LỜI CẢM ƠN Tôi xin chân thành cảm ơn cô giáo: Thạc sĩ Nguyễn Thị Thu - Khoa tiểu học Trường Đại học Sư phạm Huế, quý thầy cô giảng dạy lớp Đại học khoá 24 tại Quảng Trị, các cô giáo và học sinh trường Khuyết tật Quảng Trị đã tạo điều kiện thuận lợi để tôi hoàn thành tiểu luận nghiệp vụ sư phạm. Do thời gian và khả năng có hạn không sao tránh khỏi thiếu sót rất mong được sự đóng góp của thầy cô và các bạn. Trần Kim Hoà. 1 MỤC LỤC PHẦN MỞ ĐẦU 1. Mục đích - Ý nghĩa của đề tài 3 2. Lịch sử vấn đề 3 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 5 3.1. Đối tượng 5 3.2 .Phạm vi nghiên cứu 6 4. Nhiệm vụ nghiên cứu 6 5. Phương pháp nghiên cứu 6 6. Cấu trúc tiểu luận 6 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÍ LUẬN 1.1.Các khái niệm 7 1.1.1.Tâm lí là gì 7 1.1.2.Tâm lí sẵn sàng đến trường tiểu học 7 1.2.Vì sao cần chuẩn bị sẵn sàng vào trường tiểu học cho trẻ mẫu giáo 7 1.3.Các yêu cầu về mặt tâm lí người học sịnh lớp một cần phải có 8 1.4. Đặc điểm tâm lí của trẻ mẫu giáo lớn 9 1.5. Đặc điểm tâm lí của trẻ khiếm thính 5-6 tuổi 10 1.5.1. Khái niệm về Khuyết tật thính giác ( hearing impairment ) 10 1.5.2. Trẻ khuyết tật thính giác - đắc trưng tâm sinh lý và cuộc sống xã hội 11 1.5.3. Những đặc điểm cảm giác, tri giác của trẻ khuyết tật thính giác 12 1.5.4. Một số đặc điểm của khuyết tật thính giác 13 1.5.5. Một số đặc điểm tưởng tượng ở trẻ khuyết tật thính giác 14 1.5.6. Một số đặc điểm tư duy ở trẻ khuyết tật thính giác 15 1.5.7. Ngôn ngữ của trẻ khuyết tật thính giác 16 CHƯƠNG 2: CHUẨN BỊ TÂM LÍ SẴN SÀNG ĐỂ TRẺ KHIẾM THÍNH VÀO TRƯỜNG TIỂU HỌC - TRƯỜNG TRẺ EM KHUYẾT TẬT QUẢNG TRỊ. 2.1. Đặc điểm, tình hình của Trường Trẻ Em Khuyết Tật Quảng trị 18 2.1.1. Tầm quan trọng của việc chăm sóc- giáo dục trẻ khuyết tật 18 2.1.2. Thực trạng tổ chức hoạt động chăm sóc-giáo dục trẻ khuyết tật tỉnh Quảng Trị 18 2.2. Chuẩn bị tâm lí sẵn sàng cho trẻ khiếm thính vào học lớp một ở trường Trẻ Em Khuyết Tật Quảng Trị 22 2.2.1. Đánh giá chung 22 2.2.2. Các việc làm cụ thể 22 2.2.2.1. Tư vấn và can thiềp sớm cho trẻ khiếm thính ở trường Trẻ Em Khuyết Tật Quảng Trị 22 2.2.2.2. Lập kế hoạch giáo dục cá nhân 23 2 2.2.2.3. Định hướng giáo dục hòa nhập cho trẻ khiếm thính ở trường Trẻ Em Khuyết Tật Quảng Trị 23 2.2.2.4.Công tác tiền hoà nhập ở Trường Trẻ Em Khuyết Tật Quảng trị 24 2.2.2.5. Chuẩn bị cho trẻ thích ứng với cuộc sống ở trường tiểu học Trường Trẻ Em Khuyết Tật Quảng trị 24 2.2.2.6. Chuẩn bị cho trẻ thích ứng với hoạt động học tập 25 2.2.2.7.Giúp trẻ hiểu biết về môi trường gần gũi xung quanh 28 2.3. Kiến nghị 30 KẾT LUẬN 31 TÀI LIỆU THAM KHẢO 32 3 PHẦN MỞ ĐẦU 1. Mục đích - Ý nghĩa của đề tài: Từ việc nghiên cứu cơ sở lí luận và thực tiễn của việc chuẩn bị tâm lí sẵn sàng vào trương tiểu học cho trẻ nói chung, cho trẻ khuyết tật thính giác nói riêng nhằm phát huy tổi đa tiềm năng của trẻ góp phần nâng cao hiệu quả tổ chức giáo dục trong nhà trường tiểu hoc.Chúng tôi đề xuất một số biện pháp để trẻ khuyết tật thính giác lứa tuổi mẫu giáo lớn có được tâm lí sẵn sàng vào học ở Trường Trẻ Em Khuyết Tật Quảng Trị. 2. Lịch sử vấn đề: Trẻ em là một bộ phận dân cư tồn tại khách quan trong xã hội loài người, kể cả người khuyết tật. Tồn tại trong xã