kiểm sốt q trình xử lý đơn đặt hàng ngƣời mua, kiểm soát trình chuyển giao hàng hóa, kiểm sốt q trình xử lý ghi sổ Doanh thu, khoản giảm trừ Doanh thu bán hàng cung cấp dịch vụ phát sinh… Sinh viên: Nguyễn Thị Giang 17 Lớp: K45/22.02 Luận văn tốt nghiệp Học viện Tài Chính Bảng 1.1: Các thủ tục Kiểm soát nội chủ yếu khoản mục Doanh thu bán hàng cung cấp dịch vụ Mục tiêu KSNB Nội dung thể thức thủ tục Kiểm soát Đảm bảo cho Quy định kiểm tra việc thực quy định về: Doanh thu đƣợc - Đánh số chứng từ, hợp đồng thƣơng mại; Tính liên ghi nhận có hợp lý tục Hóa đơn bán hàng - Nội dung trách nhiệm phê chuẩn bán hàng - Có chứng từ chứng minh cho nghiệp vụ bán hàng ( phiếu xuất kho, vận chuyển… ) Đảm bảo cho khoản Doanh thu - Doanh thu bán chịu phải đƣợc phê chuẩn phù hợp với bán hàng đƣợc sách bán hàng cơng ty Thủ tục Kiểm soát: phê chuẩn xem hồ sơ gốc khách hàng để xác định đắn Đảm bảo tính Cơ sở dùng để tính Doanh thu phải đảm bảo đắn, toán, đánh giá hợp lý Các thủ tục Kiểm soát là: đắn, hợp lý - Kiểm tra số liệu hóa đơn với số liệu sổ xuất Doanh thu hàng, giao hàng - Kiểm tra việc quy đổi tỷ giá ngoại tệ ( với Doanh thu ngoại tệ ) đơn giá xuất kho hàng bán Đảm bảo việc Việc phân loại ghi sổ có đảm bảo theo nhóm hàng, phân loại hạch theo phƣơng thức bán hàng ( thể qua hạch toán toán đắn ban đầu ghi sổ kế toán) Thủ tục Kiểm soát: nghiệp vụ bán - Kiểm tra nội dung ghi chép hóa đơn bán hàng hàng - Kiểm tra sơ đồ hạch tốn có đảm bảo tài khoản, Sinh viên: Nguyễn Thị Giang 18 Lớp: K45/22.02 Luận văn tốt nghiệp Học viện Tài Chính xuất kinh doanh khách hàng hay hiểu biết lĩnh vực kinh doanh khách hàng đƣợc Kiểm toán viên nắm rõ Qua việc trao đổi, Kiểm tốn viên cịn hiểu đƣợc nhu cầu mong muốn khách hàng, từ có đƣợc biện pháp cần thiết nhằm tối đa hoá dịch vụ cung cấp cho khách hàng nhƣ mang lại lợi ích nhiều cho cơng ty Khi tiến hành đánh giá hệ thống kiểm soát nội bộ, Kiểm toán viên vấn trực tiếp cá nhân có liên quan đến nghiệp vụ doanh thu bảng câu hỏi có sẵn giúp Kiểm tốn viên nhanh chóng thực Ngồi cịn tiếp xúc với ban lãnh đạo, ban Kiểm soát, xem xét trực tiếp việc lƣu chứng từ kế tốn… nên có đƣợc đánh giá hiệu hệ thống kiểm soát nội xác Cơng ty xây dựng quy trình kiểm tốn mẫu cụ thể giúp cho nhóm kiểm tốn thực cơng việc cách trình tự khoa học, mang lại hiệu cao,rút ngắn thời gian kiểm toán Kế hoạch kiểm toán đƣợc lập chi tiết cho kiểm toán giúp cho việc phân công công việc đƣợc dễ dàng, tránh chồng chéo đồng thời đảm bảo đƣợc bao qt trƣởng nhóm đến q trình làm việc thành viên nhóm 3.1.1.2 Giai đoạn thực Kiểm tốn Dựa chƣơng trình kiểm tốn đƣợc xây dựng sẵn, thủ tục kiểm toán đƣợc thực tƣơng đối đầy đủ chặt chẽ Tùy vào trƣờng hợp cụ thể kiểm toán, Kiểm toán viên linh hoạt việc cân nhắc lựa chọn thủ tục kiểm toán chƣơng trình kiểm tốn mẫu doanh thu để áp dụng - Khi tiến hành thủ tục khảo sát kiểm soát: Thủ tục đƣợc công ty thực thông tin đánh giá ban đầu hệ thống kiểm soát nội đƣợc Kiểm toán