B Ộ GIÁO DỤC V À ĐÀO T ẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠ M KỸ THUẬT THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH LUẬN VĂN THẠC SĨ TRƯƠNG THỊ NGỌC LAN ÁP DỤNG ĐỊNH HƯỚNG TÍCH HỢP TRONG GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC CHO HỌC SINH Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC NGUYỄN VĂN TRÂN HUYỆN BÌNH CHÁNH, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH NGÀNH : GIÁO DỤC HỌC MÃ SỐ : 601401 Hướng dẫn khoa học : TS : VÕ VĂN NAM Tp. Hồ Chí Minh, tháng 10 năm 2013 Trang i LÝ LỊCH KHOA HỌC I. LÝ LỊCH SƠ LƯỢC Họ & tên : Trương Thị Ngọc Lan Giới tính : Nữ Ngày, tháng, năm sinh : 25 - 12 - 1975 Nơi sinh : Cần Giờ, Tp.HCM Quê quán : Tp.HCM Dân tộc : Kinh Chức vụ, đơn vị công tác trước khi học tập, nghiên cứu : Giáo viên Trường Tiểu học Nguyễn Văn Trân, xã Đa Phước, huyện Bình Chánh, Tp. HCM. Địa chỉ liên lạc : D15/423B ấp 4, xã Đa Phước, huyện Bình Chánh, Tp. HCM. Điện thoại nhà riêng : 0984836570 E-mail : ngoclan251275@gmail.com II. QUÁ TRÌNH ĐÀO TẠO 1. Trung học chuyên nghiệp Hệ đào tạo : Chính quy Thời gian đào tạo từ 9/1994 đến 06/ 1996 Nơi học (trường, thành phố) : Trường Trung học Sư phạm, Tp. HCM Ngành học : Giáo dục Tiểu học. 2. Đại học Hệ đào tạo : Chuyên tu Thời gian đào tạo từ 2006 đến 2008 Nơi học (trường, thành phố) : Đại Học Sư Phạm Huế Ngành học : Giáo dục Tiểu học 2. Thạc sĩ Hệ đào tạo : Chính quy Thời gian đào tạo từ 2011 đến 2013 Nơi học (trường, thành phố) : Đại Học Sư phạm Kĩ thuật Tp. Hồ Chí Minh Ngành học : Giáo dục học Tên luận văn : Áp dụng ĐHTH trong GDĐĐ cho học sinh ở Trường Tiểu học Nguyễn Văn Trân huyện Bình Chánh, thành phố Hồ Chí Minh. Ngày và nơi bảo vệ : 2/11/2013, Trường ĐH SPKT Tp. Hồ Chí Minh. Người hướng dẫn : TS. Võ Văn Nam III. QUÁ TRÌNH CÔNG TÁC CHUYÊN MÔN KỂ TỪ KHI TỐT NGHIỆP ĐH : Thời gian Nơi công tác Công việc đảm nhiệm 2008 - 8/2011 Trường Giáo dục Chuyên biệt Rạng Đông huyện Bình Chánh Tp. HCM Giáo viên Tiểu học 8/2011 - nay Trường Tiểu học Nguyễn Văn Trân huyện Bình Chánh Tp. HCM Giáo viên Tiểu học Ngày 2 tháng 11 năm 2013 Người khai kí tên Trang ii LỜI CAM ĐOAN Tôi cam đoan đây là công trình nghiên cứu của tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực và chưa từng được ai công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Tp. Hồ Chí Minh, ngày 2 tháng 11 năm 2013 Trương Thị Ngọc Lan Trang iii CẢM TẠ Trong quá trình thực hiện đề tài này, tôi đã nhận được rất nhiều sự quan tâm, giúp đỡ từ phía thầy cô, bạn bè, gia đình. Tôi xin được bày tỏ lòng biết ơn chân thành và sâu sắc đến : Tiến sĩ Võ Văn Nam - người đã tận tình hướng dẫn, giúp đỡ tôi trong từng bước để tôi có thể hoàn thành đề tài nghiên cứu của mình một cách tốt nhất. Quý Thầy/Cô đã tham gia giảng dạy lớp cao học khóa 2011 – 2013, mang đến cho chúng tôi những kiến thức quý báu trong lĩnh vực giáo dục. Ban Giám hiệu và quý thầy cô của Trường Tiểu học Nguyễn Văn Trân, huyện Bình Chánh, thành phố Hồ Chí Minh đã tạo điều kiện, hợp tác, giúp đỡ nhiệt tình trong thời gian tôi thực hiện đề tài nghiên cứu của mình. Gia đình và tất cả