1 LỜI MỞ ĐẦU Tính cấp thiết đề tài Nền kinh tế phát triển ngày động hơn, tính tất yếu xu tồn cầu hoá, khu vực hoá phát triển mạnh mẽ tác động đến toàn lĩnh vực đời sống xã hội Đối với doanh nghiệp, giá thành yếu tố quan trọng để doanh nghiệp tái sản xuất tìm kiếm lợi nhuận Giá thành thước đo mức chi phí tiêu hao phải bù đắp sau chu kỳ sản xuất kinh doanh Để quản lý tốt chi phớ cỏc doanh nghiệp sử dụng nhiều phương pháp, công cụ quản lý khác Một công cụ nhà quản lý quan tâm hàng đầu công tác kế tốn nói chung cơng tác kế tốn tập hợp chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm Trong doanh nghiệp xây dựng nói chung doanh nghiệp xây dựng mỹ thuật nói riêng, cơng tác kế tốn tập hợp chi phí tính giá thành sản phẩm xác định khâu trung tâm cơng tác kế tốn Chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm tiêu kinh tế nhà quản lý doanh nghiệp đặc biệt quan tâm vỡ chỳng gắn liền với kết hoạt động sản xuất doanh nghiệp Do để đảm bảo tính đầy đủ xác giá thành sản phẩm đòi hỏi phải tớnh đỳng, tớnh đủ chi phí doanh nghiệp bỏ trình sản xuất Điều thực thơng qua cơng tác kế tốn tập hợp chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm Hiện nay, cơng tác kế tốn chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm số doanh nghiệp bộc lộ nhiều hạn chế Kế tốn chi phí sản xuất giá thành sản phẩm chưa phản ánh xác, kịp thời chi phí thực tế phát sinh, chưa tính đỳng, tớnh đủ giá thành sản phẩm hoàn thành nên chưa phát huy hết vai trị Để đảm bảo tính đồng bộ, thống phát huy đầy đủ vai trị cung cấp thơng tin cho việc điều hành, quản lý kinh tế doanh nghiệp, cần thiết phải đổi mới, hồn thiện hệ thống kế tốn, đặc biệt kế tốn chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm Nhận thức tầm quan trọng vấn đề trờn, tụi chọn đề tài “Hồn thiện kế tốn chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm công ty Mỹ thuật trung ương thuộc Bộ Văn hoỏ thụng tin” làm đề tài nghiên cứu Mục tiêu nghiên cứu đề tài Trên sở phân tích lý luận vận dụng lý luận vào thực tiễn Công ty Mỹ thuật trung ương thuộc Bộ văn hố thơng tin, luận văn nhằm hệ thống vấn đề lý luận kế tốn chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm doanh nghiệp sản xuất sản phẩm xây dựng mỹ thuật, hoàn thiện tổ chức cơng tác kế tốn chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm Công ty Mỹ thuật trung ương thuộc Bộ văn hố thơng tin Đối tượng phạm vi nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu: Nghiên cứu q trình tổ chức kế tốn chi phí sản xuất tớnh giỏ thành sản phẩm doanh nghiệp xây dựng mỹ thuật Phạm vi nghiên cứu: Đề tài nghiên cứu vấn đề lý luận kế tốn chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm doanh nghiệp sản xuất sản phẩm xây dựng mỹ thuật, nghiên cứu thực trạng kế toán chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm xây dựng mỹ thuật Công ty mỹ thuật trung ương thuộc Bộ Văn hố thơng tin tìm tồn để từ đề xuất số giải pháp hồn thiện áp dụng cho Doanh nghiệp Phương pháp nghiên cứu Dựa quan điểm vật biện chứng, vật lịch sử đồng thời sử dụng hệ thống phương pháp nghiên cứu cụ thể như: phân tích, tổng hợp, diễn giải, kết hợp với điều tra thực tế Công ty mỹ thuật trung ương thuộc Bộ Văn hố thơng tin để đánh giá thực trạng đưa phương hướng giải Những đóng góp luận văn Với mục tiêu, đối tượng phạm vi nghiên cứu mình, việc sử dụng phương pháp nghiên cứu khoa học, luận văn cú đóng góp định: - Hệ thống hoỏ cỏc vấn đề lý luận kế tốn chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm doanh nghiệp sản xuất sản phẩm xây dựng mỹ thuật - Phân tích, đánh giá thực trạng kế tốn chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm xây dựng mỹ thuật Công ty Mỹ thuật trung ương thuộc Bộ Văn hố thơng tin - Đề xuất giải pháp nhằm hồn thiện cơng tác kế tốn chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm Cơng ty Mỹ thuật trung ương thuộc Bộ văn hố thơng tin Kết cấu luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục chữ viết tắt, danh mục bảng biểu, sơ đồ tài liệu tham khảo, luận văn kết cấu thành chương sau: - Chương 1: Những vấn đề lý luận kế toán chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm doanh nghiệp sản xuất sản phẩm xây dựng mỹ thuật - Chương 2: Thực trạng kế toán chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm cơng ty Mỹ thuật trung ương thuộc Bộ Văn hố thơng tin - Chương 3: Hồn thiện kế tốn chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm cơng ty Mỹ thuật trung ương thuộc Bộ Văn hố thông tin CHƯƠNG 1: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ KẾ TỐN CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM TRONG CÁC DOANH NGHIỆP SẢN XUẤT SẢN PHẨM XÂY DỰNG MỸ THUẬT 1.1 Đặc điểm hoạt động sản xuất kinh doanh sản phẩm xây dựng mỹ thuật có ảnh hưởng đến kế tốn chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm Trong ngành trực tiếp sản xuất cải vật chất cho xã hội, xây dựng ngành sản xuất độc lập, có chức tái sản xuất tài sản cố định, tạo nên sở vật chất cho kinh tế quốc dân, tăng tiềm lực quốc phòng cho đất nước Ngành xây dựng có đặc điểm kinh tế chung giống ngành khác như: sản phẩm tiến hành cách liên tục từ khâu thăm dò, điều tra khảo sát khâu thiết kế, thi cơng, tốn bàn giao cơng trình Sản xuất có tính dây chuyền cỏc khõu hoạt động sản xuất, cỏc khõu có mối quan hệ chặt chẽ với Tuy nhiên ngành xây dựng lại có nột riờng so với ngành sản xuất khác kinh tế kỹ thuật khác biệt đú tác động nhiều đến cơng tác quản lý hạch tốn doanh nghiệp xây lắp Việc thi công công trình, hạng mục cơng trình thường tổ chức phân tán khơng địa điểm nên khó khăn cho việc quản lý Do mà doanh nghiệp xây lắp nước ta thường tổ chức sản xuất theo phương thức khốn cơng trình, hạng mục cơng trình, khối lượng công việc cho đơn vị nội doanh nghiệp Ngành xây dựng nói chung doanh nghiệp sản xuất sản phẩm xây dựng mỹ thuật nói riêng có đặc điểm kinh tế kỹ thuật riêng Sản phẩm xây dựng mỹ thuật công trình, vật kiến trúc có quy mơ lớn, kết cấu phức tạp, q trình từ khởi cơng hoàn thành bàn giao đưa vào sử dụng thường dài, phụ thuộc vào quy mơ, tính chất phức tạp kỹ thuật cơng trình Q trình thi công thường chia thành nhiều giai đoạn, giai đoạn lại chia thành nhiều công việc khác nhau, cơng việc thường diễn ngồi trời chịu tác động lớn nhân tố môi trường nắng, mưa, lũ, lụt… Do sản phẩm xây dựng mỹ thuật thiết phải thiết kế lập dự toỏn riêng nhằm mục đích theo dõi q trình thi cơng quản lý chi phí chặt chẽ Sản phẩm xây dựng mỹ thuật đa dạng mang tính chất đơn Mỗi cơng trình tiến hành thi cơng theo đơn đặt hàng cụ thể, phụ thuộc theo yêu cầu khách hàng theo thiết kế kỹ thuật công trỡnh đú Khi thực đơn vị phải bàn giao theo tiến độ, thiết kế kỹ thuật, đảm bảo chất lượng cơng trình Sản phẩm xây dựng mỹ thuật tiêu thụ theo giá dự toán giá thỏa thuận với chủ đầu tư từ ký hợp đồng, tính chất hàng hóa sản phẩm xây dựng mỹ thuật thể không rõ Nếu quản lý chi phí tốt doanh nghiệp giảm bớt chi phí tăng lợi nhuận Các đặc điểm ngành sản phẩm xây dựng mỹ thuật có ảnh hưởng khơng nhỏ tới cơng tác tập hợp chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm Các doanh nghiệp thực cơng tác kế tốn tập hợp chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm cần ý tới đặc điểm để thực tốt công tác này, đảm bảo phản ánh xác, trung thực chi phí chi ra, tớnh đỳng tớnh đủ chi phí vào giá thành, cung cấp thơng tin trung thực cho đối tượng sử dụng thông tin giỳp cỏc nhà quản trị doanh nghiệp định đắn 1.2 Kế tốn chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm quản lý doanh nghiệp sản xuất sản phẩm xây dựng mỹ thuật 1.2.1 Chi phí sản xuất phân loại chi phí sản xuất sản phẩm xây dựng mỹ thuật 1.2.1.1 Chi phí sản xuất sản phẩm xây dựng mỹ thuật Quá trình sản xuất kinh doanh doanh nghiệp sản xuất sản phẩm xây dựng mỹ thuật trình tác động có ý thức, có mục đích vào yếu tố đầu vào để tạo thành sản phẩm cơng trình, hạng mục cơng trình định Trong trình đú cỏc doanh nghiệp phải huy động sử dụng nguồn tài lực, vật lực (lao động, vật tư, tiền vốn ) Nói cách khác doanh nghiệp phải bỏ khoản hao phí lao động sống, lao động vật hóa phục vụ cho trình sản xuất kinh doanh Như chi phí sản xuất doanh nghiệp sản xuất sản phẩm xây dựng mỹ thuật biểu tiền tồn hao phí lao động sống lao động vật hóa hao phí cần thiết khác mà doanh nghiệp để tiến hành hoạt động sản xuất thi công thời kỳ định (tháng, quý, năm) 1.2.1.2 Phân loại chi phí sản xuất doanh nghiệp sản xuất sản phẩm xây dựng mỹ thuật Trong doanh nghiệp sản xuất sản phẩm xây dựng mỹ thuật, chi phí sản xuất bao gồm nhiều loại, loại có tính chất, nội dung kinh tế công dụng khác Tùy theo yêu cầu quản lý, đối tượng cung cấp thông tin, giác độ xem xét chi phí mà chi phí sản xuất đ ược phân loại theo cách sau: * Theo nội dung, tính chất kinh tế chi phí: Theo cách phân loại chi phí cú cựng nội dung tính chất kinh tế xếp chung vào yếu tố khơng kể chi phí phát sinh đâu, dùng vào mục đích sản xuất sản phẩm, phục vụ quản lý hay sản xuất trực tiếp Tồn chi phí sản xuất doanh nghiệp chia thành loại sau: - Chi phí ngun vật liệu: gồm tồn chi phí loại nguyên vật liệu (như thạch cao, đồng, xi măng, cát ), nguyên vật liệu phụ, công cụ dụng cụ, phụ tùng thay thế, thiết bị xây dựng mà doanh nghiệp sử dụng cho hoạt động sản xuất kỳ Chi phí nhiên liệu động lực: Gồm chi phí nhiên liệu động lực xăng, dầu diezen, khí ga, khí nén - Chi phí nhân cơng: Gồm tổng số tiền lương, phụ cấp khoản trớch trờn lương người lao động theo quy định doanh nghiệp kỳ - Chi phí khấu hao tài sản cố định: tồn số tiền trích khấu hao thiết bị vận tải, máy thi công xây dựng, - Chi phí dịch vụ mua ngồi: tồn số tiền doanh nghiệp chi trả cho dịch vụ từ bên như: tiền điện, tiền nước, tiền th máy thi cơng - Chi phí tiền khác: Gồm toàn số tiền phải trả khác cho hoạt động sản xuất thi cơng ngồi yếu tố kể Phân loại chi phí sản xuất theo nội dung, tính chất kinh tế cho biết kết cấu, tỷ trọng loại chi phí, sở để phân tích đánh giá tình hình thực dự tốn chi phí sản xuất * Theo mục đích cơng dụng chi phí: Căn vào mục đích cơng dụng chi phí, tồn chi phí sản xuất phát sinh kỳ chia thành loại sau: - Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp: tồn khoản chi phí ngun vật liệu (thạch cao, đồng, xi măng, cỏt, đỏ, sắt, ), nguyên vật liệu phụ (sơn, vụi…), cấu kiện, phận kết cấu cơng trình sử dụng q trình sản xuất xây lắp Nó gồm chi phí cốp pha, giàn giáo, sử dụng nhiều lần - Chi phí nhân cơng trực tiếp: Bao gồm chi phí tiền lương, tiền cơng phải trả cho cơng nhân trực tiếp thực lao động, không phân biệt cơng nhân danh sách hay th ngồi - Chi phí sử dụng máy thi cơng tồn chi phí vật liệu, nhân cơng chi phí khác có liên quan đến q trình sử dụng máy thi cơng cho cơng trình - Chi phí sản xuất chung: Bao gồm khoản chi phí có liên quan đến việc tổ chức, phục vụ quản lý thi công cỏc phũng, tổ, đội sản xuất doanh nghiệp Cách phân loại có tác dụng phục vụ cho việc quản lý chi phí theo định mức, sở cho kế toán tập hợp chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm, để phân tích tình hình thực kế hoạch giá thành xác định định mức chi phí sản xuất cho kỳ sau * Theo mối quan hệ với khối lượng công việc hoạt động kỳ: Theo phân loại chi phí sản xuẩt chia thành loại: - Chi phí khả biến (biến phí) Là chi phí có thay đổi lượng tương quan tỷ lệ thuận với thay đổi khối lượng hoạt động công việc kỳ Tuy nhiên đơn vị sản phẩm thỡ nú khơng thay đổi Ví dụ thuộc loại chi phí khả biến chi phí nguyên vật liệu trưc tiếp Biến phí tồn nhiều hình thức khác hoạt động sản xuất kinh doanh doanh nghiệp: + Biến phí thực thụ: Là biến phí mà biến động thay đổi tỷ lệ thuận biến động tuyến tính với mức độ hoạt động chi phí nguyên vật liệu trực tiếp + Biến phí cấp bậc: Là biến phí mà thay đổi chúng xẩy mức độ hoạt động đạt đến giới hạn, phạm vi định Ví dụ chi phí bảo trì máy móc thiết bị, chi phí điện năng… - Chi phí bất biến (Định phí) Là chi phí khơng thay đổi cho dù có thay đổi mức độ hoạt động khối lượng sản phẩm, cơng việc kỳ Các khoản chi phí thuộc loại chi phí chi phí khấu hao tài sản cố định theo phương pháp đường thẳng, chi phí th đất… Định phí tồn hình thức ứng xử khác hoạt động sản xuất kinh doanh doanh nghiệp + Định phí bắt buộc: Là loại chi phí liên quan đến sử dụng tài sản dài hạn khấu hao tài sản cố định Hai đặc điểm định phí bắt buộc là: Chúng tồn lâu dài hoạt động sản xuất kinh doanh doanh nghiệp; Chúng cắt giảm toàn thời gian ngắn + Định phí khơng bắt buộc: Chi phí naỳ phát sinh không gắn liền với định hàng năm nhà quản trị chi phí quảng cáo, chi phí nghiên cứu… - Chi phí hỗn hợp: Chi phí hỗn hợp chi phí bao gồm hỗn hợp biến phí định phí Ở mức độ hoạt động nào, chi phí hỗn hợp định phí, thể đăc điểm định phí, mức độ hoạt động khỏc, nú bao gồm định phí, biến phí, đặc điểm định phí biến phí Áp dụng cách phân loại kế toán thuận lợi việc phân tích điểm hồ vốn, đưa biện pháp cần thiết để hạ giá thành sản phẩm * Theo mối quan hệ với đối tượng chịu chi phí: Đối với cách phân loại này, chi phí sản xuất chia thành loại: - Chi phí trực tiếp: chi phí có quan hệ trực tiếp với việc sản xuất loại sản phẩm, cơng việc định Với chi phí kế tốn vào số liệu chứng từ kế toán để ghi trực tiếp cho đối tượng chịu chi phí - Chi phí gián tiếp: chi