Phân tích lợi ích - chi phí nhà máy điện Phước Thể Bình Thuận Luận văn thạc sĩ

L I CAM OAN

Tôi cam đoan lu n v n này hoàn toàn do tôi th c hi n Các đo n trích d n và s li u

s d ng trong lu n v n đ u đ c d n ngu n và có đ chính xác cao nh t trong ph m

vi hi u bi t c a tôi Lu n v n này không nh t thi t ph n ánh quan đi m c a Tr ng

i h c Kinh t thành ph H Chí Minh hay Ch ng trình Gi ng d y Kinh t Fulbright

Tác gi lu n v n

L I C M N

Tôi trân tr ng g i l i c m n sâu s c nh t đ n T.S Cao Hào Thi và T.S Nguy n

Qu c Toàn đã t n tình giúp đ , h ng d n cho tôi trong su t quá trình nghiên c u

và th c hi n đ tài này

Trong quá trình h c t p, th c hi n đ tài và nh ng gì đ t đ c hôm nay, tôi không

th quên đ c nh ng công lao gi ng d y và h ng d n nh ng ki n th c quý báu

c a các Th y, Cô c a Ch ng trình gi ng d y Kinh t Fulbright – i h c Kinh t Thành ph H Chí Minh trong nh ng n m v a qua

Chân thành c m n các Anh, Ch , B n bè và đ c bi t là Gia đình đã ng h , giúp đ

và đ ng viên tôi trong su t th i gian h c t p và nghiên c u

Dù đã có nhi u c g ng, song lu n v n ch c ch n không th tránh kh i nh ng thi u sót và h n ch Kính mong nh n đ c s chia s và nh ng ý ki n đóng góp quý báu

c a các Th y, Cô, B n bè và ng nghi p

H c viên Ch ng trình gi ng d y Kinh t Fulbright

Nguy n Th Ng c Thi

TÓM T T

Nh m gi i quy t v n đ an ninh n ng l ng trong th k hai m i m t, Vi t Nam không ng ng gia t ng n ng l c c p đi n Tuy nhiên, v i ngu n n ng l ng s d ng nhiên li u hóa th ch đang ngày càng khan hi m, đòi h i Vi t Nam ph i nhanh chóng tìm ngu n n ng l ng thay th N ng l ng gió là m t ngu n n ng l ng tái

t o “s ch” đang đ c th gi i s d ng ngày càng nhi u và Vi t Nam đ c đánh giá

là m t trong nh ng qu c gia có ti m n ng gió khá cao (so v i ba n c Campuchia, Thái Lan và Lào) Chính vì v y nh ng n m g n đây, nh ng d án v n ng l ng gió đã đ c nhi u nhà đ u t trong n c liên k t v i n c ngoài xin c p phép xây

d ng t i nh ng khu v c đ c đánh giá là có ti m n ng gió t t Và d án nhà máy phong đi n Ph c Th , Bình Thu n là m t trong nh ng d án n m trong s đó

M c tiêu c a đ tài là phân tích tài chính d án theo hai quan đi m t ng đ u t và

K t qu phân tích d án cho th y NPV tài chính c a d án âm ch ng t d án không

kh thi v m t tài chính Tuy nhiên, NPV kinh t c a d án l i đ t 118,80 t đ ng, IRR = 11,25% > 10% nên có th th y đây là m t d án đáng đ c Nhà n c tài tr

đ th c hi n

K t qu phân tích r i ro cho th y, d án nh y c m v i giá bán đi n, tình tr ng bán CER, h s công su t, t l l m phát USD Do v y, đ có th khuy n khích ch đ u

