Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/ ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM NGUYỄN THU HẰNG QUẢN LÝ ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN CHỦ NHIỆM LỚP Ở TRUNG TÂM GIÁO DỤC THƢỜNG XUYÊN PHÚC YÊN TỈNH VĨNH PHÚC Chuyên ngành: Quản lý giáo dục Mã số: 60140114 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC THÁI NGUYÊN - 2014 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/ i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan. Luận văn thạc sĩ này là công trình nghiên cứu khoa học độc lập của tôi. Các số liệu khoa học, kết quả nghiên cứu của luận văn là trung thực và có nguồn gốc rõ ràng. Thái Nguyên, tháng 8 năm 2014 Tác giả luận văn Nguyễn Thu Hằng Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/ ii MỤC LỤC Trang Trang phụ bìa Lời cam đoan i Mục lục ii Danh mục các chữ viết tắt iii Danh mục sơ đồ các bảng số iv MỞ ĐẦU 01 Chƣơng 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CÔNG TÁC QUẢN LÝ ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN CHỦ NHIỆM LỚP 06 1.1. Khái quát lịch sử nghiên cứu vấn đề 06 1.2. Các khái niện cơ bản của đề tài 08 1.2.1. Quản lý, quản lý giáo dục và quản lý nhà trƣờng 08 1.2.2. Giáo viên, giáo viên chủ nhiệm lớp 15 1.2.3. Quản lý và biện pháp quản lý hoạt động chủ nhiệm lớp của Giám đốc trung tâm GDTX 20 1.3. Nội dung quản lý GVCNL của Giám đốc Trung tâm GDTX 27 1.3.1. Xây dựng đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp 28 1.3.2. Thông qua kế hoạch công tác chủ nhiệm lớp 28 1.3.3. Chỉ đạo đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp thực hiện kế hoạch công tác chủ nhiệm 30 1.3.4. Kiểm tra, giám sát công tác chủ nhiệm lớp trong Trung tâm GDTX 31 1.3.5. Phối hợp các lực lƣợng trong công tác chủ nhiệm lớp ở Trung tâm GDTX 31 1.4. Những yếu tố ảnh hƣởng tới quản lý GVCNL ở Trung tâm GDTX 32 1.4.1. Đặc điểm tâm lý học viên 32 1.4.2. Năng lực đội ngũ GVCNL 33 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/ iii 1.4.3. Chế độ lao động của GVCN 33 1.4.4. Sự kết hợp giữa GVCNL và các lực lƣợng giáo dục khác 33 Kết luận chƣơng 1 35 Chƣơng 2. THỰC TRẠNG CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM LỚP VÀ QUẢN LÝ ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN CHỦ NHIỆM TẠI TRUNG TÂM GDTX PHÚC YÊN - TỈNH VĨNH PHÚC 36 2.1. Thực trạng phát triển GDTX ở thị xã Phúc Yên 36 2.1.1. Quy mô trƣờng lớp 36 2.1.2. Cơ sở vật chất 37 2.1.3. Chất lƣợng giáo dục của Trung tâm 37 2.1.4. Đội ngũ cán bộ quản lý 38 2.1.5. Đội ngũ giáo viên 38 2.2. Thực trạng công tác chủ nhiệm lớp ở Trung tâm GDTX Phúc Yên 40 2.2.1. Nhận thức về công tác chủ nhiệm lớp tại Trung tâm GDTX Phúc Yên 40 2.2.2. Thực trạng về chất lƣợng đội ngũ GVCNL tại Trung tâm GDTX Phúc Yên 41 2.3. Thực trạng quản lý GVCNL tại Trung tâm GDTX Phúc Yên 48 2.3.1. Nhận thức của CBQL Trung tâm GDTX Phúc Yên 48 2.3.2. Thực trạng tổ chức và chỉ đạo đội ngũ GVCNL của cán bộ quản lý Trung tâm GDTX Phúc Yên 49 2.3.3. Đánh giá công tác GVCN lớp trƣớc yêu cầu đổi mới hiện nay của Sở GD&ĐT 51 2.3.4. Nhận xét chung về thực trạng quản lý công tác chủ nhiệm lớp ở Trung tâm GDTX Phúc Yên. 54 Kết luận chƣơng 2 59 Chƣơng 3. CÁC BIỆN PHÁP CỦA GIÁM ĐỐC VỀ QUẢN LÝ ĐỘI NGŨ GVCNL TẠI TRUNG TÂM