Xã hội hóa sản xuất chương trình truyền hình hiện nay

Có một thực tế là sự phát triển mạnh mẽ của khoa học công nghệ góp phần làm cho các hình thức truyền thông trở nên phong phú, nhanh nhạy và hiện đại, số lượng người tham gia vào các hoạt

Vũ Thị Thu Hà

Xã hội hóa sản xuất chương trình

truyền hình hiện nay

Luận văn ThS Truyền thông đại chúng: 60.32.01

Nghd : TS Nguyễn Tuấn Phong

MỞ ĐẦU

1.Tính cấp thiết của đề tài:

Xã hội hoá là một nhu cầu tất yếu trong các lĩnh vực của đời sống

xã hội, trong đó có lĩnh vực truyền hình

Trong nhiều năm trở lại đây, tốc độ tăng trưởng kinh tế của Việt Nam luôn đạt ở mức cao Theo báo cáo của Chính phủ về kết quả thực hiện nhiệm

vụ kinh tế xã hội năm 2007, kế hoạch phát triển kinh tế xã hội năm 2008 tại

kỳ họp thứ 2, Quốc hội khoá 12, thì 9 tháng năm 2007, nền kinh tế nước ta đạt mức tăng trưởng 8,25% Đây là con số cao nhất trong 10 năm qua

Tuy nhiên, Nhà nước hiện vẫn đang phải gồng mình với những khoản chi cho nền kinh tế Các ngành dịch vụ công như y tế, giáo dục, văn hoá, thể thao… luôn ở trong tình trạng quá tải, nhu cầu chia sẻ bớt gánh nặng của Nhà nước là luôn có thực Nếu chỉ trông chờ vào nguồn ngân sách thì kinh phí cho các hoạt động này luôn ở trong tình trạng thiếu thốn

Trong bối cảnh đó, xã hội hoá vừa là hướng đi, là biện pháp để giảm gánh nặng cho Nhà nước, vừa khuyến khích các thành viên trong xã hội tham gia vào các hoạt động mang lại lợi ích cho cộng đồng Và ngược lại, trong xã hội cũng có rất nhiều đơn vị tổ chức cá nhân không chuyên về lĩnh vực đó có khả năng tham gia vào hoạt động Trong xu thế đó, Đài Truyền hình Việt Nam và các Đài PT – TH địa phương cũng đang thực hiện quá trình xã hội hoá và có chiều hướng ngày càng mạnh mẽ

Đài Truyền hình Việt Nam cũng đang có những bước phát triển mạnh

mẽ về số lượng các kênh, về chất lượng kỹ thuật truyền dẫn, phát sóng và đặc biệt là sự phát triển nguồn nhân lực và sự đầu tư cho néi dung c¸c ch-¬ng tr×nh Đây là điều kiện tốt để các tổ chức cá nhân bên ngoài ngành truyền hình cùng tham gia sản xuất các chương trình truyền hình Các đài địa phương, mặc dù nguồn lực yếu hơn, nhưng cũng đã và đang tiến hành hợp tác, phối

hợp với các công ty thực hiện nhiều chương trình truyền hình được đông đảo công chúng chấp nhận Việc có nhiều đơn vị tham gia sản xuất chương trình truyền hình sẽ làm cho các chương trình phong phú hơn, hiệu quả xã hội lớn hơn Chính vì thế, xã hội hoá sản xuất chương trình truyền hình ngày càng có điều kiện phát triển và trở thành mét h-íng ®i tÊt yÕu

Xã hội ngày càng phát triển, nhu cầu tiếp nhận thông tin của công chúng ngày càng cao, đòi hỏi truyền hình phải không ngừng nâng cao chất lượng nội dung và hình thức; đa dạng, phong phú về cách thức thể hiện

Xã hội càng phát triển, nhu cầu giao lưu, trao đổi, cung cấp và tiếp nhận thông tin càng lớn Truyền hình với những đặc trưng riêng biệt về độ nhanh nhạy, tức thời, âm thanh hình ảnh sinh động đã trở thành một loại hình báo chí được ưa chuộng từ nhiều thập niên trở lại đây Nhưng không vì thế

mà truyền hình cứ “dậm chân tại chỗ” trong khi các loại hình báo chí khác phát triển đa dạng và khẳng định được chỗ đứng không thể thay thế trong lòng công chúng

Có một thực tế là sự phát triển mạnh mẽ của khoa học công nghệ góp phần làm cho các hình thức truyền thông trở nên phong phú, nhanh nhạy và hiện đại, số lượng người tham gia vào các hoạt động cung cấp, trao đổi và tiếp nhận thông tin đông đảo Trình độ dân trí cao làm cho số lượng người tham gia vào các hoạt động truyền thông ngày càng nhiều Các phương tiện truyền thông hiện đại đã tạo điều kiện cho con người không chỉ thụ động tiếp nhận thông tin, tiếp nhận một nguồn thông tin mà cùng một lúc tiếp nhận nhiều nguồn thông tin, tham gia trực tiếp vào các hoạt động truyền thông, cung cấp thông tin phản hồi, thể hiện quan điểm, chính kiến của mình Không chỉ các nhà báo, mà các thành viên trong xã hội đều tham gia vào các hoạt động truyền thông Có thể nói, nhu cầu tham gia của cộng đồng vào hoạt động truyền thông, đặc biệt trong lĩnh vực truyền hình đã đến lúc chín muồi

Các đài truyền hình, đặc biệt là các đài truyền hình địa phương không thể chỉ dựa vào nguồn chi ngân sách để hoạt động sản xuất chương trình hiệu quả

Sản xuất chương trình truyền hình là một hoạt động tốn kém Một sản phẩm truyền hình là sự đầu tư tốn kém của các thiết bị máy móc công nghệ hiện đại Một máy quay Camera có thể lên tới hàng tỷ đồng Tác phẩm truyền hình còn là sản phẩm của trí tuệ tập thể, đòi hỏi một đội ngũ nhân lực không phải là nhỏ Đài Truyền hình Việt Nam hiện nay có đội ngũ gần 2 nghìn phóng viên, kỹ thuật viên, biên tập viên… 64 đài địa phương và 2 đài khu vực trung bình cũng có số nhân sự trên dưới một trăm người mỗi đài Chính vì vậy, nguồn chi cho đầu tư kỹ thuật và nhân sự của truyền hình là không nhỏ Tuy nhiên, nguồn chi ngân sách cho các đài truyền hình lại không phải là nhiều Đài Truyền hình Việt Nam đang vận hành theo cơ chế tự hạch toán, nghĩa là không được sự đầu tư kinh phí của Nhà nước, mọi chi phí sản xuất và trả lương cho cán bộ công nhân viên đều trông chờ vào nguồn thu quảng cáo Các đài địa phương thì hiện đang hoạt động theo cơ chế hành chính sự nghiệp

có thu, nghĩa là hưởng một phần ngân sách Nhà nước, phần còn lại thu từ doanh thu quảng cáo Tuy nhiên, phần được nhận chi từ ngân sách Nhà nước thường không nhiều Ví dụ như Đài PT – TH Hà Tây, năm 2007 nhận được 6

tỷ đồng từ ngân sách của UBND tỉnh Con số này chỉ đủ trả lương cho hơn

100 cán bộ nhân viên của Đài, còn lại tất cả các khoản tái đầu tư cho sản xuất chương trình là trông chờ vào nguồn thu quảng cáo

Như vậy có nghĩa là nguồn kinh phí đầu tư cho các đài truyền hình là không lớn, đòi hỏi các đài truyền hình phải không ngừng nỗ lực tự phấn đấu Việc thu hút các nguồn lực bên ngoài là một trong những giải pháp giúp giảm bớt gánh nặng cho ngành truyền hình

Xã hội hoá truyền hình đã bước đầu đem lại những hiệu quả rõ rệt

Trước hết, các đài truyền hình đã giảm được gánh nặng cả về nhân lực

và cơ sở vật chất trong hoạt động sản xuất chương trình Nhờ có sự hợp tác với các đơn vị bên ngoài mà rất nhiều chương trình đã được sản xuất và phát sóng mà không cần phải huy động kinh phí ngân sách của đài Ở Đài Truyền hình Việt Nam, rất nhiều chương trình mới đã ra đời với sự cộng tác hợp lực của các công ty bên ngoài ngành, đặc biệt là các chương trình giải trí như: Ai

là triệu phú (Phối hợp với E- media), Khởi nghiệp, Chuyện lạ Việt Nam (Phối hợp với Power ) Ở Đài PT – TH Hà Tây, nhiều chương trình hấp dẫn cũng

đã được sản xuất với sự hợp tác của các công ty quảng cáo như Sân chơi Vượt lên chính mình (Phối hợp với Công ty quảng cáo Lasta), Sân chơi Nhịp nối trái tim, phiên bản mới là Thông điệp tình yêu (Phối hợp với Công ty quảng cáo Sông Xanh)…Nhiều chương trình phối hợp sản xuất với các đơn vị bên ngoài đã nhận được sự đánh giá cao của dư luận nói chung

Tuy nhiên, khái niệm xã hội hoá truyền hình vẫn gây rất nhiều tranh

cãi trong giới chuyên môn, các học giả nói riêng và dư luận nói chung Xã hội hoá truyền hình ở nước ta đã có những phương thức và phạm vi xã hội hoá rất

đa dạng Trong quá trình đó đã phát sinh những mâu thuẫn giữa các đơn vị tham gia phối hợp với đài truyền hình do sự chi phối về lợi ích Vấn đề được đặt ra là: Làm thế nào để tận dụng hết các nguồn lực khác nhau trong xã hội vào sản xuất truyền hình song lại không bị thao túng bởi các quyền lợi cá nhân và mục đích kinh doanh thuần tuý? Xã hội hoá theo lộ trình nào, cơ chế nào? Điều này khiến cho việc phối hợp giữa các đơn vị còn chồng chéo, thậm chí gây khó khăn cản trở cho quá trình tổ chức sản xuất chương trình Việc xã hội hoá ở các đài truyền hình địa phương còn phát sinh nhiều bất cập…

Vì vậy, việc nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn trên cơ sở khoa học

để đưa ra những dự báo, đề xuất, kiến nghị trong lĩnh vực xã hội hoá truyền

hình và từng bước đi đến thống nhất các khái niệm liên quan, phương thức

hoạt động của xã hội hoá truyền hình là việc làm cần thiết

2 Lịch sử nghiên cứu vấn đề

Trên thế giới quá trình xã hội hoá truyền hình đã diễn ra từ trước chúng

ta hàng chục năm Nhưng thuật ngữ xã hội hoá truyền hình được sử dụng ở

nước ta nhiều hơn các nước khác Do lịch sử hình thành và quan niệm về quá

trình này ở các nước khác với nước ta nên các công trình nghiên cứu và các

bài viết chủ yếu tập trung vào vấn đề “tư nhân hoá” các đài truyền hình và

“truyền hình thương mại”