t ti p t c đ u t vào d án phong đi n Ph c Th nói riêng và nh ng d án n ng

l ng gió nói chung, Nhà n c c n th c hi n m t s chính sách nh m giúp nhà đ u

t có th thu đ c m t kho n l i nhu n h p lý đ có th an tâm đ u t , t đó t ng

b c phát tri n ngành n ng l ng gió t i Vi t Nam

M C L C

L I CAM OAN i

L I C M N ii

TÓM T T iii

M C L C iv

DANH M C CÁC KÝ HI U, T VI T T T vii

DANH M C CÁC B NG BI U ix

DANH M C CÁC HÌNH V TH x

CH NG 1: GI I THI U 1

1.1 t v n đ 1

1.1.1 Lý do hình thành d án 1

1.1.2 Lý do hình thành đ tài 4

1.2 M c tiêu c a đ tài 7

1.3 Câu h i nghiên c u 7

1.4 Ph m vi c a đ tài 8

1.5 Thu th p d li u 8

1.6 B c c lu n v n 9

CH NG 2: T NG QUAN & PH NG PHÁP LU N 10

2.1 T ng quan v n ng l ng gió 10

2.1.1 L ch s n ng l ng gió 10

2.1.2 N ng l ng gió trên th gi i 10

2.1.3 Tình hình phát tri n n ng l ng gió t i Vi t Nam 12

2.2 Các quan đi m và ph ng pháp phân tích d án 14

CH NG 3: MÔ T D ÁN 16

3.1 Gi i thi u d án 16

3.2 c đi m c a d án 16

3.2.1 M c tiêu c a d án 17

3.2.2 Quy mô c a d án 17

3.3 Gi i thi u ch đ u t 17

CH NG 4: PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH C A D ÁN 19

4.1 L p bi u đ dòng ti n t 19

4.1.1 Gi i thi u các thông s v mô 19

4.1.2 Các c s xác đ nh chi phí c a d án 20

4.1.3 Các c s xác đ nh doanh thu c a d án 21

4.1.4 K ho ch vay v n và tr lãi 23

4.1.5 Báo cáo thu nh p 23

4.1.6 L p bi u đ dòng ti n t 24

4.2 Tính toán phân tích tài chính 25

4.3 Phân tích k t qu 25

CH NG 5: PHÂN TÍCH R I RO 27

5.1 Phân tích đ nh y m t chi u 27

5.1.1 Bi n thiên c a NPV theo giá bán đi n 27

5.1.2 Bi n thiên c a NPV theo h s công su t 29

5.1.3 Bi n thiên c a NPV theo t l l m phát VND 30

5.1.4 Bi n thiên c a NPV theo t l l m phát EUR 31

5.1.5 Bi n thiên c a NPV theo t l l m phát USD 32

5.1.6 Bi n thiên c a NPV theo t c đ t ng giá đi n 32

5.1.7 Bi n thiên c a NPV theo k ch b n v CER 33

5.2 Phân tích k ch b n 34

5.3 Mô ph ng Monte Carlo 35

5.4 Phân tích k t qu 36

CH NG 6: PHÂN TÍCH KINH T – XÃ H I 37

6.1 Phân tích kinh t 37

6.1.1 Phân tích h s chuy n đ i giá tài chính sang giá kinh t 37

6.1.2 Phân tích ngo i tác tích c c và tiêu c c 40

6.2 Xác đ nh dòng ti n kinh t c a d án 42

6.3 Phân tích k t qu 43

6.4 Phân tích xã h i 43

CH NG 7: K T LU N VÀ KHUY N NGH CHÍNH SÁCH 47

7.1 Khuy n ngh chính sách 47

7.1.1 H tr cho ch đ u t 47

7.1.2 H tr cho ng i dân b gi i t a 48

7.2 K t lu n 49

PH L C 53

DANH M C CÁC KÝ HI U, T VI T T T

Các t vi t t t

AGECO : Asia Green Energy Company

BOO : Build Own Operate

B.O : Build Operate

CER : Certified Emission Reductions

CFi : Conversion Factor i

CO2 : Cacbon đioxit

DSCR : Debt Service Coverage Ratio

DTU : Technical University of Denmark

T & PT : u t và phát tri n

EOCK : Economic Opportunity Cost of Capital

EVN : T p đoàn đi n l c Vi t Nam

EWEA : The European Wind Energy Association

FEP : Foreign Exchange Premium

GWEC : Global Wind Energy Council

IPP : Independent Power Producer

IEA : International Energy Agency

IMF : International Monetary Fund

IRR : Internal Rate of Return

KWh : Ki-lô-oát-gi

MARR : Minimum Attractive Rate of Return

MW : Mê-ga-oát

NPV : Net Present Value

O&M : Operation and Maintenance

TKV : T p đoàn than và khoáng s n Vi t Nam TMDV : Th ng m i d ch v

TNDN : Thu nh p doanh nghi p

DANH M C CÁC B NG BI U

B ng 1.1 S n l ng đi n tiêu th t n m 2000 – 2008 (TWh) 1

B ng 1.2 C c u ngu n đi n c a Vi t Nam t n m 2003 – 2008 (MW) 2

B ng 1.3 T c đ t ng tr ng nhu c u đi n n ng c a Vi t Nam (2006 - 2020) 3

B ng 1.4 u, nh c đi m c a t ng ngu n n ng l ng 5

B ng 1.5 Su t đ u t c a các nhà máy đi n t i Vi t Nam 7

B ng 2.1 Tài nguyên n ng l ng gió ông Nam Á 13

B ng 4.1 S n l ng đi n s n xu t th c t (tính bình quân cho 1 turbine) 22

B ng 4.2 Ngân l u ròng d án và ch s h u 24

B ng 4.3 K t qu phân tích tài chính 25

B ng 5.1 Bi n thiên c a NPV theo giá đi n 28

B ng 5.2 Bi n thiên c a NPV theo h s công su t 29

B ng 5.3 K ch b n thay đ i t l l m phát VND 30

B ng 5.4 K t qu bi n thiên c a NPV do thay đ i t l l m phát VND 31

B ng 5.5 K t qu bi n thiên c a NPV do thay đ i t l l m phát EUR 31

B ng 5.6 K ch b n thay đ i t l l m phát USD 32

B ng 5.7 K t qu bi n thiên c a NPV do thay đ i t l l m phát USD 32

B ng 5.8 K t qu bi n thiên c a NPV do thay đ i t c đ t ng giá đi n 33

B ng 5.9 K t qu bi n thiên c a NPV theo k ch b n v CER 33

B ng 5.10 K t qu phân tích k ch b n t ng h p 34

B ng 6.1 K t qu tính toán các ch s CFi 40

B ng 6.2 K t qu phân tích tác đ ng ngo i tác c a t ng h ng m c trong d án 44

B ng 6.3 K t qu phân ph i thu nh p 45

DANH M C CÁC HÌNH V TH

Hình 1.1 N ng l c đi n gió hàng n m c a th gi i ( VT: MW) 6

Hình 1.2 Su t đ u t n ng l ng gió t i các qu c gia (n m 2006) 6

Hình 2.1 Công su t l p đ t c a th gi i (MW) 11

Hình 2.2 T tr ng n ng l c l p đ t m i c a t ng châu l c 12

Hình 5.1 Bi n thiên NPV theo giá bán đi n 28

Hình 5.2 Bi n thiên NPV theo h s công su t 30

Hình 5.3 K t qu mô ph ng Monte Carlo theo hai quan đi m phân tích 35

Vi t Nam là m t trong nh ng qu c gia “nghèo” v n ng l ng, t c đ t ng s n

l ng đi n tiêu dùng qua các n m đ t m c r t th p S li u th ng kê đã nói lên tình

tr ng đó, t i th i đi m n m 1995, t ng l ng đi n tiêu dùng đ t 11,2 TWh, t ng

ng v i 156 KWh/ng i/n m N m 2008 s n l ng đi n tiêu dùng đã t ng lên 65,9 TWh g p 6 l n so v i n m 1995, t ng ng v i 800 KWh/ng i/n m, th hi n theo

t ng khu v c kinh t B ng 1.1 Và n u so sánh v i khu v c ông Á và Thái Bình

D ng có m c tiêu th bình quân đ u ng i là 1.343 KWh/n m và các qu c gia có thu nh p trung bình th p trên th gi i v i m c tiêu th trung bình là 1.225 KWh/ng i/n m1 thì m c tiêu th đi n trên đ u ng i c a Vi t Nam m c r t

th p

B ng 1.1 S n l ng đi n tiêu th t n m 2000 – 2008 (TWh)

Ngành 2000 2004 2006 2008 Công nghi p và xây d ng 9,1 17,9 24,3 33,0 Nông nghi p 0,4 0,6 0,6 0,7

Qu n lý và tiêu dùng sinh ho t 11,0 17,7 22,0 26,7

Th ng m i và khác 1,9 3,5 4,4 5,6

(Ngu n: WB, Report No: 47209-VN, 04/2009, [23])

Theo d báo c a y Ban Kinh t v k ho ch phát tri n ngu n đi n qu c gia trong giai đo n t 2006 – 2015 có xét đ n n m 2025 thì nhu c u tiêu th đi n n ng hàng

n m s t ng t 17% - 22% Nhu c u s d ng đi n n ng đ n n m 2015 d báo s

t ng cao và v t m c 150 TWh nên đ đáp ng nhu c u tiêu th đi n Vi t Nam có

1 Ngu n: WB, Report No: 47209-VN, 04/2009 [23]

th ph i nh p kh u đi n t các n c láng gi ng nh Trung Qu c, Lào, n u nh không có các ngu n n ng l ng khác b sung

N ng l c cung c p đi n c a Vi t Nam g p khó kh n do nhu c u tiêu th đi n trong

n c đ c cung c p ch y u b i t p đoàn đi n l c Vi t Nam (EVN), song n ng l c cung c p đi n c a EVN t ng khá ch m và tính đ n n m 2008 EVN ch đáp ng

đ c 2/3 t ng công su t, ph n còn l i đ c cung c p b i các nhà cung c p đi n đ c

l p IPP/BOO k c đi n nh p kh u t Trung Qu c, Lào C c u n ng l c các ngu n

đi n c a Vi t Nam th hi n qua B ng 1.2

B ng 1.2 C c u ngu n đi n c a Vi t Nam t n m 2003 – 2008 (MW)

EVN s h u

Th y đi n 4.121 4.121 4.155 4.583 4.393 5.257 Nhi t đi n than 1.185 1.295 1.245 1.245 1.545 1.545 Nhi t đi n d u và khí 2.713 3.161 3.137 3.590 3.448 3.563

T ng EVN 8.019 8.577 8.537 9.418 9.840 10.819

S h u các đ n v khác

Th y đi n - - 298 326 241 Nhi t đi n than - 155 138 370 225 Nhi t đi n d u và khí 1.252 1.305 1.914 1.936 4.005 Khác (2) 72 42 168 307 574

T ng các đ n v khác 1.324 1.502 2.518 2.939 3.668 5.045

T ng n n kinh t 9.343 10.079 11.055 12.357 13.508 15.864

Ghi chú: (1) Th y đi n nh , d u diesel

(2) Bao g m đi n sinh h c, th y đi n nh , ho c đi n nh p kh u t nh ng qu c gia khác (Ngu n: WB, Report No: 47209-VN, 04/2009, [23])

Cùng v i quá trình t ng tr ng kinh t , Vi t Nam c ng đang đ i m t v i v n đ thi u h t n ng l ng do nhu c u tiêu th đi n n ng t ng nhanh N ng l c c p đi n

c a Vi t Nam d báo ph i đ t 40.700 MW vào n m 2015 và 60.300 MW vào n m

2020 m i đ kh n ng đáp ng l ng đi n c n thi t cho c n c B ng 1.3 th hi n

t c đ t ng tr ng nhu c u tiêu th đi n n ng Vi t Nam t n m 2006 đ n n m

2020

B ng 1.3 T c đ t ng tr ng nhu c u đi n n ng c a Vi t Nam (2006 - 2020)