phớ có liên quan đến việc sản xuất nhiều sản phẩm, nhiều công việc, với chi phí kế tốn phải tiến hành phân bổ cho đối tượng có liên quan theo tiêu chuẩn thích hợp Mối quan hệ mục tiêu chi phí, chi phí trực tiếp chi phí gián tiếp: Chi phí trực tiếp Tính trực tiếp Mục tiêu chi phí 10 Chi phí gián tiếp Phân bổ chi phí Nhờ có cách phân loại mà kế tốn xác định phương pháp kế toán tập hợp phân bổ chi phí cho đối tượng cách đắn, hợp lý * Theo mối quan hệ với thẩm quyền định: Theo cách phân loại chi phí chia thành chi phí kiểm sốt khơng kiểm sốt được: Chi phí kiểm sốt chi phí mà nhà quản trị xác định xác mức phát sinh kỳ, đồng thời nhà quản trị có quyền định phát sinh Chi phí khơng kiểm sốt chi phí mà nhà quản trị khơng thể dự đốn xác mức phát sinh kỳ phát sinh vượt tầm kiểm sốt, định nhà quản trị Ví dụ: Chi phí cấp phân bổ nhà quản trị phận * Phân loại chi phí trình phân tích thơng tin phục vụ cho việc định: - Chi phí thích hợp: Dưới khía cạnh ngơn ngữ, kế tốn có chức truyền đạt thơng tin Kế tốn tài hệ thống liệu ghi chép theo nguyên tắc thống nhất, thể báo cáo tài thông báo cho đối tượng rộng rãi bên ngồi doanh nghiệp Trong đó, kế tốn quản trị tập hợp liệu nú cú nhiệm vụ hệ thống thành thơng tin hữu ích để cung cấp cho nhà quản trị xem xét định Vi vậy, kế toán quản trị quan tâm đến chi phí thích hợp bỏ qua chi phí khụng thớch hợp q trình định - Chi phí thực chi phí hội: 76 Kế tốn vào tính chất ngành nghề kinh doanh để tổ chức tốt q trình kế tốn chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm Mỗi ngành nghề kinh doanh có đặc điểm riêng, tạo nên sản phẩm mang tính chất riêng biệt, điều tạo nên khác biệt quy trình sản xuất kết cấu chi phí giá thành sản phẩm Trong tổ chức cơng tác kế tốn chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm trước hết cần phải xác định đắn chức kinh tế phận doanh nghiệp để làm tập hợp chi phí sản xuất Do vậy, việc hồn thiện kế tốn chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm phải phù hợp với đặc điểm yêu cầu sản xuất kinh doanh doanh nghiệp 3.1.2.3 Việc hoàn thiện phải đáp ứng việc cung cấp thông tin hoạt động kinh tế tài cách đầy đủ, xác, kịp thời Cơng tác kế tốn chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm có liên quan đến hầu hết yếu tố đầu vào đầu trình sản xuất Đảm bảo việc hạch tốn chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm xác, kịp thời, phù hợp với đặc điểm hình thành phát sinh chi phí doanh nghiệp u cầu có tính xun suốt q trình hạch tốn doanh nghiệp Trong cơng tác kế tốn chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm, hệ thống sổ tổng hợp sổ chi tiết phải đảm bảo thể đầy đủ số liệu chi phí sản xuất phát sinh, đồng thời cần phải đảm bảo tính thống hệ thống thơng tin trình bày trờn cỏc sổ tổng hợp sổ chi tiết Trong kinh tế thị trường nay, để có thắng lợi cạnh tranh doanh nghiệp cần phải có định tài đắn Muốn nhà quản trị phải có thông tin kịp thời đầy đủ phục vụ cho việc định quản lý giai đoạn cụ thể Trong kinh tế thị trường cạnh tranh gay gắt việc xác định đầy đủ xác hao phí cần bù đắp sống cịn doanh nghiệp Do đó, việc hồn thiện kế tốn chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm phải đáp ứng yêu cầu thông tin đầy đủ, xác kịp thời, yêu cầu cấp thiết thơng tin có ý nghĩa 77 quan trọng, nú giỳp cho doanh nghiệp nắm bắt thời cơ, xử lý kịp thời tình kinh doanh 3.1.2.4 Việc hồn thiện phải đáp ứng u cầu hiệu có tính khả thi Việc hồn thiện kế tốn chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm phải giúp cho người quản lý luôn chủ động việc xác định giá thành xác, giúp doanh nghiệp nắm bắt kịp thời tình hình hạ giá thành sản phẩm Đồng thời, doanh nghiệp, hoàn thiện phải giúp doanh nghiệp phản ánh chất lượng kinh doanh tính tốn kết sản xuất doanh nghiệp đạt Việc hoàn thiện phải tạo tiền đề để thực quản lý tập trung giám sát chặt chẽ việc thực kế hoạch giá thành doanh nghiệp, đồng thời cho phép so sánh đánh giá hiệu phương án sản xuất, thời kỳ sản xuất, từ đảm bảo tính hợp lý hiệu cho việc xây dựng phương án đầu tư kế hoạch giá thành sản phẩm Hơn việc hoàn thiện phải giúp cho cán quản lý doanh nghiệp kiểm tra đánh giá biện pháp quản lý kinh tế, tài thực có sở đề xuất biện pháp quản lý hữu hiệu phục vụ cho công tác quản lý kinh doanh, phục vụ cho cơng tác hồn thiện máy quản lý doanh nghiệp 3.2 Các giải pháp nhằm hồn thiện kế tốn chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm công ty Mỹ thuật trung ương 3.2.1 Về công tác tổ chức tập hợp chứng từ ban đầu Để giảm bớt khối lượng công việc vào cuối tháng, cuối kỳ, Cơng ty u cầu nhân viên kinh tế tổ đội trực thuộc định kỳ tuần nửa tháng tập hợp chứng từ lên phịng kế tốn để vào sổ kế tốn Như vừa hạn chế sai sót khơng đáng có trình nhập số liệu vào máy phải làm khối lượng lớn công việc vừa cung cấp thông tin kịp thời tình hình sản xuất thi cơng cho nhà quản trị doanh nghiệp 78 3.2.2 Về cách phân loại chi phí Hiện Cơng ty phân loại chi phí sản xuất phát sinh theo ba khoản mục: - Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp - Chi phí nhân cơng trực tiếp - Chi phí sản xuất chung Cịn khoản mục chi phí máy thi cơng tính gộp vào với khoản mục chi phí sản xuất chung Để đảm bảo tính xác khoản mục chi phí cơng tác tính giá thành sản phẩm xây lắp, Cơng ty nên phân loại chi phí sản xuất theo khoản mục sau: - Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp - Chi phí nhân cơng trực tiếp - Chi phớ máy thi cơng - Chi phí sản xuất chung Chi phí sản xuất chung cần phân loại thành chi phí biến đổi chi phí cố định Chi phí sản xuất chung cố định chi phí sản xuất gián tiếp chi phí khấu hao, chi phí bảo dưỡng máy móc thiết bị Chi phí sản xuất chung biến đổi chi phí sản xuất gián tiếp chi phí nguyên liệu, vật liệu gián tiếp, chi phí nhân cơng gián tiếp 3.2.3 Về việc hạch tốn khoản mục chi phí máy thi cơng Do số cơng trình thi cơng q xa, việc vận chuyển máy móc khó khăn nhiều chi phí thỡ chủ cơng trình thường th ngồi máy thi công Tuy vậy, để chủ động việc thi công, Công ty nên trang bị thêm số máy móc phục vụ cho q trình sản xuất thi cơng Hiện nay, chi phí sử dụng máy khơng tách thành khoản 79 mục riêng biệt cụ thể Việc hạch tốn khơng làm sai lệch giá thành doanh nghiệp không tách riêng chi phí theo khoản mục cụ thể, rõ ràng nên việc theo dõi khó khăn Việc hạch tốn chi phí máy thi cơng vào chi phí sản xuất chung làm tỷ trọng chi phí sản xuất chung tổng chi phí phát sinh lớn, gây khó khăn cho nhà quản trị công tác đánh giá biến động chi phí Cơng ty nên hạch tốn riêng khoản mục chi phí sử dụng máy thi cơng thay hạch tốn vào khoản mục chi phí sản xuất chung, hạch tốn riêng khoản mục chi phí máy thi cơng tạo điều kiện thuận lợi cho Cơng ty kiểm sốt chi phí chi cho hoạt động đội máy, kiểm tra tình hình thực dự tốn liên quan tới chi phí sử dụng máy thi cơng, từ nâng cao hiệu hoạt động máy móc thiết bị, tiến hành phân bổ hợp lý chi phí sử dụng máy thi cơng cho đối tượng sử dụng kỳ Để hạch tốn khoản mục chi phí máy thi cơng, kế tốn sử dụng tài khoản 623 “Chi phí máy thi cơng’’, tài khoản có kết cấu sau: Bên nợ: tập hợp chi phí máy thi cơng theo yếu tố Bên có: kết chuyển chi phí sử dụng máy thi cơng vào bên nợ tài khoản 154; kết chuyển chi phí sử dụng máy thi cơng vượt mức bình thường vào tài khoản 632 Tài khoản 623 khơng có số dư số cuối kỳ Theo quy định Bộ tài đơn vị thực theo phương thức thi công hỗn hợp phải sử dụng TK 623 để hạch tốn riêng chi phí sử dụng máy thi công, Tk 623 mở tài khoản cấp hai theo yếu tố chi phí sau: -TK 6231: Chi phí nhân cơng điều khiển máy thi cơng -TK 6232: Chi phí vật liệu -TK 6233: Chi phí cơng cụ dụng cụ -TK 6234: Chi phí khấu hao máy thi cơng 80 -TK 6237: Chi phí dịch vụ mua ngồi -TK 6238: Chi phí tiền khác Trình tự hạch tốn chi phí máy thi cơng khái qt qua phụ luc 3.1 3.2.4 Về việc hạch toán khoản mục chi phí sản xuất chung Tại Cơng ty, chi phí sản xuất chung chiếm tỷ trọng đáng kể (1015%), nhiờn Cơng ty chưa hạch tốn theo chuẩn mực 02 nờn tớnh giá thành sản phẩm không xác Để tính giá thành đúng, đầy đủ Công ty nên dựa vào kế hoạch tiến độ thi cơng cơng trình để xác định cơng suất hoạt động bình thường Chi phí sản xuất chung biến đổi phân bổ hết tính vào giá thành sản phtheo chi phí thực tế phát sinh Chi phí sản xuất chung cố định phân bổ tính vào giá thành sản phẩm dựa cơng suất bình thường máy móc sản xuất + Trường hợp cơng suất bình thường chi phí sản xuất chung cố định phân bổ tính vào giá thành sản phẩm theo chi phí thực tế phát sinh + Trường hợp cơng suất bình thường chi phí sản xuất chung cố định phân bổ tính vào giá thành sản phẩm theo mức cơng suất bình thường Khoản chi phí sản xuất chung khơng phân bổ ghi nhận vào giá vốn 3.2.5 Về việc hạch toán khoản thiệt hại sản xuất Q trình thi cơng cơng trình phát sinh khoản thiệt hại chủ đầu tư, doanh nghiệp gõy