bạn bè tôi - những người đã động viên, giúp đỡ tôi rất nhiều trong quá trình thực hiện đề tài nghiên cứu. Tp. Hồ Chí Minh, tháng 11 năm 2013 Trân trọng Trương Thị Ngọc Lan Trang iv TÓM TẮT LUẬN VĂN Chất lượng giáo dục đạo đức ở tiểu học có ảnh hưởng rất lớn đến đạo đức của một con người. Thời lượng dạy học môn đạo đức hiện nay không thể tăng. Muốn giáo dục, rèn luyện đạo đức cho học sinh có hiệu quả bắt buộc giáo dục đạo đức phải được tích hợp. Trên cơ sở đó, đề tài nghiên cứu đã nghiên cứu về cơ sở lí luận của định hướng tích hợp và giáo dục đạo đức ở trường tiểu học. Khảo sát thực trạng hoạt động giáo dục đạo đức hiện nay ở Trường Tiểu học Nguyễn Văn Trân và những hạn chế do nội dung chương trình và sách giáo khoa đạo đức hiện nay còn vướng phải. Từ những hạn chế đó người nghiên cứu đưa ra cách thức tổ chức giáo dục đạo đức theo định hướng tích hợp cho học sinh Trường Tiểu học Nguyễn Văn Trân. Căn cứ vào mục tiêu giáo dục đạo đức học sinh lớp 5, người nghiên cứu đã xây dựng các mục tiêu đạo đức cần tích hợp vào các bài dạy của phân môn Tập đọc thuộc môn Tiếng Việt 5. Sau đó người nghiên cứu tham khảo ý kiến các giáo viên có kinh nghiệm trong giáo dục đạo đức cho học sinh tiểu học. Nhận thấy, số lượng mục tiêu cũng như mức độ tích hợp giáo dục đạo đức vào phân môn Tập đọc thuộc môn Tiếng Việt 5 là phù hợp với tình hình địa phương, người nghiên cứu tiến hành thực nghiệm và cho kết quả khả quan. Qua quan sát hành vi ứng xử của các em, người nghiên cứu nhận thấy rằng việc áp dụng định hướng tích hợp vào giáo dục đạo đức làm cho học sinh có sự thay đổi theo hướng tích cực. Nếu được phổ biến rộng rãi cho cấp tiểu học, thì việc giáo dục đạo đức cho học sinh tiểu học hiện nay sẽ có nhiều chuyển biến tốt, hạn chế phần nào những tệ nạn xã hội do bắt nguồn từ việc giáo dục đạo đức chưa đến nơi đến chốn gây ra. Trang v ABSTRACT The quality of moral education in primary education significantly affects the human moral. The amount of time used to teach the moral subject can’t be widened under the present circumstance. Hence, in order to effectively train pupil in morality, moral education must be integrated. According to above reasoning, the thesis studies the basic of integration and moral education in primary school. By practically surveying the moral education applied to Nguyen Van Tran primary school in the present state of affairs and the content limitation of moralistic books. Thereby, researcher proposes the manner how to organize the moral education based on the integration and apply it to the moral education of Nguyen Van Tran primary school. According to the desired targets of grade 5 moral education, researcher proposes the goal that need to be integrated to the lecture of grade 5 reading and literature. By referring to the opinion of experienced teachers, researcher realizes that the number of goals and the level of integration applied to the grade 5 reading and literature are appropriate for the present local circumstance, the experiment also obtained the satisfactory results. By observing the behavior of