(Ngu n: WB, Report No: 47209-VN, 04/2009, [23])

Tuy nhiên, vi c phát tri n ngu n đi n c a Vi t Nam ch a bám sát vào nhu c u tiêu

th đi n n ng d ki n Chính đi u này đã d n đ n tình tr ng c t đi n luân phiên t i các đ a ph ng, nh t là vào nh ng mùa khô trong nh ng n m v a qua do s n l ng

đi n s n xu t ra th p h n so v i nhu c u th c t

Theo d báo c a các chuyên gia ngành đi n thì đ n n m 2015, t t c các ngu n th y

đi n s đ c khai thác h t công su t Vi c đ u t m t cách tràn lan vào th y đi n (nh t là nh ng th y đi n v a và nh ) đã gây ra tình tr ng suy thoái môi tr ng, phá

r ng và ti m n nh ng nguy c x l gây ng p l t do ch đ u t ch quan tâm đ n

l i nhu n khi không th c hi n x n c tr c khi l v Trong khi đó, tài nguyên than c ng đang d n c n ki t, vi c khai thác ngu n nhi t đi n than c ng gây ra hi u

ng nhà kính khi th i ra m t l ng l n l n khí CO2 vào môi tr ng Theo d báo

c a T p đoàn than và khoáng s n Vi t Nam (TKV) đ n n m 2015 nhu c u v than

s t ng cao, tr l ng than trong n c không đ đáp ng nhu c u n n kinh t và s thi u kho ng 25 tri u t n than, n m 2020 là 70 tri u t n T nh ng d báo trên có

th th y đ n n m 2012 Vi t Nam s tr thành n c nh p kh u than2

M i ngu n n ng l ng đ u có nh ng u và nh c đi m nh t đ nh trong vi c l a

ch n ngu n cung c p Qua các thông tin t ng h p t các website “WADE - World Alliance for Decentralized Energy” [32], “Global greenhouse warming.com” [26],

“VARANS: C c an toàn b c x và h t nhân” [30], u và nh c đi m c a m i ngu n n ng l ng đ c t ng h p B ng 1.4 Tìm ki m và phát tri n ngu n n ng

2 Công v n s 1140/UBKT12 ngày 07/11/09 c a UBKT trình Qu c h i v báo cáo kh o sát “Vi c th c hi n chi n l c và quy ho ch phát tri n ngành đi n đ n n m 2015”,[6]

l ng tái t o nh m thay th cho n ng l ng hóa th ch và th y đi n ngày càng tr nên c p thi t h n đ i v i Vi t Nam

V i đi u ki n thiên nhiên u đãi, Vi t Nam là qu c gia đ c đánh giá có ti m n ng

v n ng l ng gió khá l n Trong s các khu v c đ c đánh giá là có ti m n ng gió cao thì huy n Tuy Phong thu c t nh Bình Thu n là m t trong nh ng n i phù h p

v i vi c phát tri n ngu n n ng l ng gió, v n t c gió bình quân đ cao 65m t 7 –

8m/s (Wind Energy Resource Atlas of Southeast Asia, WB, 09/2001, [22]) ây

chính là lý do t i sao huy n Tuy Phong là đ a đi m thích h p đ phát tri n n ng

l ng gió Và d án nhà máy phong đi n Ph c Th , huy n Tuy Phong, t nh Bình Thu n đ c thành l p trên c s đó

th c đi vào ho t đ ng giai đo n m t v i n m turbine) N ng l c cung c p đi n gió

c a th gi i qua các n m đ c th hi n trong Hình 1.1

N ng l ng gió là ngu n n ng l ng “s ch”, song trong quá trình ho t đ ng các turbine s phát ra ti ng n, gây ngo i tác tiêu c c đ n ng i dân sinh s ng quanh khu v c Vì v y, các nhà máy phong đi n h u h t các qu c gia trên th gi i đ u

n m xa khu dân c Vi t Nam các d án phong đi n h u h t có quy ho ch nhà máy g n khu v c dân c sinh s ng

òi h i ít không gian xây d ng

L ng tiêu hao nhiên li u l n

Th i các ch t đ c h i nh NO X , SO 2 , CO 2 và tro

Ô nhi m th y ngân Chi phí ho t đ ng cao Ngu n nhiên li u không d i dào, không tái t o Tác đ ng đ n môi tr ng, thay đ i c nh quan Công su t phát đi n ch m

Tính phân tán và không n đ nh

Nhi t đi n khí

(gas)

Tr l ng ngu n khí l n

S ch so v i than, d u và ít gây ô nhi m

Ít h n 70% carbon dioxide so v i nhiên li u hóa

th ch khác

Giúp c i thi n ch t l ng không khí và n c

Không t n kém so v i than đá

Chi phí ho t đ ng cao Ngu n nhiên li u không d i dào và không tái t o Tác đ ng đ n môi tr ng do phát th i khí CO 2

Công su t phát đi n ch m Giá thành s n xu t cao Tính phân tán và không n đ nh

Nhi t đi n d u Ngu n n ng l ng d i dào, d v n chuy n và d s d ng

D l a ch n đ a đi m xây d ng

Chi phí ho t đ ng cao Tác đ ng gây ô nhi m đ n môi tr ng Công su t phát đi n ch m

Tính phân tán và không n đ nh Ngu n nhiên li u không tái t o

Th y đi n

H n ch giá thành nhiên li u

Tu i th l n h n nhà máy nhi t đi n

Chi phí nhân công th p

Th c hi n nhi u ch c n ng (t i tiêu, ki m soát l ,

gi i trí, du lch)

Ngu n n ng l ng có th ph c h i

Ph thu c vào m c n c, th i ti t

nh h ng đ n s cân b ng sinh thái

nh h ng đ n môi tr ng do khí gas gây hi u ng nhà kính phát ra t đ p

nh h ng đ n dân c và s m t đi s g n bó v

m t lch s

S đ i h ng c a dòng sông Nguy c x n c hay v đ p

T o ra các ph ph m hóa ch t s d ng trong công

nghi p, giao thông và nhiên li u

Không gây ô nhi m môi tr ng

Không tiêu t n nhiên li u

S n l ng cung c p đi n h n ch đ i v i m t tuabin

Theo c tính c a y ban n ng l ng qu c t thì su t đ u t đ l p đ t 1KW phong

đi n là trên 1.700 USD (theo m c giá n m 2007) Su t đ u t này l i khác nhau

gi a các qu c gia và gi a các kích c khác nhau c a turbine Hình 1.2 th hi n su t

đ u t khác nhau c a các qu c gia, trong đó, an M ch có chi phí đ u t th p nh t

và cao nh t là Anh, c, Canada v i su t đ u t cao h n an M ch t 20% - 30% (theo m c giá n m 2006)

Hình 1.1 N ng l c đi n gió hàng n m c a th gi i ( VT: MW)

(Ngu n: EWEA (2009), Wind Energy – The facts, trang 3, [16])

Hình 1.2 Su t đ u t n ng l ng gió t i các qu c gia (n m 2006)

(Ngu n: EWEA (2009), Wind Energy – The facts, trang 201, [16])

T ng chi phí đ u t , bao g m turbine, n n móng và n i l i (khác nhau v kích th c turbine và

Tuy nhiên, su t đ u t c a m t s nhà máy đi n khác l i khá th p Theo th ng kê trong B ng 1.5 thì su t đ u t c a các nhà máy th y đi n t i Vi t Nam là t n kém

nh t (1.200 – 1.400 USD/KW) nh ng v n th p h n so v i su t đ u t c a các nhà máy phong đi n

B ng 1.5 Su t đ u t c a các nhà máy đi n t i Vi t Nam

Su t đ u t c a các nhà máy đi n t i Vi t Nam (USD/KW)

