I HNG I HM KHOA SINH MÔI TRƢỜNG NGUYỄN THỊ KIM HUỆ ĐÁNH GIÁ HÀM LƢỢNG VÀ RỦI RO SỨC KHỎE CỦA KIM LOẠI NẶNG TRONG GẠO Ở MỘT SỐ VÙNG SẢN XUẤT NÔNG NGHIỆP TẠI TỈNH QUẢNG NAM KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP Đà Nẵng - Năm 2015 I HNG I HM KHOA SINH - MÔI TRƢỜNG NGUYỄN THỊ KIM HUỆ ĐÁNH GIÁ HÀM LƢỢNG VÀ RỦI RO SỨC KHỎE CỦA KIM LOẠI NẶNG TRONG GẠO Ở MỘT SỐ VÙNG SẢN XUẤT NÔNG NGHIỆP TẠI TỈNH QUẢNG NAM Ngành: QUN LÝ TÀI NGUYÊN VÀ NG ng dn: ThSng Đà Nẵng - Năm 2015 LỜI CAM ĐOAN u ca tôi. Các s liu, kt qu trong khóa lun là trung thng công b trong bt k công trình khác. Đà Nẵng, ngày tháng 5 năm 2015 Nguyễn Thị Kim Huệ LỜI CẢM ƠN  hoàn thành khóa lun này, tôi xin chân thành c   n Chí ng thuc Khoa Sinh - i hi hng  tôi rt nhiu trong thi gian thc hin khóa lun tt nghip. Tôi xin gi li cn các thy cô trong Khoa Sinh - o u kin cho tôi hc tp, nghiên c hoàn thành khóa lun này. Cui cùng, tôi mun gi li ct c bnh  tn tình trong thi gian qua. Tôi xin chân thành c Đà Nẵng, ngày tháng 5 năm 2015 Nguyễn Thị Kim Huệ MỤC LỤC L LI C DANH MC CH VIT TT DANH MC BNG BIU DANH MC HÌNH NH      1 1. TÍNH CP THIT C TÀI 1 2.  TÀI 2 2.1      2 2.2  2  TÀI 2 4. CU TRÚC CA KHÓA LUN 3   U 4  U KIN T NHIÊN, KINH T - XÃ HI KHU VC NGHIÊN CU 4 C TÍNH VÀ TÁC HI CA MT S KIM LOI NNG 6 1.2.1. (Pb) 6 1.2.2. Crom (Cr) 8 1.2.3. Cadimi (Cd) 8 1.2.4. Mangan (Mn) 10 1.2.5. (Zn) 11  HP TH I KLN 12 1.3.1. Quá trình hp th  12 1.3.2. S phân b  13 1.3.3. Bi 13 i các KLN 14 1.4. MT S C TÍNH CC 15 1.5.   TÀI 17 1.5.1. Tình hình nghiên cu trên th gii 17 1.5.2. Tình hình nghiên cc 19 . ,           22 2.1.  22 2.2.      22 2.3.      22 2.3.1.        22 2.3.2.            23 2.3.3.        23 2.3.4.             (Translocation factor) 24 2.3.5.              25 2.3.6.          26 .            27 T 27 NG KLN TRONG GO, THÂN, R 32  I NNG 38 I RO SC KHE CA KLN TRONG GO 40 KT LUN VÀ KIN NGH 45 1. KT LUN 45 2. KIN NGH 46      47 PH LC DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT BVTV Bo v thc vt IARC c t nghiên cu v  (The International Agency for Research on Cancer) JECFA U ban chuyên viên IAO/WHO v ph gia thc phm (The Joint FAO/WHO Expert Committee on Food Additives) KCN Khu công nghip KKT Khu kinh t KLN Kim loi nng OM ng cht h QCVN Quy chun Vit Nam TCVN Tiêu chun Vit Nam TF  H s vn chuyn KLN t t vào r TF RT H s vn chuyn KLN t r lên thân TF TG H s vn chuyn KLN t thân vào go THQ Ch s nguy hi (Target hazard quotient ) DANH MỤC BẢNG BIỂU Số hiệu bảng Tên bảng Trang 3.1. Mt s       c nghiên    27 3.2.  32 3.3.  , r 34 3.4. Giá tr TF  , TF RT và TF TG ti 3 khu vc nghiên cu 38 3.5. Giá tr EDI, THQ và HI ci ln ti 3 khu vc nghiên cu 41 3.6. Giá tr EDI, THQ và HI cng tr em ti 3 khu vc nghiên cu 42 DANH MỤC HÌNH ẢNH Số hiệu hình vẽ Tên hình vẽ Trang 1.1. B khu vc nghiên cu 6 3.1. ng Pb và Cr trong tt c các mt ti 3 khu vc nghiên cu 29 3.2. ng Mn và Zn trong tt c các mt ti 3 khu vc nghiên cu 31 3.3. ng trung bình ca Pb, Cr, Cd trong go, thân, r 35 3.4.  