GDTX PHÚC YÊN – TỈNH VĨNH PHÚC 60 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/ iv 3.1. Các nguyên tắc xây dựng biện pháp 60 3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo mục tiêu giáo dục 60 3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính đồng bộ 60 3.1.3. Nguyên tắc phù hợp với thực tiễn 60 3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi 61 3.2. Các biện pháp quản lý gvcnl của giám đốc 61 3.2.1. Nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của công tác giáo viên chủ nhiệm lớp cho các lực lƣợng giáo dục trong và ngoài Trung tâm 61 3.2.2. Xây dựng đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp 63 3.2.3. Xây dựng và thông qua kế hoạch công tác chủ nhiệm lớp 66 3.2.4. Đổi mới chỉ đạo công tác giáo viên chủ nhiệm lớp 68 3.2.5. Tăng cƣờng kiểm tra, đánh giá công tác giáo viên chủ nhiệm lớp 73 3.2.6. Xây dựng và hoàn thiện quy chế phối hợp giữa giáo viên chủ nhiệm với các lực lƣợng giáo dục khác 75 3.3. Khảo sát tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp 79 3.3.1. Mối quan hệ giữa các biện pháp 79 3.2.2. Tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp 80 Kết luận chƣơng 3 82 Kết luận và khuyến nghị 83 1. Kết luận 83 2. Khuyến nghị 84 2.1. Đối với Bộ Giáo dục và Đào tạo 84 2.2. Đối với Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Vĩnh Phúc 85 2.3. Đối với Trung tâm GDTX Phúc Yên 85 2.4. Đối với các tổ chức đoàn thể, Hội cha mẹ học viên 85 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 86 PHỤ LỤC Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/ v DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN CBQL Cán bộ quản lý GDTX Giáo dục thƣờng xuyên GD&ĐT Giáo dục và đào tạo GVCN Giáo viên chủ nhiệm GVCNL Giáo viên chủ nhiệm lớp THPT Trung học phổ thông TNCS Thanh niên cộng sản THCS Trung học cơ sở GV Giáo viên HV Học viên NT Nhà trƣờng Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/ vi DANH MỤC SƠ ĐỒ CÁC BẢNG SỐ Trang Chương 2 Bảng 2.1. Số lớp, số HV của Trung tâm GDTX Phúc Yên theo năm học 36 Bảng 2.2. Kết quả xếp loại học lực và hạnh kiểm và kết quả thi tốt nghiệp của Trung tâm GDTX Phúc Yên trong 3 năm gần đây 37 Bảng 2.3. Kết quả đánh giá xếp loại giờ dạy theo định kỳ của Trung tâm GDTX Phúc Yên trong những năm gần đây 39 Bảng 2.4: Nhận thức của giáo viên Trung tâm GDTX Phúc Yên về vai trò của công tác GVCNL với việc giáo dục toàn diện học viên 40 Bảng 2.5. Giáo viên chủ nhiệm tự đánh giá về nội dung công tác GVCNL 41 Bảng 2.6. GVCN tự đánh giá về thực hiện nội dung công tác GVCNL 42 Bảng 2.7. GVCNL tự đánh giá về kỹ năng, kinh nghiệm làm công tác GVCNL và kết quả giáo dục học viên cá biệt 44 Bảng 2.8. Đánh giá về mối quan hệ giữa GVCNL với HV và gia đình học viên 45 Bảng 2.9. Mức độ đạt đƣợc của các biện pháp giáo dục của GVCNL đến học viên 46 Bảng 2.10. Tìm hiểu về nhận thức của CBQL Trung tâm GDTX Phúc Yên 48 Bảng 2.11. Cán bộ quản lý Trung tâm tự đánh giá về hiệu quả chỉ đạo và chất lƣợng công tác GVCNL 49 Bảng 2.12. Đánh giá về các tiêu chí lựa chọn, bố trí, phân công GVCNL của Giám đốc Trung tâm GDTX Phúc yên 50 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/ vii Bảng 2.13. Nhận thức của CBQL Sở GD & ĐT về vai trò công tác GVCNL 51 Bảng 2.14. Kết