ë Việt Nam đã bước đầu có những tài liệu nghiên cứu về vấn đề này

Tại các cuộc Liên hoan truyền hình toàn quốc lần thứ 25 (ngày 05/01/2006 tại

Nha Trang - Khánh Hoà) và lần thứ 26 (ngày 11/01/2007 tại Thành phố Hồ

Chí Minh) đã tổ chức các buổi hội thảo với chủ đề chính là sản xuất chương

trình truyền hình sẽ được xã hội hoá như thế nào, thu hút được rất nhiều các

đài truyền hình trong cả nước và các đơn vị, tổ chức ngoài ngành truyền hình

tham gia Bên cạnh đó còn có các bài viết, bài nghiên cứu của các nhà lý luận

về báo chí nói riêng và truyền hình nói chung về vấn đề này Đó là các nghiên

cứu về xu hướng phát triển của truyền hình, nghiên cứu kinh tế báo chí,

nghiên cứu về nguồn nhân lực cho báo chí…

Về mặt lý luận, chưa có nhiều đề tài đề cập tập trung về vấn đề này Tuy

nhiên đã có khá nhiều những trang web, những tài liệu, bài phát biểu của các nhà

lãnh đạo Đài Truyền hình Việt Nam, Bộ Văn hoá – Thông tin (nay là Bộ Thông

tin và Truyền thông) đề cập đến phương hướng phát triển của xã hội hoá truyền

hình…

3 Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu:

Mục đích:

Đề tài nghiên cứu "Xã hội hoá sản xuất chương trình truyền hình hiện

nay" nhằm mục đích nghiên cứu những tiền đề, điều kiện hình thành quá trình

xa hội hoá truyền hình; nghiên cứu những bước đi ban đầu trong quá trình thực hiện, những xu hướng phát triển, khẳng định hiệu quả sáng tạo những tác phẩm truyền hình đối với công chúng Trên cơ sở đó, nâng cao vai trò của báo chí nói chung và báo truyền hình nói riêng trong tiến trình đẩy mạnh CNH - HĐH đất nước

Nhiệm vụ:

Để thực hiện mục đích trên, trong phạm vi luận văn này tập trung giải quyết một số nhiệm vụ chính sau đây:

Nghiên cứu một số khái niệm cơ bản làm công cụ nghiên cứu

Hệ thống một số tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh, quan điểm của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước liên quan đến vấn đề phát triển báo chí, sự tham gia của xã hội trong việc phát triển xã hội hoá truyền hình gắn với quá trình đẩy mạnh CNH - HĐH đất nước

Nghiên cứu bối cảnh chính trị, xã hội và điều kiện của đất nước trong giai đoạn hiện nay, đây là cơ sở và điều kiện khách quan để phát triển truyền hình nói chung và xã hội hoá truyền hình nói riêng

Xác định các hoạt động sản xuất chương trình theo hướng xã hội hoá và

cơ sở để xã hội hoá truyền hình trong thực tiễn Khảo sát, phân tích đánh giá những chương trình truyền hình đã và đang được tạo nên bởi sự hợp tác của các nguồn lực bên ngoài ngành truyền hình tại Đài PT - TH Hà Tây từ năm

2004 đến năm 2006, từ đó khẳng định những mặt tích cực, ưu điểm, những vướng mắc cần giải quyết theo quan điểm xã hội hoá truyền hình

Rút ra một số vấn đề có tính quy luật và xu hướng phát triển xã hội hoá truyền hình để làm căn cứ đưa ra các kiến nghị, giải pháp đề xuất nhằm góp phần

định hướng xã hội hoá truyền hình theo hướng tích cực, vừa phù hợp với quy luật phát triển, vừa đảm bảo định hướng theo đường lối chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước Đồng thời dự báo những mặt tích cực và tiêu cực có thể nảy sinh trong quá trình thực hiện xã hội hoá truyền hình

4 Đối tƣợng, phạm vi nghiên cứu:

Đối tượng nghiên cứu là các công trình nghiên cứu lý luận và tổng kết thực tiễn về báo chí, truyền hình, các sản phẩm truyền hình được tạo nên bởi việc huy động của nhiều nguồn lực bên ngoài có các yếu tố được xác định là

Luận văn này đã vận dụng phương pháp luận Mácxít, với quan điểm

của Lênin: “Tờ báo không chỉ có một số người viết chuyên nghiệp mà trong

mọi điều kiện cách mạng, cơ quan báo chí sẽ sinh động, đầy sinh lực khi nào

cứ năm nhà văn lãnh đạo và thường xuyên viết sách thì lại có năm trăm và năm nghìn nhân viên cộng tác không phải là nhà văn” [47,9] Theo Lªnin, toà

báo hoạt động sôi động khi mỗi nhà báo chuyên nghiệp thiết lập được một mạng lưới cộng tác viên rộng rãi Đây cũng là nền tảng cho xã hội hoá báo chí nói chung và xã hội hoá truyền hình nói riêng

Tư tưởng Hồ chí Minh về vấn đề tự do báo chí Năm 1919 tại Paris, nhà yêu nước Việt Nam Nguyễn Ái Quốc gửi đến Hội nghị quốc tế ở Vécxay bản Yêu sách 8 điểm của nhân dân Việt Nam Một trong những yêu sách và cũng

là khát vọng cháy bỏng của người dân Việt Nam lúc đó là được có tự do báo chí Cách mạng Tháng Tám năm 1945 thành công, nhân dân Việt Nam giành được chính quyền, lập nên Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà với mục tiêu “Độc lập - Tự do - Hạnh phúc” Nguyễn Ái Quốc lúc này là Chủ tịch Hồ

Chí Minh, khẳng định chế độ mới bảo đảm tự do báo chí Nước Việt Nam là một nước dân chủ Nền báo chí tự do là một trong những nền tảng của một xã hội dân chủ

Quan điểm của Đảng và Nhà nước Việt Nam về vấn đề tự do báo chí thông qua Luật báo chí được thông qua ngày 28 tháng 12 năm 1989 đã qui định tại Chương 1, điều 2 như sau: Bảo đảm quyền tự do báo chí, quyền tự do ngôn luận trên báo chí Nhà nước tạo điều kiện thuận lợi để công dân thực hiện quyền tự do báo chí, quyền tự do ngôn luận trên báo chí và để báo chí phát huy đúng vai trò của mình

Những quan điểm của Chủ tịch Hồ Minh, chủ trương chính sách của Đảng và Nhà nước Việt Nam là nền tảng tư tưởng cho việc xã hội hoá báo chí nói chung và xã hội hoá truyền hình nói riêng Trên thực tế, pháp luật Việt Nam cũng không có điều khoản nào qui định chỉ có những người thuộc biên chế đài truyền hình, các đơn vị trực thuộc đài truyền hình mới được tham gia sản xuất chương trình truyền hình Cũng không có điều luật nào qui định những người không thuộc biên chế đài truyền hình, các đơn vị không trực thuộc đài truyền hình không được tham gia sản xuất chương trình truyền hình

Phương pháp nghiên cứu:

Luận văn tổng hợp những thông tin trên các phương tiện thông tin đại chúng khác như báo in, Internet và những nhận xét, đánh giá trong quá trình

tìm hiểu của cá nhân kết hợp với các phuơng pháp phỏng vấn sâu (Lãnh đạo

Đài PT – TH Hà Tây, người chịu trách nhiệm về nội dung của chương trình, Người tham gia tổ chức sản xuất chương trình), trong luận văn này người viết

cũng sẽ sử dụng các phương pháp quan sát, thống kê, so sánh, phân tích,

đánh giá, điều tra xã hội học và logic lịch sử

6 Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của đề tài

Luận văn nhằm hệ thống lại những quan điểm liên quan đến vấn đề xã hội hoá và xã hội hoá truyền hình Qua tổng kết thực tiễn, nêu vai trò, ý nghĩa

của xã hội hoá truyền hình trong đời sống xã hội, trên cơ sở đó đưa ra những nhận xét khoa học về xu hướng dẫn đến xã hội hoá truyền hình trong tương lai Kết quả nghiên cứu đề tài này có thể nêu bổ sung một số vấn đề về lý luận báo chí truyền hình

Kết quả nghiên cứu có thể giúp cho các nhà lãnh đạo quản lý tham khảo trong quá trình hoạch định chiến lược, quy hoạch hệ thống truyền hình trong cả nước, trên cơ sở có tính khoa học về một số xu hướng phát triển tất yếu của truyền hình thời kỳ phát triển mới của đất nước

Kết quả nghiên cứu có thể là cơ sở để các đài truyền hình tham khảo nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của mình trong phát triển xã hội hoá truyền hình, đặc biệt là Đài PT - TH Hà Tây

7 KÕt cÊu cña luËn v¨n

Ngoài phần Mở đầu, Kết luận, Danh mục tài liệu tham khảo và Phụ lục, Luận văn được bố cục làm 3 chương như sau:

Chương 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn việc xã hội hoá truyền hình Chương 2: Xã hội hoá sản xuất chương trình truyền hình hiện nay Chương 3: Một số phương hướng và giải pháp xã hội hoá truyền hình

CHƯƠNG 1

CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VIỆC XÃ HỘI HOÁ TRUYỀN HÌNH 1.1 Một số khái niệm cơ bản

1.1.1 Một số quan niệm về xã hội hoá:

"Xã hội hoá" đã trở thành một từ được sử dụng rộng rãi, phổ biến và

thịnh hành trong xã hội hiện nay

Theo từ điển tiếng Việt, Xã hội hoá nghĩa là: Làm cho trở thành của

chung của xã hội [29,1140]

Từ lăng kính của xã hội học, xã hội hoá là quá trình mỗi người, từ khi lọt lòng tới lúc già yếu, thâu nhận những kiến thức, kĩ năng, địa vị, lề thói, qui tắc, giá trị xã hội và hình thành nhân cách của mình

Trong lịch sử, Mác và Lênin đã đưa ra quan điểm về xã hội hóa, tuy nhiên các ông chỉ tập trung nghiên cứu về xã hội hoá tư liệu sản xuất trong chế độ xã hội chủ nghĩa

Quan điểm về xã hội hoá của K.Mác:

Từ “xã hội hoá” theo truyền thống có hai nghĩa chính, một nghĩa nhìn

từ phía chủ nghĩa tư bản, một nghĩa nhìn từ phía nhà nước “xã hội chủ nghĩa”

Xã hội hoá theo Mác là: “sự tiến xa hơn nữa của quá trình xã hội hoá lao động… thành khai thác xã hội, và do đó, là tư liệu sản xuất chung” và hai

là, “sự tiết kiệm mọi tư liệu sản xuất trong sử dụng như là tư liệu sản xuất của

lao động tập thể Xã hội hoá cho phép chúng ta hình dung từ “xã hội hoá”

theo nghĩa mặt biểu hiện của lao động tập thể, đã thành đơn vị đo đếm được, tập hợp được, phân phối được, trả lương hàng loạt được, trên bình diện toàn

xã hội (hay toàn cầu), và vì thế có thể khai thác hay bóc lột được Tiến trình

xã hội hoá lao động bao gồm sự biến dạng lao động đơn thuần thành lao động với tư cách tư liệu sản xuất chung, tập thể Vậy, “xã hội hoá lao động” gồm

việc biến cá thể độc lập thành chỉ còn một mặt biểu hiện đơn thuần của con người toàn diện"[7]