viên đánh giá tốt Kiểm tốn viên cơng ty tiến Sinh viên: Nguyễn Thị Giang 102 Lớp: K45/22.02 Luận văn tốt nghiệp Học viện Tài Chính hành nhiều phƣơng pháp nhƣ vấn ngƣời có liên quan, thu thập thêm thông tin từ bên thứ ba nhƣ khách hàng cơng ty, báo đài… nên có đƣợc đánh giá đầy đủ xác - Đối với thủ tục kiểm tra chi tiết: thủ tục kiểm tra chi tiết thƣờng nhiều thời gian nhƣng Kiểm toán viên không bỏ qua thủ tục Khâu kiểm tra chứng từ gốc đƣợc coi trọng, số lƣợng mẫu đƣợc chọn lớn chí kiểm tra tồn khoản mục có số lƣợng nghiệp vụ phát sinh khơng nhiều Cơng ty giảm bớt thủ tục nhƣ hệ thống kiểm soát nội đƣợc đánh giá hoạt động có hiệu Đồng thời tiến hành kiểm tra chi tiết doanh thu, Kiểm toán viên thực kiểm tra việc phê chuẩn, tính kỳ, việc đánh giá phân loại đắn doanh thu Mọi dấu hiệu nghi ngờ đƣợc Kiểm tốn viên kiểm tra tìm chứng chứng minh giải tỏa nghi ngờ Sau kiểm tra phát sai sót, Kiểm tốn viên thận trọng tìm hiểu ngun nhân, cân nhắc tính trọng yếu, xác định mức độ ảnh hƣởng chúng tới khoản mục khác báo cáo kết kinh doanh bảng cân đối kế toán trƣớc đƣa bút toán điều chỉnh Điều chứng tỏ Kiểm toán viên công ty Asean thận trọng công việc Việc Kiểm tốn khoản mục Doanh thu ln đƣợc kết hợp với việc Kiểm tốn khoản mục khác Khi có vấn đề liên quan, Kiểm tốn viên ln có trao đổi hỗ trợ với nhằm đạt đƣợc hiệu Kiểm tốn cao Trong q trình thực kiểm toán, tài liệu Asean thu thập đƣợc nhƣ giấy tờ làm việc Kiểm toán viên đƣợc đánh số tham chiếu cách có hệ thống Cách đánh số tham chiếu khoa học giúp cho Kiểm tốn viên cần dễ dàng soát xét nghiên cứu file kiểm toán Sinh viên: Nguyễn Thị Giang 103 Lớp: K45/22.02 Luận văn tốt nghiệp Học viện Tài Chính 3.1.1.3 Giai đoạn kết thúc Kiểm tốn Sau hồn thành tất thủ tục Kiểm tốn Kiểm tốn viên ln thực sốt xét lại tồn cơng việc thực giai đoạn trƣớc để đảm bảo Kiểm toán viên thực đầy đủ thủ tục cần thiết cho kiểm toán đảm bảo mặt chất lƣợng cho kiểm tốn Cơng ty xây dựng hệ thống kiểm soát chất lƣợng Kiểm toán cách quy củ, có phân cơng phân nhiệm rõ ràng chi tiết Việc kiểm soát chất lƣợng đƣợc thực trƣớc, sau Kiểm toán Trƣớc phát hành báo cáo Kiểm tốn thức, cơng ty ln phát hành dự thảo Báo cáo Kiểm tốn cho khách hàng để khách hàng xem xét, thấy có vấn đề chƣa rõ cịn thắc mắc, Kiểm toán viên với khách hàng thảo luận để thống vấn đề Báo cáo Kiểm toán công ty đƣợc phát hành kèm thƣ quản lý, nêu rõ kiến nghị Kiểm tốn viên nhằm giúp cho đơn vị khách hàng hoàn thiện hệ thống kế toán hệ thống Kiểm soát nội Ngồi cơng ty Asean thực xem xét kiện xảy sau ngày kết thúc niên độ để đánh giá mức độ ảnh hƣởng kiện tới q trình thực kiểm toán đơn vị khách hàng kiện ảnh hƣởng trọng yếu đến kết Kiểm tốn Kiểm tốn viên đua cách xử lý phù hợp 3.1.2 Nhƣợc điểm 3.1.2.1 Giai đoạn lập kế hoạch Kiểm toán Mặc dù giai đoạn này, Kiểm tốn viên ý nhƣng khơng tránh khỏi số hạn chế nhƣ : + Đánh giá trọng yếu rủi ro trình kiểm toán Việc đánh giá trọng yếu rủi ro quan trọng, có liên quan trực tiếp