pupils, researcher can claims that applying the integration to the moralistic education can make a change in pupil’s moralistic behavior positively. The recent education will be significantly changed if this study is widely applied. It has a part in preventing the social evils which are caused by the uncompleted moral education. Trang vi MỤC LỤC QUYẾT ĐỊNH GIAO ĐỀ TÀI i LÝ LỊCH KHOA HỌC i LỜI CAM ĐOAN ii CẢM TẠ iii TÓM TẮT LUẬN VĂN iv MỤC LỤC vi DANH SÁCH CÁC CHỮ VIẾT TẮT x DANH SÁCH CÁC BẢNG xi DANH SÁCH SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ xii DANH SÁCH CÁC HÌNH xiii PHẦN A : MỞ ĐẦU 1 1. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI 1 2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU 2 3. NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU 2 4. KHÁCH THỂ VÀ ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU 2 4.1. Khách thể nghiên cứu 2 4.2. Đối tượng nghiên cứu 2 5. GIẢ THUYẾT NGHIÊN CỨU 2 6. PHẠM VI NGHIÊN CỨU 3 7. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 3 7.1. Cơ sở phương pháp luận 3 7.2. Các phương pháp nghiên cứu cụ thể 4 8. CẤU TRÚC LUẬN VĂN 5 9. Ý NGHĨA VÀ HƯỚNG PHÁT TRIỂN CỦA ĐỀ TÀI 5 PHẦN B : NỘI DUNG 7 Chương 1 : CƠ SỞ LÍ LUẬN VỀ GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC 7 Trang vii 1.1. LỊCH SỬ NGHIÊN CỨU VẤN ĐỀ GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC THEO ĐHTH TRÊN THẾ GIỚI VÀ TẠI VIỆT NAM 7 1.1.1. Trên thế giới 7 1.1.2. Ở Việt Nam 10 1.2. MỘT SỐ KHÁI NIỆM CÓ LIÊN QUAN 13 1.2.1. Tích hợp 13 1.2.2. Định hướng tích hợp 15 1.2.3. Đạo đức 15 1.2.4. Giáo dục đạo đức cho học sinh 15 1.2.5. Giáo dục đạo đức theo định hướng tích hợp cho học sinh tiểu học 16 1.2.6. Tổ chức giáo dục đạo đức theo định hướng tích hợp cho HS tiểu học 16 1.3. CƠ SỞ LÍ LUẬN VỀ GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC THEO ĐHTH 16 1.3.1. Cơ sở khoa học của việc giáo dục theo ĐHTH 16 1.3.2. Mục đích của việc giáo dục đạo đức theo ĐHTH 18 1.3.3. Vai trò của giáo dục đạo đức đối với sự phát triển của học sinh tiểu học 19 1.3.4. Nguyên tắc giáo dục đạo đức theo ĐHTH 20 1.3.5. Các hình thức giáo dục đạo đức theo ĐHTH 21 1.3.6. Mức độ tích hợp 25 1.4. QUY TRÌNH TỔ CHỨC GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC THEO ĐHTH 26 1.5. ĐẶC ĐIỂM TÂM LÍ CỦA HỌC SINH TIỂU HỌC 29 Chương 2 : THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG GDĐD 33 2.1. TÌNH HÌNH ĐỊA PHƯƠNG 33 2.2. ĐÔI NÉT VỀ TRƯỜNG TIỂU HỌC NGUYỄN VĂN TRÂN 34 2.3. GIỚI THIỆU TỔNG QUAN GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC Ở TIỂU HỌC 35 2.3.1. Nhiệm vụ giáo dục đạo đức cho học sinh tiểu học 35 2.3.2. Nội dung và chương trình giáo dục đạo đức cho học sinh tiểu học 36 2.3.3. Phương pháp giáo dục đạo đức cho học sinh Tiểu học 40 2.3.4. Hình thức giáo dục đạo đức ở tiểu học 42 2.3.5. Phương tiện giáo dục đạo đức ở tiểu học 44 Trang viii 2.3.6. Đánh giá kết quả giáo dục đạo đức của học sinh tiểu học 44 2.4. TÌNH HÌNH GDĐĐ Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC NGUYỄN VĂN TRÂN 45 2.4.1. Tình hình GDĐĐ ở Trường Tiểu học Nguyễn Văn