Quan điểm về xã hội hoá của Lênin:

Nghĩa thứ hai của khái niệm “xã hội hoá” theo Lênin cũng vẫn đặt trên

cơ sở mặt biểu hiện cấp cao của lao động/tư liệu sản xuất trên bình diện toàn

xã hội trong giai đoạn nhà nước thay mặt xã hội làm chủ, tổ chức lao động, quản lý sản xuất, “kiểm kê và phân phối hợp lý” tư liệu sản xuất xuyên qua luật pháp và chính trị, toàn phần hay gần toàn phần Lênin viết: “Khi chúng ta vẫn còn trong khuôn khổ sản xuất hàng hoá và tư bản chủ nghĩa, bãi bỏ tư hữu đất đai là quốc hữu hoá đất đai Từ „xã hội hoá‟ chỉ biểu lộ khuynh hướng, ước mơ, một bước sửa soạn tiến tới chủ nghĩa xã hội.” [7]

Đảng cộng sản Việt Nam và vấn đề xã hội hoá:

“Doanh nghiệp cổ phần ngày càng phát triển, trở thành hình thức tổ

chức kinh tế phổ biến, thúc đẩy xã hội hoá sản xuất kinh doanh và sở hữu”

[3,3] “Xã hội hoá” tiêu biểu bằng loại doanh nghiệp cổ phần Trong nghĩa

“xã hội hoá sở hữu” doanh nghiệp cổ phần có nhiều người góp vốn làm cổ phần viên, bầu theo số cổ phiếu

“Đổi mới cơ cấu tổ chức, cơ chế quản lý, phương pháp giáo dục theo

hướng chuẩn hóa, hiện đại hóa, xã hội hóa, nâng cao chất lượng dạy và học”[3,3] Từ xã hội hoá ở đây được dùng với nghĩa huy động nguồn lực của

toàn dân vào hoạt động của các lĩnh vực này Như vậy, xã hội hoá là việc đã được Đảng và Nhà nước ta quan tâm thực hiện trong nhiều lĩnh vực mà trước hết là trong sản xuất kinh doanh và trong y tế giáo dục Tuy nhiên hình thức

xã hội hoá đối với mỗi ngành lại có sự khác biệt tuỳ theo đặc trưng của từng ngành

Tuy nhiên, thuật ngữ này khiến cho rất nhiều người hiểu lầm Có người hiểu xã hội hoá nghĩa là: Xã hội góp tiền vào để làm việc gì đó trong một lĩnh

vực nào đó Thông thường người ta hiểu “xã hội hoá” một cách phiến diện về

lý luận, hàm nghĩa là: biến một trách nhiệm nào đó thành trách nhiệm chung của xã hội Thực ra đây chỉ là một trong rất nhiều nghĩa của từ này Một số người cho rằng, xã hội hóa là tạo điều kiện cho quá trình phát triển tư nhân

mà không chú trọng đến mục tiêu và định hướng xã hội Một ví dụ tiêu biểu của sự nhầm lẫn có thể nhắc đến như sau: giáo dục ở Việt Nam vốn là Nhà nước lo, thì “xã hội hoá giáo dục” nghĩa là mọi người phải tự trả phí

Vậy xã hội hoá là gì?

Hiện nay còn rất nhiều ý kiến tranh luận về cụm từ "xã hội hoá" Mỗi

người đưa ra quan điểm về xã hội hoá dưới góc nhìn của mình với các đối tượng xã hội hoá khác nhau Tuy nhiên, trong luận văn này, thừa nhận cách hiểu:

Xã hội hoá là huy động nguồn lực của cả xã hội vào một lĩnh vực, một hoạt động nào đó, mà trước kia chỉ có các đơn vị Nhà nước tham gia

1.1.2 Xã hội hoá việc sản xuất chương trình truyền hình

Khái niệm “Xã hội hoá truyền hình” có nội hàm quá rộng và hoàn

toàn có thể có những cách hiểu rất sai lệch Trong luận văn này, chỉ xin đề cập

đến khái niệm Xã hội hoá việc sản xuất các chương trình truyền hình

Hiểu theo nghĩa rộng, xã hội hoá việc sản xuất các chương trình

truyền hình là huy động các nguồn lực (nguồn lực sáng tạo và nguồn lực vật chất) từ các tổ chức, đơn vị, cá nhân ngoài đài truyền hình để sản xuất các

chương trình truyền hình Cách làm này khác với cách làm chỉ dựa vào nguồn

nhân lực, cơ sở vật chất kỹ thuật và ngân sách của bản thân đài truyền hình để thực hiện sản phẩm truyền hình Theo nghĩa này thì xã hội hoá việc sản xuất sản phẩm (chương trình) truyền hình đã diễn ra từ lâu, với các hình thức rất khác nhau Nhưng bây giờ việc này tiến hành rộng rãi và có quy mô, hiệu quả cao hơn

Từ khía cạnh nguồn lực tài chính, các đài truyền hình đã tự chủ tài chính như Đài Truyền hình Việt Nam, Đài Truyền hình TP Hồ Chí Minh

dựa vào phương thức này mà trang trải cho toàn bộ hoạt động của mình Từ khía cạnh nguồn lực sáng tạo: tỷ lệ các sản phẩm có hàm lượng chất xám của người ngoài biên chế đài đóng góp là chủ yếu (với sự định hướng, giám sát của đội ngũ cán bộ thuộc các Đài) ngày càng tăng

Theo nghĩa hẹp hơn, xã hội hoá việc sản xuất các chương trình, sản

phẩm truyền hình hiểu là: Có các đơn vị, tổ chức, có thể cả cá nhân ngoài đài

cung cấp trọn vẹn sản phẩm theo yêu cầu của đài để phát sóng Như vậy, sẽ

có nhiều đơn vị thuộc nhiều thành phần kinh tế - xã hội khác nhau thực hiện trọn gói các sản phẩm truyền hình, nhưng việc phát sóng thì thuộc quyền quản

lý của các đài truyền hình Mô hình này cho phép xử lý được vấn đề tuân thủ các quy định về độc quyền Nhà nước về truyền hình trong sở hữu, vận hành, phát sóng, quản lý nội dung đồng thời huy động được đông đảo các lực lượng sáng tạo, sản xuất chương trình trong toàn xã hội đóng góp thành quả lao động của mình vào chương trình phát sóng

Hiện nay chúng ta đã và đang được nghe nhắc nhiều đến việc mua bản quyền các chương trình truyền hình, một xu thế chủ yếu thể hiện tính chuyên nghiệp của ngành truyền hình hiện đại, góp phần đưa truyền hình của ta tiến kịp và hội nhập với trình độ của thế giới Đài truyền hình, khi đó không phải

ôm đồm toàn bộ các khâu sản xuất chương trình mà thay vào đó có thể đặt hàng một số đơn vị bên ngoài (chuyên làm về một lĩnh vực nào đó của truyền hình) hoặc phối hợp với họ để tổ chức sản xuất chương trình Điều đó có được

là do ngày nay, chúng ta có ngày càng nhiều các đơn vị bên ngoài, kể cả Nhà nước và tư nhân có khả năng đảm nhiệm một phần hoặc toàn phần quá trình

tổ chức sản xuất các chương trình truyền hình Và đài truyền hình có thể tiếp nhận các chương trình đủ tiêu chuẩn để phát sóng

Thực chất, vấn đề kinh tế và chi phí sản xuất là yếu tố chi phối chủ yếu quá trình xã hội hoá truyền hình ở nước ta Ở một khía cạnh nào đó, các đơn

vị ngoài đài truyền hình muốn có thể lập công ty, phát triển tổ chức sản xuất

chương trình truyền hình thì phải đảm bảo vấn đề vốn và kinh phí hoạt động

Về phía các đài truyền hình, muốn đặt hàng chương trình nào đó để phát sóng cũng cần phải có sự đảm bảo về kinh phí Tuy nhiên, cốt lõi của vấn đề xã hội hoá sản xuất chương trình truyền hình không phải là tiền mà là sự huy động nguồn lực của các đơn vị, tổ chức, cá nhân không thuộc đài truyền hình tham gia vào quá trình sản xuất chương trình, nhằm giảm bớt áp lực cho các đài truyền hình cũng như tạo hiệu quả tốt cho các chương trình truyền hình Và tất cả các yếu tố này phải hướng đến một mục tiêu là nâng cao chất lượng các chương trình, thu hút sự quan tâm và ủng hộ của công chúng

Xã hội hoá việc sản xuất chương trình truyền hình khác với tư nhân hoá, thương mại hoá, lại càng không phải là “chia lô sóng truyền hình ra bán” Nhiều người đã hết sức lo ngại về hệ quả xu thế xã hội hoá truyền hình Quan niệm cho rằng thực chất đây có phải là tư nhân hoá truyền hình, là thương mại hoá báo chí, là “bán sóng truyền hình” là không chính xác

Như vậy, xã hội hoá việc sản xuất các chương trình truyền hình là tạo

những điều kiện tốt nhất để các tổ chức cá nhân có thể hợp tác bình đẳng với các đài truyền hình để sản xuất chương trình truyền hình Việc cạnh tranh giữa các chương trình của các đài truyền hình với các đối tác không nằm trong hệ thống truyền hình hiện nay sẽ góp phần tích cực và lành mạnh vào việc nâng cao chất lượng, hiệu quả của các chương trình

1.2 Phát triển truyền hình, xã hội hoá truyền hình trước hết phải dựa trên nền tảng tư tưởng Hồ Chí Minh về báo chí

Vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về báo chí cách mạng vào quá trình

hoạt động báo chí, truyền hình và xã hội hoá truyền hình

Chủ tịch Hồ Chí Minh là một nhà cách mạng lỗi lạc, nhà văn hóa lớn và

là một nhà báo vĩ đại Người đã vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin để soi sáng những vấn đề của cách mạng Việt Nam trên mọi lĩnh vực chính trị, kinh tế, xã hội, trong đó có hoạt động báo chí

Đánh giá về vai trò của Chủ tịch Hồ Chí Minh với sự nghiệp báo chí,

đồng chí Trường Chinh khẳng định: “Chủ tịch Hồ Chí Minh là nhà báo cách

mạng, là người thấy vĩ đại, là người sáng lập và dìu dắt nền báo chí và giới báo chí cách mạng Việt Nam Cả cuộc đời hoạt động cách mạng của Bác đều gắn liền với công tác báo chí Cho nên, Bác tự nhận mình là một người có duyên nợ với báo chí và những lời dạy của Bác về công tác báo chí là cả một kho tàng vô giá về lý luận báo chí cách mạng Việt Nam, thể hiện rõ đường lối báo chí vô sản của Đảng ta, khắc sâu trong tâm trí những người làm báo chúng ta” [8,68]