đến khối lƣợng cơng việc mà Kiểm tốn viên cần làm ý kiến kết luận cuối khoản Sinh viên: Nguyễn Thị Giang 104 Lớp: K45/22.02 Luận văn tốt nghiệp Học viện Tài Chính mục Mặc dù cơng ty xây dựng tài liệu hƣớng dẫn đánh giá trọng yếu rủi ro nhƣng tài liệu mang tính chất hƣớng dẫn q trình hồn thiện Việc đánh giá dựa vào xét đoán kiểm toán viên mà xét đoán thƣờng mang tính chủ quan kiểm tốn viên thực kiểm tốn khoản mục đó, việc đánh giá mức rủi ro trọng yếu chứa đựng hạn chế + Tìm hiểu hệ thống kiểm sốt nội đánh giá rủi ro kiểm soát: Việc kiểm tra hệ thống kiểm soát nội khách hàng đƣợc Kiểm toán viên thực cách sử dụng bảng câu hỏi đƣợc thiết lập sẵn song việc thực chƣa thu đƣợc hiệu cao câu hỏi mang tính tổng quát, áp dụng cho tất doanh nghiệp mà doanh nghiệp khác có đặc điểm riêng Vì sử dụng bảng câu hỏi thiết kế sẵn không mô tả đƣợc tồn hệ thống kiểm sốt nội khách hàng Nguyên nhân việc thiết kế bảng câu hỏi cho phù hợp với loại hình doanh nghiệp thời gian, khó khăn, tốn kém… + Xây dựng kế hoạch chƣơng trình kiểm toán doanh thu: Theo nhƣ Quyết định ban hành kèm theo Chƣơng trình kiểm tốn Chƣơng trình kiểm tốn mẫu Asean có tính chất hƣớng dẫn, tuỳ thuộc vào giai đoạn khảo sát đánh giá khách hàng mà chƣơng trình kiểm tốn thay đổi để phù hợp với đặc điểm riêng đơn vị đƣợc kiểm tốn Tuy chƣơng trình kiểm toán Asean đƣợc xây dựng khoa học hiệu quả, nhiên việc thay đổi chƣơng trình kiểm toán đƣợc áp dụng số khách hàng lớn cịn chƣơng trình kiểm tốn mẫu đƣợc áp dụng tất khách hàng nhỏ Điều khơng phù hợp khách hàng có đặc thù riêng Do chƣơng trình kiểm tốn mẫu thích hợp với khách hàng nhƣng lại khơng thích hợp với khách hàng khác Kiểm toán viên thực kiểm toán theo Sinh viên: Nguyễn Thị Giang 105 Lớp: K45/22.02 Luận văn tốt nghiệp Học viện Tài Chính chƣơng trình sẵn có phải vận dụng cách linh hoạt sáng tạo cho khách hàng khác nhằm đảm bảo hiệu cao cho kiểm toán 3.1.2.2 Giai đoạn thực Kiểm toán + Kiểm toán viên so sánh tiêu doanh thu năm so với năm trƣớc không so sánh với năm trƣớc đó, nên khơng nhận thấy hết đƣợc biến động bất thƣờng năm gần Các khách hàng công ty chủ yếu khách hàng nhƣng cơng ty phân tích tỷ suất tài doanh nghiệp mà khơng so sánh với doanh nghiệp ngành Kiểm toán viên khơng sâu lý giải cho chênh lệch tính từ thủ tục phân tích + Chƣơng trình Kiểm tốn mẫu có lập bảng phân tích doanh thu nhƣng khơng tiến hành phân tích chi tiết theo tháng để thấy đƣợc biến động bất thƣờng tháng để có kế hoạch kiểm tra tìm sai sót, mà trọng vào tháng có doanh thu cao Nguyên nhân thời gian hạn chế, chi phí tốn + Thủ tục kiểm tra chi tiết đƣợc thực chủ yếu sở chọn mẫu Việc chọn mẫu đƣợc tiến hành theo xét đoán chủ quan Kiểm toán viên Mẫu đại diện cần phải mang tính chất tổng thể kết luận đƣa xác, thƣờng khoản mục doanh thu lớn nghiệp vụ doanh thu diễn trƣớc sau ngày kết thúc niên độ kế toán Đây khoản mục tập trung nhiều sai phạm xảy khoản mục doanh thu Tuy nhiên, lúc khoản mục diễn kế với ngày kết