nguyên nhân khách quan Thiệt hại sản xuất xây dựng mỹ thuật bao gồm thiệt hại phá làm lại thiệt hại ngừng sản xuất Nếu ngừng sản xuất theo kế hoạch thỡ khụng coi thiệt hại mà tính vào chi phí sản xuất kinh doanh kỳ mà doanh nghiệp hoạt động bình thường Nếu ngừng sản xuất kế hoạch (do cố, thiên tai, hoả hoạn…) toàn thiệt hại phát 81 sinh tập hợp vào tài khoản 142 Tuỳ theo định xử lý để kết chuyển vào TK có liên quan Đối với thiệt hại phá làm lại, kế toán cần mở sổ theo dõi riêng Toàn thiệt hại sau tập hợp vào bên Nợ TK 1381 TK 1421…(Chi tiết thiệt hại phá làm lại) xử lý sau: - Nếu thiệt hại đơn vị xây dựng gây ra: Nợ TK 111, 152: giá trị phế liệu thu hồi Nợ TK 138 (1388), 334: giá trị cá nhân phải bồi thường Nợ Tk 811: Giỏ trị tính vào chi phí bất thường Nợ TK 415: Thiệt hại trừ vào quỹ dự phịng tài Có TK 1381 (Chi tiết thiệt hại phá làm lại) - Nếu chủ đầu tư yêu cầu thay đổi thiết kế kết cấu cụng trỡnh… bồi thường: Nợ TK 111, 152: Giá trị phế liệu thu hồi Nợ TK 131: Giá trị chủ đầu tư đồng ý bồi thường Có TK 1381 (Chi tiết thiệt hại phá làm lại) 3.2.6 Về việc hạn chế đưa vào giá thành khoản chi không hợp lý + Một số doanh nghiệp giá thành tồn bao gồm chi phí quản lý doanh nghiệp phân bổ cho cơng trình Việc đưa chi phí vào giá thành nhiều khơng có phân biệt khoản chi phục vụ, quản lý trình sản xuất, khoản chi phục vụ, quản lý trình tiêu thụ quản lý chung doanh nghiệp, dẫn đến việc xác định giá thành khơng xác Doanh nghiệp cần phải phân loại khoản chi phí này, có chi phí quản lý doanh nghiệp phục vụ quản lý cho q trình sản xuất tính vào giá thành sản phẫm khoản chi phục vụ, quản lý trình tiêu thụ, quản lý chung doanh nghiệp cần phải tính trừ vào kết kinh doanh kỳ Đối với khoản chi phí KHTSCĐ hạch tốn vào chi phí sản xuất chung, doanh nghiệp nên tách riêng thành chi phí khấu hao tài sản khối quản lý khối sản 82 xuất hạch toán phần CPKH khối sản xuất vào tài khoản 627 “chi phí SX chung” + Trong trường hợp áp dụng chế giao khốn cho chủ cơng trình, giá giao khoỏn dự tốn trước thực tế chi phí phát sinh thường có chênh lệch so với giá giao khốn Khi chi phí thực tế phát sinh nhỏ chi phí giao khốn sảy trường hợp chủ cơng trình tìm cách để hồn đủ chứng từ theo tỷ lệ giao khốn, phát sinh chi phí ảo cho cơng trình, dẫn đến giá thành cơng trình khơng xác Theo tối trường hợp giao khốn doanh nghiệp phải có định mức khốn linh hoạt, cụ thể, phù hợp với địa điểm, thời gian, giá theo mặt thời điểm Khi áp dụng chế khốn doanh nghiệp sử dụng định mức đơn giá vật liệu, nhân công thời điểm giao khoán Doanh nghiệp cần đưa quy định rõ ràng việc tiết kiệm chi phí, chủ cơng trình tiết kiệm chi phí doanh nghiệp có chế độ khen thưởng, tun dương, cịn trường hợp chi phí lớn so với tỷ lệ giao khoỏn thỡ dựa vào nguyờn nhân thực tế để có biện pháp xử lý kịp thời 3.2.7 Về việc lập báo cáo chi phí sản xuất giá thành Để cung cấp thông tin cho Giám đốc, báo cáo chi phí sản xuất giá thành cần phải lập sau thỏng, quớ Qua báo cáo này, Giám đốc biết cơng trình, hạng mục cơng trình có chi phí nào, từ định quản lý xác, kịp thời Báo cáo giá thành cần phải thêm vào nội dung: giá vốn, doanh thu, từ xác định kết lãi hay lỗ 3.3 Một số điều kiện nhằm hồn thiện kế tốn chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm cơng ty Mỹ thuật trung ương 3.3.1 Về phía Nhà nước quan chức 83 Giá thành sản phẩm biểu thị quan hệ kinh tế thuộc chế vận hành kinh tế Nhà nước tác động để điều tiết chi phối theo mục đích trị - xã hội hoạch định Đó biểu quan hệ kinh tế điều tiết từ phía Nhà nước nên kế tốn chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm phải chịu tác động hành loạt sách , chế độ quản lý – kinh tế - tài gắn liền với giai đoạn định Đối với doanh nghiệp, không ứng xử linh hoạt dẫn đến gị bó đưa định quản lý xử lý tình điều kiện hoàn cảnh cụ thể Trước hết, Nhà nước cần phải hoàn thiện hệ thống pháp luật kinh tế tài phù hợp với chế thị trường, đảm bảo cho phép doanh nghiệp độc lập, tự chủ kinh doanh Pháp luật phải thực công cụ bảo vệ kiểm tra quyền lợi, trách nhiệm doanh nghiệp trước xã hội, bảo đảm nghiêm minh pháp luật Đồng thời Nhà nước phải xây dựng hệ thống chuẩn mực kế toán phù hợ với thơng lệ, chuẩn mực kế tốn quốc tế; xác lập hệ thống công cụ điều tiết kinh tế theo định hướng xã hội chủ nghĩa; có sách thích ứng để khơi dậy sức sản xuất, tăng cường hiệu kinh doanh, đảm bảo tăng trưởng kinh tế (chính sách thuế, lãi suất, tiền lương…) Nhà nước cần tạo môi trường pháp lý đồng cho việc tổ chức kế tốn chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm doanh nghiệp Các nguyên tắc chuẩn mực kế toán cần xây dựng sở văn pháp luật cụ thể Các nguyên tắc quy định ban hành luật kế toán phải doanh nghiệp tuân thủ doanh nghiệp đú cú đặc điểm sản xuất kinh doanh hay yêu cầu quản lý Ở nước ta nay, pháp lệnh kế toán thống kê chế độ kế toán quy định số vấn đề mang tính chuẩn mực chưa đầy đủ chưa đồng chưa thành hệ thống hoàn chỉnh chưa phù hợp với thông lệ chuẩn mực quốc tế Thực tiễn trình đổi kinh tế 84 nước ta năm qua chứng minh ràng việc xây dựng hệ thống chuẩn mức kế toán Việt nam vấn đề vô cần thiết để tạo dựng hành lang pháp lý cho hoạt động kế tốn, đồng thời địi hỏi trình hội nhập quốc tế khu vực Chuẩn mực kế toán Việt nam qui định hướng dẫn nguyên tắc, nội dung, phương pháp thủ tục kế toán nhất, làm sở ghi chép kế tốn lập báo cáo tài nhằm đạt đánh giá trung thực, hợp lý, khách quan thực trạng tài kết kinh doanh doanh nghiệp Để đáp ứng đòi hỏi mang tính tất yếu kinh tế thị trường sách mở cửa Việt nam, hệ thống kế tốn có thay đổi tích cực Quyết định số 15/2006 – QĐ/BTC ngày 20/03/2006 Bộ trưởng Tài chế độ kế tốn doanh nghiệp ban hành thay cho định số 1141 QĐ/BTC/CĐKT ngày 01/11/1995.Bộ Tài ban hành hệ thống chuẩn mực kế toán Việt nam bao gồm: Quyết định số 149/2001/QĐ-BTC ngày 31/12/2001 việc ban hành cơng bố 04 chuẩn mực kế tốn Việt nam (đợt 1) ; Quyết định số 165/2002/QĐ-BTC ngày 31/12/2002 việc ban hành công bố 06 chuẩn mực kế toán Việt nam (đợt 2); Quyết định số 234/2003/QĐ-BTC ngày 30/12/2003 việc ban hành công bố 06 chuẩn mực kế toán Việt nam (đợt 3); Quyết định số 12/2005/QĐ-BTC ngày 15/02/2005 việc ban hành công bố 06 chuẩn mực kế toán Việt nam (đợt 4); Quyết định số 100/2005/QĐ-BTC ngày 28/12/2005 việc ban hành cơng bố 04 chuẩn mực kế tốn Việt nam (đợt 5) Nhà nước cần xây dựng quy định mang tính thống ngành xây dựng mỹ thuật cho phù hợp với phát triển ngành Nhà nước cần xây dựng sách việc xây dựng định mức chuẩn để áp dụng cho doanh nghiệp sản xuất sản phẩm mỹ thuật Các định mức cần xây dựng chi tiết, cụ thể để giúp doanh nghiệp có sở lập dự tốn giúp cho cơng việc kiểm tra, so sánh doanh nghiệp 85 Nhà nước cần quy định việc thực mở sổ kế toán, hình thức sổ kế tốn áp dụng doanh nghiệp, hệ thống danh mục tài khoản kế toán Nhà nước cú quy định việc phân chia hệ thống chứng từ thành hai loại: chứng từ kế toán thống bắt buộc chứng từ kế toán hướng dẫn Đối với loại chứng từ kế toán thống bắt buộc loại chứng từ phản ánh quan hệ inh tế pháp nhân, có yêu cầu quản lý chặt chẽ mang tính phổ biến rộng rãi Đối với loại chứng từ này, Nhà nước cú tiêu chuẩn hoá quy cách biểu mẫu, tiêu phản ánh, phương pháp lập áp dụng thống cho tất lĩnh vực, thành phần kinh tế Đối với chứng từ kế toán hướng dẫn, Nhà nước nên khuyến khích doanh nghiệp sử dụng nội đơn vị cách hướng dẫn tiêu đặc trưng, thành phần kinh tế, sở vận dụng vào trường hợp cụ thể cho thích hợp Quản lý có hiệu chất lượng phần mềm kế toán áp dụng doanh nghiệp Hiện nay, quan quản lý Nhà nước chưa có biện pháp để quản lý, kiểm tra chất lượng chương trình phần mềm kế tốn, dẫn đến tình trạng sản phẩm phần mềm kế tốn cung cấp tràn lan, khơng đảm bảo chất lượng, điều nhiều có ảnh hưởng đến độ xác, trung thực thơng tin tài kế toán Nhà nước càn phải cú cỏc quy định việc sử dụng phần mềm kế toán như: quy định việc cập nhật xử lý liệu kế toán ban đầu quy định việc sữa chữa, điều chỉnh số liệu sổ kế toán, quy định việc lưu giữ số liệu kế toán phần mềm… 3.3.2 Về phía doanh nghiệp Trong doanh nghiệp, giá thành sản phẩm tiêu kinh tế quan trọng sử dụng làm để bù đắp chi phí sản xuất kinh doanh tính tốn kết kinh doanh Vì thân doanh nghiệp phải có tính tự chủ cần thiết phải chấp hành theo hướng dẫn Nhà nước Việc 86 tổ chức hạch tốn doanh nghiệp phải bảo đảm tính khoa học cung cấp thông tin phù hợp cho việc đánh giá chung hoạt động ngành Việc xác lập hệ thống khoản mục hạch toán giá thành nên hệ thống mở, Nhà nước đưa số khoản mục chủ yếu có tính chất hướng dẫn, từ doanh nghiệp xác định thành phận độc lập cấu thành nên giá thành Ngoài khoản mục ra, doanh nghiệp vào thực tế phát sinh công dụng khoản chi để xác lập thờm cỏc khoản mục cụ thể gắn liền với đặc điểm sản xuất kinh doanh Việc tổ chức hạch tốn giá thành cần phải giải nội dung sau: - Xác định