Ngày nay, mỗi người làm báo Việt Nam luôn trân trọng di sản quý giá của Chủ tịch Hồ Chí Minh về báo chí, thường xuyên học tập, vận dụng các quan điểm của Người vào hoạt động lý luận và thực tiễn Trong hoạt động của người làm truyền hình cũng không thể thiếu các quan điểm đó Thực hiện việc

xã hội hoá truyền hình phải biết vận dụng sáng tạo tư tưởng Hồ Chí Mnh về báo chí, phải căn cứ tình hình thực tiễn để đề ra các nhiệm vụ, giải pháp cụ thể nhằm làm cho truyền hình thực sự trở thành công cụ tuyên truyền đem lại hiệu quả cao, góp phần nâng cao đời sống văn hoá, tinh thần của nhân dân, truyền bá kiến thức chính trị, kinh tế, văn hoá xã hội sâu rộng

Tại Đại hội lần thứ II, Hội Nhà báo Việt Nam, ngày 16-4-1959, Bác

Hồ dặn dò: "Tất cả những người làm báo (người viết, người in, người sửa bài,

người phát hành, v.v.) phải có lập trường chính trị vững chắc Chính trị phải làm chủ Đường lối chính trị đúng thì những việc khác mới đúng được Cho nên các báo chí của ta phải có đường lối chính trị đúng Nhiệm vụ của người làm báo là quan trọng và vẻ vang Muốn hoàn thành tốt nhiệm vụ ấy thì phải

cố gắng học tập chính trị, nâng cao tư tưởng, đứng vững trên lập trường giai cấp vô sản; phải nâng cao trình độ văn hóa, phải đi sâu vào nghiệp vụ của mình” [24,170] Đây là tư tưởng lớn xuyên suốt toàn bộ đường lối thông tin

đại chúng của Đảng ta trong nhiều thập kỷ, mặc dù cách diễn đạt của từng văn kiện lúc này, lúc khác không giống nhau

Chủ tịch Hồ Chí Minh nhấn mạnh: “Cán bộ báo chí cũng là chiến sĩ cách mạng Cây bút, trang giấy là vũ khí sắc bén của họ” Để làm tròn nhiệm

vụ vẻ vang của mình, cán bộ báo chí cần phải tu dưỡng đạo đức cách mạng,

“Cố gắng trau dồi tư tưởng, nghiệp vụ và văn hóa; chú trọng học tập chính trị

để nắm vững chủ trương, chính sách của Đảng và Chính phủ; đi sâu vào thực

tế, đi sâu vào quần chúng lao động” Người muốn nhấn mạnh đến tính giai cấp, tính khuynh hướng chi phối bởi ý thức hệ của các phương tiện thông tin đại chúng Bất cứ một phương tiện thông tin đại chúng nào khi lập một chương trình, xây dựng một chuyên đề, xuất bản một tác phẩm, thể hiện một

đề tài đáp ứng nhu cầu của đối tượng nghe, nhìn đều chịu sự chi phối của định hướng chính trị

Tháng 5-1949, trong thư gửi lớp học viết báo Huỳnh Thúc Kháng đầu tiên ở chiến khu Việt Bắc, Người chỉ rõ: “Nhiệm vụ của tờ báo là tuyên truyền, cổ động, huấn luyện, giáo dục và tổ chức dân chúng để đưa dân chúng đến mục đích chung”

Nói như nhà nghiên cứu Nguyễn Thành: “Chủ tịch Hồ Chí Minh là

người Việt Nam đầu tiên nắm vững và sử dụng triệt để báo chí là một thứ vũ khí hết sức mầu nhiệm trong đấu tranh cách mạng” [40, 343]

Về Hội nhà báo, Người khẳng định: “Nói về Hội nhà báo Đó là một

tổ chức chính trị và nghiệp vụ Nhiệm vụ của Hội là phải làm cho hội viên đoàn kết chặt chẽ, giúp đỡ lẫn nhau để nâng cao trình độ chính trị và nghiệp

vụ Có như thế thì Hội nhà báo mới làm tròn nhiệm vụ của mình và những người làm báo mới phục vụ tốt nhân dân, phục vụ tốt cách mạng”

Từ quan điểm của Chủ tịch Hồ Chí Minh về người làm báo phải có

lập trường chính trị vững vàng, có thể khẳng định: phẩm chất này có tính chất quyết định dù trong bất cứ thời điểm lịch sử nào đối với mỗi người làm báo nói riêng và cả nền báo chí nói chung Xét về khía cạnh xã hội hoá truyền hình, những người làm báo phải luôn giữ vững lập trường chính trị đảm bảo tính định hướng, mà đỉnh cao là tính Đảng của nền báo chí cách mạng Việt Nam

Chủ tịch Hồ Chí Minh quan niệm: Nhà báo phải là một con người có trí thức rất rộng và rất sâu, đặc biệt là có trách nhiệm với công việc của mình, với sản phẩm của mình, với mọi hiệu quả, hệ quả của sản phẩm đó Trong thư Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi lớp viết báo đầu tiên Huỳnh Thúc Kháng, Người viết: “Muốn viết báo khá thì cần: 1 Gần gũi dân chúng, cứ ngồi trong phòng giấy mà viết thi không thể viết thiết thực; 2 Ít nhất cũng phải biết một thứ tiếng nước ngoài để xem báo nước ngoài mà học kinh nghiệm của người; 3 Khi viết xong một bài, tự mình phải xem lại ba bốn lần, sửa chữa lại cho cẩn thận Tốt hơn nữa, là đưa nhờ một vài người ít văn hóa xem và hỏi họ những câu nào, chữ nào không hiểu thì sửa lại cho dễ hiểu; 4 Luôn luôn gắng học hỏi, luôn luôn cầu tiến bộ ”

Người có nhiều bài nói về công việc viết báo, chia sẻ kinh nghiệm viết báo với đồng nghiệp hoặc cán bộ cấp dưới Trong bài nói chuyện tại Đại hội

lần thứ III của Hội Nhà báo Việt Nam ngày 8-9-1962, Bác nói: "Kinh nghiệm của tôi là thế này: Mỗi khi viết một bài báo, thì đặt câu hỏi: Viết cho ai xem? Viết để làm gì? Viết thế nào cho phổ thông dễ hiểu, ngắn gọn dễ đọc? Khi viết xong, thì nhờ anh em xem và sửa giùm

Báo chí là một hình thức đặc biệt của giao tiếp ngôn ngữ Chủ tịch Hồ Chí Minh xác định:

1- Viết cái gì? Viết những cái hay, cái tốt của dân ta, của bộ đội ta, của bạn bè ta Đồng thời để phê bình khuyết điểm của chúng ta, của cán bộ, nhân dân, bộ đội

2- Viết cho ai? Viết cho công - nông - binh, viết cho mọi tầng lớp người Việt Nam, không phân biệt già trẻ, nam nữ, tôn giáo, đảng phái

3- Viết để làm gì? Viết để tuyên truyền, để giác ngộ, để đoàn kết, để thức tỉnh quần chúng

4- Viết thế nào? Viết phải gọn gàng, sáng sủa, mạch lạc, có đầu có đuôi, có nội dung

Chủ tịch Hồ Chí Minh nói và viết cho công – nông - binh, tức là cho đại đa số nhân dân Vì xác định được đối tượng của báo chí nên Người luôn tâm niệm "Viết và nói phải có mục đích, có nội dung" Chính vì thế mà Người nói và viết dù chỉ một câu cũng làm cho người dân bình thường nhất hiểu và làm theo được Trả lời câu tự hỏi: "Nói và viết như thế nào?", Người khẳng định: "Viết thế nào cho phổ thông, dễ hiểu" Bởi vì, với đối tượng là quần chúng và mục đích là vì nhiệm vụ cách mạng, thì tính phổ thông, dễ hiểu là cách giao tiếp chủ yếu

Chủ tịch Hồ Chí Minh nhấn mạnh thước đo hiệu quả của báo chí chính

là nhận thức của công chúng “Nếu các bạn viết báo mà quần chúng hiểu,

quần chúng ham đọc, quần chúng khen hay, thế là các bạn tiến bộ Trái lại –

là các bạn chưa thành công”[ 24,141]

Ngày nay, xã hội phát triển mạnh mẽ, nếu thiếu kiến thức, người làm truyền hình không thể làm chủ được quá trình xã hội hoá Rất nhiều lĩnh vực đòi hỏi người làm báo phải có kiến thức để dẫn dắt, định hướng cho các đối tượng, các thành phần tham gia xã hội hoá cả về nội dung chương trình, cả

về những điều kiện kinh tế, xã hội phục vụ cho mỗi chương trình Và cao hơn thế, đó chính là dẫn dắt định hướng cho khán giả

Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: Thông tin báo chi phải chân thực,

chính xác, cẩn thận về nội dung và hình thức Ngày 8-1-1946, Bác căn dặn

các cán bộ tuyên truyền: "Tuyên truyền, anh em nên chú ý một điều này nữa

là bao giờ ta cũng tôn trọng sự thực Có nói sự thực thì việc tuyên truyền của mình mới có nhiều người nghe Ta đừng bắt chước những nước tuyên truyền tin chiến tranh quá sai lạc sự thực"

Tính chân thật luôn được xem là đạo đức của người làm báo cách mạng Vì thế, báo chí cách mạng Việt Nam là tiếng nói của Đảng và là diễn đàn của nhân dân Báo chí đã phản ánh những ý kiến xây dựng của nhân dân, nói lên tâm tư, nguyện vọng, kiến nghị của dân đối với công cuộc xây dựng đất nước Đồng thời báo chí cũng quyết liệt chống nạn tham nhũng, buôn lậu; chống lại tội ác và các tệ nạn xã hội; chống lại những biểu hiện tha hóa, sa sút

về phẩm chất, đạo đức và lối sống Với việc làm đó, báo chí đã đem đến cho công chúng niềm tin ở sự thật, tin ở sự nghiêm minh của pháp luật, đặc biệt tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, tin vào truyền thống cách mạng và nhân văn của nhân dân ta

Theo Bác nhà báo viết phải “chân thực” - chân thực là sức mạnh vì nó

có lòng tin Mỗi bài viết của phóng viên phải bắt nguồn từ thực tế cuộc sống với những con số, những sự kiện đã được xem xét kiểm tra, chọn lọc Bài viết phải đem lại cho người đọc lượng thông tin cao và chính xác Viết phải đúng

sự thật, không được bịa ra, không nên nói ẩu, chưa điều tra, chưa nghiên cứu, chưa biết rõ, chớ nói, chớ viết

Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng nhận định: "Báo chí của ta đã có một địa

vị quan trọng trong dư luận thế giới Địch rất chú ý, bạn rất quan tâm đến báo chí ta Cho nên làm báo phải hết sức cẩn thận về hình thức, về nội dung và cách viết" Nhận định này của Chủ tịch Hồ Chí Minh cho đến nay vẫn còn nguyên giá trị, mặc dù các phương tiện thông tin đại chúng đã được phát triển

cả chiều rộng lẫn chiều sâu, cả loại hình lẫn tần số xuất bản Tư tưởng này được các Đại hội Đảng trước đây đề cập và đặc biệt là Nghị quyết Trung ương 5 khóa VIII: "Xây dựng và từng bước thực hiện chiến lược truyền thông quốc gia phù hợp đặc điểm nước ta và xu thế phát triển thông tin đại chúng của thế giới Đẩy mạnh thông tin đối ngoại Tận dụng thành tựu của mạng Internet để giới thiệu công cuộc đổi mới và văn hóa Việt Nam với thế giới, đồng thời có biện pháp hiệu quả ngăn chặn, hạn chế tác dụng tiêu cực qua mạng Internet cũng như qua các phương tiện thông tin khác"

Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ rõ: người làm báo phải viết có bố cục

ngắn gọn, ngôn ngữ trong sáng, giản dị, dễ hiểu Thứ nhất, ngắn gọn không có nghĩa là cộc lốc mà ngắn gọn là gọn gàng, rõ ràng, có đầu, có đuôi, có nội dung thiết thực, thấm thía, chắc chắn

Thứ hai, ngôn ngữ phải “trong sáng - giản dị - dễ hiểu” Theo Người, muốn viết được trong sáng, giản dị, dễ hiểu, trước hết nhà báo phải học cách nói của quần chúng Phải thực sự học quần chúng để có cách viết được quần chúng chấp nhận như những gì của chính họ Sự trong sáng, giản

dị, dễ hiểu là bắt nguồn từ sự hiểu biết thấu đáo, bản chất của sự vật, từ sự gắn

bó với truyền thống dân tộc trong cách cảm, nếp nghĩ

Chủ tịch Hồ Chí Minh không những am hiểu ngôn từ của nhiều dân tộc mà còn là bậc thầy về sử dụng ngôn ngữ tiếng Việt Người đề cao và khẳng định: “Tiếng nói là thứ của cải vô cùng lâu đời và vô cùng quý báu của dân tộc Chúng ta phải giữ gìn nó, quý trọng nó, làm cho nó phổ biến ngày

càng rộng khắp Của mình có mà không dùng, lại đi mượn của nước ngoài, đó chẳng phải là đầu óc quen ỷ lại hay sao?”

Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: cần nâng cao hơn nữa chất lượng của báo chí để nó làm tròn nhiệm vụ cao cả của nó Nhiệm vụ của báo chí là

phục vụ nhân dân, phục vụ cách mạng

Chất lượng của báo chí ở đây Bác muốn nói đến nội dung bài viết và

cả cách bố trí, trình bày "Các báo thường có ảnh và tranh vẽ Đó là một tiến

bộ nhưng ảnh thì thường lèm nhèm, vẽ thì chưa khéo lắm Cần phải cố gắng nhiều hơn nữa" Đó vừa là câu động viên, vừa là lời nhắc nhở bởi vì những phương tiện thông tin đại chúng những năm 60 còn nhiều yếu kém Hội nghị Trung ương 5 (khoá VIII) nhấn mạnh đến vai trò của công nghệ mới trong lĩnh vực thông tin đại chúng: "Sắp xếp lại và quy hoạch hợp lý hệ thống truyền hình, phát thanh, thông tấn, báo chí, xuất bản, thông tin mạng nhằm tăng hiệu quả thông tin, tránh lãng phí ”; "Không ngừng nâng cao trình độ chính trị và nghề nghiệp, chất lượng tư tưởng, văn hóa của hệ thống thông tin đại chúng Khắc phục xu hướng thương mại hóa trong hoạt động báo chí xuất bản"

Đối với Chủ tịch Hồ Chí Minh, báo chí là vũ khí đấu tranh cách mạng Người là người thầy của các thế hệ nhà báo Những lời dạy của Người đối với các nhà báo luôn là những lời dạy quý báu, được truyền từ thế hệ nhà báo hôm nay đến thế hệ các nhà báo mai sau

Tư tưởng Hồ Chí Minh về báo chí thực sự đã trở thành kim chỉ nam cho những người làm báo Việt Nam Trong hướng đi chung của báo chí, xã hội hoá truyền hình là một hướng đi tất yếu Việc vận dụng sáng tạo tư tưởng

Hồ Chí Minh về báo chí sẽ là điều kiện tiên quyết để những người làm truyền hình mạnh dạn và chủ động thực hiện lộ trình xã hội hoá, nhằm từng bước hoàn thiện và khẳng định một chủ truơng đúng đắn, đem lại hiệu quả và lợi ích thiết thực cho công chúng Ở Việt Nam, trong điều kiện xã hội hoá truyền

hình, các yêu cầu về tính tư tưởng phải đảm bảo đúng định hướng tư tưởng

Đảng lãnh đạo và chỉ đạo hoạt động báo chí là một trong những công tác lãnh đạo của Đảng Báo chí hoạt động dưới sự lãnh đạo và chỉ đạo của Đảng cũng là một trong những nguyên tắc của hoạt động báo chí Hai mối quan hệ này không tách rời nhau, tác động phụ thuộc vào nhau

Phát biểu khai mạc Hội nghị lần thứ năm Ban chấp hành Trung ương Đảng (khoá X), Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh khẳng định: "Công tác tư

tưởng, lý luận, báo chí là lĩnh vực quan trọng trong toàn bộ hoạt động của Đảng Trước những đòi hỏi, yêu cầu của sự nghiệp cách mạng trong những năm tới, Đại hội X của Đảng đã đề ra những yêu cầu mới đối với công tác tư

tưởng, lý luận, báo chí, đòi hỏi toàn Đảng cần tiếp tục nắm vững, phát huy vai trò to lớn của các lĩnh vực công tác này"

“Công tác báo chí cần khắc phục bằng được những khuyết điểm kéo dài, bảo đảm báo chí là tiếng nói của Đảng, của Nhà nước, của tổ chức chính trị - xã hội và là diễn đàn của nhân dân dưới sự lãnh đạo trực tiếp của Đảng,

sự quản lý của Nhà nước và hoạt động trong khuôn khổ của pháp luật Báo chí phải bảo đảm tính tư tưởng, tính trung thực, tính nhân dân, tính chiến đấu

và tính đa dạng; có trách nhiệm lớn trong việc hình thành và hướng dẫn dư luận xã hội tích cực, lành mạnh, góp phần tăng cường sự đoàn kết, nhất trí về

tư tưởng, chính trị và tinh thần trong nhân dân”

"Công tác lý luận, tư tưởng, báo chí phải bám sát thực tiễn, lắng nghe tâm tư, nguyện vọng và những vướng mắc trong tư tưởng của cán bộ, đảng viên và nhân dân để giải đáp sát thực, kịp thời; đấu tranh khắc phục những biểu hiện phai nhạt lý tưởng, cơ hội, chạy theo lợi ích cá nhân; chủ động và kiên quyết phê phán những quan điểm sai trái, bác bỏ những luận điểm phản động, góp phần làm thất bại mọi mưu toan "diễn biến hoà bình", bạo loạn, lật

với công tác tư tưởng, lý luận, báo chí để góp phần ngăn chặn, khắc phục tình trạng suy thoái về chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống

Trong Diễn văn Bế mạc Hội nghị Ban chÊp hµnh TW 5, đồng chí Tổng

Bí thư Nông Ðức Mạnh đã chỉ đạo: phải "tăng cường sự lãnh đạo của Đảng về chính trị, tư tưởng và tổ chức trong các cơ quan báo chí; khắc phục những biểu hiện lệch lạc trong hoạt động báo chí, xuất bản, văn hóa, văn nghệ, nhất

là xa rời tôn chỉ, mục đích, chạy theo thị hiếu thấp kém, vì lợi ích vật chất cá nhân, cục bộ"

Quán triệt sâu sắc Nghị quyết Đại hội X của Đảng và các quan điểm chỉ đạo của Đảng, Nhà nước ta về tăng cường công tác quản lý báo chí (thể hiện qua: Chỉ thị 22/CT-TW của Bộ Chính trị khóa VIII; Thông báo số 162-TB/TW của Bộ Chính trị khóa IX; Thông báo số 41 TB/TW và Thông báo số 68-TB/TW của Bộ Chính trị khóa X; Quyết định số 388/QĐ-CP và Chỉ thị số 37/2006/TC-TTg của Thủ tướng Chính phủ), để đáp ứng yêu cầu sự nghiệp đổi mới đất nước, giao lưu, hội nhập với bên ngoài, trong thời gian tới, cơ quan quản lý nhà nước về báo chí sẽ tiếp tục rà soát và hoàn thiện hệ thống văn bản pháp luật về báo chí Có kế hoạch tổng kết, đánh giá việc thực hiện Luật Báo chí và các văn bản quy phạm pháp luật hiện hành để đề xuất việc sửa đổi, bổ sung phù hợp với yêu cầu thực tiễn công tác quản lý báo chí và hoạt động báo chí Có hình thức biểu dương, khen thưởng kịp thời các cơ quan báo chí và nhà báo hoàn thành tốt nhiệm vụ, thực hiện nghiêm tôn chỉ, mục đích, thông tin đạt hiệu quả cao, có sáng kiến và thành tích trong việc định hướng, tạo dư luận, tạo phong trào hành động cách mạng trong đời sống

xã hội Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý kịp thời, kiên quyết, nghiêm minh các cơ quan báo chí và nhà báo có sai phạm Đối với trường hợp

vi phạm kéo dài, lặp đi lặp lại phải đình chỉ hoạt động để kiện toàn, củng cố

§ánh giá tình hình hoạt động của các cơ quan báo chí thường để xảy ra sai phạm, các cơ quan báo chí có xu hướng thoát ly sự quản lý của các cơ quan

chủ quản và cơ quan chỉ đạo, quản lý nhà nước về báo chí, không để tư nhân

"núp bóng" để chi phối nội dung báo chí; đánh giá về hiệu quả của hoạt động hợp tác báo chí với nước ngoài trong việc thực hiện dự án đào tạo lại và nâng cao nghiệp vụ báo chí cho phóng viên, biên tập viên và cán bộ quản lý báo chí Việt Nam §ề nghị Đảng và Nhà nước cho phép nghiên cứu thử nghiệm xây dựng một vài mô hình tập đoàn báo chí để rút kinh nghiệm chỉ đạo Tiếp tục thực hiện việc đăng phát công khai các sai phạm của cơ quan báo chí và hình thức xử lý sai phạm của cơ quan quản lý nhà nước về báo chí trên các phương tiện thông tin đại chúng Phối hợp chặt chẽ với Ban Tổ chức Trung ương, Ban Tuyên giáo Trung ương tiến hành xây dựng quy chế bổ nhiệm, miễn nhiệm, khen thưởng, kỷ luật cán bộ lãnh đạo cơ quan báo chí; tạo lập được đội ngũ lãnh đạo các cơ quan báo chí vừa có đức vừa có tài, tuyệt đối trung thành với

sự nghiệp cách mạng của Đảng, với Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa Phối hợp chặt chẽ với Ban Tuyên giáo Trung ương và cơ quan chủ quản báo chí trong việc sắp xếp hợp lý hệ thống báo chí; rà soát, chấn chỉnh ngay tình trạng, cơ quan báo chí xa rời tôn chỉ, mục đích và không chấp hành nghiêm luật pháp, nhất là Luật Báo chí; thực hiện thanh tra, kiểm tra hoạt động của cơ quan báo chí theo đúng quy định hiện hành