thúc niên độ kế tốn hay khoản doanh thu lớn có sai phạm Việc chọn mẫu so với hàng trăm giao dịch bán hàng diễn với khách hàng quy mô hoạt động lớn kết kiểm tra khơng thể mang tính đại diện cao Tại Asean, kiểm toán viên tiến hành chọn mẫu theo quy luật số lớn Kiểm toán Sinh viên: Nguyễn Thị Giang 106 Lớp: K45/22.02 Luận văn tốt nghiệp Học viện Tài Chính viên thƣờng trọng tới nghiệp vụ có số phát sinh lớn phát sinh vào cuối đầu kỳ để đối chiếu, kiểm tra Tuy nhiên, phƣơng pháp chủ quan nên nhiều khơng xác, đặc biệt có sai sót nhỏ nhƣng có hệ thống 3.2 Sự cần thiết hồn thiện kiểm tốn khoản mục Doanh thu bán hàng cung cấp dịch vụ kiểm tốn Báo cáo tài Cơng ty TNHH Kiểm toán Asean thực Kiểm toán ngành non trẻ phát triển Việt Nam, ngành kiểm tốn thực có mặt Việt Nam có đời kiểm tốn độc lập vào đầu thập niên 90 Chính thế, đƣờng hồn thiện kiểm tốn mặt để phát triển lĩnh vực Với gia nhập vào tổ chức thƣơng mại giới WTO, nƣớc ta thức hội nhập với kinh tế phát triển mạnh mẽ giới Các nhà đầu tƣ giới đầu tƣ vào nƣớc ta cần đến thông tin minh bạch, trung thực tài có tính so sánh xác khoản mục đầu tƣ Báo cáo tài cơng ty Trong phát triển ấy, lĩnh vực kiểm tốn đóng vai trị quan trọng, thị trƣờng kế tốn kiểm tốn nƣớc ta phải phát triển mạnh mẽ để đáp ứng đƣợc xu hội nhập chung đất nƣớc Mặt khác hội nhập phải đối đầu với nhiều công ty, tập đồn kế tốn kiểm tốn tiếng giới Trong nƣớc, nhìn thấy tiềm phát triển ngành ngày cao nên số lƣợng công ty kiểm tốn thành lập ngày tăng, cơng ty kiểm toán cạnh tranh mạnh, để vƣợt qua đối thủ cơng ty kiểm tốn khơng cịn cách khác phải tự nâng cao chất lƣợng dịch vụ mà cung cấp, đáp ứng nhu cầu nhiều khách hàng Sinh viên: Nguyễn Thị Giang 107 Lớp: K45/22.02 Luận văn tốt nghiệp Học viện Tài Chính Khoản mục doanh thu đƣợc ý nhiều ngƣời sử dụng thơng tin tài chính, ln tiêu quan trọng để đánh giá kết hoạt động sản xuất kinh doanh Chỉ tiêu có mối quan hệ mật thiết với lợi nhuận trƣớc thuế khoản phải nộp nhà nƣớc nên mục đích khác nhau, doanh nghiệp muốn doanh thu cao thấp so với thực tế Kiểm toán khoản mục doanh thu bán hàng cung cấp dịch vụ phần hành quan trọng kiểm toán báo cáo tài chính, địi hỏi kiểm tốn viên cần tập trung nhiều thời gian chi phí để xem xét khoản mục có số lƣợng nghiệp vụ phát sinh lớn, hàm chứa nhiều rủi ro Sự xác việc đƣa kết luận Kiểm tốn viên khoản mục có ảnh hƣởng lớn đến chất lƣợng chung Kiểm toán Hồn thiện quy trình kiểm tốn khoản mục doanh thu nhu cầu cần thiết khách quan Một quy trình kiểm tốn hiệu phù hợp với khách hàng sẽ nhân tố định đến chất lƣợng kiểm tốn, góp phần nâng cao uy tín cơng ty, tăng số lƣợng khách hàng từ có sở để nâng cao lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh cơng ty Chính lý trên, nhu cầu hồn thiện quy trình kiểm tốn khoản mục doanh thu bán hàng cung cấp dịch vụ nói riêng hồn thiện quy trình kiểm tốn Báo cáo tài nói chung vấn đề quan trọng Cơng ty TNHH Kiểm tốn Asean nhƣ cơng ty kiểm tốn khác hoạt động Việt