Nhi t đi n than 1.100-1.300

Nhi t đi n d u 850-900

Th y đi n l n 950-1200

Th y đi n nh 1.200-1400

Turbine khí chu trình h n h p 650-700

(Ngu n: PECC3, Báo cáo đ u t nhà máy đi n tr u L p Vò, ng Tháp, 2009, [7])

Nh v y, n ng l ng gió là ngu n n ng l ng tái t o “s ch” không phát khí th i gây hi u ng nhà kính nh nhi t đi n, không phá r ng làm suy thoái môi tr ng

nh th y đi n nh ng l i có su t đ u t quá cao khi n cho các nhà đ u t e ng i Do

đó, li u vi c đ u t vào các d án phong đi n t i Vi t Nam nh m đa d ng hóa ngu n n ng l ng có th t s đem l i hi u qu kinh t hay không? Vì lý do trên, đ tài này đ c th c hi n v i m c đích đánh giá hi u qu ngu n n ng l ng gió thông qua vi c phân tích l i ích – chi phí d án nhà máy phong đi n Ph c Th , Bình Thu n

1.2 M c tiêu c a đ tài

M c tiêu c a đ tài nh m phân tích tính kh thi tài chính c a d án trên quan đi m

t ng đ u t và quan đi m ch đ u t có xem xét tác đ ng c a l m phát, phân tích

hi u qu đ u t v kinh t - xã h i c a d án t đó đ a ra nh ng g i ý chính sách phù h p v i tình hình phát tri n đi n n ng c a Vi t Nam trong giai đo n hi n nay

và s p t i

1.3 Câu h i nghiên c u

Thông qua tình hu ng c th nhà máy phong đi n Ph c Th , Bình Thu n câu h i

đ t ra là Nhà n c có nên c p phép d án nhà máy phong đi n Ph c Th , Bình

Thu n hay không? có th tr l i đ c câu h i này thì d án ph i th a mãn hai câu h i:

- D án có mang l i hi u qu v m t tài chính và kinh t hay không?

- N u d án ch hi u qu v m t kinh t nh ng không hi u qu v m t tài chính thì Nhà n c c n ph i có nh ng chính sách gì đ h tr cho nh ng đ i t ng b thi t h i t d án nh m giúp cho d án phong đi n Ph c Th nói riêng và ngành n ng l ng gió nói chung có th phát tri n?

1.4 Ph m vi c a đ tài

tài t p trung vào vi c nghiên c u, phân tích tính hi u qu v m t tài chính, kinh

t và xã h i thông qua vi c phân tích b s li u đ u vào, phân tích tài chính có xét

đ n l m phát, xác đ nh su t chi t tính MARR, phân tích r i ro có xem xét phân ph i xác su t c a các bi n đ u vào, phân tích kinh t và xã h i trên c s đ nh l ng theo

ph ng pháp h s chuy n đ i giá và phân tích ngo i tác

Thu th p thông tin d li u t nh ng d án phong đi n đã đ c th c hi n và hoàn t t

t i Vi t Nam, nh ng d án phong đi n t i các n c trên th gi i và các s li u t báo cáo đ u t d án nhà máy phong đi n Ph c Th , Bình Thu n, 2009 Trên c

s đó, c tính cho d án phong đi n Ph c Th , Bình Thu n

Ngoài ra, các s li u v giá đ t th tr ng đ c thu th p thông qua kh o sát th c t trên đ a bàn huy n Tuy Phong, t nh Bình Thu n; các s li u kh o sát m c s n lòng chi tr c a ng i dân nh p c trên đ a bàn ph ng Bình Tr ông, qu n Bình Tân, TP.HCM

T các s li u thu th p đ c, đ tài s s d ng các ph ng pháp phân tích d án và phân tích r i ro đ đánh giá tính hi u qu c a d án phong đi n trong th i đi m hi n

Ch ng 2 trình bày t ng quan v n ng l ng gió trên th gi i và Vi t Nam,

ph ng pháp và quan đi m s d ng trong phân tích tài chính, kinh t và xã h i c a

Ch ng 5 phân tích r i ro thông qua nh ng y u t tác đ ng t o nên r i ro cho d án

b ng vi c phân tích đ nh y, phân tích k ch b n, phân tích Monte Carlo và phân tích các k t qu thu đ c

Ch ng 6 phân tích kinh t - xã h i bao g m ph n trình bày báo cáo k t qu ngân

l u kinh t và hi u qu xã h i c a d án

Ch ng 7 trình bày nh ng ý ngh a chính sách rút ra t nh ng phân tích bên trên và

k t lu n c a đ tài

CH NG 2: T NG QUAN & PH NG PHÁP LU N

N i dung c a ch ng này t p trung gi i thi u t ng quan v n ng l ng gió trên th

gi i và Vi t Nam đ ng th i trình bày nh ng quan đi m và ph ng pháp s d ng

trong phân tích tài chính, phân tích kinh t và xã h i s đ c s d ng trong đ tài

2.1 T ng quan v n ng l ng gió

2.1.1 L ch s n ng l ng gió

N ng l ng t gió đã đ c con ng i khai thác t cách đây 5.000 n m, ng i Ai

C p c đ i s d ng n ng l ng gió đ bu m c a tàu ch y trên sông Nile 3 Các c i xay gió đ u tiên đ c bi t đ n Iran dùng đ xay ng c c Nh ng th k sau đó

ng i Hà Lan đã phát minh ra ph ng th c đ c i xay gió có th liên t c thay đ i phù h p v i h ng gió Nh đó Hà Lan tr thành m t trong nh ng n c công nghi p th k th 17

Vào cu i th p niên 1920 ng i M s d ng c i xay gió đ t o ra đi n nh ng vùng nông thôn ch a có m ng l i đi n Trong chi n tranh th gi i l n th hai máy phát

đi n gió lo i nh c ng đ c s d ng trên các tàu ng m đ s c pin nh m ti t ki m nhiên li u trên tàu

Cho đ n tr c nh ng n m 70 ngành n ng l ng gió ch a đ c chú tr ng Tuy nhiên tình tr ng giá d u t ng v t trong nh ng n m 70 đã thay đ i b c tranh n ng

l ng trên toàn th gi i Nó t o ra môi tr ng c i m h n cho các ngu n n ng

l ng thay th , m đ ng cho th i k phát tri n n ng l ng gió toàn c u

2.1.2 N ng l ng gió trên th gi i

Trong nh ng n m g n đây ngành n ng l ng gió không ng ng phát tri n, t ng

tr ng r ng kh p trên th gi i, m c dù h u h t các n c đ u đang ph i đ i m t v i

kh ng ho ng kinh t , tài chính toàn c u Hình 2.1 th hi n t ng công su t n ng

l ng gió trên th gi i đ c l p đ t không ng ng gia t ng qua các n m

3 Ngu n: http://www.need.org/needpdf/infobook_activities/SecInfo/WindS.pdf , [28]

Hình 2.1 Công su t l p đ t c a th gi i (MW)

(Ngu n: WWEA 2010, World Wind Energy Report 2009, trang 5, [24])

T ng công su t trên toàn th gi i n m 2009 đ t 159.213 MW t ng tr ng 31,7% ,

m c cao nh t k t n m 2001, t ng đ ng v i t ng nhu c u đi n n c Ý (n n kinh

t l n th b y trên th gi i) và b ng 2% l ng đi n tiêu th toàn c u T ng doanh thu trong ngành đi n gió đ t 50 t euro và c tính t o ra m t tri u vi c làm vào

n m 2012 Trung Qu c ti p t c là th tr ng l n nh t đ i v i turbine m i đ c l p

đ t và là n c có công su t đ ng th hai sau M V th ph n l p đ t tuabin m i c a

th gi i, châu Á chi m ph n l n v i 40,4% th ph n, ti p theo là B c M 28,4%, châu Âu v trí th ba 27,3%, đ c trình bày Hình 2.2 V i đà t ng tr ng nh

hi n nay d ki n n m 2010 t ng công su t toàn th gi i s v t qua ng ng 200.000 MW

N m 2009 c ng là n m t o ra nhi u vi c làm trong ngành n ng l ng gió toàn c u

v i 550.000 vi c làm tr c ti p và gián ti p S vi c làm t ng g p đôi n u so v i 235.000 vi c làm c a n m 2005