hội văn minh ngày nay trong tất cả các quốc gia trên thế giới đều quan tâm đến vấn đề này. Công ước của liên hợp quốc về quyền trẻ em là một ví dụ tiêu biểu. Đây là văn bản quốc tế về trẻ em khá toàn diện và hoàn hảo, mang tính pháp lí cao. Tính đến 1 – 7- 1998 đã có 191 quốc gia phê chuẩn hoặc tham gia công ước 96. Căn cứ vào trình độ phát triển, phong tục tập quán, mỗi quốc gia có cách giải quyết riêng vấn đề về người khuyết tật để đảm bảo cho nhóm dân cư này được hoà nhập vào xã hội [ ] 1 .Lúc sinh thời Chủ Tịch Hồ Chí Minh vĩ đại có một câu nói nổi tiếng: “ Tàn mà không phế”., đó cũng chính là thái độ của Đảng, chính phủ và nhân dân Việt Nam đối với bộ phận người tàn tật. Việt Nam là một nước có số lượng người khuyết tật nói chung và trẻ em bị khuyết tật nói riêng khá lớn và đa dạng. Theo số liệu điều tra sơ bộ có khoảng gần 5 triệu người khuyết tật, chiếm 5% dân số trong đó trẻ em dưới 15 tuổi bị khuyết tật chiếm khoảng 1,2 đến 1,5 % dân số . [ ] 2 Kế thừa truyền thống nhân ái tốt đẹp của dân tộc Việt Nam “ thương người như thể thương thân”, đảng và nhà nước ta luôn quan tâm đến những người thiệt thòi trong xã hội nhất là đối với trẻ em. Trong đó điều kiện đất nước còn gặp nhiều khó khăn kinh tế chậm phát triển, chúng ta đã từng bước xây dựng, thực hiện chính sách và biện pháp nhằm giúp đỡ người khuyết tật nói chung, nhất là giúp đỡ về vật chất, tinh thần cho trẻ em bị khuyết tật. Giúp trẻ vượt qua khó khăn do bị khuyết tật để hoà nhập vào cuộc sống cộng đồng xã hội. Quốc hội nước cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã ban hành pháp lệnh về người tàn tật và ký lệnh công bố ngày 8-8-1998. Chính phủ đã ban hành nghị định số 55/1999/NĐ-CP ngày 10-7- 1999, quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số pháp lệnh về người tàn tật. [ ] 3 Việt Nam là nước thứ hai trên thế giới kí công ước về quyền trẻ em. Luật bảo vệ chăm sóc và giáo dục trẻ em, luật phổ cập giáo dục tiểu học được ban hành vào năm 1991và nhiều hoạt động khác vì trẻ em đã thể hiện mối quan tâm đặc biệt của nhà nước và xã hội ta đến sự nghiệp chăm lo thế hệ trẻ, trong đó bao gồm cả trẻ em khuyết tật. [ ] 4 . 4 tuy nhiên, đối với Việt Nam giáo dục đặc biệt là một lĩnh vực vẫn còn mới mẻ cả về lí luận và thực tiễn. Về mặt nhận thức, nhiều người còn coi giáo dục trẻ khuyết tật là vấn đề nhân đạo đơn thuần hoặc đề cao khía cạnh nhân đạo và xem nhẹ khía cạnh khoa học. Điều này không sai bởi giáo dụẩttẻ khuyết tật mang đậm tính nhân đạo khi nhìn ở góc độ xã hội. Đã đến lúc phải đặt vấn đề nghiên cứu và xem xét giáo dục đặc biệt trên góc độ khoa học. Đề tài này sẽ nghiên cứu một trong những vấn đề giáo dục đặc biệt ở góc độ khoa học giáo dục. Chuẩn bị tâm lí sẵn sàng cho trẻ khuyết tật vào các trường học đang là một xu hướng phổ biến trên thế giới nói chung và đặc biệt đang triển khai ở một số nước có hệ thống giáo dục đặc biệt phát triển. Tuy nhiên đây chưa phải là một giải pháp tốt nhất và duy nhất để giải quyết vấn đề học tập cho trẻ khuyết tật. Trên thế giới đã có nhiều nghiên cứu và thử nghiệm có hiệu quả về giáo dục trẻ khuyết tật song vẫn còn tồn tại nhiều vấn đề cần phải xem xét và lí giải. Đây là vấn đề còn mới mẻ dối với giáo dục Việt Nam. Chúng