Trân, huyện Bình Chánh, thành phố Hồ Chí Minh 45 2.4.2. Nội dung chương trình môn Đạo đức hiện nay 54 2.4.3. Phương tiện 57 2.5. TÌNH HÌNH GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC Ở TIỂU HỌC NẾU KHÔNG TH 58 Chương 3 : TỔ CHỨC GD ĐẠO ĐỨC THEO ĐHTH 61 3.1. TỔ CHỨC GDĐĐ THEO ĐHTH VÀO PHÂN MÔN TẬP ĐỌC CỦA MÔN TIẾNG VIỆT CHO HỌC SINH LỚP 5 61 3.1.1. Mục tiêu giáo dục đạo đức cho học sinh lớp 5 61 3.1.2. Xác định mục tiêu GDĐĐ cần TH vào phân môn Tập đọc của môn Tiếng Việt 62 3.1.3. Xây dựng nội dung GDĐĐ cần tích hợp 65 3.1.4. Lập kế hoạch dạy học đạo đức theo định hướng tích hợp 71 3.1.5. Tiến hành dạy học 78 3.1.6. Đánh giá 78 3.1.7. Hiệu chỉnh 78 3.2. KHẢO SÁT Ý KIẾN CHUYÊN GIA VỀ TỔ CHỨC DẠY HỌC TẬP ĐỌC CÓ TÍCH HỢP GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC 79 3.2.1. Mục đích, đối tượng, nội dung và thời gian khảo sát 79 3.2.2. Thiết kế công cụ và chọn mẫu khảo sát 79 3.2.3. Đánh giá kết quả khảo sát 80 3.3.1. Mục đích thực nghiệm 83 3.3.2. Nội dung thực nghiệm 83 3.3.3. Đối tượng thực nghiệm 83 3.3.4. Tiến trình thực nghiệm 83 3.3.5. Kết quả thu thập và nhận xét kết quả thu thập 84 3.3.6. Kết quả quan sát và nhận xét kết quả quan sát 86 Trang ix PHẦN C : KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 90 1. Kết luận 90 2. Kiến nghị 91 TÀI LIỆU THAM KHẢO 93 PHỤ LỤC 0 [...]... thể tách giáo dục đạo đức ra khỏi các môn học khác 1.3.5 Các hình thức giáo dục đạo đức theo ĐHTH Giáo dục đạo đức cho học sinh tiểu học thông qua hai con đường cơ bản : Giáo dục qua dạy học môn Đạo đức và giáo dục qua các hoạt động ngoài giờ lên lớp Nhưng hiện tại giáo dục đạo đức cho học sinh tiểu học còn thông qua tích hợp Các hình thức giáo dục đạo đức học sinh tiểu học theo định hướng tích hợp bao... tiêu giáo dục đạo đức vào quá trình dạy học các môn khác làm cho kiến thức đạo đức ở tiểu học được củng cố, khắc sâu nhưng không cần tăng thời lượng giảng dạy môn đạo đức 1.2.6 Tổ chức giáo dục đạo đức theo định hướng tích hợp cho học sinh tiểu học Tổ chức giáo dục đạo đức theo định hướng tích hợp cho học sinh tiểu học là hoạt động mà giáo viên tổ chức dạy học môn học khác có sự kết hợp giáo dục đạo đức. .. trong giáo dục đạo đức cho học sinh ở Trường Tiểu học Nguyễn Văn Trân huyện Bình Chánh, thành phố Hồ Chí Minh” làm đề tài Luận văn thạc sĩ của mình 2 MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU Tổ chức giáo dục đạo đức theo định hướng tích hợp cho học sinh Trường Tiểu học Nguyễn Văn Trân, huyện Bình Chánh, thành phố Hồ Chí Minh 3 NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU - Nghiên cứu cơ sở lí luận về giáo dục đạo đức theo định hướng tích hợp - Nghiên... động giáo dục đạo đức cho học sinh ở Trường Tiểu học Nguyễn Văn Trân hiện nay - Tổ chức giáo dục đạo đức theo định hướng tích hợp vào phân môn Tập đọc của môn Tiếng Việt cho học sinh lớp 5 ở Trường Tiểu học Nguyễn Văn Trân, huyện Bình Chánh, thành phố Hồ Chí Minh 4 KHÁCH THỂ VÀ ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU 4.1 Khách thể nghiên cứu Quá trình giáo dục đạo đức cho học sinh tiểu học 4.2 Đối tượng nghiên