T NG CÔNG SU T L P T C A TH GI I

Hình 2.2 T tr ng n ng l c l p đ t m i c a t ng châu l c

(Ngu n: WWEA 2010, World Wind Energy Report 2009, trang 11, [24])

L nh v c n ng l ng gió toàn c u đ t m c đ t ng tr ng n t ng trong n m 2009

và t c đ t ng tr ng kinh t th gi i h i ph c trong th i gian t i s có nhi u khu

v c trên th gi i có thêm tài chính và ngu n l c xã h i h tr cho công ngh gió đ

m r ng t c đ phát tri n ngu n n ng l ng gió trong t ng lai t i các n c phát tri n, đang phát tri n

2.1.3 Tình hình phát tri n n ng l ng gió t i Vi t Nam

Theo kh o sát c a Ngân hàng th gi i t i b n n c khu v c ông Nam Á (Thái Lan, Lào, Campuchia và Vi t Nam) thì Vi t Nam là qu c gia có ti m n ng gió l n

nh t v i t ng công su t ti m n ng c tính vào kho ng 513.360 MW4 (th hi n qua

B ng 2.1) Và ch v i h s phát đi n trung bình 20% đ n 25% thì ti m n ng n ng

l ng gió trung bình mang l i t 200 đ n 245 t KWh, g n g p đôi ti m n ng th y

đi n 123 t KWh v i công su t 30 GW

Theo k t qu đi u tra s b c a B Công Th ng cho th y, 8,6% di n tích đ t c a

Vi t Nam đ c đánh giá là nh ng vùng có ti m n ng l n đ phát tri n n ng l ng gió, nh t là các t nh phía Nam, c tính s n l ng vào kho ng trên 1.780 MW

4 Ngu n: “Wind Energy Resource Atlas of Southeast Asia”, 09/2001, [22]

C.Âu C.Phi

B c

M

M Latinh

C Á C.Úc TBD

Riêng t i Ninh Thu n, Bình Thu n, Trà Vinh và Sóc Tr ng, t ng công su t khai thác c tính có th lên t i 800 MW

B ng 2.1 Tài nguyên n ng l ng gió ông Nam Á

Qu c gia <6 m/s Y u Trung bình 6-7 m/s T t 7-8 m/s 8-9 m/s R t t t Lý t ng > 9m/s T ng Campuchia

Di n tích 175.468 6.155 315 30 0

% di n tích 96,4% 3,4% 0,2% 0% 0%

Ti m n ng (MW) NA 24.620 1.260 120 0 26.000 Lào

Di n tích 184.511 38.787 6.070 671 35

% di n tích 80,2% 16,9% 2,6% 0,3% 0%

Ti m n ng (MW) NA 155.148 24.280 2.684 140 182.252 Thái Lan

Di n tích 477.157 37.337 748 13 0

% di n tích 92,6% 7,2% 0,2% 0% 0%

Ti m n ng (MW) NA 149.348 2.992 52 0 152.392

Vi t Nam

Di n tích 197.342 100.361 25.679 2.187 113

% di n tích 60,6% 30,8% 7,9% 0,7% 0,00%

Ti m n ng (MW) NA 401.444 102.716 8.748 452 513.360

(Ngu n: http://www.fetp.edu.vn/index.cfm?rframe=/research_casestudy/facresearchlist.htm , [25])

Vi t Nam b t đ u phát tri n n ng l ng gió t cu i nh ng n m 90 c a th k tr c

v i các th nghi m t i khu v c ven bi n mi n Trung, đ o B ch Long V và h u h t các th nghi m này ít mang l i hi u qu Theo d báo c a B Công Th ng, đ n

n m 2030, nhu c u n ng l ng trong n c t ng kho ng 4 l n so v i hi n nay và sau

n m 2015 s ph i nh p kh u đi n t các n c láng gi ng nh Trung Qu c, Lào

Hi n nay, theo th ng kê c a Vi n N ng l ng (B Công Th ng) đã có kho ng

m i d án v phát tri n đi n gió c a doanh nghi p trong và ngoài n c đang đ c tri n khai t i khu v c Nam Trung B Cu i tháng 8/2009, nhà máy phong đi n đ u tiên c a Vi t Nam t i Tuy Phong (Bình Thu n) do Công ty c ph n n ng l ng tái

t o Vi t Nam xây d ng đã đi vào ho t đ ng giai đo n m t v i 5 turbine gió Các tuabin này đ c đ u n i v i trung tâm đi u khi n h th ng turbine thông qua v tinh trên toàn th gi i đ t t i c

Giá thành s n xu t đi n gió hi n nay đ t g p đôi so v i các ngu n đi n truy n

th ng Vì v y, m c dù 5 turbine gió c a Công ty c ph n n ng l ng tái t o đã đi

vào ho t đ ng, nh ng gi a công ty này và t ng công ty đi n l c Vi t Nam v n ch a

th a thu n đ c giá bán đi n phù h p, toàn b l ng đi n đ c t o ra t n m turbine gió này ch đ c EVN ghi n trên thanh cái M c dù v y các nhà đ u t v n

m nh d n phát tri n các d án t i Vi t Nam và ch đ i Nhà n c s đ a ra nh ng chính sách v giá bán đi n h p lý c ng nh s h tr nh m giúp ngành n ng l ng gió có th phát tri n t i Vi t Nam

2.2 Các quan đi m và ph ng pháp phân tích d án

đánh giá tính hi u qu tài chính c a d án, đ tài s d ng các quan đi m t ng

m c đ u t và quan đi m ch đ u t đ phân tích d án Quan đi m t ng m c đ u

M c tiêu chính c a đ tài là đánh giá hi u qu kinh t , xã h i mà d án mang l i cho

n n kinh t nên đ tài s đ c phân tích trên c quan đi m kinh t và xã h i đ phân tích d án nh m tính toán nh ng l i ích c ng nh chi phí mà d án mang l i cho

n n kinh t , t đó xác đ nh nh ng đ i t ng b tác đ ng b i d án và nh h ng đ n thu nh p c a h nh th nào Thông qua vi c phân tích này, đ tài s xác đ nh đ c

d án có đáng giá đ th c hi n hay không và xác đ nh nh ng nhóm đ i t ng nào

đ c h ng l i và b thi t t d án này

Quá trình phân tích tài chính theo hai quan đi m t ng m c đ u t , quan đi m ch s

h có xét đ n y u t l m phát và phân tích kinh t - xã h i c a d án đ c th c hi n thông qua các ph ng pháp giá tr hi n t i ròng (NPV) và ph ng pháp su t sinh l i

n i t i (IRR) Thông qua các ph ng pháp này, đ tài s xác đ nh đ c tính kh thi

c a d án theo t ng quan đi m Tuy nhiên, đ có th tính toán giá tr hi n t i ròng

và su t sinh l i n i t i theo quan đi m kinh t , đ tài s s d ng ph ng pháp h s

chuy n đ i CFi đ chuy n đ i t giá tài chính sang giá kinh t các y u t đ u vào và

đ u ra c a d án

Ph n t ng quan trên cho th y n ng l ng gió trong nh ng n m qua đã phát tri n

v t b c r ng kh p th gi i v i quy mô ngày càng l n Trong xu th đó, cùng v i

đi u ki n thu n l i v ngu n n ng l ng gió, Vi t Nam c ng đang có chi n l c phát tri n ngu n n ng l ng này đ đáp ng nhu c u đi n n ng ngày m t gia t ng trong khi các ngu n n ng l ng khác ngày càng b h n ch Ngoài ra n i dung

ch ng này đ c p đ n nh ng quan đi m và ph ng pháp phân tích mà đ tài s s

d ng đ đánh giá tính kh thi c a d án v m t tài chính (có xét đ n y u t l m phát) và v m t kinh t - xã h i