ta sẽ phát triển giáo dục trẻ khuyết tật theo hướng nào? Trong báo cáo định hướng phát triển giáo dục cho trẻ khuyết tật tại hội nghị tổng kết 5 năm thực hiện nghị định 26/CP , Bộ GD- ĐT đã quyết định giáo dục hoà nhập là hướng phát triển chính. Nếu lấy giáo dục hoà nhập là biện pháp cơ bản để giải quyết vấn đề giáo dục cho trẻ khuyết tật ở Việt Nam thì phải biết tổ chức tốt tâm lí sănn sàng cho trẻ trước khi đến trường. Trong lịch sử phát triển của giáo dục trẻ khuyết tật trên thế giới, giáo dục cho nhóm trẻ khuyết tật thính giác luôn luôn tiên phong đi đầu trong các thử nghiệm giáo dục và cũng là lĩnh vực phát triển mạnh nhất so với các lĩnh vực giáo dục cho các nhóm trẻ khuyết tật khác. Việt Nam cũng không nằm ngoài xu thế này. Giáo dục trẻ khuyết tật nói chung và giáo dục hoà nhập cho trẻ khuyết tật thính giác nói riêng của Việt Nam có thể đi sau nhiều nước nhưng điều đó không thể cản trở chúng ta có những bước phát triển nhảy vọt nếu chúng ta biết tổng kết và kế thừa những thành tựu đã có, rút kinh nghiệm qua những thất bại trong quá khứ và hiện tại để tìm được con đường phát triển một cách tối ưu trong điều kiện của riêng mình. Với quan niệm như vậy thì giáo dục hoà nhập cho trẻ khuyết tật trong các trường tiểu học có khả năng phát triển về lí luận cũng như về thực tiễn. Nếu mục đích của hoà nhập mang đậm màu sắc nhân đạo thì các biện pháp tổ chức để hoà nhập có hiệu quả là vấn đề mang tính hệ thống khoa học cần được nghiên cứu kĩ. Trong phạm vi đề tài này chỉ giới hạn nghiên cứu các biện pháp tổ chức tâm lí cho trẻ khuyết tật thính giác ở độ tuổi mẫu giáo. Vấn đề này vừa đáp ứng nhu cầu cấp thiết trong thực tiễn giáo dục cho trẻ khuyết tật hiện nay, vừa góp một phần nhỏ về lí thuyết giáo dục hoà nhập ở Việt Nam, làm cơ sở để phát triển các biện pháp phù hợp trong các nhóm trẻ khuyết tật khác. 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu: 3.1. Đối tượng : Một số biện pháp chuẩn bị tâm lí sẵn sàng cho trẻ khuyết tật thính giác dưới 5 6 tuổi vào học tại Trường Trẻ Em Khuyết Tật Quảng Trị . 3.2 .Phạm vi nghiên cứu: Các vấn đề cơ bản của đề tài được khảo sát chủ yếu ở : - Đề tài chỉ nghiên cứu những biện pháp tâm lí của trẻ khuyết tật thính giác độ tuổi mầm non(5-6 tuổi) ngoài xã hội và tại trường trẻ em khuyết tật Quảng Trị. -Giáo viên, phụ huynh và học sinh Trường Trẻ Em Khuyết Tật Quảng Trị. Nhằm phát triển ngôn ngữ cho trẻ chuẩn bị tốt cho trẻ vào học lớp 1 trường. 4. Nhiệm vụ nghiên cứu : 4.1. Nghiên cứu cơ sở lí luận của vấn đề chuẩn bị tâm lí sẵn sàng cho trẻ khuyết tật thính giác đến trường tiểu học. 4.2. Tìm hiểu thực trạng của việc chuẩn bị tâm lí sẵn sàng cho trẻ khuyết tật thính giác 5 -6 tuổi đến trường Trẻ Em Khuyết Tật Quảng Trị 4.3 .Đề xuất một số biện pháp chuẩn bị tâm lí sẵn sàng cho trẻ khiếm thính vào học ở Trường Trẻ Em Khuyết Tật Quảng Trị. 5. Phương pháp nghiên cứu : -Phương pháp nghiên cứu tài liệu: sưu tầm, phân tích và tổng hợp các tài liệu để tìm hiểu cơ sở lý luận của các yếu tố có liên quan đến đề tài. -Phương pháp quan sát: Tổ chức điều tra, so sánh, theo dõi và ghi chép tiến trình phát triển của trẻ khiếm thính về các hoạt động cũng như kết quả thực trạng. - Phương pháp phỏng vấn: Trao đổi, phát