Nam 3.3 Một số giải pháp, kiến nghị nhằm hồn thiện kiểm tốn khoản mục Doanh thu kiểm tốn Báo cáo tài Cơng ty TNHH Kiểm toán Asean thực 3.3.1 Kiến nghị với Cơng ty TNHH Kiểm tốn Asean Qua tìm hiểu thực trạng Kiểm toán khoản mục Doanh thu bán hàng Kiểm tốn Báo cáo tài cơng ty, em xin đƣa số kiến Sinh viên: Nguyễn Thị Giang 108 Lớp: K45/22.02 Luận văn tốt nghiệp Học viện Tài Chính nghị nhƣ sau: Cơng ty nên phát huy ƣu điểm, mạnh mà Công ty đạt đƣợc để ngày nâng cao thêm chất lƣợng Kiểm tốn bên cạnh khắc phục số vấn đề cịn tồn quy trình kiểm tốn khoản mục Doanh thu: 3.3.1.1 Trong giai đoạn lập kế hoạch kiểm tốn * Hồn thiện việc đánh giá tính trọng yếu rủi ro kiểm toán: Đánh giá trọng yếu rủi ro công việc quan trọng giai đoạn lập kế hoạch Kiểm toán nhiên thực tế lại chƣa có hƣớng dẫn cụ thể cách thức xác định trọng yếu rủi ro từ phía Bộ Tài Do mà cơng ty kiểm tốn lại có cách thức xác định trọng yếu rủi ro khác Công ty Asean xây dựng nên tài liệu hƣớng dẫn cách xác định cho cơng ty mình, nhiên việc đánh giá trọng yếu dựa chủ yếu vào kinh nghiệm xét đoán chủ quan trƣởng nhóm kiểm tốn Để dịch vụ kiểm tốn cung cấp ngày đảm bảo chất lƣợng việc đánh giá trọng yếu rủi ro phù hợp với đặc điểm riêng kiểm tốn Asean nên tham khảo cách thức đánh giá mức trọng yếu rủi ro từ cơng ty kiểm tốn lớn nhƣ PWC, KPMG Ernst & Young, Deloitte để hoàn thiện tài liệu hƣớng dẫn, giúp cho việc đánh giá trọng yếu rủi ro mang tính định lƣợng, yếu tố định tính * Hồn thiện việc tìm hiểu hệ thống kiểm soát nội đánh giá rủi ro kiểm sốt Cơng ty Asean nên tiếp tục hồn thiện hệ thống bảng câu hỏi đánh giá hệ thống kiểm sốt nội cho thay đổi linh hoạt, áp dụng cho khách hàng khác nhau, phù hợp với đặc điểm khách hàng Công ty nên xây dựng cho khách hàng bảng câu hỏi tìm hiểu hệ thống Kiểm soát nội riêng, chƣa đủ điều kiện xây dựng bảng câu hỏi có sẵn đánh giá hệ thống Kiểm soát nội áp dụng cho Sinh viên: Nguyễn Thị Giang 109 Lớp: K45/22.02 Luận văn tốt nghiệp Học viện Tài Chính khách hàng lớn, vừa nhỏ để vừa tiết kiệm thời gian, vừa đánh giá đƣợc hệ thống kiểm soát nội khách hàng đƣợc xác Với khách hàng quy mơ lớn có tính chất phức tạp nên lập thêm hệ thống lƣu đồ việc Kiểm soát giúp Kiểm tốn viên nhận xét xác thủ tục kiểm toán áp dụng hoạt động dễ dàng thủ tục kiểm tốn cần bổ sung * Hồn thiện chương trình kiểm tốn Asean có chƣơng trình Kiểm tốn mẫu vận dụng cho Kiểm toán, việc vận dụng phần đƣợc áp dụng linh hoạt, nhiên với khách hàng nhỏ chƣơng trình Kiểm tốn mẫu thƣờng đƣợc áp dụng với tất khách hàng nhỏ Công ty nên ý đến việc thiết lập chƣơng trình Kiểm tốn riêng dựa chƣơng trình Kiểm tốn có cho nhóm khách hàng để chƣơng trình Kiểm tốn phù hợp với nhóm khách hàng Ngồi ra, cơng ty nên hồn thiện thêm chƣơng trình kiểm tốn Trong giai đoạn thực thủ tục phân tích tổng quát nên so sánh doanh thu năm so với năm trƣớc để nhận thấy hết đƣợc biến động bất thƣờng năm gần đây, tìm hƣớng phát sai sót Cơng ty nên so sánh doanh thu, phân