phương pháp tính tốn quy nạp loại chi phí vào giá thành cách thích ứng với đặc điểm sản xuất kinh doanh doanh nghihệp - Xác lập qui trình hạch tốn chi phí phù hợp với đối tượng tính giá thành để mặt thực mục tiêu tính giá thành, mặt khác phục vụ cho việc thực hạch toán kinh tế nội doanh nghiệp - Để phương án hạch tốn giá thành đảm bảo tính khoa học, tính thực tiễn tính quán nhằm đáp ứng tốt yêu cầu quản lý Nhà nước doanh nghiờp cần phải phải xác lập quan điểm cần quán triệt xây dựng phương án Nguyên tắc chung việc xác lập phương án hạch toán giá thành sản phẩm phải gắn liền với yêu cầu trình độ quản lý cụ thể doanh nghiệp với mục tiêu đáp ứng cách tốt nhu cầu quản lý chi phí đánh giá hiệu kinh doanh doanh nghiệp - Tổ chức q trình hạch tốn chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm doanh nghiệp phải thích ứng với điều kiện đặc điểm sản xuất kinh doanh quản lý doanh nghiệp chế thị trường 87 KẾT LUẬN CHƯƠNG Việc đổi hồn thiện tổ chức cơng tác kế tốn chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm yêu cầu tất yếu doanh nghiệp cơng ty xõy dựng nói chung Cơng ty Mỹ thuật Trung ương nói riêng Thơng việc nghiên cứu thực trạng, cần thiết yêu cầu việc hồn thiện kế tốn chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm Cơng ty Mỹ thuật Trung ương thuộc Bộ Văn hố Thơng tin, tác giả đề xuất giải pháp số điều kiện nhằm hồn thiện kế tốn chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm Cơng ty Mỹ thuật Trung ương thuộc Bộ Văn hố Thơng tin 88 KẾT LUẬN Kế tốn chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm giữ vai trị quan trọng cơng tác kế tốn doanh nghiệp nói chung Cơng ty mỹ thuật Trung ương nói riêng Cơng tác kế tốn chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm liên quan đến hầu hết yếu tố trình sản xuất Việc đảm bảo hạch tốn chi phí sản xuất giá thành xác, đầy đủ, kịp thời, phù hợp với đặc điểm hình thành phát sinh chi phí doanh nghiệp yêu cầu xuyên suốt trình hạch toán doanh nghiệp Đề tài khái quát số vấn đề lý luận kế toán chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm doanh nghiệp sản xuất sản phẩm xây dựng mỹ thuật thực trạng cơng tác kế tốn chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm công ty Mỹ thuật Trung ương thuộc Bộ Văn hố Thơng tin, sở đưa nhận xét, đề xuất để hoàn thiện lĩnh vực Tuy có nhiều cố gắng nghiên cứu, song trình độ có hạn nên đề tài khơng tránh khỏi thiếu sót, tác giả mong nhận nhiều ý kiến đóng góp thầy bạn đọc để đề tài hồn thiện Xin chân thành cảm ơn! 89 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO Bộ Tài (2006), Chế độ kế toán Doanh nghiệp (quyển 1) Hệ thống tài khoản kế tốn, NXB Tài Bộ Tài chính, Chuẩn mực kế toán Việt nam đợt Bộ Tài Chính (2006), Báo cáo tài chính, chứng từ sổ kế toán, sơ đồ kế toán, NXB Tài Bộ Tài (2006), Hệ thống chuẩn mực kế tốn Việt nam, NXB Tài Ngơ Thế Chi (1995), Hệ thống kế toán doanh nghiệp, NXB Tài Ngơ Thế Chi (1995), Hướng dẫn thực hành kế tốn doanh nghiệp, NXB Tài GSTS Ngơ Thế Chi, TS Trương Thị Thuỷ (2006), Giáo trình kế tốn tài chính, NXB Tài Nguyễn Văn Cơng (2000), Kế tốn tài doanh nghiệp, NXB tài Cơng ty Mỹ thuật Trung ương, Hồ sơ giới thiệu công ty, Hà Nội 10 TS Phan Đức Dũng (2006), Kế tốn chi phí giá thành, NXB Thống kê Hà nội 11 Huỳnh lợi (2003), Kế toán quản trị, NXB Thống kê Hà nội 12 Lê Gia Lục (1999), tổ chức cơng tác kế tốn, NXB Tài chính, Hà nội 13 Nguyễn Phương Liên (2005), Hướng dẫn kế tốn doanh nghiệp, NXB Tài 14 Võ Văn Nhị, (2004) Hướng dẫn thực hành kế tốn chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm doanh nghiệp, NXB Tài 90 15 Đỗ Minh Thành (2004), Kế toán xây dựng bản, NXB Thống kê Hà nội 16 Đồn Xũn Tiờn (2005), Giáo trình Kế tốn quản trị doanh nghiệp, NXB Tài ... chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm công ty Mỹ thuật trung ương thuộc Bộ Văn hố thơng tin - Chương 3: Hồn thiện kế tốn chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm công ty Mỹ thuật trung ương thuộc. .. hạch toán chi phí sản xuất tính giá thành nước ta giai đoạn 47 CHƯƠNG 2:THỰC TRẠNG KẾ TỐN CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM TẠI CÔNG TY MỸ THUẬT TRUNG ƯƠNG THUỘC BỘ VĂN HỐ THƠNG TIN. .. doanh nghiệp sản xuất sản phẩm xây dựng mỹ thuật, nghiên cứu thực trạng kế tốn chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm xây dựng mỹ thuật Công ty mỹ thuật trung ương thuộc Bộ Văn hố thơng tin tìm