CH NG 3: MÔ T D ÁN

N i dung ch ng này gi i thi u s l c v ch đ u t c a d án d i hình th c

đ u t B.O (Xây d ng – Khai thác) do Công ty TNHH TMDV u t & Phát tri n

N ng l ng s ch Châu Á th c hi n, đ ng th i gi i thi u v d án nhà máy phong

đi n Ph c Th , Bình Thu n, bao g m đ c đi m, m c tiêu và quy mô c a d án

3.1 Gi i thi u d án

D án nhà máy phong đi n Ph c Th t i xã Ph c Th huy n Tuy Phong t nh Bình Thu n do Công ty TNHH T & PT N ng l ng S ch Châu Á (AGECO Ltd.) làm ch đ u t Nhà máy phong đi n Ph c Th đ c liên k t v i h th ng đi n

l i qu c gia nh m cung c p b sung ngu n đi n cho t nh Bình Thu n nói riêng và cho Vi t Nam nói chung

Nhà máy phong đi n Ph c Th s n xu t ngu n n ng l ng tái t o “s ch” đ c xây

d ng t i khu v c có ti m n ng n ng l ng gió l n V i quy mô đ u t d ki n công

su t nhà máy đ t 30MW đ c xây m i hoàn toàn trên di n tích 75 ha n m cách khu trung tâm xã Ph c Th , huy n Tuy Phong kho ng 1km v h ng B c Ngu n đi n

n ng s n xu t c a Nhà máy phong đi n Ph c Th đ c n i l i v i h th ng đi n

qu c gia thông qua đ ng dây 110kV Th i gian d ki n nhà máy phong đi n

Ph c Th s b t đ u ho t đ ng vào n m 2011

3.2 c đi m c a d án

D án nhà máy đi n gió Ph c Th có t ng m c đ u t 1.231 t đ ng5 (Chi ti t th

hi n trong Ph l c 01) d i hình th c B.O liên k t gi a AGECO Ltd và t p đoàn

FRIGO ZERSPANUNGSTECHNIK GES.m.b.H thành l p công ty c ph n phong

đi n Ph c Th v i th i gian ho t đ ng 20 n m D án đ c đ u t xây d ng và chuy n giao công ngh hoàn toàn m i, đ ng b h t ng k thu t trong và ngoài khu

v c d án có liên quan

5 Ngu n: Báo cáo đ u t nhà máy phong đi n Ph c Th , Bình Thu n, 2009, [8]

3.2.1 M c tiêu c a d án

S d ng n ng l ng gió đ phát đi n, hòa vào l i đi n qu c gia thông qua h p

đ ng mua bán đi n dài h n v i t p đoàn đi n l c Vi t Nam

S d ng n ng l ng s ch đ s n xu t đi n nh m gi m các y u t gây ô nhi m môi

tr ng, đ ng th i b sung thêm ngu n đi n nh m ph c v nhu c u tiêu dùng c a

n n kinh t

Gi i quy t m t ph n công n vi c làm cho ng i lao đ ng, phát tri n s n xu t và

t ng ngu n thu ngân sách cho t nh Bình Thu n và Nhà n c

V m t tài chính, c c u huy đ ng v n nh sau: v n vay chi m 70% v i lãi su t 7%/ n m, v n ch s h u chi m 30% v i chi phí v n th c là 12%/n m6

3.2.2 Quy mô c a d án

Quy mô đ u t c a d án là 30MW v i hai m i turbine gió, m i turbine có công

su t 1,5 MW (d án d ki n s d ng các turbine gió hi u Fuhrlander FL MD 77

đ c nh p kh u t c), m t tr m bi n áp 22/110KV – 2 x 25 MVA và đ ng dây 110KV – 2 m ch dài 2,85 km đ đ u n i v i l i đi n Qu c gia 110 KV Phan Rí – Ninh Ph c

D án s d ng các gi i pháp v công ngh , k t c u xây d ng và môi tr ng phù

h p v i các tiêu chu n k thu t c ng nh v i quy đ nh c a Nhà n c

3.3 Gi i thi u ch đ u t

Công ty TNHH TMDV u t & Phát tri n N ng l ng s ch Châu Á đ c thành

l p và ho t đ ng t ngày 27/09/2006 v i v n đ ng ký ban đ u là 3,5 t đ ng (đ n nay v n đi u l đã t ng lên 100 t đ ng), giám đ c đi u hành là ông Ph m ình Trung Công ty đ c hình thành trên c s góp v n c a b n thành viên, trong đó, PGS TS Nguy n B i Khuê, m t trong nh ng thành viên góp v n c a Công ty, là

m t chuyên gia v n ng l ng gió và hi n là ch t ch hi p h i n ng l ng gió Vi t

6 Ngu n: Báo cáo đ u t d án nhà máy phong đi n Ph c Th , Bình Thu n, 2009, [8]

Nam Công ty có tr s chính đ t t i s 117 Lê Th Riêng, Q.1, TP.HCM v i 15 cán

b công nhân viên

Song song v i d án nhà máy phong đi n Ph c Th , Bình Thu n, Công ty c ng đang th c hi n b c chu n b đ u t vào hai d án phong đi n khác là d án nhà máy phong đi n Ti n Thành, thành ph Phan Thi t v i công su t 51MW (t ng m c

đ u t là 1.366 t đ ng) và d án nhà máy Phong đi n Ph c H u, Ninh Thu n v i công su t 30MW (t ng m c đ u t là 1.022 t đ ng)

Ph n gi i thi u t ng quan v d án và ch đ u t bên trên cho th y AGECO Ltd.,

có đ n ng l c đ qu n lý, v n hành nhà máy phong đi n Ph c Th , Bình Thu n khi nhà máy chính th c đi vào ho t đ ng

CH NG 4: PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH C A D ÁN

Phân tích tài chính d án nh m đánh giá tính kh thi c a d án theo quan đi m t ng

đ u t và quan đi m ch s h u đ ng th i có xem xét tác đ ng l m phát Trong phân tích này dòng ti n c a d án s đ c hình thành d a trên giá tài chính đ c tính chi phí và l i ích c a d án

4.1 L p bi u đ dòng ti n t

Bi u đ dòng ti n t đ c xây d ng d a vào các thông s v mô, các c s đ xác

đ nh chi phí, doanh thu nh m xây d ng k ho ch vay v n, tr lãi, báo cáo thu nh p,

và dòng ti n c a d án

4.1.1 Gi i thi u các thông s v mô

T l l m phát c a VND, USD đ c c tính d a vào báo cáo c a IMF v Vi t Nam, Hoa K trong n m 2009 nh sau:

T giá h i đoái đ c s d ng trong đ tài d a trên m c t giá c tính trong báo cáo đ u t nhà máy phong đi n Ph c Th , Bình Thu n, t giá VND/USD n m

2009 tính theo m c giá 17.738 và VND/EUR là 24.636

Vòng đ i c a d án là 20 n m

7 Ngu n: IMF country report No.09/110, 04/2009, [18]

8 Ngu n: IMF country report No.09/228, 07/2009, [19]

9 Ngu n: http://www.tradingeconomics.com/Economics/Inflation-CPI.aspx?Symbol=EUR , [29]

4.1.2 Các c s xác đ nh chi phí c a d án

Chi phí tài chính c a d án bao g m: chi phí đ u t ban đ u, chi phí ho t đ ng hàng

n m và chi phí kh u hao

- Chi phí đ u t ban đ u c tính kho ng 1.322 t đ ng (đã đi u ch nh theo

m c giá n m 2010) bao g m chi phí xây d ng, máy móc thi t b , h th ng đi n, đ n

bù, t v n qu n lý và d phòng phí Các kho n chi phí này đ c thanh toán trong

n m 2010

Quy mô chi m đ t d án là 75 ha, trong đó đ t đ n bù v nh vi n là 107.600m2 v i giá đ n bù t m tính là 20.000 VND/m2 và đ n bù t m th i (do chi m đ t trong th i gian thi công xây d ng) cho 122.584 m2 v i giá đ n bù t m tính là 5.000 VND/m2