cứu Giáo dục. .. nhiệm vụ : giáo dục ý thức đạo đức ; hình thành thái độ, tình cảm đạo đức ; rèn luyện hành vi, thói quen đạo đức cho học sinh Các nhiệm vụ này của người giáo viên nhằm vào việc hình thành các chuẩn mực hành vi, phẩm chất đạo đức vững chắc cho học sinh tiểu học 1.2.5 Giáo dục đạo đức theo định hướng tích hợp cho học sinh tiểu học Giáo dục đạo đức theo định hướng tích hợp cho học sinh tiểu học là sự lồng... dục đạo đức ở tiểu học có ảnh hưởng rất lớn đến quá trình giáo dục đạo đức của một con người Muốn dạy học, rèn luyện đạo đức cho học sinh có hiệu quả bắt buộc giáo dục đạo đức phải được tích hợp Việc tích hợp giáo dục đạo đức vào đâu Trang 1 và như thế nào là điều mà nhiều giáo viên tiểu học hiện nay muốn biết Để tìm ra câu trả lời ấy, tôi quyết định chọn đề tài Áp dụng định hướng tích hợp trong giáo. .. giáo dục đạo đức theo định hướng tích hợp ở tiểu học có hiệu quả 7.2.2.2 Phương pháp quan sát Nghiên cứu quan sát việc thực hiện giảng dạy, giáo dục đạo đức trong nhà trường tiểu học nhằm thu thập thông tin về thực trạng hoạt động giáo dục đạo đức trong nhà trường tiểu học hiện nay Quan sát hoạt động của học sinh trong giờ chơi nhằm đánh giá kết quả của việc tổ chức dạy học có tích hợp giáo dục đạo đức. .. lượng giáo dục đạo đức học sinh sẽ được cải thiện, đảm bảo yêu cầu giáo dục đạo đức cho học sinh tiểu học 6 PHẠM VI NGHIÊN CỨU Tổ chức giáo dục đạo đức theo định hướng tích hợp vào phân môn Tập đọc của môn Tiếng Việt lớp 5 ở Trường Tiểu học Nguyễn Văn Trân, huyện Bình Chánh, thành phố Hồ Chí Minh 7 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Trong quá trình nghiên cứu, người nghiên cứu đã sử dụng hệ thống các phương pháp... toán học thống kê áp dụng trong nghiên cứu giáo dục để chuyển kết quả khảo sát thành các số liệu cụ thể nhằm làm cơ sở cho việc phân tích 8 CẤU TRÚC LUẬN VĂN Luận văn, ngoài phần mở đầu và phần kết luận – kiến nghị, còn có ba chương : - Chương 1 : Cơ sở lí luận giáo dục đạo đức theo định hướng tích hợp - Chương 2 : Thực trạng hoạt động giáo dục đạo đức cho học sinh ở Trường Tiểu học Nguyễn Văn Trân. .. TẮT Chữ viết tắt Chữ viết đầy đủ DH Dạy học DHTH Dạy học tích hợp ĐHTH Định hướng tích hợp GD Giáo dục GDĐĐ Giáo dục đạo đức HS Học sinh LTĐHTH Lí thuyết định hướng tích hợp LTVC Luyện từ và câu MRVT Mở rộng vốn từ NDTH Nội dung tích hợp NH Năm học PP Phương pháp SGK Sách giáo khoa SL Số lượng TĐ Tập đọc TLV Tập làm văn TH Tích hợp THGDĐĐ Tích hợp giáo dục đạo đức TN - XH Tự nhiên và Xã hội TP HCM Thành . dục đạo đức cho học sinh tiểu học 36 2.3.3. Phương pháp giáo dục đạo đức cho học sinh Tiểu học 40 2.3.4. Hình thức giáo dục đạo đức ở tiểu học 42 2.3.5. Phương tiện giáo dục đạo đức ở tiểu. 1.2.1. Tích hợp 13 1.2.2. Định hướng tích hợp 15 1.2.3. Đạo đức 15 1.2.4. Giáo dục đạo đức cho học sinh 15 1.2.5. Giáo dục đạo đức theo định hướng tích hợp cho học sinh tiểu học 16 . giáo dục đạo đức theo định hướng tích hợp. - Nghiên cứu thực trạng hoạt động giáo dục đạo đức cho học sinh ở Trường Tiểu học Nguyễn Văn Trân hiện nay. - Tổ chức giáo dục đạo đức theo định hướng