Trong bối cảnh tình hình thế giới và trong nước có nhiều diễn biến

phức tạp, hoàn thành những nhiệm vụ nói trên cũng chính là việc tạo lập cơ

sở, điều kiện cho báo chí phát triển theo xu hướng tích cực, đảm bảo tính khoa học về số lượng, hình thức, chất lượng, góp phần phát triển kinh tế - xã hội, giữ vững ổn định nhằm thực hiện thắng lợi hai nhiệm vụ chiến lược xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa

Tóm lại, quan điểm chỉ đạo của Đảng đối với báo chí là: Báo chí Việt

Nam luôn là tiếng nói của Đảng, là diễn đàn của nhân dân Việt Nam và hoạt động trong khuôn khổ pháp luật Đảng luôn tạo điều kiện để báo chí phát triển nhanh, mạnh, vững chắc, đúng định hướng, phát triển đi đôi với quản lý

tốt Tăng cường tính chân thực khách quan, tính chiến đấu, tư tưởng, giáo dục, tính nhân văn Tư tưởng phải đi trước một bước trong việc phản ánh và

dự báo những vấn đề lớn của đất nước và thời đại Phát triển tư tưởng phải đi đôi với an ninh thông tin Đây là định hướng, là chỗ dựa căn bản để những người làm truyền hình thực hiện thành công mục tiêu xã hội hoá Vì vậy, xã hội hoá truyền hình phải đảm bảo theo các tiêu chí này

CHƯƠNG 2

XÃ HỘI HOÁ SẢN XUẤT CHƯƠNG TRèNH TRUYỀN HèNH HIỆN NAY 2.1 Xó hội hoỏ truyền hỡnh trong bối cảnh và điều kiện hiện nay

Qua nghiờn cứu, khảo sỏt cỏc chương trỡnh của Đải PT - TH Hà Tõy và cụng chỳng Hà Tõy núi riờng cũng như một số chương trỡnh của Đài Truyền hỡnh Việt Nam và cụng chỳng việt Nam núi chung, chỳng tụi thấy: Nhu cầu tham gia vào cỏc chương trỡnh truyền hỡnh của cụng chỳng ngày một lớn, thể hiện tớnh tớch cực cao, cỏc hỡnh thức, phương thức tham gia cũng hết sức đa dạng, phong phỳ

Cụng chỳng cú thể tham gia giao lưu với cỏc chương trỡnh truyền hỡnh bằng điện thoại, thư tay, email… gúp phần làm cho tớnh tương tỏc của truyền hỡnh ngày một cao, qua đó ngày càng rỳt ngắn khoảng cỏch của họ đối với truyền hỡnh Cụng chỳng cũn cú thể trực tiếp tham gia vào sản xuất cỏc chương trỡnh truyền hỡnh từ khõu ý tưởng, tổ chức sản xuất, thực hiện tỏc phẩm, hậu kỡ… cho tới khi tỏc phẩm được lờn súng Công chúng còn tham gia tài trợ cho cỏc chương trỡnh truyền hỡnh, một việc từ lõu đó khụng cũn xa lạ Điều này quyết định việc ngày càng cú nhiều người muốn tham gia sản xuất cỏc chương trỡnh truyền hỡnh mặc dự họ khụng thuộc biờn chế của Đài truyền hỡnh Thờm vào đú, nhu cầu thụng tin của cụng chỳng, sự phỏt triển của ngành quảng cỏo truyền thụng và cả yếu tố lợi nhuận đó thu hỳt rất nhiều

cỏ nhõn đơn vị tham gia sản xuất chương trỡnh truyền hỡnh, tham gia vào quỏ trỡnh xó hội hoỏ truyền hỡnh

Khụng chỉ cú vậy, nhu cầu phối hợp với truyền hỡnh của cỏc đơn vị kinh tế xó hội ngày càng lớn Nhờ khả năng đến với nhiều người một lỳc mà truyền hỡnh cú thể tạo ra “hiệu ứng lan truyền”, vỡ vậy truyền hỡnh cú khả năng truyền thụng cực lớn Và cỏc nhà kinh doanh, cỏc nhà quảng cỏo, cỏc nhà truyền thụng luụn coi truyền hỡnh là phương tiện truyền thụng mũi nhọn

của mình để đưa thông tin đến với công chúng Người ta đã thấy được sức mạnh của truyền hình nên ngày càng có nhiều nhà quảng cáo muốn sử dụng truyền hình theo những cách thoát li phong cách quảng cáo cũ Thay vì các clip, spot, panel quảng cáo người ta có thể tài trợ và phối hợp sản xuất một hay một số các chương trình, trong đó trực tiếp hay gián tiếp khuyếch trương hình ảnh của nhà quảng cáo đó Hình ảnh của nhà quảng cáo lúc này lại đến với khán giả một cách thân thiện hơn

Xã hội hoá truyền hình là một tất yếu khách quan còn do nhu cầu thông

tin đa dạng về cả nội dung lẫn hình thức chuyển tải Khán giả ngày nay có

nhiều sự lựa chọn hơn về kênh, về chương trình theo sở thích và nhu cầu thông tin cá nhân, theo lứa tuổi Có thể khẳng định rằng nhu cầu thưởng thức của khán giả đang được phân hoá thành những nhóm nhỏ Những người làm truyền hình buộc phải hiểu và đáp ứng những nhu cầu này Nhu cầu đó có thể chia theo lứa tuổi, giới, hay nhu cầu mục đích thông tin, ví dụ như thời sự, khoa học công nghệ, giáo dục hay vui chơi giải trí đơn thuần Muốn đáp ứng các nhu cầu đó, thì phải tăng chương trình, kênh, thời lượng dẫn đến yêu cầu

xã hội hoá sản xuất chương trình truyền hình

Xu hướng hội nhập với nền kinh tế thế giới cũng là một nguyên nhân quan trọng góp phần đẩy nhanh việc xã hội hoá truyền hình Thành phần tham gia xã hội hóa truyền hình gồm cả các đơn vị nhà nước và tư nhân Điều này thể hiện rõ tính bình đẳng trong cạnh tranh giữa các đơn vị hoạt động truyền hình hiện nay Muốn hội nhập thành công về kinh tế chúng ta cũng phải hội nhập về truyền thông Xã hội hoá truyền hình là một trong những yếu tố quan trọng để truyền thông nói chung và truyền hình nói riêng hội nhập

Như vậy, xuất phát từ nhu cầu thực tế của công chúng về việc đáp ứng thông tin cũng như khả năng tham gia vào việc thực hiện tác phẩm truyền hình, xuất phát từ khả năng có thể tham gia sản xuất chương trình truyền hình cộng với yếu tố lợi nhuận của các đơn vị bên ngoài ngành truyền hình và

xuất phát từ nhu cầu hội nhập quốc tế, sự hình thành và phát triển xã hội hoá truyền hình ở Việt Nam đã và đang trở thành một tất yếu khách quan trong sự phát triển chung

2.2 Đặc điểm xã hội hoá truyền hình ở Đài PT - TH Hà Tây

2.2.1 Sự phát triển của Đài PT – TH Hà Tây

Được thành lập từ năm 1978, trong suốt gầ 30 năm qua, Đài PT - TH

Hà Tây đã không ngừng phát triển, đáp ứng ngày càng cao nhiệm vụ tuyên truyền các Chỉ thị, Nghị quyết của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, nhu cầu của khán thính giả, thực sự đã trở thành diễn đàn của nhân dân

So với hệ thống đài phát thanh truyền hình các tỉnh, thành phố, Đài PT

- TH Hà Tây được thành lập từ khá sớm Năm 1978, phòng phát thanh trực thuộc Sở Văn hoá Thông tin được tách riêng, hình thành Đài Phát thanh Hà Tây Lúc ban đầu, với số lượng phóng viên ít, máy móc lạc hậu, máy phát sóng công suất thấp (1KW), nhưng Đài Phát thanh Hà Tây vẫn duy trì đều đặn 3 buổi phát sóng trong tuần với thời lượng 30 phút/buổi

Đến năm 1995, được sự quan tâm của Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh và Đài Truyền hình Việt Nam, Đài Phát thanh Hà Tây chính thức phát sóng chương trình truyền hình đầu tiên vào ngày 3.2.1995 Ban đầu với máy phát hình công suất 1 KW, Đài chỉ phát cách nhật vào buổi tối với thời lượng khoảng 4 tiếng mỗi buổi Đến năm 2000, Đài PT - TH Hà Tây được trang bị máy phát hình công suất 10 KW với diện phủ sóng toàn tỉnh, thủ đô Hà Nội

và một số tỉnh khu vực đồng bằng sông Hồng Trải qua chặng đường gần 30 năm xây dựng và phát triển, hệ thống phát thanh, truyền thanh, truyền hình

Hà Tây đã có những bước phát triển nhanh, vững chắc Đến nay, ngoài Đài

PT - TH Hà Tây còn có 14 đài truyền thanh các huyện, thành phố và 323 đài truyền thanh xã, phường, thị trấn, phục vụ đắc lực nhiệm vụ chính trị mà cấp

ủy đảng, chính quyền giao Từ chỗ phát sóng phát thanh truyền hình hạn chế,

nội dung chưa phong phú, đến nay chương trình của Đài PT - TH Hà Tây đã tăng đáng kể về thời lượng, chất lượng phát sóng

Mạng lưới phát thanh, truyền thanh rộng khắp trên 14 huyện, thành phố

và 323 xã, phường đều có đài truyền thanh tiếp âm các chương trình phát thanh của đài huyện, đài tỉnh và Đài Tiếng nói Việt Nam Máy phát thanh có công suất 5 KW, phát 3 buổi/ngày với tổng thời lượng 120 phút gốc, trong đó

có 3 chương trình thời sự tổng hợp với nhiều chuyên mục, tiết mục như Kinh

tế, Thuốc cho sức khoẻ mỗi người và cho cả cộng đồng, Tin tức, Âm nhạc, Nhìn ra tỉnh bạn, Dân số, Thanh niên, Phụ nữ, Gia đình và Trẻ em Đặc biệt, hiện nay hai chương trình thời sự tổng hợp buổi trưa và buổi chiều của Đài đều được thực hiện trực tiếp các sự kiện diễn ra trong ngày đều được cập nhật đều đặn, kịp thời trong các bản tin thời sự

Chương trình truyền hình, từ chỗ chỉ phát sóng cách nhật, một tuần 4 buổi cho đến phát sóng 3 buổi sáng, trưa, chiều tối trong ngày với thời lượng