10 ây là m c giá đ n bù khá th p theo quy đ nh c a UBND t nh Bình Thu n nên

ch a ph n ánh đúng chi phí đ n bù th c t c a d án

Chi ti t ngân l u chi phí đ u t đ c th hi n trong Ph l c 02

- Chi phí ho t đ ng c a d án bao g m: chi phí b o hi m, chi phí b o trì, chi phí s a ch a, chi phí thay th ph tùng hao mòn và chi phí qu n lý Chi phí ho t

đ ng thông th ng đ c c kho ng 2% chi phí đ u t ban đ u Tuy nhiên, tùy theo t ng giai đo n mà t l các thành ph n c a chi phí ho t đ ng s khác nhau

i v i chi phí b o trì và s a ch a, do các turbine gió đ c nhà s n xu t b o trì trong hai n m đ u nên chi phí b o trì và chi phí s a ch a ch a có T n m th ba

tr đi, ch đ u t s ký h p đ ng b o trì máy móc thi t b v i m t kho ng chi phí hàng n m c đ nh chi m t 20% - 24% t ng chi phí ho t đ ng hàng n m c a d án, trong khi đó, chi phí s a ch a s có xu h ng t ng d n theo th i gian vì th i gian s

d ng c a máy móc càng t ng thì chi phí s a ch a s càng cao

Chi phí b o hi m s gi m d n theo th i gian, do th i gian ho t đ ng còn l i c a máy móc thi t b ng n thì r i ro chi tr b o hi m th p

10 Ngu n: Quy t đ nh ban hành v quy đ nh giá đ t t i tình Bình Thu n s 01/2010/Q -UBND c a UBND tình Bình Thu n, [14]

i v i chi phí thay th ph tùng hao mòn và chi phí qu n lý đ c t m tính theo

m t m c c đ nh hàng n m trên t ng chi phí ho t đ ng hàng n m

Do n ng l ng gió là m t ngành m i t i Vi t Nam và cho đ n th i đi m hi n t i ch

m i có m t d án n ng l ng gió t i xã Bình Th nh, huy n Tuy Phong, t nh Bình Thu n đã hoàn thành n m turbine đ u tiên cu i n m 2009 nên vi c c tính chi phí

ho t đ ng trong đ tài này đ c t m tính d a theo tài li u nghiên c u c a John Olav Tande và Raymond Hunter, “Estimation of cost of energy from wind energy

conservation system”, 1994, [20] Chi ti t chi phí ho t đ ng hàng n m đ c th

hi n t i, ch đ u t và EVN v n ch a ký h p đ ng mua bán đi n nên giá mua đi n

ch a đ c xác đ nh Qua kh o sát m t s thông tin v m c giá mua đi n c a EVN

v i các công ty cung c p đi n thì giá mua đi n dao đ ng t h n 3,5 – 5 UScent/KWh đ i v i các nhà máy nhi t đi n, th y đi n đ n m c giá h n 8 UScent/KWh11 đ i v i nhà máy đi n Cà Mau c a t p đoàn Petro Vi t Nam Nh

v y, có th th y giá mua đi n c a EVN s tùy thu c vào chi phí đ u t và v n hành

11 Ngu n: http://vietnamnet.vn/kinhte/2008/03/773874/ [31]

c a t ng d án c th i v i các d án n ng l ng gió thì chi phí đ u t ban đ u khá l n, đòi h i m c giá bán đi n c a các d án này ph i t ng đ i cao h n so v i các d án nhi t đi n than và th y đi n Do đó, đ tài s s d ng m c giá bán đi n

mà báo cáo đ u t c a d án nhà máy phong đi n Ph c Th s d ng là 6 UScent/KWh và có t c đ t ng m i n m là 2,5% đ n n m 2021 thì gi nguyên trong su t th i gian còn l i c a d án

- S n l ng đi n đ c tính toán d a trên công su t gió bình quân đ cao t 60m đ n 80m khu v c xã Ph c Th , huy n Tuy Phong, t nh Bình Thu n S n

l ng đi n bình quân tính toán là 4.603,4 MWh/n m/turbine ngv i h s công su t kho ng 35% V i nh ng gi đ nh v t l b t đ nh trong quá trình tính toán, t l

kh d ng đi n, và t l t n th t đi n, s n l ng đi n th c t tính bình quân cho m t turbine đ c th hi n trong B ng 4.1

B ng 4.1 S n l ng đi n s n xu t th c t (tính bình quân cho 1 turbine)

vi c bán các tín d ng gi m phát khí th i CER trên th tr ng qu c t Qua m t s

kh o sát v vi c bán CER trên th tr ng th gi i c a m t s d án s n xu t đi n t i

Vi t Nam thì giá bán CER cho các doanh nghi p n c ngoài có giá là 9,5 EUR/t n

CO2, s li u tham kh o t d án nhà máy s n xu t đi n tr u L p Vò, ng Tháp,

ho c 15 USD/t n CO2 tham kh o t d án nhà máy phong đi n Bình Th nh, Bình

Thu n D a vào giá bán CER c a nhà máy phong đi n Bình Th nh, Bình Thu n, đ tài s d ng m c giá 15 USD/t n CO2 đ phân tích d án

D a vào các nghiên c u c a Nhan Thanh Nguyen va Minh Ha Duong, The potential

for Mitigation of CO2 Emissions In Vietnam’s Power Sector, n m 2009 [21], kh i

l ng khí th i CO2 đ c c l ng ti t gi m hàng n m là 490 t n x 77,144 GWh/n m = 37.800 t n/n m

Tuy nhiên theo Quy t đ nh s 130/2007/Q -TTg c a Th t ng Chính ph ban hành vào ngày 02/08/2007 [12] và Thông t liên t ch s 58/2008/TTLT-BTC-BTN&MT ngày 04/07/2008 [4] quy đ nh đ i v i nh ng d án CDM bán CER ph i

n p l phí bán CER cho Nhà n c Nh v y, đ i v i d án nhà máy phong đi n

Ph c Th , Bình Thu n thì m c l phí ph i n p là 1,2% trên doanh thu bán CER

c a d án Chi ti t B ng tính toán doanh thu đ c th hi n trong Ph l c 05

4.1.4 K ho ch vay v n và tr lãi

T ng s v n vay d ki n là 48,611 tri u USD, lãi su t vay 7%/n m, th i h n m i

n m Do h n ch trong vi c thu th p s li u, nên trong ph m vi đ tài ch s d ng

nh ng s li u này đ t m tính d a trên báo cáo đ u t d án nhà máy phong đi n

Ph c Th , Bình Thu n Chi ti t k ho ch vay, tr lãi vay và n g c đ c th hi n

trong Ph l c 06

4.1.5 Báo cáo thu nh p

Báo cáo thu nh p đ c l p d a trên doanh thu, chi phí ho t đ ng và b o trì, kh u hao, lãi vay ph i tr hàng n m và m c thu thu nh p ph i tr hàng n m Trong th i gian ho t đ ng, do chi phí kh u hao và chi lãi vay ph i tr khá l n nên doanh thu t

ti n bán đi n và bán tín d ng phát khí th i CER không đ bù đ p làm cho d án liên

t c b l trong m i n m đ u, và ch th c s có lãi t n m th 11 tr đi

Thu TNDN đ c th c hi n theo Lu t thu thu nh p doanh nghi p s 14/2008/QH12 c a Qu c H i ngày 03/06/2008 [11], m c thu su t áp d ng cho d

