Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/ ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƢỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM  HÀ THỊ THOA NGHIÊN CỨU KHẢ NĂNG TIẾP CẬN VỐN TÍN DỤNG CHÍNH THỐNG CỦA HỘ NÔNG DÂN HUYỆN ĐỊNH HÓA - TỈNH THÁI NGUYÊN LUẬN VĂN THẠC SĨ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN THÁI NGUYÊN - 2014 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/ ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƢỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM  HÀ THỊ THOA NGHIÊN CỨU KHẢ NĂNG TIẾP CẬN VỐN TÍN DỤNG CHÍNH THỐNG CỦA HỘ NÔNG DÂN HUYỆN ĐỊNH HÓA - TỈNH THÁI NGUYÊN Chuyên ngành: Phát triển nông thôn Mã số: 60.62.01.16 LUẬN VĂN THẠC SĨ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. Bùi Đình Hòa THÁI NGUYÊN - 2014 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/ i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan rằng, số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn này là trung thực và hoàn toàn chƣa hề đƣợc sử dụng để bảo vệ một học vị nào. Tôi cam đoan rằng, mọi sự giúp đỡ để thực hiện luận văn này đã đƣợc cảm ơn và các thông tin trích dẫn trong luận văn đều đƣợc chỉ rõ nguồn gốc. Tác giả luận văn Hà Thị Thoa Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/ ii LỜI CẢM ƠN Trƣớc hết với tình cảm chân thành và lòng biết ơn sâu sắc, tôi xin gửi lời cảm ơn đến Thầy giáo TS. Bùi Đình Hòa - Ngƣời trực tiếp hƣớng dẫn và giúp đỡ tôi hoàn thành luận văn này. Tôi xin trân trọng cảm ơn các thầy giáo, cô giáo trong Khoa Kinh tế và Phát triển nông thôn, các Thầy Cô thuộc phòng Quản lý sau đại học trƣờng Đại học Nông Lâm Thái Nguyên đã trực tiếp giảng dạy và giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu. Tôi xin cảm ơn UBND huyện Định Hóa; UBND các xã: Bình Yên, Lam Vỹ, Thị Trấn Chợ Chu và các hộ gia đình ở 3 xã trên đã cung cấp số liệu thực tế và thông tin cần thiết để tôi hoàn thành luận văn này. Cuối cùng, tôi xin chân thành cảm ơn đồng nghiệp, bạn bè, cùng toàn thể gia đình, ngƣời thân đã động viên tôi trong thời gian học tập và nghiên cứu đề tài. Thái Nguyên, ngày 08 tháng 09 năm 2014 Tác giả luận văn Hà Thị Thoa Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/ iii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN i LỜI CẢM ƠN ii MỤC LỤC iii DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT vi DANH MỤC CÁC BẢNG vii DANH MỤC CÁC HÌNH ix MỞ ĐẦU 1 1. Sự cần thiết của nghiên cứu 1 2. Mục tiêu nghiên cứu 2 Chƣơng 1. TỔNG QUAN TÀI LIỆU 3 1.1. Tổng quan một số lý luận về tín dụng nông thôn 3 1.1.1. Khái niệm và đặc điểm của tín dụng 3 1.1.2. Phân loại tín dụng 4 1.1.3. Vai trò và chức năng của tín dụng 5 1.1.4. Khái niệm về tổ chức, chƣơng trình tín dụng 7 1.1.5. Nguyên tắc tín dụng 8 1.1.6. Hợp đồng tín dụng 8 1.1.7. Khả năng tiếp cận vốn tín dụng của hộ nông dân 8 1.2. Tín dụng nông nghiệp, nông thôn ở trong nƣớc một số nƣớc trên thế giới 9 1.2.1. Hiện trạng tín dụng trong nƣớc 9 1.2.2. Tín dụng ở một số nƣớc trên thế giới 20 1.3. Các thành tố chính trong tín dụng nông thôn 21 1.3.1. Hộ gia đình là đối tác vay vốn 21 1.3.2. Một số đặc điểm của hộ gia đình sản xuất kinh doanh 22 1.3.3. Cơ chế tín dụng 23 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/ iv Chƣơng 2. NỘI DUNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 24 2.1. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu 24 2.1.1. Đối tƣợng nghiên cứu 24 2.1.2. Phạm vi nghiên cứu 24 2.2. Nội dung nghiên cứu 24 2.3. Phƣơng pháp nghiên cứu 24 2.3.1. Phƣơng pháp thu thập thông tin 24 2.3.2. Phƣơng pháp tổng hợp, phân tích thông tin, viết báo cáo 26 2.4. Hệ thống chỉ tiêu nghiên cứu 26 Chƣơng 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN 27 3.1. Đặc điểm địa bàn nghiên cứu 27 3.1.1. Điều kiện tự nhiên 27 3.1.2. Đặc điểm KT - XH 36 3.2. Thực trạng hoạt động tín dụng chính thống trên địa bàn huyện Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên 41 3.2.1. Hệ thống tín dụng chính thức trên địa bàn huyện Định Hóa 42 3.2.2. Mối quan hệ giữa các tổ chức tín dụng chính thức trên địa huyện Định Hóa 42 3.2.3. Các đoàn thể và tổ chức than gia quản lý quỹ tín dụng trên địa bàn 43 3.2.4. Quy chế hoạt động của các tổ chức tín dụng chính thức trong 3 năm gần đây 44 3.3. Thực trạng khả năng tiếp cận vốn tín dụng chính thức của hộ trong 3 năm gần đây 46 3.3.1. Thực trạng tiếp cận nguồn vốn tín dụng chính thức của hộ 46 3.3.2. Các yếu tố ảnh hƣởng đến khả năng tiếp cận và lƣợng vốn vay tín dụng chính thức của hộ 55 3.3.3. Ý kiến của một số cán bộ tín dụng và các cán bộ đoàn thể đại diện cho các tổ chức tín dụng tại địa phƣơng trên địa bàn nghiên cứu 66 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/ v 3.4. Một số giải pháp để nâng cao khả năng tiếp cận nguồn vốn tín dụng chính thức và lƣợng vốn vay của hộ trong sản xuất trên địa bàn huyện Định Hóa 68 3.4.1. Quan điểm và định hƣớng 68 3.4.2. Giải pháp để nâng cao khả năng tiếp cận nguồn vốn tín dụng chính thức của hộ 74 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 79 TÀI LIỆU THAM KHẢO 81 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/ vi DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT Từ viết tắt Nghĩa NHNN&PTNT Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn NHCSXH Ngân hàng chính sách xã hội QTDND Quỹ tín dụng nhân dân CNH -HĐH Công nghiệp hóa - hiện đại hóa HTXNN Hợp tác xã nông nghiệp NHNN Ngân hàng Nhà nƣớc TMCP Thƣơng mại cổ phần NSNN Ngân sách nhà nƣớc Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/ vii DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 3.1: Tình hình sử dụng đất của huyện Định Hóa qua các năm (2011 2013) 32 Bảng 3.2: Cơ cấu kinh tế huyện Định Hoá, 2011 - 2013 36 Bảng 3.3: Nhân khẩu và lao động của huyện Định Hóa năm 2013 39 Bảng 3.4: Đối tƣợng hƣởng lợi của các tổ chức tín dụng 45 Bảng 3.5: Mức vay, thời hạn, lãi suất và hình thức bảo đảm 46 Bảng 3.6: Thực trạng vay vốn năm của hộ qua 3 năm (2011 - 2013) 46 Bảng 3.7: Số hộ có tham gia vay vốn tín dụng chính thức 48 Bảng 3.8: Nhu cầu vay và lƣợng vốn đƣợc vay 49 Bảng 3.9: Mức độ tiếp cận vốn tín dụng chính thức của hộ 50 Bảng 3.10: Những nguyên nhân cụ thể hộ muốn vay nhƣng không vay đƣợc 51 Bảng 3.11: Nguồn thông tin vay vốn đƣợc cung cấp cho nông hộ 52 Bảng 3.12: Tình hình sử dụng vốn vay của hộ 53 Bảng 3.13: Hình thức tiếp cận các vốn tín dụng chính thức của hộ điều tra 54 Bảng 3.14: Đặc điểm chung về nông hộ điều tra 55 Bảng 3.15: Ảnh hƣởng của điều kiện kinh tế đến mức độ tiếp cận tín dụng 56 Bảng 3.16: Ảnh hƣởng học vấn đến khả năng tiếp cận vốn của chủ hộ 59 Bảng 3.17: Ảnh hƣởng của quy mô đất nông nghiệp đến tiếp cận vốn 60 Bảng 3.18: Những vấn đề của ngƣời dân quan tâm khi tham gia vay vốn 62 Bảng 3.19: Đánh giá của ngƣời dân về lãi suất cho vay của các tổ chức tín dụng chính thức 63 Bảng 3.20: Những khó khăn của hộ khi vay vốn tín dụng chính thức 64 Bảng 3.21: Những ý kiến về khó khăn của ngƣời đi vay 66 Bảng 3.22: Ý kiến của các tổ chức tín dụng 67 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/ viii [...]... dung nghiên cứu tập trung tìm hiểu về thực trạng khả năng tiếp cận, ảnh hƣởng đến khả năng tiếp cận và lƣợng vốn vay tín dụng chính thức của hộ, đề xuất các giải pháp để ngƣời dân dễ dàng tiếp cận vốn (không đi sâu nghiên cứu các tổ chức ngân hàng) của huyện Định hóa, tỉnh Thái Nguyên bao gồm: - Thực trạng hoạt động tín dụng chính thống của huyện Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên - Thực trạng khả năng tiếp cận. .. tín dụng 1.1.7 Khả năng tiếp cận vốn tín dụng của hộ nông dân - Khả năng tiếp cận tín dụng của hộ: Là hộ nông dân có đủ các điều kiện để đƣợc vay vốn từ một nguồn tín dụng cụ thể nào đó Một hộ nông dân có khả năng tiếp cận tín dụng từ một nguồn cụ thể nào đó nếu có thể vay vốn từ nguồn đó Một hộ nông dân thoả mãn đƣợc các điều kiện để hộ đó có thể đƣợc vay vốn từ một tổ chức tín dụng mà họ muốn vay, ví... sao để tín dụng nông thôn đến đúng đối tƣợng và phát huy hiệu quả của nó là vấn đề tôi muốn đề cập đến trong đề tài này Vì vậy chúng tôi tiến hành thực hiện đề tài: Nghiên cứu khả năng tiếp cận vốn tín dụng chính thống của hộ nông dân huyện Định Hóa - tỉnh Thái Nguyên 2 Mục tiêu nghiên cứu 2.1 Mục tiêu tổng thể Nghiên cứu, phân tích khả năng tiếp cận vốn tín dụng chính thức của ngƣời dân nông thôn... nhu cầu vay vốn của hộ nông dân đồng thời tìm ra những thuận lợi và khó khăn khi tiếp cận các ngồn vốn tín dụng này từ đó đề ra các giải pháp cụ thể giúp ngƣời dân nông thôn tiếp cận chính sách tín dụng tốt nhất và sử dụng đồng vốn có hiệu quả 2.2 Mục tiêu cụ thể - Tìm hiểu hệ thống tín dụng và nhu cầu sử dụng vốn của ngƣời dân - Nghiên cứu khả năng tiếp cận nguồn vốn tín dụng chính thức của hộ - Yếu... xuất, có khả năng hoàn trả nợ v.v Các điều kiện mà các tổ chức tín dụng đƣa ra càng chặt chẽ thì khả năng tiếp cận vốn tín dụng