10 tiếng/ngày Buổi sáng phát sóng từ 6h00 đến 8h30, buổi trưa từ 11h30 đến 13h30, buổi chiều tối từ 17h00 đến 23h Bắt đầu từ thời điểm 1/7/2006, được phép của Bộ Văn hoá - Thông tin, Đài PT - TH Hà Tây đã mở thời lượng phát sóng 18 tiếng/ngày từ 6h00 đến 23h00 Với máy phát sóng công suất 10KW, hiện nay, Đài PT - TH Hà Tây là một trong số ít những đài tỉnh ở khu vực đồng bằng Bắc Bộ có diện phủ sóng lớn nhất, không chỉ ở phạm vi toàn tỉnh

mà mà còn ở cả thủ đô Hà Nội, một số tỉnh đồng bằng sông Hồng và miền núi như Phú Thọ, Thái Nguyên, Hoà Bình, Hà Nam, Bắc Ninh, Nam Định Chương trình truyền hình của Đài cũng không ngừng được đổi mới theo hướng đa dạng và phong phú Ngoài 5 bản tin thời sự sáng, trưa, chiều, tối, cuối ngày cập nhật nhiều tin tức trong tỉnh, trong nước và quốc tế, Đài còn bố trí sản xuất trên 30 chuyên mục, tiết mục với nội dung phong phú đa dạng như Xây dựng Đảng, Kinh tế, An ninh Hà Tây, Công nghiệp và làng nghề Hà Tây, Người quê ta - Đất quê ta, giáo dục, Văn hoá xã hội, Ca nhạc cùng các

chương trình dành cho thiếu nhi, các sân chơi Thời lượng của các chương trình này khoảng từ 15 đến 45 phút có nội dung phản ánh chuyên sâu mọi vấn

đề của đời sống xã hội trong tỉnh

Bên cạnh đó, trong những năm gần đây, Đài PT - TH Hà Tây còn đẩy mạnh việc sản xuất các chương trình thu từ vệ tinh như Thiếu nhi, Thế giới động vật, Ca nhạc quốc tế, Thế giới quanh ta, Phim truyện Đây là những chương trình chiếm thời lượng lớn trong tổng số các chương trình phát sóng của Đài

Công tác xã hội hoá truyền hình cũng được Đài đẩy mạnh với sự tham gia của lực lượng cộng tác viên ở các đài truyền thanh huyện, thành phố và ở các sở, ban, ngành Đài còn khai thác các chương trình thông qua việc mua bản quyền phát sóng các chương trình của Đài Truyền hình thành phố Hồ Chí Minh, Hãng phim Truyền hình Thành phố Hồ Chí Minh, Đài Truyền hình Việt Nam như các chương trình Những dòng sông quê hương, Mê Kông ký

sự, Đất nước mến yêu, Rồng vàng, Vui để học Đặc biệt trong thời gian 2 năm trở lại đây, Đài PT - TH Hà Tây còn phối hợp với một số công ty quảng cáo xây dựng một số chương trình mới như Nhịp nối trái tim, Tin học ứng dụng, Tiếng Anh ứng dụng, một số chương trình ca nhạc trực tiếp nối sóng từ thành phố Hồ Chí Minh và thủ đô Hà Nội

Công tác xã hội hoá truyền hình cho thấy bước đi đúng hướng của Đài

PT - TH Hà Tây trên bước đường phát triển Điều này không chỉ giúp cho các chương trình của Đài thêm phong phú, hấp dẫn, mà còn giúp khán giả có thêm nhiều sự lựa chọn các chương trình truyền hình Quan trọng hơn, việc đổi mới chất lượng chương trình đã góp phần nâng cao uy tín và chất lượng phát sóng của Đài Trong điều kiện còn khó khăn về kinh phí hoạt động, lại chịu sự cạnh tranh gay gắt của các Đài Truyền hình Việt Nam, Đài PT - TH

Hà Nội, Đài Kỹ thuật số VTC thì việc không ngừng nâng cao chất lượng

các chương trình phát thanh truyền hình là yếu tố sống còn quyết định sự hoạt động của Đài PT - TH Hà Tây

Cùng với việc đẩy mạnh phát sóng chương trình phát thanh, truyền hình, hiện nay, Đài PT - TH Hà Tây đang khẩn trương xây dựng Trung tâm Truyền hình cáp Với thiết kế ban đầu cung cấp khoảng 2 vạn đầu máy phục

vụ chủ yếu khách hàng khu vực Hà Đông Khán giả xem truyền hình Hà Tây

sẽ có thêm một kênh phát sóng mới đáp ứng nhu cầu cập nhật thông tin của khán giả xem truyền hình

Về kỹ thuật, từ chỗ sản xuất chương trình theo hệ thống băng từ, đến nay, toàn bộ trang thiết bị kỹ thuật của Đài PT - TH Hà Tây đều chuẩn theo

hệ số DVD và DVCAM Đài có 5 phòng dựng băng, trong đó có 2 phòng dựng phi tuyến đủ để đáp ứng nhu cầu sản xuất chương trình hàng ngày

Về cơ cấu tổ chức, Đài PT - TH Hà Tây có Giám đốc ( Tổng biên tập), hai Phó Giám đốc phụ trách nội dung và kỹ thuật, các phòng, ban, trung tâm

và hệ thống đài truyền thanh các huyện, thành phố

Các Ban thuộc khối Biên tập bao gồm:

Ban Biên tập Thời sự

Ban Biên tập Phát thanh

Ban Biên tập Chuyên đề

Ban Biên tập Văn nghệ

Ban Biên tập các chương trình nước ngoài

Ban Biên tập chương trình

Với đội ngũ 133 cán bộ, công nhân viên chức, trong đó có trên 90% có trình độ đại học và trên đại học, trên 50% là lực lượng trẻ Đây là một lợi thế lớn để Đài PT - TH Hà Tây không ngừng phát triển Trải qua 29 năm xây dựng và phát triển, Đài PT - TH Hà Tây đã được Đảng và Nhà nước tặng thưởng Huân chương Lao động Hạng Ba năm 1994, Huân chương Lao động Hạng Nhì năm 1998 và Huân chương Lao động Hạng Nhất năm 2004 cùng

nhiều cờ, bằng khen và giấy khen của Đài Truyền hình Việt Nam, Đài Tiếng nói Việt Nam, các bộ, ngành TW và của Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh Hà Tây

Tóm lại, hoà nhập với xu thế phát triển chung, Đài PT - TH Hà Tây

luôn nỗ lực đổi mới, nâng cao chất lượng các chương trình, đầu tư phát triển nhiều chương trình phát thanh và truyền hình có chất lượng cao; tăng cường đầu tư trang thiết bị kỹ thuật theo hướng hiện đại; chú trọng đầu tư đào tạo

và tuyển dụng, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực; khẩn trương hoàn thiện

và đưa vào khai thác Dự án Truyền hình Cáp, Dự án Trường quay tổng hợp Công tác xã hội hoá truyền hình tiếp tục là hướng đi đúng đắn nhằm đưa sự nghiệp Phát thanh - Truyền thanh - Truyền hình của tỉnh ngày càng phát triển, phục vụ tốt hơn nhiệm vụ chính trị mà Tỉnh uỷ, Hội đồng nhân dân, Uỷ ban nhân dân tỉnh giao phó; làm tốt chức năng là cầu nối giữa Đảng với nhân dân, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của khán, thính giả trong và ngoài tỉnh

2.2.2 Các yếu tố ảnh hưởng đến xã hội hoá truyền hình ở Đài PT -

TH Hà Tây

Xã hội hoá truyền hình là xu hướng phát triển tất yếu trong thời kỳ bùng nổ thông tin và hội nhập hiện nay Đài PT – TH Hà Tây hiện nay có diện phủ sóng lớn với khoảng 10 triệu khán giả, phát liên tục 18 tiếng/ngày

Để đáp ứng nhu cầu thông tin của một lượng lớn khán giả và đảm bảo thời gian phát sóng như vậy, đòi hỏi Đài phải tăng cường phối hợp với các đối tác bên ngoài ngành truyền hình để cùng hợp tác sản xuất các chương trình phát sóng

Bên cạnh đó, nguồn kinh phí đầu tư cho sản xuất chương trình ở Đài

có hạn Là một đơn vị sự nghiệp có thu, trực thuộc UBND tỉnh Hà Tây, mỗi năm Đài được cấp kinh phí khoảng 7 tỷ đồng để mua sắm thiết bị máy móc, hoạt động sản xuất và trả lương cho cán bộ phóng viên, công nhân viên chức

Cộng với nguồn thu quảng cáo, hoạt động sản xuất của Đài nhìn chung còn hạn chế, eo hẹp, sự đầu tư cho hoạt động truyền hình còn nằm trong tình trạng

“lực bất tòng tâm” Chính vì thế, việc huy động các đơn vị cá nhân cùng tham gia sản xuất chương trình sẽ góp phần làm giảm tải gáng nặng về chi phí sản xuất cho Đài

2.2.3 Đối tƣợng tham gia xã hội hoá truyền hình ở Đài PT - TH

đề thời sự nóng hổi trên địa bàn, làm phong phú các bản tin thời sự

Đội ngũ làm công tác tuyên truyền ở các sở, ban, ngành, đoàn thể của tỉnh Đây cũng là lực lượng được đào tạo có chuyên môn Phạm vi phội hợp tuyên truyền của họ với đài tỉnh hẹp hơn, chỉ bao gồm những ngành và lĩnh vực riêng biệt nơi họ công tác, song chất lượng các chương trình phối hợp thường rất cập nhật, có chiều sâu

Các công ty quảng cáo, công ty truyền thông như công ty quảng cáo Sông Xanh, công ty quảng cáo Lasta… Đây là đội ngũ rất hùng hậu và ngày càng trở nên lớn mạnh nhờ biết thu hút nguồn nhân lực có trình độ và đầu tư

hệ thống trang thiết bị hiện đại Họ có khả năng thực hiện các chương trình truyền hình ngày càng chuyên nghiệp với chất lượng hình ảnh và nội dung khá ấn tượng, lượng khán giả đến với các chương trình do các công ty này sản xuất ngày càng cao

Chỉ với diện tích 50m2, 4 tầng, nhân sự 30 người nhưng Công ty quảng cáo Sông xanh đang thực hiện gần chục chương trình cho hai đài: Hà Nội và

Hà Tây Điều đáng nói là họ có khả năng khép kín quy trình sản xuất với đầy

đủ thiết bị và con người: máy quay, bàn dựng, phòng thu, trường quay, biên tập viên, quay phim, đạo diễn, MC… như một đài truyền hình nhỏ

Công ty chuyên lập kế hoạch phát sóng quảng cáo trên các Đài truyền thanh và Truyền hình, phát sóng quảng cáo trên các Đài phát thanh và truyền hình, tư vấn truyền thông quảng bá và xây dựng kịch bản phát triển thương hiệu, sản xuất chương trình truyền hình

Song song với việc kết hợp sản xuất chương trình hoặc tự sản xuất độc lập, cung cấp các chương trình cho các Đài phát thanh & truyền hình các tỉnh, công ty được hưởng một thời lượng quảng cáo miễn phí lớn trên sóng của các đài phát thanh & truyền hình, vì vậy công ty là một trong số ít các công ty có mức giảm giá cao cho các khách hàng có nhu cầu quảng cáo Đó là lí do tại sao ngày càng có nhiều khách hàng trực tiếp đặt quan hệ giao dịch Cùng với việc làm cho các chương trình ngày càng có chất lượng cao, công ty cũng chú trọng đến công tác đầu tư máy móc, trang thiết bị kỹ thuật phục vụ cho nhu cầu sản xuất ngày càng tăng và yêu câu ngày càng cao của khách hàng Hiện tại Công ty đã đầu tư xây dựng một quy trình sản xuất khép kín (với 01 trường quay trong nhà, 02 máy quay, 02 đầu Betacam, 06 máy dựng phi tuyến

hệ thống đèn âm thanh ánh sáng hiện đại) với đội ngũ kỹ thuật trẻ, nhiệt tình, năng động và sáng tạo