hiện và can thiệp sớm, hướng dẫn phụ huynh có trẻ khuyết tật thính giác độ tuổi mầm non đề ra các giải pháp thực hiện và rút ra những bài học kinh nghiệm. - Phương pháp thực nghiệm: Tìm hiểu và chọn lọc những nghiên cứu lí thuyết và thực tiễnđã được thực hiện để đánh giá những gì đã được kiểm nghiệm và khẳng định, những gì cần được chắt lọc và bổ sung cho quá trình phát triển của trẻ. 6. Cấu trúc tiểu luận: Ngoài phần mở đầu và kết luận, tiểu luận gồm có 2 chương. Chương 1: CƠ SỞ LÍ LUẬN Chương 2: CHUẨN BỊ TÂM LÍ SẴN SÀNG ĐỂ TRẺ KHIẾM THÍNH VÀO TRƯỜNG TIỂU HỌC - TRƯỜNG TRẺ EM KHUYẾT TẬT QUẢNG TRỊ. 6 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÍ LUẬN 1.1.Các khái niệm: 1.1.1.Tâm lí là gì? Trong cuộc sống hàng ngày , có rất nhiều người đã sử dụng thuật ngữ tâm lí.Theo từ điển tiếng Việt (1988) thì tâm lí là ý nghĩ , tình cảm , làm thành đời sống nội tâm của con người. Lí luận và thực tiễn cũng đã chứng tỏ rằng tâm lí người là sự phản ánh hiện thực khách quan, là chức năng của não,là kinh nghiệm xã hội lịch sử biến thành cái riêng của mỗi người.Tâm lí người có bản chất xã hội và mang tính lịch sử. Tâm lí người là sản phẩm của hoạt động và giao tiếp thông qua các mối quan hệ và xã hội. Tâm lí mỗi cá nhân là kết quả của quá trình lĩnh hội,tiếp thu vốn kinh nghiệm xã hội của người đó. Giáo dục là yếu tố giữ vai trò chủ đạo hoạt động của con người trong xã hội có tính quyết định. Tóm lại: Tâm lí người có nguồn gốc xã hội, vì thế muốn hiểu tâm lí người thì cần phải nghiên cứu môi trường xã hội, nền văn hoá xã hội, các quan hệ xã hội trong đó con người sống và hoạt động. Để phát triển tâm lí thì cần phải tổ chức có hiệu quả hoạt đông dạy học và giáo dục, đặc biệt là các hoạt động chủ đạo ở từng giai đoạn lứa tuổi. 1.1.2.Tâm lí sẵn sàng đến trường tiểu học Sẵn sàng là trạng thái chủ động trong hành động có hiệu quả cao do đã được chuẩn bị đầy đủ từ trước. Tâm lí sẵn sàng vào trường tiểu học nghĩa là tâm thế, trạng thái tâm lí tích cực, chủ động, tự tin tham gia vào hoạt động học tập ở trừơng tiểu học. 1.2.Vì sao cần chuẩn bị sẵn sàng vào trường tiểu học cho trẻ mẫu giáo? Đến 6 tuổi , bất cứ một em bé nào phát triển bình thường đều có thể đi học được. Đối với trẻ em việc đến trường phổ thông được coi như một bước ngoặt quan trọng cả cuộc đời. Có nhiều người ví việc trẻ vào lớp một cũng giống như cá chép vượt vũ môn. Có nhiều em vượt qua được dễ dàng song cũng có nhiều em “trầy da, tróc vảy”, có em không vượt qua được. Đó là việc trẻ được chuyển qua một lối sống mới với những hoạt động mới dươi một vị trí xã hội mới với những mối quan hệ mới : một người học sinh thực thụ. Có thể so sánh sự phát triển của trẻ từ mẫu giáo chuyển sang lớp một như sau: Mẫu giáo Học sinh lớp một. - Vui chơi tuỳ thích - Hoạt động chủ đạo là vui chơi - Hình thái tư duy trực quan hình tượng - Động cơ hoạt động vui chơi nằm ngay trong quá trình. - Học tập bắt buộc - Hoạt động chủ đạo là hoạt động - Hình thái tư duy trừu tượng - Động cơ hoạt động học tập nằm ở kết quả : chiếm lĩnh tri thức khoa học. 7 Ở mỗi giai đoạn phát triển, con người có một dạng hoạt động chủ đạo. Hoạt động này gây ra sự phát triển về chất và chi phối các dạng hoạt động khác. Mỗi dạng hoạt động