ng trung bình ca Mn, Zn trong go, thân, r 35 3.5. H s vn chuyn KLN TF  , TF RT và TF TG ti 3 khu vc nghiên cu 39 3.6. Giá tr THQ trung bình ci vi i ln và tr em ti c 3 khu vc nghiên cu 43 3.7. Giá tr THQ trung bình ci vi ln và tr em ti c 3 khu vc nghiên cu 43 1 MƠ ̉ ĐÂ ̀ U 1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI Xã hi càng phát trin, v ô nhit lên hàng u. Ô nhing t nhiu ngun khác nhau là ma s sng ca Trái m kim loi nt và không khí. S nhic bi các KLN nh gây ra nhng bnh âm  và nguy hi i vng vt. Thc phm là ngung không th thii s sng ci. Tuy nhiên hin hay thc phi to ra li có nhiu thc phm không tt, có cha nhiu hàng các KLN [1]. S phát thi KLN do hong ci có th n cho các ch t, thâm nhp trc tic ung hoc hp th vào trong cây c, rau qung vt, t m i [22]. Qung Nam là mt tnh duyên hi min Trung    i dân sng  nông thôn, s ng trong nông nghip chim t l cao (67,4%), giá tr nông nghim 21,4% so vi tng giá tr GDP toàn tnh. Mc dù ch chim ¼ giá tr trong tu kinh t p vng trong kinh t xã hi sng i dân Qu n Bàn, Qu   huyn có m dân s i cao và là các vùng sn xut nông nghip khá ln trong tnh. Cây lúa (Oryza Sativa L.) là mt trong nhng cây cung cp ngu  thc quan trng nht c i, s dng lúa go làm th   nh i sng c 70%                     [4]. Tuy nhiên, trong thi gian g vi s phát trin ca các ngành kinh t, ngành nông nghi v c t ln sng. Bên c vic s dng phân bón, thuc tr  gây sc ép li vc s dng các hóa cht này quá mc s gây nên mt cân b  [...]... là những nghiên cứu về KLN trong gạo tại Quảng Nam còn rất ít và chƣa đƣợc công bố Xuất phát từ những lý do trên, em quyết định chọn đề tài Đánh giá hàm lượng và rủi ro sức khỏe của kim loại nặng trong gạo ở một số vùng sản xuất nông nghiệp tại tỉnh Quảng Nam nhằm xác định hàm lƣợng và đánh giá những ảnh hƣởng của KLN trong gạo đến sức khỏe con ngƣời nơi đây 2 MỤC TIÊU CỦA ĐỀ TÀI 2.1 Mục tiêu tổng... - Đánh giá hàm lƣợng KLN trong đất và gạo tại một số vùng tỉnh Quảng Nam thông qua việc xác định nồng độ của 5 chỉ tiêu kim loại nặng: Cd, Pb, Cr, Zn và Mn - Xác định một số tính chất cơ bản của đất vùng nghiên cứu: pH đất, hàm lƣợng chất hữu cơ trong đất OM, độ dẫn điện EC và hàm lƣợng các KLN : Cd, Pb, Cr, Zn và Mn - Xác định hàm lƣợng tích lũy KLN trong gạo, thân lá, rễ - Đánh giá rủi ro sức khỏe. .. nhau về sự phân bố của kim loại trong các bộ phận cây lúa: hàm lƣợng Pb trong rễ > thân > gạo (hơn 56% Pb đƣợc tìm thấy trong rễ, chỉ có 3.9% đƣợc tìm thấy trong gạo) , Cd trong rễ > thân > gạo (khoảng 60% Cd có trong rễ, 10% trong gạo) , Zn trong thân > gạo > rễ Hàm lƣợng trung bình của Pb, Cd và Zn trong các mẫu gạo là 0.55, 0.56, 26.44 mg/kg [41] Một nghiên cứu khác của Qing-Long Fu tại thành phố Fuzhou,... TƢỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU Trong nghiên cứu này, chúng tôi tiến hành nghiên cứu hàm lƣợng và đánh giá rủi ro sức khỏe của một số kim loại nặng: Pb, Cd, Zn, Cr và Mn trong cây lúa (Oryza Sativa L.) Nghiên cứu đƣợc tiến hành tại 3 huyện Điện Bàn, Duy xuyên và Quế Sơn tỉnh Quảng Nam vào tháng 10/2014 ́ 2.2 NỘI DUNG NGHIÊN CƢU Để đạt đƣợc những mục tiêu của đề