Công ty Quảng cáo Sông Xanh đã và đang hợp tác với các Đài Phát thanh và Truyền hình như Hà Nội, Hà Tây, Nghệ An, Hải Phòng, Quảng Ninh, Phú Thọ sản xuất các chương trình showgames, khoa giáo, hài hước dành riêng cho các công ty muốn quảng bá thương hiệu và hình ảnh của họ Năm 2003, khi ngày hội thể thao Đông Nam Á - Seagames 22 lần đầu tiên được tổ chức tại Việt nam đang đến gần, công ty Sông Xanh đã cộng tác với

EUROWINDOW cho ra mắt một trò chơi thể thao mang tên “So tài cùng

SEA Games” Chương trình này đã giúp công ty EUROWINDOW phát triển

thương hiệu đầy mới mẻ này ở Việt Nam Sản phẩm của họ đã được công

chúng biết đến nhiều hơn Năm 2004, Chương trình “Cơ hội chiến thắng”

phát sóng trên Đài Truyền hình Hà Nội với sự tài trợ của Công ty Cổ phần TRAPHACO (Thuốc ho Slaska, viên sáng mắt, hoạt huyết dưỡng não), Công

ty Cổ phần sản phẩm sinh thái (Trà Cozy, trà Cozona) đã ra mắt và thu hút được sự quan tâm và tham gia của rất nhiều khán giả truyền hình Các sản phẩm của hai công ty này đã được tiếp thị đến khách hàng một cách trực tiếp

và sinh động qua những chương trình quảng cáo được phát kèm vào ngay trong chương trình do họ tài trợ Nhằm hướng ngưới sử dụng thuốc tăng cường sử dụng các sản phẩm thuốc trong nước do TRAPHACO sản xuất, trong thời gian tới, công ty cổ phần TRAPHACO tiếp tục hợp tác với công ty

Sông Xanh sản xuất chương trình “Tƣ vấn sức khoẻ” nhằm tuyên truyền cho

người dân những hiểu biết cơ bản về các bệnh và cách phòng tránh những bệnh thường gặp hoặc bệnh theo mùa Chương trình được phát sóng đồng thời trên nhiều Đài Phát thanh truyền hình như: Hà Tây, Thanh Hoá, Nghệ An, Nam Định, Thái Nguyên và Hải Phòng

Nhằm quảng bá thương hiệu và hình ảnh của mình, Trung tâm tin học

Aptech đã hợp tác với công ty Sông Xanh sản xuất một chương trình tin học

mang tên “ Tin học ứng dụng” Chương trình này đã và đang được phát sóng

ở nhiều Đài truyền hình địa phương như Quảng Ninh, Nghệ An, Hà Tây, Hải

Phòng Chương trình đã đáp ứng được tiêu chí của Trung tâm tin học

Aptech là mang những công nghệ tiên tiến tiếp cận gần hơn với người dân và

quả thực chương trình luôn được bình chọn ở vị trí một trong mười chương trình khoa giáo hay nhất Điều đó chứng tỏ, khán giả ngày càng quan tâm đến việc mở rộng tri thức qua màn ảnh nhỏ Đồng thời điều đó cũng có ý nghĩa là

cái tên Aptech ngày càng trở nên gần gũi và quen thuộc hơn với khán giả

truyền hình nói riêng và người dân Việt nam nói chung

Bên cạnh chương trình “Tin học ứng dụng” nhằm phát triển thương hiệu cho Trung tâm tin học Aptech, công ty Sông Xanh còn sản xuất một

chương trình dạy Tiếng Anh trên truyền hình mang tên “ Tiếng Anh ứng

dụng” với sự tài trợ của Trường Anh Ngữ Quốc Tế Việt – Anh Chương trình

cũng luôn được khán giả truyền hình bình chọn ở vị trí TOP TEN trong những chương trình khoa giáo hay nhất Điều này, một lần nữa khẳng định, Công ty Sông Xanh đã đi đúng hướng và thành công trong việc quảng bá và phát triển thương hiệu cho Trường Anh Ngữ Quốc Tế Việt – Anh nói riêng và các thương hiệu khác nói chung Đồng thời cũng cho thấy Công ty Sông Xanh có thể đưa ra những dự án và chiến lược phù hợp nhằm giúp công ty phát triển thương hiệu

Điều này càng được khẳng định mạnh mẽ hơn khi trong thời gian gần đây, công ty Sông Xanh liên tục thành công trong việc xây dựng thương hiệu

cho các công ty qua sản xuất và phát sóng các chương trình: Thông điệp tình

yêu, Không gian sống, Hãy là bé ngoan, Giọng hát hay Hà Tây trên Đài

PT – TH Hà Tây và Hà Nội

Với chương trình “Thông điệp tình yêu”, công ty đã và đang tạo được

game show hấp dẫn và thu hút nhiều đối tượng khán giả, đặc biệt là các bạn trẻ Chính từ sự hấp dẫn đó mà chương trình cũng trở thành kênh quảng bá hiệu quả cho các công ty, nhất là cho nhà tài trợ chính của chương trình:

Công ty Hoá mỹ phẩm Hoà Hợp Hai sản phẩm chính của Hoà Hợp là nước

rửa chén bát Ba Sao và Bột giặt AKA ngày càng trở nên quen thuộc và không thể thiếu trong nhiều gia đình nhờ hiệu quả truyền thông qua “Thông

điệp tình yêu”

Không có sự sôi động của một game show nhưng Tạp chí truyền hình

“Không gian sống” phát trên Đài PT – TH Hà Nội lại là một chương trình lý

tưởng cho cả khán giả xem truyền hình và nhà tài trợ trong việc giới thiệu quảng bá sản phẩm, nâng tầm thương hiệu và tiếng nói của mình trong thị trường nội ngoại thất Việt Nam Với chương trình này, công ty đã đưa hình ảnh sản phẩm, dịch vụ của nhà tài trợ chính Siêu thị nội thất Melinh Plaza tới

người tiêu dùng một cách nhanh nhất qua các chuyên mục phong phú như

“Shopping”, “Nội thất và phong cách”, “1001 kinh nghiệm làm nhà”

Bên cạnh đó, chương trình “Hãy là bé ngoan” phát vào tối thứ 7 hàng tuần

trên Đài PT – TH Hà Tây lại có sức hấp dẫn riêng với các bé ở lứa tuổi nhi đồng, đem lại cho các bé niềm vui, sự đam mê học hỏi, khám phá những điều mới lạ và cách tiếp cận tri thức tốt nhất

Ngoài ra, “Giọng hát hay Hà Tây” hiện cũng đang tạo được tiếng

vang lớn với khán giả truyền hình Hà Tây và các tỉnh lân cận Nhiều giọng hát hay và triển vọng đã được phát hiện qua chương trình để từ đó có thêm nhiều cơ hội thể hiện và khẳng định mình

Nhật Minh Media tuy đang trong giai đoạn thăm dò thị trường nhưng cũng đầu tư đủ máy quay, bàn dựng Phòng thu của công ty này được nhiều

MC nhận xét “hiện đại hơn cả trong đài…”

***

Từ hoạt động của công ty Quảng cáo Sông Xanh cho thấy, tuy ra đời sau rất nhiều các đài truyền hình, song các công ty truyền thông lại đang sở hữu những công nghệ truyền hình vượt trội, tiên tiến nhất hiện nay Hầu hết

họ đang có các thiết bị đồng bộ được số hóa với chuẩn DVCam, các bàn dựng số với những phần mềm dựng hình chuyên nghiệp, gọn gẽ và hiệu quả hơn rất nhiều so với hệ thống analog cồng kềnh mà các đài truyền hình đang

sử dụng Có thể nói, họ chính là đối tượng nổi trội trong việc phối hợp với các đài truyền hình, trong đó có Đài PT - TH Hà Tây làm nên những chương trình truyền hình hấp dẫn

2.2.4 Các hình thức xã hội hoá truyền hình ở Đài PT – TH Hà

Tây

Đài truyền hình đặt hàng các chương trình với các đơn vị ngoài Đài Đơn vị ngoài Đài truyền hình thực hiện toàn bộ chương trình và phối hợp với Đài để phát sóng Ví dụ như các chương trình Dạy tin học do Trung tâm Anh

ngữ Việt - Anh sản xuất; chương trình Không gian sống, Điểm tin chứng khoán, Tư vấn sức khoẻ do Công ty quảng cáo Sông Xanh sản xuất; chương trình Tư vấn tiêu dùng do Công ty Việt Liên kết sản xuất

Đài phối hợp trao đổi chương trình phát sóng với Đài Truyền hình Việt Nam và các đài đia phương Ví dụ như trao đổi với Đài truyền hình thành phố

Hồ Chí Minh để phát sóng các chương trình Nốt nhạc vui, Vui để học, Rồng vàng, Mê Kông ký sự

Các đơn vị ngoài Đài truyền hình tham gia vào một trong các khâu của

tổ chức sản xuất chương trình truyền hình, phối hợp với lực lượng nhân lực, thiết bị kỹ thuật của Đài Đơn vị bên ngoài có thể tham gia tìm nguồn tài chính, tìm mẫu kịch bản, phối hợp ở một hay nhiều khâu sản xuất chương trình Ví dụ như chương trình Sân chơi Vượt lên chính mình do công ty quảng cáo Lasta phối hợp sản xuất; Sân chơi Nhịp nối trái tim, phiên bản hai là Thông điệp Tình yêu do công ty quảng cáo Sông Xanh phối hợp sản xuất; Sân chơi Pháp luật và cuộc sống do Đại sứ quán Phần Lan tại Việt Nam phối hợp sản xuất; Sân chơi Tài nguyên môi trường và cuộc sống phối hợp với Sở Tài nguyên môi trường sản xuất; Sân chơi Pháp luật với công nhân viên chức lao động phối hợp với Liên đoàn lao động tỉnh phối hợp sản xuất Đài còn phối hợp với Công an tỉnh, Bộ chỉ huy quân sự tỉnh, Trung tâm khuyến nông tỉnh

và đài truyền thành các huyện, thành phố sản xuất các chương trình An ninh

Hà Tây, Truyền hình lực lượng vũ trang Hà Tây, Chương trình Nông nghiệp nông thôn và Truyền hình địa phương

Các đơn vị tham gia tài trợ cho việc sản xuất các chương trình truyền hình và ít nhiều có can thiệp tới nội dung và hình thức thể hiện của chương trình đó Tuy nhiên, sự can thiệp đó không sâu, đơn vị phối hợp chỉ quan tâm tới vấn đề quảng cáo, quảng bá hình ảnh Họ không tham gia sản xuất chương trình mà chỉ quan tâm tới quyền lợi của họ là các quảng cáo (dưới các hình thức như spot, panel, logo tên nhà tài trợ, đọc tên nhà tài trợ trong chương