tích tỷ suất tài doanh nghiệp với doanh nghiệp ngành, lĩnh vực để thấy đƣợc quy mô hoạt động kinh doanh, thực trạng tài khách hàng Tìm biến động không hợp lý 3.3.1.2 Trong giai đoạn thực kiểm tốn * Hồn thiện phương pháp chọn mẫu Hiện việc chọn mẫu đƣợc tiến hành theo xét đoán chủ quan Kiểm toán viên, mẫu đƣợc chọn chủ yếu nghiệp vụ có phát sinh lớn, xảy vào đầu cuối niên độ kế toán tổng giá trị mẫu Sinh viên: Nguyễn Thị Giang 110 Lớp: K45/22.02 Luận văn tốt nghiệp Học viện Tài Chính đƣợc chọn chiếm khoảng 70 % giá trị tổng thể mà số 30 % giá trị cịn lại khơng đƣợc kiểm tra tồn sai phạm mà tổng sai phạm vi phạm vào mức độ trọng yếu Nên để giảm thiểu rủi ro Kiểm tốn cơng ty nên áp dụng phƣơng pháp chọn mẫu khác tùy thuộc vào đặc điểm Kiểm toán ( nhƣ chọn mẫu ngẫu nhiên, chọn mẫu theo hệ thống, Chọn mẫu sở phân loại, chọn mẫu theo nhận định nhà nghề…) Việc áp dụng đa dạng phƣơng pháp chọn mẫu giúp cho Kiểm toán viên chọn mẫu không phụ thuộc vào chủ quan mình, nghiệp vụ có số phát sinh nhỏ có khả đƣợc chọn, giảm thiểu đƣợc rủi ro 3.4 Điều kiện để thực giải pháp 3.4.1.Về phía quan nhà nƣớc hiệp hội nghề nghiệp Nhà nƣớc Hiệp hội nghề nghiệp đóng vai trò quan trọng việc định hƣớng phát triển, quản lý xây dựng môi trƣờng hoạt động cạnh tranh cơng cho cơng ty kiểm tốn Hiện hội Kiểm toán viên hành nghề Việt Nam ( VACPA) ban hành chƣơng trình Kiểm tốn mẫu, thuận lợi giúp cho cơng ty Kiểm toán đảm bảo chất lƣợng giảm thiểu rủi ro Kiểm toán Luật Kiểm toán độc lập đƣợc Quốc hội thông qua ngày 29/03/2011 giúp tạo khuôn pháp lý hoàn thiện, nâng cao hiệu quản lý Nhà nƣớc hoạt động kiểm toán độc lập Tuy nhiên để giúp hoàn thiện chất lƣợng Kiểm tốn nhà nƣớc cần hồn thiện văn quy định tổ chức hoạt động kiểm soát chất lƣợng kiểm toán độc lập Chất lƣợng kiểm toán vấn đề đƣợc xã hội khách hàng kiểm tốn quan tâm vậy, kiểm sốt chất lƣợng kiểm toán hoạt động quan trọng không bỏ qua tổ chức, doanh nghiệp kiểm toán, nhƣ quan quản lý nhà nƣớc, tổ chức hội nghề nghiệp kế toán, kiểm toán Để tăng cƣờng đảm bảo Sinh viên: Nguyễn Thị Giang 111 Lớp: K45/22.02 Luận văn tốt nghiệp Học viện Tài Chính chất lƣợng hoạt động kiểm tốn nói chung báo cáo kiểm tốn nói riêng, mặt cơng ty kiểm tốn phải xây dựng thực nghiêm, quy định, quy trình kiểm soát chất lƣợng kiểm toán phải đảm bảo dịch vụ mà họ cung cấp có chất lƣợng cao đƣợc giám sát đầy đủ Mặt khác, quan quản lý nhà nƣớc (Bộ Tài chính…), hiệp hội nghề nghiệp (Hội kế tốn kiểm toán Việt Nam, Hội kiểm toán viên hành nghề Việt Nam) cần tiếp tục trì phát huy thành tích đạt đƣợc, thơng qua lớp đào tạo huấn luyện nghiệp vụ kiểm toán cho thành viên, nâng cao hiệu công tác quản lý Bên cạnh đó, Hội phải thƣờng xuyên kiểm tra, giám sát chất lƣợng hoạt động kiểm tốn cơng ty mà thực kiểm soát chất lƣợng kiểm tốn văn hƣớng dẫn hoạt động kiểm soát chất lƣợng kiểm toán Tiến tới thành lập phận kiểm định chất lƣợng cơng ty Kiểm tốn thành viên Đồng thời ũng có chế tài xử phạt nghiêm