của hộ càng khó - Tham gia tín dụng: Là hộ nông dân đã đƣợc vay vốn từ nguồn tín dụng nào đó Một hộ nông dân tham gia tín dụng nếu họ thực sự vay từ nguồn Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/ 9 tín dụng đó Một hộ nông dân có khả năng tiếp cận tín dụng nhƣng... thể lựa chọn không tham gia tín dụng - Nhu cầu tiếp cận tín dụng: Một hộ nông dân có nhu cầu vay vốn từ một nguồn tín dụng nào đó Thực tế hộ có nhu cầu có thể đƣợc vay hoặc không đƣợc vay vốn từ nguồn đó - Hạn chế tín dụng: Một hộ nông dân bị hạn chế tín dụng nếu không có năng lực tiếp cận tín dụng hay không thể vay đƣợc số lƣợng nhƣ hộ yêu cầu 1.2 Tín dụng nông nghiệp, nông thôn ở trong nƣớc một số... tổng hợp các văn bản, tài liệu, số liệu thống kê liên quan đến tín dụng nông nghiệp nông thôn, cơ chế tín dụng, trong đó tập trung vào nội dung liên quan đến khả năng tiếp cận vốn tín dụng chính thức cho phát triển sản xuất; tập hợp, nghiên cứu những yếu tố ảnh hƣởng đến khả năng tiếp cận vốn tín dụng chính thức cũng nhƣ lƣợng vốn vay của ngƣời dân để tìm ra nguyên nhân, tồn tại và khó khăn và từ đó... đến khả năng tiếp cận và lƣợng vốn vay tín dụng chính thức - Đề xuất một số giải pháp giúp ngƣời dân nông thôn tiếp cận nguồn vốn tín dụng chính thức có hiệu quả Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/ 3 Chƣơng 1 TỔNG QUAN TÀI LIỆU 1.1 Tổng quan một số lý luận về tín dụng nông thôn 1.1.1 Khái niệm và đặc điểm của tín dụng * Khái niệm tín dụng Tín dụng là sản phẩm của nền kinh tế hàng... triển huy động vốn để điều chỉnh lãi suất cho vay.” Còn theo ông Nguyễn Viết Mạnh - Vụ trƣởng Vụ Tín dụng Ngân hàng Nhà nƣớc, Chính phủ, Ngân hàng Nhà nƣớc luôn chỉ đạo quyết liệt để dành nguồn vốn tín dụng cho nông nghiệp, nông thôn Thanh khoản của hệ thống ngân hàng hiện khá dồi dào, nhƣng khả năng hấp thụ vốn của nền kinh tế yếu Để ngƣời nông dân có thể tiếp cận đƣợc nhiều hơn với nguồn vốn, điều quan... phối của Ngân hàng Nhà nƣớc Các nghiệp vụ hoạt động phải chịu sự quy định của Luật ngân hàng nhƣ sự quy định khung lãi suất, huy ñộng vốn, cho vay, … và những dịch vụ mà chỉ có các tổ chức tài chính chính thức mới cung cấp đƣợc Các tổ chức tài chính chính thức bao gồm các Ngân hàng thƣơng mại, Ngân hàng Chính sách xã hội, Quỹ tín dụng nhân dân, các chƣơng trình trợ giúp của Chính phủ - Tín dụng phi chính . 1.1.7. Khả năng tiếp cận vốn tín dụng của hộ nông dân - Khả năng tiếp cận tín dụng của hộ: Là hộ nông dân có đủ các điều kiện để đƣợc vay vốn từ một nguồn tín dụng cụ thể nào đó. Một hộ nông dân. ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƢỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM  HÀ THỊ THOA NGHIÊN CỨU KHẢ NĂNG TIẾP CẬN VỐN TÍN DỤNG CHÍNH THỐNG CỦA HỘ NÔNG DÂN HUYỆN ĐỊNH HÓA - TỈNH THÁI NGUYÊN . trạng khả năng tiếp cận vốn tín dụng chính thức của hộ trong 3 năm gần đây 46 3.3.1. Thực trạng tiếp cận nguồn vốn tín dụng chính thức của hộ 46 3.3.2. Các yếu tố ảnh hƣởng đến khả năng tiếp cận