LỜI CẢM ƠN Đầu tiên xin trân trọng gửi lời cảm ơn chân thành đến Th.s Lê Đức Long Giảng viên khoa Công nghệ Thông tin trƣờng Đại học Sƣ Phạm TPHCM, ngƣời trực tiếp giảng dạy cho môn “Lý luận phương pháp giảng dạy” “Công nghệ dạy học”, cung cấp kiến thức hƣớng dẫn tậm tâm q trình hồn thành đồ án tốt nghiệp Tôi xin chân thành cảm ơn Thầy Cô, nhƣ cộng tác giúp đỡ, đóng góp ý kiến bạn sinh viên lớp Tin 4, khoa Công nghệ Thông tin trƣờng Đại học Sƣ Phạm TPHCM Vì thời gian nhƣ kiến thức cịn hạn chế nên q trình làm đồ án khơng thể tránh khỏi sai sót Kính mong thơng cảm đóng góp ý kiến từ phía Thầy Cô bạn Xin chân thành cảm ơn! TP Hồ Chí Minh, ngày 26 tháng 04 năm 2011 Sinh viên thực Trần Thị Thùy Dung MỤC LỤC LỜI CẢM ƠN MỤC LỤC DANH MỤC BẢNG BIỂU DANH SÁCH HÌNH VẼ DANH MỤC CÁC NÚT LỆNH VÀ Ý NGHĨA CỦA NÚT LỆNH TRONG CHƢƠNG TRÌNH GIỚI THIỆU CHƢƠNG KHẢO SÁT MỘT SỐ CƠNG CỤ BIÊN SOẠN VÀ ĐĨNG GĨI NỘI DUNG HỌC TẬP I Khảo sát số công cụ biên soạn đóng gói nội dung học tập II Sơ lƣợc chức công cụ biên tập nội dung 10 III Sơ lƣợc chức công cụ xuất nội dung 10 CHƢƠNG PHƢƠNG PHÁP LUẬN VÀ CÁCH TIẾP CẬN X Y D NG NỘI DUNG HỌC TẬP 11 I Phƣơng pháp luận cho đ tài 11 Thiết kế dạy học - Intructional Design 11 II Đồ thị tri thức – Knowledge Graph 11 Sơ lƣợc v nội dung chƣơng trình Tin học lớp 11 15 Mục tiêu chung Tin học 11 15 Nội dung mơn học Tin học 11 15 Cấu trúc chƣơng mục 15 III Cách tiếp cận xây dựng nội dung học tập 18 CHƢƠNG CÁC K CH BẢN SƢ PHẠM CHO NỘI DUNG HỌC TẬP 21 Kịch 1: 22 Dạng Topic Kiến thức: nguyên lý, khái niệm 22 Kịch tổng quát: 22 Các Topic áp dụng: 22 Thiết kế 23 Màn hình thử nghiệm 24 I II Kịch 2: 29 Dạng Topic kiến thức: thao tác, bƣớc thực 29 Kịch tổng quát: 29 Các Topic áp dụng: 29 Thiết kế 30 Màn hình thử nghiệm 31 III Kịch 3: 36 Dạng Topic kỹ giải vấn đ / tƣ 36 Kịch tổng quát: 36 Các Topic áp dụng: 36 Thiết kế 37 Màn hình thử nghiệm 39 IV Kịch 45 Dạng Topic: Ôn tập, nhắc lại kiến thức 45 Kịch tổng quát 45 Các Topic áp dụng: 45 Thiết kế 46 Màn hình thử nghiệm 46 Kịch 49 Dạng Topic: Củng cố kiến thức, vận dụng 49 Kịch tổng quát 49 Các Topic áp dụng 50 Thiết kế 50 Màn hình thử nghiệm 51 V CHƢƠNG MINH HỌA CHO HỆ THỐNG GIÁO TRÌNH TƢƠNG TÁC HỖ TRỢ HỌC TẬP TIN HỌC 11 53 I Màn hình giao diện 53 II Chức công cụ 54 III Cây thƣ mục - TreeView 55 IV Tìm kiếm 56 Tìm kiếm tuyệt đối: Hỗ trợ chức tìm kiếm mục lục 56 Tìm kiếm theo ngữ nghĩa 58 Một số chức khác Topic 59 V KẾT LUẬN 61 Thuận lợi 61 Hạn chế, khó khăn đ tài 61 Hƣớng phát triển 61 Kết luận 61 TÀI LIỆU