chủ đạo đòi hỏi các yêu cầu về mặt sinh lí và tâm lí đi kèm. Đối với trẻ năm tuổi hoạt động vui chơi đang giữ vai trò chủ đạo . Chơi là một hoạt động mang tính chất thoải mái, không bắt buộc. Trong khi chơi trẻ hoàn toàn được tự do, tuỳ theo tình huống mà có thể chơi trò chơi này hay trò chơi khác, thích thì chơi, không thích thì thôi, chứ không thể ép buộc được . Khi đã vào lớp một tiểu học, trẻ phải làm nhiệm vụ một người học sinh. Hoạt động chủ đạo bây giờ là học tập, mà hoạt động mang tính chất bắt buộc, có tổ chức chặt chẽ, có mục đích, có kế hoạch . Sự khác nhau về hai dạng hoạt động này đòi hỏi trẻ phải có sự thích ứng vững chắc với dạng hoạt động mới, lúc đó bản thân trẻ mới có thể đạt được kết quả tốt đẹp. Đến trường tiểu học, trẻ còn phải hoà nhập những quan hệ xã hội mới với những người xung quanh, với bạn bè, với những người khác, đặc biệt là thầy cô giáo. Trước đây ở trường mẫu giáo “cô là mẹ và các cháu là con”, trẻ được sống trong không khí gia đình thì giờ đây trẻ được sống trong một khung cảnh trường học với bao mối quan hệ mới, khác về thể chất: mối quan hệ của trẻ với cô giáo, thầy giáo đầy tính xã hội và trách nhiệm. Ngay cả mối quan hệ với bạn bây giờ cũng khác trước, không còn sự tham gia của cô giáo khi trẻ vui vẻ hay xung đột mà thay vào đó là tự điều chỉnh hành vi của bản thân khi cùng học, cùng chơi với bạn. Có thể thấy, nếu không chuẩn bị cho trẻ thích ứng được thì không những việc học tập không đạt kết quả mà cuộc sống của trẻ cũng sẽ trở nên nặng nề. Nhiều trường hợp trẻ bị rơi vào tình trạng khủng hoảng, gây nhiều bất lợi cho những chặng đường phát triển tiếp theo. Có cháu sợ đi học, có cháu đến trường chỉ là sự bắt buộc hoặc chỉ là quấy phá nghịch ngợm. Nhữn biểu hiện đó không những mang lại nỗi vất vả cho giáo viên tiểu học, các bậc cha mẹ mà còn ảnh hưởng đến tương lai của trẻ. 1.3.Các yêu cầu về mặt tâm lí người học sịnh lớp một cần phải có: Mục tiêu giáo dục tiểu học nhằm giúp học sinh hình thành những cơ sở ban đầu cho sự phát triển đúng đắn và lâu dài về mặt đạo đức, trí tuệ ,thể chất, thẩm mĩ và các kỹ năng cơ bản để học sinh tiếp tục học trung học cơ sở. - Những yêu cầu phát triển về mặt tâm lí trẻ 6 tuổi. + Trẻ có ý thức về hành vi của mình và của người khác, đồng thời biết đánh giá đúng sai hành vi của mình hoặc của người khác ở mức độ thấp. + Về phẩm chất trí tuệ: được hội tụ bởi toàn bộ tri thức, vốn kinh nghiệm của trẻ, bộc lộ qua hành vi thông minh của trẻ đối với đồ vật và mọi người xung quanh. Vì vậy cần phải làm giàu vốn kinh nghiệm của trẻ và phát triển các phẩm chất trí tuệ của trẻ. Giáo viên tạo ra những tình huống kích thích sự phát triển của trẻ bằng cách giao việc thử tài rồi hướng dẫn trẻ giải quyết. 8 + Về mặt chú ý có chủ định: trẻ có khả năng chú ý có chủ định cao từ 37- 50’, trẻ có khả năng phân phối chú ý 2-3 đối tượng cùng một lúc , tuy nhiên thời gian phân phối chú ý chưa bền vững. Trẻ di chuyển chú ý khá nhanh từ đối tượng này sang đối tượng khác. Nhưng sự phân tán chú ý của trẻ còn mạnh. Vì vậy giáo viên cần phải luyện tập sự chú ý cho trẻ qua các trò chơi. + Về mặt ngôn ngữ: Trẻ sử dụng thành thạo tiếng mẹ đẻ, trẻ đã nắm vững ngữ âm, ngữ điệu khi sử dụng tiếng mẹ đẻ, vốn từ của trẻ và cơ cấu ngữ pháp phát triển. Ngôn ngữ cuả trẻ có tính mạch lạc rõ ràng là trẻ trình bày một câu đủ chủ vị. Tính cá nhân đã bộc lộ qua sắc thái ngôn ngữ của trẻ, đồng thời tính địa phương, nền văn hoá địa phương của công đồng thể hiện rất rõ trong ngôn ngữ của trẻ. - Thiết lập mối quan hệ giao tiếp của trẻ 6 tuổi: Trẻ thích có bạn cùng chơi, đây là nhu cầu giao tiếp đặc trưng ở lứa tuổi này. Trong mối quan hệ với người lớn, trẻ chờ đợi người lớn giao nhiệm vụ và hứng thú với việc thực hiện công việc được giao, thích người lớn cho đi chơi. Trẻ nhận biết lỗi và sửa lỗi. Trẻ biết yêu thương kính trọng ông bà, cha mẹ, cô giáo ( biết vâng lời người lớn và làm theo lời dạy) và giúp bạn bè, em nhỏ hơn mình. Trẻ biết nhận xét sự khác biệt trong hành vi ứng xử của mọi người xung quanh. Vì vậy cha mẹ và cô giáo cần giải thích rõ ý nghĩa của những hành vi đúng sai để trẻ nhận thức đựơc và có hành vi đúng; trẻ đã có nhu cầu quan tâm đến các quan hệ giữa các thành viên trong gia đình và với mọi người xung quanh. - Có vốn tri thức nhất định về môi trường xung quanh. + Trẻ làm quen vơi môi trường xã hội. Làm quen với những người gần gũi và cuộc sống xã hội, dạy trẻ biết gia đình mình có những ai, trong lớp học có bạn trai, bạn gái, và bạn trai, bạn gái đều quý mến nhau. Trẻ biết một số nghề nghiệp phổ thông; cho trẻ làm quen với một di tích lịch sử, công trình xây dựng ở địa phương. Trẻ biết đồ vật do người lớn làm ra, cấu tạo của đồ vật phù hợp với ý nghĩa sử dụng của con người. Cho trẻ làm quen với một số đồ dùng học tập của học sinh lớp 1. + Cho trẻ làm quen với môi trương thiên nhiên: . Làm quen với thế giới thực vật: trẻ biết quá trình phát triển cây, hoa, quả và lợi ích của cây xanh . Làm quen với thế giới động vật: trẻ so sánh, nhận xét sự giống và khác nhau (về cấu tạo, sinh sản, hình dáng, thức ăn, nơi sống) . Làm quen với một số hiên tượng thiên nhiên: trẻ biết đặc điểm của thời tiết bốn mùa, thứ tự các mùa trong năm, mối liên hệ giữa thời tiết của mỗi mùa với sinh hoạt của con người và sự phát triển của cây con, hoa quả. Dạy trẻ phân biệt được bầu trời ban ngày hay ban đêm. 9 1.4. Đặc điểm tâm lí của trẻ mẫu giáo lớn: Độ tuổi mẫu giáo lớn là giai đoạn cuối cùng của trẻ em ở lứa tuổi”mầm non” là lứa tuổi trước khi đến trường tiểu học, ở giai đoạn này, những cấu tạo tâm lí đặc trưng của con người đã được hình thành trước đây, đặc biệt là trong độ tuổi mẫu giáo nhỡ vẫn tiếp tục phát triển mạnh. Với sự giáo dục của người lớn, những chức năng tâm lí đó sẽ được hoàn thiện một cách tốt đẹp về mọi phương diện của hoạt động tâm lí (nhận thức, tình cảm và ý chí) để hoàn thành việc xây dựng những nhân cách ban đầu của con người. Ở tuổi mẫu giáo lớn, sự ý thức còn được thể hiện rõ trong sự phát triển giới tính của trẻ. Ở lứa tuổi này trẻ không những nhận ra mình là trai hay gái mà còn biết rõ ràng nếu mình là trai hay gái thì hành vi phải thể hiện như thế nào cho phù hợp với giới tính của mình. Ở đây tấm gương của người lớn tác động rất mạnh đến trẻ. Những trẻ trai thường bắt chước những cử chỉ hành vi của đàn ông, còn trẻ gái thì bắt chước dáng điệu của đàn bà. Hiện tượng phản ánh trong trò chơi rất rõ:con trai thường thích đóng vai công an, bộ đội, công nhân xây dựng, còn con gái thì thích đóng vai cô giáo, bán hàng. Lứa tuổi mẫu giáo là thời kì bộc lộ nhạy cảm cao nhất đối với các hiện tượng ngôn ngữ. Điều đó khiến cho sự phát triển ngôn ngữ của trẻ đạt tốc độ khá nhanh. Từ những quá trình tâm lí không chủ định chuyển sang những quá trình tâm lí có chủ định, chú ý có chủ định, ghi nhớ có chủ định Do sự xác định ý thức của bản thân được rõ ràng chuyển dần sang quá trình tâm lí mang tính chủ định cao, làm cho các hành động ý chí của trẻ ngày càng được bộc lộ rõ nét trong hoạt động vui chơi và trong cuộc sống. Xuất hiện kiểu tư duy trực quan hình tượng mới là những yếu tố của tư duy lôgic ở tuổi mẫu giáo lớn tư duy trực quan hình tượng phát triển mạnh đã giúp trẻ giải quyết một số bài toán thực tiễn 1.5. Đặc điểm tâm lí của trẻ khiếm thính 5-6 tuổi: 1.5.1. Khái niệm về Khuyết tật thính giác ( hearing impairment ): Vào những năm 70, 80 các nhà chuyên môn thích dùng thuật ngữ “ khiếm thính”. Vào những năm 90 những người điếc tự bác bỏ thuật ngữ “khiếm thính” và họ thích dùng thuật ngữ “điếc” hơn. Khái niệm này chỉ sự mất hoặc giảm sút thính lực ở những mức độ khác nhau từ nhẹ tới nặng. Có bốn mức độ mất thính lực, được chia ra như sau: - Mức 1: Điếc nhẹ từ 20-40dB - Mức 2: Điếc vừa từ 41-70dB - Mức 1: Điếc nặng từ 71-90dB - Mức 1: Điếc sâu trên 90dB Theo khái niệm về khuyết tật thính giác như trên thì chúng ta có thể thấy rằng nhân tố chủ yếu quyết định các đặc điểm và đặc thù của khuyết tật thính giác là sự mất thính giác. Vì vậy chúng ta cần phải xem xét thính giác, cảm giác nghe 10 [...]... ngoài nước nhằm tạo điều kiện cho nhà trường có được một số cơ sở vật chất cho việc chăm sóc và giáo dục trẻ khuyết tật Nhà trường đã xây được một phòng cách âm cho trẻ khiếm thính, 1 phòng học vi tính gồm 10 máy, 1 phòng may gồm 12 máy may, 1 phòng đo thể lực, phòng tư vấn và can thiệp sớm, 1 bàn bi- da, sân bóng chuyền, bóng rổ Các lớp học đều được trang bị 1 đầu máy video và 1 ti vi màn hình phẳng +... nhận ra các thời điểm trong ngày: sáng, trưa, chiều, tối, đêm Trẻ cũng cần bi t số ngày trong mỗi tuần và thứ tự các ngày đó Tiến tới chúng ta có thể cho trẻ nhận bi t các mùa trong mỗi năm Đặc bi t là dạy trẻ bi t quá khứ, hiện tại và tương lai 2.2.2.7.Giúp trẻ hiểu bi t về môi trường gần gũi xung quanh: Chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1 không chỉ chuẩn bị những điều kiện tâm lí để giúp trẻ thích ứng với cuộc... (19 97), Báo cáo tổng kết đánh giá 10 năm thực hiện chương trình phục hồi chức năng dựa vào cộng đồng [ 2] 2 Luật bảo vệ chăm sóc giáo dục trẻ em (19 98), NXB chính trị quốc gia Hà Nội [ 4] 3 Những quy tắc phổ bi n về cơ hội bình đẵng cho người tàn tật của liên hiệp quốc (19 98), NXB chính trị quốc gia Hà Nội [1] 4 Pháp lệng về người tàn tật và các văn bản hướng dẫn thi hành (19 91) , NXB chính trị quốc gia Hà... chuyên môn cho giáo viên dạy trẻ khuyết tật , chăm sóc và phục hồi chức năng cho trẻ Hiện nay nhà trường đã duy trì được số lượng học sinh gồm có: 12 0 em, chia làm 12 lớp học văn hoá: - 08 lớp HS khiếm thính gồm: 78 em - 03 lớp chậm phát triển trí tuệ gồm: 35 em - 01 lớp khiếm thị Trong số các em học sinh đã lấy một số em học nghề may và học nhôm