án là 20% trong vòng 10 n m, mi n thu thu nh p trong 2 n m k t khi kinh doanh

có lãi và gi m 50% trong b n n m ti p theo, th i gian chuy n l t i đa là n m n m

Chi ti t báo cáo thu nh p đ c th hi n trong Ph l c 07

4.1.6 L p bi u đ dòng ti n t

Trong ph n phân tích tài chính, chúng ta xem xét dòng ti n t ròng sau thu theo hai quan đi m: quan đi m t ng đ u t (quan đi m ngân hàng) và quan đi m ch s h u (quan đi m c đông)

Dòng ti n t ròng sau thu theo hai quan đi m trên đ c th hi n trong B ng 4.2

4.2 Tính toán phân tích tài chính

V i chi phí v n ch s h u th c (rE) c tính là 12% (chi phí v n danh ngh a là 18,75%), lãi vay USD danh ngh a là 7% (lãi vay USD th c là 5,94%) t ng ng v i

m c lãi su t vay VND danh ngh a là 12,44% thì chi phí v n bình quân tr ng s (WACC) danh ngh a c a d án là 14,35%, WACC th c là 7,79% K t qu phân tích tài chính theo hai quan đi m đ c th hi n trong B ng 4.3

Giá tr NPV danh ngh a và th c theo c hai quan đi m không b ng nhau là do t l

l m phát đ c gi đ nh trong đ tài là m t t h p các s khác nhau trong su t vòng

đ i d án Giá tr su t sinh l i n i t i IRR th c theo quan đi m ch s h u không xác đ nh do giá tr hi n t i ròng th c theo quan đi m ch s h u đ u âm v i m i

su t chi t kh u Bên c nh đó, h s an toàn tr n c a d án khá th p cho th y d án

có nhi u r i ro trong quá trình tr n và lãi cho ngân hàng

4.3 Phân tích k t qu

T k t qu phân tích bên trên cho th y giá tr hi n t i ròng trên c hai quan đi m

t ng đ u t và ch s h u đ u âm và su t sinh l i n i t i đ u nh h n chi phí v n bình quân tr ng s Do đó d án không kh thi v m t tài chính và ch đ u t không nên đ u t vào d án Ngoài ra, v i h s an toàn tr n th p (các h s đ u nh h n 1,2 trong su t th i gian tr n ) cho th y d án có nhi u r i ro trong vi c chi tr n

vay Nh v y, vi c đ u t d án s không mang l i l i nhu n nh mong đ i cho nhà

đ u t và ngân hàng c ng khó ch p thu n tài tr cho ch đ u t th c hi n d án này

Nh v y, qua quá trình phân tích tài chính d án có xem xét tác đ ng c a l m phát cho th y d án hoàn toàn không kh thi Nh ng đ đánh giá d án có đáng đ c Nhà n c tài tr đ th c hi n hay không thì c n ph i ti n hành phân tích r i ro và phân tích kinh t d án Quá trình phân tích r i ro nh m xác đ nh nh ng y u t t o nên r i ro làm gi m tính hi u qu c a d án Bên c nh đó, phân tích kinh t đ xem xét d án có đem l i l i ích kinh t đ bù đ p đ c chi phí hay không nh m đánh giá tính kh thi c a d án v m t kinh t

CH NG 5: PHÂN TÍCH R I RO

Phân tích r i ro nh m xác đ nh nh ng bi n s quan tr ng nh h ng đ n k t qu d

án trong đi u ki n r i ro, t đó giúp tiên li u nh ng tình hu ng x u có th x y ra

nh m xây d ng nh ng chi n l c giúp gi m thi u r i ro cho d án

5.1 Phân tích đ nh y m t chi u

Phân tích đ nh y nh m xác đ nh t ng y u t đ u vào thay đ i nh h ng th nào

đ n k t qu d án thông qua s thay đ i các k t qu c a NPV Trong quá trình xây

d ng và v n hành nhà máy phong đi n Ph c Th có th có nh ng y u t r i ro x y

ra ngoài d ki n trong tình hu ng c s ban đ u làm thay đ i k t qu tính toán ban

đ u c a d án Các bi n s đ u vào đ c xác đ nh là có nh h ng đ n k t qu d

án là giá bán đi n, h s công su t, t l l m phát VND, USD, EUR, t c đ t ng giá

đi n và tình tr ng bán CER

5.1.1 Bi n thiên c a NPV theo giá bán đi n

Doanh thu bán đi n là m t dòng ngân l u vào chính y u quy t đ nh tính kh thi c a

d án Trong khi đó, m t trong nh ng nhân t chính quy t đ nh giá tr c a doanh thu là giá bán đi n cho EVN Nh v y, giá bán đi n là y u t chính quy t đ nh tính

kh thi c a d án Do đó, đ gi m r i ro thì ch đ u t ph i th ng l ng đ c giá bán đi n cho EVN phù h p B ng 5.1 và Hình 5.1 th hi n k t qu phân tích r i ro

c a giá bán đi n đ c gi đ nh bi n thiên t m c giá 3,5 UScent/KWh đ n m c giá

13 UScent/KWh

K t qu phân tích cho th y, d án khá nh y c m v i giá bán đi n Trong đi u ki n các y u t khác không đ i, d án ch đ t hi u qu khi giá bán đi n t i thi u 11,18 UScent/KWh theo quan đi m t ng đ u t và t i thi u 10,63 UScent/KWh theo quan

đi m ch s h u

B ng 5.1 Bi n thiên c a NPV theo giá đi n

Do giá bán đi n c a d án đ c th a thu n theo h p đ ng mua bán đi n gi a ch

đ u t và EVN, nên giá n ng l ng t ng hay gi m trên th tr ng không nh h ng

đ n m c giá đã đ c qui đ nh s n trên h p đ ng

Khi giá n ng l ng t ng c ng có ngh a giá thành s n xu t đi n c a các nhà máy nhi t đi n t ng Nh v y s giúp cho giá thành s n xu t phong đi n tr nên r h n

so v i m c giá n ng l ng ban đ u và vi c đ u t vào các d án v phong đi n

c ng s hi u qu h n

Khi giá n ng l ng gi m s làm cho chi phí s n xu t c a nhi t đi n, th y đi n gi m

và do đó có th làm giá bán đi n EVN gi m Tuy nhiên, v i tình tr ng thi u đi n

hi n nay thì kh n ng gi m giá bán đi n cho EVN là khó x y ra đ c bi t là vào mùa khô Do đó vi c gi m giá n ng l ng s không nh h ng l n đ n d án này

Tóm l i s bi n đ ng c a giá n ng l ng s không nh h ng nhi u đ n giá bán

đi n c a d án

5.1.2 Bi n thiên c a NPV theo h s công su t

H s công su t có nh h ng tr c ti p đ n k t qu các ch tiêu đánh giá d án, vì đây là nhân t quy t đ nh s n l ng đi n đ c s n xu t hàng n m (đây là y u t chính t o ra doanh thu cho d án) Khi h s công su t càng gi m thì d án càng kém hi u qu và ng c l i Tuy nhiên, đ i v i các d án phong đi n thì h s công

su t t i đa m t turbine gió có th t o ra v m t lý thuy t ch có th đ t t i đa 35% - 45% B ng 5.2 và Hình 5.2 th hi n k t qu bi n thiên c a NPV theo h s công

su t

B ng 5.2 Bi n thiên c a NPV theo h s công su t

H s công

su t 20% 25% 30% 35% 40% 45% NPV d án -670,01 -1060,96 -927,36 -795,66 -670,89 -545,50 NPV CSH -602,92 -993,87 -860,28 -728,58 -603,81 -478,42