THAM KHẢO 62 PHỤ LỤC 63 USERGUIDE ADOBE CAPTIVATE 5.5 63 DANH MỤC BẢNG BIỂU Bảng 1.1: Một số cơng cụ biên soạn đóng gói nội dung học tập Bảng 1.2: Một số cơng cụ biên soạn đóng gói nội dung học tập 10 Bảng1.3: Một số cơng cụ biên soạn đóng gói nội dung học tập 10 Bảng 2.1: Bảng mô tả ý nghĩa thành phần khóa học 14 DANH SÁCH HÌNH VẼ Hình 2.1: Mơ hình tháp thành phần (Horton 2006) 12 Hình 2.2: Knowledge Graph mức độ theo ngữ cảnh sử dụng 13 Hình 2.3 Sơ đồ ý nghĩa thành phần khóa học 13 Hình 2.4: Hệ thống hóa kiến thức theo chƣơng 16 Hình 2.5: Hệ thống hóa kiến thức theo 17 Hình 2.6: Sơ đồ cách tiếp cận xây dựng nội dung học tập 20 Hình 3.1: Kịch 22 Hình 3.2: Kịch 29 Hình 3.3: Kịch 36 Hình 3.4: Kịch 45 Hình 3.5: Kịch 50 Hình 4.1: Giao diện trang chủ hệ thống giáo trình tƣơng tác 53 Hình 4.2: Giao diện trang chủ Lesson (Lesson 1) 53 Hình 4.3: Giao diện trang chủ Topic (Topic 03) 54 Hình 4.4: Thanh cơng cụ 54 Hình 4.5: Giao diện chức công cụ 55 Hình 4.6: Cây thƣ mục hệ thống 55 Hình 4.7: Cách thu gọn hiển thị toàn danh mục TreeView 56 Hình 4.8: Sử dụng TreeView để xem học 56 Hình 4.9: Giao diện thể chức tìm kiếm 57 Hình 4.10: Khung tìm kiếm minh họa với từ “Lesson” 57 Hình 4.11: Giao diện thể kết tìm kiếm tuyệt đối 57 Hình 4.11: Giao diện tìm kiếm từ khóa 58 Hình 4.12: Giao diện kết tìm kiếm theo từ khóa “Chƣơng trình dịch” 58 Hình 4.13: Giao diện bắt đầu Topic 59 Hình 4.14: Giao diện hƣớng dẫn hiển thị/ ẩn thƣ mục 60 Hình 4.15: Giao diện thƣ mục tìm kiếm Topic 60 Hình 4.15: Giao diện câu hỏi tƣơng tác Topic 60 DANH MỤC CÁC NÚT LỆNH VÀ Ý NGHĨA CỦA NÚT LỆNH TRONG CHƯƠNG TRÌNH Nút lệnh Ý nghĩa Xóa tất đáp án chọn Trở lại câu hỏi trang trƣớc Bỏ qua câu hỏi (có thể trở lại để trả lời chƣa khung kết sau cùng) Gửi tới hệ thống câu trả lời mà ngƣời dùng lựa chọn Thông báo nhấp mà chƣa chọn câu trả lời Thông báo bạn chọn câu trả lời Thông báo bạn chọn câu trả lời sai Sang trang nội dung V trang nội dung trƣớc Bấm để xem giải thích Website Trở v trang chủ GIỚI THIỆU Thời đại “Công nghệ số” phát triển với tốc độ nhanh, công nghệ thông tin len lõi vào khắp lĩnh vực Bổ sung kiến thức Tin học trở thành nhu cầu cấp bách cần thiết tất ngƣời nói chung học sinh nói riêng Chính việc đƣa tin học vào giảng dạy phổ thơng đóng vai trị quan trọng, nhƣng lại gặp số khó khăn định - Chƣơng trình Tin học lớp 10 giới thiệu đến em kiến thức v hệ u hành, thuật toán, soạn thảo văn internet Ngoài kiến thức gần gũi nhƣ soạn thảo văn bản, internet lý thuyết v thuật tốn làm học sinh cảm thấy mơ hồ, phần thực hành em thực học lại nằm chƣơng trình lớp 11 làm tăng thêm khó khăn học sinh - Chƣơng trình Tin học 11 giới thiệu đến em kiến thức v lập trình đƣợc minh họa ngơn ngữ lập trình Pascal, nhìn chung nguồn kiến thức khó, có phần trừu tƣợng khô khan nên không việc học mà dạy gặp nhi u thách thức - Chƣơng trình tin học 12 giới thiệu đến em kiến thức v Cơ sở liệu, nhìn chung nguồn kiến thức xa lạ, cộng với áp lực thi cử làm cho hiệu học tập môn Tin học bị ảnh hƣớng đáng kể - Trong toàn chƣơng trình bậc trung học phổ thơng, chƣơng trình lớp 11 có lẽ trở ngại lớn nhất, khơng với học sinh mà giáo viên Những kiến thức chung v tin học, soạn thảo văn hay sở liệu nhi u em đƣợc thấy hình ảnh sống Nhƣng v lập trình khác, em thấy sản phẩm lập trình khơng biết lập trình gì, lập trình đƣợc thực nhƣ Vì thế, dạy học lập trình việc không dễ dàng - Bên cạnh đó, việc phát triển mạnh mẽ việc tích hợp công nghệ vào dạy học kèm với nhu cầu tăng cƣờng việc tự học, tự nghiên cứu ngƣời học Học sinh có nhu cầu đƣợc tƣơng tác với kiến thức học để nâng cao hiệu học tập hấp dẫn môn học - Đ tài “Xây dựng hệ thống giáo trình tương tác hỗ trợ học tập môn Tin học lớp 11” nhằm đến thực yêu cầu sau: Thiết kế lại nội dung học tập môn học chƣơng trình Pascal (chƣơng trình lớp 11) Dựa sách giáo khoa, sách tập tài liệu tham khảo khác thiết kế hệ thống giảng tƣơng tác cho tồn chƣơng trình học lập trình Pascal Sử dụng công cụ biên tập xuất nội dung để xây dựng hệ thống giảng tƣơng tác CHƯƠNG KHẢO SÁT MỘT SỐ CÔNG CỤ BIÊN SOẠN VÀ ĐÓNG GÓI NỘI DUNG HỌC TẬP I h os tm ts ng i n so n v ng g i n i ung h t p Bảng 1.1: Một số cơng cụ biên soạn đóng gói nội dung học tập Lecture Maker: http://www.daulsoft.com/en Adobe Captive www.adobe.com/products/captivate.html Articulate Studio http://www.articulate.com/products/studio.php Powerpoint 2010 http://office.microsoft.com/en-us/powerpoint/ iSpring Presenter http://www.ispringsolutions.com/ispring-pro Toolbook http://www.sumtotalsystems.com/products/toolbook-elearning-content.html II Sơ lƣợ ng i n t p n i dung Bảng 1.2: Một số cơng cụ biên soạn đóng gói nội dung học tập III Sơ lƣợ ng xuất b n n i dung Bảng1.3: Một số công cụ biên soạn đóng gói nội dung học tập 10 b Workspaces 1: Thanh Menu công cụ 2: Vùng Filmstrip chứa Slide 65 3: Hiển thị Slide 4: Vùng tùy chỉnh: Properties, Library, Quiz Properties 5: Object Toolbar 6: Xem tùy chỉnh đối tƣợng: Slide Notes, Timeline, Question Pool, Master Slide, Effects… Ghi hình: a Tạo dự án mới: Tạo mới: - dự án mô - dự án - dự án từ MS PowerPoint - trình diễn ảnh - dự án mẫu - dự án từ dự án mẫu b Ghi hình: Chọn File  Record new project (Ctrl + R) 66 67 Biên tập: Với chế độ ghi hình Automatic, captivate tạo nhi u file: Demo, Assessment, Training, Custom kèm theo Caption phù hợp (bằng tiếng Anh) Trong file dự án, thao tác đƣợc ứng với Slide, tất Slide đƣợc xếp dƣới dạng Storyboard, ngƣời dùng Move/ Group/ Cut/ Copy/ Paste/ Duplicate/ Delete Slide Insert blank slide/ Question slide/ Imade slide/ Powerpoint Slide/ Animation slide với thao tác đơn giản a Caption: Chèn Caption thay đổi nội dung Caption sẵn có (Type, Style, Font, Size, Color…) Captivate cung cấp chức Import/ Export đối tƣợng khác 68 b Insert: Chèn thêm thành phần nhƣ: 69 c Audio: Để tăng hiệu việc tiếp thu học học viên, giáo viên thêm dạng âm vào dự án nhƣ lời giảng (Speech), nhạc n n (Background)… 70 d Note & closed caption: Ngoài việc đồng âm thanh, Note (ghi chú) Closed caption (phụ đ ) thành phần quan trọng giảng e-learning Captivate cho phép việc nhập quản lý Note & closed caption cách dễ dàng 71 e Timing: Bảng tiến trình Timeline hiển thị tồn thành phần Slide, bố trí lại trật tự đối tƣợng, u chỉnh thời điểm thời gian xuất thành phần f Ghi hình bổ sung: Tại giai đoạn biên tập, chỉnh sửa dự án, Captivate cịn cho phép ghi hình bổ sung vào dự án nhằm tiết kiệm thời gian trƣờng hợp thiếu Slide ghi hình bị lỗi 72 g Tạo câu hỏi: Quizzing tính mạnh Captivate với khả tạo lập nhi u dạng câu hỏi, quản lý tốt Question Slide Question Pools, thiết lập tính chất câu hỏi Question Slide: 73 74 Question Pools: 75 Quiz Preferences: h Skin: Giao iện tr nh hiếu: Captivate cho phép hiển thị hay không hiển thị Playback Control, tùy chỉnh giao diện trình diễn với nhi u Playbar Playback Colors Mở hộp thoại Skin Editor cách chọn nhƣ hình dƣới: 76 Table of Content (TOC): hiển thị mục lục giảng 77 i Preview: j Publish: 78 79 ... dựng hệ thống giáo trình tương tác hỗ trợ học tập môn Tin học lớp 11? ?? nhằm đến thực yêu cầu sau: Thiết kế lại nội dung học tập môn học chƣơng trình Pascal (chƣơng trình lớp 11) Dựa sách giáo. .. dung môn Tin học lớp 11 đƣợc xây dựng dựa II yêu cầu, mục tiêu môn Tin học cấp Trung học phổ thông M ti u Tin h c 11 - Kiến thức: trang bị cho học sinh số khái niệm v lập trình ngơn ngữ lập trình. .. Lesson Hệ thống tập SBT Hệ thống tập SBT Topic 19 Kiểu liệu chuẩn Topic 20 Hàm số học biểu thức thường dùng Topic BT10 Hệ thống tập SBT Hình 2.6: Sơ đồ cách tiếp cận xây dựng nội dung học tập 20