kính Cụ thể: 1 lớp học nghề may gồm: 09 em 1 lớp học... khác nghe Bi t nói những câu dơn giãn đúng ngữ pháp và mạch lạc trôi chảy Để phát triển ngôn ngữ trên cần tạo điều kiện cho trẻ nhiều cơ hội giao tiếp cho trẻ với các vật thực, mô hình trực quan Điều quan trọng là phải tạo cho trẻ một môi trường ngôn ngữ có văn hoá Cần giúp trẻ hướng tới “ đọc và viết” như cầm và mở sách đúng, bi t đọc từ trên xuống , từ trái sang phải Hướng dẫn cho trẻ bi t ngồi đúng... nghĩ, trăn trở và đặc bi t là sự quan tâm của ngành giáo dục đã tìm ra những giải pháp nhằm đáp ứng yêu cầu nguyện vọng của nhân dân Ngày 16 / 2 /19 93 “ Trung tâm giáo dục trẻ khuyết tật Đông Hà” được thành lập với số lượng học sinh là 12 em bị tật khiếm thính và đội ngũ giáo viên chỉ gồm 3 thầy cô giáo Để đáp ứng với nhu cầu học tập của các em học sinh khuyết tật trong toàn tỉnh, tháng 11 /2000, trường trẻ... những đặc điểm tâm lí trên cho chúng ta thấy rằng: Trẻ khuyết tật thính giác, nếu được chuẩn bị tốt tâm lí thì có thể đến trường học như mọi trẻ bình thường khác tuy nhiên ở mức độ đặc bi t riêng bi t 17 CHƯƠNG 2: CHUẨN BỊ TÂM LÍ SẴN SÀNG ĐỂ TRẺ KHIẾM THÍNH VÀO TRƯỜNG TIỂU HỌC - TRƯỜNG TRẺ EM KHUYẾT TẬT QUẢNG TRỊ 2 .1 Đặc điểm, tình hình của Trường Trẻ Em Khuyết Tật Quảng trị 2 .1. 1 Tầm quan trọng của việc... việc khác, ít tập trung lâu vào một việc gì đó cho đến đầu đến đuôi Đặc điểm đó sẽ không có lợi cho việc học tập ở lớp 1, vì học tập ở lớp 1 là hoạt đông đòi hỏi tính chủ định cao với mục đích rõ ràng là nắm tri thức, thái độ, kỹ năng được quy định trong chương trình Trước hết cần giúp trẻ bi t tập trung chú ý vào công việc nhất là những vấn đề nhận thức, bi n những quá trình tâm lí không chủ định thành... mội mặt hoạt động của nhà trường - 02 Hiệu phó: 01 người phụ trách chuyên môn, 01 người phụ trach về đời sống vật chất nội, bán trú của học sinh - Giáo viên đứng lớp: - Kế toán: 01 đồng chí - Nhạc- đoàn đội: 01 đồng chí - Cấp dưỡng: 3 đồng chí - Chăm sóc viên: - Thư viện: 1 đồng chí - Bảo vệ: 2 đồng chí - Giáo viên dạy nghề: 3 đồng chí - Chi bộ gồm có 14 đồng chí Đảng viên + Cơ sở vật chất: Nhà trường... đông, mát mẻ về mùa hè Kiểm tra cân đo học sinh 1 lần /1 tháng để kịp thời xử lí Đào tạo một số nghề phổ thông phù hợp với khả năng sở trường, sức khoẻ của học sinh và điều kiện cơ sở vật chất hiên có của nhà trường như nghề may, nghề mộc, nghề nhôm kính Hiện nay nhà trường đã tạo điều kiện cho học sinh 1 lớp học nghề may gồm 9 em, đã cho ra hoà nhập cộng đồng 17 em + Công tác phối hợp đoàn thể: Nhà trường . cứu 6 6. Cấu trúc tiểu luận 6 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÍ LUẬN 1. 1.Các khái niệm 7 1. 1 .1. Tâm lí là gì 7 1. 1.2.Tâm lí sẵn sàng đến trường tiểu học 7 1. 2.Vì sao cần chuẩn bị sẵn sàng vào trường tiểu học cho. thính giác 13 1. 5.5. Một số đặc điểm tưởng tượng ở trẻ khuyết tật thính giác 14 1. 5 .6. Một số đặc điểm tư duy ở trẻ khuyết tật thính giác 15 1. 5.7. Ngôn ngữ của trẻ khuyết tật thính giác 16 CHƯƠNG. TẬT QUẢNG TRỊ. 6 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÍ LUẬN 1. 1.Các khái niệm: 1. 1 .1. Tâm lí là gì? Trong cuộc sống hàng ngày , có rất nhiều người đã sử dụng thuật ngữ tâm lí.Theo từ điển tiếng Việt (19 88) thì tâm