tài, chúng tôi tiến hành thực hiện một số nội... rủi ro sƣ́c khỏe con ́ ngƣời thông qua viê ̣c tiêu thu ̣ lúa ga ̣o ta ̣i mô ̣t số vùng sản xuấ t nông nghiê ̣p tỉnh Quảng Nam 2.2 Mục tiêu cụ thể - Đánh giá đƣợc tình trạng ô nhiễm kim loại nặng trong đất và trong gạo tại 3 khu vực nghiên cứu - Đánh giá rủi ro sức khỏe dựa trên chỉ số THQ (Target hazard quotient) 3 Ý NGHĨA CỦA ĐỀ TÀI Các kết quả trong đề tài cung cấp các số liệu về hàm lƣợng... TCVN (58.3 ppm) Hàm lƣợng Pb, Zn và Cd trong các mẫu đất thấp hơn ngƣỡng cho phép, trong đó cao nhất trong đất đỏ, thấp nhất trong đất cát biển Kết luận rằng trong các loại đất nông nghiệp nƣớc ta, hàm lƣợng Cu, Pb, Zn và Cd tổng số tƣơng quan thuận với tỷ lệ sét trong đất, đất có tỷ lệ sét càng cao càng chứa nhiều kim loại nặng [28] Nghiên cứu xây dựng một số chỉ tiêu độc chất KLN trong môi trƣờng... carbon hữu cơ và pH Kết quả cho thấy Fe là kim loại chiếm ƣu thế nhất trong hạt gạo và rễ, trong khi Mn là một kim loại chủ yếu nhất trong trấu, lá và chồi Tỷ lệ trung bình cao nhất ghi nhận cho các loại đất nhƣ sau: carbon hữu cơ (8,02%), kích thƣớc hạt (85,92%) và pH (5.91) Tuy nhiên, nồng độ của kim loại nặng trong gạo vẫn còn dƣới mức tối đa theo quy định của Luật Malaysia Thực phẩm (1983) và Quy định... vật nói chung và con ngƣời nói riêng Đã có rất nhiều nghiên cứu đề cập đến sự ô nhiễm cũng nhƣ rủi ro sức khỏe con ngƣời từ việc tiêu thụ gạo đƣợc tiến hành ở một số nƣớc điển hình nhƣ Trung Quốc, Ấn Độ, Thái Lan, Malaysia Một nghiên cứu của Roongrawee Kingsawat và Raywadee Roachanakanan tại Thái Lan khi tiến hành nghiên cứu sự tích tụ và phân bố của một số KLN trong nƣớc, đất và gạo tại tỉnh Samut... các vùng sản xuất nông nghiệp, gây ô nhiễm đất và nguồn nƣớc tƣới cho nông nghiệp [3] Hồ Thị Lam Trà và Kazuhiko Egashira (1999) đã nghiên cứu hàm lƣợng một số KLN trong đất nông nghiệp tại huyện Từ Liêm và Thanh Trì - Hà Nội và cho kết quả: hàm lƣợng các KLN dao động trong khoảng sau: 0.16 - 0.36 mg Cd/kg; 40.1 73.2 mg Cu/kg; 31.9 - 53 mg Pb/kg; 98.2 - 137.2 mg Zn/kg Nói chung đất nông nghiệp ở đây... nhiễm KLN trong đất Việt Nam chƣa tới mức báo động nhƣng một điều dễ nhận thấy là kim loại nặng có tác động trực tiếp hoặc gián tiếp đến sức khỏe con ngƣời vì nó dễ dàng đi vào dây chuyền thực phẩm và về dài sẽ gây ảnh hƣởng nghiêm trọng cho con ngƣời Ở nƣớc ta, sự tích lũy KLN trong đất, trong nông sản và những tác động tiêu cực đến sức khỏe con ngƣời vẫn còn là vấn đề đang đƣợc thảo luận và nghiên . NGUYỄN THỊ KIM HUỆ ĐÁNH GIÁ HÀM LƢỢNG VÀ RỦI RO SỨC KHỎE CỦA KIM LOẠI NẶNG TRONG GẠO Ở MỘT SỐ VÙNG SẢN XUẤT NÔNG NGHIỆP TẠI TỈNH QUẢNG NAM KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP . NGUYỄN THỊ KIM HUỆ ĐÁNH GIÁ HÀM LƢỢNG VÀ RỦI RO SỨC KHỎE CỦA KIM LOẠI NẶNG TRONG GẠO Ở MỘT SỐ VÙNG SẢN XUẤT NÔNG NGHIỆP TẠI TỈNH QUẢNG NAM Ngành: QUN LÝ TÀI NGUYÊN VÀ NG. Qung Nam còn rc công b. Xut phát t nhng lý do trên, em quynh ch  Đánh giá hàm lượng và rủi ro sức khỏe của kim loại nặng trong gạo ở một số vùng sản xuất nông