quả tìm hiểu về các hình thức chỉ đạo công tác GVCNL của sở GD & ĐT 52 Bảng: 2.15. Cán bộ sở GD & ĐT nhận định, đánh giá công tác GVCNL ở các Trung tâm GDTX tỉnh Vĩnh Phúc 53 Chƣơng 3 Bảng 3.1. Kết quả khảo sát mức độ cần thiết và tính khả thi của các biện pháp. 80 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/ 1 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài: Trong bối cảnh hội nhập quốc tế, cùng với sự bùng nổ của công nghệ thông tin thì sự phát triển toàn diện của đất nƣớc không chỉ dựa vào tài nguyên, vốn kỹ thuật mà yếu tố ngày càng trở nên quyết định chính là nguồn lực con ngƣời, tiềm năng và năng lực sáng tạo của con ngƣời. Với mục tiêu đến năm 2020, cơ bản nƣớc ta trở thành nƣớc công nghiệp, Đảng và Nhà nƣớc ta đã chọn Giáo dục – Đào tạo, Khoa học công nghệ là khâu đột phá, phát huy yếu tố con ngƣời, coi con ngƣời “ vừa là mục tiêu vừa là động lực phát triển”. Đại hội lần thứ IX của Đảng cộng sản Việt Nam khẳng định: “ Phát triển giáo dục đào tạo là một trong những động lực quan trọng thúc đẩy sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa là điều kiện để phát huy nguồn lực con người – yếu tố cơ bản phát triển xã hội, tăng trưởng kinh tế nhanh và bền vững” [ 15,tr19]. Sinh thời, thủ tƣớng Phạm Văn Đồng đã từng nói: “ Nghề dạy học là nghề cao quý nhất trong những nghề cao quý”. Vậy, nhiệm vụ của một ngƣời thầy khi dạy học là gì? Theo tôi, ngƣời thầy không chỉ cung cấp cho học sinh, học viên một khối lƣợng kiến thức khổng lồ của từng môn học mà còn phải hình thành ở học sinh, học viên thái độ tiếp thu và vận dụng kiến thức đó một cách có hiệu quả. Qua đó, giáo dục cho họ về thẩm mỹ sống, nhân cách sống, tuy nhiên đây không phải là một việc làm dễ dàng đối với bất kỳ một giáo viên dạy học nào. Bởi lẽ mỗi giáo viên, bên cạnh việc dạy học còn phải tham gia làm công tác chủ nhiệm lớp. Bản thân họ, hơn ai hết phải kiêm dạy cả văn hóa và dạy làm ngƣời. Cho nên, ắt hẳn họ không chỉ làm công việc của mình bằng trách nhiệm mà phải bằng cả tình thƣơng. Ngƣời ta thƣờng nói: Chúng ta hô hào, cổ vũ bằng lời nói, đƣa ra phƣơng châm này, phƣơng châm nọ cũng bằng lời nói thật dễ dàng nhƣng khi đi vào cụ thể thì mọi thứ thật không dễ dàng chút nào. Cũng nhƣ vậy, ngƣời giáo viên có thể dễ dàng thực hiện tốt một tiết dạy chuyên môn của mình, nhƣng lại tự cảm thấy thật khó để hoàn thành tốt một tiết sinh hoạt chủ nhiệm lớp. Điều này thật không sai chút nào. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/ 2 Chúng ta đều biết đặc thù học viên của Trung tâm giáo dục thƣờng xuyên ( GDTX) khác hẳn với học sinh Trung học phổ thông. Họ khác nhau về lứa tuổi, nghề nghiệp, trình độ,… Trong đó, số ít là cán bộ, công nhân viên đã lớn tuổi, số khác đã đi làm, còn lại là những học viên đi học lại, hoặc những học viên không trúng tuyển vào các trƣờng công lập, học viên cá biệt,… cũng ảnh hƣởng không nhỏ đến việc quản lý của giáo viên chủ nhiệm. Hàng loạt những khó khăn đặt ra đối với giáo viên trong quá trình chủ nhiệm lớp nhƣ: Làm thế nào để chọn một ban cán sự lớp tốt nhất? Làm thế nào để thu học phí đúng thời hạn? Làm thế nào để nề nếp kỷ luật, trật tự lớp đi vào ổn định? Hay làm thế nào để duy trì sĩ số lớp học trong suốt cả năm? Ngƣời giáo viên chủ nhiệm là ngƣời chịu trách nhiệm quản lý và giáo dục, ngƣời điều khiển và phối hợp mọi hoạt động của các thành viên trong lớp cũng nhƣ tổ chức mối quan hệ giữa các lớp học với nhà trƣờng, gia đình và xã hội. Ngƣời chủ nhiệm lớp thay mặt Giám đốc quản lý một lớp nhằm thực hiện mục tiêu giáo dục đề ra, chủ yếu góp phần nâng cao chất lƣợng và các hoạt động của một lớp.Có thể nói ngƣời giáo viên chủ nhiệm là cầu nối giữa các lực lƣợng giáo dục. Để hoạt động này mang lại hiệu quả cao, thì không chỉ có sự nỗ lực của đội ngũ giáo viên chủ nhiệm mà cần phải có sự quản lý chỉ đạo phù hợp của Ban giám đốc mà trực tiếp là Giám đốc Trung tâm. Quản lý hoạt động chủ nhiệm lớp là nhiệm vụ, quyền hạn của Giám đốc. Vì thế nếu Giám đốc triển khai linh hoạt và sáng tạo các biện pháp quản lý hoạt động chủ nhiệm lớp sẽ góp phần to lớn vào việc nâng cao hiệu quả công tác này. Từ đó góp phần nâng cao hiệu quả công tác giáo dục- đào tạo của Trung tâm giáo GDTX, xây dựng và phát triển nhân cách toàn diện của học sinh. Thực tế ở Vĩnh Phúc, Giám đốc Trung tâm GDTX đã có những đổi mới nhất định về quản lý đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp mà Giám đốc đã áp dụng vào hoạt động quản lý của mình chủ yếu là do kinh nghiệm bản thân và tự học hỏi. Mặt khác, với ngành giáo dục và đào tạo nói chung, giáo dục bậc GDTX [...]... trạng công tác chủ nhiệm lớp và công tác quản lý giáo viên chủ nhiệm lớp của Giám đốc trung tâm GDTX Phúc Yên- tỉnh Vĩnh Phúc Chƣơng 3: Đề xuất các biện pháp của Giám đốc về quản lý đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp tại Trung tâm GDTX Phúc Yên - tỉnh Vĩnh phúc Số hóa bởi Trung tâm Học liệu 5 http://www.lrc-tnu.edu.vn/ Chƣơng 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CÔNG TÁC QUẢN LÝ ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN CHỦ NHIỆM LỚP 1.1.KHÁI QUÁT... sở lý luận và thực tiến trên, tôi chọn đề tài nghiên cứu: “ Quản lý đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp ở Trung tâm giáo dục thường xuyên Phúc Yên - tỉnh Vĩnh Phúc 2 Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và phân tích thực tiễn, luận văn đề xuất các biện pháp quản lý đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp nhằm góp phần nâng cao chất lƣợng giáo dục toàn diện ở Trung tâm GDTX Phúc Yên – tỉnh Vĩnh Phúc. .. thể và đối tƣợng nghiên cứu 3.1 Khách thể nghiên cứu Đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp ở Trung tâm GDTX Phúc Yên – tỉnh Vĩnh Phúc 3.2 Đối tƣợng nghiên cứu Các biện pháp quản lý đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp của Giám đốc Trung tâm GDTX Phúc Yên 4 Giả thuyết khoa học Công tác quản lý đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp của Giám đốc Trung tâm GDTX Phúc Yên những năm qua đã đƣợc tiến hành có kế hoạch và đã... ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp thƣờng đƣợc tổ chức thành tổ chủ nhiệm, dƣới tổ chủ nhiệm là các khối chủ nhiệm nhƣ khối chủ nhiệm khối lớp 10, khối chủ nhiệm khối lớp 11,… hay khối chủ nhiệm khối lớp chuyên ban khoa học tự nhiên, chuyên ban khoa học xã hội… 1.2.3 Quản lý và biện pháp quản lý hoạt động chủ nhiệm lớp của Giám đốc Trung tâm GDTX a, Quản lý hoạt động chủ nhiệm lớp của của Giám đốc Trung tâm. .. giáo viên sẽ có hiệu quả cao hơn, từ đó góp phần nâng cao chất lƣợng giáo dục ở Trung tâm GDTX Phúc Yên 5 Nhiệm vụ nghiên cứu 5.1 Nghiên cứu vấn đề lý luận của quản lý, quản lý giáo dục, quản lý Trung tâm GDTX, quản lý công tác chủ nhiệm 5.2 Khảo sát, phân tích, đánh giá thực trạng công tác chủ nhiệm lớp và thực trạng việc quản lý công tác chủ nhiệm của Giám đốc tại Trung tâm GDTX Phúc Yên – tỉnh Vĩnh. .. học nào đó ở lớp mình làm chủ nhiệm và ở các lớp khác trong trung tâm, nhƣng chức năng cơ bản của họ là chức năng quản lý – giáo dục Ngƣời giáo viên chủ nhiệm lớp thực hiện một số chức quản lý nhƣ sau: - Quản lý toàn diện hoạt động của học viên trong một lớp học - Xây dựng tập thể và giáo dục toàn diện học viên trong lớp - Phối hợp và thống nhất các tác động để giáo dục học viên lớp mình chủ nhiệm - Kiểm... công tác giáo viên chủ nhiệm lớp góp phần nâng cao chất lƣợng giáo dục toàn diện trong Trung tâm GDTX Phúc Yên tỉnh Vĩnh Phúc đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay 1.2 CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN CỦA ĐỀ TÀI 1.2.1 Quản lý, quản lý giáo dục và quản lý nhà trƣờng 1.2.1.1 Khái niệm quản lý Bản thân khái niện quản lý có tính đa nghĩa lại do sự khác biệt của thời đại, xã hội ,chế độ, nghề nghiệp nên quản lý cũng... pháp quản lý bồi dƣỡng đội ngũ giáo viên chủ nhiệm làm công tác giáo dục đạo đức cho học sinh ở trƣờng Trung học cơ sở”; tác giả Nguyễn Khắc Hiền với đề tài “ Một số biện pháp tăng cƣờng quản lý của Hiệu trƣởng đối với hoạt động chủ nhiệm lớp trong Trƣờng trung học phổ thông tỉnh Bắc Ninh” Các tác giả đã tập trung nghiên cứu về cơ sở lý luận; tìm hiểu, đánh giá thực trạng về đội ngũ giáo viên chủ nhiệm. .. giáo dục toàn diện của học viên lớp mình chủ nhiệm 1.2.2.8 Đội ngũ giáo viên chủ nhiệm a) Đội ngũ đƣợc hiểu là tập hợp một số ngƣời cùng chức năng hoặc nghề nghiệp hợp thành lực lƣợng hoạt động trong một hệ thống (tổ chức) b) Đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp bao gồm các giáo viên đƣợc Hiệu trƣởng ( Giám đốc) phân công làm công tác chủ nhiệm lớp Trong trƣờng phổ thông cũng nhƣ trong trung tâm GDTX, đội. .. đủ, hệ thống về quản lý đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp Chính vì vậy, nghiên cứu về quản lý đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp ở Trung tâm GDTX trong giai đoạn hiện nay là vấn đề cần đƣợc quan tâm nghiên cứu một cách khoa học Trong khuôn khổ của luận văn này, tôi muốn đi sâu hơn để xác định cơ sở lý luận, khảo sát thực tiễn và trên cơ sở đó đề xuất một số biện pháp quản lý Số hóa bởi Trung tâm Học liệu 7 . Đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp ở Trung tâm GDTX Phúc Yên – tỉnh Vĩnh Phúc. 3.2. Đối tƣợng nghiên cứu Các biện pháp quản lý đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp của Giám đốc Trung tâm GDTX Phúc. đề tài nghiên cứu: “ Quản lý đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp ở Trung tâm giáo dục thường xuyên Phúc Yên - tỉnh Vĩnh Phúc 2. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và phân tích. 1.2.1. Quản lý, quản lý giáo dục và quản lý nhà trƣờng 08 1.2.2. Giáo viên, giáo viên chủ nhiệm lớp 15 1.2.3. Quản lý và biện pháp quản lý hoạt động chủ nhiệm lớp của Giám đốc trung tâm GDTX