minh Kiểm toán viên vi phạm đạo đức nghề nghiệp, hay có thơng đồng cơng ty kiểm tốn với khách hàng, cơng ty đƣợc kiểm tốn với bên thứ ba Hồn thiện hệ thống chuẩn mực kiểm tốn, chuẩn mực kế toán: Hệ thống chuẩn mực kế toán, chuẩn mực kiểm toán ban hành đầy đủ phù hợp nhiên yêu cầu thực tế phát sinh nên cần tiếp tục hoàn thiện để tạo dựng đầy đủ, hoàn chỉnh phù hợp nội dung quy định, hƣớng dẫn nguyên tắc, chuẩn mực, quy trình, thủ tục, phƣơng pháp chun mơn nghiệp vụ kế toán, kiểm toán nhƣ quy định đạo đức nghề nghiệp, kiểm soát quản lý chất lƣợng kiểm toán tốt Cần tập trung nguồn lực nâng cao trình độ đội ngũ kiểm tốn viên, việc xây dựng sách đào tạo thi tuyển kiểm toán viên chặt chẽ để có đƣợc đội ngũ kiểm tốn viên có chất lƣợng cao, tiến đến tiêu chuẩn kiểm toán viên quốc tế nhằm thỏa mãn nhu cầu hội nhập vào Sinh viên: Nguyễn Thị Giang 112 Lớp: K45/22.02 Luận văn tốt nghiệp Học viện Tài Chính kinh tế giới Đồng thời tạo điều kiện có cơng ty nƣớc có khả cạnh trạnh với cơng ty nƣớc ngồi Việt Nam 3.4.2 Về phía cơng ty kiểm tốn : Cơng ty kiểm tốn phải xây dựng thực nghiêm, quy định, quy trình kiểm soát chất lƣợng kiểm toán phải đảm bảo dịch vụ mà cung cấp có chất lƣợng cao đƣợc giám sát đầy đủ tuân thủ nguyên tắc tính độc lập, tính trực, khách quan, bảo mật, quy định chung tƣ cách nghề nghiệp * Đội ngũ nhân lực: Chất lƣợng nhân lực yếu tố quan trọng hàng đầu định chất lƣợng báo cáo Kiểm toán Nhân lực Kiểm toán cần phải nguồn nhân lực chất lƣợng cao, có kiến thức sâu rộng nhiều lĩnh vực nhƣ: pháp luật, tài chính, kế tốn, tin học Do q trình tuyển dụng, cần tuyển dụng nhân viên có lực đạo đức tốt Công ty nên thiết lập phận đào tạo nội bộ, Kiểm tốn viên lâu năm, có kinh nghiệm đào tạo truyền đạt cho ngƣời kỹ năng, kinh nghiệm cần thiết Những kiến thức cần phải đƣợc cập nhật cách thƣờng xuyên việc cho nhân viên tiếp xúc liên tục với luật, thông tƣ, chuẩn mực Cơng ty nên có khuyến khích, tài trợ, tạo điều kiện cho nhân viên tham gia học nâng cao trình độ nghiệp vụ: học cao học, học ACCA nhƣ học ngoại ngữ để tạo điều kiện thuận lợi cho việc giao tiếp, ký kết hợp đồng đối tác nƣớc nhằm nâng cao hiệu công việc nhƣ việc mở rộng thị phần * Cơ sở vật chất kỹ thuật: Nhằm phục vụ tốt cho hoạt động Kiểm toán, công ty cần xây dựng, mua sắm đầy đủ kịp thời trang thiết bị văn phịng, hệ thống thơng tin,phƣơng tiện lại đại đáp ứng yêu cầu ngày cao công việc Sinh viên: Nguyễn Thị Giang 113 Lớp: K45/22.02 Luận văn tốt nghiệp Học viện Tài Chính 3.4.3 Về phía khách hàng Các đơn vị khách hàng phải nhận thức rõ tầm quan trọng lợi ích việc đƣợc Kiểm tốn sau q trình Kiểm tốn giúp doanh nghiệp biết đƣợc mức độ trung thực hợp lý thông tin Báo cáo tài mình, nhằm có biện pháp quản lý, điều chỉnh kịp thời Nâng cao uy tín doanh nghiệp tăng khả cạnh tranh Ngoài kiến nghị quý báu Kiểm toán viên thƣ quản lý giúp cho khách hàng hoàn thiện hệ thống Kế toán hệ thống Kiểm soát nội Tạo điều kiện giúp đỡ nhiệt tình để Kiểm tốn viên hồn thành nhiệm vụ cách cung cấp đầy đủ, kịp thời, trung thực thông tin, tài liệu mà Kiểm toán viên yêu cầu KẾT LUẬN Kiểm toán Việt Nam đà phát triển, ngành kiểm toán nƣớc nhà ngày lớn mạnh, nhu cầu Kiểm toán chất lƣợng cao ngày tăng cao nên việc địi hỏi quy trình Kiểm tốn ngày đƣợc hồn Sinh viên: Nguyễn Thị Giang 114 Lớp: K45/22.02 Luận văn tốt nghiệp Học viện Tài Chính thiện tất yếu Ngày thấy rõ đƣợc tầm quan trọng hoạt động kiểm toán kinh tế thị trƣờng việc hoàn thiện quy trình Kiểm tốn doanh thu kiểm tốn Báo cáo tài giải pháp hữu hiệu giúp tăng chất lƣợng Kiểm toán Báo cáo tài Trong q trình thực tập Cơng ty TNHH Kiểm tốn Asean, em nhận thấy cơng ty xây dựng quy trình kiểm tốn khoản mục doanh thu bán hàng cung cấp dịch vụ hoàn thiện bên cạnh số hạn chế nhỏ Qua nghiên cứu tìm hiểu thực tế quy trình kiểm tốn khoản mục với sở lý luận đƣợc trang bị thời gian học tập nghiên cứu trƣờng, em cố gắng đề số kiến nghị với hy vọng góp phần hồn thiện quy trình kiểm tốn khoản mục doanh thu Kiểm tốn Báo cáo tài cơng ty Asean Song hạn chế thời gian lực nên ý kiến em đƣa có tính chất gợi mở cịn nhiều thiếu sót Em mong nhận đƣợc thông cảm, giúp đỡ bảo thầy cô khoa anh chị Cơng ty Kiểm tốn Asean để giúp luận văn đƣợc hoàn thiện Một lần em xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành đến Thầy giáo Phạm Tiến Hƣng Ban giám đốc anh chị Cơng ty TNHH Kiểm tốn Asean tận tình hƣớng dẫn em trình thực tập hoàn thiện luận văn tốt nghiệp Sinh Viên Nguyễn Thị Giang DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO Giáo trình Lý thuyết kiểm tốn Ts Nguyễn Viết Lợi, Ths Đậu Ngọc Châu, Học viện tài chính, Nxb Tài chính, Hà Nội, 2007 Sinh viên: Nguyễn Thị Giang 115 Lớp: K45/22.02 Luận văn tốt nghiệp Học viện Tài Chính Giáo trình Kiểm tốn Báo cáo tài Ts Nguyễn Viết Lợi, Ths Đậu Ngọc Châu, Học viện tài chính, Nxb tài chính, Hà Nội, 2008 Giáo trình Kiểm tốn trƣờng đại học Kinh tế thành phố Hồ Chí Minh, Nxb Thống kê, 2005 Giáo trình Kiểm tốn tài trƣờng đại học Kinh tế quốc dân, Nxb đại học Kinh tế quốc dân, 2006 Hệ thống chuẩn mực kế toán Việt Nam Hệ thống chuẩn mực kiểm toán Việt Nam - Bộ tài Hệ thống chuẩn mực kiểm tốn quốc tế - Dự án kế tốn kiểm tốn, Nxb Tài chính, Hà Nội, 2000 Những chuẩn mực nguyên tắc kiểm tốn quốc tế- Cơng ty Kiểm tốn Việt Nam (VACO), 1992 Sinh viên: Nguyễn Thị Giang 116 Lớp: K45/22.02 ... 1: Lý luận chung Doanh thu Kiểm toán khoản mục Doanh thu Kiểm tốn Báo cáo tài Chương 2: Thực trạng kiểm tốn khoản mục Doanh thu quy trình Kiểm tốn Báo cáo tài cơng ty TNHH Kiểm toán Asean thực. .. chọn đề tài: “Hồn thiện quy trình phương pháp Kiểm tốn khoản mục doanh thu bán hàng cung cấp dịch vụ kiểm tốn Báo cáo tài Cơng ty TNHH Kiểm toán Asean thực hiện? ?? làm đề tài viết luận văn tốt... định pháp luật 2.2 THỰC TRẠNG KIỂM TOÁN KHOẢN MỤC DOANH THU BÁN HÀNG VÀ CUNG CẤP DỊCH VỤ TRONG KIỂM TOÁN BÁO CÁO TÀI CHÍNH DO CƠNG TY TNHH KIỂM TỐN ASEAN THỰC HIỆN 2.2.1 Khái qt trình tự Kiểm